Το «προαναγγελθέν έγκλημα» που ζήσαμε και ζούμε εδώ και περίπου δύο βδομάδες στην Ανατολική Αττική, με τη μεγάλη καταστροφική πυρκαγιά και τους δεκάδες νεκρούς, είναι φυσικό να γεμίζει πόνο, οργή, θυμό και αγανάκτηση. Παρ' όλα αυτά, είναι κρίσιμο σε τέτοιες συνθήκες να κοιτάς την πραγματικότητα κατάματα, να την συνειδητοποιείς.

Προφανώς για το καταστροφικό αποτέλεσμα συντέλεσαν πολλοί διαφορετικοί παράγοντες. Ομως, γίνεται μια συνειδητή προσπάθεια ώστε μέσα από την απαρίθμηση και την περιγραφή τους να φανεί λίγο - πολύ το αποτέλεσμα ως μοιραίο, ως κάτι αναπόφευκτο, σαν να συνωμότησε το σύμπαν προκειμένου να γίνει αυτή η καταστροφή και να χαθούν τόσοι άνθρωποι. Τα πράγματα βεβαίως και δεν είναι έτσι. Την πραγματική και αληθινή αιτία αυτής της καταστροφής πρέπει να την δούμε πιο καθαρά και ουσιαστικά.

Ενα κράτος που λειτουργεί με μοναδικό κριτήριο, με πρώτη προτεραιότητα το πώς θα εξυπηρετήσει τα συμφέροντα επιχειρηματικών ομίλων, που κάθε έργο, χωροταξικό σχέδιο, νομοθεσία που θεσπίζεται έχει τη σφραγίδα αυτών των συμφερόντων, που καλείται να ιεραρχήσει τις δαπάνες του με κριτήριο το πώς θα εξοικονομήσει στήριξη για τα επενδυτικά σχέδια, που ενισχύει μηχανισμούς και δυνάμεις για την καταστολή του εργατικού - λαϊκού κινήματος, αλλά αποδυναμώνει την Πυροσβεστική, που δαπανά τεράστια ποσά σε στρατιωτικές δαπάνες με ΝΑΤΟικά κριτήρια, ένα τέτοιο κράτος δεν μπορεί να εγγυηθεί την προστασία, την υπεράσπιση των κατοίκων από τις επιπτώσεις καταστάσεων που το ίδιο τροφοδοτεί με την πολιτική του, με τη δράση του.

Δηλαδή, αποδεικνύεται και από αυτό το τραγικό γεγονός ότι δυο καρπούζια στην ίδια μασχάλη δεν χωράνε.

Δεν μπορεί, από τη μια, να νομοθετείς και να διαμορφώνεις χωροταξικό σχέδιο με κριτήριο ότι η γη είναι εμπόρευμα, να ανοίγεις το δρόμο για αλλαγές χρήσης γης, να ανοίγεις την όρεξη σε επιχειρηματικά σχέδια σε φιλέτα γης και μετά να λες και να αναρωτιέσαι ποιος οπλίζει τους επίδοξους εμπρηστές.

Δεν μπορεί να μειώνεις διαρκώς δαπάνες για την πυροπροστασία, ιεραρχώντας άλλες προτεραιότητες, πιο αποδοτικές για το κεφάλαιο, να προσπαθείς να «βγάλεις» την αντιπυρική περίοδο με έκτακτους και συμβασιούχους, να έχεις μια υποδομή απαρχαιωμένη, να μην παίρνεις κανένα μέτρο εκπαίδευσης του πληθυσμού σε επικίνδυνες περιοχές και να αναρωτιέσαι γιατί η Πυροσβεστική δεν μπόρεσε να αναχαιτίσει το πύρινο μέτωπο.

Δεν είναι ούτε κακοδαιμονία ούτε ανικανότητα ούτε ανοργανωσιά. Είναι αποτελέσματα πολιτικών επιλογών. Οχι βεβαίως γιατί κάποιοι δεν νοιάζονται αν καίγονται άνθρωποι και οι περιουσίες τους, αλλά γιατί με βάση τα κριτήρια και την πολιτική τους πράξη, η ανθρώπινη ζωή «ζυγίζει» λιγότερο σε σχέση με τα διάφορα «αναπτυξιακά» και επενδυτικά σχέδια.

Ετσι, λοιπόν, αυτό που τους μένει είναι η «πολιτική διαχείριση» του ζητήματος. Πώς δηλαδή η οργή, η αγανάκτηση, η διαμαρτυρία θα μείνουν εντός πλαισίου, θα προσανατολιστούν στην ανικανότητα θεσμών, προσώπων, μηχανισμών, στην ανευθυνότητα υπουργών, θα χρεωθούν στη μια ή στην άλλη πολιτική δύναμη... Αλλά ποτέ μα ποτέ στον ταξικό χαρακτήρα του κράτους. Ποτέ μα ποτέ στον ταξικό χαρακτήρα των κυβερνήσεων και των κομμάτων που βρίσκονται στη διακυβέρνηση.

Οι ακραίες καιρικές συνθήκες, η «κλιματική αλλαγή», οι μετεωρολογικές βόμβες, τα σχέδια εμπρηστών, όλα όσα επικαλείται η κυβέρνηση, είναι πραγματικά ή πιθανά. Ομως, εδώ κρίνεται μια κοινωνία, από την ικανότητά της να προστατεύει τον άνθρωπο, τις υποδομές και τον πολιτισμό του από τη «μανία της φύσης».

Βεβαίως και η μανία της φύσης γίνεται ανεξέλεγκτη στο βαθμό που δεν υπάρχει ανθρώπινη παρέμβαση για να την τιθασεύσει. Το ζήτημα είναι ότι η επιστήμη, η τεχνολογία παρέχουν πολύ μεγάλες δυνατότητες να συμβεί κάτι τέτοιο. Το γιατί αυτές δεν αξιοποιούνται, έχει να κάνει αποκλειστικά με τις ταξικές επιλογές, το αν δηλαδή η αξιοποίησή τους μπορεί να αποφέρει άμεσο, γρήγορο και ανταγωνιστικό κέρδος στους επιχειρηματικούς ομίλους. Εχει να κάνει επίσης με τις προτεραιότητες που δίνει το αστικό κράτος για το πού θα κατανείμει πόρους και δαπάνες.

Αν ρίξουμε μια ματιά στον δικομματικό καβγά που στήνεται πάνω από τις στάχτες, θα δούμε ακριβώς αυτό το στοιχείο. ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ αλληλοκατηγορούνται για τα πάντα εκτός από την ουσία. Για τις ευθύνες των προηγούμενων μιλάνε οι μεν, για ανικανότητα και αναλγησία οι δε... Και ο χορός καλά κρατεί, ενώ η όλη τραγωδία αξιοποιείται για πολιτικούς σχεδιασμούς, που περιλαμβάνουν εκλογές, ανασχηματισμούς κ.λπ. Δεν θα μπορούσαν άλλωστε να αντιπαρατίθενται κι αλλιώς.

Οι ευθύνες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ είναι τεράστιες. Πέρα από την ολιγωρία, την προκλητική στάση απέναντι στους πυρόπληκτους, την προσπάθεια να συσκοτίσουν την πραγματική εικόνα, οι ευθύνες της είναι πιο βαθιές και πιο ουσιαστικές. Γιατί με την πολιτική στήριξης της πολυδιαφημιζόμενης ανάκαμψης και ανάπτυξης για τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων, ουσιαστικά διαιωνίζει το πλαίσιο που ανοίγει την όρεξη εμπρηστών, ενώ την ίδια στιγμή αφήνει απροστάτευτο το λαό, χωρίς υποδομές, χωρίς μέτρα πυροπροστασίας, σχέδια προστασίας και έκτακτης ανάγκης. Το ίδιο είδαμε πάνω - κάτω και στις πλημμύρες.

Η «έξοδος από τα μνημόνια» που προγραμμάτιζε να γιορτάσει με μεγάλες φιέστες στα τέλη Αυγούστου, η «μεταμνημονιακή περίοδος» κάθε άλλο παρά σημαίνει ότι ανοίγει ο δρόμος τέτοια ζητήματα να αντιμετωπιστούν. Η ενίσχυση των επενδυτικών σχεδίων, η «δημοσιονομική προσαρμογή» που θα συνεχίζεται, οι δαπάνες που θα προσανατολίζονται ακόμα πιο στοχευμένα στην ενίσχυση των επιχειρηματικών ομίλων, σημαίνουν απλά ότι οι αιτίες τέτοιων καταστροφών δεν είναι μόνο αδύνατο να αντιμετωπιστούν, αλλά, αντίθετα, σε ένα βαθμό, διατηρούνται και ενισχύονται.

Ακριβώς για τον ίδιο λόγο ΝΔ και ΠΑΣΟΚ μπορεί να φωνάζουν, μπορεί να προσπαθούν να αξιοποιήσουν τη διογκούμενη οργή και δυσαρέσκεια προς όφελός τους, αλλά δεν μπορούν να ασκήσουν επί της ουσίας κριτική στην κυβέρνηση, πολύ απλά επειδή υπάρχουν και οι δικές τους ευθύνες όλων των προηγούμενων χρόνων. Την πολιτική τους άλλωστε συνεχίζει και επεκτείνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ σήμερα. Αρα λοιπόν ο καβγάς περιορίζεται στα δευτερεύοντα και επιμέρους ζητήματα.

Γι' αυτό καταλήγουν, πίσω από τις φωνές και τους υψηλούς τάχα τόνους να ψηφίζουν μαζί στη Βουλή τις κυβερνητικές τροπολογίες που προβλέπουν αποζημιώσεις - ψίχουλα για τους πυρόπληκτους και μέτρα που σε καμιά περίπτωση δεν επαρκούν για να ανακουφιστούν και να ορθοποδήσουν, πόσο μάλλον να καλύψουν τις πραγματικές τους ανάγκες.

Γι' αυτό στήριξαν από κοινού την τροπολογία για τα αυθαίρετα, που δεν απαντάει στην καρδιά του προβλήματος, αλλά αντίθετα συμπυκνώνει παλιότερους νόμους, την κατάληξη των οποίων ο καθένας μπορεί να τη δει μπροστά στα μάτια του. Αλλωστε, μόλις πριν από έναν χρόνο, ψήφιζαν ξανά μαζί το νόμο του ΣΥΡΙΖΑ που νομιμοποιούσε χιλιάδες αυθαίρετα...

Τέτοια είναι η υποκρισία, στην οποία επίσης συμπλέουν. Κι από πάνω έχουν το θράσος οι εκπρόσωποί τους και τα παπαγαλάκια τους να αφήνουν άθλια υπονοούμενα για το ΚΚΕ, επειδή ψήφισε «παρών» στις δύο αυτές τροπολογίες και αποκάλυψε τον εμπαιγμό σε βάρος του λαού, επαναφέροντας τις προτάσεις και τα αιτήματά του για πλήρη και ουσιαστική στήριξη, αποκατάσταση και προστασία των πληγέντων, συνολικά του λαού.

Απ' όλα τα παραπάνω προκύπτει η ανάγκη της λαϊκής παρέμβασης. Το βαρύ κλίμα που υπάρχει αυτές τις μέρες δεν πρέπει να κατακάτσει ως απογοήτευση και φόβος. Η μεγάλη συμμετοχή του λαού στις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης συνδικάτων, σωματείων, φορέων του εργατικού - λαϊκού κινήματος είναι ένα θετικό δείγμα.

Χρειάζεται όμως να ενταθεί ακόμα περισσότερο η πάλη και διεκδίκηση, πρώτα απ' όλα για την ανακούφιση των πυρόπληκτων, την αντιμετώπιση των άμεσων προβλημάτων και κυρίως να διαμορφωθούν προϋποθέσεις ώστε να μην «κουκουλωθούν» προσωρινά τα προβλήματα, όπως στοχεύουν τα κυβερνητικά μέτρα, αλλά να ξαναχτίσουν τα νοικοκυριά τους, να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους, με ευθύνη και ουσιαστική στήριξη από το κράτος. Πάλη που αντικειμενικά συνδέεται με τον γενικότερο αγώνα για τα σύγχρονα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα και ανάγκες.

Ταυτόχρονα, πρέπει να ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση σε σχέση με το ποιο κράτος, ποια κοινωνία, ποια οικονομία μπορεί πραγματικά να εγγυηθεί και να προστατέψει τη ζωή του λαού. Και αν όντως η περίοδος που ζούμε είναι μια περίοδος που χαρακτηρίζεται και θα χαρακτηρίζεται από πολλούς συμμετρικούς και ασύμμετρους κινδύνους, το ζήτημα αυτό παίρνει μια ευρύτερη διάσταση.

Ενα κράτος που δεν θα έχει ως στόχο τη στήριξη των κερδών των επιχειρήσεων, αλλά την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών, μια οικονομία που δεν θα κυβερνάται από το καπιταλιστικό κέρδος, αλλά θα στηρίζεται στην κοινωνική ιδιοκτησία, όπου η γη θα είναι λαϊκή περιουσία και δεν θα υπάρχουν «δημοσιονομικοί κόφτες», προσαρμοσμένοι στις ανάγκες του κεφαλαίου, ένα τέτοιο κράτος, σε μια τέτοια οικονομία, μπορεί να σχεδιάσει κεντρικά και αποτελεσματικά τα ζητήματα προστασίας του πληθυσμού, να τον εκπαιδεύσει και να τον προετοιμάσει για τέτοιες έκτακτες καταστάσεις.

Ενα κράτος όπου κουμάντο δεν θα κάνουν οι καπιταλιστές, τα κόμματα και οι κυβερνήσεις τους, αλλά ο οργανωμένος λαός, οι εργαζόμενοι και οι κοινωνικοί τους σύμμαχοι. Το πώς αντιμετώπιζε η μικρή Κούβα τυφώνες σε σύγκριση με το πώς αντιμετώπισαν οι ΗΠΑ τον τυφώνα «Κατρίνα» είναι χαρακτηριστικά διαφορετικά παραδείγματα. Μέσα κι από αυτό το ζήτημα «ανοίγει» επομένως αντικειμενικά το δίλημμα: Ανάπτυξη και κράτος για ποιον; Για τη μειοψηφία των επιχειρηματικών ομίλων ή για τη μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία;