Κυριακή 29 Αυγούστου 2004
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Η επιδρομή των «βαρβάρων» κερδοσκόπων...

Οικονομική επιδρομή επιχειρούν, μετά το δημοψήφισμα για το Σχέδιο Ανάν, κυρίως Αγγλοι - αλλά και άλλοι πλην των κατόχων ελληνικής υπηκοότητας - μεγαλοεπιχειρηματίες, στα Κατεχόμενα και κυρίως στην περιοχή της Κερήνειας, που φημίζεται για το φυσικό της κάλλος. Μετά την πρότασή τους για λύση του προβλήματος, προσαρμοσμένη στα οικονομικά τους συμφέροντα, και ανεξάρτητα από την έκβασή της, τώρα προχωρούν σε επενδύσεις, αγοράζοντας γη, σε εξευτελιστικές τιμές στο ψευδοκράτος, εκμεταλλευόμενοι τους Τουρκοκύπριους, που ζουν εκεί σε συνθήκες φτώχειας και εξαθλίωσης και τη διαμορφωμένη εδώ και τριάντα χρόνια πραγματικότητα, ανεβάζοντας την αξία των ακινήτων στα ύψη.

«Πουλάνε ό,τι έχουν στην Πάφο, ή σε άλλα θέρετρα του νησιού και αγοράζουν στην Κερήνεια, λέει ο Ιμπραήμ, ξεναγός στο Μπέλα Πάις. Με τη φτώχεια και τον υπερβολικά υψηλό πληθωρισμό που υπάρχει εδώ, τα παίρνουν για ένα κομμάτι ψωμί. Ταυτόχρονα, οι τιμές εκτινάσσονται στα ύψη και εμείς δεν μπορούμε πλέον, να αξιοποιήσουμε τις περιουσίες μας, ή να αγοράσουμε γη». Η οικονομική διείσδυση είναι επιθετικότατη και οι «επενδύσεις» εξαιρετικά συμφέρουσες, αν σκεφτεί κανείς ότι η αντιστοιχία Ελληνοκυπριακής Λίρας και Λίρας του ψευδοκράτους είναι 1:3.000.000 περίπου...

Στην περιοχή της Κερήνειας, οι βίλες και οι υπερπολυτελείς εξοχικές κατοικίες ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια, με τους ξένους να επωφελούνται από το χαμηλό κόστος και, φυσικά, το ψευδοκράτος να βολεύεται με την κατάσταση, αφού έτσι πετυχαίνει μια - έστω και πλαστή - άνοδο του βιοτικού επιπέδου, συγκαλύπτοντας την πραγματικότητα, που ωθεί τους απλούς ανθρώπους του μόχθου σε ολοένα και μεγαλύτερη φτώχεια και ανέχεια και τους μεγαλοεπιχειρηματίες σε ολοένα και περισσότερο πλούτο...

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗ ΚΥΠΡΟ
«Εδώ υποφέρουν και τα μάρμαρα, πόσο μάλλον οι άνθρωποι»...

Το γοτθικό «Μοναστήριτης Ειρήνης» ή αλλιώς Μπέλα Πάις στην Κερήνεια...
Το γοτθικό «Μοναστήριτης Ειρήνης» ή αλλιώς Μπέλα Πάις στην Κερήνεια...
Πέρασαν τέσσερις μήνες από τις 24 Απρίλη, τη μέρα του δημοψηφίσματος για το αμερικανόπνευστο «σχέδιο Ανάν».

Φτάσαμε στον Αύγουστο και τις επετείους του Αττίλα, της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.

Τριάντα χρόνια μετά την εισβολή και κατοχή υπό τις αμερικανοΝΑΤΟικές ευλογίες και τέσσερις μήνες μετά την προσπάθεια μετατροπής του νησιού σε αμερικανοβρετανικό προτεκτοράτο με το «σχέδιο Ανάν». Οι προφητείες για τις «εφτά πληγές του Φαραώ», που θα ξεκινούσαν από ενδεχόμενο «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα, που επισείονταν ως δαμόκλειος σπάθη στο κεφάλι του κυπριακού λαού, αποδείχτηκαν το ίδιο κάλπικες μ' αυτούς που τις διέδιδαν. Στην πόλη της Λευκωσίας το μόνο που έμεινε να θυμίζει εκείνες τις μέρες είναι οι ξεχασμένες αφίσες του «ΟΧΙ» και πού και πού και καμία του «ΝΑΙ»...

Οι «Σειρήνες» σίγησαν και η πραγματικότητα απέδειξε ότι το «ΟΧΙ» ήταν η σωστή λαϊκή επιλογή...

Επιστρέψαμε στην κατεχόμενη Κύπρο 100 μέρες μετά το δημοψήφισμα. 100 μέρες μετά την προπαγάνδα του «ΝΑΙ». 100 μέρες μετά τα ψέματα στους Κυπρίους και των δύο πλευρών. Γιατί και στα Κατεχόμενα και στην ελεύθερη Κύπρο ζει ένας λαός. Ο κυπριακός. Και καλά θα κάνουν να το χωνέψουν όσοι κλείνουν τα μάτια και μιλούν για ένωση με την Ελλάδα ή ένωση με την Τουρκία, παίζοντας το παιχνίδι των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για καταστροφή του νησιού.

Ενα από τα ομορφότερα κάστρα στην κατεχόμενη Κύπρο είναι του Αγ. Ιλαρίωνα, που χτίστηκε σαν παρατηρητήριο για προστασία από τους πειρατές
Ενα από τα ομορφότερα κάστρα στην κατεχόμενη Κύπρο είναι του Αγ. Ιλαρίωνα, που χτίστηκε σαν παρατηρητήριο για προστασία από τους πειρατές
Ο λόγος της επιστροφής, απλός: Για να θυμίσουμε όσα δεν πρέπει να ξεχαστούν. Για να πούμε ακόμα μία φορά όσα κάποιοι δε θέλουν να ακούγονται. Για να γίνει σαφές ότι ο κυπριακός λαός είναι ένας και αρνείται να γίνει πιόνι στη σκακιέρα των ισχυρών, που ανταγωνίζονται για τον έλεγχο στους δρόμους του πετρελαίου.

«Είμαστε υπό κατοχικό ζυγό»...

Φτάσαμε στο μαρτυρικό νησί και πήραμε το δρόμο για τα Κατεχόμενα. Το δρόμο που κάποτε κανείς δεν πλησίαζε, ούτε «από κει», ούτε «από δω». «Θυμάσαι πριν 10 χρόνια, που σε κάθε μας έξοδο μας λέγανε προσέχετε να μην μπείτε στους Τούρκους;», λέει ο Νίκος, που μας συνόδευε. «Τελικά, όλα ήταν ένα ψέμα. Ο λαός δεν έχει κανένα πρόβλημα. Καλλιεργούσαν σκόπιμα το φόβο, για να αναπτυχθεί το μίσος». Και έχει δίκιο. Υπάρχει, βεβαίως, ο στρατός κατοχής, ως μηχανισμός φόβου και καταστολής. Αλλά, δεν υπάρχει τίποτα άλλο που να εμπνέει το φόβο στα Κατεχόμενα, απ' όλα όσα έχουν σχέση με το λαό.

Το μόνο που αισθάνεται κανείς, περνώντας τα οδοφράγματα, είναι μία απέραντη θλίψη. Μία δυσκολία να αναπνεύσει, από τη συνεχή και εντονότατη παρουσία του στρατού κατοχής. Απογοήτευση, μα και αγανάκτηση για τα τείχη, που διαίρεσαν το λαό, τα τείχη του αίσχους... Νοσταλγία για τις παλιές εποχές...

Το λιμάνι της Κερήνειας, η περιοχή με τη μεγαλύτερη τουριστική κίνηση στο ψευδοκράτος
Το λιμάνι της Κερήνειας, η περιοχή με τη μεγαλύτερη τουριστική κίνηση στο ψευδοκράτος
Πίσω στη Μόρφου, λοιπόν, για να δούμε τι άλλαξε, τι έμεινε ίδιο...

«Επρεπε να ψηφίσετε "ΝΑΙ" τότες, να πάν' στ' ανάθεμα ούλοι, τζιαι οι Εγγλέζοι, τζιαι οι Τούρτσοι, τζιαι οι Ελληνες. Αν μας αφήναν μόνους μας, δε θα είχαμε κανένα πρόβλημα», μας λέει ο Μεχμέτ. Ζει πρόσφυγας στη Μόρφου, όπως και οι περισσότεροι Τουρκοκύπριοι, άλλωστε, και το μαγαζί του το λένε «Νοσταλγία»... Ετσι το κατάλαβε το «ΝΑΙ». Νόμιζε πως θα πήγαιναν στ' ανάθεμα όλοι όσοι θεωρεί πηγή του κακού... Αλλά δεν είναι έτσι...

Ακόμα και ο Τσαγντάς, έποικος από το Καζάντεπι, στα βάθη της Τουρκίας, μας χαμογελά και λέει «οι λαοί δε φταίνε, οι πολιτικοί τα κάνουν έτσι», δίνοντας μας να καταλάβουμε ότι κι αυτός είναι ξεριζωμένος...

Ανεβαίνοντας στους Σόλους, ιστορικό αρχαιολογικό χώρο του νησιού, συναντήσαμε τον Ιμπραήμ. «Είμαι 26 χρονών και ψήφισα "ναι" στο δημοψήφισμα, παρόλο που ήξερα ότι θα πρέπει να πάρω το δρόμο της προσφυγιάς και να φύγω από το χωριό μου τον Ποταμό του Κάμπου, γιατί θα επιστρεφόταν στους Ελληνες. Εμείς δεν είχαμε δικαίωμα να μείνουμε, παρόλο που η οικογένειά μου ζούσε εκεί και πριν την εισβολή». Στα μάτια αυτού του παιδιού δεν υπάρχει ίχνος υποκρισίας. Μόνο η θλίψη της ανελευθερίας από το καθεστώς που ζει. Και θέλει ελευθερία...

Ο ιστορικός χώρος των Σόλων, σιγά σιγά καταστρέφεται, αφού κανένα Πανεπιστήμιο στον κόσμο δεν αναλαμβάνει να κάνει αποστολή σε παράνομο κράτος... Ο ξεναγός μας είναι Τουρκοκύπριος κι αυτός, χωρίς ίχνος μίσους, μόνο απογοήτευσης για την κατάσταση που ζει. Εχει τελειώσει στο Πανεπιστήμιο του ψευδοκράτους «Οικονομικά και Διοίκηση επιχειρήσεων», δουλιά όμως δεν υπάρχει...

Σχέδια των επαύλεων που αγοράζουν Αγγλοι και άλλοι κεφαλαιούχοι για ένα κομμάτι ψωμί...
Σχέδια των επαύλεων που αγοράζουν Αγγλοι και άλλοι κεφαλαιούχοι για ένα κομμάτι ψωμί...
«Αποφάσισα να κάνω μαθήματα αρχαιολογίας και ιστορίας. Οι Σόλοι είναι από τα μέρη με τη μεγαλύτερη ιστορία στην Κύπρο. Ξέρετε, κανένα ειδικευμένο αρχαιολογικό συνεργείο δε δέχεται να αναλάβει τη συντήρηση του χώρου, λόγω της κατάστασης, έτσι σιγά σιγά μαραζώνει», μας λέει. «Εγώ προσπαθώ όσο μπορώ, διαβάζω, ψάχνω πληροφορίες, αλλά δεν είναι η δουλιά μου, καταλαβαίνετε, δεν είμαι σε θέση να προσφέρω πολλά πράγματα. Αυτό που με πληγώνει περισσότερο, όμως, είναι όταν έρχονται εδώ επισκέπτες από την ελεύθερη Κύπρο και κάνουν φασαρία σε μένα για να μην πληρώσουν εισιτήριο. Δε συνειδητοποιούν ότι εγώ είμαι υπάλληλος και όσο και να διαφωνώ με την κατάσταση, δεν μπορώ να κάνω κάτι» και προσθέτει «άλλωστε εγώ ψήφισα "ΝΑΙ" στο δημοψήφισμα»...

Στρέφω το βλέμμα μου στον Ιμπραήμ και ρωτάω γιατί θέλουν τόσο μία αλλαγή. Η απάντηση, αποστομωτική: «Ως και τα μάρμαρα υποφέρουν και καταστρέφονται από το κατοχικό καθεστώς, πόσο μάλλον οι άνθρωποι», αποδεικνύει, για άλλη μια φορά, ότι το «ΝΑΙ» για τους Τουρκοκύπριους ήταν κραυγή απόγνωσης...

Πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν χειρότερα απ' αυτό που ζουν. Ζητάνε ελευθερία, βελτίωση της ζωής τους και την ψάχνουν ακόμα και στα δεσμά ενός προτεκτοράτου. Και όμως υπάρχουν χειρότερα. Και αυτά είναι το «σχέδιο Ανάν»...

Είχαν ελπίδες για κάτι το καλύτερο...

Καθώς πλησιάζουμε στην Κερήνεια σκέφτομαι πώς ένιωθε κανείς μέχρι το 1996, χρονιά της δολοφονίας των Τάσου Ισαάκ και Σολομού Σολομού, όταν πήγαινε στην Κύπρο και πώς νιώθει σήμερα σε σχέση με το λαό στα Κατεχόμενα. Είχαν επιβάλει την άποψη ότι από «την άλλη πλευρά» υπάρχει κάτι διαφορετικό. Οτι οι άνθρωποι είναι αλλιώς. Κάτι που για άλλη μια φορά αποδεικνύεται λάθος και ψέμα. Δεν υπάρχει τίποτα διαφορετικό. Η αλλαγή είναι πως εκεί υπάρχει κατοχή, οι άνθρωποι δεν είναι ελεύθεροι.

«Ψηφίσατε ΟΧΙ, γιατί;», η μόνιμη ερώτηση όσων μας συναντούν. Δεν περιμένουν απάντηση. Κατά βάθος το ξέρουν και οι ίδιοι το γιατί. Απλά ήλπιζαν σε κάτι διαφορετικό...

Η θέα από το Μπέλα Πάις, το ιστορικό μοναστήρι του 13ου αιώνα, είναι μαγευτική. Εκεί, όπως και στον Αγιο Ιλαρίωνα, στον πύργο του Οθέλου, στα 100 Σπίτια της Ρήγαινας, ή αλλιώς Βουφαβέντο, ζωντανεύουν όλοι οι μύθοι του νησιού. Οι θρύλοι για τους κατακτητές, που πέρασαν κατά τη διάρκεια των αιώνων, τους κουρσάρους, τους βασιλιάδες, που μαγεύτηκαν από την ομορφιά του, τους πολιτικούς, που σχεδίασαν και έπαιξαν τα παιχνίδια τους. Η Κερήνεια στέκει εκεί για να ζωντανεύει - στα μάτια όσων το έζησαν και όσων τους το διηγήθηκαν - την απόβαση των τουρκικών στρατευμάτων το καλοκαίρι του 1974...

Τα συμφέροντα, η Αμερική, η ελληνική δικτατορία, οι εθνικιστές, το πραξικόπημα και η εισβολή...

Οι αλήθειες και τα ψέματα...

«Νομίζω ότι το να συζητάμε για το ποιος είχε δίκιο και ποιος άδικο, αυτή τη στιγμή, είναι ανούσιο. Θα μπορούσαμε να έχουμε ψηφίσει "ΝΑΙ", και να κάνουμε αρκετές υποχωρήσεις, αν διασφαλίζονταν κάποια στοιχειώδη πράγματα. Το συγκεκριμένο σχέδιο απλά δημιουργούσε προϋποθέσεις για μία νέα τραγωδία», υπογραμμίζει ο Χρήστος, 55 χρονών, πρόσφυγας. «Αυτό που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι το "ΟΧΙ" δίνει τη δυνατότητα να παλέψουμε για βελτίωση, με το "ΝΑΙ" υπογράφαμε το τέλος μας».

Αποψη εκ διαμέτρου αντίθετη με τους Ελληνοκύπριους της Κύπρου είναι εκείνη των Ελληνοκυπρίων που ζουν στη Βρετανία και έχουν υποστεί όλη την αρνητική προπαγάνδα, σύμφωνη με τα αγγλικά συμφέροντα, που ήθελαν το «σχέδιο Ανάν» για να διασφαλίσουν τις βάσεις και τα κεκτημένα τους στην περιοχή. «Το "ΝΑΙ" ήταν η μόνη ευκαιρία για λύση. Τώρα πια η διεθνής κοινότητα είναι εναντίον μας. Τόσα χρόνια λέμε ΟΧΙ και πάμε από το κακό στο χειρότερο. Δε λέω ότι το σχέδιο ήταν καλό, αλλά θεωρώ ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε τίποτα καλύτερο, μόνο χειρότερα». Αυτή είναι η άποψη του Σίμου, 52 ετών, μόνιμου κατοίκου Λονδίνου, μετά την εισβολή.

Η προπαγάνδα οργίαζε πριν και μετά το '74. Εβαζε ταμπέλες, καλλιεργούσε φόβους και υποδαύλιζε το μίσος. Η προπαγάνδα οργίασε πριν και μετά το δημοψήφισμα. Ο Φερχόιγκεν διαμαρτυρόταν ότι δεν πήρε αυτό που του υποσχέθηκαν, λύση πριν την ένταξη του νησιού στην ΕΕ, ο Κληρίδης και ο Αναστασιάδης «ούρλιαζαν» για φοβερό λάθος, αποκλεισμό από τη διεθνή κοινότητα και τελευταία χαμένη ευκαιρία και ο Ταλάτ τόνιζε ότι οι Τουρκοκύπριοι, που στην πλειοψηφία τους είπαν «ΝΑΙ», πρέπει να γευτούν την αλλαγή, την άρση του αποκλεισμού και την αναγνώριση του ψευδοκράτους. Διχοτόμηση, δηλαδή. Ο,τι και το «σχέδιο Ανάν».

Τίποτα από όλα δεν έγινε, τουλάχιστον μέχρι στιγμής. Το μόνο που συνέβη και «πόνεσε» πολύ τη «διεθνή κοινότητα» και συγκεκριμένα όσους «κάνουν παιχνίδι» στους δρόμους του πετρελαίου, ήταν ότι ο Δαβίδ ύψωσε το ανάστημά του και είπε βροντερό «ΟΧΙ» στην πρόκληση του Γολιάθ. Οπως έχουμε ξαναπεί, δεν μπαίνει θέμα πατριωτισμού και προδοσίας στην παρούσα κατάσταση.

Αλλωστε και από τις δύο πλευρές έχει χυθεί αίμα και είναι ακόμα ζεστό. Εχουν χαθεί άνθρωποι, ένθεν και ένθεν, χωρίς οι ίδιοι να το θέλουν. Δεν μπορούμε να απαιτήσουμε από κανένα να ξεχάσει τους νεκρούς του, να θάψει τα συναισθήματά του, να υποκύψει στη λογική «της αντιπαράθεσης των δύο κοινοτήτων» και να πράξει ανάλογα. Δεν μπορούμε να δικαιολογήσουμε την άποψη που λέει «γιατί να δείξω διαβατήριο να πάω στο χωριό μου; Γιατί να χτυπήσω το κουδούνι να μπω στο σπίτι μου;», όπως δεν μπορούμε να δικαιολογήσουμε και το «αν ψηφίζατε ΝΑΙ, θα ήταν όλα αλλιώς», της άλλης πλευράς.

Η κριτική εκ του ασφαλούς είναι πολύ εύκολη. Το δύσκολο είναι να αποσυνδεθεί το συναίσθημα, πολύ περισσότερο ο καλλιεργούμενος φανατισμός από τα γεγονότα και τους πραγματικούς υπαίτιους. Και υπαίτιοι δεν είναι σε καμία περίπτωση οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι. Μόνοι υπεύθυνοι για την τραγωδία του '74, για όσα προηγήθηκαν και όσα ακολούθησαν, είναι οι κυβερνήσεις - πειθήνια όργανα των μονοπωλίων, τόσο από την ελληνική και ελληνοκυπριακή πλευρά, όσο και από την τουρκική και τουρκοκυπριακή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, ο «αριστερός» ηγέτης του ψευδοκράτους, που στο δημοψήφισμα έδειξε το πραγματικό του πρόσωπο. Απέδειξε ότι είναι καλός υπηρέτης των συμφερόντων των μονοπωλίων, της Αγκυρας και των συμφερόντων των ΗΠΑ, παρασύροντας τον τουρκοκυπριακό λαό.

Στις 14 και 16 Αυγούστου ήταν η μαύρη επέτειος του Β΄ Αττίλα. Οπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, έγιναν εκδηλώσεις στα οδοφράγματα και αποδόθηκε φόρος τιμής σ' αυτούς που χάθηκαν. Εκδηλώσεις που είπαν για ακόμα μία φορά «ΟΧΙ» στο «σχέδιο Ανάν» και βροντοφώναξαν για δίκαιη και βιώσιμη λύση. Εκδηλώσεις κατά τις οποίες οι πρεσβείες των ΗΠΑ και της Βρετανίας ζήτησαν από τους διαφωνούντες όπως συμμορφωθούν με το «σχέδιο Ανάν». Εκδηλώσεις που τίμησαν τη φιλία και την αδελφοσύνη των λαών και καταδίκασαν τη στρατιωτική βία και τα πολιτικά παιχνίδια που τους χώρισαν. Την ίδια βία και τα ίδια παιχνίδια που σπέρνουν τον τρόμο και τη δυστυχία, όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά και στο Ιράκ, την Παλαιστίνη, σε όποιον σηκώσει τα μάτια του στον ουρανό και σταθεί εμπόδιο.

Στη Βόρεια Κύπρο έχουμε κατοχή. Κατοχή των ΗΠΑ, της Βρετανίας και των εταιριών ομοίων συμφερόντων, υπό το μανδύα του τουρκικού ζυγού. Ερχεται όμως κάποια στιγμή που οι λαοί παίρνουν τη σκυτάλη...


Αλεξάνδρα ΦΩΤΑΚΗ

Το ΚΚΕ αταλάντευτα στο πλευρό των Ελλήνων μεταναστών

Σαράντα χρόνια πρωτοπόρας πάλης για τα προβλήματα των μεταναστών στη Δυτική Γερμανία και στις άλλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης

Γιορτασμός εργατικής πρωτομαγιάς στη Γερμανία με μεγάλη συμμετοχή Ελλήνων
Γιορτασμός εργατικής πρωτομαγιάς στη Γερμανία με μεγάλη συμμετοχή Ελλήνων
Η Ελλάδα σ' ολόκληρο τον 20ό αιώνα ήταν πάντα χώρα εξαγωγής μεγάλου αριθμού εργατών, χώρα μεταναστευτική, όπως και άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής.

Στην περίοδο 1900-1930 μετανάστευσαν 402.538 Ελληνες (οι 384.000 προς τη Βόρεια Αμερική και οι υπόλοιποι προς Καναδά και Αυστραλία).

Η αστική τάξη με τους εκπροσώπους της στη χώρα μας ποτές δεν αντιμετώπισαν με περίσκεψη και υπευθυνότητα την αιμορραγία της φυγής στο εξωτερικό μιας τόσο ώριμης, ικανής και αποδοτικής εργατικής δύναμης.

Συνήθως αιτιολογούσαν τις κάθε φορά μεταναστευτικές εκρήξεις με την άσχημη οικονομική κατάσταση, την ανεργία, τη φτώχεια και την ανέχεια κλπ., αποσιωπώντας επιμελώς τις δικές τους ευθύνες. Εκρυβαν συστηματικά πως για όλα τα παραπάνω κύρια αιτία ήταν η δική τους πολιτική, που γεννούσε τη μετανάστευση, αποφέροντας μεγάλα κέρδη στο κεφάλαιο, χειροτερεύοντας όμως τη ζωή της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων της πόλης και της υπαίθρου.

Μέτρο βοήθειας ή στυγνή εκμετάλλευση;

Η άρχουσα τάξη της Ελλάδας αντιμετώπιζε τη μετανάστευση πολλαπλώς ωφελιμιστικά, σαν εμπόρευμα. Την παρουσίαζαν σαν μεμονωμένο-εθνικό φαινόμενο, σαν καπρίτσιο που χαρακτήριζε το λαό μας - λάτρη της περιπέτειας -, σαν «ευλογία Θεού» κλπ. Εφταναν στο σημείο να εμφανίσουν τη μετανάστευση σαν «μέτρο οικονομικής βοήθειας» από τις αναπτυγμένες βιομηχανικά χώρες της Δυτ. Ευρώπης στις φτωχές, υπανάπτυκτες νοτιοευρωπαϊκές χώρες (όπως ήταν και η Ελλάδα εκείνη την εποχή).

Στιγμιότυπο από διαδήλωση ελλήνων μεταναστών στη Γερμανία ενάντια στον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία
Στιγμιότυπο από διαδήλωση ελλήνων μεταναστών στη Γερμανία ενάντια στον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία
Με τέτοιες πολιτικές αιτιολογούσαν την υποτέλειά τους στα συμφέροντα του αμερικανικού και σε συνέχεια του δυτικοευρωπαϊκού κεφαλαίου, σε βάρος των Ελλήνων μεταναστών. Ετσι αποσιωπούσαν τις ιστορικές σχέσεις εξάρτησης της χώρας μας, το πλέγμα του νεοαποικιακού χαρακτήρα εκμετάλλευσής της. Βοηθώντας συνειδητά στην ανάπτυξη των οικονομικών συμφερόντων των βιομηχανικών χωρών, σε βάρος της οικονομικής και βιομηχανικής ανάπτυξης της Ελλάδας, με την κομπραδόρικη πολιτική τους.

Στις δεκαετίες 1950-1960 συντελούνταν μια υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού στα μεγάλα αστικά κέντρα, π.χ., στην Αθήνα συγκεντρώθηκαν 2.530.207 σε συνολικό πληθυσμό της Ελλάδας 8.736.367. Οι βασικές αιτίες της εσωτερικής μετανάστευσης ήταν οικονομικές - πολιτικές.

Η αστική τάξη χρειαζόταν συγκεντρωμένη και φθηνή εργατική δύναμη, μικρό μεταφορικό κόστος κλπ. Την εποχή εκείνη «βοηθούσε» το μετεμφυλιακό πολιτικό κλίμα, το ξερίζωμα του αριστερού κόσμου, της φτωχολογιάς της υπαίθρου, η μεγάλη ανεργία και υποαπασχόληση της αγροτιάς, που δεν έβρισκαν δουλιά κατακλύζοντας τις πόλεις για ένα κομμάτι ψωμί.

Το 1961 οι άνεργοι στην Ελλάδα ήταν 238.900 ή 6,5% του συνολικού αριθμού των απασχολούμενων (2,8 εκατ.) και μαζί με τους υποαπασχολούμενους, κυρίως στη γεωργία, φτάνανε τις 863.600 ή το 26,6% του συνολικού αριθμού των απασχολουμένων της χώρας μας.

Από εκδήλωση του Κόμματος στη Σουηδία για τα προβλήματα των μεταναστών
Από εκδήλωση του Κόμματος στη Σουηδία για τα προβλήματα των μεταναστών
Τα κόμματα της πλουτοκρατίας (ΕΡΕ και Ενωση Κέντρου-ΕΚ), δούλοι των Αγγλοαμερικάνων κι Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών, και οι κυβερνήσεις εκείνης της εποχής, άλλα είχαν στο μυαλό τους, την εξαφάνιση του ΚΚΕ και την καθυπόταξη, το τσάκισμα του ανερχόμενου εργατικού και λαϊκού κινήματος. Αντί να πάρουν μέτρα για δημιουργική αξιοποίηση του τεράστιου εκείνου εργατικού δυναμικού, που πλησίαζε το 10% του συνολικού πληθυσμού της Ελλάδας, για την οικονομική-βιομηχανική ανάπτυξη και την καταπολέμηση της μάστιγας της ανεργίας, της φτώχειας. Προτιμούσαν την «εύκολη λύση». Την απαλλαγή τους από το δυναμικό αυτό με τη μορφή της εξαγωγής του στις αναπτυγμένες βιομηχανικά καπιταλιστικές χώρες της Δυτ. Ευρώπης (φυσικά με το αζημίωτο).

Βέβαια, η «εξαγωγή» ενός 10% ενεργού δυναμικού της χώρας, που το μάστιζε η ανεργία, η υποαπασχόληση και η φτώχεια, βοηθούσε την ελληνική πλουτοκρατία να εξαγάγει μαζί με την ανεργία και τις κοινωνικές εντάσεις που αυτή συσσώρευε, απαλλάσσοντάς την από το μεγάλο πονοκέφαλο.

Την ίδια στιγμή εξασφάλιζε σ' αυτήν άφθονο ξένο συνάλλαγμα που συντελούσε στην ελάττωση των πιέσεων στο ισοζύγιο πληρωμών, κ.α.

Αν και η μεταπολεμική μετανάστευση ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του '50, στα χρόνια 1961-1971 έφυγαν 892.175 άτομα σε χώρες της Δυτ. Ευρώπης (βασικά Δυτ. Γερμανία), κυρίως άνδρες αλλά και γυναίκες, ηλικίας 18 έως 35 χρόνων. Συνυπολογίζοντας μαζί και τους ναυτεργάτες και όσους η ΕΣΥΕ ονόμαζε «προσωρινώς μεταναστεύσαντες» ο συνολικός αριθμός ξεπερνούσε το ένα εκατομμύριο εργαζόμενους Ελληνες (πηγή: ΕΣΥΕ).

Πολλά ειπώθηκαν και γράφτηκαν (εκείνα τα χρόνια), από τους εκπροσώπους της ελληνικής άρχουσας τάξης και τα ΜΜΕ. Οι κυβερνώντες χαρακτήριζαν τη μετανάστευση «ευλογία Θεού» και παρότρυναν τους νέους να κάνουν γρήγορα τα χαρτιά τους. Σε όλες τις πόλεις είχαν ανθίσει δουλεμπορικά γραφεία. Οι βουλευτές της ΕΡΕ και της ΕΚ υπόσχονταν μια θέση στις λίστες των υποψήφιων μεταναστών για τη Γερμανία...

Υποκρισία των κομμάτων εξουσίας

Το 1960 υπογράφτηκε η περίφημη «Ελληνογερμανική» συμφωνία που θα «έλυνε» τα μεγάλα προβλήματα των Ελλήνων μεταναστών.

Η συμφωνία αυτή προπαγανδίστηκε δεόντως από τις κυβερνήσεις των δύο χωρών.

Η υποκρισία των κομμάτων εξουσίας και των κάθε λογής πολιτικάντηδων, για τα «ξενιτεμένα μας αδέλφια», ήταν εμετική και συνεχίζει έναν ολόκληρο αιώνα.

Η πραγματικότητα (για την παλιά και νέα μετανάστευση) ήταν τελείως διαφορετική και το ενδιαφέρον τους ανύπαρκτο!

Να τι έγραφε το δυτικογερμανικό περιοδικό «Der Spiegel» (Νο 13 το 1973): «Την ημέρα σκουπίζουν και καθαρίζουν τους δρόμους, ή θερμαίνουν τις υψικαμίνους, τη νύχτα κατακλύζουν τους σιδηροδρομικούς σταθμούς των πόλεων της ΟΔΓ και κοιμούνται σε άθλιες παράγκες». «Επίκαιρα Θέματα» 2/'73 (ενημερωτικό φυλλάδιο της ΚΟ Γερμανίας του ΚΚΕ).

Το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel» κι άλλες γερμανικές κι ελληνικές εφημερίδες έγραφαν λίγα κι ανώδυνα πράγματα. Δεν έγραφαν όμως όλη την αλήθεια:

Οτι οι Ελληνες και οι άλλοι μετανάστες της Νότιας Ευρώπης (5.000.000 συνολικά) δεν πήγαν στη Γερμανία για περιπέτεια, γιατί το ήθελαν, αλλά γιατί τους το επέβαλαν οι πολιτικές της ανεργίας, της φτώχειας, της πείνας και της εξαθλίωσης, των κυβερνήσεων των χωρών προέλευσής τους.

Δεν εξήγησαν ποτές πως οι συγκεντρώσεις των μεταναστών στους παγωμένους σιδηροδρομικούς σταθμούς των δυτικογερμανικών πόλεων, τους πρώτους χειμώνες, δε γίνονταν από βίτσιο (όπως συνήθιζαν και οι Αλβανοί στην Ομόνοια, πριν τις αστυνομικές «σκούπες»), αλλά γιατί οι κυβερνήσεις της Γερμανίας και των χωρών προέλευσης των μεταναστών ποτές τους δεν ενδιαφέρθηκαν για τα εκατομμύρια απροστάτευτους ανθρώπους.

Δε χορήγησαν ένα μάρκο για τη δημιουργία Μορφωτικών Κέντρων Μεταναστών, Κέντρων εξυπηρέτησής τους, Κέντρα Εκμάθησης της γερμανικής γλώσσας, κλπ.

Το γερμανικό κεφάλαιο και οι εκπρόσωποί του ήθελαν τους Ελληνες και άλλους μετανάστες φτηνό εργατικό δυναμικό, ασυνείδητο και καθυστερημένο απεργοσπαστικό μηχανισμό, ενάντια στη γερμανική εργατική τάξη και στους αγώνες της.

Γι' αυτό διέθεταν τεράστια χρηματικά ποσά για ν' αποπροσανατολίσουν τους μετανάστες, να μη διεκδικούν τα κοινωνικοπολιτικά και δημοκρατικά τους δικαιώματα.

Διέθεταν μηχανισμούς για να σπείρουν τον αντικομμουνισμό, τα εθνικιστικά-ρατσιστικά μίση και τη διχόνοια μεταξύ Γερμανών και αλλοδαπών (όπως κάνει και η ελληνική μπουρζουαζία με τους δικούς της ακριβοπληρωμένους μηχανισμούς ενάντια στους αλλοδαπούς εργάτες).

Μόνιμη επιδίωξή τους ήταν να αμφισβητήσουν την αναγκαιότητα της ενότητας και της κοινής δράσης των Γερμανών εργαζομένων με τους αλλοδαπούς συναδέλφους τους.

Ανέθεταν την εκπροσώπηση των μεταναστών σε εκκλησιαστικές κι άλλες «φιλανθρωπικές» οργανώσεις και φορείς ειδικευμένους στο «διαίρει και βασίλευε».

Δεν προσανατόλιζαν (παρά ελάχιστες εφημερίδες) στη διεκδίκηση των κοινωνικών, πολιτικών και δημοκρατικών δικαιωμάτων των αλλοδαπών εργατών, καταδικάζοντας τις πολιτικές των διακρίσεων, που ήθελαν να τους βλέπουν και να τους χρησιμοποιούν σαν δεύτερης κατηγορίας ανθρώπους.

Ο νόμος περί αλλοδαπών

Ο γερμανικός «Νόμος περί αλλοδαπών» ήταν και παρέμεινε αντιδραστικός (ίσως τροποποιήθηκε τώρα στα πλαίσια της ΕΕ).

Ο χαρακτηρισμός των αλλοδαπών εργατών στη Δ. Γερμανία ήταν «Gastarbeiter» («Φιλοξενούμενος εργάτης»).

Παρά την όποια συναισθηματική χροιά του όρου, το περιεχόμενο και η πρακτική έκφρασή του είναι κοινωνικά ταξική και πολιτικά αντιδραστική. Γιατί:

α) Ο φιλοξενούμενος εργάτης, βάσει διεθνών συμβάσεων, είναι πάντα προσωρινός (τελειόφοιτος Τεχνικών Σχολών που κάνει μετεκπαίδευση για ένα χρόνο το πολύ) και συνεπώς δεν του παρέχονται ίσα οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και άλλα δικαιώματα με τον ντόπιο εργάτη.

β) Πολιτικά αντιδραστικός γιατί: Πρόδρομος αυτού του «Νόμου περί αλλοδαπών» έως το 1955 θεωρούνταν η γερμανική αστυνομική διάταξη του 1938, του γερμανικού φασιστικού 3ου Ράιχ.

Σ' αυτήν καθοριζόταν πως το δικαίωμα της παραμονής ενός ξένου εργάτη στη Γερμανία εξαρτιόταν από το βαθμό «αξιοπρέπειας του αλλοδαπού»: «Η παραμονή του αλλοδαπού στην επικράτεια του Ράιχ επιτρέπεται όταν αυτός με την προσωπικότητά του και τον σκοπό της παραμονής του εγγυάται ότι θα συμπεριφέρεται αξιοπρεπώς απέναντι στη φιλοξενία που του παρέχεται».

Η αλλαγή που έγινε στο «Νόμο περί αλλοδαπών» το 1965 δεν τον βελτίωνε σε τίποτα.

Επρόκειτο για μια νομοθεσία βαθιά διαποτισμένη από το πνεύμα απόλυτης κυριαρχίας των γερμανικών αρχών απέναντι στους ξένους. Κι όμως, ξεχείλιζε η υποκρισία της νομοθετικής αρχής, κατά την ψήφισή του στη γερμανική Βουλή (28.4.1965), όπου ονόμαζε το νόμο διακρίσεων κατά των ξένων τον πιο «φιλελεύθερο νόμο του κόσμου και κάθε εποχής».

Οι ελληνικές κυβερνήσεις (ΕΡΕ και ΕΚ) έως την κήρυξη της δικτατορίας δεν ασχολήθηκαν ουσιαστικά με τα πολλά και τεράστια προβλήματα, τις ανάγκες, τις δυσκολίες και τις ελλείψεις των εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων μεταναστών και των οικογενειών τους (Ελλείψεις ελληνικών σχολείων, Κέντρων Συνάντησης Μεταναστών, Γραφείων Εξυπηρέτησης Ελλήνων, Κέντρων Εκμάθησης Γερμανικής γλώσσας κλπ.).

Κάποιοι μηχανισμοί του ελληνικού κράτους, ελληνικά προξενεία κι άλλες υπηρεσίες στη Δυτ. Γερμανία υπηρετούσαν άλλες, ύποπτες αποστολές.

Π.χ., ήταν χαρακτηριστική η στάση του γερμανικής καταγωγής επίτιμου προξένου στο ελληνικό προξενείο της Στουτγκάρδης, κ. Αιμ. Νίταμερ:

Σε Ερώτηση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΕΔΑ αναφέρονταν τα εξής συγκεκριμένα: «Αναφορικά με την εις την περιοχή Στουτγκάρδης Δυτικής Γερμανίας, όπου ζουν και εργάζονται πολλαί χιλιάδες Ελλήνων, εκπροσώπησιν της Ελλάδος υπό του Γερμανού υπηκόου, τέως μέλους του ναζιστικού κόμματος και ταγματάρχου του χιτλερικού Στρατού Αιμιλίου Νίταμερ (NIETHAMER) και εν συνεχεία των από 1986/20-3-1965 και 2484/10-5-1965 Ερωτήσεων ημών, παρακαλείται ο κ. Υπουργός Εξωτερικών όπως πληροφορήση την Βουλήν:

  • Εάν έχη γνώσιν του εξοργιστικού και εθνικώς απαραδέκτου γεγονότος ότι υπό την σκέπην και προσωπικήν καθοδήγησιν του εν λόγω παλαιού χιτλερικού και νυν προξένου της Ελλάδος δρα εις την περιοχήν της Στουτγκάρδης ομάς παρακρατικών και φασιστικών στοιχείων, επιδιώκουσα την κατατρομοκράτησιν και τον διχασμόν των εκεί Ελλήνων. Οτι όργανα της ομάδος αυτής με επικεφαλής τον Γεώργιον Χατζόπουλον, αυτοδιαφημιζόμενον ως αξιωματικόν του Ελληνικού Στρατού, την 11ην Φεβρουαρίου 1966 εξέσχισαν εντός του "Ελληνικού Κέντρου" Στουτγκάρδης όλα τα αντίτυπα των εφημερίδων "ΑΥΓΗ" και "ΒΗΜΑ", απειλούντες με ξυλοδαρμόν τους αναγνώστας αυτών και διανέμοντες προκηρύξεις καλούσας τους Ελληνας της Δυτικής Γερμανίας εις εξέγερσιν "προς εκκαθάρισιν του κομμουνιστικού μιάσματος" κλπ.
  • Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει κλπ...

Αθήναι, 9 Μαρτίου 1966»

Μετανάστες και ντόπιοι εργάτες μαζί

Παρά τις όποιες προσπάθειες της γερμανικής άρχουσας τάξης και των πολιτικών λακέδων τους (ντόπιων και ξένων).

Παρά την απάνθρωπη πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων και των υπηρεσιών τους στη Δυτ. Γερμανία και στις άλλες δυτικοευρωπαϊκές χώρες, οι Ελληνες μετανάστες δίπλα στην εργατική τάξη της Γερμανίας (και άλλων δυτικοευρωπαϊκών χωρών), μαζί και με τη συντριπτική πλειοψηφία των άλλων αλλοδαπών, τους διέψευσαν αποφασιστικά.

Στα χρόνια εκείνα, με την αποφασιστική παρουσία και δράση κομμουνιστών, αριστερών και προοδευτικών Ελλήνων μεταναστών, στη Δ. Γερμανία και σ' άλλες δυτικοευρωπαϊκές χώρες.

Τη δημιουργία των Οργανώσεων της ΕΔΑ και της ΔΝΛ το 1964. Τη δημιουργία Οργανώσεων του ΚΚΕ το 1967 και Οργανώσεων της ΚΝΕ το 1968 (που συμπληρώνει φέτος τέσσερις δεκαετίες ζωής και δράσης). Συνέβαλαν αποφασιστικά στην οργάνωση Ελλήνων κι Ελληνίδων στα γερμανικά εργατικά συνδικάτα. Δημιούργησαν ελληνικές κοινότητες και δραστηριοποίησαν τις υπάρχουσες. Το 1965 συγκρότησαν την Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων.

Με πρωτοβουλίες των ελληνικών κοινοτήτων δημιουργήθηκαν τα πρώτα ελληνικά σχολεία, υποχρεώνοντας τις ελληνικές κυβερνήσεις να διορίσουν Ελληνες δασκάλους. Δημιούργησαν ελληνικούς πολιτιστικούς και αθλητικούς συλλόγους αλλάζοντας το κλίμα, βγάζοντας τους Ελληνες μετανάστες από την απομόνωση.

Ανέπτυξαν σημαντικές πρωτοβουλίες συνεργασίας και κοινής δράσης με τους μετανάστες άλλων χωρών, καταπολεμώντας τις διχαστικές προσπάθειες των αντιδραστικών κομμάτων κι οργανώσεων απ' όπου κι αν προέρχονταν.

Με την ακούραστη δράση και την σωστή ενωτική, ταξική πολιτική των ΚΟ οι Ελληνες κομμουνιστές και συνεργαζόμενοι μαζί τους, δίπλα στους Γερμανούς κομμουνιστές και πρωτοπόρους εργάτες, σφυρηλάτησαν ακλόνητους δεσμούς με τους υπόλοιπους αλλοδαπούς εργάτες.

Αγωνίστηκαν και στήριξαν τα συμφέροντα όλων των μεταναστών. Κέρδισαν την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη δεκάδων χιλιάδων εργατών κι εργατριών στους τόπους δουλιάς και κατοικίας στη Δυτ. Γερμανία και στις άλλες δυτικοευρωπαϊκές χώρες.

Μεγάλη ήταν η συμβολή των εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων στους αντιδικτατορικούς αγώνες του λαού μας ενάντια στην αμερικανόπνευστη δικτατορία των συνταγματαρχών, στους αγώνες συμπαράστασης στο λαό της Κύπρου, του Βιετνάμ, κ.ά.

Οι ΚΟ του ΚΚΕ στη Δυτική Γερμανία και σ' άλλες δυτικοευρωπαϊκές χώρες συνέβαλαν αποφασιστικά στη σκληρή εσωκομματική πάλη ενάντια στην αναθεωρητική οπορτουνιστική ομάδα το 1968.

Κοινά τα συμφέροντα

Το ΚΚΕ στέλνει ταξικό χαιρετισμό στους Ελληνες μετανάστες, στην Ευρώπη και στις υπερπόντιες χώρες, διαβεβαιώνοντάς τους πως τους θεωρούσε και τους θεωρεί σάρκα από τη σάρκα της εργατικής τάξης της χώρας μας και πως ήταν, είναι και θα παραμείνει αταλάντευτα στο πλευρό τους, στηρίζοντας τα δίκαια αιτήματά τους.

Μ' αυτή την ευκαιρία, απευθύνεται στους εργάτες/τριες και στους νέους της χώρας μας, που συνειδητά ή ασυνείδητα επηρεάζονται και ορισμένοι ενεργούν με βάση καταδικασμένες ρατσιστικές θεωρίες που καλλιεργούν την ξενοφοβία και την απέχθεια στους αλλοδαπούς εργάτες που ζουν και εργάζονται στη χώρα μας, θύματα της καπιταλιστικής βαρβαρότητας. Τονίζει πως οφείλουν να ξέρουν ότι τις θεωρίες αυτές τις προωθούν και τις λανσάρουν αντιδραστικές-κρυφτοφασιστικές και παραεκκλησιαστικές οργανώσεις και κόμματα που θέλουν τους εργαζόμενους διαιρεμένους και υποταγμένους στα δικά τους ταξικά συμφέροντα.

Τους καλεί να μελετήσουν την Ιστορία της χώρας μας, του λαού μας, του εργατικού αλλά και του μεταναστευτικού μας κινήματος. Εχουν πολλά να διδαχτούν, να διαπιστώσουν με τα δικά τους μάτια πως υπήρξε σε κάποια γωνιά του κόσμου ένας δικός τους μετανάστης, ένας δικός τους άνθρωπος, που εδώ οι ρατσιστές και οι φασίστες τον φωνάζουν «μαύρο», «ξένο», «Αλβανό».

Τότε θα καταλάβουν πως όλοι οι αλλοδαποί εργάτες (Τούρκοι, Αλβανοί, Πακιστανοί, Βούλγαροι, κ.ά.), που αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν, να δουλέψουν βγάζοντας τίμια το ψωμί τους, το γάλα των παιδιών τους, είναι δικοί μας συνάδελφοι, ταξικά μας αδέρφια που τα συμφέροντά μας είναι κοινά και θα τα διεκδικούμε αποτελεσματικά όσο θα οργανώνουμε μαζί με αυτούς ενωμένους κοινούς ταξικούς αγώνες.

Αντίπαλοί μας είναι μόνο αυτοί που πλουτίζουν με τον ιδρώτα και το αίμα των απανταχού Ελλήνων, Τούρκων, Αλβανών εργατών. Ενάντια σ' αυτούς πρέπει να κηρύσσουμε ανειρήνευτη πάλη!


Του
Κώστα ΒΟΥΛΓΑΡΟΠΟΥΛΟΥ*
* Ο Κώστας Βουλγαρόπουλος είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ