Παρασκευή 28 Φλεβάρη 2020
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Στο σημερινό 4σέλιδο «Διεθνή και Οικονομία» μπορείτε να διαβάσετε:
  • 2ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: Η Ελλάδα σταθερά «μεντεσές» των αμερικανοΝΑΤΟικών σχεδιασμών στα Βαλκάνια
  • ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗ - ΕΕ: «Τρέχει να προλάβει» τους ανταγωνιστές
  • ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: Παζάρια και αντιθέσεις για τον προϋπολογισμό 2021 - 2027
  • ΡΩΣΙΑ - ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ: Σχέδια αυξημένης γεωπολιτικής επιρροής και ανταγωνισμοί
2ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Η Ελλάδα σταθερά «μεντεσές» των αμερικανοΝΑΤΟικών σχεδιασμών στα Βαλκάνια

Πρέσβεις, τέως και νυν κυβερνητικοί αξιωματούχοι, εκπρόσωποι επιχειρηματικών ομίλων και τραπεζών, μέλη «δεξαμενών σκέψης», ακαδημαϊκοί και δημοσιογράφοι από 11 βαλκανικές χώρες συναντήθηκαν στη Θεσσαλονίκη στις αρχές του Φλεβάρη, όπου και έλαβε χώρα το 2ο Περιφερειακό Φόρουμ της Θεσσαλονίκης.

Το φόρουμ αποτελεί έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό και, όπως υποστηρίζουν οι ιδρυτές του, δύο Ελληνες επιχειρηματίες, φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως «καταλύτης για βαθύτερη περιφερειακή συνεργασία σε όλα τα επίπεδα και να προσφέρει ένα χώρο όπου οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής από όλες τις βαλκανικές χώρες συναντώνται για να συζητήσουν τα πιεστικά ζητήματα εξωτερικής πολιτικής (...) και να διαμορφώσει την ατζέντα για μια νέα ευρωπαϊκή εταιρική σχέση για τα Βαλκάνια».

Φετινό θέμα ήταν: «Πλανήτης Βαλκάνια: Το μέλλον μας σε σταυροδρόμι;» (Planet Balkans: Our future at a crossroad?). Τις συζητήσεις απασχόλησαν ιδιαίτερα ο ρόλος των βαλκανικών χωρών, σε μια περιοχή που διαμορφώνεται σε πεδίο ευρύτερου ανταγωνισμού, οι σχέσεις τους με τον ευρωατλαντικό άξονα, όπως και η πορεία διεύρυνσης της ΕΕ προς τα Δυτικά Βαλκάνια. Ακόμα, συζητήθηκαν θέματα ενεργειακής συνεργασίας στην περιοχή, η «βιώσιμη ανάπτυξη» και η «πράσινη μετάβαση», ενώ σε ειδική συνεδρία συζητήθηκε το θέμα της προώθησης επενδύσεων.

«Ζωτικής σημασίας για τα αμερικανικά στρατηγικά συμφέροντα»

Εξάλλου, από μία τέτοια συνάντηση δεν θα μπορούσε να έλειπε αντιπροσωπεία της πρεσβείας των ΗΠΑ, στελέχη της οποίας διατυπώνουν συνεχώς τη σημασία που έχει για τον αμερικανικό σχεδιασμό απέναντι στους ανταγωνιστές, Κίνα και Ρωσία, η περιοχή.

Εξ ου και εκ των κεντρικών ομιλητών ήταν η σύμβουλος Πολιτικών Υποθέσεων της αμερικανικής πρεσβείας, Μισέλ Σνάιντερς, η οποία από το βήμα του φόρουμ, στην ομιλία της με τίτλο «Η ευρωατλαντική εταιρική σχέση και τα Βαλκάνια», επανέλαβε πως «η πλήρης ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στους δυτικούς θεσμούς, η ένταξη τόσο στην ΕΕ όσο και στο ΝΑΤΟ γι' αυτούς που έχουν τη φιλοδοξία να ενταχθούν είναι ζωτικής σημασίας για τα αμερικανικά στρατηγικά συμφέροντα».

Δίνοντας μια εικόνα για το τι σημαίνει ακριβώς αυτό, συνέχισε λέγοντας πως η ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ «αποτρέπει τη δημιουργία ενός κενού που άλλοι παίκτες όπως η Ρωσία και η Κίνα θα ήθελαν πολύ να γεμίσουν».

Αναφερόμενη ειδικότερα στο ρόλο της Ρωσίας στα Δυτικά Βαλκάνια, έφερε ως αρνητικό παράδειγμα τη δράση της Μόσχας στο Μαυροβούνιο, ενώ είπε πως και στην περίπτωση της Συμφωνίας των Πρεσπών μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας προσπάθησε να δημιουργήσει ένα «ρεύμα» αντίθεσης.

Σχολιάζοντας την απόφαση της ΕΕ να μην προχωρήσει στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία και τη Β. Μακεδονία, η Σάιντερς εξέφρασε την απογοήτευση των ΗΠΑ αλλά και παράλληλα την ελπίδα ότι θα υπάρξουν εξελίξεις τον ερχόμενο Μάρτη. Πρόσθεσε πως οι ΗΠΑ «εκτιμούν βαθιά την ηγεσία που επέδειξε η Ελλάδα στο να προχωρήσει η ενταξιακή διαδικασία για τις χώρες της περιοχής».

Στην άλλη πλευρά του ίδιου ιμπεριαλιστικού «νομίσματος» στάθηκε ο γενικός πρόξενος των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη, Γκρέγκορι Πφλέγκερ, ο οποίος για μια ακόμα φορά ξεχώρισε το ρόλο της Θεσσαλονίκης στα πλάνα του αμερικανικού κεφαλαίου, ως «εισόδου» προς τα Βαλκάνια και την ΕΕ, δηλώνοντας πως «οι αμερικανικές εταιρείες βλέπουν το ανθρώπινο κεφάλαιο, το ζωντανό εκπαιδευτικό τοπίο, τις δυνατότητες σε ό,τι αφορά τα logistics και την επικοινωνία που συνυπάρχουν εδώ στη Θεσσαλονίκη και οι οποίες αποτελούν ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την πόλη και την περιοχή».

Ακόμα τόνισε την αποφασιστικότητα με την οποία θα συνεχίσουν να στηρίζονται οι επενδύσεις του αμερικανικού κεφαλαίου στη χώρα, και ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα, όπως η «Cisco», η «Pfizer», η «Deloitte» και η «Veltio».

Πάνω σε αυτήν τη βάση, με την κυβέρνηση της ΝΔ, και τη στοίχιση των υπόλοιπων αστικών κομμάτων, να παίρνει τη σκυτάλη στην προώθηση των σχεδίων «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης» της περιοχής και στα επιχειρηματικά σχέδια που τα συνοδεύουν, ο Αμερικανός πρόξενος έκανε ειδική μνεία στο «πολύ υψηλό επίπεδο» των σχέσεων ΗΠΑ - Ελλάδας, προσθέτοντας πως οι ΗΠΑ βλέπουν στην Ελλάδα έναν «αξιόπιστο σύμμαχο και ηγέτη σε αυτήν την περιοχή».

«Διαφημίζοντας» τη χρησιμότητα για τα ιμπεριαλιστικά σχέδια

Το ρόλο αυτόν για τα συμφέροντα της αστικής τάξης, σε συνέχεια ακριβώς της πολιτικής της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, επιβεβαίωσε στην ομιλία του ο γενικός γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του υπουργείου Εξωτερικών, Γρηγόρης Δημητριάδης, σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως «η Ελλάδα επιστρέφει ως ένας σταθερός περιφερειακός παίκτης (...) Ως μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ η Ελλάδα στηρίζει τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ανάπτυξη της περιοχής (...) Στόχος της Ελλάδας στην περιοχή είναι να ενεργεί ως πυλώνας περιφερειακής σταθερότητας και βιώσιμης ανάπτυξης.

Καθώς ερχόμαστε αντιμέτωποι με νέες πηγές αστάθειας - Συρία, Λιβύη, μετανάστευση - η Ελλάδα έχει επιλέξει την προώθηση της περιφερειακής σταθερότητας και του σεβασμού του διεθνούς δικαίου. Πιστεύουμε σθεναρά πως με την περιφερειακή συνεργασία και την ευρωπαϊκή ενσωμάτωση έχουμε τα εργαλεία για την περαιτέρω ανάπτυξη της περιοχής και καθεμίας εκ των χωρών μέσα σ' αυτήν».

Διεξοδική αναφορά έκανε επίσης στη «στιβαρή οικονομική παρουσία» της Ελλάδας στα Βαλκάνια, καθώς το ελληνικό κεφάλαιο ανακτά «πρωταγωνιστικές» θέσεις ως εμπορικός εταίρος και «κορυφαίος επενδυτής» στις χώρες της περιοχής.

Στα «πλεονεκτήματα» που κατέχει η χώρα για να επιτελέσει τον ρόλο που της έχουν επιφυλάξει οι ΗΠΑ αναφέρθηκε και ο πρόεδρος του Φόρουμ, Γιάννης Λαγκώνας.

Σε αυτά συμπεριέλαβε τη θέση του ελληνικού κεφαλαίου στις βαλκανικές αγορές και της χώρας ως του αρχαιότερου μέλους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, γεγονός που «δημιουργεί αυξημένες προσδοκίες» στην προοπτική ένταξης των Δυτ. Βαλκανίων στην ΕΕ.

Στο έδαφος ραγδαίας όξυνσης των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών

Οι μόνοι που σίγουρα δεν έχουν να «προσδοκούν» τίποτα από την προώθηση του αμερικανοΝΑΤΟικού σχεδιασμού στα Βαλκάνια, είναι ο λαός μας και συνολικά οι λαοί της περιοχής, αφού σε αντίθεση με ό,τι προπαγανδίζουν τα αστικά επιτελεία, κάθε «βήμα» στα σχέδια αυτά σηματοδοτεί και έναν ακόμα «κόμπο» στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και νέους μεγάλους κινδύνους για την ειρήνη και την ασφάλεια. Εξάλλου, η πλήρης ένταξη της περιοχής στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο θα έχει αποτέλεσμα να αξιοποιηθούν οι χώρες της Βαλκανικής ως ένα πρώτο «χαράκωμα» απέναντι στη Ρωσία, καθιστώντας τις έτσι πιθανό - και κοντινότερο - στόχο επιθέσεων.

Από την άλλη, η «προίκα» που ετοιμάζουν για τη χώρα οι ΗΠΑ, ώστε να επιτελέσει τον ρόλο του «μεντεσέ», καμία σχέση δεν έχει με τα λαϊκά συμφέροντα. Η καπιταλιστική ανάπτυξη και οι «επενδύσεις» προϋποθέτουν το τσάκισμα των εργατικών δικαιωμάτων μαζί με γενναίες παροχές «κινήτρων» πληρωμένες από την τσέπη του λαού. Οι «ειδικές ζώνες» που ετοιμάζονται για να φιλοξενήσουν τις επενδύσεις του αμερικανικού κεφαλαίου θα είναι κυριολεκτικά εργασιακά γκέτο, απελευθερωμένα από τα «βαρίδια» των κεκτημένων των εργαζομένων όπως και τη φορολογία.


Δ. Μ.

ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗ - ΕΕ
«Τρέχει να προλάβει» τους ανταγωνιστές

Το γράφημα με τις πωλήσεις μοντέλων ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι ενδεικτικό για το «κενό» που τρέχει να καλύψει η ΕΕ για τα μονοπώλιά της
Το γράφημα με τις πωλήσεις μοντέλων ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι ενδεικτικό για το «κενό» που τρέχει να καλύψει η ΕΕ για τα μονοπώλιά της
Μία ακόμα σημαντική πτυχή της «πράσινης» ατζέντας της ΕΕ αποτελεί η προώθηση της ηλεκτροκίνησης, με σκοπό την απόσπαση μεγαλύτερου κομματιού από την «πίτα» των διεθνών αγορών για λογαριασμό των ευρωπαϊκών ομίλων αυτοκινητοβιομηχανίας, που βλέπουν να μένουν πίσω έναντι των ανταγωνιστών τους.

Τα στοιχεία σχετικά με τις πωλήσεις ηλεκτροκίνητων οχημάτων ανά τον κόσμο καταγράφουν το χαμένο έδαφος για τις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες έναντι των κινεζικών, αμερικανικών, ιαπωνικών και νοτιοκορεατικών κατασκευαστών. Στο πλαίσιο της συνολικότερης πολιτικής της για την «πράσινη» οικονομία, η ΕΕ προωθεί μια σειρά μέτρων για την ενίσχυση της αγοράς ηλεκτρικού αυτοκινήτου, όπως επίσης της παραγωγής μπαταριών και ανάπτυξης υποδομών φόρτισης, επιδιώκοντας καταρχήν να αξιοποιήσει την ενιαία εσωτερική της αγορά.

Η αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου είναι ταχέως αναπτυσσόμενη σε όλο τον κόσμο. Υπολογίζεται ότι το 2017 υπήρχαν σε όλο τον κόσμο 3,1 εκατ. ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τα διπλάσια σε σχέση με το 2016, ενώ το 40% αυτών βρίσκονταν στην Κίνα. Υπήρχαν επίσης περίπου 250.000 ελαφρά φορτηγά και ένας πολύ μεγαλύτερος αριθμός - ξεπερνούσε το 1 δισ. - δίκυκλων και τρίκυκλων.

Η Νορβηγία βρίσκεται στην πρώτη θέση των χωρών από άποψη πωλήσεων τέτοιων οχημάτων, αφού την ίδια χρονιά το 39% των νέων αυτοκινήτων εκεί ήταν ηλεκτρικά. Βρίσκεται επίσης στην πρώτη θέση από την άποψη του μεριδίου αυτών των οχημάτων στο σύνολο του στόλου της χώρας, με 6,4%.

Η παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων εντοπίζεται στην Κίνα, στην Ευρώπη, στην Ιαπωνία, στη Νότια Κορέα και στις ΗΠΑ, με την Κίνα να παράγει το 50% οχημάτων, σύμφωνα με στοιχεία του 2017, ακολουθούμενη από την Ευρώπη με 21%, τις ΗΠΑ με 17%, την Ιαπωνία με 8% και τη Ν. Κορέα με 3%.

Η αγορά της ΕΕ ακόμα κυριαρχείται από συμβατικού τύπου οχήματα, ωστόσο το μερίδιο των ηλεκτρικών αυξάνεται με γοργούς ρυθμούς. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ενωση Αυτοκινητοβιομηχανιών, το μερίδιο αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων το 2018 αντιστοιχούσε στο 2% του συνολικού στόλου, εμφανίζοντας αύξηση ύψους 30% συγκριτικά με το 2017. Σημαντικό εμπόδιο στην ανάπτυξη της αγοράς θεωρείται το γεγονός ότι ακόμα οι επιλογές μοντέλων είναι περιορισμένες, οι τιμές τους αρκετά υψηλότερες συγκρινόμενες με τα συμβατικά, ενώ ακόμα δεν έχουν αναπτυχθεί πλήρως και όλες οι σχετικές υποδομές, με πρώτες τους σταθμούς φόρτισης. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ένα ηλεκτρικό όχημα κοστίζει σήμερα κατά μέσο όρο τουλάχιστον 40% περισσότερο από ένα συμβατικό όχημα.

«Κίνητρα» και υψηλή χρηματοδότηση στους ομίλους

Για την «εφόρμηση» στα νέα αυτά πεδία κερδοφορίας, η Κομισιόν λαμβάνει ειδική μέριμνα για την αλλαγή του σκηνικού, παρέχοντας μια σειρά από κίνητρα άμεσης και έμμεσης ενίσχυσης προς τους ομίλους για την ενίσχυση της αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Ετσι, το 2016 η Επιτροπή δημοσίευσε το στρατηγικό σχέδιο για την «κινητικότητα χαμηλών εκπομπών», στο πλαίσιο της οποίας καλούνται τα κράτη - μέλη να υιοθετήσουν ειδικά φορολογικά σχέδια για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Στο ίδιο κείμενο σημειώνεται ότι θα πρέπει το συντομότερο να ληφθούν μέτρα για την αύξηση των υποδομών φόρτισης στο οδικό δίκτυο και τη χρήση ηλεκτρισμού που έχει παραχθεί μέσω ΑΠΕ στην ηλεκτροκίνηση, αλλά και μέτρα για την «ευαισθητοποίηση» των πολιτών σχετικά με την αναγκαιότητα αντικατάστασης του στόλου οχημάτων από ηλεκτρικά οχήματα.

Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση του τομέα, η ΕΕ μόνο την τελευταία διετία έχει αποδώσει 350 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα «Horizon 2020» για την ενίσχυση της έρευνας και ανάπτυξης τεχνολογιών μπαταριών, ενώ το 60% του προγράμματος «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting EuropeFacility - CEF), που διαθέτει συνολικά κονδύλια ύψους 42,3 δισ. ευρώ, θα χορηγηθεί σε δράσεις για τον ίδιο σκοπό.

Οπως προαναφέρθηκε, η έλλειψη υποδομών φόρτισης θεωρείται σημαντικός παράγοντας που εμποδίζει την ανάπτυξη της αγοράς με πιο ταχείς ρυθμούς. Σήμερα, ενώ η Ολλανδία, η Γερμανία και η Γαλλία έχουν αναπτύξει ένα μεγάλο δίκτυο τέτοιων υποδομών, σοβαρές ελλείψεις εντοπίζονται σε χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Για παράδειγμα, το 2017 η Ολλανδία διέθετε 32.000 σημεία επαναφόρτισης και στην Ελλάδα υπήρχαν μόλις 40. Στους ευρωπαϊκούς αυτοκινητοδρόμους ταχείας κυκλοφορίας υπάρχουν σήμερα σημεία φόρτισης ανά 60 χλμ., ωστόσο η Επιτροπή έχει βάλει στόχο την ανάπτυξη των υποδομών και στα εθνικά δίκτυα, υπολογίζοντας ότι απαιτούνται 440.000 σημεία φόρτισης μέχρι το 2020 και 2 εκατ. μέχρι το 2025. Σ' αυτό το πλαίσιο, το αμέσως επόμενο διάστημα θα ληφθούν περαιτέρω μέτρα για τη δημιουργία τέτοιων υποδομών σε χώρους εργασίας, εμπορικά καταστήματα, ακόμα και κατοικίες.

Εξίσου σημαντικό ζήτημα είναι η ανάπτυξη και παραγωγή μπαταριών. Πρόκειται για μια αγορά που σήμερα αποτιμάται στα 250 δισ. ευρώ παγκοσμίως, με τις κινεζικές βιομηχανίες να έχουν τον πρώτο λόγο, όμως η ΕΕ θέλει να αλλάξει την κατάσταση και να καρπωθεί μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς. Από το 2011 μέχρι το 2015, η Ιαπωνία ήταν μακράν η πρώτη παραγωγός χώρα μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων. Το 2016, ωστόσο, η Κίνα έγινε η πρώτη παραγωγός χώρα, ξεπερνώντας την παραγωγή που είχαν πετύχει στο ίδιο διάστημα Ιαπωνία και Νότια Κορέα μαζί. Το 2017, η παραγωγή μπαταριών της Κίνας για οχήματα χαμηλού κυβισμού ήταν 11 φορές μεγαλύτερη απ' αυτή των ΗΠΑ και 22 φορές μεγαλύτερη απ' αυτή της ΕΕ, διαθέτοντας 6 μεγάλες βιομηχανίες που παρήγαγαν μπαταρίες για περισσότερα από 100.000 οχήματα ετησίως η καθεμία. Στις 13 κορυφαίες παγκοσμίως τέτοιες βιομηχανίες, που προμηθεύουν το 94% της παγκόσμιας παραγωγής, οι 7 βρίσκονταν στην Κίνα, 3 στην Ιαπωνία και 3 στη Ν. Κορέα. Συνολικά η Κίνα σήμερα πραγματοποιεί σχεδόν τη μισή παγκόσμια παραγωγή και ποσοστά κυμαινόμενα μεταξύ 10% και 17% αντιστοιχούν σε Ευρώπη, Ιαπωνία, Ν. Κορέα και ΗΠΑ.

Η ενίσχυση της παραγωγής ευρωπαϊκών μπαταριών είναι βέβαιο ότι το αμέσως επόμενο διάστημα θα επιφέρει και σημαντικές αλλαγές στην περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ, για τη διαχείριση επικίνδυνων τοξικών υλικών όπως το κοβάλτιο, το κάδμιο, ο μόλυβδος κ.ά. Ηδη, μεγάλοι όμιλοι που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή, μεταφορά και ανακύκλωση τέτοιων υλικών ζητούν από την Επιτροπή την αλλαγή της σχετικής νομοθεσίας που διέπει ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής διαχείρισης τέτοιων υλικών, προτάσσοντας την «ανάγκη» παραγωγής 100% ευρωπαϊκών μπαταριών.

Ακολουθεί και η Ελλάδα

Πλήρως συντονισμένη με τους στόχους της ΕΕ για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης είναι η Ελλάδα. Τόσο η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ όσο και η σημερινή της ΝΔ διατράνωσαν την αποφασιστικότητά τους να κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους, ακόμα και σε «συνθήκες στενού δημοσιονομικού πλαισίου», για την προώθηση της εν λόγω αγοράς μέσω μιας σειράς μέτρων και κινήτρων προς τους επιχειρηματίες.

Το Εθνικό Σχέδιο για το Κλίμα δίνει συγκεκριμένες κατευθύνσεις για την επίτευξη του στόχου. Ειδικότερα: Tη διεύρυνση της «αγοραστικής βάσης» της ελληνικής αγοράς, την αντικατάσταση παλαιότερων οχημάτων με «καθαρά» οχήματα υβριδικής και αμιγώς ηλεκτρικής τεχνολογίας, την αύξηση του υφιστάμενου μεριδίου των ηλεκτρικών οχημάτων (0,33%) σε τουλάχιστον 8,7% έως το 2024, την ανάπτυξη νέων υποδομών και παροχής κινήτρων για την αγορά τέτοιου τύπου οχημάτων και την προώθηση της ηλεκτροκίνησης μέσω «καμπάνιας ενημέρωσης» του κοινού. Τα κίνητρα διακρίνονται σε αυτά που παρουσιάζουν αμιγώς οικονομικό χαρακτήρα, όπως επιδότηση στην τιμή αγοράς, μείωση κόστους ταξινόμησης και χρήσης μέσω φορολογικών απαλλαγών, ειδική τιμολογιακή πολιτική στα προγράμματα ασφάλισης, μειωμένα διόδια, έκπτωση στην ακτοπλοΐα για το ηλεκτρικό όχημα κ.λπ., και σε εκείνα που διευκολύνουν τη χρήση τους, όπως είσοδος και καθημερινή κυκλοφορία εντός των μεγάλων αστικών κέντρων, ελεύθερη στάθμευση στους δήμους όπου εφαρμόζεται ελεγχόμενη στάθμευση, υποστήριξη δημιουργίας δικτύων παροχής Ενέργειας για την επαναφόρτιση των οχημάτων κ.ο.κ. Στο πρόσφατο φορολογικό νομοσχέδιο περιλαμβάνονται συγκεκριμένα μέτρα για την προώθηση χρήσης των επιβατικών ηλεκτρικών οχημάτων και μέσων μαζικής μεταφοράς, δίνοντας «κίνητρα» και σε επιχειρήσεις προκειμένου να επιλέγουν την αγορά ή μίσθωση τέτοιου τύπου οχημάτων.

Αξίζει τέλος να σημειώσουμε ότι ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος, Κ. Χατζηδάκης, πρόσφατα επισκέφθηκε την Ολλανδία, όπου συναντήθηκε με τους υπουργούς Οικονομικών και Κλιματικής Αλλαγής - Περιβάλλοντος της χώρας, αλλά και με εταιρείες («Allego», «Alfen» και «Leaseplan») που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη υποδομών φόρτισης. Δήλωσαν μάλιστα, όπως τόνιζε η σχετική ανακοίνωση του υπουργείου, «έτοιμοι να συνδράμουν την Ελλάδα στην ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης»...

Πηγές

https://www.statista.com/statistics/960121/sales-of-all-electric-vehicles-worldwide-by-model/

https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2019/637895/EPRS_BRI(2019)637895_EN.pdf

http://www.ev-volumes.com/country/total-world-plug-in-vehicle-volumes/

https://www.euractiv.com/section/batteries/news/hazards-ahead-electric-cars-face-battery-recycling-hurdles-in-europe/


Φ. Κ.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
Παζάρια και αντιθέσεις για τον προϋπολογισμό 2021 - 2027

Στοιχισμένοι πίσω από τα συμφέροντα των εθνικών αστικών τάξεων «προοδευτικοί» και «συντηρητικοί»

Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ

Copyright 2020 The Associated

Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ
Τα αντικρουόμενα οικονομικά συμφέροντα, οι προτεραιότητες των επιχειρηματικών ομίλων, οι γεωπολιτικές «φιλοδοξίες» των κρατών - μελών και η ανισομετρία μεταξύ των ευρωπαϊκών καπιταλιστικών οικονομιών ήρθαν και πάλι στην επιφάνεια με αφορμή το παζάρι για τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021 - 2027. Παράλληλα, τα παζάρια μάς υπενθύμισαν και πού πηγαίνει το «χρήμα» - σχεδόν 1 τρισ. ευρώ. Χρήματα των λαών, από τη σκληρή δουλειά και τη φοροληστεία εκατομμυρίων εργαζομένων στην ΕΕ: Σε επιχειρηματικά κίνητρα, καταστολή της μετανάστευσης, στρατιωτικές δαπάνες, ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς.

Την προηγούμενη βδομάδα (20 - 21 Φλεβάρη) οι ηγέτες της ΕΕ δεν κατέληξαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε συμβιβασμό και μετέθεσαν τις διαπραγματεύσεις στο άμεσο μέλλον. Αν και οι διαπραγματεύσεις για τους προϋπολογισμούς της ΕΕ πάντοτε ήταν «ένα ρινγκ» των εθνικών αστικών τάξεων, στη σημερινή φάση - εφτά χρόνια από την προηγούμενη συμφωνία προϋπολογισμού (το 2013) ενώ προκύπτει η αποχώρηση της Βρετανίας από τη λυκοσυμμαχία (Brexit) - τα δεδομένα σε πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο έχουν αλλάξει ραγδαία.

Ετσι, οι προτεραιότητες έχουν σαφώς καθοριστεί από τα 27 κράτη - μέλη και τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Ισχυρότερος ανταγωνισμός των ευρωπαϊκών ομίλων προς αυτούς της Κίνας και των ΗΠΑ, προώθηση της ψηφιοποίησης, ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και «ασφάλειας», περισσότερος έλεγχος των μεταναστευτικών «ροών» και προστασία των συνόρων. Και πάνω από όλα, να χρηματοδοτηθεί η εξαιρετικά φιλόδοξη «πράσινη συμφωνία», που προβλέπει τεράστιες επενδύσεις κρατών και μονοπωλιακών ομίλων σε εναλλακτικές μορφές Ενέργειας, στην ηλεκτροκίνηση κ.ά. Το παζάρι περιπλέκεται και από το γεγονός ότι η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ δημιουργεί «τρύπα» μεταξύ 60 - 75 δισ. ευρώ μέσα στην επταετία.

Το μέγεθος της πίτας...


Copyright 2020 The Associated

Το πρώτο σημείο της αντιπαράθεσης είναι το ύψος του προϋπολογισμού. Η αρχική πρόταση της Κομισιόν για προϋπολογισμό στο 1,11% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος (ΑΕΕ - GNI) της ΕΕ απορρίφθηκε κατηγορηματικά από τις χώρες που αυτοχαρακτηρίζονται «ολιγαρκείς τέσσερις», Δανία, Ολλανδία, Σουηδία, Αυστρία, επιμένοντας στο σημερινό 1% του ευρωπαϊκού ΑΕΕ, καθώς η οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων ετών θα αυξήσει σημαντικά το μερίδιό τους.

Ταυτόχρονα, οι κυβερνήσεις των εν λόγω χωρών εμφανίστηκαν στα παζάρια «ανοιχτές» σε μια μικρή αύξηση του προϋπολογισμού, καθώς είναι οι βασικοί κερδισμένοι (μαζί με τη Γερμανία και τη Γαλλία) από την τεράστια ενιαία αγορά της ΕΕ, αλλά, όπως είπαν, «υπάρχουν και κάποια όρια».

Τελικά απέρριψαν και τη δεύτερη πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, για προϋπολογισμό στο 1,074% του ΑΕΕ της ΕΕ, ύψους 1,095 τρισ. ευρώ την επόμενη επταετία.

Ενδεικτικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι ενώ η Ολλανδία θα συνεισφέρει περίπου 6,85 δισ. ευρώ ετησίως σύμφωνα με το σχέδιο προϋπολογισμού 2021 - 2027, τα κέρδη των ομίλων της χώρας από την ενιαία αγορά της ΕΕ ανέρχονται σε 84 δισ. ευρώ ετησίως.

Η στάση των «τεσσάρων» σιγοντάρεται και από τη Γερμανία, αν και εμφανίζεται πιο «πρόθυμη» για συμβιβασμό υπό τον όρο ότι ο νέος προϋπολογισμός θα γίνει πιο «σύγχρονος» και θα επικεντρωθεί περισσότερο σε δαπάνες για ζητήματα όπως η μετανάστευση, η ασφάλεια, η προστασία του κλίματος και η καινοτομία. Πάντως, Γερμανία και Γαλλία δεν κατάφεραν να παρουσιάσουν κοινή πρόταση, αναδεικνύοντας άλλη μια πλευρά του μεταξύ τους ανταγωνισμού.

Παράλληλα, η πρόταση του Ευρωκοινοβουλίου είναι ο προϋπολογισμός της ΕΕ να ανέλθει στο 1,3% του ΑΕΕ και υποστηρίζεται - τουλάχιστον ως αφετηρία διαπραγματεύσεων - από περίπου 17 κράτη της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης (τους λεγόμενους «φίλους της συνοχής», ανάμεσά τους και η Ελλάδα). Η πρόταση αυτή σημαίνει περίπου 200 δισ. ευρώ περισσότερα.

...και η μοιρασιά της

Η διατήρηση του προϋπολογισμού στα ίδια επίπεδα (2014 - '20), ή μια μικρή αύξηση, οξύνει μια άλλη διαφωνία: Πώς θα διανεμηθούν τα κονδύλια, δηλαδή πώς θα συμβιβαστούν τα «παραδοσιακά» κονδύλια για την επιδότηση των επιχειρηματικών ομίλων του αγροτικού τομέα (Κοινή Αγροτική Πολιτική) και την περιφερειακή ανάπτυξη (Ταμεία Συνοχής), από τη μια, και οι «σύγχρονες προτεραιότητες», όπως καινοτομία/έρευνα, άμυνα, ψηφιοποίηση, «πράσινες» επενδύσεις, μετανάστευση κ.ά., από την άλλη.

Και εδώ «καθρεφτίζονται» τα ιδιαίτερα συμφέροντα κάθε εθνικής αστικής τάξης. Σε γενικές γραμμές, η ομάδα των «ολιγαρκών» θέλει λιγότερα χρήματα για «παραδοσιακά προγράμματα» και «περισσότερα για τις νέες προτεραιότητες». Η όποια αύξηση στον προϋπολογισμό δικαιολογείται γι' αυτά τα κράτη μόνο στο βαθμό που τα επιπλέον κονδύλια θα ενισχύσουν τις επενδύσεις στην ψηφιοποίηση, τις εναλλακτικές μορφές Ενέργειας, την άμυνα. Αυτά τα - πιο αναπτυγμένα - καπιταλιστικά κράτη μπορούν να «αντέξουν» μια πιο σκληρή γραμμή, καθώς εξαρτώνται λιγότερο άμεσα από τη χρηματοδότηση της ΕΕ.

Για παράδειγμα, τα κονδύλια από τα Ταμεία Συνοχής της ΕΕ που εισέρχονται στην Ουγγαρία αντιστοιχούσαν στο 2,75% του ΑΕΕ της χώρας την περίοδο 2014 - 2020, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, για την Ολλανδία αντιπροσωπεύουν μόλις το 0,03% του ΑΕΕ.

Τα κράτη με πιο αδύναμες καπιταλιστικές οικονομίες - χωρίς να διαφωνούν με τις «νέες προτεραιότητες» που προκύπτουν από τον παγκόσμιο ανταγωνισμό με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα - θέλουν να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν μικρότερη μείωση των κονδυλίων για την ΚΑΠ και την περιφερειακή ανάπτυξη. Εδώ να σημειωθεί ότι από τα λεγόμενα Ταμεία Συνοχής ωφελούνται έμμεσα και οι πιο ισχυρές καπιταλιστικές οικονομίες της ΕΕ, με στοχευμένα κονδύλια σε κλάδους, τομείς και υποδομές που διευκολύνουν τις επενδύσεις και την κερδοφορία μεγάλων επιχειρήσεων.

Οπως αναδείχθηκε από την αντιπαράθεση στο περασμένο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τα κονδύλια που «δυτικές» χώρες της ΕΕ «στέλνουν» προς τις χώρες της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης ωχριούν σε σχέση με τα κέρδη των επιχειρηματικών τους ομίλων από τις επενδύσεις στις χώρες του Νότου και της Ανατολής.

«Δίνουν τα χέρια» «προοδευτικοί» και «συντηρητικοί»

Τα υποτιθέμενα ιδεολογικά τείχη μεταξύ σοσιαλδημοκρατικών και «συντηρητικών» ή «δεξιών» πολιτικών δυνάμεων γκρεμίστηκαν μπροστά στα συμφέροντα των εθνικών αστικών τάξεων. Πίσω από τη θέση του Ευρωκοινοβουλίου για 1,3% του ΑΕΕ στοιχίζονται ηγέτες όπως ο ακροδεξιός, εθνικιστικής Βίκτορ Ορμπαν, οι σοσιαλδημοκράτες πρωθυπουργοί της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα και της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ (συγκυβερνά με τους νέους σοσιαλδημοκράτες «Ουνίδας Ποδέμος»), ο «κεντροδεξιός» Κυρ. Μητσοτάκης, αλλά και «αριστεροί» ευρωβουλευτές, όπως του ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, στον ελληνικό αστικό Τύπο «όλων των αποχρώσεων» κατακεραυνώνονται η «μιζέρια» της ΕΕ και η «τσιγκουνιά» των χωρών «του Βορρά».

Οι τοποθετήσεις τους είναι «καρμπόν»: Για μια «φιλόδοξη Ευρώπη» ο προϋπολογισμός «πρέπει να είναι τουλάχιστον 1,3% ή κοντά σε αυτόν», είπε ο Β. Ορμπαν, χαρακτηρίζοντας «άδικο» τον προϋπολογισμό της Κομισιόν γιατί περικόπτονται τα διαρθρωτικά ταμεία και «τα πλούσια κράτη επιβαρύνονται λιγότερο».

Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δ. Παπαδημούλης υπερασπίστηκε έναν «προϋπολογισμό πιο ισχυρό και φιλόδοξο στο 1,3%», διευκρινίζοντας πως πρόκειται «για μια θέση που στηρίζουν όλες οι πολιτικές ομάδες - από την Αριστερά ως το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, όπου ανήκουν οι ευρωβουλευτές της ΝΔ». «Ζητάμε μια πρόταση αντίστοιχη με τις απαιτήσεις των καιρών», καθώς «τα τελευταία χρόνια έχουν προστεθεί καθήκοντα στους ώμους της ΕΕ - από τη φύλαξη των συνόρων και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, μέχρι την καινοτομία και τις επενδύσεις για να μειωθεί η ανεργία». Σε αυτό το πλαίσιο, κάλεσε τον πρωθυπουργό, Κυρ. Μητσοτάκη, «να ορθώσει ανάστημα» και «να δημιουργήσει συμμαχίες».

Αντίστοιχα, ο Κυρ. Μητσοτάκης στάθηκε στις «φιλόδοξες πολιτικές της Κομισιόν» για «το μέλλον της Ευρώπης», όπως «η μετάβαση σε μια οικονομία χωρίς εκπομπές άνθρακα έως το 2050, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των κοινωνιών μας, η προστασία των συνόρων μας. Και όλες αυτές οι πολιτικές χρειάζονται πρόσθετους πόρους». Πάντως, «οι εθνικές προτεραιότητες παραμένουν. Κάποιοι επέμειναν ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα με λιγότερους πόρους, οπότε δεν κατέστη συμφωνία», πρόσθεσε ο Ελληνας πρωθυπουργός.

Μεταξύ των ελληνικών «εθνικών» προτεραιοτήτων ανέφερε τις αγροτικές επιδοτήσεις, την ενεργειακή μετάβαση και την «απολιγνιτοποίηση», τα προγράμματα ΕΣΠΑ και να στηριχθούν πολιτικές που αφορούν τη μετανάστευση, τη φύλαξη των συνόρων, τη λειτουργία της Frontex.

Εδώ να σημειωθεί πως ένας από τους «φόβους» των ευρωβουλευτών είναι πως ενώ η Frontex προβλέπεται να στελεχωθεί με 10.000 άτομα, οι τρέχουσες προτάσεις για τον προϋπολογισμό χρηματοδοτούν μόνο 6.500 θέσεις...


Ε. Μ.

ΡΩΣΙΑ - ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
Σχέδια αυξημένης γεωπολιτικής επιρροής και ανταγωνισμοί

Διήμερη συνδιάσκεψη της «Λέσχης Βαλντάι» για τη Μέση Ανατολή και τα ρωσικά γεωστρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή

Από την εκδήλωση της «Λέσχης Βαλντάι» για τη Μέση Ανατολή
Από την εκδήλωση της «Λέσχης Βαλντάι» για τη Μέση Ανατολή
Η δυναμική ρωσική παρουσία - σε στρατιωτικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο - τα τελευταία χρόνια στη Μέση Ανατολή, οι κίνδυνοι, οι ευκαιρίες αλλά και οι πιθανές τριβές με γεωπολιτικούς αντιπάλους (ΗΠΑ, χώρες της ΕΕ, χώρες του Κόλπου κ.λπ.) επανήλθαν την περασμένη βδομάδα (18 και 19 Φλεβάρη) στο επίκεντρο στη διάρκεια διήμερης συνδιάσκεψης που πραγματοποίησε η ρωσική «δεξαμενή σκέψης» «Λέσχη Βαλντάι». Το θέμα της διάσκεψης ήταν «Η Μέση Ανατολή σε περίοδο αλλαγής: Προς μία αρχιτεκτονική νέας σταθερότητας».

Το ρωσικό ίδρυμα μελετών, που ξεκίνησε το 2004 παίρνοντας το όνομά του από τη λίμνη Βαλντάι, που βρίσκεται κοντά στο Νόβγκοροντ, σύντομα συνέδεσε τη δράση του με το τμήμα εκείνο της αστικής τάξης που στηρίζει την κυβέρνηση του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Ως εκ τούτου, η επιλογή του ινστιτούτου να πραγματοποιήσει για ένατη χρονιά διήμερη συνδιάσκεψη στη Μέση Ανατολή δεν θεωρείται τυχαία. Συνδέεται στενά με μία περίοδο κατά την οποία το ενδιαφέρον της ρωσικής αστικής τάξης για τη Μέση Ανατολή μεγαλώνει σχεδόν παράλληλα με την αύξηση της στρατιωτικής ισχύος στη Συρία, όπου προωθεί μεταξύ άλλων την εξασφάλιση στρατηγικών οδών που βλέπουν προς την Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή. Η δε δράση της ρωσικής μισθοφορικής εταιρείας «Wagner» στο πλευρό του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ στη Λιβύη, μολονότι δεν φέρει τη «σφραγίδα» της κυβέρνησης Πούτιν, αποδεικνύεται στην πράξη πολύτιμο εργαλείο για τα ρωσικά γεωπολιτικά συμφέροντα, με στόχο αφενός τη «συμβολή» της Ρωσίας στη μελλοντική διαμόρφωση του στάτους κβο στη Λιβύη, αφετέρου την ενίσχυση της γεωπολιτικής, ενεργειακής και οικονομικής επιρροής της ευρύτερα στη Βόρεια Αφρική. Οι συμφωνίες της κυβέρνησης Πούτιν, πριν από μερικά χρόνια, με την κυβέρνηση του Σαουδάραβα βασιλιά Σαλμάν και του Αιγύπτιου Προέδρου Αμπντέλ Φατάχ Σίσι για τη δημιουργία σταθμών Ενέργειας, μεγαλεπήβολων βιομηχανικών πάρκων και άλλων έργων υποδομής και πώλησης όπλων, προστίθενται στο «παζλ» των ρωσικών γεωπολιτικών σχεδίων. Παρόμοιο ρόλο εξυπηρετούν οι πρόσφατες προτάσεις της Μόσχας για ενεργοποίηση του διαλόγου με στόχο την επανέναρξη ισραηλινο-παλαιστινιακών διαπραγματεύσεων, μετά το σάλο που προκάλεσε το σχέδιο Τραμπ περί δήθεν «συμφωνίας του αιώνα». Απαρατήρητες δεν περνούν ούτε οι πρόσφατες προτάσεις του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών για τη δημιουργία ενός νέου μηχανισμού «συλλογικής ασφάλειας» στον Περσικό Κόλπο, ώστε να μειωθούν οι τριβές και οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στις πλούσιες μοναρχίες της περιοχής με τη Ρωσία.

Είναι λογικό λοιπόν το ότι η σύνοδος της «Λέσχης Βαλντάι» επικεντρώνει το ενδιαφέρον της σε όσα διαδραματίζονται τα τελευταία χρόνια στη Μέση Ανατολή, ώστε να βγουν συμπεράσματα που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στην προώθηση των επόμενων βημάτων ενός μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδιασμού.

Το μήνυμα του Λαβρόφ

Η ομιλία του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ κατά την έναρξη της συνδιάσκεψης ήταν ενδεικτική των προβληματισμών και των στόχων της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής στην περιοχή. Μεταξύ άλλων:

  • Διαπίστωσε «σταθερή αύξηση της τεχνητής έντασης» στον Περσικό Κόλπο, εκτιμώντας ότι μπορεί να εξελιχθεί «σε σοβαρό παράγοντα αποσταθεροποίησης».
  • Εκτίμησε ότι μπορούν να επιτευχθούν ειρήνη και σταθερότητα στη Μέση Ανατολή «μόνο με τήρηση του Διεθνούς Δικαίου και σεβασμό στην κυριαρχία, στην ανεξαρτησία και στην εδαφική ακεραιότητα» χωρών της περιοχής.
  • Χαρακτήρισε την πρόληψη τον «καλύτερο τρόπο αποτροπής κλιμάκωσης της έντασης», και γι' αυτό η Ρωσία προωθεί «ολοκληρωμένο μηχανισμό συλλογικής ασφάλειας στη Μέση Ανατολή».

Επανέφερε έτσι την πρόταση που έκανε τον περσινό Ιούλη ο αρμόδιος υφυπουργός Εξωτερικών για τη Μέση Ανατολή, Μιχαήλ Μπογκντάνοφ, στις άλλες τέσσερις χώρες - μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΗΠΑ, Κίνα, Γαλλία και Βρετανία) με στόχο τη δημιουργία - από κοινού με Ρωσία, Τουρκία, ΕΕ, Αραβικό Σύνδεσμο και χώρες που συμμετέχουν στην ομάδα BRICS - ενός μηχανισμού «συλλογικής ασφάλειας στον Περσικό». Η ρωσική πρόταση συμπεριλάμβανε προώθηση λύσεων με «πολλές, μικρές αλλαγές» που θα δημιουργήσουν ευνοϊκό περιβάλλον «επίλυσης μεγάλων ζητημάτων», έναν «ολιστικό μηχανισμό» συλλογικής ασφάλειας «με τη συμμετοχή όλων των χωρών της περιοχής».

«Η πικρή εμπειρία της Αραβικής Ανοιξης»

Αλλο θέμα που απασχόλησε τους Ρώσους και Αραβες συνέδρους ήταν οι ενδοαστικές αλλαγές εξουσίας που έφεραν οι ανατροπές ή αλλαγές κυβερνήσεων στη Μέση Ανατολή το 2011 κατά τη λεγόμενη «Αραβική Ανοιξη». Διαπιστώνουν, ιδιαίτερα από το τελευταίο οκτάμηνο του 2019, «ξαφνική» αύξηση λαϊκών διαδηλώσεων και πολύμορφων κινητοποιήσεων, που τον περασμένο Απρίλη επέφεραν την ανατροπή μετά από πολλά χρόνια των κυβερνήσεων του Σουδανού Προέδρου Ομάρ Μπασίρ και του Αλγερινού Προέδρου Α. Μπουτεφλίκα - ο οποίος, μολονότι καταβεβλημένος έπειτα από βαρύ εγκεφαλικό, θέλησε να είναι υποψήφιος στις τελευταίες προεδρικές εκλογές. Ιδιαίτερες αναφορές έγιναν στην παραίτηση της κυβέρνησης στο Ιράκ, μετά από πολύνεκρες διαδηλώσεις, και στις αντίστοιχες λαϊκές κινητοποιήσεις σε Λίβανο και Ιράν.

Εχοντας στο νου την πικρή εμπειρία της αποσταθεροποίησης που επέφερε στη Λιβύη η δυτική ιμπεριαλιστική επίθεση του 2011, αρκετοί από τους ομιλητές ανέφεραν ότι «με βάση το χάος στην περιοχή, πλέον θεωρείται ευλογία ακόμη και η ύπαρξη ενός λιγότερο ή περισσότερο ικανού κράτους».

Οι ομιλητές επισήμαναν ως βασικές αιτίες για τη συνέχιση λαϊκών κινητοποιήσεων σε χώρες της περιοχής:

  • Την ενδημική διαφθορά, που παραμένει, παρά τις αλλαγές κυβερνήσεων.
  • Την υψηλή ανεργία που πλήττει ιδιαίτερα τους νέους.

Εκτιμούν ότι επειδή παραμένουν οι αιτίες που προκαλούν τις λαϊκές κινητοποιήσεις, αυτές θα συνεχιστούν για καιρό. Ανάμεσα σε αυτές τις αιτίες διακρίνουν τη σημαντική αύξηση του πληθυσμού, την εκρηκτική ανεργία στους νέους, την πόλωση και τον κατακερματισμό των κοινωνιών γύρω από θρησκείες ή κόμματα, την έλλειψη ποιοτικών υποδομών και υπηρεσιών, την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, την έλλειψη προετοιμασίας για διαφοροποίηση των πηγών Ενέργειας και εσόδων των κρατικών προϋπολογισμών πέρα από αυτά που αποφέρει σήμερα η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Προβλέπουν επίσης πως ιδιαίτερα οι νέες γενιές είναι «έτοιμες να αναζητήσουν λύσεις μέσω σύγκρουσης και βίας», καθώς άλλα μέσα δεν φαίνονται επί του παρόντος αποτελεσματικά.

Η «επόμενη μέρα» στη Συρία

Ξεχωριστή θέση στα τραπέζια των συζητήσεων είχαν οι εξελίξεις στη Συρία, με φόντο τον αυξημένο ρωσικό στρατιωτικό ρόλο μετά την πρόσκληση για «βοήθεια» που πήρε το Σεπτέμβρη του 2015 η κυβέρνηση Πούτιν από τον Σύρο ομόλογό του, Μπασάρ Ασαντ. Οι Ρώσοι αναλυτές εκτίμησαν πως ο πόλεμος στη Συρία έχει πλέον φτάσει σε ένα «νέο επίπεδο» και πως μόλις τελειώσει (κάποτε...) η σύγκρουση, θα τεθεί επί τάπητος το ζήτημα της ανοικοδόμησης. Τόνισαν πως η επιτυχία του προγράμματος «εσωτερικής ανοικοδόμησης» θα εξαρτηθεί από το αν «οι εξωτερικοί παράγοντες θα μπορέσουν να συντονίσουν» τις ενέργειές τους και από το κατά πόσο «ευέλικτη και έτοιμη θα είναι για αλληλεπίδραση η Δαμασκός».

Εκτιμάται πάντως ότι ο κατακερματισμός της Συρίας εξαιτίας του πολέμου προκάλεσε δυσμενείς συνέπειες στην καπιταλιστική ανάπτυξη γειτονικών χωρών, όπως ο Λίβανος, η Ιορδανία και η Τουρκία. Κρίνουν πως η ανοικοδόμηση της Συρίας «θα ωφελήσει όλους τους Ευρωπαίους - και όχι μόνο - "παίκτες"» και πως θα πρέπει να διευρυνθεί ο χώρος για διάλογο «μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων χωρών», χωρίς αποκλεισμούς.

Για τη ρωσική πρόταση περί μηχανισμού «συλλογικής ασφάλειας» στον Περσικό Κόλπο, που θα εξομαλύνει τις σχέσεις του Ιράν με τις χώρες της περιοχής ώστε να αποφευχθεί νέος, καταστροφικός πόλεμος, αρκετοί ομιλητές διαπίστωσαν πως το προηγούμενο «σύστημα συλλογικής ασφάλειας στη Μ. Ανατολή είχε στηθεί στη βάση κάποιων αρχών που τελικά οδήγησαν στη σημερινή αστάθεια». Διακρίνουν ότι επί του παρόντος το τοπίο παραμένει «θολό», καθώς σε χώρες της περιοχής «διαπιστώνεται μεγάλη εξάρτηση από εξωτερικούς παράγοντες» (έμμεση αναφορά σε ανταγωνιστικές προς τη Ρωσία δυνάμεις, όπως ΗΠΑ και ΕΕ). Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν γίνεται καμία αναφορά στην Κίνα, παρότι είναι φανερό ότι παρεμβαίνει σε όλες τις εξελίξεις στην περιοχή.

Ενέργεια και πρόταση για νέο OPEC

Το μέλλον του ΟPEC (Οργανισμού Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών) και οι προοπτικές στις διεθνείς αγορές υδρογονανθράκων εξετάστηκαν διεξοδικά, λόγω του αυξημένου ενδιαφέροντος ισχυρών ρωσικών μονοπωλίων του τομέα. Εκτιμάται πως διαδραματίζονται «σημαντικές αλλαγές στον τομέα των αγορών πετρελαίου», που απομακρύνουν το ενδεχόμενο νέων μηχανισμών ή οργανισμών διαχείρισης και άρα δημιουργίας ενός νέου ΟPEC.

Κάποιοι από τους εισηγητές, όπως ο Κονσταντίν Σιμόνοφ από το ρωσικό «Ταμείο Εθνικής Ενεργειακής Ασφάλειας», εκτίμησαν πως οι ρωσικές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου θα φρενάρουν την αύξηση επενδύσεων και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στη Μέση Ανατολή. Υποστηρίζουν ότι οι ρωσικές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου θα εξαντλήσουν τα φιλόδοξα επενδυτικά σχέδια στη Μ. Ανατολή, επανεκτιμώντας γενικότερα τις στρατηγικές τους στο εξωτερικό.

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο Ιράκ, θυμίζοντας τις επενδύσεις ρωσικών εταιρειών σε περιοχές του (όπως της «Λουκόιλ» στη Δυτική Κούρνα και της «Gazpromneft» στην Μπάντρα) και προβλέποντας πως αυτές θα συνεχιστούν, καθώς αποδίδουν.

Οσον αφορά το Ιράν, διαπιστώνεται πως πλέον δεν ισχύει το αρχικό κλίμα αισιοδοξίας για πολλές επενδύσεις που δημιούργησε η διεθνής συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Η άτακτη φυγή της γαλλικής «Total» περίπου ένα χρόνο αργότερα έκανε αρκετά ρωσικά μονοπώλια Ενέργειας να αλλάξουν γνώμη. Οχι για να μη δυσαρεστηθούν οι ΗΠΑ και επιβάλουν κυρώσεις, αλλά γιατί «το Ιράν είναι ο πιο άμεσος στρατηγικός αντίπαλος της Ρωσίας στο φυσικό αέριο».

Η Σαουδική Αραβία προβάλλει επίσης ως ένας από τους μεγαλύτερους ανταγωνιστές της Ρωσίας, ωστόσο επισημαίνεται το «παράδοξο της συνεργασίας» Μόσχας - Ριάντ με στόχο τον έλεγχο της πετρελαϊκής παραγωγής, ώστε να μην πέσουν κάτω από τα 65 δολάρια οι διεθνείς τιμές πετρελαίου.


Δ. ΟΡΦ.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ