Σάββατο 3 Γενάρη 2015
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Στο σημερινό 4σέλιδο «Διεθνή και Οικονομία» του «Ριζοσπάστη» μπορείτε να διαβάσετε:

-- ΝΔ / ΠΑΣΟΚ - ΣΥΡΙΖΑ: Ανταγωνισμός και για τα γεωστρατηγικά συμφέροντα του κεφαλαίου.

-- Στρατηγική της ΕΕ για την Αδριατική και το Ιόνιο: «Εργαλείο» διάνοιξης νέων πεδίων κερδοφορίας για τα μονοπώλια.

-- Ισραήλ - Ανατολική Μεσόγειος: Μονοπωλιακοί ανταγωνισμοί, με επίκεντρο τα κοιτάσματα «Λεβιάθαν» και «Ταμάρ».

ΝΔ / ΠΑΣΟΚ - ΣΥΡΙΖΑ
Ανταγωνισμός και για τα γεωστρατηγικά συμφέροντα του κεφαλαίου

Ανάμεσα στα τρομοκρατικά, εκβιαστικά ψευτοδιλήμματα που βάζουν στο λαό ενόψει εκλογών συγκυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου να υφαρπάξουν λαϊκές ψήφους και να αποσπάσουν τη συναίνεσή του στη συνολικότερη αντιλαϊκή πολιτική, μπαίνει και η γεωπολιτική - οικονομική διάσταση της αναμέτρησης. Πάντα, βέβαια, με άξονα το πώς θα εξυπηρετηθούν καλύτερα τα συμφέροντα της ντόπιας αστικής τάξης στην ευρύτερη περιοχή.

Σε αυτά τα πλαίσια, εδώ και καρό τώρα, ο πρωθυπουργός και τα κόμματα της συγκυβέρνησης διαλαλούν ότι μια «λάθος επιλογή» θα έθετε σε κίνδυνο τις «συμμαχίες» της χώρας, τη θέση της στο «σκληρό πυρήνα» της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, την ίδια στιγμή που η χώρα βρίσκεται μπροστά σε ένα «τόξο γενικευμένης αστάθειας» που απλώνεται από τη Μαύρη Θάλασσα ως τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.

«Πολλαπλές κρίσεις με ανοιχτά θέματα»

Αυτήν τη θέση παρουσίασε παραστατικά ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευ. Βενιζέλος, μιλώντας την περασμένη Δευτέρα στο υπουργικό συμβούλιο, αμέσως μετά την τελευταία ψηφοφορία στη Βουλή, όπου δεν εξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας και άνοιξε δρόμος για πρόωρες εκλογές. Τόνισε μεταξύ άλλων:

«Η συγκυρία είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Ζούμε στιγμές οι οποίες είναι εξαιρετικά πυκνές. Εχουμε το περιθώριο να δαπανήσουμε τον Ιανουάριο σε μια προεκλογική εκστρατεία αλλά δεν έχουμε σε καμία περίπτωση το περιθώριο να δαπανήσουμε και το Φεβρουάριο σε διπλές εκλογές. Εάν οι εκλογές συνιστούν κίνδυνο, οι διπλές εκλογές είναι έγκλημα κατά της χώρας και της οικονομίας».

Αναφερόμενος, δε, στα «θέματα της εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας της χώρας» υποστήριξε: «Ζούμε μια περίοδο πολλαπλών κρίσεων και προκλήσεων, γιατί έχουμε ανοιχτά θέματα σε όλη την ευρύτερη περιοχή και νότια και ανατολικά. Εχουμε ανοιχτά θέματα σε σχέση με την Κύπρο, έχουμε ανοιχτά θέματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, άρα χρειάζεται πάρα πολύ μεγάλη προσοχή».

«Κρίσιμο σταυροδρόμι»

Αντίστοιχα διλήμματα μπαίνουν και από μια σειρά άλλα αστικά επιτελεία. Αρθρο στην «Καθημερινή» την προηγούμενη Κυριακή, με τίτλο «Η Ελλάδα στο κρίσιμο σταυροδρόμι», καταδίκαζε «την αγεφύρωτη πόλωση των πολιτικών μας δυνάμεων, η οποία βραχυκυκλώνει τις απαραίτητες λειτουργίες του κράτους» και ζητούσε «διακομματική συναίνεση»:

«(...) Θα καταναλώσουμε τον πρώτο μήνα του 2015 σε μια ιστορικής σημασίας εκλογική αναμέτρηση με ζωντανό πάλι το ερώτημα "πού ανήκει η Ελλάδα;". Η επιλογή μας θα είναι ανάμεσα σε δύο εναλλακτικά μέλλοντα: Στο πρώτο, εξασφαλίζουμε την παραμονή μας στο σκληρό πυρήνα των ευρωπαϊκών θεσμών και της Δύσης, με σταδιακή και επώδυνη έξοδο από τη μακροχρόνια οικονομική κρίση. Στο δεύτερο, ανοίγει μια εποχή αβεβαιότητας, με άφθονες λαϊκίστικες υποσχέσεις και παλικαρισμούς και (...) σε μια κόντρα με τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Αν, τελικά, επιλέξουμε το δεύτερο, θα είμαστε άξιοι της τύχης μας. Διότι από τη θέση μιας χώρας στην καρδιά της ΕΕ, θα ξαναγυρίσουμε στο ρόλο μιας ασταθούς και αμφιλεγόμενης οντότητας σε μια περιοχή παρατεταμένης διεθνούς αστάθειας: Τα Δυτικά Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο!».

Και με τις λυκοσυμμαχίες ΝΑΤΟ - ΕΕ, και με «συμμαχίες και με άλλα κέντρα»

Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, υποστηρίζεται ότι υπάρχουν «σημάδια αλλαγής» σε επίπεδο ΕΕ, στο «νότο» της λυκοσυμμαχίας (προβάλλοντας ως «πρότυπα» της κυβερνήσεις Ρέντσι και Ολάντ σε Ιταλία και Γαλλία και ως «ανατρεπτικές» δυνάμεις όπως οι Ισπανοί «Podemos»). Ισχυρίζονται ότι τα «σημάδια» αυτά ανοίγουν δυνατότητες για «ανάκαμψη» και «ανάπτυξη», τις οποίες δεν μπορεί να υπηρετήσει η παρούσα συγκυβέρνηση, «δέσμια» καθώς είναι του μείγματος διαχείρισης του «μερκελισμού». Υπό αυτήν την έννοια, η Κουμουνδούρου τρομοκρατεί το λαό ότι αν δεν ακολουθηθεί το μείγμα διαχείρισης της αστικής εξουσίας, που η ίδια πρεσβεύει, τότε είναι που η χώρα θα μείνει αποκομμένη από τις «διεθνείς εξελίξεις».

Σημειωτέον, εδώ και καιρό ο ΣΥΡΙΖΑ διαλαλεί στο εγχώριο κεφάλαιο την ικανότητά του να διαχειριστεί καλύτερα τα συμφέροντά του διεθνώς. Ενδεικτικά, αρχές Δεκέμβρη διαμαρτυρόταν η βουλευτής του κόμματος Ν. Βαλαβάνη: «Η αποδοχή της βίαιης υποβάθμισης της γεωπολιτικής θέσης της χώρας, ιδιαίτερα μέσω της πρόβλεψης των μνημονίων για μειωμένα κυριαρχικά δικαιώματα μ' επίκεντρο το δημόσιο χρέος απέναντι στους δανειστές, έχει αδυνατίσει ακόμα και τον παραδοσιακό ρόλο της χώρας και τις δυνατότητες διαμεσολάβησης σε μια κατεύθυνση δίκαιης και ειρηνικής επίλυσης, με βάση το διεθνές δίκαιο, των διαφορών στη στενή και ευρύτερη περιοχή μας». Λες και δεν είναι το «διεθνές δίκαιο» η αντανάκλαση της επικίνδυνης για τους λαούς σύγκρουσης των μονοπωλιακών συμφερόντων, λες και δεν είναι η «μαγική» λέξη στο όνομα της οποία γίνονται οι περισσότερες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις για αυτά ακριβώς τα συμφέροντα...

Παραπέρα, η Ν. Βαλαβάνη διαβεβαίωνε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα εφαρμόζει μια εξωτερική πολιτική που «θα ξεκινά από μια ενεργητική σύλληψη για τη θέση της χώρας ως μέλος της ΕΕ» αλλά και θα αλλάζει «μέσα από συμμαχίες (...) και θα υλοποιεί την πραγματικότητα του πολυπολικού κόσμου που ζούμε με την ενίσχυση ευρύτερων συμμαχιών, πριν απ' όλα με τις χώρες BRICS, στην πρώτη σειρά με τη Ρωσία και την Κίνα».

Επικίνδυνος τζόγος

Προφανώς, τα όσα υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, στο έδαφος του καπιταλισμού, δεν αφορούν μια πολιτική ισότιμων σχέσεων αμοιβαίου οφέλους αλλά ένα «τζογάρισμα» με τις αντιθέσεις ανάμεσα σε «παλιές» και ανερχόμενες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, με σκοπό την εξυπηρέτηση των συμφερόντων διαφόρων τμημάτων του εγχώριου κεφαλαίου που δεν έχουν αποκλειστικά και μόνο ευρωατλαντικούς προσανατολισμούς. Τζόγος επικίνδυνος για τα λαϊκά συμφέροντα.

Αλλωστε, τόσο η συγκυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ, ουσιαστικά, αναφέρονται σε ένα και μόνο πράγμα: Ποιες συμμαχίες, ποια αλισβερίσια, με ποια ιμπεριαλιστικά κέντρα και ποιες αστικές τάξεις ποιων χωρών εξασφαλίζουν την ανάκαμψη της κερδοφορίας και την εξουσία των ντόπιων μονοπωλίων.

Σε αυτό το πλαίσιο και οι δύο πόλοι του εγχώριου αστικού πολιτικού συστήματος θεωρούν εκ των ων ουκ άνευ τη συμμετοχή της χώρας σε ΝΑΤΟ και ΕΕαδιαμφισβήτητη» την χαρακτήρισε ο ίδιος ο Αλ. Τσίπρας), την εμπλοκή στους επικίνδυνους για το λαό ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και σφοδρούς ενδοαστικούς ανταγωνισμούς για τον έλεγχο γεωγραφικών ζωνών - «αγορών», πλουτοπαραγωγικών πηγών και διαύλων.

Ενα ακόμα κριτήριο για ισχυροποίηση του ΚΚΕ

Βέβαια, η ιστορική πραγματικότητα και πείρα, όπως αποτυπώθηκε, π.χ., σε Μικρασία και Κύπρο, δείχνει τι επιφυλάσσουν για το λαό τα σχέδια της ελληνικής αστικής τάξης και των κομμάτων της να αναβαθμιστεί γεωστρατηγικά στην ευρύτερη περιοχή, σε σύγκρουση με αντίστοιχα συμφέροντα και επιδιώξεις άλλων αστικών δυνάμεων, σε ένα σύστημα που γεννά πόλεμο και πόνο για τους λαούς.

Τα σχέδια, δε, συγκυβέρνησης και ΣΥΡΙΖΑ γεννούν πρόσθετη ανησυχία, εφόσον εκτυλίσσονται σε μια ευρύτερη γεωγραφική ζώνη που μυρίζει μπαρούτι, όπου η ντόπια αστική τάξη πασχίζει για την ισχυροποίησή της μέσω της «ενεργειακής» και «στρατιωτικής διπλωματίας», πάλι σε κλιμακούμενη αντιπαράθεση με τα μονοπώλια άλλων χωρών.

Τα παραπάνω αποτελούν για τα λαϊκά στρώματα άλλο ένα λόγο υπέρ της ισχυροποίησης του ΚΚΕ στις επερχόμενες εκλογές. Του Κόμματος που δε βάζει το λαό να επιλέξει ιμπεριαλιστή πίσω από τον οποίο θα στοιχηθεί.

Αποτελούν λόγο ενίσχυσης του ΚΚΕ που καθαρά και έγκαιρα μίλησε και μιλά στο λαό για το περιεχόμενο αυτής της αντιλαϊκής κόντρας και τους κινδύνους των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, με βάση και το Πρόγραμμά του, όπως ψηφίστηκε στο 19ο Συνέδριο:

«Η συμμετοχή της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, οι οικονομικοπολιτικές και πολιτικοστρατιωτικές εξαρτήσεις από την ΕΕ και τις ΗΠΑ περιορίζουν τα περιθώρια αυτοτελών ελιγμών της αστικής τάξης της Ελλάδας, καθώς όλες οι συμμαχικές σχέσεις του κεφαλαίου διέπονται από τον ανταγωνισμό, την ανισομετρία και συνεπώς την πλεονεκτική θέση του ισχυρότερου, διαμορφώνονται ως σχέσεις ανισότιμης αλληλεξάρτησης.

Οι ενδοαστικές αντιθέσεις μέχρι τώρα δεν αναιρούν τη στρατηγική επιλογή ένταξης στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, αν και εξελίσσεται αντιφατικά η συμπόρευση μέσα στην Ευρωζώνη, ενώ ταυτόχρονα ενισχύεται και η τάση ενδυνάμωσης των σχέσεων με άλλα κέντρα (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα).

Μεγαλώνουν οι κίνδυνοι στην ευρύτερη περιοχή, από τα Βαλκάνια έως τη Μέση Ανατολή, για γενικευμένο ιμπεριαλιστικό πόλεμο και εμπλοκή της Ελλάδας.

Η πάλη για την υπεράσπιση των συνόρων, των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, από τη σκοπιά της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, είναι αναπόσπαστη από την πάλη για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου. Δεν έχει καμία σχέση με την υπεράσπιση των σχεδίων του ενός ή άλλου ιμπεριαλιστικού πόλου, της κερδοφορίας του ενός ή του άλλου μονοπωλιακού ομίλου».

ΜΑΤΙΑ ΣΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ

ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ: Η Λιθουανία, από την 1η Γενάρη 2015, εντάχτηκε στην Ευρωζώνη ως το 19ο μέλος της. «Η Λιθουανία έλαβε έκτακτα μέτρα σε δύσκολες εποχές για να επιτύχει το στόχο της να υιοθετήσει το ενιαίο νόμισμα», δήλωσε σχετικά ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Μ. Ντράγκι. Δηλαδή άγρια αντιλαϊκά μέτρα.

ΙΣΟΤΙΜΙΑ ΕΥΡΩ: Σε ρότα διολίσθησης ως προς το δολάριο ΗΠΑ συνεχίζει η ισοτιμία του ευρώ στις διεθνείς χρηματαγορές. Στο τέλος της τρέχουσας βδομάδας έφτασε να διακυμαίνεται μέχρι και στο χαμηλότερο επίπεδο (1,2035 δολ.) που έχει καταγραφεί από τον Ιούνη του 2010.

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ: Ο δανεισμός προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις από τις τράπεζες της Ευρωζώνης μειώθηκε και το Νοέμβρη του 2014. Τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΚΤ δείχνουν μείωση των δανείων στον ιδιωτικό τομέα κατά 0,9% σε σχέση με τον Νοέμβριο 2013, έναντι μείωσης 1,1% που σημειώθηκε τον Οκτώβρη. Ο δανεισμός προς τις επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 11,4% στην Ιρλανδία, 8,5% στην Ισπανία, 6,5% στην Πορτογαλία και 3,2% στην Ελλάδα.

ΡΩΣΙΑ: Στο 11,4% ενισχύθηκε στα τέλη του 2014 ο επίσημος πληθωρισμός στη Ρωσία, σύμφωνα με τη πρώτη εκτίμηση από τη στατιστική υπηρεσία της χώρας. Πρόκειται για τον υψηλότερο ρυθμό από το 2008. Παράλληλα, το ρωσικό ρούβλι έχασε το 2014 το 41% της αξίας του σε σχέση με το αμερικανικό δολάριο και το 34% έναντι του ευρώ.

ΕΥΡΩΖΩΝΗ: «Κίνδυνοι αποπληθωρισμού» εκδηλώνονται στην Ευρωζώνη, σε μια εξέλιξη που αναθερμαίνει την ενδοαστική συζήτηση και διαπάλη σχετικά με την εφαρμογή πρόσθετων μέτρων νομισματικής χαλάρωσης.

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ: Με απώλειες 28,94% έκλεισε το γενικό επίπεδο τιμών στο χρηματιστήριο της Αθήνας για το 12μηνο του 2014. Στο ίδιο διάστημα, οι τραπεζικές μετοχές κατρακύλησαν σε ποσοστό 46,53% και διαμορφώνονται στα χαμηλότερα επίπεδα από το Μάρτη του 1987.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΔΡΙΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΙΟΝΙΟ
«Εργαλείο» διάνοιξης νέων πεδίων κερδοφορίας στα μονοπώλια

Eurokinissi

Ως χρυσοφόρο πεδίο κερδοφορίας λογαριάζουν τα μονοπώλια της ΕΕ Αδριατική και Ιόνιο, περιοχή όπου συνορεύουν χώρες - μέλη και μη μέλη της Ευρωένωσης και όπου αναζητούν τρόπους συνεννόησης ώστε να προχωρήσουν τάχιστα οι μπίζνες του μεγάλου κεφαλαίου σε μια σειρά κλάδους, όπως η Ενέργεια, οι Μεταφορές, οι διασυνδέσεις δικτύων, οι Υποδομές, ο Τουρισμός και η Αλιεία. Σε αυτό το πλαίσιο σχεδίασαν και προωθούν τη Στρατηγική για τη μακρο-περιφέρεια Αδριατικής και Ιονίου - «στρατηγική EUSAIR».

Πρόκειται για την τρίτη μακρο-περιφερειακή στρατηγική της ΕΕ και προβλέπει τη συνεργασία της Αλβανίας, της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, του Μαυροβουνίου και της Σερβίας με τα κράτη - μέλη της ΕΕ Ελλάδα, Ιταλία, Κροατία και Σλοβενία. Μάλιστα, όπως τονίζεται σε σχετικά ευρωενωσιακά κείμενα, η EUSAIR «θα αποτελέσει επίσης πολύτιμη ευκαιρία για δυνητικά κράτη - μέλη της ΕΕ και υποψήφιες προς ένταξη χώρες να εργαστούν στο πλευρό ορισμένων κρατών - μελών, συμβάλλοντας, συγκεκριμένα, στην ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ». Να λειτουργήσει, δηλαδή, και ως όχημα παραπέρα διείσδυσης ευρωενωσιακών μονοπωλίων σε όσα κράτη - μέλη των Δυτικών Βαλκανίων είναι ακόμα εκτός ΕΕ, επιταχύνοντας έτσι την ενσωμάτωσή τους στους ευρωατλαντικούς θεσμούς.


Βεβαίως, αυτή η εξέλιξη έρχεται να ενισχύσει και την εφοπλιστική κερδοφορία, εντείνοντας την εκμετάλλευση των ναυτεργατών και αδιαφορώντας για την ασφάλεια της ζωής στη θάλασσα. Η πρόσφατη ναυτική τραγωδία του «NORMAN ATLANTIC» ανέδειξε, για μια ακόμη φορά, ότι η «κοινή ναυτιλιακή πολιτική» και ο Κανονισμός 3577/92 της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την «απελευθέρωση» των εσωτερικών θαλάσσιων συγκοινωνιών αποτελούν το θεμέλιο για τις αρνητικές συνέπειες στα δικαιώματα των ναυτεργατών. Θυμίζουμε ότι το πλοίο είχε πλήρωμα αρκετά λιγότερο απ' αυτό που χρειάζεται, αφού οι οργανικές θέσεις ήταν «νόμιμα» μειωμένες. Το κυνήγι του κέρδους, που είναι νόμος του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης, και η πολιτική που υπηρετεί τα εφοπλιστικά συμφέροντα, ανεξάρτητα από κυβερνητικό διαχειριστή, είναι που μειώνουν τον αριθμό του πληρώματος και αντιμετωπίζουν ως κόστος τα αναγκαία μέτρα ασφαλείας, τις υποδομές και τα μέσα που μπορούν να συμβάλουν στην προστασία της ανθρώπινης ζωής. Την ίδια ώρα αυτή η πολιτική αφήνει υπερήλικα και υποσυντήρητα πλοία, άνω των 35 χρόνων, να συνεχίζουν να ταξιδεύουν, θέτοντας σε αυξημένους κινδύνους τη ζωή επιβατών και ναυτεργατών.

Θυμίζουμε ότι αντίστοιχες στρατηγικές της ΕΕ, όπως «για την μακρο-περιφέρεια Αδριατικής και Ιονίου - «στρατηγική EUSAIR», έχουν αναπτυχθεί:

-- Για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας η EUSBSR. Εγκρίθηκε από την Κομισιόν το 2009. Συμμετέχουν 8 κράτη - μέλη της ΕΕ (Σουηδία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γερμανία, Λετονία, Λιθουανία και Πολωνία) συνεργαζόμενα με Ρωσία, Νορβηγία και Λευκορωσία.

-- Για την περιοχή του Δούναβη η EUSDR. Εγκρίθηκε το 2011. Καλύπτει 9 χώρες της ΕΕ (Γερμανία, Αυστρία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία, Σλοβενία, Βουλγαρία, Ρουμανία και Κροατία) και 5 χώρες μη μέλη της ΕΕ (Σερβία, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Ουκρανία και Μολδαβία).

20 δισ. ευρώ

Η εκπόνηση της στρατηγικής EUSAIR που μας απασχολεί εδώ, είχε αποφασιστεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Δεκέμβρη του 2012. Οπως σημειώνεται στα σχετικά κείμενα της Κομισιόν για τη Θαλάσσια Πολιτική της ΕΕ, «η στρατηγική αυτή περιστρέφεται κυρίως γύρω από τις δυνατότητες της θαλάσσιας οικονομίας - "γαλάζια ανάπτυξη", μεταφορές ξηράς - θάλασσας, ενεργειακή συνδεσιμότητα, προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και προώθηση του βιώσιμου τουρισμού».

Αποτέλεσε, δε, μία από τις προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας στο Συμβούλιο της ΕΕ κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014. Εξ ου και διοργάνωσε το Φλεβάρη σχετική Υπουργική Σύνοδο στην Αθήνα. Οπως τόνιζε, χαρακτηριστικά, στη Σύνοδο της Αθήνας, η τότε κοινοτική επίτροπος της χώρας, Μ. Δαμανάκη, «η μακρο-περιφέρεια Αδριατικής - Ιονίου παράγει κάθε χρόνο ακαθάριστη προστιθέμενη αξία πάνω από 20 δισεκατομμύρια ευρώ και απασχολεί πάνω από μισό εκατομμύριο άτομα σε τομείς της "γαλάζιας οικονομίας". Από το 2007 υπήρξαν 135 σχέδια συνεργασίας για θέματα που αφορούν τη ναυτιλία και τη θάλασσα, συνολικής αξίας σχεδόν μισού δισεκατομμυρίου». Η ίδια καλούσε «να επικεντρωθούμε σε τομείς όπου θεωρούμε ότι υπάρχουν ευκαιρίες προς εκμετάλλευση και να παρέχουμε τους καλύτερους δυνατούς λειτουργικούς όρους για τις επιχειρήσεις».

Διασυνδεδεμένα συστήματα

Ακολούθως, στις 18 Ιούνη 2014, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) ενέκρινε ανακοίνωση και ένα σχέδιο δράσης που δρομολόγησαν και επισήμως την EUSAIR. Η Κομισιόν διακήρυσσε τότε πως «στόχος της στρατηγικής είναι να βοηθήσει τα 70 εκατ. κατοίκους της περιφέρειας να επωφεληθούν από τη στενότερη συνεργασία σε τομείς όπως η προώθηση της θαλάσσιας οικονομίας, η διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η ολοκλήρωση των μεταφορικών και ενεργειακών δικτύων και η προαγωγή του βιώσιμου τουρισμού».

Οπως σημειώνεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν (COM/2014/0357 final), «πρόκειται για μια λειτουργική περιοχή που περιλαμβάνει κυρίως τη λεκάνη της Αδριατικής θάλασσας και του Ιονίου πελάγους. Καλύπτει επίσης σημαντική χερσαία επιφάνεια και αντιμετωπίζει τις θαλάσσιες, παράκτιες και χερσαίες περιοχές ως διασυνδεδεμένα συστήματα. Με την εντατικοποίηση της διακίνησης εμπορευμάτων, υπηρεσιών και προσώπων λόγω της ένταξης της Κροατίας στην ΕΕ και με την προοπτική της προσχώρησης στην ΕΕ και άλλων χωρών της περιφέρειας, οι χερσαίες συνδέσεις των λιμένων διαδραματίζουν εξέχοντα ρόλο. Η προσοχή που αποδίδεται στις διασυνδέσεις ξηράς - θάλασσας τονίζει επίσης τις επιπτώσεις που έχουν οι μη βιώσιμες χερσαίες δραστηριότητες στις παράκτιες ζώνες και στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Η περιφέρεια, στην οποία διαμένουν πάνω από 70 εκατομμύρια άτομα, διαδραματίζει βασικό ρόλο στην ενίσχυση της γεωγραφικής συνέχειας στην Ευρώπη».

«Προκλήσεις» και «ευκαιρίες»

Αναφερόμενη η Κομισιόν στις υφιστάμενες «προκλήσεις» παραθέτει μια σειρά τομείς, προβληματικούς ως τα τώρα για τη λειτουργία των ευρωενωσιακών μονοπωλίων:

«ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ: Η περιφέρεια παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις υποδομών, κυρίως μεταξύ των χωρών που ανήκουν εδώ και χρόνια στην ΕΕ και των άλλων χωρών, γεγονός που δυσχεραίνει την προσβασιμότητα. Ειδικότερα, το οδικό και το σιδηροδρομικό δίκτυο των Δυτικών Βαλκανίων χρειάζεται επειγόντως επισκευή, εξάλειψη των σημείων συμφόρησης και αποκατάσταση των συνδέσεων που λείπουν, διατροπικές διασυνδέσεις, συστήματα διαχείρισης της κυκλοφορίας και αναβάθμιση της ικανότητάς τους. Η συμφόρηση της θαλάσσιας κυκλοφορίας συνεχώς εντείνεται, ενώ απαιτείται αναβάθμιση της εποπτείας και του συντονισμού. Τα υπερβολικά χρονικά διαστήματα αναμονής και οι διαδικασίες στα σύνορα εμποδίσουν περαιτέρω την κυκλοφορία. Οι πολυτροπικές μεταφορές είναι ελάχιστα ανεπτυγμένες».

«ΕΝΕΡΓΕΙΑ: Η διασύνδεση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας παραμένει ανεπαρκής, γεγονός που αποτρέπει την ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης ενεργειακής αγοράς, περιορίζει την παραγωγική ικανότητα και παρεμποδίζει την αποδοτική εκμετάλλευση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Επίσης, οι επενδύσεις σε δίκτυα φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ), έχουν καθοριστική σημασία για την επίτευξη αποδοτικού και διαφοροποιημένου εφοδιασμού».

Παρακάτω, η Κομισιόν οριοθετεί και τις «ευκαιρίες»: «Η περιοχή αυτή προσφέρει επίσης πολλές ευκαιρίες, με μεγάλο δυναμικό για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη:

Η γαλάζια οικονομία μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη. Η συμβολή αυτή επεκτείνεται από την ανάπτυξη γαλάζιων τεχνολογιών έως τη βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση θαλασσινών. Περιλαμβάνει εξειδικευμένες αγορές, π.χ. δραστηριότητες αναψυχής, ελεύθερου χρόνου και μικρές κρουαζιέρες. Η καινοτομία μπορεί να επιτρέψει στην ευάλωτη ναυπηγική βιομηχανία να στραφεί προς την κατασκευή σκαφών χαμηλών εκπομπών και ενεργειακά αποδοτικών και να συνεργαστεί με συναφείς τομείς, συμπεριλαμβανομένου του ναυτιλιακού εξοπλισμού και της ρομποτικής».

«Συνδεσιμότητα: Η περιφέρεια βρίσκεται σε ένα σημαντικό σταυροδρόμι της Ευρώπης. Η λεκάνη Αδριατικής - Ιονίου αποτελεί φυσική οδό ναυσιπλοΐας που εισχωρεί σε βάθος στην ΕΕ. Παρέχει τη φθηνότερη θαλάσσια οδό από την Απω Ανατολή μέσω Σουέζ, καθιστώντας την απόσταση έως τις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης 3.000 χλμ. συντομότερη από ό,τι μέσω των λιμένων του Βορρά. Υπάρχει δυνατότητα για βελτίωση της συνδεσιμότητας ξηράς - θάλασσας και των διατροπικών μεταφορών, με συνακόλουθη αύξηση της ανταγωνιστικότητας των οικονομιών της ενδοχώρας».

«Τουρισμός: Ο τουρισμός, που ήδη αποτελεί ταχέως αναπτυσσόμενο τομέα και κύριο παράγοντα συμβολής στο ΑΕγχΠ, θα μπορούσε να ωφεληθεί περαιτέρω από την αυξημένη και βιώσιμη συνεργασία, ώστε να διευρύνει την αγορά του και την χρονική περίοδο που καλύπτει. Η εν λόγω περιοχή μπορεί να καταστεί παράδειγμα βιώσιμων, υπεύθυνων και διαφοροποιημένων τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών. Οι ήδη διαθέσιμες εμπορικές ευκαιρίες μπορούν να αξιοποιηθούν με πιο δυναμικό τρόπο, π.χ. με κρουαζιέρες που ωφελούν τις τοπικές οικονομίες, καθώς και μέσω της ερασιτεχνικής αλιείας. Η βιώσιμη διαχείριση του τουρισμού μπορεί να οδηγήσει σε εξάλειψη της γραφειοκρατίας, στη δημιουργία καλύτερου κλίματος για τις επιχειρήσεις και ειδικότερα τις ΜΜΕ, στην καθιέρωση κοινών προτύπων, κανόνων και στατιστικών και στην προώθηση συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα».

Αλιεία και υδατοκαλλιέργειες

Εξειδικεύοντας τους στόχους για τη «Γαλάζια ανάπτυξη», η Κομισιόν αναφέρει την «προαγωγή καινοτομικής ναυτιλιακής και θαλάσσιας ανάπτυξης στην περιφέρεια με την προώθηση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης και των επιχειρηματικών ευκαιριών στο πλαίσιο της γαλάζιας οικονομίας, περιλαμβανομένου του κλάδου της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να δοθεί ώθηση σε συνεργατικούς σχηματισμούς που περιλαμβάνουν ερευνητικά κέντρα, δημόσιους οργανισμούς και ιδιωτικές εταιρείες. Η συντονισμένη διαχείριση της αλιείας θα βελτιώσει τη συλλογή, την παρακολούθηση και τον έλεγχο δεδομένων. Οι κοινές προσπάθειες σχεδιασμού και η αύξηση της διοικητικής ικανότητας και της ικανότητας συνεργασίας θα βελτιώσουν τη χρήση των υφιστάμενων πόρων και τη θαλάσσια διακυβέρνηση στο επίπεδο της θαλάσσιας λεκάνης».

Βάζει στόχους μέχρι το 2020: Την αύξηση κατά 20% των επενδύσεων στην έρευνα σχετικά με γαλάζιες τεχνολογίες, την εκπόνηση πολυετών σχεδίων διαχείρισης της αλιείας που πρέπει να εγκριθούν και να τεθούν σε εφαρμογή στο επίπεδο της θαλάσσιας λεκάνης κ.ά.

Ενίσχυση ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο

Εξειδικεύοντας τους στόχους για τη «Σύνδεση της περιοχής» εστιάζει στη «βελτίωση της σύνδεσης των δικτύων μεταφορών και Ενέργειας εντός της περιοχής και με την υπόλοιπη Ευρώπη. Τα διασυνδεδεμένα και βιώσιμα δίκτυα μεταφορών και Ενέργειας είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη της περιφέρειας. Απαιτείται συνεργασία για να μειωθούν τα σημεία συμφόρησης και να αναπτυχθούν δίκτυα υποδομών και ρυθμιστικών πλαισίων. Η συντονισμένη παρακολούθηση της θαλάσσιας κυκλοφορίας και των συνδυασμένων μεταφορών θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα».

Για τις θαλάσσιες μεταφορές εξηγεί: «Η ασφαλής θαλάσσια κυκλοφορία εξαρτάται από εναρμονισμένα συστήματα επιτήρησης και δημιουργία σύγχρονων διατροπικών λιμένων, που εργάζονται σε συνεργατικούς σχηματισμούς. Απαιτείται συνεργασία μεταξύ των χωρών και των λιμένων για την αναβάθμιση της διαχείρισης της κυκλοφορίας, για την αντιμετώπιση συμφόρησης και να είναι ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδίως με τους λιμένες της Βόρειας Ευρώπης».

Μιλά για «διατροπικές συνδέσεις με την ενδοχώρα»: «Για να υποστηριχθεί η αύξηση των θαλάσσιων μεταφορών εμπορευμάτων, πρέπει να αναβαθμιστούν οι διατροπικές συνδέσεις με την ενδοχώρα. Η ανάπτυξη κόμβων που να συνδυάζουν τις θαλάσσιες, σιδηροδρομικές, οδικές, εναέριες και εσωτερικές πλωτές μεταφορές πρέπει να βασιστεί σε βιώσιμα συστήματα μεταφορών που συνδέονται με τοπικά και περιφερειακά σχέδια για την ποιότητα του αέρα. Θα πρέπει να λαμβάνονται κοινά μέτρα, τόσο υλικά όσο και άυλα, για τη μείωση των σημείων συμφόρησης στα σύνορα».

Εστιάζοντας στα δίκτυα Ενέργειας τονίζει: «Οι τρεις στόχοι της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ - ανταγωνιστικότητα, εφοδιαστική ασφάλεια και βιωσιμότητα - θα επιτευχθούν μέσω μιας καλά διασυνδεδεμένης ενεργειακής αγοράς. Χρειάζονται επενδύσεις για τη σύνδεση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και για την ολοκλήρωση των δικτύων φυσικού αερίου. Θα επιβληθούν ρυθμιστικά μέτρα για την άρση των εμποδίων στις διασυνοριακές επενδύσεις».

Δίνει ως «ορισμένα παραδείγματα στόχων μέχρι το 2020» τα εξής: «Να διπλασιαστεί το σημερινό μερίδιο αγοράς της περιοχής Αδριατικής - Ιονίου στις μεταφορές με εμπορευματοκιβώτια, με ταυτόχρονο περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Να μειωθεί ο χρόνος που απαιτείται για τις περιφερειακές διελεύσεις συνόρων κατά 50%».

Οι τέτοιοι στόχοι, βέβαια, στο πλαίσιο της αναρχίας και των αντιφάσεων του καπιταλισμού, έρχονται να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά και υπονομευτικά στα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης (που συμμετέχει στην EUSAIR) για αναβάθμιση των λιμένων Πειραιά και Θεσσαλονίκης...

Σχέδια «τουριστικής ανάπτυξης»

Εξειδικεύοντας τους στόχους για τον «Βιώσιμο Τουρισμό», η Κομισιόν ζητά «να αναπτυχθεί πλήρως το δυναμικό της περιφέρειας όσον αφορά τον καινοτόμο, βιώσιμο και υπεύθυνο ποιοτικό τουρισμό. Η διαφοροποίηση των τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών, παράλληλα με την αντιμετώπιση του φαινομένου της εποχικότητας, θα ενισχύσει τις επιχειρήσεις και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Η εμπορική προώθηση σε παγκόσμιο επίπεδο ενός σήματος της περιοχής Αδριατικής - Ιονίου για τα τουριστικά προϊόντα και τις τουριστικές υπηρεσίες θα αυξήσει τη ζήτηση».

Παρακάτω επισημαίνει σε κυβερνήσεις και επιχειρηματίες ότι «το δυναμικό της πλούσιας κληρονομιάς της περιοχής δεν έχει ακόμη αξιοποιηθεί πλήρως. Μπορούν να αξιοποιηθούν το κλίμα και η αγορά για τη δημιουργία μιας ισχυρής επιχειρηματικής δυναμικής με βάση τις βέλτιστες πρακτικές. Μπορούν να προωθηθούν εναλλακτικές μορφές τουρισμού, για όλο το έτος, στο πλαίσιο σχεδίων δράσης εδαφικής ανάπτυξης. Η διαφοροποίηση και η βελτίωση της ποιότητας της τουριστικής προσφοράς αποτελεί ουσιαστικό παράγοντα για την ανάπτυξη βιώσιμων τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών».

Βάζει στόχους μέχρι το 2020: Την «αύξηση κατά 50% των αφίξεων τουριστών εκτός τουριστικής περιόδου». Τη «δημιουργία 5 νέων μακρο-περιφερειακών τουριστικών διαδρομών».

«Τρέχουν» την υπόθεση

Σε αυτή τη βάση, και «τρέχοντας» την υλοποίηση των αποφάσεών τους, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ) ενέκρινε τη EUSAIR, στις 24 Οκτώβρη 2014, και κάλεσε «όλους τους συμμετέχοντες φορείς να την εφαρμόσουν χωρίς καθυστέρηση».

Στις 18 Νοέμβρη 2014 έγινε στις Βρυξέλλες η εναρκτήρια Υπουργική Διάσκεψη της EUSAIR. Διοργανώθηκε από την ιταλική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και την Κομισιόν. Οι συμμετέχοντες υπουργοί (εκπροσωπούντες τις Ελλάδα, Ιταλία, Σλοβενία, Κροατία, Αλβανία, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο και Σερβία) υιοθέτησαν Κοινή Δήλωση, «σχετικά με τη διακυβέρνηση της Στρατηγικής», «δεσμευόμενοι να ενεργοποιήσουν το σύνολο του διοικητικού μηχανισμού των χωρών τους, σε όλα τα επίπεδα, ώστε η Στρατηγική να υλοποιηθεί επιτυχώς».

Λίγες μέρες αργότερα, στις 2 Δεκέμβρη 2014, έγινε στο Ευρωκοινοβούλιο εκδήλωση για τη «συνέργεια» της ΕUSAIR με άλλες ευρωενωσιακές στρατηγικές, όπως εκείνη για την περιοχή του Δούναβη (EUSDR).

Και αναμένεται συνέχεια.


Θ. Μπ.

ΙΣΡΑΗΛ - ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ
Μονοπωλιακοί ανταγωνισμοί με επίκεντρο τα κοιτάσματα «Λεβιάθαν» και «Ταμάρ»

Η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου με τα πλούσια ενεργειακά αποθέματα έχει μπει στο στόχαστρο των επιχειρηματικών ομίλων
Η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου με τα πλούσια ενεργειακά αποθέματα έχει μπει στο στόχαστρο των επιχειρηματικών ομίλων
Σημαντικές εξελίξεις στην αναδιανομή(;) της πίτας κερδών πολλών δισ. δολαρίων για τα μονοπώλια στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, σε σχέση με την εκμετάλλευση των τεράστιων ισραηλινών υποθαλάσσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου «Ταμάρ» και «Λεβιάθαν» αναμένεται να προκαλέσει, εάν τελικώς εφαρμοστεί, η αιφνιδιαστική απόφαση της ισραηλινής λεγόμενης «Ανεξάρτητης Αντιμονοπωλιακής Αρχής» στις 23 Δεκέμβρη να ανακαλέσει πρότερη απόφαση για τη χορήγηση αποκλειστικής άδειας εκμετάλλευσης στην αμερικανο-ισραηλινή κοινοπραξία εταιρειών «Noble» και «Delek» αναγνωρίζοντας πλέον (με βάση «νεότερα δεδομένα και εξελίξεις») ότι συνιστούν «καρτέλ που αποθαρρύνει τον ανταγωνισμό»...

Στο σκεπτικό απόφασης, ο επίτροπος της ισραηλινής αρχής, Ντέβιντ Γκίλο, σημειώνει ότι η προηγούμενη συμφωνία με την κοινοπραξία «Delec - Noble» για την πώληση δύο μικρών οικοπέδων γεώτρησης φυσικού αερίου («Καρίς» και «Τανίν») δεν είναι αρκετή για να αρθούν οι ανησυχίες για τη σύσταση καρτέλ και μονοπώλησης της ισραηλινής (και όχι μόνον) αγοράς Ενέργειας, αντιπροτείνοντας μεγαλύτερο άνοιγμα της αγοράς και την είσοδο νέων «παιχτών» στην εκμετάλλευση των γιγαντιαίων κοιτασμάτων «Λεβιάθαν» και «Ταμάρ». Αυτό, μολονότι η αμερικανο-ισραηλινή κοινοπραξία έχει ξοδέψει έως σήμερα δεκάδες εκατομμύρια δολάρια για τη μελλοντική εκμετάλλευσή τους και έχει ήδη κλείσει συμφωνίες για εξαγωγές φυσικού αερίου σε γειτονικές χώρες όπως η Αίγυπτος και η Ιορδανία.

Πλατφόρμα της κοινοπραξίας «Noble - Delek» πάνω από το κοίτασμα «Λεβιάθαν» που εκτιμάται πως διαθέτει φυσικό αέριο ποσότητας ίσης με 450 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα
Πλατφόρμα της κοινοπραξίας «Noble - Delek» πάνω από το κοίτασμα «Λεβιάθαν» που εκτιμάται πως διαθέτει φυσικό αέριο ποσότητας ίσης με 450 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα
Διόλου τυχαία, η εξέλιξη που προκαλεί, αφενός σάλο σε σημαντικό μέρος του ισραηλινού μεγάλου κεφαλαίου που δραστηριοποιείται στην ευρύτερη περιοχή και αφετέρου αναταράξεις στις ενεργειακές συμμαχίες του Ισραήλ με χώρες της περιοχής όπως η Κύπρος, και εμφανίζεται λίγες βδομάδες μετά την απόφαση της κυβέρνησης Νετανιάχου να προκηρύξει πρόωρες γενικές εκλογές στις 17 Μάρτη 2015.

Το μέλλον εκμετάλλευσης των τεράστιων υποθαλάσσιων κοιτασμάτων «Ταμάρ» και «Λεβιάθαν» (που συνολικά διαθέτουν φυσικό αέριο πάνω από 700 δισ. κ.μ. εξασφαλίζοντας ενεργειακή επάρκεια στο Ισραήλ για αρκετές δεκαετίες) είναι βέβαιο πως θα ρίξει λάδι στη φωτιά της έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ των ισραηλινών αστικών κομμάτων εξουσίας, μεσούσης της προεκλογικής περιόδου, καθώς ένα μέρος των αστών που στηρίζει την αντιπολιτευόμενη σήμερα κεντροαριστερά, επιχειρεί να εμφανίσει την εξέλιξη δήθεν σαν «ευκαιρία» για αναδιανομή μελλοντικού πλούτου υπέρ του ισραηλινού λαού, ο οποίος βέβαια δεν έχει τίποτε να κερδίσει από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου από τα ξένα και ντόπια αρπακτικά του μεγάλου κεφαλαίου.

Εχουν «βγει τα μαχαίρια»

Σε κάθε περίπτωση, το ποιοι και πώς θα εκμεταλλευτούν τελικά τα κοιτάσματα φυσικού αερίου «Λεβιάθαν» και «Ταμάρ» ξεπερνά κατά πολύ μία «κλασική» υπόθεση μονοπωλιακού ανταγωνισμού εάν λάβει κανείς υπόψη τα ακόλουθα δεδομένα:

  • Τα επόμενα χρόνια, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο Ισραήλ θα εξαρτάται κατά 80% από το φυσικό αέριο.
  • Το φυσικό αέριο θα έχει άμεση επίπτωση στη διαμόρφωση της τιμής του νερού στο Ισραήλ, ενώ θα είναι παράλληλα το βασικό καύσιμο για τη λειτουργία του 90% της ισραηλινής βιομηχανικής παραγωγής.
  • Επιπλέον, με φυσικό αέριο θα κινείται τα επόμενα λίγα χρόνια το 40% των οχημάτων που τρέχουν στους ισραηλινούς δρόμους.

Κατ' επέκταση, το μονοπώλιο που θα ελέγχει την τιμή πώλησης του φυσικού αερίου στο Ισραήλ θα διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό την τιμή του νερού, του ηλεκτρισμού, των βιομηχανικών προϊόντων και καυσίμων για τις συγκοινωνίες και μεταφορές σε αυτήν τη χώρα. Θα έχει επίσης λόγο, με διάφορους τρόπους, και στη διαμόρφωση των δεικτών της ανεργίας ακόμη και εκείνων που αναφέρονται στην καπιταλιστική ανάπτυξη. Θα επηρεάζει, επιπροσθέτως και την ανάπτυξη των διμερών και περιφερειακών ενεργειακών συμμαχιών και σχέσεων, δεδομένου ότι ήδη τα σχέδια εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων «Λεβιάθαν» και «Ταμάρ» προβλέπουν την εξαγωγή φυσικού αερίου σε Αίγυπτο, Ιορδανία ακόμη και τη δυτική και νότια Ευρώπη, που επιδιώκει σε σημαντικό βαθμό την ενεργειακή απεξάρτησή της από τη Ρωσία. Με λίγα λόγια, όποιο μονοπώλιο ελέγχει τα συγκεκριμένα υποθαλάσσια κοιτάσματα, θα ανεβοκατεβάζει, ακόμη ευκολότερα, αστικές κυβερνήσεις ανάλογα με τα συμφέροντά του...

Ηδη οι δικηγόροι και ανώτατα διευθυντικά στελέχη της κοινοπραξίας ανάμεσα στην τεξανή εταιρεία «Νομπλ» και τον ισραηλινό όμιλο «Ντέλεκ» άρχισαν τις «φοβέρες» σε στελέχη της απερχόμενης κυβέρνησης Νετανιάχου και της αντιπολίτευσης, υποστηρίζοντας ότι ακόμη και οι σκέψεις για καθυστέρηση της εκμετάλλευσης των οικοπέδων «Λεβιάθαν» και «Ταμάρ» από το αμερικανο-ισραηλινό καρτέλ «θα καθυστερήσουν τον ανεφοδιασμό του Ισραήλ με εγχώριο φυσικό αέριο κατά τουλάχιστον μία δεκαετία» και «θα σύρουν τη χώρα στα διεθνή δικαστήρια για αθέτηση συμφωνηθέντων».

Ασκώντας περαιτέρω πίεση, η κοινοπραξία προχώρησε μάλιστα άμεσα σε αναστολή των εργασιών της και στα δύο οικόπεδα «μέχρι να ξεκαθαρίσει το νομικό πλαίσιο για το φυσικό αέριο στο Ισραήλ». Παράλληλα, ο διευθυντής της «Noble» στο Ισραήλ, Ντέιβιντ Στόουνερ, εξέφραζε «απογοήτευση» για την απόφαση του Ισραηλινού επιτρόπου Ντ. Γκίλο, προτείνοντας σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες τον πιθανό διαμοιρασμό (μεταξύ των δύο μελών της κοινοπραξίας), της διαχείρισης και των πωλήσεων στο «Λεβιάθαν», ώστε να διασκεδαστούν τάχα οι φόβοι περί σύστασης καρτέλ...

Την ίδια ώρα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός εμφανίζεται «ουδέτερος», ισχυριζόμενος ότι δεν μπορεί να παρέμβει στις αποφάσεις της «ανεξάρτητης» αρχής, διατάσσοντας τον πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Οικονομίας, να ζητήσει από τον επίτροπο Γκίλο αναθεώρηση της απόφασής του, ώστε να εξασφαλιστεί «μια λογική τιμή» υπέρ υποτίθεται των συμφερόντων του ισραηλινού δημοσίου...

Αλλοι σπεύδουν να διακρίνουν «νέες ευκαιρίες» σε περιφερειακό γεωπολιτικό επίπεδο, όπως κάνει ένα μέρος του κυπριακού μεγάλου κεφαλαίου, το οποίο εκτιμά ότι το «πάγωμα» της διαδικασίας για την παραγωγή και εκμετάλλευση του φυσικού αερίου από τα ισραηλινά κοιτάσματα «Λεβιάθαν» και «Ταμάρ» μπορεί να έχει θετική επίπτωση για την αστική τάξη στην Κύπρο. Σε περίπτωση, μάλιστα, που οι εταιρείες «Νομπλ» και «Ντέλεκ» (που έχουν βάλει στο χέρι και τα υποθαλάσσια κοιτάσματα της κυπριακής ΑΟΖ) επιλέξουν να δώσουν προτεραιότητα στην εκμετάλλευση του κυπριακού κοιτάσματος «Αφροδίτη», το οποίο αν και μικρότερο και με απόδοση εσόδων μικρότερου μεγέθους και έντασης, θα εμφανιστεί εν προκειμένω, πιο «ασφαλής επένδυση».

Σε κάθε περίπτωση, οι δραστηριότητες των μονοπωλίων στην ανατολική Μεσόγειο δε θα σταματήσουν εδώ. Η διαπάλη θα συνεχιστεί με κάθε τρόπο και μέσο σε μια από τις περιοχές του πλανήτη με μεγάλη γεωστρατηγική σημασία. Επιπλέον, ακόμη και εάν η κυβέρνηση Νετανιάχου ή η επόμενη ισραηλινή κυβέρνηση, που θα αναδειχθεί από τις επικείμενες εκλογές της 17ης Μάρτη, καταφέρουν να ανοίξουν το παιχνίδι για τα μονοπώλια και να βάλουν και άλλους «παίχτες» στην εκμετάλλευση των τεράστιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου «Λεβιάθαν» και «Ταμάρ», το βέβαιο είναι πως θα λειτουργήσουν υπέρ των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου και όχι του λαού. Αφού στην πράξη, η εκμετάλλευση ορυκτού πλούτου, στο έδαφος του καπιταλισμού, όχι μόνον δεν έχει αποδειχθεί προσοδοφόρα αλλά μάστιγα και κατάρα για τους λαούς και λόγος για ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και συγκρούσεις.


Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ
Jerusalem Post, Haaretz, Journal of Energy Security



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ