Σενάριο - σκηνοθεσία: Βασίλης Δούβλης

Διεύθυνση φωτογραφίας: Γιώργος Βαλσαμής

Ηχος: Βαγγέλης Ζέλκας

Μοντάζ: Ιωάννα Πογιαντζή

Μουσική - Sound Design: Βαγγέλης Φάμπας

Σκηνικά: Σταυρούλα Συγγούνα

Κοστούμια: Ιωάννα Τιμοθεάδου

Casting: Natalie Pawloff

Μακιγιάζ: Αρτεμις Λεοντή

Σύμβουλος σεναρίου: Αλέξης Σταμάτης

Διεύθυνση παραγωγής: Αντώνης Κούβαρης

Ηθοποιοί: Ιωσήφ Γαβριελάτος, Νικολάκης Ζεγκίνογλου, Αναστάσης Λαουλάκος, Κλέλια Ανδριολάτου, Μαρίνα Ανυφαντή, Βασίλης Ντάρμας, Αντώνης Τσαμουράς, Σταύρος Τσουμάνης, Γεωργία Ανέστη, Μαρίνα Ασλάνογλου, Νίκος Γεωργάκης, Μάριος Γκιοκουτάι, Δημήτρης Δρόσος, Κίμων Κουρής, Δημήτρης Λάλος, Δημήτρης Ξανθόπουλος, Μαρία Σκουλά, Γιώργος Συμεωνίδης, Θεοδώρα Τζήμου

Μια ταινία επίκαιρη, καθώς το θέμα θίγεται ενώ είναι νωπές ακόμα οι μνήμες από τα γεγονότα σε ΕΠΑΛ της Θεσσαλονίκης και αλλού, με τις δολοφονικές επιθέσεις ναζιστικών μορφωμάτων εναντίον μαθητών, φοιτητών, εργαζομένων, μελών του ΚΚΕ κ.λπ. Η ταινία απευθύνεται τόσο σε ενήλικες όσο και σε εφήβους και μπορεί να αποτελέσει «πάτημα» ώστε να ανοίξει η συζήτηση με νέους ανθρώπους, για την πραγματική ρίζα του φασισμού και του ναζισμού, αλλά και για τη διέξοδο που μπορεί να τσακίσει τον φασισμό: Τη συλλογική πάλη των εργαζομένων και της νεολαίας ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα που τον γεννά και τον θρέφει.

Με αφορμή την ταινία, συζητήσαμε με τον σκηνοθέτη της, Βασίλη Δούβλη, για το θέμα της, τις επιδιώξεις των συντελεστών, τις δυσκολίες που συνάντησαν.

«Η αλήθεια είναι ότι η ταινία είναι εμπνευσμένη από πραγματικά γεγονότα που συνέβαιναν στα σχολεία της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια και που δυστυχώς συνεχίζουν να συμβαίνουν ακόμα. Αυτά τα φοβερά περιστατικά εκφοβισμού και βίας μέσα στο σχολείο ήταν για μένα σοκαριστικά και ήταν η αιτία που μου δημιούργησε την ανάγκη να κάνω αυτήν την ταινία. Ολα αυτά τα περιστατικά ήταν η πρώτη ύλη, η αφετηρία, το σημείο εκκίνησης, αλλά πραγματικά στην ταινία, τόσο οι χαρακτήρες όσο και η πλοκή είναι προϊόντα μυθοπλασίας», μας λέει ο Β. Δούβλης.

«Αυτό που προσπάθησα να κάνω δεν είναι τόσο να κραυγάσω, να κάνω μια ταινία καταγγελίας, να δώσω έτοιμες απαντήσεις, όσο το να υπαινιχθώ αυτές τις ερωτήσεις. Είναι πιο σημαντικό να θέτουμε καινούργια ερωτήματα και να επιδιώξουμε μια συζήτηση», σημειώνει ο Β. Δούβλης.

Η πλοκή διαδραματίζεται στο Πέραμα. Οπως σημειώνει ο σκηνοθέτης, «είδα καθαρά ότι εδώ ήταν ο χώρος που θα έπρεπε να γυριστεί η ταινία και μάλιστα έκανα και πολλές προσαρμογές στο σενάριο, μετέφερα πολλά στοιχεία της δράσης και τα προσάρμοσα εκεί, κι ένα από αυτά ήταν η εικαστική εγκατάσταση του Ρόμπερτ Μοντγκόμερι στο πορθμείο και χρησιμοποιείται με έναν τρόπο διττό στην ταινία και στην αρχή και στο φινάλε. Από τη μια με έναν τρόπο ειρωνικό γιατί σε αυτόν τον χώρο συμβαίνουν όλα αυτά τα σκοτεινά και βίαια πράγματα, από την άλλη σύμφωνα με την πλοκή της ταινίας, που δεν θα ήθελα να αποκαλύψω, λειτουργεί πραγματικά ως "η αρχή της ελπίδας"».

«Το καστ της ταινίας είναι σύνθετο», μας αποκαλύπτει ακόμα ο Β. Δούβλης και εξηγεί: «Ηθελα η ταινία να έχει μια ντοκιμαντερίστικη υφή, να έχει την αλήθεια των σωμάτων, των προσώπων, των χώρων, των καταστάσεων και αυτό είναι κάτι που το επιδίωξα συνειδητά και οι ηθοποιοί να μην παίζουν, ήθελα να υπάρχουν στον χώρο και να αντιδρούν φυσικά στα ερεθίσματα. Γι' αυτό και το καστ αποτελείται από ένα μείγμα ερασιτεχνών, μαθητών του σχολείου, σπουδαστών σε σχολές αλλά και επαγγελματιών ηθοποιών, που ναι μεν δυσκόλεψε το γύρισμα αλλά αποτελεί πλούτο για την ταινία. Δούλεψα πολύ με τα παιδιά στις πρόβες και αυτά, μέσα από τους αυτοσχεδιασμούς, έφεραν τη δική τους ματιά, τη δική τους φρεσκάδα, τη δική τους αλήθεια, τις δικές τους εμπειρίες στο σενάριο. Υπάρχουν και ολόκληρες σκηνές δικές τους και βέβαια ευχαριστώ πολύ τους καταξιωμένους ηθοποιούς που δέχτηκαν να παίξουν μικρούς ρόλους. Το "18" έχει μια εσωτερική αφήγηση με τρία πρόσωπα και είναι γυρισμένο με κάμερα στο χέρι γιατί ήθελα η ταινία να ακολουθεί τα πρόσωπα και να αποφεύγει κάθε μεγαλοστομία, να έχει ένα βλέμμα σκληρό και τρυφερό μαζί και τη μέγιστη δυνατή αφηγηματική οικονομία».

Οσο για τις συνθήκες μες στις οποίες γυρίστηκε τελικά η ταινία, ο σκηνοθέτης περιγράφει: «Οταν ξέσπασε η πανδημία ήμασταν έτοιμοι να ξεκινήσουμε και βρεθήκαμε σε ένα πολύ μεγάλο δίλημμα, να προχωρήσουμε ή να την εγκαταλείψουμε. Συζητήσαμε με τους παραγωγούς, τον Παναγιώτη Κακαβιά και την Κατερίνα Δεληγιάννη, και αποφασίσαμε να εντάξουμε την πανδημία μέσα στο σενάριο της ταινίας. Αρχίσαμε να κάνουμε γυρίσματα ακολουθώντας αχαρτογράφητα νερά, γυρίζοντας τις σκηνές με τα μέτρα και τις συνθήκες που επικρατούσαν. Στην ταινία το σχολείο είναι "φάντασμα", με λίγα παιδιά, με αποστάσεις, χωρίς ομαδικά παιχνίδια, χωρίς να γνωρίζουμε πού θα οδηγούσε αυτή η συνθήκη, προσπάθησα όμως να το εντάξω δημιουργικά στο σενάριο και να εμπνευστώ από αυτό. Τα μέλη της συμμορίας φορούν τις μάσκες πριν από την επίθεση ως προκάλυμμα... Οι μάσκες γίνονται κουκούλες αν και οι ίδιοι εμφανίζονται ως φορείς καθαρότητας... Χρειάστηκε πραγματική υπέρβαση για να τελειώσουμε την ταινία και ευχαριστώ όλους τους συντελεστές και τους συνεργάτες μου».

Η ταινία μάς θύμισε πόσο μας λείπει ο σύγχρονος κοινωνικός κινηματογράφος, εκείνος που μπορεί να γίνει εργαλείο προβληματισμού και αντιπαράθεσης, που λειτουργεί σαν καθρέφτης της σύγχρονης κοινωνίας.

«Το νέο ελληνικό σινεμά παρά την κρίση και την πανδημία, που ήταν πολύ αρνητική για τον χώρο, με έναν τρόπο παράξενο, αναπάντεχο αλλά πολύ ελπιδοφόρο πιστεύω ότι είναι σε άνθιση, παρά τις δύσκολες συνθήκες και τα τρομερά προβλήματα που είναι άλυτα, όπως το μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής παραγωγής. Τα κονδύλια που διατίθενται για το ελληνικό σινεμά είναι πάρα πολύ λίγα εδώ και πολλά χρόνια, και ελπίζω κάποια στιγμή αυτό να αλλάξει», σημειώνει ο Β. Δούβλης. «Αλλά θεωρώ - συμπληρώνει - ότι υπάρχουν πολλοί σκηνοθέτες που έχουν ξεπεράσει την εσωστρέφεια και τον ναρκισσισμό που χαρακτήριζαν το ελληνικό σινεμά κάποιες περασμένες δεκαετίες και στρέφονται με τόλμη, σύγχρονη ματιά και φρέσκια κινηματογραφική γραφή στα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα. Κι αυτή η εξωστρέφεια είναι πολύ σημαντική γιατί υπάρχουν αρκετές ταινίες, παρ' όλες τις δύσκολες συνθήκες, που καταφέρνουν να ξεπεράσουν τα σύνορα της χώρας και να ταξιδέψουν στον κόσμο, αλλά βεβαίως είναι πολύ σημαντικό η ελληνική ταινία να βρει το κοινό της στη χώρα μας».

Η «Σύγχρονη Εποχή» ιδρύθηκε το 1972 από την ανάγκη να εκδοθούν και να διαδοθούν πλατιά τα έργα των Μαρξ - Ενγκελς - Λένιν στην Ελλάδα. Είναι σταθερά προσανατολισμένη στην έκδοση τίτλων που συμβάλλουν στην ενίσχυση της πάλης των εργαζομένων και του λαού, στον αγώνα τους για την κατάκτηση των σύγχρονων αναγκών τους και την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Μέσα από τα βιβλία της αναδεικνύονται οι κατακτήσεις της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στη Σοβιετική Ενωση και στις υπόλοιπες σοσιαλιστικές χώρες, επεξεργασίες του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, αναλύσεις του ίδιου του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας για το καπιταλιστικό σύστημα και τα εκάστοτε επίκαιρα ζητήματα της ταξικής πάλης στην Ελλάδα και διεθνώς.

Εκτός από τη δημοσίευση έργων με πολιτικό, ιδεολογικό και ιστορικό περιεχόμενο, ο στόχος αυτός εξυπηρετείται και με επιλεγμένες λογοτεχνικές εκδόσεις. Γι' αυτό και στην εκδοτική δραστηριότητα της «Σύγχρονης Εποχής» σημαντική θέση κατέχουν έργα από την ξένη και την ελληνική λογοτεχνία.

Ως εκδοτικός οίκος, επιδιώκουμε να υποδεχτούμε έργα που θα εμπνέονται από τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα, από τους αγώνες των εργαζομένων και του λαού. Εργα που θα αναδεικνύουν τον ρόλο των εργαζομένων στην κοινωνία ως παραγωγών του πλούτου, θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της ταξικής συνείδησης των λαϊκών στρωμάτων και των νέων ανθρώπων, θα ενισχύουν τη διάθεση για αγώνα ενάντια στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και θα απαντούν στον αντικομμουνισμό και στην παραχάραξη της Ιστορίας.

Τα κείμενα θα γίνονται δεκτά έως το τέλος του έτους. Ο δημιουργός είναι απόλυτα ελεύθερος να επιλέξει οποιοδήποτε λογοτεχνικό είδος, θέμα, ύφος, στιλ, τεχνοτροπία που κρίνει καταλληλότερα για την αισθητική απόδοση του προαναφερόμενου περιεχομένου.

Οροι συμμετοχής:

1. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν όλοι ανεξαρτήτως ηλικίας.

2. Τα έργα θα πρέπει να είναι γραμμένα στην ελληνική γλώσσα.

3. Ο δημιουργός εγγυάται το πρωτότυπο του έργου του.

4. Οι δημιουργοί φέρουν αποκλειστικά και μόνο οι ίδιοι την ευθύνη για τυχόν προσβολή οποιωνδήποτε δικαιωμάτων τρίτων.

5. Τα έργα θα πρέπει να εκφράζουν το πνεύμα της προαναφερόμενης Ανακοίνωσης της Πρόσκλησης.

6. Τα έργα θα πρέπει να είναι ανέκδοτα και αδημοσίευτα σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή (e-book ή σε blog).

7. Η κατάθεση έργων ξεκινάει με τη δημοσίευση της παρούσας Πρόσκλησης και ολοκληρώνεται στις 31.12.2022.

8. Τα έργα υποβάλλονται είτε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση sep.prosklisi@sep.gr, είτε με αποστολή με ταχυδρομείο στη διεύθυνση «Σύγχρονη Εποχή, Σόλωνος 130, 106 81, Αθήνα, Πρόσκληση Πρωτότυπου Λογοτεχνικού Εργου». Στα στοιχεία να φαίνονται ξεκάθαρα ο τίτλος του έργου, το ονοματεπώνυμο του δημιουργού, το τηλέφωνο και το email επικοινωνίας του.

9. Οσοι αποστείλουν έργα τους, αποδέχονται τα παραπάνω.

Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας περί προσωπικών δεδομένων, καμία παραβίασή τους δεν θα προκύψει από τα παραπάνω.

Για επικοινωνία σχετικά με την Πρόσκληση 210.33.20.802 και 210.33.20.820.

Αθήνα 4/6/2022

«Σύγχρονη Εποχή»

Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «τη διετία που πέρασε ο χώρος του οπτικοακουστικού μετατρέπεται γρήγορα σε έναν πολύ μαζικό χώρο για τους ηθοποιούς. Δεκάδες μεγάλες κινηματογραφικές παραγωγές, τηλεοπτικές, διαφημίσεις, animation, μεταγλωττίσεις πραγματοποιούνται καθημερινά, με τους πιο μεγάλους "παίχτες" σε αυτό να παίρνουν κρατικά χρηματοδοτικά εργαλεία. Μόνο στην τηλεόραση έγιναν 29 παραγωγές, εκεί που το 2019 ήταν μόλις 4. Μάλιστα, μεγάλες εταιρείες παραγωγής μετρούν κέρδη μεγαλύτερα ακόμα και από πριν από την κρίση του 2010, μέσα κυρίως από τη χρηματοδότηση από το ΕΚΟΜΕ.

Φυσικά αυτό δεν γίνεται γιατί υπάρχουν οίστρος και έμπνευση, καλύτερο επίπεδο ζωής για δημιουργούς, καλλιτεχνικό, τεχνικό προσωπικό, δεν είναι χρηματοδοτήσεις που πάνε στους εργαζόμενους στον Πολιτισμό.

Ειδικά μέσα στη διετία όλες οι οπτικοακουστικές παραγωγές λειτούργησαν χωρίς διακοπή, αφού δεν ίσχυσαν περιοριστικά μέτρα. Ακόμα και σε περιπτώσεις που υπήρξαν κρούσματα, τα γυρίσματα δεν σταμάτησαν, ενώ οι ηθοποιοί που νοσούσαν πολλές φορές έμεναν και απλήρωτοι όσο έλειπαν.

Οι συμβάσεις που υπογράφονται είναι ατομικές, με μεγάλες διαβαθμίσεις και χωρίς επιδόματα άδειας, Δώρα Χριστουγέννων. Τα μεροκάματα παρέμειναν χαμηλά, τα συμβόλαια αβέβαια και η εντατικοποίηση, με τα 10ωρα να μετατρέπονται σε απλήρωτα 11ωρα, ήταν συχνό φαινόμενο».

«Η κυβέρνηση και η εργοδοσία στον χώρο μας καλούν να είμαστε ευχαριστημένοι, αφού έχουμε δουλειά. Να αποδεχτούμε την άνευ αμοιβής παραχώρηση της άδειας χρήσης και των συγγενικών δικαιωμάτων (όπως γίνεται σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες), τη χαμηλή ποιότητα της δουλειάς μας, λόγω πίεσης χρόνου, πολλές φορές λόγω αδύναμων και fast track σεναρίων. Ειδικά στην τηλεόραση μέχρι προ πανδημίας, πολλοί συνάδελφοι εισέπρατταν σημαντικό ποσό από δικαιώματα και ακόμα εισπράττουν από παλαιότερα σίριαλ μέσα από τις επαναλήψεις», σημειώνει η «Δημοκρατική Ενότητα Ηθοποιών» και προσθέτει: «Για όλους αυτούς το "εφικτό" είναι να βγάζουν την παραγωγή με το όσο δυνατό μικρότερο κόστος. Για εμάς το αναγκαίο είναι να ζούμε από την τέχνη μας, να κάνουμε όσο καλύτερο γίνεται καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, να προσφέρουμε την τέχνη μας στους χιλιάδες θεατές.

Ολοι, μαζί και η διοίκηση του σωματείου μας, έλεγαν πως τους ηθοποιούς δεν τους πιάνει ο νόμος Χατζηδάκη. Ομως, στο οπτικοακουστικό εφαρμόζεται ήδη μέσα στη διετία. Δεν είναι τυχαία ακόμα και ατυχήματα λόγω εντατικοποίησης (βλ. ταινία με τον Α. Μπαντέρα στη Θεσσαλονίκη). Ας σκεφτούμε πως 10 χρόνια πριν, κάθε γύρισμα αναλογούσε σε 20' επεισόδιο. Σήμερα ένα γύρισμα βγάζει 1 με 1,2 επεισόδια, με τον ίδιο εξοπλισμό και τεχνολογία στο σετ. Τι άλλαξε;

Ως εκλεγμένοι και υποψήφιοι με τη "Δημοκρατική Ενότητα Ηθοποιών" στο ΣΕΗ, θεωρούμε πως είναι αναγκαίες οι διεκδικήσεις, ειδικά στο οπτικοακουστικό που θα καθορίσει τον κλάδο σε μεγάλο βαθμό τα επόμενα χρόνια. Εχουμε ανάγκη από ισχυρές συμβάσεις και δικαιώματα, ειδικά σε μια περίοδο που από τη συμμετοχή της χώρας μας στον πόλεμο στην Ουκρανία, πληρώνουμε 2,6 ευρώ το λίτρο τη βενζίνη, κόβεται κάθε μέρα σε 500 σπίτια το ρεύμα, η ακρίβεια σπάει κόκαλα.

Διεκδικούμε:

• Υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης με εργοδοτικές ενώσεις και επιχειρήσεις ορισμένου/αορίστου χρόνου και όχι με βάση το επεισόδιο ή με βάση το final cut (τελικός χρόνος προβολής).
• Να μπει ρήτρα για κάθε κρατικά επιδοτούμενη παραγωγή, ως προϋπόθεση χρηματοδότησης, η σύμβαση εργασίας.
• Στη σύμβαση να περιλαμβάνεται ως παράρτημα αμοιβολόγιο ανάλογα με το είδος, την παραγωγή (κινηματογράφος, τηλεόραση, διαφήμιση).
• Ειδικά για τα καθημερινά σίριαλ, πληρωμή με το επεισόδιο σε περίπτωση απασχόλησης για έως και 10 επεισόδια. Μηνιαίος μισθός σε κάθε άλλη περίπτωση.
• Συμβάσεις που να εξασφαλίζουν άδειες και Δώρα Χριστουγέννων, επιδόματα άδειας.
• Αδειες εγκυμοσύνης ανεξάρτητα από τον αριθμό ενσήμων.
• Καμία παραχώρηση συγγενικών δικαιωμάτων.
• Πληρωμή της άδειας χρήσης, ξεχωριστά για κάθε χρήση, π.χ. τηλεόραση, internet κ.ο.κ.
• Αυξήσεις στους μισθούς, που να αντισταθμίζουν το κύμα ακρίβειας.
• Να προσδιοριστούν τα εκτός έδρας και να υπάρχει αντίστοιχη κάλυψη σε καύσιμα μετακίνησης, διαμονή, διατροφή από την παραγωγή.
• Αμοιβή από τον πρώτο μήνα εργασίας και συγκεκριμένα οι αμοιβές να γίνονται το πρώτο δεκαήμερο του μήνα, και όχι αφού γίνει η προβολή.
• 8ωρο, 5ήμερο, πληρωμένες υπερωρίες.
• Στα σίριαλ να υπάρχει 1 ώρα break στο 8ωρο, ανώτατο όριο σελίδων ανά μέρα και επεισοδίων ανά βδομάδα, για καταπολέμηση της εντατικοποίησης.
• Τουλάχιστον εβδομαδιαίο πρόγραμμα γυρισμάτων (ordino).
• Προτεραιότητα στις θεατρικές υποχρεώσεις των ηθοποιών. Συγκεκριμένα να μην απασχολείται σε γύρισμα ο ηθοποιός τη μέρα της πρεμιέρας του και της γενικής πρόβας».

«Σε κάθε πλατό, σε κάθε σετ, στρέφουμε τους προβολείς στα δικαιώματά μας!», τονίζει η «Δημοκρατική Ενότητα Ηθοποιών» και υπογραμμίζει: «Για πραγματικά σύγχρονο ΣΕΗ, έχουμε ανάγκη από σύγχρονα αιτήματα και αγώνες! Με τη "Δημοκρατική Ενότητα Ηθοποιών" σπάμε τον φόβο, την ηττοπάθεια, την απογοήτευση. Διεκδικούμε συμβάσεις παντού!».

Στον «Ριζοσπάστη» μίλησαν για την εκδήλωση αυτή αλλά και για τη δράση του Παραρτήματος του ΠΜΣ ο Γιάννης Σκόκας, πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου, ο Λευτέρης Γάλλος και ο Αχιλλέας Σίμος, πρόεδρος και γραμματέας αντίστοιχα του Παραρτήματος.

Ο Λευτέρης Γάλλος μάς λέει για το πρόγραμμα της εκδήλωσης: «Η συμμετοχή μέχρι στιγμής ξεπερνά τους 45 καλλιτέχνες, ενώ το αναλυτικό πρόγραμμα με τα ονόματα των συμμετεχόντων θα ανακοινωθεί τη Δευτέρα. Η έναρξη θα γίνει στις 8 μ.μ., όταν και θα ξεκινήσει από την κεντρική πλατεία μια πορεία εργατικών σωματείων με μουσικούς στην κεφαλή με κατάληξη στο κηποθέατρο Αλκαζάρ. Στο κηποθέατρο θα έχει αρχίσει το πρόγραμμα με ένα dj set από το Σωματείο Επαγγελματιών Δισκοθετών Λάρισας και ακολουθεί μετά τις 9 μ.μ. το θεατρικό δρώμενο "Δημοψήφισμα", του Μπ. Μπρεχτ, από τη Θεατρική Ομάδα του Εργατικού Κέντρου. Στη συνέχεια θα πραγματοποιηθούν χαιρετισμοί από τον Γιάννη Σκόκα, πρόεδρο του ΕΚΛ και τον Βασίλη Παρασκευόπουλο, πρόεδρο του ΠΜΣ. Η βραδιά θα ολοκληρωθεί με μεγάλη συναυλία από σχήματα συναδέλφων μουσικών. Το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος επίσης θα συμμετάσχει και θα παρουσιάσει τις εκδόσεις και τους καταλόγους εκθέσεων που έχει πραγματοποιήσει. Η είσοδος θα είναι δωρεάν και παράλληλα θα κυκλοφορεί κουπόνι οικονομικής ενίσχυσης των σωματείων που διοργανώνουν την εκδήλωση».

«Κάνουμε την Τέχνη μας όπλο στα χέρια των πολλών που δίνουν μάχη ενάντια στην εκμετάλλευση, στη φτώχεια, στην ανέχεια», τονίζει ο Αχιλλέας Σίμος και συμπληρώνει σχετικά με το μήνυμα που θέλουν να στείλουν μέσα από αυτήν την εκδήλωση: «Μπροστά μας έχουμε τη μάχη της επιβίωσης από την ακρίβεια, την ενεργειακή φτώχεια, ως απόρροια της "πράσινης μετάβασης", της απελευθέρωσης της αγοράς Ενέργειας και βέβαια των συνεπειών του πολέμου. Εχουμε τη μάχη της υπογραφής ΣΣΕ σε μια σειρά από κλάδους και στους μουσικούς. Με αυτήν την εκδήλωση λοιπόν θέλουμε να ενώσουμε τις φωνές μας και τη μουσική μας με όλους τους εργαζόμενους και τον λαό της πόλης!».

Από την πλευρά του, ο Γιάννης Σκόκας επισημαίνει πως «το Εργατικό Κέντρο Λάρισας, ως μέρος του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος, του ΠΑΜΕ, βλέπει την Τέχνη και τον Πολιτισμό ως λαϊκό δικαίωμα και την πάλη για τη διεκδίκησή τους ως μέρος του αγώνα του εργαζόμενου λαού όχι μόνο κόντρα στα σκουπίδια της πολιτιστικής βιομηχανίας αλλά και ως μέσο εμψύχωσης, διαπαιδαγώγησης, καλλιτεχνικής έκφρασης. Η Τέχνη, ο Πολιτισμός είναι εφόδια, είναι τρόπος σκέψης, είναι στάση ζωής. Γι' αυτό κι ως θέμα είναι ενταγμένο στην πλατιά συζήτηση για το "τι κίνημα χρειάζεται σήμερα" που θέλουμε να ανοίξει με αφορμή την Πανελλαδική Σύσκεψη του ΠΑΜΕ στις 18 - 19 Ιούνη. Γι' αυτόν τον λόγο καλούμε τους εργαζόμενους, τα σωματεία να αγκαλιάσουν αυτήν την ωραία πρωτοβουλία, να κάνουν υπόθεση δική τους την επιτυχία της. Θεωρούμε αναγκαία συνθήκη για τα ίδια τα σωματεία, για την αναζωογόνησή τους, να εντάξουν αυτήν την πλευρά, της πολιτιστικής δράσης, στον καθημερινό αγώνα. Είναι άλλωστε μια ευκαιρία να απολαύσουν δωρεάν μια δουλειά με πολύ μεράκι και δημιουργική διάθεση από εξαιρετικούς καλλιτέχνες της πόλης μας».

Κλείνοντας τη συζήτηση, οι συνομιλητές μας αναδεικνύουν ότι σημαντικό ρόλο για την πραγματοποίηση αυτής της εκδήλωσης έχει η δράση του Παραρτήματος του ΠΜΣ, που αυτές τις μέρες (στις 10 Ιούνη) συμπληρώνει δύο χρόνια από τη συγκρότησή του.

Επισημαίνει, συγκεκριμένα, ο Αχιλλέας Σίμος: «Καταρχάς να θυμηθούμε τον Μάρτη του 2021 στη Λάρισα, όπου σε συνθήκες γενικού lockdown, με πρωτοβουλία του Παραρτήματός μας, ακολουθώντας την κεντρική δράση #artattcak του ΠΜΣ, πάνω από 60 καλλιτέχνες, φοιτητές, μαθητές και άλλοι εργαζόμενοι οργάνωσαν πολιτιστικές δράσεις διεκδίκησης με μέτρα προστασίας που στηρίχτηκαν από συνδικαλιστικούς και πολιτιστικούς φορείς του νομού. Ηταν σημαντικό ότι οι εργαζόμενοι της Τέχνης τα κατάφεραν, δημιουργήθηκαν παρακαταθήκη και προσδοκίες για μεγαλύτερες, πιο δυναμικές πρωτοβουλίες, όπως π.χ. η μαραθώνια διαμαρτυρία 200 καλλιτεχνών σε Περιφέρεια και πλατεία Ταχυδρομείου τον Ιούνη του 2021. Τον φετινό χειμώνα βγήκανε μπροστά ξανά τα καλλιτεχνικά σωματεία της περιοχής και με το lockdown στη μουσική οργανώθηκαν κινητοποιήσεις, παραστάσεις διαμαρτυρίας, καλλιτεχνικό δρώμενο με αφορμή τα δύο χρόνια από την έναρξη της πανδημίας. Πριν μπούμε λοιπόν για τα καλά στην καλοκαιρινή σεζόν, έχοντας ως βάση όλη αυτήν τη δράση που περιγράψαμε, τον πανελλαδικό συντονισμό μουσικών σωματείων στην Αθήνα τον Φλεβάρη του 2022, την πανθεσσαλική σύσκεψη καλλιτεχνών στη Λάρισα, οργανώνουμε τη δική μας γιορτή ελπίδας και διεκδίκησης την ερχόμενη Τετάρτη».

Από τη «γιάφκα των τριών» βγήκαν πολλά μικρά θαύματα. Η Νατάσα, ο Γεράσιμος και ο Θέμης αγαπήθηκαν γρήγορα, δικαίως και «εν λευκώ».

Ο Θέμης Καραμουρατίδης είναι ένας τολμηρός συνθέτης, ένας ευφάνταστος ενορχηστρωτής κι ένας γοητευτικός πιανίστας. Ανθρωπος καλλιεργημένος, πανέξυπνος, γειωμένος, ευαίσθητος, αυθεντικά ευγενής, ενθουσιώδης και παρά τρίχα δημοσιογράφος! Από αυτό θα ξεκινήσω.

-- Συνέντευξη λοιπόν μ' έναν παρ' ολίγο συνάδελφο. Τη ζήλεψες ποτέ τη δουλειά μας;

-- Με ξεκινάς από τα δύσκολα! Νομίζω ότι δεν έχω τόσο γερό στομάχι ώστε να αντέξω τον γενναίο αγώνα που κάνετε οι αληθινοί δημοσιογράφοι, απέναντι στο παράλογο σύμπαν των «δημοσιογράφων» και της «δημοσιογραφίας» τους, όπου ο παράγων άνθρωπος απλώς δεν συνυπολογίζεται. Κακοποιητικοί τίτλοι, αφορισμοί, ψευδείς ειδήσεις, καταρρακωμένες αξιοπρέπειες, υπόγεια δικτύωση με άλλες εξουσίες και η δεοντολογία στον κάδο. Αυτήν την καθημερινή μάχη που δίνετε σε αυτό το τοπίο, μόνο να τη θαυμάζω μπορώ, γιατί αν αποφάσιζα να συμμετέχω, θα ήμουν από το πρωί μέχρι το βράδυ στις επάλξεις και σύντομα ημίτρελος.

-- Από το «Ονειρεύομαι» και το «Χαλί», τα πρώτα ηχογραφήματά σου το 2004, μέχρι το πρόσφατο «Επαθα αγάπη», ποιο είναι το πιο συναρπαστικό γεγονός που έζησες μέσα στη μουσική;

-- Είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι ως τώρα, με αναρίθμητα αξέχαστα και υπέροχα περιστατικά και εμπειρίες, και είμαι ευγνώμων για κάθε ένα από αυτά και για όλους τους ανθρώπους που είχα την ευλογία να συνυπάρξω. Φυσικά στο υψηλότερο σημείο αυτής της πορείας, σε θρόνο (διθέσιο καναπεδάκι), βρίσκονται η Νατάσσα και ο Γεράσιμος και τα 18 χρόνια αγάπης, συνεργασίας και δημιουργίας.

-- Επειδή σε κάθε δουλειά μου μπαίνω με συναισθηματισμό ενθουσιασμό και αγάπη, κάποιες φορές έχει παρερμηνευτεί ως ηλιθιότητα ή αδυναμία η δοτικότητα. Αλλά είναι πραγματικά ήσσονος σημασίας και τα περιστατικά και οι... δράστες! Νιώθω τυχερός που η ζωή μου είναι γεμάτη με «ξηγημένους» συνεργάτες.

-- Οι γονείς σου στο ξεκίνημά σου, με θυσίες, σού αγόρασαν ένα ακριβό πιάνο για να ακολουθήσεις το όνειρό σου, προτρέποντάς σε μάλιστα να αφήσεις τη δουλειά σου στην εξυπηρέτηση πελατών σε μια εταιρεία κινητής τηλεφωνίας. Ανεκτίμητη στήριξη!

-- Ο ρόλος των γονιών μου ήταν καταλυτικός και στις δυο - καθοριστικές για τη μετέπειτα πορεία μου - αποφάσεις. Και στα 10 μου, όταν «έβαλαν πλάτες» για να μου πάρουν αυτό το πιάνο (πάνω από τις οικονομικές δυνατότητες μιας μέσης οικογένειας του '90 στο Πλατύ Ημαθίας, με μπαμπά ηλεκτρολόγο και μαμά που άφησε τη δουλειά της στο εργοστάσιο για να φροντίζει εμένα και την αδερφή μου) και στα 26 μου, όταν μου είπαν «κάνε τη μουσική σου παιδί μου». Δεν συναντάς εύκολα αυτή τη γενναιοδωρία στη ζωή και αυτό το πνεύμα, αν δεν υπάρχει ψυχικό μεγαλείο! Είναι οι ήρωές μου!

-- Μπήκες στη δισκογραφία τη στιγμή που κατέρρεε και είχε απαξιωθεί. Φέρατε, όμως, μαζί με την Νατάσα και τον Γεράσιμο φως κι αλήθεια, που τα είχαμε όλοι μεγάλη ανάγκη. Πώς καταφέρνετε να είστε ακόμη τόσο δεμένοι μεταξύ σας και ταυτόχρονα τόσο ελεύθεροι;

-- Οσα κάνετε, μας φαίνονται να είναι πάντα δίκαια μοιρασμένα. Πώς κατακτήθηκε αυτή η αυστηρή δικαιοσύνη στη σχέση σας;

-- Στηρίζεται σε γερά ηθικά θεμέλια και μια ιδεολογία που... μάντεψε... βάζει πάνω απ' όλα τον άνθρωπο, το δίκιο του διπλανού και την ουσία της αλληλεπίδρασης.

-- Πες μου για τον καθένα σας μια λέξη που να σας χαρακτηρίζει απόλυτα.

-- Μποφίλιου: Χείμαρρος.

Ευαγγελάτος: Συγκίνηση.

Καραμουρατίδης: Ξερόλας.

-- Ποια θεωρείς την κατάρα του ελληνικού τραγουδιού σήμερα;

-- Τα μεγάλα λόγια, τους μεγάλους αφορισμούς. Ακούω σήμερα συνέχεια, δεν υπάρχουν δημιουργοί, δεν υπάρχουν τραγουδιστές, δεν υπάρχει τέχνη. Μου φαίνεται αδιανόητο που υπάρχει αυτή η γκρίνια, λες και το τραγούδι είναι αποκομμένο από την κοινωνία. Πώς θα υπάρξει το μεγάλο τραγούδι, με την παλιά καλή κλασική έννοια, χωρίς να υπάρχουν οι παλιές συνθήκες για να ανθίσει;

Το μεγάλο τραγούδι γίνεται μεγάλο εκ του αποτελέσματος, όχι με την κυκλοφορία του. Εχει λοιπόν το τραγούδι το έδαφος πλέον να ανθίσει και να μεγαλώσει; Εχει τον χρόνο να ακουστεί μέσα στην υπερπληροφορία; Να ξανακουστεί; Να συνδεθεί με την καθημερινότητα, με καταστάσεις κοινωνικές, προσωπικές, πολιτικές και να γαντζωθεί στις συνειδήσεις; Υπάρχει ο ακροατής που θα μπει στη διαδικασία να κάνει κόπο για το ακρόαμα, όπως παλιά;

Και τέλος πάντων, όλοι αυτοί που γκρινιάζουν για το μεγάλο ελληνικό τραγούδι που δεν γράφεται πια, ας μας πουν πώς το θέλουν να μαζευτούμε όλοι οι εν ζωή δημιουργοί, να το βάλουμε κάτω και να τους το γράψουμε.

-- Τι είναι - και κυρίως πού είναι - το πολιτικό τραγούδι το 2022; Με ποιους τρόπους μπορούν το πολιτικό και το κοινωνικό τραγούδι να συνεγείρουν ξανά τον κόσμο, να εμπνεύσουν, να ξυπνήσουν το φρόνημα;

-- Ο ακροατής δεν είναι πια ο αγνός ακροατής του '70. Είναι καχύποπτος, γιατί έχει βιώσει την προδοσία στο πετσί του και σε όλο αυτό το καπιταλιστικό πανηγύρι δεν είναι σίγουρος για το ποιος είναι ο εχθρός, ποιος ο σύμμαχος. Πρέπει να ξεβολευτεί πραγματικά από το μικροαστικό βασίλειο με τις ψευτοπαροχές, που του τονώνουν πρόσκαιρα το εγώ και τον κρατούν σε καταστολή. Οπότε το πολιτικό και κοινωνικό τραγούδι τού σήμερα έχει να αναλάβει πολύ πιο δύσκολο αγώνα συσπείρωσης. Εχω την αίσθηση ότι κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί περισσότερο με μια αισθητική και συναισθηματική συνέπεια και εμμονή σε βασικές αρχές, παρά με ηχηρά συνθήματα και εμβατηριακές κορόνες.

-- Ζούμε χρόνια τώρα μέσα σε οικονομική και αξιακή κρίση, ενώ μια νέα κρίση είναι προ των πυλών. Τι σε εξοργίζει περισσότερο σε αυτόν τον δήθεν αναπτυγμένο κόσμο, που διαλύεται και μας διαλύει;

-- Η διαστρέβλωση των αναγκών μας, η καθημερινή παραποίηση της αλήθειας, η διάχυση της προπαγάνδας και αυτός ο αδιανόητος καθημερινός αγώνας να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας, και μάλιστα σε ελέφαντες που - με πλήρη έλλειψη τσίπας και απόλυτη ψυχραιμία - δηλώνουν ζέβρες!

-- Ωστόσο, βλέπουμε πως όπου υπάρχουν αγώνες, υπάρχουν και νίκες, όπως π.χ. με τους εργάτες της COSCO, της «e-food», τους οικοδόμους. Επέβαλαν αυτό που πριν χρόνια φαινόταν αδύνατο. Να υπογραφεί Σύμβαση Εργασίας, να ματαιωθούν αντεργατικές ρυθμίσεις σε βάρος τους. Με τον κλάδο σας τι γίνεται;

-- Εμείς πρωτίστως πρέπει να αποδεικνύουμε ότι δεν είμαστε χομπίστες και ψωνάρες, που αράζουν σε επαύλεις και εκτονώνουν την πλήξη τους σε τραγουδάκια, ν' αποδείξουμε ότι το έργο που παράγουμε έχει εργατοώρες, κόπο και ανθρώπους που αγωνίζονται για την επιβίωση. Δεν έχω ακούσει σε κάποιο άλλον κλάδο, πέραν των καλλιτεχνών, «έλα τρεις μήνες να κουβαλάς τούβλα τσάμπα, να κάνεις 90 μεροκάματα για να σε γνωρίσει ο εργολάβος και μετά βλέπουμε». Για να διεκδικήσουμε επί της ουσίας, πρέπει πρώτα να αποδείξουμε ότι δεν αξίζει αυτή η απαξίωση και η υποτίμηση της εργασίας μας.

-- Σήμερα, που κανείς δεν ξέρει αν και πότε θα σταματήσει ο πόλεμος, που τροφοδοτούνται και άλλες εστίες του στα Βαλκάνια, στη Μ. Ανατολή, στον Περσικό Κόλπο κι όλοι προετοιμάζονται για το ενδεχόμενο γενίκευσής του, πόσο επείγον είναι να κινητοποιηθούμε ενάντια στον πόλεμο και στην ελληνική εμπλοκή σ' αυτόν;

-- Αν το 2022, μετά από όλες τις φορές που επαναλήφθηκε η ιστορία με μαθηματική ακρίβεια, δεν έχουμε βρει τρόπο να σεβόμαστε την αξία της ανθρώπινης ζωής και τα δικαιώματα του διπλανού μας και προχωράμε σε επίλυση διαφορών, που αποδεδειγμένα οδηγούν σε δυσχερείς καταστάσεις, κάτι έχει πάει πολύ λάθος σε αυτήν την περιβόητη εξέλιξή μας. Δεν μπορώ να διανοηθώ ότι μπορεί έστω και μια σφαίρα να δικαιολογηθεί με οποιονδήποτε τρόπο.

-- Οι στίχοι του Γεράσιμου στο «Επαθα αγάπη», που λένε: «Εγώ που χρόνια τρολάρω τον έρωτα, δες πώς την πάτησα κι έπαθα αγάπη. Είμ' όλα αυτά που κορόιδευα κι άντε να πω στους γνωστούς τι έχω πάθει» είχαν ποτέ εφαρμογή στη ζωή σου κι αν ναι, με ποιες επιρροές στην έμπνευσή σου;

-- Ως ξερόλας, είθισται να φυλάω τα ρούχα μου. Κρατάω μια συντηρητική στάση στα «τρολαρίσματα», για να μην την πατάω και έχω περιθώριο να λέω «σας τα 'λεγα εγώ». Βέβαια τα 'χω κάνει άπειρες φορές ρόιδο στη ζωή μου με ...ανάμεικτα καλλιτεχνικά αποτελέσματα! Γι' αυτό, η έμπνευσή μου προτιμώ να προκύπτει από τη διυλισμένη καθημερινότητα (τη δική μου και των γύρω μου), τα θέατρα, το σινεμά, τη μουσική, την κοινωνία, ώστε να μην είναι ευμετάβλητη και πάθουμε καμία ζημιά!

-- Στις 16 Ιούνη κυκλοφορεί η «Σπίθα», μια ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά σου, με την Μελίνα Κανά, σε στίχους Οδυσσέα Ιωάννου, Λιζέτας Καλημέρη και Μαρίας Τζωρτζάκη. Τρακ ή καμάρι κυριαρχούν;

-- Καμαρώνω για αυτή τη δουλειά, γιατί είναι φτιαγμένη από υλικά που έφερε η αγάπη μου στη φωνή της Μελίνας όλα αυτά τα χρόνια, δοκιμές και καινούρια πράγματα που προέκυψαν από τη μεταξύ μας σχέση, την πορεία της. Η φωνή της Μελίνας σήμερα, που έχει εξελιχθεί σε μεγάλη ερμηνεύτρια, με συναρπάζει με την ωριμότητα και το βάθος της κι ευχαριστιέμαι να δουλεύω πάνω στους υπέροχους στίχους ξεχωριστών δημιουργών.

-- Αυτές τις μέρες, είστε με τον Γεράσιμο και τον Πάνο Μουζουράκη στο στούντιο. Νέο στοίχημα αυτό;

-- Με τον φίλο μας και υπερταλαντούχο Πάνο ετοιμάζουμε την πρώτη (και είμαι σίγουρος όχι την τελευταία) ολοκληρωμένη μας δουλειά. Ανυπομονώ.

-- Κι εμείς!