Πέμπτη 29 Γενάρη 2015
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Στο σημερινό τετρασέλιδο «Εργαζόμενοι και Λαϊκή Συμμαχία» μπορείτε να διαβάσετε:

  • Αρθρο: Μια επιστολή όλο νόημα από τον ΣΕΒ στη νέα συγκυβέρνηση.
  • Πρωτοχρονιάτικες παροχές σε εργαζόμενους καπνοβιομηχανίας: Το ...επίδομα γαλοπούλας και η αύξηση της παραγωγικότητας.
  • Αποκαλυπτικό ρεπορτάζ για τα προγράμματα της Περιφέρειας Αττικής που ανακυκλώνουν τη φτώχεια. Το παράδειγμα από το Δήμο Περάματος.
  • Ιστορικό: Η μεγάλη απεργία στα μεταλλεία του Λαυρίου το 1929.
ΣΕΒ προς νέα συγκυβέρνηση: Μια επιστολή όλο νόημα

ΣΥΡΙΖΑ και ΣΕΒ τα λένε από κοντά, τα λένε και με επιστολές...

Eurokinissi

ΣΥΡΙΖΑ και ΣΕΒ τα λένε από κοντά, τα λένε και με επιστολές...
Ανάμεσα στα πολλά συγχαρητήρια που πήρε η νέα συγκυβέρνηση, είναι και αυτά του ΣΕΒ. Ο πρόεδρος των βιομηχάνων, Θ. Φέσσας, έστειλε επιστολή στον Αλ. Τσίπρα, στην οποία αναφέρει μεταξύ άλλων:

«Σήμερα, καθώς η χώρα πασχίζει να αφήσει πίσω της τον κύκλο της βαθιάς ύφεσης, έχει μόνο μία επιλογή: Τη δυναμική ανάπτυξη, με αύξηση της παραγωγικής απασχόλησης, ανάκαμψη του ιδιωτικού τομέα, ανασυγκρότηση της βιομηχανίας, προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων, οριστική εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών».

Χωρίς περιστροφές, οι βιομήχανοι βάζουν το πλαίσιο του μοναδικού δρόμου που μπορεί να βαδίσει η χώρα και που πάνω εκεί θα κριθεί το έργο και της νέας κυβέρνησης.

Ας κάνουμε λίγο πιο «λιανά» τι λέει ο ΣΕΒ: Ζητάει «δυναμική ανάπτυξη», δηλαδή μέτρα για την ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας, για την οποία άλλωστε ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύτηκε προεκλογικά. Αυτό ήταν και ένα από τα βασικά σημεία της προεκλογικής αντιπαράθεσης με τη ΝΔ, ποιος δηλαδή μπορεί καλύτερα να υπηρετήσει την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας στις σύγχρονες συνθήκες.

Για να γίνει αυτό, συνεχίζει ο ΣΕΒ, χρειάζεται «αύξηση της παραγωγικής απασχόλησης», την οποία συνδέει με την «ανάκαμψη του ιδιωτικού τομέα», την «ανασυγκρότηση της βιομηχανίας», την «προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων» και την «οριστική εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών».

Τίποτα απ' αυτά δεν είναι ξένο στη νέα συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Θυμίζουμε ότι το «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης», που υποσχέθηκε να εφαρμόσει ο Αλ. Τσίπρας, βρίθει από μέτρα στήριξης του ιδιωτικού τομέα, πρώτα απ' όλα με κρατικό χρήμα.

Για παράδειγμα, το πρόγραμμα προβλέπει επιδοτήσεις των επιχειρήσεων για την πρόσληψη εργατικού δυναμικού, μείωση του ενεργειακού κόστους, διευκολύνσεις σε ό,τι αφορά δάνεια και χρέη των επιχειρήσεων.

Προβλέπει ακόμα το κράτος να λειτουργεί ως εργαλείο αναπτυξιακού σχεδιασμού και ως αρωγός του πραγματικού επενδυτή, του «υγιούς» επιχειρηματία. Ολα αυτά είναι αναγκαία μέτρα για την «αναθέρμανση» των επενδύσεων. Σε καμιά περίπτωση, όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ανακαλύπτει την Αμερική, αφού τα ίδια έκαναν όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις σε Ελλάδα και ΕΕ για να στηρίξουν τους επιχειρηματικούς ομίλους.

Γιατί ζητάνε «οριστική εξυγίανση»;

Πάμε τώρα στο βασικό και κρίσιμο που ζητάνε οι βιομήχανοι, δηλαδή την «οριστική εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών». Αλήθεια, θα σκεφτεί κανείς, τι λόγο έχει ο ΣΕΒ από τη μια να ζητάει ανάκαμψη του ιδιωτικού τομέα και από την άλλη να κάνει υποδείξεις για παραπέρα συμμάζεμα στα δημόσια οικονομικά;

Η εξήγηση είναι η εξής: Σήμερα, ένα μεγάλο μέρος των εσόδων του κράτους κυρίως από την αφαίμαξη των λαϊκών στρωμάτων κατευθύνεται στην αποπληρωμή προηγούμενων δανείων, με τα οποία χρηματοδοτήθηκε η καπιταλιστική ανάκαμψη σε παλιότερες εποχές.

Αυτό, όμως, προκαλεί στενότητα στην αγορά, καθώς το κράτος περιορίζει τα κονδύλια που θα μπορούσε να διαθέσει στις επιχειρήσεις, είτε με τη μορφή άμεσης χρηματοδότησης (π.χ., Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων), είτε έμμεσης στήριξης, με μειώσεις φόρων στους ομίλους, παραπέρα μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών, προγράμματα επιδότησης του λεγόμενου κόστους εργασίας, φοροαπαλλαγές και άλλα.

Συμμαζεμένα οικονομικά σημαίνει επίσης μεγαλύτερη ρευστότητα και φτηνότερο χρήμα από τις τράπεζες και τις διεθνείς αγορές. Αρα, καλύτερες αποδόσεις και μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους για όποιον επενδύσει. Να γιατί οι βιομήχανοι και οι άλλες μερίδες του κεφαλαίου, που κατά τ' άλλα διαφημίζουν την ιδιωτική πρωτοβουλία σαν την κινητήρια δύναμη της οικονομίας και της κοινωνίας, κόπτονται τόσο για τα οικονομικά του κράτους.

Τι λέει όμως ο ΣΥΡΙΖΑ για όλα αυτά; Η προηγούμενη κυβέρνηση, παραδίδοντας τη σκυτάλη, περηφανεύεται ότι αφήνει μια οικονομία χωρίς ελλείμματα και με πρωτογενές πλεόνασμα.

Το πώς έγινε αυτό, το έζησε και το ζει με τον πιο βάρβαρο τρόπο στην πλάτη της η εργατική - λαϊκή οικογένεια: Αύξηση της άμεσης, της έμμεσης και της «έκτακτης» δήθεν φορολογίας, δραματικές περικοπές σε μισθούς, συντάξεις, κοινωνικά επιδόματα, μειώσεις κονδυλίων για Υγεία - Πρόνοια, αύξηση των πληρωμών από το λαό, απολύσεις και διαθεσιμότητες στο Δημόσιο, που μεγαλώνουν τη γύμνια των όποιων κοινωνικών υπηρεσιών έχουν απομείνει και ταυτόχρονα διευρύνουν το πεδίο δράσης των επιχειρηματιών.

Ισοσκελισμένος προϋπολογισμός, αλλά για ποιον;

Αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Να τι λέει ο Αλ. Τσίπρας σε μια από τις πολλές δημοσιευμένες παρεμβάσεις του τον τελευταίο μήνα:

«Γνωρίζουμε ότι οι αγορές ασφαλώς δεν θα μας στηρίξουν και υπάρχει πιθανότητα να δείξουν αρχικά κάποια επιθετικότητα έναντι μίας αριστερής κυβέρνησης. Οσο πιο πολλά χρήματα χρειάζεσαι, τόσο υψηλότερο επιτόκιο ζητούν (...) Η λύση είναι οι ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί για να περιορισθεί δραστικά η ανάγκη δανεισμού. Η εμμονή στον στόχο των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών είναι πραγματικά βασικό σημείο της στρατηγικής μας, καθώς μας δίνει τη δυνατότητα να διαπραγματευθούμε από ισχυρή θέση».

Αρα, για μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είναι προτεραιότητα οι ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί. Προσθέτει βέβαια ότι «ισοσκελισμένος προϋπολογισμός δεν σημαίνει προσφυγή στην λιτότητα καθεαυτή». Μα, αν έτσι έχουν τα πράγματα, γιατί δεν υπόσχεται ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και ταυτόχρονα ανάκτηση όλων των απωλειών που είχε ο λαός στα χρόνια της κρίσης;

Αν πράγματι η πολιτική της νέας συγκυβέρνησης μπορεί να εξασφαλίσει ισοσκελισμένα δημοσιονομικά για το κεφάλαιο και τέλος της λιτότητας για το λαό, τότε γιατί το μοναδικό που υπόσχεται ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η επαναφορά της 13ης σύνταξης για όσους παίρνουν κάτω από 700 ευρώ;

Σηκώνει κουρνιαχτό με την υπόσχεση για 12.000 ευρώ αφορολόγητο σε μισθωτούς και συνταξιούχους, αλλά την ίδια ώρα αρνείται να πει με ποιους συντελεστές θα φορολογήσει το κεφάλαιο, αν θα καταργήσει τις μειώσεις εισφορών που έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση στους εργοδότες.

Γιατί εξαρτά τα κονδύλια που θα δώσει για Υγεία - Πρόνοια από την πορεία και τα αποτελέσματα της διαπραγμάτευσης του χρέους; Γιατί υπόσχεται ανάκληση μόνο των απολύσεων που έγιναν με αντισυνταγματικό τρόπο στο Δημόσιο και όχι την επιστροφή όλων όσοι έχασαν τη δουλειά τους;

Η απάντηση σε όλα αυτά και σε πολλά ακόμα ερωτήματα είναι ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα διατηρήσει ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς συνεχίζοντας την πολιτική της βαριάς λιτότητας και της αφαίμαξης των λαϊκών στρωμάτων, της υποχώρησης του κράτους από τους λεγόμενους «κοινωνικούς τομείς» και της αντικατάστασής του από ένα δίκτυο συγκράτησης της ακραίας φτώχειας, που θα αποτελείται από υποτυπώδεις κρατικές δομές, δομές της Τοπικής Διοίκησης, ΜΚΟ, εθελοντές και βέβαια επιχειρηματίες.

«Ψηλά τα μανίκια» λένε οι βιομήχανοι

Ας επιστρέψουμε όμως στην επιστολή των βιομηχάνων προς τον Αλ. Τσίπρα. Ο ΣΕΒ βιάζεται να δει τη νέα κυβέρνηση να παράγει έργο για τον επιπλέον λόγο ότι «η εκλογική περίοδος, παρά τη σύντομη διάρκειά της, έχει επιβαρύνει την ελληνική οικονομία. Οι ανάγκες της χώρας και οι υποχρεώσεις της προς τη διεθνή και ευρωπαϊκή κοινότητα είναι γνωστές και επιτακτικές».

Επομένως, επισημαίνουν οι βιομήχανοι, «κατά τις επόμενες λίγες ημέρες καλείστε να λάβετε αποφάσεις που θα άρουν την αβεβαιότητα για τις δυνατότητες της χώρας μας να ανταποκριθεί στην ευρωπαϊκή της προοπτική και να επανέλθει η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία». Είναι φανερό ότι ο ΣΕΒ δεν δίνει καμία περίοδο χάριτος στη νέα κυβέρνηση.

Αν όμως δεν το κάνουν οι βιομήχανοι, τότε γιατί να το κάνουν οι εργαζόμενοι και ο λαός; Ο ΣΕΒ δίνει το σύνθημα για «ψηλά τα μανίκια» και κλιμάκωση της επίθεσης. Αρα, καμιά αναμονή δεν πρέπει να δείξει από την πλευρά του και το κίνημα, στην προσπάθεια να ανασυνταχθεί, να οργανώσει καλύτερα την άμυνα και την αντεπίθεση στις νέες συνθήκες.

Πολύ περισσότερο που οι βιομήχανοι έχουν στο τσεπάκι τη μαγική συνταγή, με την οποία παρασκευάζεται το φίλτρο της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας τους. Βασικό υλικό σ' αυτή τη συνταγή είναι η χειραγώγηση, η ενσωμάτωση του εργατικού - λαϊκού κινήματος στους μεγάλους στόχους της εργοδοσίας, μέσα και από τον κοινωνικό εταιρισμό.

Γι' αυτό ο ΣΕΒ συστήνει στη νέα κυβέρνηση ότι «χρειάζεται τη συναίνεση, το πνεύμα συνεργασίας και την εποικοδομητική συμπόρευση με τους κοινωνικούς εταίρους, ώστε να ανταποκριθεί στο δύσκολο έργο της, εντός και εκτός συνόρων», και ότι «σε αυτήν την προσπάθεια ο ΣΕΒ, ως ο κατ' εξοχήν εκπρόσωπος των οργανωμένων ελληνικών επιχειρήσεων, θα είναι δίπλα στην κυβέρνηση».

Με τι στόχο; Γράφει ο ΣΕΒ: «Στόχος και φιλοδοξία μας είναι να δουλέψουμε από κοινού για τους εθνικούς μας στόχους: την παραγωγή πλούτου, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη σταθερή βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, την πραγματική ανάπτυξη που ανταμείβει την εργασία, την καινοτομία, την ποιότητα, τη γνώση, την εξωστρέφεια».

Το «τεκμηριωμένο» σχέδιο

Και για να γίνει αυτό, ο ΣΕΒ διαβεβαιώνει ότι «έχει πληθώρα επεξεργασμένων και τεκμηριωμένων θέσεων για τη βιομηχανική πολιτική και τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της ελληνικής οικονομίας, καθώς και δίκτυο σχέσεων με την ευρωπαϊκή και διεθνή επιχειρηματική κοινότητα, που θέτουμε στη διάθεσή σας».

Για την ιστορία, θυμίζουμε ότι ανάμεσα στους συντάκτες του Εθνικού σχεδίου για την ανάπτυξη, που παρουσίασε ο προηγούμενος πρωθυπουργός το Μάη του 2014, ήταν το ΙΟΒΕ, το ίδρυμα ερευνών του ΣΕΒ. Αυτές τις «επεξεργασμένες» και «τεκμηριωμένες» θέσεις θέτει ο ΣΕΒ στη διάθεση και της νέας κυβέρνησης.

Το σημειώνουμε αυτό επειδή επιβεβαιώνει ότι την επομένη των εκλογών, ακόμα κι αν άλλαξε η κυβέρνηση, αυτοί που ευθύνονται πραγματικά για τα δεινά και τη φτώχεια του λαού, είναι εδώ. Να γιατί δεν πρέπει να χαθεί χρόνος στη συγκρότηση μιας ισχυρής εργατικής - λαϊκής αντιπολίτευσης, που θα διεκδικεί την ανάκτηση των απωλειών που είχε ο λαός στην κρίση, αλλά θα αναδεικνύει ταυτόχρονα με την πάλη της την προοπτική να απαλλαγεί ο λαός από τους κηφήνες καπιταλιστές και την εξουσία τους.

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΡΕΥΜΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ»
Διαχείριση της φτώχειας και όχι πραγματική ανακούφιση

Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς εννοούν την «αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης»

Από τον περασμένο Δεκέμβρη, «τρέχει» από την Περιφέρεια Αττικής το πρόγραμμα «Ηλεκτρικό Ρεύμα για όλους», με συνολικό προϋπολογισμό 2,5 εκ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2016. Παρουσιάζοντας το πρόγραμμα, η Περιφερειάρχης Ρένα Δούρου είχε πει ότι «κανείς πολίτης δεν μπορεί να στερείται αυτού του βασικού κοινωνικού αγαθού, ειδικά σε περίοδο ανθρωπιστικής κρίσης».

Στην εφαρμογή του, επιβεβαιώνεται ότι το πρόγραμμα δεν κάνει τίποτε άλλο από το να ανακυκλώνει τη φτώχεια χιλιάδων λαϊκών νοικοκυριών, που αντιμετωπίζουν ζήτημα επιβίωσης κι από πάνω η ΔΕΗ τους κόβει το ρεύμα, λόγω συσσωρευμένων χρεών. Το πρόγραμμα δεν προσφέρει καν ανακούφιση για τα πιο φτωχά νοικοκυριά. Αντίθετα, μεταθέτει ένα ιδιαίτερα οξυμένο πρόβλημα, όπως είναι αυτό της διακοπής του ρεύματος, μερικούς μήνες πιο πίσω.

Το πρόγραμμα της Περιφέρειας προβλέπει τη χρηματοδότηση της πρώτης δόσης του διακανονισμού που κάνει ο οφειλέτης με τη ΔΕΗ, προκειμένου να του επανασυνδέσει το ρεύμα. Το ποσό της επιδότησης δεν μπορεί να ξεπερνά τα 360 ευρώ.

Για να ενταχθεί κανείς στο πρόγραμμα, θα πρέπει πρώτα να έχει ρυθμίσει το χρέος του στη ΔΕΗ, να έχει δεσμευθεί δηλαδή σε ένα χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής του. Με άλλα λόγια, η ένταξη στο πρόγραμμα δε σημαίνει διαγραφή όλου ή μέρους του χρέους. Ούτε, όμως, εξασφαλίζει «ρεύμα για όλους», αφού μετά την επανασύνδεση, ο οφειλέτης θα πρέπει να πληρώσει κανονικά το χρέος του στη ΔΕΗ. Αρα, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να του ξανακόψουν το ρεύμα, αν δεν μπορέσει να ανταποκριθεί στους όρους του διακανονισμού.

Πολύ μεγαλύτερο το πρόβλημα

Χιλιάδες λαϊκά νοικοκυριά στενάζουν από τους απλήρωτους λογαριασμούς και τη διακοπή της ηλεκτροδότησης από τη ΔΕΗ
Χιλιάδες λαϊκά νοικοκυριά στενάζουν από τους απλήρωτους λογαριασμούς και τη διακοπή της ηλεκτροδότησης από τη ΔΕΗ
Σύμφωνα με την Περιφέρεια, μέχρι σήμερα έχουν γίνει σε όλη την Αττική περίπου 150 αιτήσεις για ένταξη στο πρόγραμμα «Ρεύμα για όλους» και έχουν εγκριθεί σχεδόν όλες. Οπως προέκυψε, όμως, το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν εντοπίζεται σε αυτούς που ζουν στο σκοτάδι επειδή δεν έχουν να πληρώσουν την επανασύνδεση, αλλά σε εκείνα τα νοικοκυριά που τους κόπηκε το ρεύμα και έκαναν από μόνα τους επανασύνδεση, ενέργεια που αντιμετωπίζεται σαν ρευματοκλοπή από τη ΔΕΗ.

Στην κατηγορία αυτή, σύμφωνα με τη ΔΕΗ, ανήκουν περίπου 10.000 με 12.000 νοικοκυριά στην περιφέρεια της Αττικής, μιλώντας πάντα για την πρώτη κατοικία. Η διοίκηση της Περιφέρειας ισχυρίζεται ότι βρίσκεται σε συζητήσεις με τη ΔΕΗ, για να εντάξει και αυτή την κατηγορία στο πρόγραμμα «Ρεύμα για όλους». Να σημειωθεί ότι τα χρέη των λαϊκών νοικοκυριών προς τη ΔΕΗ φτάνουν τα 71 εκ. ευρώ για την περιφέρεια Αττικής και τα 150 εκ. πανελλαδικά. Στο σύνολο, από μεγάλους και μικρούς οφειλέτες, τα χρέη φτάνουν τα 2 δισ.

Ανάμεσα στα δικαιολογητικά που ζητούνται από την Περιφέρεια είναι και η φορολογική δήλωση. Ωστόσο, οι αρμόδιοι ισχυρίζονται ότι σε καμιά από τις μέχρι τώρα αιτήσεις δεν πάρθηκαν υπόψη εισοδηματικά κριτήρια, πέρα από μεμονωμένες περιπτώσεις. Η Περιφέρεια ισχυρίζεται ακόμη ότι με το ποσό που καλύπτει, δηλαδή τα 360 ευρώ, ουσιαστικά «προπληρώνει» το ρεύμα που καταναλώνει ένα λαϊκό νοικοκυριό «με λιτή διαβίωση» (360/12 = 30 ευρώ το μήνα).

Πού να βρεθούν λεφτά για ρύθμιση...

Ας δούμε, όμως, ένα ζωντανό παράδειγμα για το πώς λειτουργεί το πρόγραμμα στην πράξη και αν πραγματικά μπορεί έστω και να ανακουφίσει τα πιο φτωχά από τα λαϊκά νοικοκυριά: Στο Πέραμα, όπου η ανεργία ξεπερνάει το 45%, μέχρι και χτες στις υπηρεσίες της Κοινωνικής Πρόνοιας του Δήμου είχαν κατατεθεί 50 αιτήσεις για ένταξη στο πρόγραμμα «Ρεύμα για όλους».

Οι περισσότερες από αυτές τις αιτήσεις φαίνεται δύσκολο να πληρούν τις προϋποθέσεις, καθώς πρόκειται για οικογένειες που είναι άνεργες ακόμα και δύο χρόνια, το χρέος τους στη ΔΕΗ έχει φτάσει ακόμα και στις 3.000 ευρώ και είναι βέβαιο ότι δεν είναι σε θέση να το ρυθμίσουν, όπως είναι η προϋπόθεση για ένταξη στο πρόγραμμα της Περιφέρειας.

Μία από αυτές τις αιτήσεις ανήκει στην Σωτηρία Παλιάρου μητέρα δύο ανήλικων παιδιών που τα μεγαλώνει μόνη. Οπως η ίδια ανέφερε, οφείλει στη ΔΕΗ 1.600 ευρώ και δε γνωρίζει αν θα εγκριθεί η αίτησή της, γιατί είναι από αυτούς που, όταν η ΔΕΗ τούς έκοψε το ρεύμα, το επανασύνδεσαν μόνοι τους. Είχε ήδη κάνει μία ρύθμιση, στην οποία όμως δεν μπόρεσε να αντεπεξέλθει.

Ομως, ακόμα και αν εγκριθεί τελικά η αίτηση, «αύριο θα μου το ξανακόψουν, γιατί και πάλι δεν θα μπορώ να το πληρώσω, αφού είμαι άνεργη και δεν έχω δουλειά», όπως είπε η ίδια. «Είμαι μονογονεϊκή οικογένεια. Μέχρι και το 2011 είχα δουλειά. Δούλευα σε κυλικείο στο κτίριο της ΔΕΗ. Εδώ και τρία χρόνια ζούμε παίρνοντας τρόφιμα από την Πρόνοια και με τη βοήθεια των γονιών μου», λέει και συνεχίζει:

«Δεν ζητάω να μου χαρίσει κανένας τίποτα. Αυτό που θέλω είναι μόνιμη σταθερή δουλειά να μπορέσω να ζήσω με αξιοπρέπεια τα παιδιά μου και να πληρώνω τις υποχρεώσεις μου. Οταν μου έκοψαν το ρεύμα, το επανασύνδεσα εντελώς μόνη μου. Δεν μπορούσα να αφήσω τα παιδιά μου στο σκοτάδι τον 21ο αιώνα. Από την άλλη τα προγράμματα αυτά είναι κοροϊδία. Δεν μπορούν να λένε "ρεύμα για όλους" όταν αυτό που δίνουν είναι το πολύ 360 ευρώ και αυτό αν έχεις κάνει ρύθμιση. Οι άνεργοι όπως εγώ είναι βέβαιο ότι δεν είναι σε θέση πια να πληρώσουν ούτε μία δόση από το λογαριασμό. Εκτός αν επιλέξουμε να αφήσουμε νηστικά τα παιδιά μας για να πληρώσουμε τη ΔΕΗ».

«Τι να πρωτοπληρώσω;»

Η Νίκη Καραμανλή, μητέρα δύο ανήλικων παιδιών, είναι άνεργη αυτή και ο σύζυγός της. Οπως ανέφερε, δούλεψε με τα γνωστά 5μηνα προγράμματα στην υπηρεσία της Πρόνοιας του Δήμου Περάματος. Τώρα, η οικογένειά της ζει με τα τρόφιμα που δίνει η Πρόνοια. Δεν έχει τις προϋποθέσεις να ενταχθεί στο πρόγραμμα της Περιφέρειας, γιατί έχει έναν ανεξόφλητο λογαριασμό 200 ευρώ.

«Πρέπει να αφήσω ανεξόφλητους δύο ακόμα λογαριασμούς, να περιμένω να έρθει ο λογαριασμός που θα γράφει τη λέξη "διακοπή" και να κάνω ρύθμιση με τη ΔΕΗ, για να έχω τη δυνατότητα να ενταχθώ στο πρόγραμμα. Στο μεταξύ, χρωστάμε τρία νοίκια. Γιατί πρέπει να μας φτάσουν στο σημείο να μην μπορούμε να πληρώσουμε ούτε ρεύμα, ούτε νοίκι; Και αν κάτι πρέπει να πληρώσω με το ψευτοεπίδομα της ανεργίας που παίρνω, τι να επιλέξω; Να πληρώσω τη δόση του ρεύματος, το νοίκι, τις ανάγκες των παιδιών τι; Και μετά σου λένε "ρεύμα για όλους"»...

Το ... επίδομα γαλοπούλας και η αύξηση της παραγωγικότητας

Με τα πρωτοχρονιάτικα δώρα και τις έκτακτες παροχές μιας βιομηχανίας στους εργαζόμενους, ο «Ριζοσπάστης» είχε ασχοληθεί και πέρυσι. Τότε, ο βιομήχανος είχε μοιράσει στους εργαζόμενους «μπόνους» και δώρα ύψους 2,5 εκατ. ευρώ. Το ίδιο επαναλήφθηκε και φέτος. Βιομηχανία δαπάνησε 2,85 εκατ. ευρώ, αν και αυτή τη φορά, η ...γαλαντομία της δε γνώρισε την ίδια προβολή με πέρσι από τα αστικά ΜΜΕ.

Μεταξύ άλλων, μοίρασε στους εργαζόμενους επίδομα «γαλοπούλας» και δώρα στα παιδιά όσων σπουδάζουν, έκτακτη οικονομική ενίσχυση και «επίδομα παρουσίας» 800 ευρώ, το οποίο δικαιούνται όσοι δεν έλειψαν ούτε μία μέρα από τη δουλειά τη χρονιά που πέρασε. Αυτό το τελευταίο το κρατάμε, γιατί συνδέεται άμεσα με την παραγωγικότητα της εργασίας, την οποία ο ίδιος ο βιομήχανος ξεχώρισε ως έναν από τους παράγοντες που επιδρούν καθοριστικά στην υψηλή κερδοφορία της επιχείρησης.

Οι διαπιστώσεις που κάναμε και πέρσι, ισχύουν στο ακέραιο: Η βιομηχανία «επιστρέφει» στο προσωπικό της ένα ελάχιστο μέρος της υπεραξίας που απέσπασε στη διάρκεια της χρονιάς από τη δουλειά των εργαζομένων. Επιλέγει μάλιστα να δώσει αυτά τα λεφτά με τη μορφή «έκτακτης ενίσχυσης» και όχι μόνιμης αύξησης στους μισθούς (πέρα από 100 ευρώ μεικτά που δίνει σαν αύξηση σε όσους έχουν μεικτό μηνιαίο μισθό μέχρι 2.800 ευρώ).

Οι πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων, όμως, ξεπερνούν κατά πολύ αυτά που μπορεί να καλύψει το έκτακτο επίδομα (κλιμακωτά, από 700 έως 2.400 ευρώ). Επιπλέον, οι ανάγκες αυτές δεν είναι «εφάπαξ», αλλά κατανέμονται σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Αρα, μπορεί το έκτακτο επίδομα και τα άλλα δώρα να δίνουν μια κάποια ανάσα από τις πολλές υποχρεώσεις, δε λύνουν όμως τα οξυμένα προβλήματα που προκαλεί στους εργαζόμενους το συνολικό πλαίσιο της αντιλαϊκής πολιτικής (υψηλή φορολογία, ακρίβεια, κόστος Υγείας κ.ά.).

Διεύρυνση της παραγωγής

Για να δούμε όμως ορισμένα οικονομικά στοιχεία που αφορούν στον όμιλο και είναι χρήσιμα για να ερμηνεύσουμε τη «γενναιοδωρία» του προς τους εργαζόμενους: Από το 2000, η εταιρεία έχει υπερτετραπλασιάσει τον κύκλο εργασιών της, από 147 εκατ. ευρώ σε 630 εκατ. ευρώ το 2012 και σε 720 εκατ. ευρώ το 2013.

Η διεύρυνση αυτή της παραγωγής δε θα μπορούσε να γίνει με άλλον τρόπο, πέρα από την επένδυση μέρους της υπεραξίας που αποσπά κάθε χρόνο η εταιρεία από τους εργαζόμενους. Το «καμάρι», δηλαδή, του βιομήχανου, όπως και κάθε άλλου επιχειρηματία, είναι φτιαγμένο αποκλειστικά από τον ιδρώτα των εργαζομένων. Το γεγονός, εξάλλου, ότι έχει υπερτετραπλασιαστεί ο κύκλος των εργασιών τα τελευταία 13 χρόνια, σημαίνει ότι έχει πολλαπλασιαστεί και η μάζα της υπεραξίας. Μπροστά στο μέγεθος αυτής της απλήρωτης δουλειάς, τα 2,85 εκατ. ευρώ που δαπάνησε η εταιρεία για επιδόματα και δώρα την Πρωτοχρονιά είναι κυριολεκτικά «αντίδωρο» που μοιράζει ο παπάς στην εκκλησία...

Είναι η μεγαλύτερη βιομηχανία και ο πρώτος εξαγωγέας του κλάδου της. Ταυτόχρονα, είναι και μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες βιομηχανίες του κλάδου της στον κόσμο. Κατέχει το 0,32% της παγκόσμιας κατανάλωσης και διακινεί πάνω από το 80% της συνολικής παραγωγής σε περίπου 65 χώρες του εξωτερικού (Δυτική και Ανατολική Ευρώπη, Βόρεια Αμερική, Μέση Ανατολή, Αφρική, Απω Ανατολή).

Ο όμιλος απασχολεί περίπου 500 εργαζόμενους, είναι ο πρώτος εξαγωγέας προϊόντων του είδους με συνολικές πωλήσεις 720 εκατ. ευρώ και κέρδη (προ φόρων) ύψους 67,8 εκατ. ευρώ το 2013. Το 2014, ήταν η πιο κερδοφόρα χρονιά στην ιστορία της εταιρείας.

Παράλληλα με την εξαγωγή προϊόντων, η εταιρεία κάνει και εξαγωγή κεφαλαίων: Το 2007, το γραφείο στη Βουλγαρία αναβαθμίστηκε σε εισαγωγική εμπορική εταιρεία. Το 2008, η καπνοβιομηχανία ίδρυσε μια θυγατρική εταιρεία στην Τουρκία, την «Karelia Tutun ve Ticaret A.S.» και την ίδια χρονιά, απέκτησε από την «Altadis S.A.» το σήμα πούρων «Backwoods», ειδικά για την ελληνική αγορά και τα καταστήματα αφορολογήτων ειδών της χώρας.

Μείωση πωλήσεων, αύξηση κερδών

Ας δούμε πώς περιέγραψε ο ίδιος ο βιομήχανος τα επιτεύγματα του ομίλου, ανακοινώνοντας στους εργαζόμενους τα πρωτοχρονιάτικα επιδόματα και τις άλλες παροχές. Οπως είπε σε εκδήλωση, που έγινε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στο εργοστάσιο στην Καλαμάτα, το 2014 υπήρξε μείωση του όγκου πωλήσεων των προϊόντων του ομίλου στην ελληνική και τη διεθνή αγορά, της τάξης του 10,5%.

Στην Ελλάδα, η πτώση ήταν της τάξης του 1,3%. Επειδή όμως η συνολική πτώση στις πωλήσεις των προϊόντων του είδους της άγγιξε το 5%, το μερίδιο της εταιρείας αυξήθηκε κατά 1% και συνολικά ανήλθε στο 12,5% της ελληνικής αγοράς. Δηλαδή, οι πωλήσεις στο σύνολο έπεσαν, αλλά ο όμιλος όχι μόνο δεν έχασε θέσεις στην αγορά έναντι των ανταγωνιστών του, αλλά ενίσχυσε και τη θέση του, διατηρώντας την πρωτιά στη διακίνηση προϊόντων της στην Ελλάδα, με αυξημένη μάλιστα κερδοφορία.

Σημαντικός παράγοντας γι' αυτό ήταν και οι εξαγωγές που κάνει η εταιρεία. Παρά το γεγονός ότι η πτώση στις διεθνείς πωλήσεις ήταν της τάξης του 11%, ο όμιλος κατέγραψε πολύ καλά αποτελέσματα στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, στα Βαλκάνια, όπως και στις αγορές duty free της Τουρκίας, της Μέσης Ανατολής και της Κίνας. Επιπρόσθετα, η «χασούρα» από τη συνολική πτώση των πωλήσεων εξουδετερώθηκε και με το παραπάνω από την αύξηση στις πωλήσεις των πιο κερδοφόρων σημάτων της εταιρείας, των προϊόντων δηλαδή που (έστω και συγκυριακά) αποφέρουν στον όμιλο μεγαλύτερο από το μέσο ποσοστό κέρδους.

Σύμφωνα με την εταιρεία, στα κέρδη συνέβαλαν επίσης οι καλύτερες τιμές που πέτυχε στη διαπραγμάτευση με τους καπνοπαραγωγούς για τις πρώτες ύλες, που σημαίνει ακόμα χαμηλότερες τιμές παραγωγού. Εμείς θα συμπληρώναμε την αλλαγή του τρόπου διακίνησης των τσιγάρων και προμήθειας από τα σημεία πώλησης, αλλά και τη μείωση του ποσοστού κέρδους των περιπτεράδων, που έπεσε κοντά στο 3%, συνθλίβοντας χιλιάδες μικροεπιχειρηματίες.

Κατά τ' άλλα, η εταιρεία καυχιέται ότι «το διάστημα 2013 - 2014 συνεισέφερε περί τα 800 εκατ. ευρώ στα δημόσια ταμεία μέσω έμμεσων και άμεσων φόρων, περί τα 14,5 εκατ. ευρώ μέσω ασφαλιστικών εισφορών, ενώ το συναλλαγματικό κέρδος από τις εξαγωγές απέφερε το ποσό των 330 εκατ. ευρώ». Κάθε ένα ευρώ από αυτά τα ποσά είναι μέρος της υπεραξίας που απέσπασε από τη δουλειά των εργαζομένων. Πέραν όλων των άλλων, δείχνουν και τον τεράστιο πλούτο που παράγουν οι εργαζόμενοι με τη δουλειά τους, τον οποίο όμως καρπώνεται ο εργοδότης, αυτός δηλαδή που κατέχει τα μέσα παραγωγής.

Υψηλή παραγωγικότητα

Ο ίδιος ο βιομήχανος είπε στην ομιλία του ότι στην κερδοφορία του ομίλου συνέβαλε η αυξημένη παραγωγικότητα του εργοστασίου και των εργαζομένων. Σε αυτό συνέβαλαν τόσο οι συνεχείς επενδύσεις, «όσο και τα προνομιακά προγράμματα έκτακτων παροχών προς τους εργαζόμενους».

Εμμεσα, ο βιομήχανος ομολόγησε και τη σκοπιμότητα που έχουν οι πρωτοχρονιάτικες παροχές και τα επιδόματα: Να διατηρήσουν σε υψηλά επίπεδα και να αυξήσουν την «εθελοντική» προσφορά των εργαζομένων στην εντατικοποίηση της δουλειάς τους. Αυτό, σε συνδυασμό με άλλα μέτρα που αφορούν στον εκσυγχρονισμό των μέσων παραγωγής και την οργάνωση της εργασίας, αυξάνουν το ποσοστό της υπεραξίας που αποσπά ο εργοδότης στη διαδικασία της παραγωγής.

Οπως αναφέρθηκε πιο πάνω, ανάμεσα στα «μπόνους» που μοίρασε πρωτοχρονιάτικα ο όμιλος, ήταν και το «επίδομα παρουσίας», ύψους 800 ευρώ, που πήραν όσοι δεν έλειψαν ούτε μια μέρα από τη δουλειά. Ποιοι είναι αυτοί; Προφανώς είναι οι εργαζόμενοι που δεν έκαναν ούτε μια μέρα απεργία, που, ενώ ήταν άρρωστοι, πήγαν κανονικά στο μεροκάματο και πάει λέγοντας. Η εταιρεία, δηλαδή, ανταμείβει εκείνους τους εργαζόμενους που αποτελούν πρότυπο για την προσήλωσή τους στους στόχους του ομίλου. Αυτοί είναι για την εταιρεία και οι πιο παραγωγικοί.

Αυτό το πρότυπο εργαζόμενου, όμως, προβάλλει και η πλειοψηφία στο επιχειρησιακό σωματείο. Η ομιλία που έκανε στην ίδια εκδήλωση ο πρόεδρος του σωματείου δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει από όσα θα έλεγε ένα οποιοδήποτε διευθυντικό στέλεχος της εταιρείας.

Είπε ανάμεσα σε άλλα: «Τη χρονιά που σε λίγο περνάει στην ιστορία δεν κάναμε ρεκόρ στις ποσότητες που διαθέτουμε στην ελληνική και παγκόσμια αγορά (...) Είναι ένα γεγονός που εκ πρώτης όψεως μας στενοχωρεί, γιατί πρέπει να ομολογήσουμε ότι είχαμε συνηθίσει να καταρρίπτουμε τις προηγούμενες επιδόσεις μας. Αν όμως δούμε πιο προσεκτικά την πορεία μας, κάτι που θα κάνει λεπτομερέστερα ο κ. Ανδρέας, θα διαπιστώσουμε ότι συνεχίζουμε να είμαστε η εταιρεία των ρεκόρ.

Σε μία επιχείρηση δεν αρκεί μόνο να ανέβεις στην κορυφή αλλά να κρατηθείς εκεί. Και εμείς όχι μόνο παραμένουμε στην κορυφή, αλλά είμαστε και με αναμμένες μηχανές για νέους ορίζοντες. Είμαστε σίγουροι ότι η διοίκηση της εταιρείας θα κάνει ό,τι ακριβώς απαιτείται, σε επενδυτικές και προωθητικές κινήσεις, ώστε η πορεία μας και τα επόμενα χρόνια να είναι επιτυχής και να αποτελεί παράδειγμα προς θαυμασμό και μίμηση.

Οι εργαζόμενοι διατήρησαν την παραγωγικότητα της εργασίας τους σε υψηλά επίπεδα, και αυτό είναι κάτι που πρέπει να μας κάνει υπερήφανους, αλλά και υπεύθυνους, ώστε όχι μόνο να διατηρηθεί, αλλά και να αυξηθεί την επόμενη χρονιά. Στη ζωή τίποτα δεν είναι στατικό και συνεχώς υπάρχουν νέες προκλήσεις τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίζουμε με επιτυχία. Δεν πρέπει επίσης να εφησυχάζουμε στις δάφνες των επιτυχιών μας, αλλά να θέτουμε ολοένα και μεγαλύτερους στόχους, γιατί και τους μπορούμε και τους αξίζουμε».

Δεν υπάρχουν κοινά συμφέροντα

Σε ένα πράγμα έχει δίκιο ο πρόεδρος του σωματείου. Οτι τίποτα δεν είναι στατικό. Και όπως σήμερα η εταιρεία αξιοποιεί την κυρίαρχη θέση που κατέχει στην αγορά για να αυξήσει με επιδόματα και δώρα την παραγωγικότητα των εργαζομένων, αύριο, αν η κερδοφορία μειωθεί ή ο ανταγωνισμός προκαλέσει ανακατατάξεις, θα τους ζητήσει θυσίες πολλαπλάσιες από αυτά που σήμερα τους δίνει. Ας ρωτήσουν τους πρώην εργαζόμενους στα εργοστάσια του Λαναρά, ή στη «Χαλυβουργία» του Μάνεση στο Βόλο να τους πουν γι' αυτό.

Σε κάθε περίπτωση, όταν οι εργαζόμενοι μιας επιχείρησης ταυτίζονται με το αφεντικό τους, μόνο ζημιά κάνουν στον εαυτό τους και συνολικά στην εργατική τάξη και στο κίνημα. Για ό,τι κομπάζει ο βιομήχανος, είναι δικός τους κλεμμένος ιδρώτας. Μπροστά του, τα δώρα και τα επιδόματα είναι ένας κόκκος άμμου. Από αυτήν τη σκοπιά, δεν κάθονται στην ίδια μεριά της βάρκας με τον βιομήχανο, ο οποίος ενδιαφέρεται μόνο για τα κέρδη του. Αυτά, όμως, προϋποθέτουν τη «συστράτευση» των εργαζομένων στους στόχους που βάζει η εταιρεία κι αυτή προσπαθεί να διασφαλίσει ο εργοδότης, με τα δώρα και τα έκτακτα επιδόματα.

Η μεγάλη απεργία στα μεταλλεία του Λαυρίου το 1929

Μάθημα ταξικής αντοχής, αλληλεγγύης και θάρρους

Ανοδος μεταλλωρύχου στο φρέαρ «Σερπιέρη» στο Λαύριο (από λεύκωμα του Δήμου Λαυρεωτικής)
Ανοδος μεταλλωρύχου στο φρέαρ «Σερπιέρη» στο Λαύριο (από λεύκωμα του Δήμου Λαυρεωτικής)
Την 1η Φλεβάρη συμπληρώνονται 86 χρόνια από την έναρξη του σκληρού απεργιακού αγώνα που έδωσαν το 1929, επί 47 μέρες, οι εργαζόμενοι στα μεταλλεία του Λαυρίου. Κάθε μέρα της απεργίας είναι και ένα ξεχωριστό παράδειγμα ταξικής αντοχής, αποφασιστικότητας, αλληλεγγύης και θάρρους.

Τον αγώνα στο Λαύριο καθοδήγησε η Ενωτική ΓΣΕΕ, που συγκροτήθηκε λίγες μέρες μετά το ξεκίνημα της απεργίας. Την ίδια περίοδο ξέσπασε μια ακόμη απεργία στην Ελευσίνα, στην οποία παρενέβη η τότε πλειοψηφία της ΓΣΕΕ. Σε αυτούς τους δύο απεργιακούς αγώνες αποτυπώνεται ανάγλυφα η αντιπαράθεση των δύο γραμμών στο κίνημα: Της ταξικής σύγκρουσης από τη μια και της ταξικής συνεργασίας από την άλλη.

Σήμερα, ξεχωρίζουμε κάποιες από τις στιγμές της μάχης στο Λαύριο, όπως αποδόθηκαν στα φύλλα του «Ριζοσπάστη» (διατηρείται η ορθογραφία της εποχής).

Το ξέσπασμα της απεργίας

Ο απεσταλμένος του «Ριζοσπάστη» στο Λαύριο, περιγράφοντας τις άθλιες συνθήκες εργασίας, αναφέρει: «Το Λαύριο απασχολεί σήμερα πάνω από 2.500 εργάτες που δουλεύουν στα Μεταλλεία (...) Δουλεύοντας ένα ολόκληρο 8ωρο τη μέρα, είναι υποχρεωμένοι λόγω του γλίσχρου μεροκάματου που παίρνουν, να δουλεύουν υπερωρίες, που ανεβάζουν έτσι τις ώρες δουλειάς σε 12 και να φτάσουν το μάξιμουμ μεροκάματό τους στις 60 δραχμές.

Ενας από τους μεγαλύτερους και σπουδαιότερους κινδύνους είναι η μολυβδίασις που παθαίνουν όλοι σχεδόν και σε σημείο που ύστερα από μερικά χρόνια να αχρηστεύονται εντελώς. Ο γιατρός της Εταιρίας Αλεξάνδρου τους είπε ξεκάθαρα: Αν κόψω ένα κομμάτι κρέας από πάνω σας και το πετάξω σε σκυλί ασφαλώς θα ψοφίσει».

Σε άλλο ρεπορτάζ με τον πλάγιο τίτλο «Η βδέλλα των εργολάβων - Πώς απομυζούν τους εργάτες - Τα άτιμα μέσα που μετέρχονται» αναφέρεται: «Παίρνουν τη δουλειά εργολαβικά κι έχοντες βέβαια κάθε συμφέρον να την τελειώσουν μια ώρα αρχίτερα τους υποχρεώνουν να δουλεύουν περισσότερο από την κανονισμένη ώρα και τους πιέζουν να εκτελούν τη δουλειά στα μπόσικα (ετοιμόρροπα) μέρη και τα πιο επικίνδυνα, πότε με χυδαιότατες βρισιές και απειλές διωξίματος και πότε με τη μπλόφα θα κλείσει η εταιρεία και δεν βγαίνει».

Μέσα σ' αυτές τις συνθήκες, η εταιρεία είχε υποσχεθεί ότι το Γενάρη του 1929 θα έδινε αυξήσεις 5% σε όλους τους τεχνίτες, κάτι που δεν έκανε. Κάτω από την απαίτηση των τεχνιτών, η αντιδραστική διοίκηση του σωματείου τους αναγκάζεται να συγκαλέσει Γενική Συνέλευση στις 31 Γενάρη, όπου υιοθετήθηκε το προωθημένο πλαίσιο των αιτημάτων τους.

Δημιουργήθηκε μάλιστα και μια επιτροπή, που την επόμενη μέρα έθεσε τα αιτήματα στη διεύθυνση της εταιρείας. «Ο υποδιευθυντής όμως της εταιρίας Κοντιέ, όχι μονάχα δε δέχεται συζήτηση για αύξηση μεροκάματου, αλλά και βρίζει την επιτροπή (...)», γράφει ο «Ριζοσπάστης».

Οι εργάτες και οι τεχνίτες, ξεπερνώντας τις αντιδραστικές διοικήσεις των σωματείων τους, συγκροτούν Κεντρική Απεργιακή Επιτροπή, η οποία, μεταξύ άλλων, στέλνει τηλεγράφημα στις εργασίες του Συνεδρίου της Ενωτικής ΓΣΕΕ (ξεκίνησε στις 28 Φλεβάρη) και ζητάει να αναλάβει την καθοδήγηση της απεργίας. Στις 2 Φλεβάρη ο αριθμός των απεργών ανέρχεται στους 2.100.

Η αστυνομία σκοτώνει απεργό

Την Τετάρτη 6 Φλεβάρη, μετά από Γενική Συνέλευση, «οι εργάτες ξεχύθηκαν προς τα μεταλλεία για να πείσουν και τους άλλους εργάτες να απεργήσουν. Μπρος στους φούρνους όμως που βρισκόταν σμήνη χαφιέδων και χωροφυλάκων τους υπεδέχθησαν με ομοβροντία πυροβολισμών, ο δε ενωμοτάρχης Τούμπας ξάπλωσε νεκρό με δύο σφαίρες τον εργάτη Συρίγο».

«Γίνεται τότε πανδαιμόνιο. Οι απεργοί εξαγριωμένοι ορμούν ενάντια στους χωροφύλακες που απ' το φόβο τους παραδίδουν τα όπλα κι αφήνουν ελεύθερη τη διάβα τους. Κι αμέσως οι φούρνοι σταματούν κι οι Μεταλλωρύχοι που τους κινούσαν βγαίνουν από μέσα για να ενωθούν με τους απεργούς (...) Την επομένη, η πόλη είναι νεκρή (...) Μόνο τ' απόγευμα ακούστηκε να βαράν πένθιμα οι καμπάνες και να καλούν τον κόσμο στη κηδεία (...) Στη πλατεία όμως μπροστά, πίσω από το φέρετρο του σ. Συρίγου μια θάλασσα πάνω από 7 χιλ. πλήθος ακολουθεί και καταριέται τους δολοφόνους...».

Ο υπουργός Ζαβιτσάνος (πρωθυπουργός τότε ήταν ο Ελ. Βενιζέλος) δηλώνει στη Βουλή: «Εάν ο χωροφύλακας πυροβόλησε καλώς έπραξε. Δεν μπορείτε να πείτε, πρόσθεσε σε κάποιο βουλευτή, ότι είχε καθήκον ο χωροφύλακας να σταυρώσει τα χέρια του και αφήσει ελεύθερους τους απεργούς να επιτίθενται κατά των γραφείων της εταιρείας και να αναστατώνουν τον κόσμο»!

Γυναίκες ηρωίδες

Στα μέσα του Φλεβάρη, το ατμόπλοιο «Μαρία» του εφοπλιστή Βλάση προσεγγίζει το λιμάνι του Λαυρίου για να ξεφορτώσει κάρβουνο. Οπως φαίνεται από τα δημοσιεύματα, δεν τα καταφέρνει και πάει να ξεφορτώσει στον Πειραιά. Υστερα από αίτημα των απεργών, η Ενωση Εργατών Λιμένος Πειραιώς δίνει εντολή στα μέλη της να μην επιτρέψουν το ξεφόρτωμα ούτε στον Πειραιά.

Ο εφοπλιστής προσπαθεί ξανά να ξεφορτώσει στο Λαύριο στις 14 Μάρτη, στρατολογώντας 35 απεργοσπάστες από τον Πειραιά. Οι απεργοί αντιδρούν ακαριαία με μπροστάρηδες τις γυναίκες. Στο φύλλο του «Ριζοσπάστη» στις 17 Μάρτη, ο απεσταλμένος του, κατόπιν εντολής - όπως λέει - των ηρωίδων προλετάριων του Λαυρίου, περιγράφει αυτή τη σκηνή.

Στην προκυμαία από τις 7 το πρωί γίνεται μεγάλη συγκέντρωση, όπου συμμετέχουν 3.000 άνθρωποι. «Οι χωροφύλακες προσπαθούν να τους μποδίσουν το διάβα (...) Οι απεργοσπάστες ένας - ένας φοβισμένοι παρατούν το ξεφόρτωμα και κατεβαίνουν στα αμπάρια (...) Το πλήθος ορμά μέσα στην σιδερένια πόρτα. Οι χωροφύλακες τα χάνουν, υποχωρούν λιγάκι και στρίβουν τους υποκόπανους ενάντια στη κοσμοπλημμύρα (...) Αυτό γίνεται αφορμή για να ριχτεί η πρωτοπορία του πλήθους, οι γυναίκες με περισσότερη μανία.

(...) Οι χωροφύλακες βαρούν μανιασμένα μα κι οι γυναίκες που δέχονται πρώτες την επίθεση, δεν στέκονται με σταυρωμένα τα χέρια. Οι πέτρες, τα ξυλοκάρβουνα, τα ξύλα που βρίσκονται στο λιμάνι γίνονται όπλα της μάζας ενάντια στους φρενιασμένους χωροφύλακες (...) Ξαφνικά ακούγεται ποδοβολητό. Κανείς δεν γύρισε πίσω το κεφάλι να δει τι τρέχει. Μόνο όταν από το στόμα του ανθυπομοίραρχου Λέκκα ακούστηκε: - Θα σας σκοτώσω ρουφιάνοι! Το πλήθος έστρεψε να δει για να δεχτεί κατάμουτρα τα κοντάκια των καινούργιων τώρα χωροφυλάκων...

Μα πάλι κανείς δεν δείλιασε (...) Μια γριούλα σπάζει το ραβδί της πάνω στα μούτρα του Λέκκα κι' η σύγκρουση όλο και γίνεται πιο άγρια. Πιάνονται σχεδόν στα χέρια. Οι γυναίκες βουτάν τα όπλα από τους χωροφύλακες. Τέσσερα απ' αυτά πετιούνται στην θάλασσα. Αλλά καινούργιο, ξεκούραστο κύμα χωροφυλάκων καταφτάνει. Οι χτυπημένες και κουρασμένες γυναίκες από την κούραση δεν βαστούν πια...

Η σύγκρουση όμως εξακολουθεί. Ξάφνου δύο δυνατοί κρότοι ακούγονται από το πλινθοποιείο. Ητανε δύο τορπίλες που πέσανε εκεί κοντά από τα όργανα της εταιρείας για να σκορπίσουν πανικό. Κι αρχίζει η υποχώρηση μέσα στις υποκοπανιές των χωροφυλάκων που χτυπούν τις γυναίκες όπου βρουν και τις σέρνουν από τα μακριά μαλλιά τους. Η σιδερένια πόρτα που 'χαν κερδίσει με την πρώτη εξόρμησή τους κλείνει τώρα με κρότο πίσω τους. Κι οι καμπάνες μάταια εξακολουθούσαν να βαράνε. Κανείς δεν έφτανε πια για ενίσχυσή τους.

Κι όταν ματωμένες φτάνουν στη Νεάπολη γίνεται ο απολογισμός: όλες σχεδόν χτυπημένες. Από τις 15 όμως το αίμα τρέχει. Οι άντρες είχαν εφτά τραυματισμένους κι οι χωροφύλακες πέντε με τον ανθυπομοίραρχο μαζί.

Ετσι τη περασμένη Πέμπτη 14 του Μάρτη οι προλετάριες του Λαυρίου πέρασαν το πρωινό τους. Ηταν ο καλύτερος γιορτασμός για τη Διεθνή ημέρα της γυναίκας. Το αίμα τους ήταν η σπονδή που χύσανε για το πλησίασμά τους μέσα στις γραμμές του προλεταριακού μας αγώνα, ήταν η υπόσχεση που δίνανε για τους μελλοντικούς σκληρούς αγώνες που θα ριχτούν, για την απελευθέρωσή τους από την σκλαβιά του εργοδότη. Οι εργάτριες της Αθήνας ας είναι περήφανες από τον χαιρετισμό αυτό που τους στέλνουν οι προλετάριες του Λαυρίου».

Ταξική αλληλεγγύη

Την 1η Μάρτη, η κυβέρνηση στέλνει στο Λαύριο τον εισαγγελέα Κώνστα, ο οποίος εκτοξεύει φοβέρες για να κάμψει τους απεργούς. Μεταξύ άλλων απειλεί: «Κράτος 7 εκατομμυρίων δεν θα δειλιάσει να σκοτώσει 5 χιλιάδες ταραξίες»!

Η ταξική αλληλεγγύη, όμως, σηκώνει τείχος στον αυταρχισμό της εργοδοσίας και του κράτους της. Καθ' όλη τη διάρκεια του αγώνα, καταφθάνουν οικονομικές ενισχύσεις από συνδικάτα και μεμονωμένους ανθρώπους. Αντιπροσωπευτικό είναι το γράμμα που δημοσιεύεται στον «Ριζοσπάστη» στις 3 Μάρτη 1929: «Αγαπητέ "Ριζοσπάστη". Σου στέλνω 500 δραχμές και σε παρακαλώ να δώσεις τις 250 δραχμές στην εργατική βοήθεια για να συντηρήσει τους εξόριστούς μας και 250 να στείλεις στους ηρωικούς απεργούς του Λαυρίου. Τα λεφτά αυτά τα πήρα βάζοντας ενέχυρο (...) Μόλις το κατορθώσω θα στείλω κι' άλλα».

Χαρακτηριστικό είναι και ένα άλλο γράμμα που επίσης δημοσιεύεται στον «Ριζοσπάστη» στις 12 Μάρτη 1929: «(...) μην κλονιστείτε από την κρατική τρομοκρατία, να προτιμήσετε να ζήσετε τρώγοντας ρίζες και χορτάρια, παρά να ξαναγυρίσετε στα πηγάδια που είναι σωστές κολάσεις ζωντανών για 25 ψωροδραχμές, φτύνοντας αίμα κι' αποκτώντας την μολυβδίαση, που τις φοβερές συνέπειες τις διάβασα στον "Ριζοσπάστη" μας, ενώ άλλοι πλουτίζουν εις βάρος σας. (...) Αγλαΐα Μέλου. Μητέρα επαναστατών προλετάριων».

Νίκη των εργατών

Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες. Το Σάββατο 16 Μάρτη, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας υποχρεώνεται σε συμφωνία με την Ενωτική ΓΣΕΕ, που περιελάμβανε: 10% αύξηση σε όλους τους εργάτες και εργάτριες. Να απολυθούν άμεσα όλοι οι κρατούμενοι εργάτες, διατάσσοντας τηλεφωνικώς την αναστολή της εκτόπισής τους. Να επανέλθουν όλοι οι εργάτες στη θέση τους. Εξασφάλιση της αντιπροσώπευσης των εργατών στα ταμεία Αλληλοβοήθειας και Συντάξεων.

Επίσης, αποφασίστηκε να βρεθεί τρόπος για την αποζημίωση της οικογένειας του Συρίγου. Την Κυριακή 17 Μάρτη έγινε μεγάλη συγκέντρωση έξω από τα γραφεία του Σωματείου όπου ανακοινώνεται το περιεχόμενο της συμφωνίας, με τους απεργούς να επιδοκιμάζουν και να αποδέχονται τη συμφωνία.

Στον αντίποδα, η απεργία στα εργοστάσια της Ελευσίνας που ξεκίνησε στις αρχές Μάρτη, τελείωσε μέσα σε λίγες μέρες, με ευθύνη της ηγεσίας της ΓΣΕΕ. Σε ανακοίνωση, η Ενωτική ΓΣΕΕ επεσήμανε πως η ηγεσία της ΓΣΕΕ «εγκατέλειψε τα αιτήματα των εργατών και υπεχώρησεν στις προτάσεις των εργοδοτών, καταβάλλοντας με τα εκεί όργανά του κάθε προσπάθεια για τη διάσπαση και λύση της απεργίας (...) Ετσι οι εργάτες προδομένοι άρχισαν να επανέρχονται στην δουλειά και η απεργία διέρρευσε».

Και πιο κάτω σημειώνει πως η ΓΣΕΕ είναι «τυφλό απεργοσπαστικό όργανο, υποχείριο στα χέρια των εκμεταλλευτών της εργατικής τάξης και το χτύπημα των αγώνων αυτής».



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ