Η διακρατική καπιταλιστική ένωση δημιουργήθηκε το 2006 στη Ν. Υόρκη, αρχικά μεταξύ των τεσσάρων πρώτων, ώσπου το 2010 προσχώρησε και η Νότια Αφρική. Παρά τις μεταξύ τους σημαντικές διαφορές και την ανισόμετρη καπιταλιστική ανάπτυξη των οικονομιών τους, οι πέντε χώρες, που παράλληλα είναι μέλη της Ομάδας των 20 πιο ανεπτυγμένων χωρών (G20), είναι ένα σημαντικό κέντρο αναπτυσσόμενων οικονομιών στον σφοδρό ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Αυτές οι πέντε χώρες έχουν συνολικά ΑΕΠ που το 2017 αντιστοιχούσε στο 25,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ και την επόμενη διετία αναμένεται (από αναλυτές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου) πως θα ξεπεράσει το 27%. Ο πληθυσμός τους είναι το 42,5% του πληθυσμού της Γης και το έδαφός τους καλύπτει το 26,4% της επιφάνειας του πλανήτη. Τα τελευταία χρόνια, ανέπτυξαν σημαντικά τις μπίζνες μεταξύ τους, γεγονός που βοήθησε π.χ. τη Βραζιλία να αυξήσει την καπιταλιστική ανάπτυξη το 2018 στο 1,5%, από -1,9% που ήταν τον Ιούλη του 2015. Ως εκ τούτου, οι εξαγωγές μεταξύ τους παρουσιάζουν συνεχή αύξηση. Είναι ενδεικτικό για παράδειγμα το γεγονός πως οι εξαγωγές της Βραζιλίας στην Ινδία παρουσίασαν στο τέλος του 2017 ρεκόρ διετίας, αφού αυξήθηκαν κατά 14%. Η Κίνα, ταυτόχρονα, τετραπλασίασε τις επενδύσεις στη Νότια Αφρική, που είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της στη λεγόμενη μαύρη ήπειρο, ενώ κατά δήλωση του Κινέζου Προέδρου Σι, το διμερές εμπόριο εικοσαπλασιάστηκε μέσα στην τελευταία 10ετία.

Στη Σύνοδο του Γιοχάνεσμπουργκ, αποφασίστηκε να δοθεί η «σκυτάλη» προεδρίας των BRICS το 2019 στη Βραζιλία, όπου θα πραγματοποιηθεί η 11η Σύνοδος Κορυφής.

• ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ BRICS: Διεκδικεί μεγαλύτερο μερίδιο στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία.
• ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ - ΕΕ - ΔΝΤ: Η κλιμάκωση των αντιλαϊκών μεταρρυθμίσεων είναι το μόνο σίγουρο στη «μεταμνημονιακή» εποχή.

Χαμόγελα ικανοποίησης από τους πέντε ηγέτες των BRICS μετά την υπογραφή της διακήρυξης του Γιοχάνεσμπουργκ. Φυσικά ο αναμεταξύ τους ανταγωνισμός δεν σταματάει

Εμφανίστηκαν ως υπέρμαχοι της παγκοσμιοποίησης, τονίζοντας την ανάγκη για «ανοικτή, παγκόσμια οικονομία που θα καταστήσει όλες τις χώρες, χωρίς εξαιρέσεις, ικανές να μοιραστούν τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης, με στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης και της ευημερίας». Προσπάθησαν έτσι να «εξωραΐσουν» την καπιταλιστική βαρβαρότητα, καλλιεργώντας την αυταπάτη πως μπορεί να δημιουργήσει «ευκαιρίες και ανάπτυξη για όλους» και να «ανοίξει το παιχνίδι» σε περισσότερους «παίκτες». Καλλιέργησαν την ψευδαίσθηση πως τάχα είναι εφικτός «ένας άλλος κόσμος», καπιταλιστικός μεν, «αλλά πιο δίκαιος», αποσιωπώντας τη συνέχιση πολιτικών που αυξάνουν την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης στις χώρες BRICS και πολλαπλασιάζουν την κερδοφορία των μονοπωλίων... Μπροστά στο σκοπό αυτό, Ρωσία και Κίνα, που είναι δύο από τις πέντε χώρες - μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, εμφανίστηκαν πρόθυμες να υποστηρίξουν τις θεσμικές «μεταρρυθμίσεις» στον ΟΗΕ (π.χ. αύξηση των μόνιμων μελών του ΣΑ του ΟΗΕ με δικαίωμα βέτο) και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), ώστε να εκπροσωπούνται καλύτερα τα συμφέροντα των άλλων τριών χωρών (Βραζιλία, Ινδία, Νότια Αφρική). Απαίτησαν έτσι μία... «πιο δίκαιη και πιο αντιπροσωπευτική διεθνή τάξη πραγμάτων», «σεβασμό των διεθνών κανόνων και του διεθνούς δικαίου από όλους» (και τις ΗΠΑ...), αναμασώντας γνωστά παραμύθια περί «διεθνούς ειρήνης και βιώσιμης ανάπτυξης χωρίς εξαιρέσεις».

Είναι επιπλέον χαρακτηριστικό πως στις 102 παραγράφους της πολυσέλιδης διακήρυξης του Γιοχάνεσμπουργκ γίνονται αναφορές σε πλειάδα διεθνών και περιφερειακών ζητημάτων, σε μία προσπάθεια να αναδείξουν τις σημερινές και τις μελλοντικές δυνατότητες αυτής της διακρατικής ομάδας χωρών, σε αντίθεση με τη σχετική «δυσκαμψία» που χαρακτηρίζει άλλους καπιταλιστικούς οργανισμούς όπως η Ομάδα των Επτά πλουσιότερων χωρών (G7). Δεν είναι τυχαία η θερμή υποδοχή που επιφύλαξε ιδιαίτερα η Κίνα στην πρόταση του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που συμμετείχε στη Σύνοδο με την ιδιότητα του προεδρεύοντος του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC), προκειμένου να εξεταστεί το ενδεχόμενο προσχώρησης της χώρας του στην ομάδα των BRICS, ώστε μέσα στο επόμενο διάστημα να μετασχηματιστεί σε BRICST «και να αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο η συνεργασία μεταξύ των χωρών του Νότου»... Η παρουσία και άλλων χωρών, με διάφορα προσχήματα και αφορμές, στη Σύνοδο του Γιοχάνεσμπουργκ, μαρτυρά ζυμώσεις και διεργασίες για «διεύρυνση» της συγκεκριμένης καπιταλιστικής ένωσης χωρών.

Πληροφορίες της (ανεπίσημης) ηλεκτρονικής «εφημερίδας» BRICS (thebricspost.com), που δημιουργήθηκε το 2012 με έδρα το Λονδίνο, ανέφεραν, πριν λίγες μέρες, πως στο «άμεσο μέλλον» η ομάδα θα μπορούσε να διευρυνθεί με τη συμμετοχή όχι μόνο της Τουρκίας, αλλά και της Νιγηρίας, της Αιγύπτου, της Ινδονησίας ή και του Μεξικού.

Επιπλέον, οι πέντε ηγέτες των ΒRICS εμφανίστηκαν πιο αποφασισμένοι, από ποτέ, «να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες και να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις» που δημιουργεί η ψηφιοποίηση της οικονομίας κατά τη λεγόμενη «4η Βιομηχανική Επανάσταση» (4η ΒΕ), σε μία προσπάθεια να πάρουν την πρωτοκαθεδρία από τις δυτικές χώρες και να ξαναμοιράσουν την πίτα των διεθνών αγορών, πηγών και οδών Ενέργειας σε βάρος των ανταγωνιστών τους. Διόλου τυχαία, η Σύνοδος στο Γιοχάνεσμπουργκ είχε το ακόλουθο κεντρικό θέμα: «Συνεργασία για Εντατική Ανάπτυξη και Κοινή Ευημερία κατά την 4η Βιομηχανική Επανάσταση».

Σημαντική θεωρείται έτσι η απόφασή τους να προχωρήσουν στη συγκρότηση της «Σύμπραξης για τη Νέα Βιομηχανική Επανάσταση» (PartNIR), με στόχο την αξιοποίηση των τεχνολογιών αιχμής, την ψηφιοποίηση της οικονομίας, τη μεγαλύτερη αυτοματοποίηση πολλών μέσων παραγωγής, την εμπορική εκμετάλλευση καινοτόμων εφαρμογών από τις τεχνολογίες της Τρισδιάστατης Εκτύπωσης (3D), του «ίντερνετ των πραγμάτων» (διασύνδεση και «επικοινωνία» συσκευών μέσω ίντερνετ), της βιοτεχνολογίας και της κβαντομηχανικής.

Αποφάσισαν επίσης και τη δημιουργία «Δικτύων - Επιστημονικών Πάρκων BRICS» και «Εκκολαπτηρίων Τεχνολογίας και Ανάπτυξης μικρομεσαίων επιχειρήσεων», ανοίγοντας παράλληλα παραρτήματα της «Αναπτυξιακής Τράπεζας» των ΒRICS, που δημιουργήθηκε πριν από λίγα χρόνια με έδρα τη Σαγκάη της Κίνας και στις άλλες χώρες - μέλη της διακρατικής ομάδας με πρώτο το Σάο Πάολο της Βραζιλίας. Τέτοια παραρτήματα αναμένεται, όπως τόνισε στην ομιλία του ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, να ανοίξουν το επόμενο διάστημα σε Ρωσία και Νότια Αφρική, ώστε να χρηματοδοτηθούν φιλόδοξα επιχειρηματικά σχέδια προς όφελος των κατά τόπους αστών και μονοπωλίων...

Αξίζει επιπλέον να επισημανθεί η ιδιαίτερη έμφαση στην αξιοποίηση των τεχνολογιών ψηφιοποίησης που έδωσαν ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ και ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι. Ο Μόντι μάλιστα πρόβαλε ιδιαίτερα το πολυπληθές εργατικό δυναμικό της χώρας του, τις επαγγελματικές δεξιότητες και τις πολιτικές για αύξηση της επαγγελματικής κατάρτισης και «προσιτής, υψηλής ποιοτικής εξειδίκευσης» των εργατών, προβλέποντας ότι οι νέες ψηφιακές πλατφόρμες εμπορίου θα δημιουργήσουν «ευκαιρίες για νέους κλάδους στην οικονομία». Εμφαση στις «προκλήσεις» που δημιουργεί η 4η Βιομηχανική Επανάσταση έδωσε και ο Νοτιοαφρικανός Πρόεδρος Σίριλ Ραμαφόσα, αναγνωρίζοντας και αυτός την ανάγκη για αύξηση της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής εξειδίκευσης του εργατικού δυναμικού στη χώρα του.

Σε κάθε περίπτωση, η Σύνοδος του Γιοχάνεσμπουργκ αναζωπύρωσε την κουβέντα και το ενδιαφέρον μονοπωλίων εντός και εκτός της πενταμελούς ομάδας χωρών. Ο ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανός φαρμακοβιομήχανος και ανώτερο διευθυντικό στέλεχος της «Aspen Pharmacare» Σταύρος Νικολάου, μιλώντας σε κανάλι της δημόσιας νοτιοαφρικανικής τηλεόρασης την περασμένη Παρασκευή, εξήρε τις νέες ευκαιρίες για μπίζνες «στις φανταστικές ευκαιρίες που προσφέρουν οι αγορές της Κίνας και της Ρωσίας» για νοτιοαφρικανικές επιχειρήσεις. «Χαράς ευαγγέλια» σήμανε για άλλα νοτιοαφρικανικά μονοπώλια το νέο δάνειο ύψους 2,5 δισ. δολαρίων που υπέγραψε η Τράπεζα Ανάπτυξης Κίνας με τη νοτιοαφρικανική χρεωμένη και δυσλειτουργική εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας ESCOM, προκειμένου να φτιαχτούν (εννοείται από κινεζικές εταιρείες...) οι έξι μονάδες του νέου σταθμού παραγωγής Ενέργειας με άνθρακα στην περιοχή Κουσίλε της επαρχίας Μπουμαλάνγκα, παραγωγής 4.800 MW. Αυτό παρά τα ευχολόγια που καταγράφονται και στη Διακήρυξη του Γιοχάνεσμπουργκ περί «βιώσιμης, πράσινης ανάπτυξης» και στήριξης της Συνθήκης του Παρισιού για τις Κλιματικές Αλλαγές.

Από την άλλη, δεν έλειψαν και οι «γκρίνιες». Ο Βραζιλιάνος Πρόεδρος, Μισέλ Τέμερ, για παράδειγμα, δεν έχασε την ευκαιρία να πιέσει την Κίνα να απαλείψει ή έστω να μειώσει τις προσαυξήσεις στις εξαγωγές βραζιλιάνικης ζάχαρης και πτηνοτροφικών προϊόντων, μολονότι οι Βραζιλιάνοι μεγαλογαιοκτήμονες παραγωγείς σόγιας είναι από τους μεγάλους κερδισμένους του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ - Κίνας. Μεταξύ άλλων εξαιτίας του ανοίγματος των αγορών της Κίνας στις εισαγωγές βραζιλιάνικης σόγιας μετά τους νέους, υψηλούς δασμούς στις εισαγωγές αμερικανικής σόγιας και άλλων αγροτικών προϊόντων.

Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) ανακοίνωσε χτες ότι ενέκρινε το «συμπληρωματικό μνημόνιο» με την Ελλάδα, σε συνέχεια της ολοκλήρωσης των εθνικών κοινοβουλευτικών διαδικασιών, μία μέρα μετά και τη σχετική απόφαση έγκρισης που έλαβε το γερμανικό Κοινοβούλιο. Στην ανακοίνωση του ESM επισημαίνεται ότι τώρα «ανοίγει ο δρόμος για την έγκριση της πέμπτης δόσης», ύψους 15 δισ. ευρώ, η οποία θα αποδεσμευτεί τις επόμενες μέρες. Στην πραγματικότητα, η απόφαση αυτή του ESM σηματοδοτεί την τυπική έναρξη της «επόμενης περιόδου» για την Ελλάδα, βάσει των αποφάσεων του τελευταίου Γιούρογκρουπ, όπου θα ισχύει το καθεστώς της «αυξημένης εποπτείας», ενώ σειρά παίρνουν προς εφαρμογή τα προψηφισμένα μέτρα για τις συντάξεις και το αφορολόγητο, στο όνομα της επίτευξης των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων για τα αμέσως επόμενα χρόνια.

Από παλιότερη Σύνοδο του ΔΝΤ

Η διαπίστωση αυτή προκύπτει τόσο από την έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τη χώρα μας όσο και την αντίστοιχη του ESM (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας) που δημοσιοποιήθηκαν τις προηγούμενες μέρες. Και οι δύο ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί, πέρα από τις αναμεταξύ τους αντιθέσεις, συνιστούν συνέχιση των αντιλαϊκών «μεταρρυθμίσεων» σε όλα τα μέτωπα.

Το ΔΝΤ απηύθυνε σαφείς «συστάσεις» στην ελληνική κυβέρνηση για συνέχιση και κλιμάκωση των αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων, ώστε να διατηρηθεί η αντιλαϊκή «πρόοδος» που επιτεύχθηκε τα προηγούμενα χρόνια, σημειώνοντας επίσης τους κινδύνους που προκύπτουν από τα «εξαιρετικά υψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους» καθώς και τα «μη εξυπηρετούμενα δάνεια και την ανεργία».

Οι συστάσεις του ΔΝΤ προς την ελληνική κυβέρνηση και οι εκτιμήσεις του για τη βιωσιμότητα του κρατικού χρέους και της πορείας των δεικτών της ελληνικής οικονομίας κατά τα επόμενα χρόνια ανέδειξαν εκ νέου τις αντιθέσεις που οξύνονται μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού, ιδιαίτερα ανάμεσα σε ΗΠΑ και Γερμανία, με διαστάσεις που ξεπερνούν βέβαια κατά πολύ τη «διχογνωμία» τους για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και του κρατικού χρέους.

Ετσι, σε ό,τι αφορά τα μεγέθη της ελληνικής οικονομίας κατά τα επόμενα χρόνια, καταγράφονται εκ νέου οι διαφορετικές εκτιμήσεις του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων εταίρων. Το Ταμείο εκτιμά ότι το διάστημα 2018 - 2060 το ονομαστικό ΑΕΠ της Ελλάδας θα αυξηθεί κατά 2,9%, όταν αντίστοιχα η Ευρωζώνη προβλέπει 3,1%.

Το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμά ότι θα κινείται σε μέσο όρο στο 1,8% του ΑΕΠ, όταν οι Ευρωπαίοι το τοποθετούν στο 2,4%, ενώ το κόστος δανεισμού το προσδιορίζει στο 5,7% κατά μέσο όρο μέχρι το 2060, όταν σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωζώνης θα κινείται κατά μέσο όρο στο 4,7%.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε τη διαφωνία της στο περιεχόμενο της έκθεσης του ΔΝΤ στο σκέλος που αφορά τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους μετά το 2032. Ηταν χαρακτηριστική η τοποθέτηση της εκπροσώπου της Επιτροπής, Μ. Αντρέεβα, η οποία υπογράμμισε ότι «οι ευρωπαϊκοί θεσμοί (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ο ESM) έχουν κάνει την ανάλυσή τους για την Ελλάδα και εμείς οι Ευρωπαίοι που χρηματοδοτούμε το πρόγραμμα καταλήξαμε ότι η ελάφρυνση του χρέους, που αποφάσισε το Εurogroup, είναι επαρκής».

Σε σχέση με τη βιωσιμότητα του χρέους παρέπεμψε στην κοινή δήλωση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης ότι το 2032 το ζήτημα της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους θα επανεξεταστεί και θα μελετηθεί αν χρειάζονται πρόσθετα μέτρα ελάφρυνσης.

Πέρα πάντως από τη «δυσφορία» την οποία εξέφρασαν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι για τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ αναφορικά με το χρέος και τη βιωσιμότητά του, σύμφωνα με τα σχετικά δημοσιεύματα, οι συστάσεις των Ευρωπαίων ως προς την «αναγκαιότητα» συνέχισης των μεταρρυθμίσεων και μετά το τέλος του 3ου «προγράμματος» βρίσκονται σε πλήρη ταύτιση.

Ηταν χαρακτηριστική η ετήσια έκθεση του ESM τον περασμένο Ιούνη, όπου αναφέρεται ότι παρά τη «σημαντική πρόοδο στη σταθεροποίηση της οικονομίας οι κίνδυνοι επιμένουν» και ότι είναι σημαντικό για την Ελλάδα «να συνεχίσει σε αυτή την πορεία των μεταρρυθμίσεων για να ανακτήσει σταθερή πρόσβαση στις αγορές».

Είναι δεδομένο λοιπόν ότι η έκθεση του ΔΝΤ βρίσκεται σε απόλυτη αντιστοιχία με τις εκθέσεις των ευρωπαϊκών «θεσμών», ως προς την ένταση και κλιμάκωση της αντιλαϊκής πολιτικής τα επόμενα χρόνια και φυσικά οι «συστάσεις» αυτές «πατούν» στο έδαφος των εγγυήσεων που δίνει η κυβέρνηση με κάθε αφορμή ότι θα συνεχίσει την αντιλαϊκή επίθεση με πρόγραμμα δικής της «ιδιοκτησίας» και ότι δεν προβλέπεται καμιά ανάκτηση απωλειών από τα χρόνια της κρίσης, στο όνομα της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του κεφαλαίου.

Πιο συγκεκριμένα, το ΔΝΤ, σχετικά με την κατάσταση στην εγχώρια αγορά εργασίας, επισημαίνει ότι οι μέχρι σήμερα εφαρμοζόμενες πολιτικές «συνέβαλαν στην ανάκαμψη της απασχόλησης και της ανταγωνιστικότητας» και «προτρέπει ένθερμα» την ελληνική κυβέρνηση να μην τις αναστρέψει εφαρμόζοντας την επεκτασιμότητα των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και την αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης.

Ειδικότερα, «προτρέπει στην επανεξέταση αυτής της απόφασης, η οποία (εάν εφαρμοστεί) θα μειώσει την ευελιξία της αγοράς εργασίας, καθώς αποσυνδέει τους μισθούς από την παραγωγικότητα σε επίπεδο επιχείρησης, εμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας».

Φυσικά, η «διάσταση» που εμφανίζεται να υπάρχει ανάμεσα στις «προτροπές» του ΔΝΤ και τις προθέσεις της κυβέρνησης, είναι στην πραγματικότητα εικονική, αφού η τελευταία δεσμεύεται σε όλους τους τόνους ότι οι όποιες παρεμβάσεις στο ισχύον σύστημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων, όπως και τυχόν οριακές αυξήσεις στον κατώτερο μισθό, δεν θα επηρεάσουν αρνητικά την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, σε μια περίοδο μάλιστα που οι ευέλικτες μορφές εργασίας διατηρούνται και επεκτείνονται.

Ενδεικτικό άλλωστε της προσήλωσης της κυβέρνησης στις αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις είναι το χτεσινό άρθρο του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ, Δ. Λιάκου, ο οποίος σημειώνει ότι οι «450 μεταρρυθμιστικές δράσεις» που προέβλεπε το 3ο μνημόνιο σε όλους τους τομείς της οικονομίας, «στην πλειονότητά τους ήταν αναγκαίες και κινήθηκαν στη λογική του εκσυγχρονισμού της ελληνικής οικονομίας και του εξορθολογισμού των δομών του κράτους»...

Σ' αυτό το σημείο αξίζει να υπενθυμίσουμε και την κατεύθυνση του ESM για διατήρηση του «μισθολογικού κόστους» σε χαμηλό επίπεδο, ως καθοριστικό παράγοντα της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, για διαμόρφωση του κατώτερου μισθού βάσει του υπάρχοντος νόμου της ΝΔ, που ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις ανάγκες και τα συμφέροντα των επιχειρήσεων, και για εφάπαξ ψευτοπαροχές με την έγκριση της Κομισιόν, εφόσον δεν θίγουν τους δημοσιονομικούς στόχους...

Κατά τ' άλλα, το ΔΝΤ ζητά την εφαρμογή της περικοπής των συντάξεων που έχει ψηφίσει η κυβέρνηση και θα αρχίσει να εφαρμόζεται από το 2019, ενέργεια μάλιστα την οποία χαρακτηρίζει «βήμα - κλειδί» για την προώθηση της ανάπτυξης αφού, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά, οι περικοπές «θα συμβάλουν στη βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ των δαπανών για συντάξεις και των επενδύσεων».

Η σημασία την οποία αποδίδει το ΔΝΤ στην εφαρμογή του παραπάνω μέτρου φαίνεται από το γεγονός ότι το χαρακτηρίζει «ζωτικής σημασίας» για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης σταθερότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας. Μάλιστα, προκλητικά υποστηρίζει ότι οι δαπάνες για συντάξεις που υπήρχαν τα προηγούμενα χρόνια, «συμπεριλαμβανομένων των συντάξεων για τους σχετικά εύπορους, άφηναν λίγο χώρο για άμεση στήριξη του πληθυσμού που αντιμετώπιζε περισσότερο τον κίνδυνο της φτώχειας, όπως τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα, και των ανέργων».

Τέλος, αναφορικά με τον τραπεζικό τομέα, το ΔΝΤ σημειώνει ότι υπάρχει προοδευτική βελτίωση του τραπεζικού συστήματος, υπογραμμίζοντας την ενίσχυση της ρευστότητας και την «ποιότητα» των περιουσιακών τους στοιχείων και καλεί την κυβέρνηση να αρχίσει να εφαρμόζει άμεσα όλο το νομοθετικό πλέγμα που υιοθέτησε το προηγούμενο διάστημα για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Είναι φανερό ότι μ' αυτόν τον τρόπο θα αυξηθεί η πίεση στους δανειολήπτες να βάλουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη και να πληρώσουν από το υστέρημά τους, ενώ προς την ίδια κατεύθυνση ενεργοποιείται και η ένταση των πλειστηριασμών.