Σάββατο 28 Μάη 2016
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Στο σημερινό 4σέλιδο «Διεθνή & Οικονομία» μπορείτε να διαβάσετε τα εξής:

-- Υπουργός Εξωτερικών συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ: Ταξίδια σε Βουλγαρία και Αλβανία για τα κομπρεμί του κεφαλαίου.

-- «Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα» BRICS: Στον ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό για την οικονομική διείσδυση στις «αναπτυσσόμενες αγορές» μπαίνουν οι BRICS μέσω της ίδρυσης της «Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας».

-- Σύνοδος Ρωσίας - ASEAN: Διευρύνεται το ενδιαφέρον των ιμπεριαλιστών για τη Νοτιοανατολική Ασία.

-- Νότια Αφρική: Αύξηση της ανεργίας και διεύρυνση των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων φέρνει η όξυνση της καπιταλιστικής κρίσης.

ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
Σε Σόφια και Τίρανα για κομπρεμί του κεφαλαίου

Υπό τις «ευλογίες» των ΗΠΑ προχωρούν τα σχέδια του αγωγού IGB (φωτ. από συνάντηση του Π. Σκουρλέτη με την υπουργό Ενέργειας της Βουλγαρίας, παρουσία του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ για ενεργειακά θέματα, A. Χοχστάιν)

Eurokinissi

Υπό τις «ευλογίες» των ΗΠΑ προχωρούν τα σχέδια του αγωγού IGB (φωτ. από συνάντηση του Π. Σκουρλέτη με την υπουργό Ενέργειας της Βουλγαρίας, παρουσία του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ για ενεργειακά θέματα, A. Χοχστάιν)
Βαλίτσες για Βουλγαρία και κατόπιν για Αλβανία ετοιμάζει ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Κοτζιάς, στην προσπάθεια της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ να διευρύνει τα κομπρεμί της ντόπιας αστικής τάξης με άλλα κεφάλαια της βαλκανικής, ανοίγοντάς της νέα πεδία κερδοφορίας, στο φόντο βέβαια των εντεινόμενων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που ξεδιπλώνονται στα Βαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή...

Στο επίκεντρο ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός IGB

Πηγαίνοντας τις επόμενες μέρες στη Σόφια, η ελληνική πλευρά αναμένεται να προχωρήσει τη συζήτηση για τον κάθετο διασυνδετήριο αγωγό φυσικού αερίου IGB μεταξύ των δύο χωρών, την επέκτασή του και προς βορρά, προς Ρουμανία, τη σχηματοποίηση και σταθεροποίηση ενός πλαισίου τριμερούς συνεργασίας Ελλάδας - Βουλγαρίας - Ρουμανίας, θέμα που έχει ήδη συζητήσει ο Ν. Κοτζιάς σε προηγούμενες επαφές του με τους ομολόγους του υπουργούς. Η συζήτηση αναμένεται να εστιάσει και στην επέκταση προς βορρά και άλλων δικτύων και υποδομών, όπως και στη διαχείριση του Προσφυγικού.

Σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο της ελληνικής πρεσβείας στη Σόφια, για τον αγωγό IGB υπέβαλαν μη δεσμευτικές αιτήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος 9 εταιρείες. Το καταρχήν ενδιαφέρον τους για δέσμευση χωρητικότητας ανέρχεται σε 4,3 δισ. κυβ. μέτρα ετησίως στην κατεύθυνση από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία και περίπου 1 δισ. κυβ. μέτρα ετησίως για την αντίστροφη ροή από τη Βουλγαρία προς την Ελλάδα. Οι εν λόγω ποσότητες ξεπερνούν την αρχικά σχεδιασμένη χωρητικότητα του αγωγού των 3 δισ. κ.μ. Ωστόσο, το σχέδιο προβλέπει την αύξηση της ποσότητας μεταφοράς αερίου στα 5 δισ. κ.μ. σε ετήσια βάση εφόσον υφίσταται το αντίστοιχο ενδιαφέρον.

Πρόσφατα, η Βουλγάρα υπουργός Ενέργειας, Τεμενούζκα Πετκόβα, είχε ανακοινώσει ότι ενδιαφερόμενες εταιρείες σε πρώτη φάση ήταν η βουλγαρική «Bulgargaz», η ελληνική «ΔΕΠΑ», η ιταλική «Edison», η κρατική επιχείρηση του Αζερμπαϊτζάν «Socar», η αμερικανική «Noble Energy και η «Gastrade», θυγατρική του ελληνικού ομίλου Κοπελούζου. Οι τρεις νέες υποψήφιες εταιρείες είναι η «OMV Petrom» και οι βουλγαρικές εταιρείες διανομής αερίου «Citygaz» και «Black Sea Technology Company».

Από την πρεσβεία σημειώνεται ότι εκδήλωση ενδιαφέροντος για τη σημαντικότερη ποσότητα αερίου προήλθε από την Gastrade του ομίλου Κοπελούζου, ο οποίος κατασκευάζει και τον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) κοντά στην Αλεξανδρούπολη. Ωστόσο, εκτιμάται ότι οι αρχικά δηλωμένες ποσότητες αερίου θα μειωθούν στη συνέχεια κατά τη διάρκεια του τελικού διαγωνισμού για τη δέσμευση ποσοτήτων.

Το υγροποιημένο φυσικό αέριο θα είναι ουσιαστικά η μοναδική πηγή τροφοδότησης του αγωγού μέχρι την έναρξη της λειτουργίας του κοιτάσματος Shah Deniz 2, μετά το 2020. Η κατασκευή του συνδετήριου αγωγού σχεδιάζεται να ξεκινήσει τον Οκτώβρη 2016 και ο αγωγός να τεθεί σε λειτουργία στα μέσα του 2018.

Η βουλγαρική αστική τάξη δείχνει να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τον IGB, εφόσον μέσω του αγωγού TAP (σχεδιάζεται να μεταφέρει αζέρικο αέριο μέσω Τουρκίας, Ελλάδας, Αλβανίας και Ιταλίας στην Κεντρική Ευρώπη) θα έχει πρόσβαση σε ένα νέο προμηθευτή αερίου, το Αζερμπαϊτζάν (η Βουλγαρία εξαρτάται στην παρούσα φάση σχεδόν απόλυτα από το ρωσικό αέριο), αλλά και σε άλλους εμπόρους υγροποιημένου αερίου, οι οποίοι θα αντικαταστήσουν σε κάποιο βαθμό ή και εξολοκλήρου το ρωσικό αέριο...

Πίεση από ΗΠΑ και ΕΕ...

Επιπλέον, η ελληνική πρεσβεία στη Σόφια σημειώνει: «Για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού, όμως, υπάρχουν μεγάλες πιέσεις τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία εμμένει σ' αυτό ήδη από το 2009, όσο και από πλευράς των ΗΠΑ, οι οποίες θεωρούν τον αγωγό αυτόν ως ευκαιρία για την ενεργειακή ανεξαρτητοποίηση της Βουλγαρίας από τη Ρωσία».

Στο δελτίο της ελληνικής πρεσβείας διαβάζουμε και τα εξής σχετικά: «Στο πλαίσιο αυτό και ύστερα από σειρά διαβουλεύσεων, καταρτίστηκε ένα εναλλακτικό σχέδιο: Προκειμένου να υπογραφεί μακροπρόθεσμη συμφωνία για αγορά υγροποιημένου αερίου ώστε η χωρητικότητα του αγωγού να είναι εξασφαλισμένη, η Βουλγαρία να επενδύσει στον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου κοντά στην Αλεξανδρούπολη».

Συμπληρώνει: «Οι νέες επιχειρήσεις που συμμετείχαν στα τεστ, "Gastrade" (θυγατρική του ομίλου Κοπελούζου) και "Noble Energy", είναι και εταίροι στο σχέδιο κατασκευής του τερματικού σταθμού υγροποιημένου αερίου στην Αλεξανδρούπολη. Ενδιαφέρον προς τον σταθμό εκδήλωσαν, επίσης, η ελληνική ΔΕΠΑ και η αμερικανική "Cheniere". Ο εν λόγω τερματικός σταθμός θα έχει χωρητικότητα 5,3 - 5,6 δισ. κ.μ. και βρίσκεται πολύ κοντά στην αρχή του μελλοντικού διασυνδετήριου αγωγού στην Κομοτηνή».

Επίσης αναφέρει: «Το σχέδιο για τον τερματικό σταθμό είναι ανάμεσα στις προτεραιότητες της Κομισιόνκαι μπορεί να λάβει έως και 50% της αναγκαίας χρηματοδότησης υπό τη μορφή επιχορήγησης».

...κόντρα στα ρωσικά μονοπώλια

Και καταλήγει το εν λόγω ενημερωτικό δελτίο: «Ενδεχόμενη συμμετοχή στον τερματικό σταθμό δίνει τη δυνατότητα στη Βουλγαρία να έχει πρόσβαση στην αγορά υγροποιημένου αερίου χωρίς να επιβάλλεται να συνάπτει μακροπρόθεσμη συμφωνία. Η "Bulgargaz" αλλά και άλλοι έμποροι και καταναλωτές θα μπορούν να αγοράζουν αέριο σε τιμές αγοράς μόνο όποτε τους συμφέρει. Το σημαντικότερο, όμως, είναι άλλο: Η πρόσβαση στις διεθνείς αγορές αερίου θα έθετε τέρμα στην πολιτική τιμών της Gazprom».

Ακριβώς επ' αυτού, η βουλγαρική εφημερίδα «ΚΑΠΙΤΑΛ» έγραφε σχετικά: «Η Βουλγαρία θα διέθετε πλέον ένα εργαλείο άσκησης πίεσης στο ρωσικό όμιλο, προκειμένου να συμμορφώνεται με την αγορά, η τιμή απόκτησης του οποίου δεν είναι υψηλή»...

Στην Αλβανία

Το ταξίδι του Ν. Κοτζιά στα Τίρανα, στις αρχές Ιούνη, αναμένεται πιο ακανθώδες. Με αφορμή τη συμπλήρωση και λήξη των 20 χρόνων που μεσολάβησαν από την υπογραφή του προηγούμενου συμφώνου φιλίας και συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες το 1996, ο Ν. Κοτζιάς αναμένεται να κομίσει στην αλβανική κυβέρνηση μια συνολική πρόταση - πακέτο για επίλυση όλων των διμερών θεμάτων.

Τα κύρια ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν και παραμένουν εκκρεμή, είναι η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας, η διευθέτηση των περιουσιακών ζητημάτων που υπάρχουν και στις δύο πλευρές (θέμα που από αλβανικής πλευράς σηκώνουν ιδιαίτερα οι λεγόμενοι τσάμηδες), καθώς και ζητήματα όπως η περισυλλογή των οστών περίπου 11.000 Ελλήνων στρατιωτών, οι οποίοι σκοτώθηκαν το 1940-41 κατά τον Ελληνο-ιταλικό πόλεμο και παραμένουν θαμμένοι σε πολλές διαφορετικές τοποθεσίες. Η συζήτηση θα εστιάσει, βεβαίως, και στα ζητήματα της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία.

Θυμίζουμε ότι η αλβανική πλευρά έχει χαρακτηρίσει μονομερή κίνηση της Ελλάδας την προκήρυξη «οικοπέδων» για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Ιόνιο. Μάλιστα, έχουν προβάλει τον ισχυρισμό ότι με βάση το διμερές νομικό πλαίσιο και τη διεθνή νομοθεσία που αφορά την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών (όπως την διαβάζει η αλβανική αστική τάξη), οι γεωγραφικές συντεταγμένες του «Οικοπέδου 1» (στα βορειοδυτικά της Κέρκυρας) που προκήρυξε η Ελλάδα για έρευνες, εισέρχονται εντός αλβανικών χωρικών υδάτων. Οπως, επίσης, ζητούν την άρση από την Ελλάδα του λεγόμενου εμπολέμου του 1940, ισχυριζόμενοι ότι βάσει αυτού συνεχίζεται η δέσμευση των περιουσιών Αλβανών στη χώρα...

Ως διαπραγματευτικό «ατού» επιχειρεί να χρησιμοποιήσει η ελληνική αστική τάξη την υποστήριξη που τάζει στην αντίστοιχη αλβανική, στην πρεμούρα της τελευταίας να ενταχθεί στην ΕΕ. Θυμίζουμε, τα Τίρανα έχουν λάβει καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας από τον Ιούνη 2014, ωστόσο, όπως επαίρεται η ελληνική πλευρά, ο τέτοιος δρόμος της άνοιξε 11 χρόνια νωρίτερα, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Θεσσαλονίκης, όπου η Αλβανία αναφέρθηκε για πρώτη φορά ως «πιθανή» υποψήφια για την ΕΕ.


Θ. Μπ.

ΝΕΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ - BRICS
Για εξασφάλιση καλύτερης δυνατότητας απόκτησης μεγαλύτερων μεριδίων στη διεθνή αγορά

Από την 7η Σύνοδο Κορυφής των BRICS το 2015
Από την 7η Σύνοδο Κορυφής των BRICS το 2015
Κατά τους πρώτους μήνες του έτους που διανύουμε η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα (NDB) που ίδρυσαν οι BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική) εκταμίευσε τα πρώτα της δάνεια, συνολικού ύψους 811 εκατ. δολαρίων, προς επιχειρήσεις του τομέα της «πράσινης ενέργειας» και ήδη επεξεργάζεται σειρά αιτημάτων για τη χρηματοδότηση έργων σε υποδομές Ενέργειας, Μεταφορών κ.ά.

Από το Μάρτη του 2013, όταν οι ιδρυτές της ανακοίνωσαν στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής τη σύσταση της τράπεζας, δήλωσαν ευθύς εξαρχής ότι η NDB αποτελεί «εναλλακτικό» επενδυτικό ίδρυμα έναντι της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, με σκοπό την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των πέντε κρατών - μελών αλλά και τη χρηματοδότηση έργων σε μια μεγάλη γκάμα τομέων της οικονομίας σε κράτη και επιχειρήσεις αναπτυσσόμενων χωρών.

Η αναφορά στην Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ δεν είναι καθόλου τυχαία μιας και πριν από το ξέσπασμα της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης το 2008 είχαν ξεκινήσει συζητήσεις για την αλλαγή στους κανονισμούς λειτουργίας στο εσωτερικό των παραπάνω χρηματοπιστωτικών οργανισμών, που όμως δεν προχώρησαν, με κύρια ευθύνη των ΗΠΑ. Δεκάδες αναπτυσσόμενες χώρες που συμμετέχουν με κεφάλαια στο ΔΝΤ απαιτούν εδώ και χρόνια αλλαγές στο καταστατικό του και στο ύψος των «Ειδικών Τραβηχτικών Δικαιωμάτων» κάθε χώρας - μέλους του.

Στην Κίνα η έδρα

Τα «Ειδικά Τραβηχτικά Δικαιώματα», που λειτουργούν ως διεθνές αποθεματικό στοιχείο από το 1967, καθορίζουν το ύψος των δανείων που μπορεί να λάβει κάθε χώρα από το ΔΝΤ αλλά και τα δικαιώματα ψήφου στο εσωτερικό του. Οι ηγέτες του G20 είχαν αποφασίσει το 2010 να γίνουν αποδεκτά τα αιτήματα των αναπτυσσόμενων χωρών για αλλαγές στον εσωτερικό συσχετισμό ισχύος του ΔΝΤ και να αποτυπώσουν το νεότερο (για παράδειγμα, η Κίνα από τρίτη οικονομία είναι πλέον δεύτερη στον κόσμο, πίσω από τις ΗΠΑ, αφήνοντας τρίτη τη Γερμανία, υπό την επίδραση της ανισόμετρης ανάπτυξης), οι οποίες ωστόσο δεν εφαρμόστηκαν, με ευθύνη των ΗΠΑ, οι οποίες διατηρούν τον κυρίαρχο ρόλο στο Ταμείο από την ίδρυσή του μεταπολεμικά μέχρι και σήμερα.

Υπήρξε στη συνέχεια μια σειρά δηλώσεων από τους ηγέτες και άλλους πολιτικούς παράγοντες των BRICS για την τακτική που ακολουθούν οι ΗΠΑ στο εσωτερικό του ΔΝΤ, μέχρι την τελική επίσημη ανακοίνωση ίδρυσης της NDB. Αξίζει να αναφερθεί πως όλες μαζί οι χώρες των BRICS ξεπερνούν τα 3 δισ. κατοίκους, δηλαδή περισσότερο από το 41% του παγκόσμιου πληθυσμού, καλύπτουν σε έκταση πάνω από το 1/4 της υδρογείου και παράγουν σχεδόν το 25% του παγκόσμιου ετήσιου ΑΕΠ.

Η NDB έχει μία καταστατική καινοτομία συγκριτικά με την Παγκόσμια Τράπεζα, αφού όλα τα ιδρυτικά μέλη έχουν δικαίωμα μιας ψήφου, ανεξαρτήτως των κεφαλαίων που έχουν συνεισφέρει στο αρχικό της κεφάλαιο, ενώ κανένα δεν διαθέτει το δικαίωμα άσκησης βέτο. Εδρα της τράπεζας ορίστηκε η Σαγκάη της Κίνας, γεγονός που οδηγεί αρκετούς αναλυτές να επισημαίνουν τον κυρίαρχο ρόλο που παίζει η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου στο εσωτερικό της, πέραν των διακηρύξεων περί ισοτιμίας των μελών της. Βέβαια, η Κίνα έχει καταβάλει το μεγαλύτερο χρηματικό κεφάλαιο, ύψους 41 δισ. δολαρίων, ακολουθούν η Βραζιλία, η Ινδία και η Ρωσία με 18 δισ. δολάρια και η Νότια Αφρική με 5 δισ.

Ανάγκη για επενδύσεις στις αναπτυσσόμενες αγορές

Στην ιδρυτική διακήρυξη της NDB υπογραμμίζεται ρητά ότι οι τρέχουσες πηγές χρηματοδότησης σε παγκόσμιο επίπεδο δεν αντιστοιχούν στις επενδυτικές ανάγκες κρατών και ιδιωτικών επιχειρήσεων, καθώς τα ιδιωτικά διεθνή επενδυτικά κεφάλαια δεν παρουσιάζουν τη σταθερότητα που απαιτούν οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις, ούτε το συνολικό τους μέγεθος επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών. Σκοπός της NDB, επισημαίνεται, είναι να παίξει καθοριστικό ρόλο στην κάλυψη τέτοιων αναγκών για τη χρηματοδότηση μακροπρόθεσμων επενδυτικών πλάνων. Το αρχικό κεφάλαιο της τράπεζας ήταν 45 δισ. δολάρια, αλλά μέσα σε δύο χρόνια έφτασε τα 100 δισ., τα οποία προορίζονται να επενδυθούν κατά την επόμενη δεκαετία.

Ομως, όπως αναγνωρίζουν οι ιδρυτές της, ακόμη και αυτό το ποσό παραμένει ανεπαρκές για την κάλυψη χρηματοδοτικών αναγκών στις υποδομές των αναπτυσσόμενων χωρών, τις οποίες και υπολογίζουν στο 1 τρισ. δολάρια το χρόνο για τα επόμενα δέκα χρόνια. Η χρηματοδοτική αυτή ανεπάρκεια μπορεί να ξεπεραστεί, όπως σημειώνεται, εάν τα μέλη που συμμετέχουν δημιουργήσουν ένα περιβάλλον συνεργασίας και ανταλλαγής γνώσης, για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις κατά τα επόμενα χρόνια ώστε η NDB να μπει πιο δυναμικά στο διεθνή επενδυτικό ανταγωνισμό. Παρά το γεγονός ότι η τράπεζα παρουσιάζεται ως «εναλλακτική» χρηματοδοτική πηγή στο κατεστημένο της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ, ο Ινδός πρόεδρός της, Kundapur Vaman, τονίζει σε κάθε ευκαιρία ότι οι επενδυτικές ανάγκες σε υποδομές είναι τεράστιες και επομένως υπάρχει άπλετος χώρος για την παράλληλη ύπαρξη πολλαπλάσιων δανειοδοτικών οργανισμών.

Θα απευθύνεται στις «αγορές»

Οπως έχει γίνει γνωστό, η συνεισφορά των ιδρυτών της στα δανειοδοτικά της κεφάλαια δεν προβλέπεται να αυξηθεί όταν αυτά εξαντληθούν, αλλά η τράπεζα θα απευθυνθεί στις διεθνείς αγορές για τη δανειοδότησή της. Γεγονός που αποκαλύπτει εν πολλοίς και το χαρακτήρα της NDB καθώς οι κανόνες λειτουργίας των «διεθνών αγορών» είναι ακριβώς ίδιοι για όποιον απευθύνεται σε αυτές για δανειοδότηση. Που σημαίνει ότι η τράπεζα θα πρέπει να παρουσιάζει κερδοφορία και με αυτόν τον απαράβατο όρο θα χορηγεί δάνεια, εάν θέλει τουλάχιστον να παραμείνει εντός των αγορών ως αξιόπιστος δανειολήπτης. Καθόλου τυχαίο δεν είναι άλλωστε το γεγονός ότι η αμερικανική «Goldman Sachs» έχει αναλάβει το ρόλο του βασικού επενδυτικού συμβούλου.

Σίγουρα, η ίδρυση της «Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας» από τους BRICS συνιστά, δυνητικά περισσότερο, ένα ακόμη στοιχείο του αναπτυσσόμενου ανταγωνισμού τους με τους άλλους διεθνείς διακρατικούς καπιταλιστικούς οργανισμούς, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ, τα άλλα ισχυρά καπιταλιστικά κράτη ή διακρατικές ενώσεις, όπως ΗΠΑ, Ευρωζώνη - ΕΕ, Ιαπωνία κ.λπ., όμως ταυτόχρονα με τον ανταγωνισμό συνυπάρχει διεθνώς και η τάση για οικονομική συνεργασία. Ισως μάλιστα η NDB να λειτουργήσει υποβοηθητικά στην είσοδο ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων της Δύσης στις αγορές των αναπτυσσόμενων χωρών, ίσως και με ακόμη καλύτερους όρους απ' ό,τι το ΔΝΤ, μιας και η νέα τράπεζα αφενός δεν φέρει, ακόμη, την αρνητική φήμη που φέρει το ΔΝΤ σε πάρα πολλές χώρες και λαούς της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας, αφετέρου δρώντας ανταγωνιστικά με το ΔΝΤ, μπορεί να προσελκύει με καλύτερους όρους τη συνεργασία άλλων κρατών, γεγονός που βοηθά και τη διείσδυση των BRICS σ' αυτές τις οικονομίες. Επίσης, όταν ανακοινώθηκε η ίδρυση της NDB εκφράστηκε, τουλάχιστον φραστικά, η επιδίωξη συμμετοχής από κράτη της ΕΕ, όπως π.χ. τη Βρετανία, την Ιταλία, ακόμη και τη Γερμανία.

Αυτό που γίνεται σαφές και με αφορμή την ίδρυση της NDB είναι πως και οι πέντε χώρες - μέλη των BRICS δεν βρίσκονται στην οικονομική κατάσταση των προηγούμενων δεκαετιών, αφετέρου δεν πρόκειται να αρκεστούν στη «μοιρασιά» των αγορών όπως είχε ρυθμιστεί προς όφελος των δυτικών μονοπωλιακών ομίλων μέχρι πρόσφατα. Πλέον, ολοένα και περισσότερο αναδεικνύονται σε χώρες εκροής επενδυτικών κεφαλαίων σε αγορές του εξωτερικού, κυρίως σε όμορες αναπτυσσόμενες αγορές και αυτήν την ανάγκη έρχεται ουσιαστικά να υπηρετήσει η NDB. Αυτό λένε μάλιστα και οι πολιτικοί και οικονομικοί αξιωματούχοι αυτών των χωρών, ότι δηλαδή επιθυμούν τη συνεργασία με όλες τις άλλες χώρες και οργανισμούς, σε «ισότιμη βάση» και ότι εν τέλει η NDB έρχεται να υπηρετήσει αυτόν ακριβώς τον σκοπό. Να θυμίσουμε, για παράδειγμα, ότι η ανάπτυξη του μεγαλεπήβολου επενδυτικού σχεδίου για το «δρόμο του μεταξιού» θεωρείται πεδίο επενδύσεων της NDB.


Φ. Κ.

ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΣΙΑ - ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ
Διευρύνεται το ενδιαφέρον ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων

Η πρόσφατη Σύνοδος Ρωσίας - ASEAN επιβεβαίωσε τη «στροφή» που πλέον δυναμώνει και η Μόσχα

Στιγμιότυπο από τη δεύτερη μέρα της Συνόδου
Στιγμιότυπο από τη δεύτερη μέρα της Συνόδου
Στις 19 και 20 Μάη έγινε στο ρωσικό θέρετρο της Μαύρης Θάλασσας, Σότσι, η επετειακή Σύνοδος Κορυφής Ρωσίας - ASEAN (Ενωση Κρατών Νοτιοανατολικής Ασίας), με αφορμή και τη συμπλήρωση 20 χρόνων από την επίσημη έναρξη διμερούς διαλόγου και συνεργασίας. Στην Ενωση αυτή θυμίζουμε ότι συμμετέχουν τα εξής 10 κράτη: Βιετνάμ, Ινδονησία, Καμπότζη, Λάος, Μαλαισία, Μπρουνέι, Μιανμάρ, Σιγκαπούρη, Ταϊλάνδη, Φιλιππίνες. Η συνάντηση επιβεβαίωσε ότι στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού, αλλά και ειδικότερα στη Νοτιοανατολική Ασία, οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί θα δυναμώσουν ραγδαία το επόμενο διάστημα, καθώς επιβεβαιώθηκε ξανά το ζωηρό και αυξανόμενο «ενδιαφέρον» και της Ρωσίας, για μια περιφέρεια στην οποία, ήδη, οι εντάσεις ενισχύονται εξαιτίας της ισχυρής «παρουσίας» της Κίνας (βλ. εδαφικές διαφορές με Φιλιππίνες, Βιετνάμ, Ινδονησία κ.τ.λ.), αλλά και στην οποία, ειδικά τους τελευταίους μήνες, οι ΗΠΑ συστηματοποιούν ακόμα περισσότερο τις παρεμβάσεις τους για να αναβαθμίσουν τη γεωπολιτική τους ισχύ (με περιπολίες πολεμικών πλοίων και αεροπλάνων). Για το «ενδιαφέρον» που προκαλεί η περιοχή, καθόλου τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι μόλις τον περασμένο Φλεβάρη, η Ουάσιγκτον φιλοξένησε την πρώτη Σύνοδο ΗΠΑ - ASEAN, στο Σάνιλαντς της Καλιφόρνια.

Πρώτη δραστηριότητα στο συνολικό πρόγραμμα της Συνόδου ήταν το Επιχειρηματικό Φόρουμ (19 Μάη), ακριβώς επειδή - όπως εξήγησε μιλώντας στις αντιπροσωπείες ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, «αυτό αναδεικνύει την προτεραιότητα που δίνουμε στην ανάπτυξη της εμπορικής και οικονομικής συνεργασίας ανάμεσα στη Ρωσία και τις χώρες της ASEAN». Ο ίδιος περιέγραψε χωρίς μισόλογα τις φιλοδοξίες των ρωσικών μονοπωλίων, χαρακτηρίζοντας ως «μέτριο» τον όγκο των διμερών εμπορικών συναλλαγών, που πέρυσι έφτασε μόλις τα 13,7 δισ. δολάρια, όταν το αντίστοιχο νούμερο για Κίνα - ASEAN είναι 80 δισ. δολάρια (σύγκριση που επέλεξε να κάνει ο ίδιος ο Πούτιν).

«Η Ρωσία επιθυμεί να ενταχθεί σε κάθε αναπτυξιακή πρωτοβουλία στην ASEAN» σημείωσε ο Πούτιν, έχοντας φυσικά κατά νου ότι η συγκεκριμένη αγορά είναι μία από τις πιο γοργά αναπτυσσόμενες του κόσμου, σε κρίσιμη γεωστρατηγικά περιοχή, με μεγάλο φυσικό πλούτο και άφθονο, νεαρό εργατικό δυναμικό.

Το «ειδικό βάρος» της Ενέργειας

Με δεδομένο ότι οι ανακατατάξεις κι οι ανταγωνισμοί σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή «ανακατεύουν ήδη την τράπουλα» στην ενεργειακή αγορά και με δεδομένο το ειδικό βάρος που έχει η Ενέργεια για τη ρωσική καπιταλιστική οικονομία, ο Πούτιν δεν παρέλειψε να θυμίσει πως «η Ρωσία μπορεί να ικανοποιήσει την αυξανόμενη ζήτηση προμηθεύοντας Ενέργεια σε μακροπρόθεσμη βάση».

Αντίστοιχες διευκρινίσεις έδωσε στη δική του παρέμβαση και ο υπουργός Ενέργειας, Αλεξάντερ Νόβακ, μεταφέροντας την ετοιμότητα της χώρας του να διαθέσει πετρέλαιο και παράγωγα πετρελαίου με μακροπρόθεσμα αλλά και βραχυπρόθεσμα συμβόλαια.

Μάλιστα, στο περιθώριο της Συνόδου, ο Νόβακ υποστήριξε ότι η περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού είναι σήμερα πρωτοπόρα στην αύξηση της κατανάλωσης ενεργειακών πόρων. «Αυτό είναι αντικειμενικό. Ο τεράστιος αριθμός των καταναλωτών βρίσκεται εκεί. Οσον αφορά τις προμήθειες ενεργειακών πόρων, η εθνική ενεργειακή στρατηγική προϋποθέτει ότι οι παραδόσεις στην περιοχή Ασίας - Ειρηνικού θα αυξηθούν 1,8-2,2 φορές, σε σύγκριση με τα σημερινά επίπεδα. Αυτά σχετικά με το πετρέλαιο και τα παράγωγα του πετρελαίου. Οι συνολικές προμήθειες σε LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) θα αυξηθούν από 7 μέχρι 9 φορές, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας» είπε.

«Γιατί χρειαζόμαστε την αγορά της ASEAN»

Στο Φόρουμ, αναδείχτηκε πολύ συγκεκριμένα πώς μια σειρά μερίδες του ρωσικού κεφαλαίου στρέφονται προς την Ανατολή. Ετσι, όπως εξήγησε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης, Αλεξέι Λικχάτσεφ, από πλευράς φυσικού όγκου, το εμπόριο μεταξύ Ρωσίας - ASEAN αυξήθηκε κατά 20% το πρώτο τρίμηνο του 2016. Ανάμεσα σε άλλα, αυξήθηκαν οι προμήθειες της Ρωσίας σε μηχανήματα, εξοπλισμό, μέταλλα. Ο Λικχάτσεφ μίλησε για «εξαιρετικά θετική τάση» στον κλάδο των Τροφίμων, συμπληρώνοντας πως η ASEAN είναι η μόνη διακρατική Ενωση με την οποία η Ρωσία είχε τόσο θετική τάση (σε δολάρια) στο α' εξάμηνο του χρόνου. Μάλιστα, ο επικεφαλής της Ενωσης των βιομηχάνων που ασχολούνται με την εκτροφή και εμπορία ζώων, Σεργκέι Γιουσίν, ανέφερε ότι «οι επενδυτές από τις χώρες της ASEAN είναι οι μεγαλύτεροι στη ρωσική αγορά... Ερχονται για να μείνουν... Ούτε η Ευρώπη ούτε οι ΗΠΑ επενδύουν τόσα χρήματα στη ρωσική γεωργία...».

Τα παραπάνω είναι ενδεικτικά των δεσμών που δημιουργούνται ανάμεσα σε καπιταλιστές των δύο πλευρών, σε μια περίοδο αρκετά δύσκολη (και) για τη ρωσική καπιταλιστική οικονομία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για τις «ισορροπίες» σε διάφορες γεωπολιτικές συνεργασίες.

Ο διευθυντής του τμήματος Διεθνών Σχεδίων του Κέντρου Ρωσικών Εξαγωγών, Μιχαήλ Μαμονοφ, υπογράμμισε με τη σειρά του ότι «σε σχέση με το 2014, οι εξαγωγές μας εκτός πετρελαίου και αερίου αυξήθηκαν κατά 30%. Αυτό δείχνει ότι υπάρχει σημαντική δυναμική για την ενίσχυση των σχέσεών μας (...) ειδικά τώρα, καθώς η πλειοψηφία των χωρών της ASEAN εφαρμόζουν φιλόδοξα προγράμματα εθνικής ανάπτυξης ευρείας κλίμακας, για να αναβαθμίσουν και να εκσυγχρονίσουν τις υποδομές τους που αφορούν Μεταφορές, Ενέργεια και κοινωνικές υπηρεσίες». Πρόκειται για μια σειρά αναδιαρθρώσεις που προωθούνται με στόχο να διασφαλιστούν δίκτυα (π.χ. τηλεπικοινωνιών) και άλλες προϋποθέσεις βασικές για την προσέλκυση επενδύσεων, να επιταχυνθεί η συγκέντρωση του κεφαλαίου, να καταρτιστούν εκατομμύρια ανειδίκευτοι εργάτες, οι οποίες όλες τους - όπως είναι φυσικό - ανοίγουν την όρεξη σε πολλά ισχυρά μονοπώλια που αναζητούν νέες διεξόδους και ένα μεγαλύτερο μέρος της «πίτας» σε παλιές και νέες αγορές.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τον επικεφαλής του Κέντρου Ρωσικών Εξαγωγών, Πιότρ Φράντκοφ, μέσα στα επόμενα 3-5 χρόνια, τα προϊόντα προστιθέμενης αξίας που προμηθεύει (σε άλλους) η Ρωσία, θα αντιπροσωπεύουν το 10% των συνολικών εισαγωγών στις χώρες της ASEAN. «Μέχρι και 80% των εξαγωγών μας σε χώρες της ASEAN είναι προϊόντα προστιθέμενης αξίας, όχι πρώτες ύλες» δήλωσε ο συγκεκριμένος.

Οσον αφορά τις ρωσικές επενδύσεις στα γοργά αναπτυσσόμενα δίκτυα Μεταφορών της περιφέρειας της ASEAN, ο αντιπρόεδρος των «Ρωσικών Σιδηροδρόμων», Αλεξάντερ Μισάριν, εξήγησε ότι η εταιρεία θεμελίωσε τη συνεργασία της με (6 από τα 10 μέλη της Ενωσης) Βιετνάμ, Ινδονησία, Καμπότζη, Λάος, Μιανμάρ και Ταϋλάνδη. Τις τελευταίες μέρες, υπογράφτηκε συμφωνία για συμμετοχή στη δημιουργία ενός δικτύου συνολικού μήκους 242 χιλιομέτρων στο Βιετνάμ, όπου η Μόσχα θα εμπλακεί στο μέρος της συμβουλευτικής μηχανικών, του σχεδιασμού αλλά και της κατασκευής.


Α. Μ

«Ο ρόλος των περιφερειακών ενώσεων»

Μιλώντας στους ηγέτες κρατών και τους εκπροσώπους των επιχειρήσεων που παραβρέθηκαν στο Φόρουμ, ο Πούτιν σημείωσε ακόμα: «Συνάδελφοι, ο ρόλος των ενώσεων περιφερειακής ενοποίησης στην παγκόσμια οικονομία έχει αρχίσει να ενισχύεται». Και συνέχισε: «Πιστεύω ότι μπορούμε τελικά να δημιουργήσουμε μια Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου μεταξύ της Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης και της ASEAN. Αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει τη συνεισφορά μας στην ανάπτυξη μιας (ευρύτερης) Ζώνης Ελεύθερου Εμπορίου Ασίας - Ειρηνικού».

Θυμίζουμε ότι η Ευρασιατική Οικονομική Ενωση (Eurasian Economic Union - EAEU) είναι η διακρατική καπιταλιστική ένωση που έχει δημιουργηθεί με την πρωταγωνιστική «συμβολή» της Ρωσίας και υπόλοιπα μέλη τα κράτη Τατζικιστάν, Αρμενία, Λευκορωσία, Καζακστάν και Κιργιστάν.

Η επισήμανση για τον αυξανόμενο ρόλο των περιφερειακών ενώσεων είναι ενδεικτική των προσπαθειών κάθε ιμπεριαλιστικού κέντρου να αξιοποιήσει συνεργασίες και ισορροπίες που ευνοούν τα δικά του σχέδια, στην αναμέτρησή του με άλλα ισχυρά κέντρα. Για παράδειγμα, η ιδέα μιας Ζώνης Ελεύθερου Εμπορίου σε Ασία - Ειρηνικό είναι αυτή που καθοδηγεί και την πολυσυζητημένη Δια-ειρηνική Συμφωνία Εμπορίου (ΤΡΡ), στην οποία πρωτοστατούν οι ΗΠΑ και στην οποία δεν συμμετέχουν άλλες δυνάμεις αντίστοιχης ισχύος, όπως Ρωσία - Κίνα. Συμμετέχουν ΗΠΑ, Ιαπωνία, Μαλαισία, Βιετνάμ, Σιγκαπούρη, Μπρουνέι, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Καναδάς, Μεξικό, Χιλή, Περού, χώρες δηλαδή με τις οποίες, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, η Ουάσιγκτον συνεργάζεται στενά.

Από την άλλη μεριά, η Κίνα δεν μένει θεατής, αφού και αυτή, τα τελευταία χρόνια, επιταχύνει τη δράση της για να διευρύνει τις συμμετοχές στα σχέδια για τους Σύγχρονους «Δρόμους του Μεταξιού» που θα συνδέουν την ανατολική με την υπόλοιπη Ασία και στη συνέχεια όλη την Ευρώπη, χωρίς φυσικά να έχει εγκαταλείψει τις προσπάθειες να διασφαλίσει διαύλους επαφών και με διακρατικές ενώσεις της «γειτονιάς» της (μεταξύ αυτών και την ASEAN).

Είναι, δηλαδή, φανερό ότι εντείνονται οι σχεδιασμοί ισχυρών δυνάμεων, με τα μονοπώλια κάθε πλευράς να ακονίζουν για τα καλά τα «μαχαίρια» τους, ώστε να προλάβουν μεγαλύτερα μερίδια από τον πλούτο των λαών που λεηλατούν όλοι τους, χωρίς κανέναν απολύτως δισταγμό.

Οι επιδιώξεις και οι συμμαχίες που διαμορφώνονται, συνδέονται - όπως είναι φυσικό - και με ανάπτυξη δεσμών στο στρατιωτικό - «αμυντικό» τομέα.

Στα τέλη Απρίλη, έγινε στη Μόσχα συνάντηση των υπουργών Αμυνας Ρωσίας - ASEAN, όπου ο Ρώσος Σεργκέι Σοϊγκού υπογράμμισε ότι «η επέκταση των στρατιωτικών συνεργασιών στο πλαίσιο των δεσμών Ρωσίας - ΑSEAN είναι ευθυγραμμισμένη με τα συμφέροντα όχι μόνο των δικών μας χωρών, αλλά συνολικά της περιοχής της Ασίας και του Ειρηνικού», αλλά και ότι «υπάρχει σύγκλιση προσεγγίσεων ως προς την επίλυση διεθνών συγκρούσεων, την αντιμετώπιση νέων προκλήσεων και απειλών για την ασφάλεια, πάνω απ' όλα την αντιμετώπιση της "τρομοκρατίας"».

Τέλος, μην ξεχνάμε ότι η περιοχή της Ασίας και της Ωκεανίας είναι ο καλύτερος πελάτης για τη ρωσική στρατιωτική βιομηχανία, αφού στο χρονικό διάστημα 2011-2015 κατευθύνθηκαν εκεί το 68% των ρωσικών εξαγωγών όπλων. Μάλιστα, για το διάστημα αυτό, η Ρωσία κάλυψε το 70% των εισαγωγών στην Ινδία (έναντι 14% των ΗΠΑ), σε μια περίοδο που οι εισαγωγές όπλων στην Ινδία αυξήθηκαν κατά 90% σε σχέση με την πενταετία 2006-2010. Επίσης, η Ρωσία κάλυψε το 93% των εισαγωγών όπλων στο Βιετνάμ, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 699% σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα.

ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ
Αύξηση της ανεργίας και των κοινωνικών ανισοτήτων από την όξυνση της καπιταλιστικής κρίσης

Στιγμιότυπο από την έναρξη της μεγάλης απεργίας μεταλλεργατών τον Ιούλη του 2014
Στιγμιότυπο από την έναρξη της μεγάλης απεργίας μεταλλεργατών τον Ιούλη του 2014
Μαύρα μαντάτα για τα οικονομικά των φτωχών λαϊκών νοικοκυριών στη Νότια Αφρική (το 25% των οποίων δίνει καθημερινά μάχη απέναντι στην απόλυτη φτώχεια) έφερνε η δημοσιοποίηση της τελευταίας έκθεσης της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας στις 20 Μάη, με δυσοίωνες προοπτικές για την οικονομία. Από τη μια προέβλεπε πως η ανάπτυξη της οικονομίας για το τρέχον έτος θα κυμανθεί μόλις στο 0,6%, από την άλλη διέβλεπε αύξηση του πληθωρισμού στην καλύτερη περίπτωση από το σημερινό 6,6% στο 6,7%.

Το ίδιο διάστημα, η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ν. Αφρικής διαπίστωνε νέα αύξηση του ποσοστού της ανεργίας, που επισήμως ανέρχεται πλέον στο 26,7% (κάπου 5.700.000 άτομα). Ποσοστό δηλαδή που θεωρείται το μεγαλύτερο της τελευταίας 10ετίας. Εάν σε αυτούς προσθέσει τους περίπου 8.900.000 Νοτιοαφρικανούς ανέργους που έπαψαν ακόμη και να ελπίζουν στην εύρεση εργασίας και ως εκ τούτου έπαψαν να ψάχνουν, τότε το πραγματικό επίσημο ποσοστό των ενήλικων ανέργων εκτοξεύεται στο 36,5%.

Η ανεργία είναι ακόμη χειρότερη στους νέους από 15 έως 24 ετών, όπου πλήττεται το 67,3% του νεανικού πληθυσμού και στους νέους έως 34 ετών, καθώς πλήττει το 36,3% αυτών.

Οι δείκτες της ανεργίας παραμένουν επίμονα υψηλοί και τα λαϊκά στρώματα είναι αυτά που πληρώνουν το μάρμαρο. Και στην περίπτωση της Ν. Αφρικής, παρά την κατάργηση του ρατσιστικού καθεστώτος του απαρτχάιντ, η αστική τάξη - Αφρικάνερς και μαύροι - παραμένει στην εξουσία, τα μέσα παραγωγής και η γη συνεχίζουν να βρίσκονται στα χέρια καπιταλιστών. Η κυβέρνηση αστικής διαχείρισης του Νοτιοαφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου του Τζ. Ζούμα, βλέποντας τα αδιέξοδα, επιχειρεί να συγκεράσει αντιτιθέμενα ταξικά συμφέροντα. Από τη μια επιδοτεί χιλιάδες θέσεις εργασίας για νέους ανέργους και από την άλλη προσφέρει φορο-μειώσεις και οι φορο-απαλλαγές επιχειρηματιών που προσλαμβάνουν ανέργους, προγράμματα νέας κατάρτισης, προσλήψεις συμβασιούχων ορισμένου χρόνου στο δημόσιο τομέα (π.χ. προγράμματα «Expanded Public Works Program» και θέσπιση ειδικού «Ταμείου Θέσεων Εργασίας», γνωστό ως «Jobs Fund»), δηλαδή πρόκειται για εργασία προσωρινή, που επί της ουσίας ανακυκλώνει την ανεργία.

Από πρόσφατες φοιτητικές κινητοποιήσεις...
Από πρόσφατες φοιτητικές κινητοποιήσεις...
Η Νότια Αφρική, μια χώρα που συμμετέχει σε διάφορες διακρατικές καπιταλιστικές ενώσεις όπως οι ΒRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική), επηρεάζεται από την κατάσταση στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία, που από το 2008 - σε διαφορετικό βαθμό οι διάφορες χώρες - βρίσκεται σε κρίση, ενώ σήμερα και η όποια ανάπτυξη υπάρχει σε βασικές χώρες, αυτή είναι αδύναμη, ενώ και αναδυόμενες οικονομίες όπως η Κίνα ή Ινδία αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβράδυνσης των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης τα προηγούμενα χρόνια.

Ετσι, αρκετές αναλύσεις για την κατάσταση της οικονομίας της Νότιας Αφρικής συγκλίνουν σε ένα συνδυασμό παραγόντων και αιτιών που την εξηγούν. Μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται:

  • Η μείωση της ζήτησης και συνεπώς των εξαγωγών για νοτιοαφρικανικές πρώτες ύλες, ορυκτά, αγροτικά προϊόντα, προϊόντα μεταποίησης και βιομηχανίας σε «παραδοσιακές» χώρες εισαγωγής όπως η Κίνα, η Βραζιλία και η Γερμανία, παρά τις συνεχείς υποτιμήσεις του νοτιοαφρικανικού νομίσματος (ραντ) έναντι δολαρίου και ευρώ...
  • Η σημαντική πτώση των διεθνών τιμών πρώτων υλών, ορυκτών, μεταλλευμάτων (π.χ. χρυσού, που είχε ως συνέπεια την πτώση της παραγωγής κατά 50% από το 2005), πετρελαίου στα Χρηματιστήρια Παραγωγών, που συμβάλει στη μείωση των ξένων επενδύσεων και στην αύξηση της ανεργίας σε συναφείς κλάδους. Δεν είναι τυχαίο πως οι περισσότερες απολύσεις γίνονται στον τομέα της μεταποίησης (όπου τον τελευταίο χρόνο χάθηκαν 140.400 θέσεις εργασίας) και της παραγωγής αγροτικών προϊόντων και ορυκτών.
  • Η όξυνση του ανταγωνισμού ξένων μονοπωλίων για μια θέση στη νοτιοαφρικανική αγορά, που ρίχνουν τις τιμές ακόμη και στο 50% σε σχέση με ομοειδή ντόπια προϊόντα, με μακροπρόθεσμο στόχο την κυριαρχία τους στην ντόπια αγορά, βγάζοντας κατά συνέπεια στο περιθώριο ντόπιους καπιταλιστές και μικρές επιχειρήσεις. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση πρόσφατης συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ - Ν. Αφρικής για τις αδασμολόγητες εξαγωγές αμερικανικών πουλερικών στη Ν. Αφρική, που είχε ως άμεση συνέπεια τη μείωση των πωλήσεων της ντόπιας πτηνοτροφικής παραγωγής και την αύξηση των απολύσεων, αφού τα ξένα προϊόντα, προκειμένου να κυριαρχήσουν στην αγορά, έριξαν τις τιμές στο 50% για να εκτοπίσουν από τα ράφια των σούπερ μάρκετ τα νοτιοαφρικανικά κοτόπουλα...
  • Η πιο άσχημη περίοδος ξηρασίας της τελευταίας 25ετίας, που πλήττει τουλάχιστον επτά επαρχίες της Ν. Αφρικής, με συνέπεια αντί να εξάγει η χώρα 1.000.000 τόνους αγροτικών προϊόντων ετησίως, να αναγκάζεται (ήδη από πέρσι) να εισάγει πάνω από 3.500.000 τόνους τροφίμων.

Αυτά τα δεδομένα κάνουν πολλούς να προβλέπουν νέα υποβάθμιση της χρηματοπιστωτικής ικανότητας της Ν. Αφρικής εντός του Ιούνη, από διεθνείς οίκους αξιολόγησης όπως ο οίκος Φιτς («Fitch») και ο οίκος «Standard & Poor's». Μάλιστα, οι οικονομικοί αναλυτές προβλέπουν πως η νέα αξιολόγηση θα υποβαθμίσει την κατάσταση της νοτιοαφρικανικής οικονομίας στην κατηγορία «σκουπίδια».

Η μελανή εικόνα της νοτιοαφρικανικής οικονομίας, ενόψει και των θεωρούμενων «κρίσιμων» πολιτικά τοπικών εκλογών της 3ης Αυγούστου στη Ν. Αφρική, προκαλεί τους τελευταίους μήνες διαδοχικές αλλαγές υπουργών Οικονομικών. Ο τελευταίος που διορίστηκε στην «ηλεκτρική καρέκλα» του υπουργείου, είναι ο Πράβιν Γκόρντχαν, που πρότεινε ως λύση περικοπές των δημοσίων δαπανών, πάγωμα των προσλήψεων στο δημόσιο τομέα, αυξήσεις της φορολογίας ακινήτων, αλκοόλ, καπνού, ζαχαρούχων αναψυκτικών, ώστε να εξασφαλίσει ετησίως έσοδα 1,8 δισ. δολαρίων έως το 2019, που βέβαια όλα αυτά θα «πέσουν» στις πλάτες της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων.

Λαϊκές κινητοποιήσεις

Τα παραπάνω προβλήματα προκαλούν δυσφορία και ενίοτε ασφυξία στα φτωχότερα λαϊκά στρώματα, που παλεύουν συχνά στο πλευρό ταξικών συνδικάτων για καλύτερους μισθούς, συνθήκες εργασίας.

Την τελευταία δεκαετία, τα νοτιοαφρικανικά συνδικάτα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που δραστηριοποιούνται στο δημόσιο τομέα, πραγματοποίησαν σειρά πολυήμερων, ενίοτε, απεργιακών κινητοποιήσεων και διαδηλώσεων, απαιτώντας τη βελτίωση της ζωής για ένα μεγάλο μέρος της εργατικής τάξης.

Χαρακτηριστικές ήταν οι απεργίες διάρκειας τεσσάρων βδομάδων που πραγματοποίησαν νοτιοαφρικανικά συνδικάτα τον Αύγουστο και το Σεπτέμβρη του 2010, με την κινητοποίηση 1.300.000 δημοσίων και κρατικών υπαλλήλων (σε δεκάδες χώρους δουλειάς, όπως σχολεία, νοσοκομεία κ.ά.), απαιτώντας μισθολογικές αυξήσεις κατά 8,6%. Η απεργία τελείωσε, μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση και αυξήσεις μεταξύ 5,2 έως 7,5%.

Σκληρό, αιματηρό αγώνα έδωσαν τον Αύγουστο και το Σεπτέμβρη του 2012 χιλιάδες Νοτιοαφρικανοί μεταλλεργάτες, με χαρακτηριστική τη φρικτή σφαγή 34 απεργών εργατών στα εργοτάξια των εταιρειών Λόνμιν και από τις νοτιοαφρικανικές δυνάμεις ασφαλείας στο ορυχείο Μαρικάνα, με εντολή της εργοδοσίας. Οι κινητοποιήσεις συνεχίστηκαν έως τις 20 Σεπτέμβρη 2012, οπότε ανακοινώθηκε, έπειτα από σκληρές διαπραγματεύσεις, μεταξύ άλλων, η χορήγηση 22% μισθολογικής αύξησης στους μεταλλεργάτες απεργούς.

Τον Ιούλη του 2014, αίσθηση προκάλεσε και ο μεγάλος απεργιακός αγώνας 220.000 μεταλλεργατών της «General Motors» στη Ν. Αφρική. Οι ανισότητες και η όξυνση της ανεργίας ιδιαίτερα στους νέους δεν αφήνει ανεπηρέαστα ούτε τα πανεπιστήμια, με την πλειοψηφία των φοιτητικών συλλόγων να δίνει τη μάχη όχι μόνο για τη μείωση, αλλά και για την κατάργηση των διδάκτρων, προκειμένου να γίνει πιο προσιτή η Ανώτατη Εκπαίδευση στους νέους από τα φτωχά λαϊκά στρώματα.

Ολα αυτά τα στοιχεία δείχνουν όξυνση της ταξικής πάλης και κρίσιμος θα είναι ο ρόλος των ταξικών δυνάμεων που συμμετέχουν στο Κογκρέσο Νοτιοαφρικανικών Συνδικάτων (COSATU) - όπου δρουν και τα μέλη του Νοτιοαφρικανικού ΚΚ - και από το Σεπτέμβρη του 2012, με απόφαση του 11ου Συνεδρίου του COSATU, εντάχθηκε στη δύναμη της ταξικής Παγκόσμιας Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας.


Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ