ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ - ΕΕ - ΤΡΑΠΕΖΕΣ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΜΙΛΟΙ: Σφίγγει ο κλοιός των πλειστηριασμών γύρω από τη λαϊκή κατοικία

ΕΚΘΕΣΗ «ΜΕΤΑΜΝΗΜΟΝΙΑΚΗΣ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ: «Εύσημα» για την κυβέρνηση, νέα δεινά για το λαό

ΤΟΥΡΚΙΑ: Ολοκληρώθηκε η 9η «Σύνοδος του Βοσπόρου», καταγράφοντας τη διείσδυση του τουρκικού κεφαλαίου σε Μεσόγειο και Βαλκάνια

ΙΤΑΛΙΑ: «Μεσογειακοί Διάλογοι» με επίκεντρο τις εξελίξεις σε Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή και γνώμονα τα συμφέροντα των ιταλικών μονοπωλίων

Αυτή με τη σειρά της αποτελεί κορυφαίο ζήτημα στην πορεία για την «εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης» (ΟΝΕ) στην Ευρωζώνη, που βέβαια προϋποθέτει και μια σειρά από νέες αντιλαϊκές διαρθρωτικές παρεμβάσεις, με κατεύθυνση τη διοχέτευση φτηνής χρηματοδότησης στα ευρωπαϊκά μονοπώλια και τους επιχειρηματικούς ομίλους.

Σε αυτό το φόντο, η «τρίτη έκθεση προόδου» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με τα «μη εξυπηρετούμενα δάνεια» στην ΕΕ αναδεικνύει ταυτόχρονα και την «ανάγκη» επιτάχυνσης των διαδικασιών στην πορεία για την «ένωση των κεφαλαιαγορών» με στόχο τη διαμόρφωση και άλλων (εξωτραπεζικών) μηχανισμών χρηματοδότησης των τμημάτων του ευρωπαϊκού κεφαλαίου.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «η Ενωση Κεφαλαιαγορών διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στην ενίσχυση της ΟΝΕ καθώς και του ευρώ. Πιο ολοκληρωμένες χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούν να απορροφούν καλύτερα τους κραδασμούς προτού αυτοί φτάσουν στους φορολογουμένους», δηλαδή να αφήσουν σε δεύτερο επίπεδο και μόνο ως «εναλλακτικό» πλάνο τη δυνατότητα κρατικών ή και διακρατικών πακέτων στήριξης σε οικονομίες και τράπεζες της ΕΕ που θα βρεθούν αντιμέτωπες με το ενδεχόμενο νέων κλυδωνισμών.

Βέβαια, το δίπολο της «τραπεζικής ένωσης» και της «ένωσης κεφαλαιαγορών» είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένο με την αναβάθμιση της ΕΕ στο πλέγμα των οικονομικών - γεωπολιτικών ανταγωνισμών με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα και αγορές και, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, «οι ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές με μεγαλύτερη εμβάθυνση και ρευστότητα θα οδηγήσουν επίσης σε ευρύτερη χρήση του ευρώ από τους συμμετέχοντες στην αγορά, στις καθημερινές τους πράξεις».

«Η Τραπεζική Ενωση θα πρέπει να ολοκληρωθεί με παράλληλη επίτευξη της μείωσης και του επιμερισμού των κινδύνων», υπογραμμίζεται χαρακτηριστικά με φόντο το σχέδιο διαμόρφωσης «κοινού ταμείου» κρατικών και τραπεζικών διασώσεων στην ΕΕ, που απ' ό,τι φαίνεται δρομολογείται μέσω της αναβάθμισης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕSM).

Η διαμόρφωση του «κοινού ταμείου» διασώσεων με τη σειρά της προϋποθέτει τη ραγδαία συρρίκνωση της μάζας με τα «κόκκινα» τραπεζικά δάνεια ειδικά στους σχετικά αδύναμους κρίκους, όπως είναι η ελληνική οικονομία, προκειμένου να επιμεριστούν οι «κίνδυνοι» στο πλαίσιο της «αναλογικότητας» και των μέσων όρων που επικρατούν κάθε φορά στην ΕΕ.

Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα ποσοστά των μη εξυπηρετούμενων δανείων (σε σχέση με τη συνολική μάζα των δανείων) στον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα συνέχισαν να μειώνονται το α' εξάμηνο του 2018, φτάνοντας κατά μέσο όρο στο 3,4% «και πλησιάζουν πάλι τα προ κρίσης επίπεδα», ενώ ο συνολικός όγκος «μη εξυπηρετούμενων δανείων» σε επίπεδο ΕΕ διαμορφώνεται στα 820 δισ. ευρώ.

Ταυτόχρονα, και «παρά τα ενθαρρυντικά αυτά σημάδια, τα υψηλά ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων εξακολουθούν να αποτελούν πρόκληση για ορισμένα κράτη - μέλη».

Ειδικότερα, η έκθεση της Επιτροπής σημειώνει ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση στην ΕΕ με ποσοστό 44,9%. Ακολουθεί η Κύπρος με 28,1%, η Πορτογαλία με 11,7% και η Ιταλία με 10%, όπου η αποκλιμάκωση ήρθε ως αποτέλεσμα κρατικών παρεμβάσεων και ενισχύσεων με μοντέλα αντίστοιχα με αυτά που βρίσκονται σήμερα στα αντιλαϊκά παζάρια για την περίπτωση των ελληνικών τραπεζικών ομίλων.

Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Β. Ντομπρόβσκις, στο πλαίσιο παρουσίασης της έκθεσης, σημείωσε πως «η δουλειά θα πρέπει να συνεχιστεί, ειδικά σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, όπου υπάρχει μείωση, όμως ξεκίνησαν από πολύ υψηλά επίπεδα. Το σύστημα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών μόλις τώρα δείχνει να φέρνει αποτελέσματα»...

Μάλιστα, αναφορικά με το σημερινό καθεστώς δικαστικής προστασίας για την πρώτη κατοικία στην Ελλάδα, ο Β. Ντομπρόβσκις σημείωσε ότι πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν μπορεί να είναι ο ίδιος νόμος, απαράλλακτος. Ο ίδιος, συμπλήρωσε, «πρέπει να είναι κάτι πιο στοχευμένο, κάτι που να αφορά μόνο τους πλέον ευάλωτους και να μην αφήνει διόδους στους στρατηγικούς κακοπληρωτές για να τον εκμεταλλευτούν».

Τα παραπάνω προδιαγράφουν το ξήλωμα και στα τελευταία απομεινάρια στο καθεστώς δικαστικής προστασίας και για την πρώτη κατοικία των λαϊκών νοικοκυριών, όπως άλλωστε έχει προαναγγείλει η κυβέρνηση.

Παράλληλα, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας για την «επισκόπηση του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος», στο τέλος του α' εξαμήνου 2018 ποσό 12,9 δισ. ευρώ τελεί υπό το καθεστώς του ν. 3869/2010 (νόμος Κατσέλη) και, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται, «αναδεικνύεται ως ζήτημα ιδιαίτερης σημασίας η ταχεία εκδίκαση και εκκαθάριση των εν λόγω ανοιγμάτων».

Επίσης, όπως αναφέρεται, «η περαιτέρω ταχεία αποκλιμάκωση (σ.σ. στα "κόκκινα" δάνεια) καθίσταται πλέον καθοριστικής σημασίας, καθώς η επιτυχής αντιμετώπιση του προβλήματος (...) θα επιτρέψει στα πιστωτικά ιδρύματα να απελευθερώσουν κεφάλαια, τα οποία θα μπορέσουν να κατευθυνθούν στις πιο δυναμικές και εξωστρεφείς επιχειρήσεις».

Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση απογειώνει την κοροϊδία στο λαό, καθώς το λεγόμενο «πλαίσιο προστασίας» που διαφημίζει, έγκειται σε «παρεμβάσεις» όπως η ενεργοποίηση της νομοθετικής ρύθμισης για την επιδότηση στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας, ενόψει και της πλήρους διάλυσης στο καθεστώς νομικής προστασίας για την πρώτη κατοικία.

Πρόκειται για μία ακόμη απάτη ολκής, καθώς η θηλιά των εκβιασμών θα σφίγγει, ενώ στην πραγματικότητα αυτοί που διευκολύνονται είναι οι τράπεζες, προκειμένου, σε κάθε περίπτωση, να βάλουν στο χέρι τις απαιτήσεις τους από τα στεγαστικά δάνεια.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι τα πλέον οικονομικά αδύναμα λαϊκά νοικοκυριά - και με προϋπόθεση ότι έχουν εξασφαλίσει τη δικαστική απόφαση για προστασία από πλειστηριασμούς - υποχρεώνονται στην καταβολή ελάχιστης δόσης στις τράπεζες στο 5% του ετήσιου οικογενειακού εισοδήματος μέχρι 8.000 ευρώ και 10% στο κλιμάκιο πάνω από τα 8.000 ευρώ.

Ταυτόχρονα, ο «Κώδικας Δεοντολογίας» των τραπεζών, σύμφωνα με παλαιότερη απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδας, μεταξύ άλλων, προβλέπει:

• Βάση του υπολογισμού της μελλοντικής ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη αποτελεί το ποσό που προκύπτει από τον υπολογισμό της τρέχουσας ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη, με καταρχήν σταδιακή προσαύξηση ποσοστού 5% ανά πενταετία.
• Το ποσοστό της προσαύξησης ανά πενταετία μπορεί να είναι μεγαλύτερο ή μικρότερο του 5%.

Για την εκτίμηση των παραπάνω λαμβάνονται ενδεικτικά υπόψη:

-- Το τρέχον επίπεδο δαπανών σε σχέση με τις «εύλογες δαπάνες διαβίωσης».

-- Η ηλικία του οφειλέτη.

-- Ο αριθμός και η ηλικία των προστατευόμενων μελών της οικογένειάς του.

-- Οι συνθήκες της αγοράς ή του κλάδου δραστηριότητας του οφειλέτη ή του εργοδότη του. Σε αυτό το πλαίσιο, η τυχόν ανάκαμψη του κλάδου στον οποίο εργάζεται ο οφειλέτης σημαίνει και αύξηση των τοκοχρεολυτικών δόσεων...

Eurokinissi

Η θετική έκθεση της Επιτροπής μόνο νέες δυσμενείς εξελίξεις μπορεί να σημαίνει για τα εργαζόμενα λαϊκά στρώματα, καθώς έρχεται εν μέσω μιας περιόδου που η κυβέρνηση παρέχει στους μονοπωλιακούς ομίλους που δραστηριοποιούνται στο χώρο της Ενέργειας όλα τα εχέγγυα για την ενίσχυση της κερδοφορίας τους, ενώ «κανονικοποιεί» την ενεργειακή φτώχεια για τους πολλούς. Τα «εύσημα» της ΕΕ προς την κυβέρνηση σημαίνουν συνέχιση και ένταση της αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης και στο χώρο της Ενέργειας, δηλαδή ηλεκτρικό ρεύμα ακόμη πιο ακριβό εμπόρευμα για τα λαϊκά νοικοκυριά και περισσότερα κέρδη για τους ομίλους.

Ηδη αυτό το διάστημα είναι σε εξέλιξη η διαπραγμάτευση της ΔΕΗ με τις μεγάλες βιομηχανίες για τα δικά τους τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, με την κυβέρνηση να διαβεβαιώνει ότι θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να διατηρήσει χαμηλό το ενεργειακό τους κόστους, η επιβολή «ρήτρας ρύπων» στα τιμολόγια χαμηλής τάσης έχει μπει για τα καλά στη συζήτηση και είναι θέμα χρόνου η οριστική επιβολή της, ενώ το κυνήγι για την είσπραξη ανεξόφλητων λογαριασμών εντείνεται. Παράλληλα βέβαια με τους υπόλοιπους και αλληλένδετους αντιλαϊκούς σχεδιασμούς που προχωρούν κανονικά, όπως η ιδιωτικοποίηση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, ο πολλαπλασιασμός των υψηλά επιδοτούμενων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, η ολοκλήρωση της «ενιαίας αγοράς ηλεκτρισμού» της ΕΕ κ.ά.

Σε ό,τι αφορά την έκθεση της Επιτροπής για τον τομέα της Ενέργειας και ειδικότερα την αγορά ηλεκτρισμού, σημειώνεται ότι αυτή την περίοδο «θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις είναι σε εξέλιξη, εστιασμένες στο "άνοιγμα" του τομέα στον ανταγωνισμό, στην ίδρυση μιας συνδεδεμένης αγοράς με την Ιταλία και τη Βουλγαρία, σε συνδυασμό με την εφαρμογή του Μοντέλου - Στόχου το 2019». Το «Μοντέλο - Στόχος» που αναφέρει η έκθεση, δεν είναι τίποτε περισσότερο παρά η λειτουργία χρηματιστηρίου Ενέργειας που νομοθέτησε η κυβέρνηση και είναι προγραμματισμένο να λειτουργήσει από την άνοιξη του ερχόμενου έτους, στο πλαίσιο του οποίου θα διεξάγονται αγοραπωλησίες ενεργειακών προϊόντων μεταξύ των «επενδυτών» και βάσει αυτών θα καθορίζονται οι τιμές τους για όλους τους καταναλωτές. Παράλληλα, βέβαια, με τη «σύζευξη» της εγχώριας αγοράς με εκείνες της Βουλγαρίας και Ιταλίας, καθώς ζητούμενο είναι η δημιουργία μεγαλύτερου οικονομικού «χώρου» για τους ομίλους που τζογάρουν πάνω στις αξίες των ενεργειακών εμπορευμάτων.

Ως βασικό «δομικό πρόβλημα» του τομέα ηλεκτρισμού, στην έκθεση αναφέρεται το γεγονός ότι «ο ανταγωνισμός παραμένει περιορισμένος εξαιτίας του δεσπόζοντα ρόλου της κρατικής ΔΕΗ, η οποία έχει στην κατοχή της το μεγαλύτερο μέρος της λιανικής και χονδρεμπορικής προμήθειας. Παρ' όλα αυτά, τα οικονομικά προβλήματα της ΔΕΗ κάνουν τις επενδύσεις δύσκολες, που με τη σειρά τους κάνουν δυσκολότερη την απεξάρτηση της επιχείρησης από τη λιγνιτική παραγωγή».

Ωστόσο, όπως συνεχίζεται στην έκθεση, υπάρχουν ήδη σημάδια βελτίωσης και αυτά εντοπίζονται στο ότι η συμφωνία για την ιδιωτικοποίηση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ σε Φλώρινα και Μεγαλόπολη προχωρά βάσει χρονοδιαγράμματος, ενώ έχουν βρεθεί επενδυτές που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στον σχετικό διαγωνισμό. Υπογραμμίζεται επίσης ότι «η αποεπένδυση - βλ. ιδιωτικοποίηση - τόσο μεγάλων μονάδων παραγωγής ηλεκτρισμού μακριά από την κυριαρχία του κράτους είναι βήμα - "κλειδί" για το άνοιγμα της αγοράς σε νεοεισερχόμενους επενδυτές».

Θετική αναφορά γίνεται και για τις δημοπρασίες ηλεκτρικού ρεύματος, αφού σημειώνεται ότι ενίσχυσαν τον στόχο της «δίκαιης πρόσβασης σε εναλλακτικούς προμηθευτές στο μείγμα καυσίμου και σημειώνουν επιτυχία στη μείωση της κυριαρχίας της ΔΕΗ». Πρόκειται βέβαια για τα περιβόητα «ΝΟΜΕ», δηλαδή την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ σε ιδιώτες προμηθευτές σε τιμή κόστους, οι οποίοι στη συνέχεια την μεταπωλούν είτε στην εγχώρια αγορά είτε κυρίως το εξάγουν, διατηρώντας υψηλά περιθώρια κέρδους. Αυτό ήταν το εναλλακτικό μοντέλο «ανοίγματος» της αγοράς ηλεκτρισμού που υιοθέτησε η σημερινή κυβέρνηση, αντί του σχεδίου για τη «Μικρή ΔΕΗ» που είχε εγκρίνει η προηγούμενη και που υποτίθεται ότι θα οδηγούσε στην ενίσχυση του «ανταγωνισμού», που με τη σειρά του θα μείωνε τις τιμές ηλεκτρισμού για τους καταναλωτές. Φυσικά καμία μείωση δεν επήλθε για τους καταναλωτές της χαμηλής τάσης, τα λαϊκά νοικοκυριά δηλαδή κατά βάση, το σύστημα ωστόσο αυτό απέδωσε ανυπολόγιστα κέρδη στους προμηθευτές ηλεκτρισμού και ειδικά στους εξαγωγείς...

Δεν θα μπορούσαν να μην υπάρξουν συστάσεις στην έκθεση της Επιτροπής και για το ζήτημα των ανεξόφλητων οφειλών προς τη ΔΕΗ, σημείο όπου εντοπίζει «ορισμένη πρόοδο μέσω των προσπαθειών διαχείρισης των υψηλών οφειλών», την ένταση δηλαδή των εκβιασμών προς τους οφειλέτες, η οποία ξεκίνησε από τη διοίκηση της ΔΕΗ με τις ευλογίες της κυβέρνησης και που αναμένεται να ενταθεί το επόμενο διάστημα. Σε αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση είναι και οι συστάσεις της Επιτροπής, η οποία στη σχετική της έκθεση αναφέρει συγκεκριμένα: «Είναι αναγκαίο οι τρέχουσες προσπάθειες που φαίνεται να αποδίδουν, όπως η μαζική αποστολή ειδοποιητηρίων σε πελάτες με οφειλές που δεν έχουν καταβάλλει δύο συνεχόμενους λογαριασμούς, να συνεχιστούν και να ενισχυθούν, ούτως ώστε η ασταθής οικονομική κατάσταση της ΔΕΗ να βελτιωθεί περαιτέρω».

Εξίσου σημαντικές είναι επίσης οι αναφορές της Επιτροπής στην τιμολόγηση του ηλεκτρικού ρεύματος από τη ΔΕΗ, η οποία όπως σημειώνεται πρέπει να συνδεθεί με τη δυναμική του κόστους και ειδικότερα με τις τιμές των ρύπων. Ιδιαίτερα αποκαλυπτικό για το τι θα επακολουθήσει, είναι το σχετικό σημείο της έκθεσης: «Είναι κρίσιμης σημασίας για τη ΔΕΗ η τιμολόγηση προς όλους τους καταναλωτές να συνδέεται με τη δυναμική του κόστους που αντιμετωπίζει η επιχείριση και ειδικότερα έναντι της αύξησης του κόστους δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων, στο οποίο η ΔΕΗ είναι ιδιαίτερα "ευαίσθητη" εξαιτίας του σημαντικού μεριδίου λιγνιτικής παραγωγής που διαθέτει, στη συνολική παραγωγή ηλεκτρισμού»...

Η παραπάνω υπόδειξη της Επιτροπής βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας της διοίκησης της ΔΕΗ και της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος, για την αντιμετώπιση του κόστους που μπορεί να προκύψει στην επιχείρηση από μια απότομη αύξηση της τιμής των ρύπων. Σε πρόσφατη ενημέρωση της αρμόδιας Επιτροπής της Βουλής, ο πρόεδρος της ΔΕΗ Μ. Παναγιωτάκης, αναφερόμενος στα επιβαρυμένα οικονομικά αποτελέσματα της ΔΕΗ, εξαιτίας της αύξησης της χονδρικής τιμής της Ενέργειας και των δικαιωμάτων ρύπων, έλεγε ότι υπάρχει συνεργασία με την κυβέρνηση «ώστε τελικά να υπάρξει βελτίωση, χωρίς να επιβαρυνθεί κατά το δυνατόν η κατανάλωση», τονίζοντας ωστόσο παράλληλα πως «η επιχείρηση ως εταιρεία θα πρέπει να έχει και τα ανάλογα κέρδη, χωρίς να σημαίνει ότι είναι κερδοσκοπικός Οργανισμός. Είναι εταιρεία...».

Από τις εργασίες της Συνόδου

Στην ιστοσελίδα της, η ICP αυτοσυστήνεται ως «πλατφόρμα χωρίς σύνορα» που «υιοθετεί μια παραγωγική προσέγγιση στην αντιμετώπιση πιεστικών ζητημάτων και ευκαιριών» και «είναι αφοσιωμένη στην επίτευξη κοινής αντίληψης για ζωτικά συμφέροντα, τα οποία θα διαμορφώσουν κοινό έδαφος για τη διαμόρφωση ενός νέου επιπέδου παγκόσμιας συνεργασίας».

Η ICP επισημαίνει ότι «ο κόσμος είναι αντιμέτωπος με την έναρξη μιας νέας εποχής, η οποία αναμορφώνεται από τη δυναμική της οικονομίας και των αναπτυσσόμενων αγορών» και ότι «οι μεταβολές που ξεπηδούν από τη γεωγραφία μας, ειδικά την περιοχή μας, γέννησαν την ανάγκη και τη διερεύνηση εναλλακτικών χαρτών πορείας».

Με φόντο τις προσπάθειες του τουρκικού κεφαλαίου να διασφαλίσει πρωταγωνιστικό ρόλο σε «εναλλακτικούς χάρτες πορείας» που εξετάζονται, η Σύνοδος συγκέντρωσε σχεδόν 200 ομιλητές από επιχειρήσεις και κυβερνήσεις 80 χωρών από όλες τις ηπείρους: Από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία μέχρι τη Μαλαισία και την Ταϊλάνδη. Αναλυτικά στοιχεία για τις παρεμβάσεις - και τις συμφωνίες - που συνόδευσαν τις εργασίες δεν δόθηκαν στη δημοσιότητα, κάτι που συνηθίζεται σε αρκετές από αυτές τις συνάξεις.

Ωστόσο, είναι ενδεικτικό των προτεραιοτήτων της Τουρκίας ότι επίτιμοι προσκεκλημένοι της φετινής Συνόδου ήταν ο Πρόεδρος της ΠΓΔΜ Γκεόργκι Ιβανόφ και ο ηγέτης του ψευδοκράτους Μουσταφά Ακιντζί. Δηλαδή εκπρόσωποι από δύο ζώνες της περιφέρειας, τα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, όπου κορυφώνονται σύνθετες ενδοϊμπεριαλιστικές κόντρες, με επίκεντρο την επαναχάραξη δρόμων μεταφοράς Ενέργειας αλλά και ευρύτερες γεωπολιτικές ισορροπίες - με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ από τη μια μεριά και τη Ρωσία από την άλλη.

Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ», ο Ιβανόφ επέλεξε να προειδοποιήσει ότι αν δεν επιτευχθεί ειρήνη στην περιοχή τότε θα καταβληθούν ως τίμημα εκατομμύρια ζωές σε παγκόσμιους πολέμους. Υπενθυμίζοντας δε ότι η ίδια η ιδέα της ΕΕ είναι ριζωμένη σε τέτοια βάση, της επίτευξης δηλαδή ενός συμβιβασμού, έκρινε σκόπιμο να επισημάνει: «Χρειάζεται να εστιάσουμε σε θέματα που μας ενώνουν και όχι σε προβλήματα που μας χωρίζουν».

Αλλά και ο Ακιντζί ανέδειξε ως προϋπόθεση για «διασφάλιση της σταθερότητας» στην περιοχή τη συνεργασία πάνω σε όρους αμοιβαία ωφέλιμους για τις εμπλεκόμενες πλευρές. Ετσι, ενώ φαίνεται ότι το αμέσως επόμενο διάστημα οι συνομιλίες για το Κυπριακό θα εξελιχθούν ξανά σε βήμα εκδήλωσης ευρύτερων σκληρών ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, ο ηγέτης του ψευδοκράτους στάθηκε στη «σύνεση» με την οποία πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι πηγές Ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο, έτσι ώστε να αποτελέσουν μια «σημαντική ευκαιρία για όλους».

Καλώντας ουσιαστικά σε ένταση των προσπαθειών για να βρεθεί μια κοινά αποδεκτή φόρμουλα διχοτόμησης της Κύπρου, υπογράμμισε ότι «μόνο ένα όραμα που προβλέπει την κοινή αξιολόγηση των φυσικών πόρων μπορεί να οδηγήσει σε όφελος απ' αυτήν την ανακάλυψη» και επανέλαβε πως αν υπάρξει μια κοινή οικονομική συνεργασία στην οποία κανείς δεν θα χάνει («win - win»), τότε στην Κύπρο μπορεί να δημιουργηθεί ένας «οικονομικός συνεταιρισμός» που θα εξελιχθεί σε «κλειδί για την ειρήνη στην περιοχή».

Από αυτήν τη σκοπιά, ο Ακιντζί κατηγόρησε την «ελληνοκυπριακή πλευρά» (Τουρκία και ψευδοκράτος δεν αναγνωρίζουν την Κυπριακή Δημοκρατία και βλέπουν μόνο μια «ελληνοκυπριακή κοινότητα») για «μονομερείς ενέργειες», καλώντας την να σταματήσει μια «συμπεριφορά που δεν υπηρετεί την ειρήνη», να «παγώσει» τις γεωτρήσεις που προχωρούν. Επέμεινε ξανά στα πλεονεκτήματα που θα έχει η μεταφορά των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου από Τουρκία και Ελλάδα προς Ευρώπη (και όχι από άλλες διαδρομές, όπως π.χ. τον αγωγό «EastMed» που εξετάζεται να διασχίζει Ισραήλ - Κύπρο - Ελλάδα - Ιταλία), λέγοντας ότι μια τέτοια επιλογή «θα συνεισφέρει στην ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή». Σε αυτό το πλαίσιο, μίλησε για «αμοιβαίο πλουτισμό» που «επιτυγχάνεται μέσα από αμοιβαίες σοφές πράξεις», χωρίς να παραλείψει την εκτίμηση ότι αν συνεχιστούν οι «μονομερείς» γεωτρήσεις στην Κύπρο θα υπάρξει «μεγαλύτερη ένταση» στην περιοχή.

Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και η ομιλία του «πρωθυπουργού» του ψευδοκράτους, Τουφάν Ερχιουρμάν, που μίλησε στην ενότητα «Διεθνές εμπόριο αερίου και οι ανάγκες του». Περιγράφοντας την ανάγκη να εξεταστούν με προσοχή όλα τα περιθώρια για ένα συμβιβασμό στο Κυπριακό αλλά και ευρύτερα, εκτίμησε ότι «η ένταση θα επιφέρει απώλειες σε όλους μας, κανείς μας δεν θα κερδίσει κάτι. Και σφάλλει όποιος νομίζει ότι ενώ ο ίδιος κερδίζει, ο άλλος χάνει». Και εξέφρασε την ανησυχία ότι οι υδρογονάνθρακες της Κύπρου και όλης της περιοχής εξετάζονται σήμερα «όχι ως θέμα δίκαιης μοιρασιάς, αλλά ως θέμα έντασης».

Οι ισορροπίες στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο είναι σαφές ότι θα καθοριστούν σε σημαντικό βαθμό και από τις εξελίξεις στο Κυπριακό, με δεδομένη τη σημασία που έχει για την Τουρκία η παρουσία της στο νησί, προκειμένου να την αξιοποιήσει ως «πάτημα» για έναν πρωταγωνιστικό ρόλο σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Σε αυτήν τη βάση πρέπει να αξιολογηθεί και η επιμονή της να διατηρήσει στην Κύπρο στρατιωτικές δυνάμεις (ίσως και με τη δημιουργία βάσης που θα λειτουργεί όπως οι σημερινές βάσεις της Βρετανίας σε Ακρωτήρι και Δεκέλεια), αλλά και η διχοτόμηση του νησιού με τρόπο που θα αναβαθμίζει το σημερινό ψευδοκράτος (που γεννήθηκε μετά την τουρκική εισβολή του 1974), αναγορεύοντάς το σε επίσημο συνομιλητή και εταίρο ισχυρών μονοπωλιακών και ιμπεριαλιστικών συμφερόντων, υπέρ φυσικά των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων συμφερόντων της τουρκικής αστικής τάξης.

Από αυτή την πλευρά, έχει σημασία να καταγραφεί μια «κινητικότητα» που αυξάνεται, με μελέτη και οικοδόμηση, από σήμερα κιόλας, πιθανών μελλοντικών συνεργασιών, για όλες τις περιπτώσεις, ακόμα και αυτή στην οποία οι συνομιλίες (υπό την αιγίδα του ΟΗΕ ή όχι) για την Κύπρο δεν καταλήξουν σε συμβιβασμό.

Τον τελευταίο καιρό γράφονται πολλά για το ρόλο που θα παίξει στην επόμενη φάση των παζαριών ο «υπουργός Εξωτερικών» του ψευδοκράτους Κουντρέτ Οζερσάι, που πολλοί εμφανίζουν ως τον αληθινό ηγέτη στα Κατεχόμενα (αντί του Ακιντζί που «διαφωνεί σε πολλά» με την Αγκυρα), με πολλές διασυνδέσεις στη Δύση κ.τ.λ. Αν μη τι άλλο, ο Οζερσάι ξεχωρίζει για τους τόνους που χρησιμοποιεί στις δημόσιες τοποθετήσεις του, πότε υψώνοντας τους τόνους ενάντια σε Λευκωσία και Αθήνα κατηγορώντας τες για «μονομερείς ενέργειες» και γεωτρήσεις που δεν θα γίνουν ανεκτές, πότε μιλώντας με τη «φωνή της λογικής» και εστιάζοντας στην ανάγκη να ξεχωρίζουν οφέλη που όλες οι πλευρές μπορούν να διασφαλίσουν, αρκεί να επιτευχθεί ένας «σωστός συμβιβασμός».

Πρόσφατα, ο Οζερσάι μίλησε σε εκδήλωση του γερμανικού ιδρύματος «Κόνραντ Αντενάουερ» στο Μιλάνο, ως μία ακόμα απόδειξη για τις όλο και πιο «ανοιχτές αγκάλες» που συναντά τα ψευδοκράτος από σημαντικά ιμπεριαλιστικά επιτελεία. Εκεί λοιπόν μεταξύ άλλων τόνισε ότι η «αλληλοσύνδεση» των δύο πλευρών (του νησιού) μπορεί να επιτευχθεί και χωρίς να υπάρχει λύση του Κυπριακού, μέσα από τη συνεργασία σε εμπόριο, τουρισμό, συγκοινωνίες, Ενέργεια. «Η μόνιμη σταθερότητα βασίζεται σε τέτοιους είδους σχέσεις», σχολίασε πολύ εύστοχα.

Υποστήριξε ότι στο θέμα του φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο κατώφλι και ότι αν δεν «καθίσουν να τα βρουν» οι ενεργειακές εταιρείες με την «ελληνοκυπριακή» και την «τουρκοκυπριακή» πλευρά, «τότε θα πονέσει το κεφάλι όλων. Θα μεγαλώσει και το ρίσκο που θα πάρουν οι εταιρείες».

Κατά τ' άλλα εξήγησε ότι «(οι κατοχικές αρχές) θέτουμε τις απόψεις μας για το θέμα του φυσικού αερίου σε διαφορετικές πλατφόρμες διεθνώς... Προσπαθούμε να καταλάβουν όλοι την εξωτερική μας πολιτική, ανταλλάσσοντας απόψεις με άτομα που παίρνουν αποφάσεις ή επηρεάζουν αυτούς που παίρνουν τις αποφάσεις». Εξέφρασε δε απογοήτευση επειδή «εδώ και 50 χρόνια στην Κύπρο συζητούμε θεωρητικά και αφηρημένα για το μέλλον χάνοντας ενέργεια και δεν ζούμε στο σήμερα. Είναι αναπόφευκτη μια σχέση που θα δημιουργηθεί πάνω σε συνεργασία και απτά βήματα...».

Από τη φετινή διοργάνωση

Οι φετινοί «Μεσογειακοί Διάλογοι» (https://med.ispionline.it) είχαν ως κεντρικό θέμα «Μία θετική ατζέντα, πέρα από την αναταραχή» και πραγματοποιήθηκαν λίγες μέρες μετά από τη διήμερη Διάσκεψη Κορυφής για τη Λιβύη, που διοργάνωσε η ιταλική κυβέρνηση στο Παλέρμο της Σικελίας, αποδεικνύοντας το ζωηρό ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στην περιοχή σε βάθος χρόνου... «Μοιραία» επικεντρώθηκαν σε μερικά από τα πιο «καυτά» ζητήματα της ευρύτερης περιφέρειας, όπως: Οι νέοι ενεργειακοί χάρτες στην Ανατολική Μεσόγειο και οι μπίζνες των μονοπωλίων Ενέργειας, η ιμπεριαλιστική επίθεση της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη στο κάδρο του οξυμένου γεωπολιτικού ανταγωνισμού με το Ιράν, η κλιμάκωση της ισραηλινής κατοχής στα Παλαιστινιακά εδάφη ενόψει και των επικείμενων «ειρηνευτικών» σχεδίων των ΗΠΑ, οι επιπτώσεις στο Ιράν από την επαναφορά των αμερικανικών κυρώσεων έπειτα από τη μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, τα σχέδια της Σαουδικής Αραβίας για την αναμόρφωση και την απεξάρτηση της οικονομίας από το πετρέλαιο στο πλαίσιο του προγράμματος «Οραμα 2030», οι μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη, τα νέα δεδομένα σε Ιράκ, Συρία και ευρύτερη περιοχή «μετά την ήττα των τζιχαντιστών του "Ισλαμικού Κράτους"» κ.ά.

Ωστόσο, αρκετά συχνά, το ενδιαφέρον στις θεματικές εκδηλώσεις και ομιλίες των «Μεσογειακών Διαλόγων» μετατοπιζόταν στον... Περσικό Κόλπο, όπου εξελίσσεται ο σκληρός γεωπολιτικός ανταγωνισμός ανάμεσα σε Σαουδική Αραβία και Ιράν, που προκαλεί αναπόφευκτα σημαντικές επιπτώσεις περιφερειακά αλλά και διεθνώς, ιδιαίτερα στις διεθνείς αγορές Ενέργειας, με χαρακτηριστικό τα συνεχή «σκαμπανεβάσματα» στις διεθνείς τιμές πώλησης «μαύρου χρυσού».

Μεταξύ των εκατοντάδων συμμετεχόντων και προσκεκλημένων, πέρα από τον κεντρικό ρόλο του Ιταλού υπουργού Εξωτερικών Εντζο Μοαβέρο Μιλανέζι, ξεχώρισαν οι παρουσίες του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, της επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής και της Πολιτικής Ασφάλειας της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι, του γενικού γραμματέα Αραβικού Συνδέσμου Αχμεντ Αμπούλ Γκέιτ, του Ιρακινού νέου Προέδρου Μπαρχάμ Σάλεχ. Συμμετείχαν επίσης οι υπουργοί Εξωτερικών Ρωσίας, Ιράν, Λιβύης, Σαουδικής Αραβίας, Ιράκ, Ιορδανίας, Μαρόκου, των Παλαιστινίων, ακόμη και της Ιαπωνίας. Το «παρών» έδωσαν διευθυντικά στελέχη μονοπωλίων Ενέργειας, όπως ο διευθύνων σύμβουλος της ENI, Κλαούντιο Ντεσκάλτζι, ο επικεφαλής του σαουδαραβικού «Κέντρου Πετρελαϊκών Ερευνών και Μελετών Βασιλιάς Αμπντάλα» (KAPSARC) Ντέιβιντ Χομπς, ο υπουργός Πετρελαίων και Ορυκτών Πόρων της Αιγύπτου Τάρεκ Μόλα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι κανένας από τους υψηλόβαθμους προσκεκλημένους δεν ήρθε σε «δύσκολη θέση» στη διάρκεια των τραπεζιών διαλόγου που στήθηκαν στη Ρώμη. Ολοι έμειναν ευχαριστημένοι, καθώς οι διοργανωτές φρόντισαν να τους παρουσιάζουν κατά μόνας (π.χ. είχαν ξεχωριστή «συνομιλία» με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών Μ. Τζ. Ζαρίφ, ξεχωριστή «συζήτηση» με τον Σαουδάραβα ομόλογό του, Αντέλ Τζουμπέιρ) και να τους υποβάλλουν «ανώδυνες» ερωτήσεις, ώστε να εκφράσουν «ελεύθερα» τις δικές τους θέσεις και απόψεις για όσα διαδραματίζονται στην ευρύτερη περιφέρεια. Επιδίωξαν δηλαδή να δημιουργήσουν «φιλικό» περιβάλλον ώστε να ενισχύσουν το ρόλο της ιταλικής αστικής τάξης ως «νευραλγικού κέντρου» και πλατφόρμας διαλόγου και εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή, ενώ στο παρασκήνιο δεν έλειψαν οι πολυεπίπεδες «ζυμώσεις» και διαβουλεύσεις μεταξύ των συμμετεχόντων και αξιωματούχων της κυβέρνησης του Ιταλού πρωθυπουργού Τζουζέπε Κόντε. Αυτό εξηγεί, εν μέρει, γιατί δεν προέκυψαν τρανταχτές «ειδήσεις» από τις εκδηλώσεις και των φετινών «Μεσογειακών Διαλόγων»...

Σε κάθε περίπτωση, οι Ιταλοί διοργανωτές των τριήμερων εκδηλώσεων, εξηγώντας το ενδιαφέρον τους για τη Μεσόγειο (στο κάδρο του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού με άλλες δυνάμεις, όπως η Γαλλία), τόνισαν ότι οι χώρες που περιστοιχίζουν αυτή την «κλειστή» θάλασσα, μπορεί να φιλοξενούν μόλις το 7% του παγκόσμιου πληθυσμού, όμως διαθέτουν πάνω από 450 λιμάνια και τερματικούς σταθμούς, από όπου περνά το 30% της παγκόσμιας αγοράς πετρελαίου και πάνω από το 20% της διεθνούς ναυτιλίας. Θεωρούν πως στηρίζουν την πολιτική τους στην περιοχή στους «πυλώνες της ευημερίας, της ασφάλειας, της μετανάστευσης και του πολιτισμού», ενώ στην πραγματικότητα αξιοποιούν κάθε αφορμή και εργαλείο στο πλαίσιο της εντεινόμενης «κούρσας» με ανταγωνιστικά μονοπώλια, που επίσης έχουν σημαντικά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως η γαλλική «Total», η βρετανική BP, η αμερικανική «ExxonMobil» και η επίσης αμερικανική (αλλά μικρότερη) εταιρεία «Noble Energy», που εκμεταλλεύεται κυρίως τα υποθαλάσσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων του Ισραήλ.

Είναι πάντως γεγονός πως ο εντοπισμός ολοένα και περισσότερων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, μετά την ανακάλυψη του τεράστιου κοιτάσματος «Zohr» στην αιγυπτιακή ΑΟΖ το 2015, σε συνδυασμό με τη χρήση νέων τεχνολογιών από τα μονοπώλια Ενέργειας, «ανακατεύει» την τράπουλα στην ευρύτερη περιοχή, καθώς παλιοί και νέοι παίχτες διαγκωνίζονται για ένα μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα του ορυκτού πλούτου της Μεσογείου. Η Ιταλία και το ισχυρό ενεργειακό μονοπώλιο ΕΝΙ είναι από τους «παίχτες» που έχουν «επιστρέψει» δριμύτεροι στη λεκάνη της Μεσογείου τα τελευταία χρόνια, επενδύοντας εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για προσοδοφόρες μπίζνες μεταξύ άλλων σε Αίγυπτο, Λιβύη, Κύπρο, ενώ καλοβλέπει μεσοπρόθεσμα μελλοντικά επιχειρηματικά σχέδια σε Αλγερία, Λίβανο κ.α.

Δεν είναι τυχαίο πως η ιταλική αστική τάξη, ανεξαρτήτως κυβέρνησης, προωθεί επίμονα τα συμφέροντά της παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο σε όλες τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ σε Δυτικά Βαλκάνια, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική, όπως αυτή το 2011 στη Λιβύη. Ενα από τα μέσα που χρησιμοποιεί εδώ και δεκαετίες για τον σχεδιασμό και την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της, είναι και το «ανεξάρτητο» «Ιταλικό Ινστιτούτο Διεθνών Πολιτικών Μελετών» (ISPI).

Το συγκεκριμένο ίδρυμα - «δεξαμενή σκέψης», που πρωταγωνίστησε στη διοργάνωση των «Μεσογειακών Διαλόγων», δεν είναι καινούριο. Ιδρύθηκε το 1934 στο Μιλάνο, λειτουργώντας παράλληλα ως «πλατφόρμα διαλόγου» ανάμεσα σε Ιταλία και Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία και Ρωσία, καθώς και ως συνδετικός κρίκος δεκάδων «δεξαμενών σκέψης» και ιδρυμάτων γεωπολιτικών μελετών. Οι εξελίξεις των τελευταίων χρόνων επιβάλλουν τη διακλάδωση του ρόλου του ISPI, μέσω και των «Μεσογειακών Διαλόγων» του ιταλικού υπουργείου Εξωτερικών, στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, εξαιτίας των σημαντικών ανακατατάξεων που θα επιφέρει τις επόμενες δεκαετίες η ανακάλυψη και αξιοποίηση νέων, σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου, σε συνδυασμό με τα νέα πολυδαίδαλα δίκτυα αγωγών και τερματικών σταθμών (TAP, EAST MED κ.ά.) που σχεδιάζονται και υλοποιούνται σε Κύπρο, Ισραήλ, Αίγυπτο, Ελλάδα, Ιταλία.

Οι «Μεσογειακοί Διάλογοι» και το όποιο διάδοχο «σχήμα» αναμένεται να συνεχιστούν και τα επόμενα χρόνια, δημιουργώντας ευνοϊκό και πρόσφορο περιβάλλον για την αστική τάξη της Ιταλίας, που διαθέτει την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωζώνη. Η προώθηση ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών σε βάθος χρόνου απαιτεί, όπως είναι φανερό, την εντατική συνεργασία με ιδρύματα γεωπολιτικής και «διεθνών μελετών», όπως το ISPI, και την εδραίωση της Ρώμης ως πλατφόρμας «διαλόγου» και ευρύτερων ζυμώσεων σε βάρος, εννοείται, των λαϊκών συμφερόντων. Οι εξελίξεις της όξυνσης του ανταγωνισμού, που μπορεί να οδηγήσει σε νέες αιματοχυσίες (όπου είδαμε στο παρελθόν και βλέπουμε να συμβαίνει και τώρα), κάνουν ακόμα πιο επιτακτική και αναγκαία την αντικαπιταλιστική - αντιμονοπωλιακή πάλη για τους εργάτες και τα λαϊκά στρώματα. Ωστε να αναδεικνύονται οι τεράστιες δυνατότητες πραγματικής λαϊκής ευημερίας που θα μπορούσε να προσφέρει η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου, των δικτύων και νέων οδών Ενέργειας, αν έφευγαν από τη μέση οι μονοπωλιακοί όμιλοι και οι λαοί είχαν το κουμάντο στην οικονομία με κεντρικό σχεδιασμό, κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και εργατικό έλεγχο, δηλαδή σε συνθήκες σοσιαλιστικής εξουσίας.