Παρασκευή 29 Γενάρη 2021
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Διαβάστε στην ενότητα «Διεθνή και Οικονομία»:
  • ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΡΙΝΟΣ: Το «θαύμα» της ναυτιλίας στήνεται στις πλάτες εργαζομένων και σε βάρος των λαϊκών αναγκών
  • ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ: Οξυμένος ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ, Κίνας και ΕΕ
  • ΕΕ - ΙΝΔΙΑ: Επαφές για έναρξη εμπορικών και επενδυτικών διαπραγματεύσεων
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΡΙΝΟΣ
Το «θαύμα» της ναυτιλίας στήνεται στις πλάτες εργαζομένων και σε βάρος των λαϊκών αναγκών

Το πώς εξειδικεύεται στη ναυτιλία η αντιλαϊκή πολιτική που προσφέρει «γην και ύδωρ» συνολικά στους επιχειρηματικούς ομίλους και ειδικά στους εφοπλιστές, ανέδειξε ο Γιώργος Μαρίνος, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και βουλευτής, μιλώντας την Τετάρτη στη Βουλή, με αφορμή τη συζήτηση του νομοσχεδίου του υπουργείου Ναυτιλίας με τίτλο: «Ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στον νησιωτικό χώρο, διατάξεις για συμμόρφωση με υποχρεώσεις διεθνούς ναυσιπλοΐας και την αναβάθμιση Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ. και ειδικές ρυθμίσεις για την ψηφιοποίηση και εν γένει ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής ναυτιλίας στη μετά Covid εποχή».

Με το νομοσχέδιο αυτό, η κυβέρνηση, για να ενισχύει παραπέρα την κερδοφορία των εφοπλιστών, τους εξασφαλίζει νέα χοντρά χρηματοδοτικά πακέτα, τους δίνει το ελεύθερο να παραβιάζουν ακόμα και στοιχειώδεις κανόνες που αφορούν την προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα και την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, παρατείνει την αναστολή σε βάρος των ναυτεργατών, τους οποίους καλεί να ζήσουν με τα ψίχουλα των 534 ευρώ και αυτό όχι για όλους.

Ολόκληρη η τοποθέτηση του Γ. Μαρίνου έχει ως εξής:

***

Το νομοσχέδιό σας, κύριοι της κυβέρνησης, υπηρετεί τις ανάγκες των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων και ειδικά του εφοπλιστικού κεφαλαίου. Καταπατά τα δικαιώματα των ναυτεργατών, των σπουδαστών στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, των πλοηγών, καταπατά τις ανάγκες των εργαζομένων στα νησιά.

Πρώτο ζήτημα. Η κυβέρνηση προχωράει σε αναστολή των συμβάσεων των ναυτεργατών και τους πετάει το επίδομα φτώχειας των 534 ευρώ. Πρόκειται για μεγάλη πρόκληση, που ικανοποιεί τις εφοπλιστικές απαιτήσεις. Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της πολιτικής που φορτώνει τα βάρη της καπιταλιστικής κρίσης και της πανδημίας στις πλάτες των ναυτεργατών, όπως έγινε με τους άλλους κλάδους. Νομοθετείτε για λογαριασμό των ακτοπλοϊκών επιχειρήσεων, που συσσώρευσαν όλα τα προηγούμενα χρόνια τεράστια κεφάλαια. Εγιναν ισχυρά μονοπώλια με την εκμετάλλευση των ναυτεργατών και τώρα επιδιώκουν να τους πετάξουν σαν στημένες λεμονόκουπες.

Δεύτερον, χαιρετίζουμε τον απεργιακό αγώνα των πλοηγών και καταδικάζουμε τον αυταρχισμό που εκδηλώνεται εναντίον τους. Καταδικάζουμε το νομοσχέδιο που υποβαθμίζει αυτόν τον σημαντικό κλάδο και τις υπηρεσίες του και φορτώνει αυτήν τη μεγάλη και ειδική ευθύνη για αυτούς που γνωρίζουν στους πλοιάρχους και υποπλοιάρχους. Πρόκειται για πολύ επικίνδυνη απόφαση, που διαμορφώνει τους όρους για τραγικά ναυτικά ατυχήματα. Υπονομεύει - και το λέμε κατηγορηματικά και με αποδείξεις - την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα, όπως δείχνουν πολλά παραδείγματα στο εξωτερικό.

Οι ευθύνες σας, κύριε υπουργέ, είναι εγκληματικές.

Τρίτον, επιβάλλετε την τηλεδιάσκεψη στους σπουδαστές των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού, ενώ είναι γνωστό ότι μόνο με τη διά ζώσης εκπαίδευση και με αναβάθμισή της μπορούν να δοθούν τα αναγκαία εφόδια, να εξασφαλιστούν τα εργαστήρια.

Προχωράτε, κύριοι της κυβέρνησης, σε αυτό το μέτρο, γιατί θέλετε να αποφύγετε την κάλυψη των χρόνιων ελλείψεων σε μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό, σε κτιριακές εγκαταστάσεις. Αρνείστε τα μέτρα προστασίας της υγείας των σπουδαστών, όπως οι ίδιοι διεκδικούν. Το ΚΚΕ στηρίζει τα αιτήματά τους. Είναι και θα είναι στο πλευρό τους.

Τέταρτον, για ποια εθνική νησιωτική στρατηγική μιλάτε;

Τα προβλήματα που αφορούν το εισόδημα των νησιωτών, την αβάσταχτη φορολογία, τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, την άθλια κατάσταση του δημόσιου συστήματος Υγείας, τα βάσανα των βιοπαλαιστών αγροτών και αυτοαπασχολούμενων οξύνονται. Δεν σας καίγεται καρφί για τα χρόνια προβλήματα της συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης των νησιών, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες. Είναι μεγάλες οι ευθύνες των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ και οδυνηρές οι συνέπειες της Κοινής Ναυτιλιακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ο ακτοπλοϊκός στόλος στα χέρια των εφοπλιστών σημαδεύεται από το κριτήριο του κέρδους, την αύξηση της τιμής των εισιτηρίων, τα εκατομμύρια της κρατικής επιδότησης, η καπιταλιστική αναρχία οδήγησε και πάλι σε γερασμένα πλοία και ετοιμάζετε εσείς νέα χρηματοδότηση στο όνομα της ανανέωσης του στόλου.

Στο έδαφος αυτό επιβάλλεται να σκεφτεί ο κάθε εργαζόμενος πως η πάλη για ασφαλή πλοία, τακτικά δρομολόγια, μείωση της τιμής των εισιτηρίων και τα δικαιώματα των ναυτεργατών συνδέεται με την πάλη για την ανατροπή αυτής της κατάστασης, ώστε με την εργατική εξουσία να γίνουν λαϊκή περιουσία τα καράβια, τα ναυπηγεία, τα λιμάνια και να αναπτυχθεί η ναυτιλία με κριτήριο τις λαϊκές ανάγκες και όχι τα κέρδη των λίγων, των εφοπλιστών.

Σ' αυτές τις συνθήκες, με κεντρικό σχεδιασμό θα εξασφαλιστεί η τακτική σύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα και μεταξύ τους, θα εξασφαλιστεί το δικαίωμα στη δουλειά και τα άλλα δικαιώματα και θα καταργηθεί η εκμετάλλευση των ναυτεργατών.

Τι σημαίνει «ανταγωνιστικότητα του ελληνικού νηολογίου»

Από τότε που μπήκαμε, κύριε υπουργέ, στα καράβια, από τη δεκαετία του 1970, επαναλαμβάνεται το τροπάριο της ανταγωνιστικότητας του εφοπλιστικού κεφαλαίου. Του δώσατε τα πάντα: Προκλητικές φοροαπαλλαγές και χρηματοδοτήσεις, συνταγματικά κατοχυρωμένα προνόμια, κάνατε κουρελόχαρτο τις οργανικές συνθέσεις, πνίγηκαν εκατοντάδες ναυτεργάτες στα σαπιοκάραβα. Ολες οι κυβερνήσεις μετατρέπουν μεθοδικά το ελληνικό νηολόγιο σε νηολόγιο ευκαιρίας, αλλά το κεφάλαιο δεν χορταίνει. Επιλέγει τις σημαίες ευκαιρίας, ακόμα πιο φτηνή εργατική δύναμη, το 70% της ελληνόκτητης ναυτιλίας είναι στα νηολόγια της Λιβερίας, των Νήσων Μάρσαλ, της Μάλτας και του Παναμά.

Το λεγόμενο «εφοπλιστικό θαύμα» στήθηκε με την εκμετάλλευση των ναυτεργατών, με την πολιτική και των κυβερνήσεων και τις πλάτες του εργοδοτικού κυβερνητικού συνδικαλισμού, του παραμάγαζου της ΠΝΟ. Τα ελληνόκτητα πλοία άνω των χιλίων τόνων dead weight έφτασαν τα 3.968. Οι Ελληνες εφοπλιστές την περίοδο 1990 - 2020 έριξαν στις θάλασσες 1.512 νέα καράβια. Είναι στην κορυφή της παγκόσμιας ναυτιλιακής πυραμίδας με τεράστια αφορολόγητη περιουσία.

Κάθε χρόνο χτίζουν πλοία δισεκατομμυρίων δολαρίων. Την περίοδο 2018 - 2020 αγόρασαν μεταχειρισμένα πλοία αξίας 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτά είναι τα αποτελέσματα της πολιτικής των κυβερνήσεων της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ. Χιλιάδες ναυτεργάτες πετάχτηκαν στον δρόμο, οδηγήθηκαν στη χρόνια ανεργία και ελάχιστοι πήραν το επίδομα πείνας.

Την περίοδο 1994 - 2018, παρά τη μεγάλη αύξηση του στόλου, χάθηκαν 18.500 θέσεις εργασίας στα φορτηγά, στα δεξαμενόπλοια, στα επιβατικά πλοία, μειώθηκαν δραματικά οι συντάξεις και καθηλώθηκαν οι μισθοί, καταργήσατε τη συλλογική σύμβαση των ποντοπόρων πλοίων, για να αμείβονται αυτοί που θα θαλασσοπνίγονται με τους μισθούς πείνας της ΙTF, της Διεθνούς Ομοσπονδίας Μεταφορών.

Τα φτερά σας, κύριοι της κυβέρνησης και κάθε κυβέρνησης, πέφτουν όταν οι ναυτεργάτες απεργούν μαζικά και διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Τότε όλες οι κυβερνήσεις επιστρατεύουν τις δυνάμεις καταστολής. Αλλά ό,τι φοβάστε, θα το πάθετε. Οι ναυτεργάτες, οι νησιώτες, οι πλοηγοί, οι σπουδαστές των ΑΕΝ έχουν το δίκιο με το μέρος τους και θα το διεκδικήσουν αποφασιστικά.

Τέλος, για τον κύριο υπουργό, είναι χιλιάδες ναυτεργάτες εγκλωβισμένοι στα ποντοπόρα πλοία και τα μέτρα που έχετε πάρει για τον επαναπατρισμό τους είναι ελάχιστα. Το πρόβλημα οξύνεται και απαιτούμε σήμερα και από αυτό το βήμα να πάρετε σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών και όλες τις αρμόδιες Αρχές τα αναγκαία, τα κατάλληλα μέτρα για τον επαναπατρισμό των Ελλήνων ναυτεργατών που έχουν οδηγηθεί σε αδιέξοδο.

ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
Οξυμένος ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ, Κίνας και ΕΕ

Εφαρμογή των ρομπότ στη βιομηχανική παραγωγή
Εφαρμογή των ρομπότ στη βιομηχανική παραγωγή
«

Φωτιά» έχει πάρει η μεγάλη κούρσα του οξυμένου ανταγωνισμού στις νέες τεχνολογίες ανάμεσα σε ΗΠΑ, Κίνα και ΕΕ και τα αντίστοιχα μονοπώλια. Ο διαγκωνισμός για την πρωτοκαθεδρία στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) εντείνεται τόσο σε εταιρικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο χωρών, καθώς είναι αντιληπτό πως όποιος αποκτήσει πλεονέκτημα, από καλύτερες θέσεις θα μπορεί να εξασφαλίσει τα υπερκέρδη του σε μεγαλύτερα μερίδια της παγκόσμιας αγοράς. Προφανώς και οι δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης και της ρομποτικής που ανεβάζουν την παραγωγικότητα της εργασίας και θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη ζωή των εργαζομένων, στον καπιταλισμό αξιοποιούνται μόνο από τους κατόχους των μέσων παραγωγής, για να αυξήσουν την κερδοφορία τους, ενώ για τους εργαζόμενους σημαίνουν πολύμορφη ένταση της εκμετάλλευσης.

Καινοτομία για ποιον...

Οι έρευνες και οι καινοτομίες εταιρειών Τεχνητής Νοημοσύνης, η «ψηφιοποίηση» της οικονομίας δίνει νέα ώθηση στο κεφάλαιο για την καθιέρωση πληθώρας νέων μορφών «ευέλικτης» απασχόλησης, με κύριο χαρακτηριστικό την επιδείνωση των συνθηκών εργασίας ή την αύξηση της ανεργίας από τμήματα του εργατικού δυναμικού που είναι λιγότερο μορφωμένα και καταρτισμένα. Πατώντας σε σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους, η εργοδοτική τρομοκρατία απογειώνεται και εντείνεται με χίλιους δύο τρόπους η τεχνολογική παρακολούθηση της απόδοσης των εργαζομένων (γεωεντοπισμός, ωμή παραβίαση ιδιωτικότητας, συρρίκνωση ελεύθερου χρόνου, αποθάρρυνση συνδικαλιστικής δράσης κ.λπ.).

Ενώ υποτίθεται οι επιστημονικές ανακαλύψεις και τεχνολογικές δυνατότητες μπορούν να μειώσουν τις βαριές σωματικές, τις κουραστικές, ανιαρές εργασίες, ενώ μπορεί ρεαλιστικά να μειωθεί ο εργάσιμος χρόνος (με αύξηση αντί μείωση αποδοχών), οι εργαζόμενοι βιώνουν συνθήκες γαλέρας, περιστολή δικαιωμάτων και εξαντλητική δουλειά με αποδοχές πολύ χαμηλές σε σχέση με το παραγόμενο έργο, που αποδίδει υπερκέρδη στους κεφαλαιοκράτες.

Η λεγόμενη «ψηφιακή» οικονομία της πλατφόρμας στο ίντερνετ (gig economy) είναι χρυσωρυχείο για τα αφεντικά της, χάρη στους υποτιθέμενους «εργολάβους» που επιτελούν έργο υπαλλήλου δίχως τους κανονικούς μισθούς, τα ασφαλιστικά επιδόματα, επειδή προσφέρουν εργασία «με το κομμάτι», δίχως συγκεκριμένο ωράριο.

Μέσα στον τελευταίο χρόνο, εξαιτίας της πανδημίας, έχει ενταθεί αφενός η εκμετάλλευση των εργαζομένων - «εργολάβων», αφετέρου έχει αυξηθεί σημαντικά η κερδοφορία μονοπωλίων ψηφιακής οικονομίας και ηλεκτρονικού εμπορίου σε βάρος μικρότερων επιχειρήσεων που έχουν κατεβάσει ή θα κατεβάσουν λουκέτα λόγω περιοριστικών μέτρων καραντίνας.

Η αξιολόγηση χωρών στην κούρσα του ανταγωνισμού

Σε κάθε περίπτωση, η έκθεση που δημοσιοποίησε στις 25 Γενάρη το αμερικανικό ινστιτούτο ΙTIF (Information Technology & Innovation Foundation), που ερευνά την πρόοδο εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης, επιβεβαιώνει τον οξυμένο ανταγωνισμό σε αυτόν τον τομέα τεχνολογίας. Τομέα κρίσιμο για την ανάπτυξη της οικονομίας τον 21ο αιώνα και την προώθηση της λεγόμενης 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης με την ψηφιοποίηση μέσων παραγωγής και την αυτοματοποίηση.

Από την αποτίμηση που κάνει το ITIF σε ό,τι αφορά τον διεθνή ανταγωνισμό στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης, ξεχωρίζει τρεις μεγάλες διεθνείς δυνάμεις: Τις ΗΠΑ, την Κίνα και την ΕΕ.

Προβληματισμό ωστόσο προκαλεί η απουσία οποιασδήποτε αναφοράς και αξιολόγησης στη συγκεκριμένη έκθεση σε ό,τι αφορά τις επιδόσεις των ρωσικών μονοπωλίων τεχνολογίας. Από την έρευνα του ιδρύματος δεν είναι καθαρό εάν αυτό οφείλεται στις «χαμηλές επιδόσεις» και αξιολογήσεις των ρωσικών μονοπωλίων ή σε ενδεχόμενη άγνοια των συντακτών της έκθεσης για το τι ακριβώς γίνεται στη Ρωσική Ομοσπονδία σε ό,τι αφορά τον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης. Επίσης λείπουν και άλλες δυνάμεις της Ασίας κ.λπ. Αυτό θα πρέπει να το επισημάνει κανείς, δεδομένης της σχετικότητας και των σκοπιμοτήτων που επιτελούν έρευνες τέτοιου είδους που βγαίνουν κατά καιρούς στην επιφάνεια. Μεταξύ άλλων, γιατί όλες οι μεγάλες καπιταλιστικές οικονομίες προετοιμάζονται πυρετωδώς και ανταγωνίζονται στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης, επειδή αντιλαμβάνονται πως οι αλλαγές από αυτές τις καινοτομίες στη βιομηχανία, στις οικονομικές, πολιτικές και στρατιωτικές - γεωπολιτικές σχέσεις θα είναι βαρύνουσας σημασίας.

Η έκθεση του ιδρύματος ITIF βγάζει επί του παρόντος «νικητή» σε αυτό το στάδιο της κούρσας του οξυμένου τεχνολογικού ανταγωνισμού τις ΗΠΑ, επειδή συγκεντρώνουν τη μεγαλύτερη βαθμολογία σε αξιολόγηση με βάση 30 κριτήρια έξι βασικών κατηγοριών: Ερευνα, ανάπτυξη, υποδομές σε δίκτυα και μηχανήματα, ταλέντα, «υιοθέτηση» - εφαρμογή τεχνολογιών και συγκέντρωση, ανάλυση, αξιοποίηση δεδομένων (data).

Οι ΗΠΑ συγκεντρώνουν σκορ 44,6 μονάδων σε μια κλίμακα 100 μονάδων. Θεωρούνται πρωτοπόρες κυρίως σε τομείς - κλειδιά όπως η έρευνα, η διάθεση και αξιοποίηση ταλαντούχου επιστημονικού προσωπικού, οι υποδομές δικτύων και μηχανημάτων και οι επενδύσεις σε νεοφυείς (start-up) επιχειρήσεις χάρη στη χρηματοδότηση της Eρευνας και της Aνάπτυξης (Research and Development, R&D) από εταιρείες διαχείρισης ιδιωτικών επενδύσεων υψηλού ρίσκου (Venture capital). Μέσα στην τελευταία χρονιά οι χρηματοδότες καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων έδωσαν 8 δισ. δολάρια παραπάνω από τους ανταγωνιστές τους σε Κίνα και ΕΕ. Επιπλέον, σε ό,τι αφορά την ποιότητα της τεχνολογικής έρευνας στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης, οι ΗΠΑ παραμένουν στην κορυφή της πυραμίδας έχοντας απόσταση ασφαλείας από τους ανταγωνιστές τους σε Κίνα και ΕΕ, παρά τις προσπάθειες των σινικών μονοπωλίων να μειώσουν την εξάρτησή τους από τους αμερικανικούς ημιαγωγούς (semiconductors) υπολογιστών. Οι ΗΠΑ παραμένουν έως σήμερα πρώτες στο σχεδιασμό semiconductors για συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης.

Στη δεύτερη θέση της διεθνούς τεχνολογικής πυραμίδας Τεχνητής Νοημοσύνης κατατάσσεται η Κίνα, που συγκέντρωσε από τους εκτιμητές του ιδρύματος ITIF 32 μονάδες στην αξιολόγηση. Ωστόσο, επισημαίνεται πως καλύπτει τη διαφορά ολοένα και πιο γρήγορα, με αποτέλεσμα να θεωρείται ζήτημα χρόνου η συρρίκνωση της απόστασης από τις ΗΠΑ. Θεωρείται εντυπωσιακή η πρόοδος των σινικών τεχνολογικών εταιρειών Τεχνητής Νοημοσύνης σε πολλούς τομείς, με πρώτο τον τομέα της συγκέντρωσης, επεξεργασίας, ανάλυσης και αξιοποίησης δεδομένων (data) και δεύτερο τον τομέα εφαρμογής καινοτομιών. Θεωρείται επίσης ενδεικτικό το γεγονός πως στην Κίνα βρίσκονται 214 από τους 500 πιο ισχυρούς υπερ-υπολογιστές στον κόσμο, με τις ΗΠΑ να διαθέτουν 113 και τις χώρες της ΕΕ 91.

Στην τρίτη θέση με διαφορά ακολουθούν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η ΕΕ εξασφαλίζει βαθμολογία 23,3 μονάδων, λόγω καθυστέρησης ανταπόκρισης των εταιρειών και κυβερνήσεων στη χάραξη στρατηγικής και ανάπτυξης του τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης, είτε κεντρικά είτε ανά χώρα. Ανασχετικοί παράγοντες εμφανίζονται από τους ερευνητές οι «σχετικά βραδυκίνητοι μηχανισμοί γραφειοκρατίας της ΕΕ» και η «μειωμένη εισροή πόρων σε τεχνολογικές εταιρείες από venture capital» (ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις σε νεοφυείς εταιρείες με την προσδοκία στο μέλλον να τις αποκτήσουν). Ωστόσο, η ΕΕ έχει καλύτερη κατάταξη σε ό,τι αφορά τις επιστημονικές δημοσιεύσεις, τόσο από άποψη ποιότητας, όσο και από άποψη (αναλογικά...) ποσότητας. Επιπλέον, η ΕΕ νιώθοντας την κρισιμότητα του ανταγωνισμού αρχίζει τα τελευταία χρόνια να κάνει περισσότερα βήματα για να καλύψει την απόσταση από τις ΗΠΑ και Κίνα. Μεταξύ 2016 και 2019, οι ευρωπαϊκές επενδύσεις κεφαλαίων αυξημένου ρίσκου αυξήθηκαν (αναλογικά σε σχέση με τις ΗΠΑ) από το 13% στο 22%. Ρόλο στα αργά αντανακλαστικά των μονοπωλίων τεχνολογίας της ΕΕ φαίνεται πως παίζει και το Brexit, καθώς η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ θεωρείται πλήγμα για τις επιδόσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης και της ψηφιοποίησης.

Τα παραπάνω δεδομένα αξιολόγησης των τριών δυνάμεων στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι «αποτύπωμα» της στιγμής.

Σημαντικό εργαλείο στη νέα κοινωνία

Αυτό που είναι βέβαιο, είναι ότι η ραγδαία εξέλιξη στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης πραγματοποιείται σήμερα από τα μονοπώλια για τα συμφέροντα των κεφαλαιοκρατών και των κρατών τους, των μηχανισμών που εξασφαλίζουν την εξουσία τους. Ταυτόχρονα, τα εργαλεία αυτά, με την προϋπόθεση ότι θα γίνουν κτήμα της κοινωνικοποιημένης παραγωγής, της νέας σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας, μπορούν να μεγαλώσουν τις δυνατότητες της ανθρωπότητας για μια ζωή που όλο και περισσότερο θα μπορούν να καλύπτονται οι όλο και διευρυνόμενες ανάγκες των παραγωγών του πλούτου, που θα ορίζουν οι ίδιοι με κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο το μέλλον τους. Ταυτόχρονα, οι προβληματισμοί και τα ερωτήματα που τίθενται και σήμερα από ειδικούς, για το μέχρι πού μπορεί να φτάσει η Τεχνητή Νοημοσύνη και η πιο προηγμένη εξέλιξή της, η Τεχνητή Γενική Νοημοσύνη, π.χ. για το αν μπορούν να αυτονομηθούν τα υπερσύγχρονα ρομπότ και να βλάψουν τον άνθρωπο, θα μπορούν να λυθούν σε άλλο πλαίσιο, και ως προς το σκοπό της αξιοποίησης των νέων δυνατοτήτων. Και αυτό γιατί η επιστήμη, η έρευνα και η εφαρμογή τους θα έχουν κριτήριο τη γενική κοινωνική ευημερία και όχι το κέρδος λίγων.


Δ. Ο.

ΕΕ - ΙΝΔΙΑ
Επαφές για έναρξη εμπορικών και επενδυτικών διαπραγματεύσεων

Με το βλέμμα στραμμένο στην Κίνα και στην άνοδο της περιοχής Ασίας - Ειρηνικού

Τις δυνατότητες επανέναρξης των διαπραγματεύσεων για εμπορική συμφωνία ΕΕ - Ινδίας καθώς και για τη διεξαγωγή μιας Συνόδου Κορυφής τον Μάη διερευνούν το τελευταίο διάστημα οι δυο πλευρές. Οι εμπορικές διαπραγματεύσεις έχουν «παγώσει» από το 2013, ωστόσο έκτοτε πολλά έχουν αλλάξει στην παγκόσμια γεωπολιτική «σκηνή», κυρίως με τη ραγδαία άνοδο της Κίνας, και υπάρχουν ενδείξεις ότι ΕΕ και Ινδία επιδιώκουν προσέγγιση. Αλλωστε, αναφέροντας τις προτεραιότητες της πορτογαλικής προεδρίας, ο πρέσβης της Πορτογαλίας στην ΕΕ επικεντρώθηκε στους «ενισχυμένους δεσμούς με τη μεγαλύτερη δημοκρατία στον κόσμο».

Τα πιθανά οικονομικά οφέλη είναι προφανή: Η Ινδία είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μεγάλη οικονομία, με ετήσιους ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ περίπου 7% - ακόμη και τη χρονιά της πανδημίας - και βρίσκεται στο δρόμο για να φτάσει τα 7,8 τρισ. δολάρια το οικονομικό σήμα έως το 2030. Επιπλέον, διαθέτει «αμέτρητο» εργατικό δυναμικό, ενώ περίπου ο μισός πληθυσμός της είναι κάτω από 25 ετών. «Η Ινδία γίνεται όλο και πλουσιότερη και νεότερη. Η αναπτυξιακή δυναμική είναι τεράστια», σημειώνουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.

Για αυτούς και άλλους λόγους η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, είχε τονίσει κατά την επίσκεψή της στην Ινδία το 2019 ότι η Ινδία σύντομα θα έχει την ίδια βαρύτητα με την Κίνα.

Μια εμπορική συμφωνία ΕΕ - Ινδίας θα μπορούσε να δημιουργήσει μια από τις μεγαλύτερες ενιαίες αγορές - 1 τρισ. δολάρια σε δαπάνες και επενδύσεις - προσφέροντας μεγάλες ευκαιρίες και για τους δύο εμπορικούς εταίρους.

Η Ινδία είναι ο 10ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ. Το διμερές εμπόριο αγαθών Ινδίας - ΕΕ ανήλθε σε 80 δισ. ευρώ το 2019. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 11,1% του συνολικού ινδικού εμπορίου. Η ΕΕ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος προορισμός για τις ινδικές εξαγωγές (άνω του 14% επί του συνόλου), μετά τις ΗΠΑ, αλλά μπροστά από την Κίνα.

Η αύξηση του εμπορίου με την ΕΕ μέσω μιας συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών θα μπορούσε να οδηγήσει σε κέρδη περίπου 8 δισ. ευρώ, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και η «Ινδία μοιάζει με σταθερή εναλλακτική λύση για επενδύσεις», σημειώνει αξιωματούχος της ΕΕ. Αντίστοιχα «θετική διάθεση» υπάρχει και από την απέναντι πλευρά, με τον πρέσβη της Ινδίας στην ΕΕ να δηλώνει στο «Politico» ότι «η χώρα ήδη από το 2014 και την πολιτική "Make in India" είναι έτοιμη και άξια εμπιστοσύνης για μεγάλες επενδύσεις», αν και μία συμφωνία ελεύθερου εμπορίου δεν είναι στο τραπέζι σε αυτήν τη φάση.

Με το βλέμμα στην Κίνα

Φυσικά, όπως σχολιάζει και αναλύτρια από το Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής, «ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι η Κίνα», και ο κοινός οικονομικός και γεωπολιτικός ανταγωνισμός που αυτή έχει τόσο με την Ινδία όσο και με την ΕΕ.

«Ανεξάρτητα από τη σημασία των διμερών σχέσεων ΕΕ - Ινδίας, αυτή η σημασία ενισχύεται ιδιαίτερα από το γεωπολιτικό πλαίσιο της περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Αυτή η περιοχή βρίσκεται στο γεωπολιτικό επίκεντρο της επόμενης δεκαετίας και η Κίνα αλλάζει ολόκληρο το σκηνικό. Είναι ανάγκη τόσο για την ΕΕ, όσο και για την Ινδία, να συνεργαστούν πιο στενά», τονίζει, αν και εκτιμά ότι δεν θα υπογραφεί σύντομα μια εμπορική συμφωνία.

Η πανδημία πυροδότησε ξανά το ενδιαφέρον των δύο πλευρών για στενότερους οικονομικούς δεσμούς. Καθώς η ΕΕ θέλει να διαφοροποιήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού της για να μειώσει την εξάρτησή της από την Κίνα, η Ινδία τοποθετείται ως μια σταθερή εναλλακτική επένδυση. Πρόκειται για μια «μεγάλη εθνική προτεραιότητα» από το 2014, όταν το Νέο Δελχί ξεκίνησε την προσπάθεια «Make in India», για να προκαλέσει την Κίνα ως παγκόσμιο κέντρο παραγωγής και μεταποίησης.

Χωρίς να αναφέρει ονομαστικά την Κίνα, ο Ινδός πρέσβης στην ΕΕ επισήμανε πως οι συνομιλίες θα είναι εφ' όλης της ύλης. «Η σχέση ΕΕ και Ινδίας δεν μπορεί απλώς να σταθεί σε ένα πόδι. Θα είναι ισχυρότερη αν σταθεί και στα δύο σκέλη: Οικονομικά και γεωπολιτικά». Τόνισε δε την «ισχυρή δεσμευτική δύναμη» μεταξύ των «δύο μεγάλων δημοκρατιών» που «μοιράζονται τις αξίες της ελευθερίας και του κράτους δικαίου».

Αυτή η ανάγκη για «φρενάρισμα» της Κίνας είναι το νέο στοιχείο σε ενδεχόμενες μελλοντικές εμπορικές διαπραγματεύσεις Ινδίας - ΕΕ. Παρ' όλα αυτά οι εμπορικές διαπραγματεύσεις δεν θα είναι εύκολες, με την ΕΕ να απαιτεί σημαντικό άνοιγμα της ινδικής αγοράς και επιδιώκει να επιβάλει τους δικούς της όρους για την «ελεύθερη» διακίνηση εμπορευμάτων.

Στο μεταξύ, η Ινδία αποχώρησε από την RCEP, την τεράστια εμπορική συμφωνία που επιτεύχθηκε τον Νοέμβρη μεταξύ 15 χωρών Ασίας - Ειρηνικού, υπό το φόβο ότι η αγορά της θα πλημμυρίσει με φθηνά κινεζικά προϊόντα.

Η ΕΕ είδε αυτή την απόφαση σαν μια ακόμη κίνηση «προστατευτισμού». «Η Ινδία είναι σίγουρα μια σημαντική αγορά για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, αλλά δεν είναι ανοιχτή στην απελευθέρωση της αγοράς», σύμφωνα με την υπεύθυνη για τις διεθνείς σχέσεις στο «BusinessEurope», ένα «λόμπι» ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Ο οικονομικός προστατευτισμός «είναι ο λόγος που η Ινδία αποχώρησε από τη RCEP και ένας από τους λόγους για τους οποίους οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ σταμάτησαν την πρώτη φορά. Εάν η Ινδία θέλει μια συμφωνία, πρέπει να δείξει ότι αποδέχεται σοβαρά την πρόσβαση στην αγορά. Προτεραιότητά μας θα ήταν να επιτύχουμε πρώτα μια επενδυτική συμφωνία, και μετά να προσπαθήσουμε να την αναπτύξουμε», υπογραμμίζει.

Δύσκολες διαπραγματεύσεις

Ο ανταγωνισμός και τα ιδιαίτερα επιχειρηματικά συμφέροντα τόσο μεταξύ ΕΕ - Ινδίας όσο και με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα κάνουν σύνθετες τις όποιες συνομιλίες για το εμπόριο και τις επενδύσεις. Με δηλώσεις τους το τελευταίο διάστημα, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι καθιστούν σαφές ότι η Ινδία «είναι ένας σημαντικός εταίρος, με τον οποίο είμαστε πρόθυμοι να συνεργαστούμε πιο βαθιά», αλλά ταυτόχρονα επισημαίνουν την «περιορισμένη προθυμία της Ινδίας να αναλάβει, για παράδειγμα, συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου και σημαντικές δεσμεύσεις σε αυτόν τον τομέα».

Κι ενώ η ΕΕ έχει ξεκαθαρίσει την επιδίωξή της να γίνει «στρατηγικά αυτόνομη» σε μια σειρά καίριους τομείς της οικονομίας, της τεχνολογίας και της επιστήμης, την ίδια στιγμή η ΕΕ χαρακτηρίζει τις πρόσφατες φιλοδοξίες της Ινδίας να γίνει «αυτοδύναμη» ως περαιτέρω προστατευτισμό που επιδεινώνεται από την πανδημία του κορονοϊού.

Από την πλευρά της, η Ινδία δηλώνει - φραστικά τουλάχιστον - πως επιδιώκει να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για μια επενδυτική συμφωνία με την ΕΕ ταυτόχρονα με μια εμπορική συμφωνία. Σύμφωνα με τον ινδικό Τύπο, προκειμένου να επιταχύνει τις επενδύσεις, τις ροές κεφαλαίων και τεχνολογίας από την ΕΕ, η Ινδία θέλει οι επενδυτικές και εμπορικές συμφωνίες να πραγματοποιούνται παράλληλα και ανεξάρτητα: «Τόσο η επενδυτική συμφωνία όσο και η εμπορική συμφωνία θα πρέπει να συμβούν παράλληλα και ανεξάρτητα», δήλωσε Ινδός αξιωματούχος.

Η ΕΕ δήλωσε έτοιμη να εξετάσει το ενδεχόμενο έναρξης διαπραγματεύσεων για μια αυτόνομη συμφωνία προστασίας των επενδύσεων, η οποία θα αυξήσει τη νομική και νομοθετική ασφάλεια για τους επενδυτές και των δυο πλευρών.

Οι διαπραγματεύσεις για μια Διμερή Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων ευρείας βάσης (BTIA) ξεκίνησαν το 2007 και ανεστάλησαν το 2013. Οι συνομιλίες BTIA κατέρρευσαν λόγω ορισμένων απαιτήσεων της ΕΕ, όπως μεγαλύτερη πρόσβαση στην αγορά αυτοκινήτων, κρασιών και οινοπνευματωδών ποτών και περαιτέρω άνοιγμα του χρηματοοικονομικού τομέα υπηρεσιών της Ινδίας, όπως τραπεζικές, ασφαλιστικές υπηρεσίες και ηλεκτρονικό εμπόριο.

Από την άλλη πλευρά, η Ινδία επιθυμεί να αποκτήσει προτιμησιακή πρόσβαση για τις εξαγωγές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων στην ΕΕ, καθώς αντιμετωπίζει ανταγωνισμό από το Μπαγκλαντές, το Βιετνάμ και τη Σρι Λάνκα.


Ε. Μ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ