Κυριακή 28 Ιούνη 2015 - 2η έκδοση
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πατριδογνωμόνιο
Η... θέα του αίματος

«

Αυτή η υπόθεση, η δίκη της Χρυσής Αυγής, δεν είναι μια υπόθεση ρουτίνας, ούτε η δίκη μιας οποιασδήποτε εγκληματικής οργάνωσης. Οσο κι αν επιδιωχθεί να υποβιβαστεί σε υπόθεση ρουτίνας, λόγω των ποιοτικών χαρακτηριστικών της, η υπόθεση και η δίκη αυτή δεν περιορίζονται μέσα στους τοίχους της δικαστικής αίθουσας. Απλώνονται έξω από τους τοίχους, μέσα στα σπίτια, στους δρόμους και στη σκέψη του λαού μας που παρακολουθεί, αφουγκράζεται, προβληματίζεται, ανησυχεί...

Κύριοι δικαστές, η συγκυρία σας ανέθεσε έναν από τους σοβαρότερους ρόλους της δικαστικής θητείας σας. Η ευθύνη που επωμίζεται το δικαστήριό σας στις παρούσες συνθήκες είναι μεγάλη. Είναι ευθύνη:

Για την αποκάλυψη της ειδεχθούς αλήθειας που περιβάλλει τους σκοπούς και τη δράση της εγκληματικής οργάνωσης ΧΑ.

Για την αποκάλυψη της ιστορικής συνέχειας του απεχθέστερου, τρομερότερου και πλέον απάνθρωπου πολιτικού μορφώματος της ανθρώπινης ιστορίας και της πολιτικής σκέψης και δράσης.

Για την αποκάλυψη της βιαιότερης μορφής εκμετάλλευσης των ανθρώπων, της ανθρώπινης εργασίας και ζωής, την αποκάλυψη των ρατσιστικών πογκρόμ, της φυσικής και ηθικής εξόντωσης των φυλετικών και πολιτικών αντιπάλων της, όπως παρατίθεται στο παραπεμπτικό βούλευμα.

Είναι ευθύνη για την αποκάλυψη της στυγερότερης έκφρασης, επίθεσης και καταδίωξης της εργατικής τάξης και των αγώνων της για καλύτερη ζωή.

Για την αποκάλυψη της αγριότερης, σκοτεινής και πλέον βορβορώδους εκδήλωσης θηριωδών αισθημάτων ενάντια στην ανθρώπινη ζωή.

Για την αποκάλυψη της χαράς από τη θέα και τη μυρωδιά του ανθρώπινου αίματος: "Τους λιώσαμε, τους λιώσαμε, τους λιώσαμε!..." παραληρούσε ο Λαγός μετά την απόπειρα ανθρωποκτονίας στους εργάτες του ΠΑΜΕ. Εστριβε το μαχαίρι μέσα στο κορμί του Παύλου Φύσσα ο Ρουπακιάς, για να μην αποτύχει η ενέργειά του...».

Το παραπάνω απόσπασμα απ' το συμπληρωματικό υπόμνημα για τη νομιμοποίηση της Πολιτικής Αγωγής, που διατύπωσε η Ελένη Ζαφειρίου, προχτές, στη δίκη των χρυσαυγιτών στον Κορυδαλλό, αντικρούοντας τις ενστάσεις των κατηγορουμένων, που θέλουν να αποβληθούν οι πολιτικοί ενάγοντες, κοντολογίς να μη μιλήσουν και να μην ακουστούν τα θύματα στη δίκη, χρήζει μιας παραπέρα σκέψης και ανάλυσης μέρες που είναι.

Μέρες διαπραγμάτευσης για την ποιότητα, την ταχύτητα, τη βαρβαρότητα, τον κυνισμό της καρμανιόλας των μέτρων που πήραν, παίρνουν και θέλουν να παίρνουν στο διηνεκές το κεφάλι της εργατικής τάξης στην Ευρώπη των μονοπωλίων κι όχι των λαών. Οχι γιατί ετούτη εδώ η στήλη ή οι υπερασπιστές των Παμιτών συμμερίζονται τις μεγαλοστομίες, τους ψευδοηρωισμούς και το δήθεν απολίτικο μίσος που περιβάλλει τη δημόσια διαλεκτική των διαπραγματευτικών ημερών. Αλλά για την υπενθύμιση ότι όταν σπάσει τ' αυγό ο καπιταλισμός σε κρίση και βγάλει έξω και στείλει ακόμα και στη βουλή το ναζιστικό φίδι ως εργαλείο του, τόσο οι δίκες σαν κι αυτή της Χρυσής Αυγής, όσο και ο ταξικός προσδιορισμός θύτη και θυμάτων σε κάθε λογής «διαπραγματεύσεις», υποβαθμίζονται σκόπιμα. Θεατρικές κραυγές και βορβορώδεις ψίθυροι δείχνουν πάντα το δέντρο για να καίγεται το δάσος των δικαιωμάτων και να χειραγωγείται με τον τρόμο και η τάξη και η στάχτη της. Η απάντηση είναι όσο γίνεται μέσα στις δικαστικές αίθουσες κι όσο πρέπει περήφανα, πατριωτικά και πραγματικά λαϊκά στους δρόμους και στα συλλαλητήριά μας...


Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ

Για τη στάση μας απέναντι στις αλλαγές στα προγράμματα σπουδών

ΡΕΤΖΟΣ

Η συζήτηση γύρω από τη δομή και το περιεχόμενο των προγραμμάτων σπουδών σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ ξεκίνησε εκ νέου πρόσφατα, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης των ακαδημαϊκών Τμημάτων (2014). Η βασική αιτία αυτών των αλλαγών στα προγράμματα σπουδών, και στο περιεχόμενο επομένως, δίνεται εύγλωττα από την ίδια την ΑΔΙΠ (Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας), που κατηύθυνε τις αξιολογήσεις και τώρα τις πιστοποιήσεις των προγραμμάτων σπουδών. Συγκεκριμένα, στην έκθεση της ΑΔΙΠ για το 2013-2014, αναφέρεται: «Η επένδυση σε υψηλής ποιότητας Εκπαίδευση και Κατάρτιση θα πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί προτεραιότητα... ώστε να δημιουργηθεί ικανό ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο να έχει τις κατάλληλες δεξιότητες που απαιτούνται, για την υποστήριξη και την προώθηση της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μέσα από την καινοτομία και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας». Ειδικά για τα προγράμματα σπουδών, η ΑΔΙΠ επισημαίνει στα θετικά τη γενίκευση των πτυχιακών εργασιών και της πρακτικής άσκησης, καθώς και την εφαρμογή του συστήματος Πιστωτικών Μονάδων ECTS. Στα αρνητικά επισημαίνει τις επικαλύψεις ύλης, καθώς και τον υπερβολικό αριθμό μαθημάτων σε κάποιες περιπτώσεις.

Φυσικά, σε μια πρώτη (και αφελή) ανάγνωση, θα έλεγε κανείς πως οι επισημάνσεις της ΑΔΙΠ έχουν βάση, αναμφισβήτητα, ακουμπούν σε μια πραγματικότητα που έχουμε βιώσει στις σπουδές μας. Τα προηγούμενα χρόνια, ιδιαίτερα πριν την εκδήλωση της καπιταλιστικής κρίσης, ήταν συχνό το φαινόμενο να μπαίνουν και να βγαίνουν μαθήματα από ένα πρόγραμμα σπουδών, ανάλογα με το συσχετισμό δυνάμεων στα μέλη ΔΕΠ, με την επιρροή που είχε ένας συγκεκριμένος καθηγητής. Εντονο ήταν, επίσης, το φαινόμενο προγράμματα σπουδών να μην αλλάζουν καθόλου, να μένουν σε παρωχημένες γνώσεις και ακατάλληλα πεπαλαιωμένα συγγράμματα, λόγω της απροθυμίας κάποιων μελών ΔΕΠ να καταβάλουν κόπο για να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις ή λόγω των ασχολιών τους με την επιχειρηματική δράση μέσα στα ΑΕΙ.

Οι επιχειρήσεις δίνουν τον τόνο


Φυσικά, μέσα σ' αυτήν την κατάσταση, η ραχοκοκαλιά των προγραμμάτων σπουδών διαμορφωνόταν με απαρέγκλιτο άξονα τις προτιμήσεις των μεγάλων επιχειρήσεων. Η παρέμβαση, άλλωστε, των επιχειρηματιών μέσα στα ΑΕΙ γινόταν και γίνεται κυρίως με στόχο την εμπέδωση της επιχειρηματικότητας και τον προσανατολισμό των αποφοίτων στις δεξιότητες και γνώσεις εκείνες που είναι πρόσκαιρα χρήσιμες στην καπιταλιστική κερδοφορία. Αλλαγές που γίνονταν σε αυτόν τον άξονα, παρακολουθούσαν εξελίξεις στους αντίστοιχους κλάδους της καπιταλιστικής παραγωγής.

Ολα τα παραπάνω έχουν δώσει τη σημερινή εικόνα των προγραμμάτων σπουδών, που, στην πλειοψηφία τους, περιέχουν πολλά μαθήματα με ξεπερασμένο περιεχόμενο, μαθήματα που σχετίζονται με τα διδακτορικά και τις ερευνητικές και άλλες δραστηριότητες μελών ΔΕΠ, που ωστόσο δεν ενσωματώνονται στον κορμό του προγράμματος, ενώ αρκετές φορές δεν έχουν καν σχέση με το αντικείμενο σπουδών.

Αυτή η κατάσταση δεν είναι ούτε τσαπατσουλιά και προχειρότητα, ούτε προϊόν μιας διαπλοκής, που με μια δήθεν εξυγίανση μέσα στις σχολές μπορεί να αρθεί. Αντίθετα, αντανακλά με ακρίβεια αφενός την κεντρική κατεύθυνση στα προγράμματα σπουδών, που δεν είναι άλλη από την ολοένα και μεγαλύτερη προσαρμογή τους στις επιταγές των μονοπωλίων. Αφετέρου, δείχνει πώς επιδρούν οι επιμέρους επιχειρηματικές βλέψεις, φιλοδοξίες ακόμα, των παραγόντων που διαμορφώνουν ένα πρόγραμμα σπουδών και που, στον καπιταλισμό, είναι εντέλει πιο καθοριστικές από την ίδια την εξέλιξη του κάθε επιστημονικού αντικειμένου και σίγουρα απέναντι από τις πραγματικές λαϊκές μορφωτικές ανάγκες.

Αλλαγές που παρατηρούνται

Με τις παραινέσεις της, η ΑΔΙΠ επιχειρεί να «συμμαζέψει» την παραπάνω εικόνα, να δώσει κατευθύνσεις για την πιο αποτελεσματική προσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών στις παρούσες ανάγκες της κερδοφορίας και ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Σε αυτό το πνεύμα παρακολουθούμε και τις τελευταίες αλλαγές στα προγράμματα σπουδών, που γενικά παρουσιάζουν ανομοιομορφία.

Η γενικότερη κατεύθυνση είναι αυτή της μεγαλύτερης αποσύνδεσης του πτυχίου από το επάγγελμα. Ετσι, για παράδειγμα, βλέπουμε να προχωρούν τα πιστοποιητικά παιδαγωγικής επάρκειας στις λεγόμενες «καθηγητικές σχολές», να εισάγονται διάφορες κατευθύνσεις στο 3ο ή 4ο έτος σπουδών (π.χ. στο Φιλολογικό στο ΑΠΘ συζητούν να βάλουν κατευθύνσεις με τίτλους «ερευνητή φιλόλογου» (!!) και «φιλόλογου εκπαιδευτικού»...). Αφαιρούνται, επίσης, πολλά μαθήματα επιλογής, με το πρόσχημα της ελάφρυνσης του φόρτου εργασίας, εξυπηρετώντας ταυτόχρονα την τεράστια έλλειψη διδακτικού προσωπικού, αλλά και ενισχύοντας κυρίως τις κατευθύνσεις εκείνες που έχουν ενδιαφέρον για τις μεγάλες επιχειρήσεις του κάθε κλάδου.

Σε αρκετά Τμήματα, συζητιέται η εισαγωγή διπλωματικής εργασίας στο τελευταίο έτος, εκεί όπου δεν υπάρχει, ενώ καταγράφονται και πολλές αλλαγές σε σχέση με τις πρακτικές ασκήσεις, που αλλού γίνονται υποχρεωτικές, αλλού προαιρετικές, χωρίς να υπάρχει ενιαία εικόνα.

Οι αλλαγές περιλαμβάνουν επίσης τη διαμόρφωση μιας βάσης (υποδομών, ηλεκτρονικών συγγραμμάτων κ.ά.), για να υποδεχτεί τα λεγόμενα μαθήματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (e-learning), καθώς και την ψηφιοποίηση της διδασκαλίας. Πρόκειται για μεθόδους, που αφενός δίνουν ζεστό χρήμα μέσα από το ΕΣΠΑ και το πρόγραμμα «Ψηφιακή Σύγκλιση», σε επιχειρήσεις στο χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας. Αφετέρου, δομούνται προγράμματα ξενόγλωσσα για την προσέλκυση «φοιτητικού τουρισμού», όπως αποκαλείται η προσέλκυση ξένων φοιτητών, με δίδακτρα, τα οποία, παρά τις εξαγγελίες και τις αλλεπάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις της συγκυβέρνησης, δεν έχουν καταργηθεί. Οι εξελίξεις αυτές επιταχύνουν τη γενίκευση των ταχύρρυθμων προγραμμάτων κατάρτισης, που θα λειτουργούν παράλληλα και ενισχυτικά προς τα δομημένα προγράμματα σπουδών και θα πουλούν πιστοποιήσεις και προσόντα.

Εναρμόνιση με τις ευρωπαϊκές πιστωτικές μονάδες

Μεγάλη συζήτηση γίνεται, επίσης, για την καλύτερη προσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών στο ελληνικό Σύστημα Πιστωτικών Μονάδων και την αντιστοίχησή του με το ευρωπαϊκό ECTS (European Credit Transferand Accumulation System). Στόχος του συστήματος αυτού είναι η διευκόλυνση της κινητικότητας φοιτητών, ερευνητών, αποφοίτων, ώστε να αξιοποιείται ενιαία και πιο αποτελεσματικά το επιστημονικό δυναμικό της ΕΕ, για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της απέναντι σε άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Στη χώρα μας ειδικότερα, το σύστημα αυτό είχε πατήσει πάνω σε ένα προϋπάρχον σύστημα με διδακτικές μονάδες, που αποτιμά τη βαρύτητα κάθε μαθήματος μέσα σ' ένα πρόγραμμα σπουδών. Πρόσφατα, σηκώθηκε πολύς καπνός για τη διατήρηση των διδακτικών μονάδων αντί των πιστωτικών από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, με τη ΝΔ και διάφορες αστικές εφημερίδες να κάνουν αντιπολίτευση για το δήθεν «grexit» των ελληνικών πτυχίων. Φυσικά, η συγκυβέρνηση έτρεξε να διευκρινίσει ότι οι διδακτικές μονάδες θα αντιστοιχίζονται πλήρως στις πιστωτικές και κανένας ανησυχητικός λόγος δε συντρέχει για τη λειτουργία του ECTS. Δηλαδή, η αποσύνδεση του πτυχίου από το επάγγελμα προχωρά, είτε με πιστωτικές είτε με διδακτικές μονάδες...

Στην ουσία, η αντιστοίχηση των κύκλων σπουδών σ' ένα σύνολο πιστωτικών ή διδακτικών μονάδων (60 για ένα έτος, 180 για 3 έτη και 240 για τις 4ετείς σπουδές), παράλληλα με τη δυνατότητα πλέον ίδρυσης διετών, ακόμα και μονοετών προγραμμάτων σπουδών (με τις αντίστοιχες πιστωτικές μονάδες), διαμορφώνει το περιβάλλον εκείνο για τη μεγαλύτερη και ταχύτερη περιπλάνηση των φοιτητών από πρόγραμμα σε πρόγραμμα, από κατάρτιση σε κατάρτιση.

Το «κερασάκι στην τούρτα» είναι η συζήτηση για την αναγνώριση των πενταετών προγραμμάτων σπουδών ως master, που περιλαμβάνεται στο τελευταίο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας. Τα Πολυτεχνεία κι οι Γεωπονικές «πετάν τη σκούφια τους», τα ΤΕΙ διαμαρτύρονται και μέσα σε όλο αυτό το χορό του αποπροσανατολισμού, όλοι - πλην των δυνάμεων του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στα Πανεπιστήμια - αφήνουν εντέχνως απ' έξω την αναγνώριση των κολεγίων, αλλά και των τριετών, διετών και μονοετών σπουδών, που προορίζονται τελικά για την πλειοψηφία των φοιτητών και σπουδαστών.

Παρακολουθούμε και παρεμβαίνουμε στο περιεχόμενο των σπουδών

Οι εξελίξεις αυτές, προφανώς, είναι σημαντικές και σε καμιά περίπτωση δε μας είναι αδιάφορες. Οσο σύνθετο κι αν είναι το ζήτημα της προάσπισης του επιστημονικού περιεχομένου των σπουδών, πρέπει να γίνει υπόθεση του φοιτητικού κινήματος, μέσα σε όλες τις δυσκολίες και τους αρνητικούς συσχετισμούς του. Με παρεμβάσεις συλλογικής διεκδίκησης μέσα στις επιτροπές προγραμμάτων σπουδών που έχουν στηθεί, στις συνελεύσεις των Τμημάτων, στις Κοσμητείες και στις Συγκλήτους. Μέσα από τους εκλεγμένους αντιπρόσωπους μέλη και φίλους της ΚΝΕ, του Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών. Με τις Επιτροπές Αγώνα του ΜΑΣ, που θα συζητούν και θα κατεβάζουν στις φοιτητικές συνελεύσεις προτάσεις για την παρέμβαση στο ίδιο το περιεχόμενο σπουδών, στην κατεύθυνση της απαγκίστρωσής του από τις επιταγές των μονοπωλίων. Που φυσικά αυτή μπορεί να είναι οριστική, στο βαθμό που οικοδομείται μια πραγματικά φιλολαϊκή οικονομία και εξουσία, μόνο στα πλαίσια της οποίας μπορεί η Εκπαίδευση να προσανατολίζεται στις ανάγκες της επιστήμης και τις διευρυμένες λαϊκές ανάγκες. Σε αυτές τις συνθήκες, το πρόγραμμα σπουδών θα συγκροτείται από ομάδες εργασίας επιστημόνων ειδικών, εκπροσώπων των εργατών της σοσιαλιστικής παραγωγής σε κάθε κλάδο, εκπροσώπων των φοιτητών.

Χωρίς, λοιπόν, να έχουμε καμιά αυταπάτη ότι το ζήτημα αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί ολοκληρωμένα στα σημερινά πλαίσια, με βάση τη συνολικότερη πρόταση του Κόμματος για την Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση, είναι στο επίκεντρο της παρέμβασής μας, για παράδειγμα, η αποστέωση των προγραμμάτων σπουδών από τα θεωρητικά μαθήματα ή αντίστροφα το βάρος που μπορεί να δίνεται στη θεωρία σε κάποια αντικείμενα και να υποσκελίζεται το κομμάτι της εφαρμογής τους. Είναι στα αιτήματά μας η διπλωματική εργασία και η πρακτική άσκηση σε όλα τα επιστημονικά αντικείμενα, καθώς το πρώτο βοηθά να γίνεται στο τέλος των σπουδών μια πιο ολοκληρωμένη συνθετική επιστημονική δουλειά, ενώ το δεύτερο βοηθά το φοιτητή να δει την εφαρμογή της πιο ακαδημαϊκής, θεωρητικής γνώσης στην παραγωγή και εργασία. Ζητούμε να εμπλουτιστούν τα προγράμματα σπουδών σε όλα τα αντικείμενα με μαθήματα Φιλοσοφίας, Πολιτικής Οικονομίας, Ιστορίας, ώστε να γίνεται κάθε φορά κατανοητό το κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο αναπτύσσεται κάθε επιστήμη και οι ειδικοί όροι της. Αντίθετα, απαιτούμε να βγουν από τα προγράμματα σπουδών όλα τα μαθήματα επιχειρηματικότητας, μαθήματα καινοτομίας, που γίνονται τις περισσότερες φορές σε συνεργασία με τους εκπροσώπους των επιχειρήσεων.

Είναι σαφές ότι τα ζητήματα του περιεχομένου σπουδών, όπως αποτυπώνεται στα προγράμματα σπουδών, απαιτούν σε βάθος μελέτη τόσο του αστικού ιδεολογικού οπλοστασίου, των εξελίξεων στους κλάδους της καπιταλιστικής παραγωγής, όσο και μελέτη των δικών μας θεωρητικών αρχών και εργαλείων, της επιστημονικής θεωρίας του μαρξισμού-λενινισμού. Ιστορικά, ωστόσο, έχουν υπάρξει λαμπρά παραδείγματα επιστημόνων, σε πολλά διαφορετικά επιστημονικά αντικείμενα, που άνοιξαν προοδευτικούς δρόμους μέσα από την επιστήμη τους, πηγαίνοντας κόντρα στις αντιεπιστημονικές ανορθολογικές θεωρίες, καταλήγοντας πάντα στο ίδιο συμπέρασμα: όσο η επιστήμη συνθλίβεται στις συμπληγάδες των νόμων του καπιταλιστικού κέρδους, δεν μπορεί παρά να περιορίζεται και να στρεβλώνεται συνεχώς. Μπροστά στα 100χρονα του Κόμματος, οι νέοι σύντροφοι μπορούν και πρέπει να ψάξουν και να μελετήσουν αυτά τα παραδείγματα, τη ζωή και το έργο τους, να αναδείξουν την υπεροχή στη θεωρία και στη στάση ζωής που είχαν οι κομμουνιστές επιστήμονες.


Της
Κέλλυς ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ*
*Η Κέλλυ Παπαϊωάννου είναι μέλος του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ του ΚΚΕ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ