• Αρθρο με αφορμή την κυκλοφορία των Θέσεων του ΚΣ της ΚΝΕ για το 12ο Συνέδριο της Οργάνωσης, με τον «Οδηγητή» του Οκτώβρη, το ερχόμενο Σάββατο.
• Με αφορμή τα 100 χρόνια του ΚΚΕ: Μια ματιά στην παρέμβαση των κομμουνιστών στο κίνημα των εκπαιδευτικών.
• Τι περιλαμβάνει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για τη συγχώνευση του Πανεπιστημίου με το ΤΕΙ Θεσσαλίας και άλλα ιδρύματα.

Ο «Οδηγητής» να βρεθεί από την πρώτη στιγμή στα χέρια των μελών της ΚΝΕ. Οσο πιο γρήγορα, τόσο περισσότερος χρόνος εξοικονομείται για μελέτη, για προβληματισμό, για προετοιμασία μπροστά στην πλούσια εσωοργανωτική συζήτηση που θα γίνει με τις θέσεις του Κεντρικού Συμβουλίου. Από τώρα τα καθοδηγητικά όργανα πρέπει να σκύψουν στην οργάνωση της μελέτης, στη βοήθεια για να γίνει αυτή πιο ουσιαστική, σε μεγαλύτερο βάθος, αξιοποιώντας ιδιαίτερα τα ντοκουμέντα του Κόμματος.

Ξεχωριστά μας απασχολεί και το πώς θα προμηθευτούν και θα διακινήσουν τον «Οδηγητή» οι χιλιάδες νέοι που μαζί δρούμε στα σχολεία, στις σχολές, στους χώρους κατάρτισης και δουλειάς, αλλά και οι δεκάδες χιλιάδες νέοι που βρεθήκαμε μαζί στις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ 100 χρόνια ΚΚΕ - 50 χρόνια ΚΝΕ σε όλη την Ελλάδα. Να βοηθήσουν κι αυτοί να φτάσει ο «Οδηγητής» σε ακόμα περισσότερους αλλά και οι ίδιοι να βοηθηθούν για να μελετήσουν τις Θέσεις του Κεντρικού Συμβουλίου.

Το Συνέδριο της ΚΝΕ είναι γεγονός ξεχωριστής σημασίας. Η δημοσίευση των Θέσεων του ΚΣ για το 12ο Συνέδριο είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για να μάθουν κι άλλοι νέοι και νέες τι είναι και για τι παλεύει η ΚΝΕ, να προβληματιστούν, να δουν ότι έχουν κι αυτοί αντικειμενικό συμφέρον από την πρόταση του ΚΚΕ. Η κοινωνία για την οποία παλεύουμε είναι αυτή που μπορεί να εξασφαλίσει στη νεολαία, που σήμερα την πνίγουν η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα, ένα μέλλον αξιοπρεπές, με σύγχρονα δικαιώματα στη ζωή, στη μόρφωση, στη δουλειά. Μπροστά στο Συνέδριο οι Οργανώσεις της ΚΝΕ θα επιδιώξουν οργανωμένα με εκδηλώσεις και συσκέψεις σε όλη τη χώρα να μας πουν τη γνώμη τους και τους προβληματισμούς τους οι φίλοι της ΚΝΕ αλλά και οι νέοι που μπορεί να μην έχουν πάρει ακόμα θέση στον αγώνα μαζί μας, αλλά ξέρουν ότι τους αφορά το τι λένε η ΚΝΕ και το ΚΚΕ, τους ενδιαφέρουν οι εκτιμήσεις μας, αναγνωρίζουν τον πρωτοπόρο ρόλο των κομμουνιστών στο κίνημα, στην ανάπτυξη αγώνων και συλλογικής διεκδίκησης.

Στο Συνέδριό μας ασκούμε συλλογική κριτική και αυτοκριτική, βελτιωνόμαστε και προχωράμε μπροστά. Θέτουμε στόχους, μελετάμε τις νέες εξελίξεις, βγάζουμε συμπεράσματα, γινόμαστε καλύτεροι. Γιατί έτσι μας έμαθε και μας μαθαίνει το Κόμμα μας, που αυτές τις μέρες εγκαινιάζει τον δεύτερο αιώνα της πρωτοπόρας δράσης του, παραμένοντας το πιο νέο κόμμα στην Ελλάδα. Είναι κι αυτή άλλη μία απόδειξη ότι «δεν είναι όλα τα κόμματα το ίδιο», όπως το ίδιο το σύστημα προσπαθεί να πείσει τη νεολαία.

Παράλληλα, τα Συνέδρια της ΚΝΕ έχουν διεθνές ενδιαφέρον. Σε αυτό το πλαίσιο η Οργάνωσή μας ανταλλάσει πείρα και απόψεις με δεκάδες Κομμουνιστικές Νεολαίες σε όλο τον κόσμο, οι αποφάσεις της έχουν χαρακτήρα συμβολής στην ανασυγκρότηση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, μελετώνται από άλλες Κομμουνιστικές Νεολαίες και Κόμματα.

Είμαστε αισιόδοξοι ότι θα πετύχουμε το στόχο μας για πολύ μεγάλη διακίνηση του «Οδηγητή» με τις Θέσεις του Συνεδρίου μας. Ολες οι Οργανώσεις μας, μαθητικές, κατάρτισης, φοιτητικές, κλαδικές και εδαφικές, στο έδαφος της πλούσιας δράσης και συζήτησης που αναπτύξαμε αυτά τα χρόνια, έχουν τη δυνατότητα να τα καταφέρουν.

Κάθε μέλος της ΚΝΕ μπορεί να διακινήσει δεκάδες φύλλα. Πιστεύουμε ότι από τη Δευτέρα κιόλας, τα μέλη και οι φίλοι της ΚΝΕ θα μπορούμε να χαμογελάμε με υπερηφάνεια, γιατί θα έχουμε πετύχει ένα μεγάλο πρώτο βήμα για ακόμα μία επιτυχημένη προσυνεδριακή διαδικασία, με ξεχωριστή θέση στην 50χρονη Ιστορία μας.

Το αναγνωστικό «Ελεύθερη Ελλάδα»

Αυτή η θέση, η αναγνώριση, δηλαδή, της ιστορικής αποστολής της εργατικής τάξης να ανατρέψει αυτό το σύστημα, φώτισε την παρέμβαση των κομμουνιστών εκπαιδευτικών στο κίνημα, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις να αποσπάσει μαζικά, από τον σφιχτό ιδεολογικό μηχανισμό του αστικού κράτους, έντιμους, ριζοσπάστες, προοδευτικούς εκπαιδευτικούς, που ανταποκρίθηκαν στο γενικό προσκλητήριο της εποχής τους. Υπέστησαν διωγμούς, απολύσεις, εκτελέσεις και αποτέλεσαν την πρωτοπόρα μαγιά, που έσπειρε κάθε προοδευτική ιδέα, που αντιπαρατέθηκε σε καθετί σάπιο που γεννά αυτό το σύστημα. Το ΚΚΕ διαχρονικά συγχρόνισε αιτήματα πάλης στην Παιδεία όχι με ό,τι χώραγε στον αστικό «ρεαλισμό», αλλά με ό,τι ήταν πραγματικά σύγχρονο και αναγκαίο, όπως ορίζονταν από την κάθε ιστορική εποχή, ανάλογα με την πρόοδο και την εξέλιξή της.

Ετσι, το ΚΚΕ από τα πρώτα χρόνια, χωρίς να αποσπάται από τα οξυμένα προβλήματα που βασάνιζαν τους εκπαιδευτικούς, ανέδειξε το ρόλο τους στην αναπαραγωγή της κυρίαρχης ιδεολογίας, καλώντας τους να αφουγκραστούν τους παλμούς της Ιστορίας και να μην επιλέξουν το στρατόπεδο που οδηγεί στην υποταγή, στην προπαγάνδιση της εκμεταλλευτικής ιδεολογίας, στη χειραγώγηση και ενσωμάτωση των νεανικών συνειδήσεων.

Βασική προϋπόθεση για να «υπάρξουν» ως συλλογική φωνή, ως κλάδος, ήταν να συγκροτήσουν ένα ενιαίο συνδικαλιστικό όργανο για να διεκδικήσουν πιο μαχητικά, πιο αποτελεσματικά. Μέσα από τον «Ριζοσπάστη», πλήθος είναι τα άρθρα που τους προτρέπουν να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους.¹

ICON

Από πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο το 2006

Την ίδια χρονική περίοδο, και παρά το νεαρό της ηλικίας του, δεν περιορίστηκε σε μάχες βελτίωσης της εργασιακής θέσης των δασκάλων, αλλά ανέδειξε βαθύτερα ζητήματα, που αφορούν στον ιδεολογικό ρόλο του σχολείου, το αναχρονιστικό σκοταδιστικό περιεχόμενό του, καλώντας τους εκπαιδευτικούς να ορθώσουν ανάστημα ενάντια σε αυτές τις επιδιώξεις. Ετσι, πέρα από τα άμεσα αιτήματα διεκδίκησης για τους υλικούς όρους ζωής και εργασίας, το μαζικό διορισμό τους, την ίδρυση σχολείων, δεν παρέλειψε να θέσει πλατιά στην κοινωνία και στους δασκάλους συνθετότερα ζητήματα.³ Αυτό ήταν το «μπόλι» που διαμόρφωσε τους βαθιοχάρακτους δεσμούς του Κόμματος με το λαό, τους εκπαιδευτικούς, συνολικότερα το κίνημα.

Από νωρίς, το ΚΚΕ καλεί τους εκπαιδευτικούς να αναλάβουν αγωνιστικές πρωτοβουλίες για την εξύψωση και διαφώτιση του λαού, καθώς τα αστικά κόμματα στο σύνολό τους στέκονται απέναντι στις λαϊκές ανάγκες, βεβαιώνοντάς τους ότι σε αυτό το αγωνιστικό προσκλητήριο θα έχουν αρωγό και στήριγμα όλα τα φωτισμένα και υγιή στοιχεία καθώς και την οργανωμένη εργατική τάξη, στο σύνολό της.⁴ Η πλατιά ζύμωση αυτών των ιδεών γινόταν με κάθε πρόσφορο μέσο. Οπλο σε αυτήν τη μάχη ο «Ριζοσπάστης», που όλη την περίοδο του Μεσοπολέμου φιλοξένησε εκατοντάδες άρθρα με ποικίλο εκπαιδευτικό περιεχόμενο, καλύπτοντας τη βασανιστική καθημερινότητα, πολιτικά άρθρα, τις ιδεολογικές τοποθετήσεις, τα επιτεύγματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Το 1927 εντείνεται η αντίδραση της αστικής τάξης, διαμέσου του κράτους, καθώς οι πρωτοπόρες ιδέες αρχίζουν να βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στη συνείδηση των εκπαιδευτικών. Ομως, μπροστά στη διαφαινόμενη ριζοσπαστικοποίηση της Ομοσπονδίας, γίνονται τρεις αποτυχημένες προσπάθειες για να χτυπηθεί. Ετσι στις 9 Νοέμβρη η κυβέρνηση καταλύει το εκλεγμένο Διοικητικό Συμβούλιο και στις 10 Δεκέμβρη το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας συγκαλεί έκτακτη γενική συνέλευση για να εκλέξουν ΔΣ, εκβιάζοντας τους αντιπροσώπους να εκλέξουν ΔΣ της αρεσκείας της.^{6, 7} Οι απειλές τους έπεσαν στο κενό, οι αντιπρόσωποι τους γύρισαν την πλάτη και επανεξέλεξαν το Διοικητικό Συμβούλιο χωρίς να υποκύψουν στους εκβιασμούς.

Και αφού το κράτος απέτυχε να «φτιάξει» την Ομοσπονδία στα μέτρα του, παρεμβαίνει ανοιχτά στην ίδρυση Νέας ΔΟΕ, της οποίας οι σκοποί της διατυπώνονται στο καταστατικό: «Αποκρούσαμε την κατηγορία για κομμουνισμό, καθώς δεν μπορεί να νοηθεί δημοδιδάσκαλος Ελληνας μη δρων εντός του εθνικιστικού περιθωρίου»⁸. Η Νέα ΔΟΕ είναι βραχύβια, καθώς το 1930, μπροστά στον «κίνδυνο» να πλειοψηφήσει η «Αριστερή Παράταξη» στη ΔΟΕ, η παράταξη των βενιζελικών που έως τότε πλειοψηφούσε, επιδιώκει την επανένωση, παρακάμπτοντας τις επιμέρους διαφορές τους και συγκλίνοντας σε ένα ζήτημα, να μην επιτρέψουν να «κομμουνιστικοποιηθεί» η ΔΟΕ.

Σχολική τάξη τη δεκαετία του '50

Τον επόμενο χρόνο, οξύνεται η πίεση του αστικού κράτους, με κύριο μέσο την καταστολή. Ετσι, η κυβέρνηση Βενιζέλου ψηφίζει το νόμο για την απαγόρευση της απεργίας στους δημόσιους υπαλλήλους και στις 15/10/31 απολύεται ο κομμουνιστής δάσκαλος Πλουμπίδης γιατί ήταν απεργός¹⁰. Στη θαρραλέα απολογία του αποκαλύπτει τον αντιδραστικό ρόλο της κυβέρνησης που καταργεί τις οργανώσεις και παίρνει μέτρα εις βάρος των υπαλλήλων και υπερασπίζεται την απόφαση της Ομοσπονδίας να συμπορευτεί με το υπόλοιπο κίνημα των δημοσίων υπαλλήλων.¹¹ Τον ίδιο χρόνο, στο 14ο Συνέδριο, η κυβέρνηση στέλνει έγγραφο με το οποίο αξιώνει να φιμωθεί η συνειδητή μερίδα των δασκάλων, οι εκπρόσωποι της «Αριστερής Παράταξης», και να μην εκλεγεί κανένας στο ΔΣ της Ομοσπονδίας.¹²

Κομμουνιστές δάσκαλοι στην Ακροναυπλία

Ολο αυτό το διάστημα κλιμακώνονται οι διώξεις, οι απολύσεις και η βία του αστικού κράτους, ώσπου το 1936 διαλύονται η ΔΟΕ και οι Σύλλογοι, ενώ χιλιάδες από τους πρωτοπόρους εξορίζονται, φυλακίζονται. Αργότερα, κάποιους από αυτούς θα τους στήσουν στα εκτελεστικά αποσπάσματα.

Μακρύς ο κατάλογος όλων αυτών, που σε όλη την περίοδο του Μεσοπολέμου ατσαλώθηκαν έχοντας βαθιά πίστη ότι «δεν είναι για τους λιγοστούς η ζωή, δεν είναι για τους διαλεχτούς! Είναι δικά μας όλα τα βασίλεια της Φύσης και της Τέχνης και της Αρετής - του Πνεύματος!»¹⁵ Με αυτά τα πιστεύω στις αποσκευές τους, ρίχτηκαν στη μάχη του πολέμου, της Κατοχής και του εμφυλίου.

Το 1941 ιδρύεται η παράνομη Κεντρική Πανυπαλληλική Επιτροπή στο πλαίσιο του ΕΑΜ. Στις 12 Απρίλη 1942 γίνεται απεργία των δασκάλων και των άλλων δημοσίων υπαλλήλων. Τέλη του 1942, πραγματοποιήθηκε στο χωριό Παπαδιά Ευρυτανίας έκτακτη συνέλευση του κλάδου για να επανασυσταθεί η διαλυμένη, από τη δικτατορία του Μεταξά, Διδασκαλική Ομοσπονδία.¹⁶Στη συνέλευση αυτή προέδρευε το στέλεχος της «Αριστερής Παράταξης» των δασκάλων, Σεραφείμ Στρατίκης¹⁷. Ο ίδιος με απόφασή της κατεβαίνει στην Αθήνα κι ύστερα από επαφή που είχε με το ΕΑΜ και το ΚΚΕ, πρωτοστατεί στη σύγκληση έκτακτης παράνομης γενικής συνέλευσης, με 450 δασκάλους, στο Δημοτικό Σχολείο της οδού Καλησπέρη στο Κουκάκι. Από τη συνέλευση εκλέχτηκε η παράνομη διοικούσα της ΔΟΕ, που απαρτιζόταν από κομμουνιστές, στελέχη της «Αριστερής Παράταξης» και προοδευτικούς δασκάλους (Κώστας Παπανικολάου, Βαγγέλης Νικολάου, Βασίλης Παπάς, Παναγής Δημητράτος, Ελένη Μπαμπαδάκη, Θεόδωρος Βανιώτης, Ελλη Βανιώτη). Επανεκδόθηκε το «Διδασκαλικό Βήμα». Πρώτο μέλημα, στις νέες συνθήκες πολέμου, η οργανωτική υπόσταση, έκφραση και συλλογική διεκδίκηση, ώστε με διακηρυγμένους στόχους να κινητοποιηθεί ο λαός ενάντια στην επιστράτευση, στην αποστολή στρατιωτών στο ανατολικό μέτωπο και τέλος να δοθεί ολόπλευρα η προσφορά τους, στην Ελεύθερη Ελλάδα, στο τεράστιο έργο της συγκρότησης μιας Λαϊκής Παιδείας, που θα υπηρετεί τις ανάγκες του λαού και των παιδιών του.

Παραλείποντας τη χρονολόγηση της δράσης των δασκάλων, στα έμπροσθεν και τα μετόπισθεν του αγώνα, συμπυκνώνουμε το περιεχόμενο της παρέμβασής τους στον πολιτικό και ιδεολογικό εξοπλισμό τους που προηγήθηκε και τον υπηρέτησαν, στο μέτρο που ήταν εφικτό, προσφέροντας τις υπηρεσίες τους στην Ελεύθερη Ελλάδα, για τη μόρφωση και την προκοπή του λαού, είτε με το όπλο στο χέρι στις μάχες, είτε με το βιβλίο μέσα στις αίθουσες.¹⁸

Στα χρόνια του εμφυλίου η αστική τάξη, πέρα από τη στρατιωτική συνδρομή ιμπεριαλιστικών κρατών για την εδραίωση της κυριαρχίας της, επιστρατεύει και τους ντόπιους ιδεολογικούς της υπερασπιστές. Ο Αλ. Δελμούζος, ώριμος πια υπερασπιστής της, επαναφέρει το κεφαλαιώδες ζήτημα που είχε τεθεί κατά τη διάσπαση του Εκπαιδευτικού Ομίλου το 1927, το «έξω η πολιτική από τα σχολεία». Η κατάληξη αυτής της άποψης είναι χαρακτηριστική.

Το 1947, στο έργο του «Παιδεία και Κόμμα», επαναφέρει τη θέση αυτή με τη δριμύτητα που επιβάλλουν οι καιροί και η όξυνση της ταξικής πάλης. Αναφερόμενος στα αναγνωστικά της ΠΕΕΑ γράφει: «Εχουμε δύο αναγνωστικά του δημοτικού, προορισμένα για παιδιά εννιά ως δώδεκα χρονών: "Τ' αετόπουλα" και η "Ελεύθερη Ελλάδα". Είναι αναγνωστικά πλημμυρισμένα στο αίμα, αίμα ελληνικό που χύνεται από χέρια ελληνικά», και αφού τελειώνει με την περιγραφή των βιβλίων στην Ελεύθερη Ελλάδα, καταλήγει στην προτροπή προς τους δασκάλους «ο δασκαλικός, γενικά, κόσμος, πρέπει να 'χει υπ' όψη του: πως όταν ο δάσκαλος αντικρίζει την αποστολή του, τη μόρφωση της νέας γενιάς, δηλαδή το έθνος και το μέλλον του, τότε εμπρός της εξαφανίζονται γι' αυτόν καθεστώτα και άρχουσες τάξεις ως πρόσκαιρες μορφές, και βλέπει μόνο την απρόσωπη έννοια της Πολιτείας και το χρέος της δικής του αποστολής».¹⁹ Λόγια ξεκάθαρα, για το πώς η αστική τάξη, εν μέσω ασύλληπτων διώξεων, εξοριών, εκτελέσεων, επιδιώκει, εκκαθαρίζοντας την εκπαίδευση, να διαμορφώσει την ανάλογη συνείδηση στους εναπομείναντες δασκάλους, για να την υπηρετήσουν...

Με την ένταση των διωγμών κατά τη μεταβαρκιζιανή περίοδο, τα Θ' και Ζ' Ψηφίσματα και την απαγόρευση δράσης του ΚΚΕ, χιλιάδες είναι οι απολυμένοι, εκτοπισμένοι, φυλακισμένοι, εκτελεσμένοι εκπαιδευτικοί, αλλάζοντας, με αυτόν τον «εύσχημον» τρόπο, τους συσχετισμούς στην Ομοσπονδία, που περνάει πλέον με τη μεριά της αντίδρασης. Στο ΙΘ' διδασκαλικό Συνέδριο διακηρύττουν οι σύνεδροι ότι συμφωνούν με τα μέτρα εξυγίανσης και συστήνουν απλά να μη γίνουν αδικίες.²⁰ Για τους χιλιάδες απολυμένους και εκτοπισμένους δεν υπάρχει ούτε μια λέξη. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι μετά την εκτέλεση της κομμουνίστριας νηπιαγωγού Ειρήνης Γκίνη, δάσκαλοι απαίτησαν να βγει ψήφισμα καταδίκης, η ΔΟΕ απάντησε ότι αυτό δεν είναι δυνατόν, καθώς η εκτέλεση ήταν απολύτως δικαιολογημένη.²¹ Ταυτόχρονα, δηλώνει την απόλυτη νομιμοφροσύνη της απέναντι στο κράτος, με αφορμή νόμο που απαγόρευε την οργάνωση των δημοσίων υπαλλήλων.²²

Την επόμενη δεκαετία, και κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, τα «πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων» είναι τα «διαβατήρια» για το διορισμό στην εκπαίδευση. Φυσικά, οι αγώνες δεν σταματούν, καθώς η κρατική βία παραμένει και η θέση των εκπαιδευτικών είναι δυσμενής. Σημαντική μάχη της περιόδου είναι η αποχή της ΟΛΜΕ το 1963 (είκοσι μέρες, από 19 Γενάρη μέχρι 7 Φλεβάρη), η μεγαλύτερη του κλάδου, που έληξε με την πολιτική επιστράτευση των εκπαιδευτικών.

Η παρέμβαση κομμουνιστών, προοδευτικών δασκάλων γίνεται, όπου υπάρχουν και στον βαθμό που είναι δυνατόν κατά «μόνας», καθώς η συντριπτική πλειοψηφία έχει εκδιωχθεί με τον πιο βίαιο τρόπο και φυσικά απαγορεύτηκε η είσοδος, με συνέπεια να μην υπάρχει οργανωμένη και συλλογική έκφραση των κομμουνιστών εκπαιδευτικών. Σπέρματα οργανωμένων δυνάμεων βρήκαν «κεκαλυμμένη» συνδικαλιστική έκφραση στην ιδιωτική εκπαίδευση.

1974, Μεταπολίτευση. Νέες συνθήκες δράσης για τους κομμουνιστές εκπαιδευτικούς, που έδρασαν, το προηγούμενο διάστημα, σε συνθήκες παρανομίας και σε αυτήν τη φάση αναμόρφωσης του αστικού συστήματος ξεδιπλώνουν μαζική δράση. Γίνονται κινητοποιήσεις, με μπροστάρηδες τους κομμουνιστές και προοδευτικούς εκπαιδευτικούς, που απαιτούν την αποχουντοποίηση της εκπαίδευσης, του περιεχομένου της, την αποκατάσταση με τον επαναδιορισμό όλων των απολυμένων συναδέλφων, την πλήρη αναβάθμιση της Παιδείας για να μπορεί να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες των μαθητών.²³ Η δράση επισφραγίζεται και τυπικά με την ίδρυση της ΔΑΣΚ, παράταξης στο χώρο των δημοσίων υπαλλήλων, το Φλεβάρη του 1976, με την υπογραφή του εσωτερικού κανονισμού της.

Τη δεκαετία του '80, οι κομμουνιστές πρωτοστατούν στις αγωνιστικές κινητοποιήσεις του κλάδου, για κάθε μικρό ή μεγάλο ζήτημα. Το ΠΑΣΟΚ πέρασε με επιτυχία τις εξετάσεις για τη σταθεροποίηση του αστικού πολιτικού συστήματος, την παραπέρα ανάπτυξη του καπιταλισμού και την προσαρμογή στις οικονομικές συνθήκες κερδοφορίας του κεφαλαίου. Οι αστικές κυβερνήσεις κατά τη μεταπολίτευση επιδιώκουν να λύσουν χρόνια προβλήματα της ελληνικής Εκπαίδευσης, ανάμεσα στα οποία και η «αναβάθμιση των εκπαιδευτικών». Στο πλαίσιο αυτό μπορούμε να εντάξουμε την προσπάθεια που έγινε με τους εκπαιδευτικούς, ως κομμάτι κρίσιμο στην αναπαραγωγική λειτουργία της αστικής ιδεολογίας και τη νομιμοποίησή της, για να κερδηθεί μαζικά, όχι κυρίως με βίαια μέσα, αλλά με άλλα μέσα, οικονομικά, πολιτικά και ιδεολογικά, για να είναι και πιο αποτελεσματική.

Στα τέλη της δεκαετίας του '80 και στις αρχές του '90 οι κλυδωνισμοί από το προσωρινό πισωγύρισμα της ιστορίας, με τις ανατροπές, άφησαν τα σημάδια στο Κόμμα μας. Η πολιτική και ιδεολογική επίθεση των απολογητών του συστήματος μεγάλη, οι απώλειες σε έμψυχο δυναμικό μεγάλες. Ομως, ΑΝΤΕΞΕ.

Παρά τις απώλειες, ιδιαίτερα στο χώρο της Εκπαίδευσης, το ΚΚΕ ανασυντάσσεται, δίνοντας πάντα το «παρών» στις αγωνιστικές διεργασίες του κλάδου, μπαίνοντας μπροστά στους μεγάλους απεργιακούς αγώνες. Χωρίς να υποτιμάται το σημαντικό ζήτημα της βελτίωσης της θέσης των εκπαιδευτικών ως εργαζομένων, στην πρώτη γραμμή να βρίσκεται πάντα και το ταξικό καθήκον που προκύπτει από τον ίδιο τον ρόλο τους.

Οι κομμουνιστές εκπαιδευτικοί μέσα στο κίνημα των εκπαιδευτικών δίνουν τη μάχη της αντιπαράθεσης με την πολιτική της ΕΕ στην Παιδεία, αναδεικνύουν τις αιτίες των αλλαγών, που δεν οφείλονται σε «φιλελεύθερες πολιτικές» αλλά στη στρατηγική των αναδιαρθρώσεων. Οταν τα σύννεφα της καπιταλιστικής κρίσης πλησιάζουν, δίνουν τη μάχη ώστε το κίνημα να βρεθεί σε οργανωτική και πολιτική ετοιμότητα. Να μην αποδεχτούν οι εκπαιδευτικοί τις θεωρίες του καζινοκαπιταλισμού, των golden boys, ως αιτίες της κρίσης. Παράλληλα, το ΚΚΕ παλεύει ώστε και το κίνημα των εκπαιδευτικών να μην μετατραπεί σε νεροκουβαλητή της εναλλαγής κυβερνήσεων, να μην εγκλωβίζεται ανάμεσα στον παλιό και νέο κυβερνητικό συνδικαλισμό.

Σταθμός στην παρέμβαση των κομμουνιστών και ριζοσπαστών προοδευτικών εκπαιδευτικών στο κίνημα ήταν η ιδρυτική πανελλαδική σύσκεψη το 2006, που με τις διακηρυκτικές αρχές θεμελίωσε τη συγκρότηση και την ισχυροποίηση του ΠΑΜΕ στον κλάδο των εκπαιδευτικών. Μεταξύ όλων των άλλων τέθηκε ως ουσιαστικός στόχος «ο εκπαιδευτικός που βρίσκεται αντιμέτωπος με την πολιτική των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, την κυρίαρχη ιδεολογία που απαξιώνει ιδανικά και οράματα, καλλιεργεί την υποταγή, τον ατομικισμό και το βόλεμα, σήμερα είναι που πρέπει να κατακτήσει το ρόλο του να σταθεί στο ύψος του ως παιδαγωγός. Να διδάξει με αξιοπρέπεια το μάθημα της αντίστασης, της προοπτικής, το μάθημα του δίκιου και της αλήθειας των λαών, των φτωχών και των καταπιεζομένων. Να αρνηθεί να γίνει παπαγαλάκι του συστήματος, των πολυεθνικών και των ιμπεριαλιστικών οργανισμών. Το επιβάλλουν οι ανάγκες. Το απαιτούν οι καιροί».²⁴

Οπλο της παρέμβασης των κομμουνιστών στο κίνημα των εκπαιδευτικών αποτελούν οι σύγχρονες επεξεργασίες του Κόμματος για το σχολείο και την Προσχολική Αγωγή των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας. Αποτελούν προτάσεις που θέλουμε να μπολιάσουν τις διεκδικήσεις του σήμερα, να ενισχύσουν το κριτήριο αντιπαράθεσης στη στρατηγική του κεφαλαίου, δείχνουν τον δρόμο για την κατάργηση της κοινωνίας της εκμετάλλευσης, για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού και τις τεράστιες δυνατότητες που δίνει για την ικανοποίηση των σύγχρονων μορφωτικών αναγκών.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

1. «Οργανωθείτε» 28/11/1919, «Η Οργάνωσή σας» 3/12/1919, «Ενωθείτε προ του κινδύνου» 11/12/1919

2. «Εργάται και διδάσκαλοι», Μιχάλης Πετρίδης, εφ. «Ριζοσπάστης» 10/12/1918

3. «Εργάται και διδάσκαλοι», Μιχάλης Πετρίδης, εφ. «Ριζοσπάστης», 17/12/1918

4. «Οι διδάσκαλοι», Παναγής Δημητράτος, εφ. «Ριζοσπάστης» 5/12/1919

5. «Η Λευκή Τρομοκρατία προκήρυξις του Κομμουνιστικού Κόμματος», εφ. «Ριζοσπάστης» 25/7/1924

6. «Αστική Αντίδραση και δάσκαλοι», εφ. «Ριζοσπάστης» 12/12/1927

7. «Γεγονότα - κρίσεις, 1927-1928», 1/1/1928 «Διδασκαλικό Βήμα»

8. «Γύρω από μια πλάνη», 1/1/1928 «Διδασκαλικό Βήμα»

9. «Οι παρατάξεις στην οργάνωση και το χρέος της ΙΕ'», άρθρο του Βασίλη Παπά, «Διδασκαλικό Βήμα» τχ. 388

10. «Ο δάσκαλος Πλουμπίδης απελύθη», εφ. «Ριζοσπάστης» 15/10/1931

11. «Η θαρραλέα ταξική απολογία του αντιπροσώπου της Αριστερής Παράταξης, Νίκου Πλουμπίδη», εφ. «Ριζοσπάστης», 17/3/1931

12. «Ενα χαρακτηριστικό έγγραφο της κυβέρνησης στο Διδασκαλικό Συνέδριο», εφ. «Ριζοσπάστης», 13.7

13. Νόμος 4229, αρ. Φύλλου 245 «Περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών», 25/7/1929

14. «Τα εκπαιδευτικά συνέδρια του 1930», ψηφιοποιημένο υλικό από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής

15. Ο.π.

16. Χάρης Σακελλαρίου «Η παιδεία στην Αντίσταση» εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», 2003

17. Γιάννης Κατσαντώνης, «Αριστερή Παράταξη των δασκάλων στο Μεσοπόλεμο», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», 1998

18. Ρόζα Ιμβριώτη, «Το Φροντιστήριο της Τύρνας», ομιλία στα εγκαίνια του περιοδικού «Επιθεώρηση Τέχνης», αρ. τχ. 87-88, 1962

19. Αλ. Δελμούζος, «Παιδεία και Κόμμα», από ψηφιακή βιβλιοθήκη του ΑΠΘ

20. «Διδασκαλικό Βήμα», 30/7/1947

21. «Διδασκαλικό Βήμα», 31/12/1946

22. «Διδασκαλικό Βήμα», 30/7/1947

23. «Το τεράστιο ηθικό πρόβλημα της παιδείας - επιστολή δασκάλων στον Υπουργό» 12/12/1975, εφημερίδα «Ριζοσπάστης»

24. «Ιδρυτική Διακήρυξη Ενότητας Συνεργασίας και Αγωνιστικής Συσπείρωσης» ΠΑΜΕ Εκπαιδευτικών, 19/6/2006.

Για εγκληματική πολιτική και επικίνδυνη αδιαφορία, που χαρακτηρίζουν τη δημοτική αρχή Βόλου, κάνει λόγο, σε ανακοίνωσή της, η Τομεακή Επιτροπή Μαγνησίας του ΚΚΕ, σημειώνοντας ότι το μόνο που έγινε στο συγκεκριμένο σχολείο μετά την παρέμβαση της «Λαϊκής Συσπείρωσης» ήταν ορισμένες ημιτελείς εργασίες μονώσεων και πρόχειρη κάλυψη των διαβρώσεων του φέροντος οργανισμού «για τα μάτια», αφήνοντας έκθετους τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς σε άμεσους κινδύνους.

Και η ανακοίνωση συνεχίζει: «Τα σχολεία του δήμου Βόλου παραμένουν ασυντήρητα. Η κυβέρνηση και η δημοτική αρχή Βόλου, για την επικινδυνότητα των υποδομών των σχολικών εγκαταστάσεων και για όποια περιστατικά στο μέλλον απειλήσουν την ασφάλεια και την υγεία των μαθητών, θα είναι άμεσα υπόλογες!

Η πτώση σοβάδων στο 1ο ΕΠΑΛ Ν. Ιωνίας Βόλου αποδεικνύει αυτό που το ΚΚΕ επισημαίνει διαρκώς. Οτι για τα κέρδη των επιχειρηματιών, για τις επενδύσεις τους και τη στήριξή τους με κεφάλαια, έχουν αφήσει σε πλήρη εγκατάλειψη, με τεράστιες ελλείψεις, τα σχολειά μας, τα νοσοκομεία, τα δημόσια κτίρια, τις υποδομές, χωρίς μέτρα αντιπλημμυρικής, αντιπυρικής και αντισεισμικής προστασίας. Ξοδεύουν πακτωλό χρημάτων για τη "βιώσιμη ανάπτυξη", για έργα που ευνοούν τα κέρδη, και θεωρούν "κόστος" τα έργα προστασίας των λαϊκών οικογενειών και των μαθητών, αφού δεν έχουν "όφελος" για το κεφάλαιο. Στο δήμο Βόλου υπάρχουν σχολεία που είναι χτισμένα στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, άλλα στη δεκαετία του '50 και του '60, πριν από τον αντισεισμικό κανονισμό του '85. Ταυτόχρονα, οι φέροντες οργανισμοί πολλών σχολικών κτιρίων είναι εκτεθειμένοι σε διαβρωτικά φαινόμενα, που περιορίζουν δραματικά την αντοχή τους».

Καταλήγοντας η ΤΕ Μαγνησίας του ΚΚΕ καλεί γονείς και μαθητές να απαιτήσουν αυτά που έχουν ανάγκη για να ζήσουν: Μόρφωση σε ασφαλείς και σύγχρονες υποδομές και σταθερή δουλειά με δικαιώματα.

Σε ό,τι αφορά, ιδιαίτερα, το 1ο ΕΠΑΛ Ν. Ιωνίας Βόλου, να διεκδικήσουν:

• Να θωρακιστεί με τις απαραίτητες εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης.
• Να δρομολογηθεί αμέσως ο επιστημονικός έλεγχος για τη διάβρωση και για τη στατικότητα του κτιρίου.
• Να εξασφαλιστούν οι κατάλληλοι χώροι για τη συνέχεια των μαθημάτων, χωρίς ημίμετρα και χωρίς να στοιβαχτούν οι μαθητές σε ακατάλληλους χώρους, όπως αυτοί των εργαστηρίων.
• Να διασφαλιστεί η απαραίτητη χρηματοδότηση για δωρεάν σπουδές, για τον εκσυγχρονισμό και τον εξοπλισμό των εργαστηρίων, για την κάλυψη των κενών σε καθηγητές, για βιβλία σύγχρονα, την αντιμετώπιση της μαθητικής διαρροής, για πραγματική εξασφάλιση της προοπτικής και για τους αποφοίτους των ΕΠΑΛ, χωρίς την εμπλοκή στην εκπαιδευτική διαδικασία των επιχειρηματικών ομίλων.

Σε κινητοποίηση στο υπουργείο Παιδείας καλούν μεθαύριο Παρασκευή 5 Οκτώβρη, στη 1 το μεσημέρι, δεκάδες πρωτοβάθμια σωματεία εκπαιδευτικών, ΕΛΜΕ και Σύλλογοι Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς και αναπληρωτές εκπαιδευτικοί.

Φέρνοντας στο προσκήνιο τις ανάγκες της Εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών, κόντρα στην κυβερνητική κοροϊδία, διεκδικούν εδώ και τώρα μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων - αναπληρωτών εκπαιδευτικών, καμία απόλυση συμβασιούχου, 25.000 μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών για να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες των σχολείων, γενναία χρηματοδότηση των Σχολικών Επιτροπών για την κάλυψη των αναγκών των σχολείων, αυξήσεις στους μισθούς, επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού.

Η Ανώτατη Συνομοσπονδία Γονέων - Μαθητών Ελλάδας (ΑΣΓΜΕ) καλεί τους Συλλόγους, τις Ενώσεις και τις Ομοσπονδίες Γονέων να πάρουν αποφάσεις συμμετοχής στην κινητοποίηση της Παρασκευής. Κάλεσμα συμμετοχής απευθύνουν επίσης η Πρωτοβουλία Αναπληρωτών - Ωρομισθίων και το ΔΣ του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας.

Το σχέδιο με τίτλο «Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Παλλημνιακό Ταμείο και άλλες διατάξεις» τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 8 Οκτώβρη. Με αυτό, η κυβέρνηση συνεχίζει την πολιτική «συμμαζέματος» των ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης και τη σύνδεσή τους με τους αναπτυξιακούς στόχους του μεγάλου κεφαλαίου. Ακολουθεί την ίδια, ενιαία κατεύθυνση με τους ήδη ψηφισμένους νόμους για την ίδρυση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και τη συγχώνευση των ΤΕΙ Ηπείρου και Ιονίων Νήσων με τα Πανεπιστήμια Θεσσαλίας και το Ιόνιο, αντίστοιχα, για δημιουργία ιδρυμάτων ανταγωνιστικών, με πνεύμα επιχειρηματικότητας, με έρευνα στην υπηρεσία της αγοράς και ακόμα πιο μακριά από τις διευρυνόμενες λαϊκές ανάγκες, με ακόμα μεγαλύτερη κατηγοριοποίηση πτυχίων και αποφοίτων.

Ανάμεσα σε άλλα στο νομοσχέδιο περιγράφεται η αλλαγή του χάρτη σχολών και τμημάτων στα ιδρύματα. Σύμφωνα με όσα προβλέπονται, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ιδρύονται οι εξής Σχολές: α) Τεχνολογίας, με έδρα την πόλη της Λάρισας, β) Οικονομικών και Διοικητικών Επιστημών, με έδρα την πόλη της Λάρισας, ενώ η Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας μετονομάζεται σε Σχολή Επιστημών Φυσικής Αγωγής και Διαιτολογίας. Παράλληλα ιδρύονται 16 Τμήματα.

Στο Πανεπιστήμιο Αθήνας ιδρύεται Σχολή Αγροτικής Ανάπτυξης, Διατροφής και Αειφορίας, με έδρα την κωμόπολη των Ψαχνών και ιδρύονται 9 Τμήματα. Σε ξεχωριστό άρθρο προβλέπεται η κατάτμηση, από την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά, του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας (ΦΠΨ) της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σε Τμήμα Φιλοσοφίας και Τμήμα Εκπαίδευσης Ενηλίκων, ενισχύοντας την «αγορά» παιδαγωγικών προγραμμάτων, ενώ ο Τομέας Ψυχολογίας εντάσσεται στο Τμήμα Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής, το οποίο ήδη αντιμετωπίζει ζητήματα υποδομών.

Στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ιδρύονται 6 Τμήματα.

Χαρακτηριστικό των στόχων του είναι ότι το νομοσχέδιο αφιερώνει σημαντικό του κομμάτι στην ίδρυση ειδικών δομών με σκοπό τη σύνδεση των ιδρυμάτων και της έρευνας με την αγορά, δείχνοντας για μια ακόμα φορά την αφετηρία των αλλαγών του χάρτη της Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Τέτοιες δομές είναι το «Αβερώφειο Αγροδιατροφικό Τεχνολογικό Πάρκο Θεσσαλίας» στην ευρύτερη εδαφική περιφέρεια της πόλης της Λάρισας. Οπως περιγράφεται στο σχετικό άρθρο του νομοσχεδίου, «στο ΑΒ.Α.ΤΕ.ΠΑ.Θ., σχεδιάζονται και πραγματοποιούνται, σε συνεργασία με την Αβερώφειο Γεωργική Σχολή, παραγωγικές δραστηριότητες αγροτικής και οικολογικής κατεύθυνσης, που ενσωματώνουν καινοτόμα επιστημονικά και τεχνολογικά δεδομένα, διατηρώντας μια διαρκή λειτουργική διασύνδεση με την επιστημονική κοινότητα, την αγορά, τον καταναλωτή και την κοινωνία, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο». Επίσης, στοχεύει μεταξύ άλλων στην «εκπαίδευση σπουδαστών του ιδρύματος και της Αβερωφείου Γεωργικής Σχολής, καθώς και επιμόρφωση και κατάρτιση, μέσω του Κέντρου Διά Βίου Μάθησης (ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) ή του Κέντρου Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Κ.Ε.Ε.) του Ιδρύματος, σε θέματα όπως οι εναλλακτικές μορφές παραγωγής και οι νέες τεχνολογίες βέλτιστης αγροτικής παραγωγής...». Στο συγκεκριμένο βρίσκει εφαρμογή η βαθύτερη προσαρμογή της Ανώτατης Εκπαίδευσης στα μέτρα του «νέου παραγωγικού μοντέλου», της καπιταλιστικής δηλαδή ανάπτυξης, που συγκεντρώνει τον μικρό αγροτικό κλήρο, τη μικρή κτηνοτροφική μονάδα, ενσωματώνοντας την καινοτομία και μετατρέποντας τα αποτελέσματα της έρευνας σε εμπορικό προϊόν, με γνώμονα το κέρδος.

Αντίστοιχα, στην περιοχή της Χαλκίδας ιδρύεται η «Τεχνόπολη - Σύμπλεγμα Τεχνολογίας, Τέχνης και Πολιτισμού (Τεχνόπολη Ευρίπου)», η οποία θα αναπτύσσει ερευνητικές και «αναπτυξιακές» δράσεις σε στοίχιση με τους στόχους της περιφερειακής και κλαδικής ανάπτυξης.

Η αλλαγή του χάρτη της Ανώτατης Εκπαίδευσης υλοποιεί στην ουσία τον Ενιαίο Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και Ερευνας, τη στρατηγική της ΕΕ για τη δημιουργία ακόμα στενότερων δεσμών μεταξύ των ιδρυμάτων και της νέας γνώσης που παράγουν με τις επιχειρήσεις και στο πλαίσιο αυτό στο νομοσχέδιο προβλέπεται παράλληλα η ίδρυση Πανεπιστημιακών Ερευνητικών Κέντρων.

Η εμπειρία πάντως που υπάρχει από τις συγχωνεύσεις ιδρυμάτων που προηγήθηκαν δείχνει ότι οι φοιτητές δεν έχουν να περιμένουν λύσεις στα ζητήματα που τους απασχολούν αλλά ακόμα και χειροτέρευση των όρων σπουδών και της προοπτικής με την ένταση της κατηγοριοποίησης πτυχίων και αποφοίτων, ενώ αντίστοιχα διατηρείται και διευρύνεται η κατηγοριοποίηση και για τους εργαζόμενους στα ιδρύματα.