Κυριακή 28 Νοέμβρη 2004
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Τα περί τέλους της εργασίας και της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας

Στο προηγούμενο άρθρο εξετάσαμε μια πλευρά της ιδεολογικής διαπάλης στις σύγχρονες συνθήκες σχετική με τη λεγόμενη μετακαπιταλιστική κοινωνία, ως όπλο της αστικής ιδεολογίας αλλά και διαφόρων οπορτουνιστικών ρευμάτων προκειμένου να εμποδίσουν τη συνειδητοποίηση της ανάγκης του αγώνα για το σοσιαλισμό. Στην ίδια κατεύθυνση προβάλλονται θεωρίες περί «του τέλους της εργασίας και της εργατικής τάξης», «κατάργησης της ατομικής καπιταλιστικής ιδιοκτησίας λόγω των νέων τεχνολογιών».

Αυτές οι δύο θεωρίες συνδέονται μεταξύ τους και έχουν ως κοινό σημείο την άποψη ότι δεν υπάρχει επαναστατικό υποκείμενο, αφού δεν υπάρχει εργατική τάξη, όπως επίσης δεν υπάρχει έδαφος ανάπτυξης της ταξικής πάλης, άρα συναίνεση. Επίσης είναι ουτοπία ο τελικός σκοπός του αγώνα που είναι ο σοσιαλισμός, η κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και η αντικατάστασή της με την κοινωνική, άρα η πάλη για την εξουσία. «Πατούν» στο γεγονός ότι η ταξική εκμετάλλευση, δηλαδή η παραγωγή υπεραξίας είναι συγκαλυμμένη, αφού τυπικά ο εργάτης δουλεύει για ορισμένο χρόνο και πληρώνεται γι'αυτό το χρόνο περίπου στα όρια της αξίας της εργατικής του δύναμης. Παρουσιάσουν τις οικονομικές εξελίξεις ως ουδέτερες ταξικά και την ανάγκη ρύθμισης της οικονομίας με πολιτική που να συμφέρει όλους και τους καπιταλιστές και τους εργάτες και τ' άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα. Και εμφανίζουν επίσης την οικονομία ως υπεραταξική, συγκαλύπτοντας την ταξική ουσία των σχέσεων παραγωγής, (καπιταλιστικές), και την ταξική συνεργασία για την ανάπτυξη της καπιταλιστικής οικονομίας ως το μέσο για τη λαϊκή ευημερία. Επομένως και οι εργάτες πρέπει να ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη της οικονομίας γιατί είναι προς όφελός τους.

Την εξέλιξη της οικονομίας την παρουσιάζουν με συγκεκριμένους δείκτες (π.χ. ΑΕΠ, όγκος παραγωγής εμπορευμάτων και υπηρεσιών κλπ), δίνουν στοιχεία για την πορεία ανάπτυξης των επενδύσεων. Με λίγα λόγια μιλώντας για την εξέλιξη της οικονομίας, κάνουν λόγο για εξέλιξη αντικειμένων, πραγμάτων, εκφρασμένων με δείκτες, από χρόνο σε χρόνο ή και για μικρότερα χρονικά διαστήματα.

Ολα αποτυπώνουν μιαν εικόνα. Από την οποία υποτίθεται ότι ένας παρατηρητής μπορεί να βγάλει κάποια συμπεράσματα για την πορεία αυτής της οικονομίας. Ταυτόχρονα όμως, και επειδή μιλάμε για την οικονομία μιας χώρας, μιας ολόκληρης κοινωνίας, καθένας μπορεί να παρατηρήσει ότι π.χ. το ΑΕΠ, (αυτός είναι ο βασικός δείκτης μέτρησης της πορείας μιας καπιταλιστικής οικονομίας), έχει αυξηθεί Χ% σ' ένα χρόνο. Ο ίδιος έχει τη δυνατότητα να συγκρίνει αυτή την πορεία και με τα δικά του οικονομικά μεγέθη, τα εισοδήματά του. Που δεν είναι μόνο κατ' ανάγκη αν αυξήθηκαν αυτά τα εισοδήματα, (για τον εργάτη π.χ. ο μισθός ή το μεροκάματο), στο ίδιο ποσοστό, (πράγμα που επίσης δεν αποτυπώνει ολόκληρη την εικόνα ως προς τη θέση των εισοδημάτων του στην οικονομία μιας χώρας και τη σχέση τους μ' αυτήν). Αλλά αν μπορεί να ικανοποιεί όλες τις ανάγκες του, τις ανάγκες της οικογένειάς του. Και καταλαβαίνει ότι σε σχέση με το αποτέλεσμα της οικονομίας ο ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής καρπώνεται το μεγαλύτερο μέρος των αποτελεσμάτων της ενώ ο εργάτης το ελάχιστο.

Επομένως πίσω από την εικόνα που αποτυπώνει την εξέλιξη της οικονομίας, υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι από διαφορετικές θέσεις σχετίζονται με την παραγωγή, με την οικονομία και τα αποτελέσματά της. Οι ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής καρπώνονται τον πλούτο που παράγεται, με το κέρδος, ενώ οι εργάτες που τον παράγουν αλλά δεν έχουν μέσα παραγωγής, καρπώνονται το ελάχιστο από το αποτέλεσμα της παραγωγής, της οικονομίας που είναι ο μισθός.

Αρα πίσω από την εξέλιξη της οικονομίας, υπάρχουν σχέσεις διαφορετικών ανθρώπων, που ως χαρακτηριστικό τους γνώρισμα εμφανίζεται η σχέση τους ως προς την ιδιοκτησία στις επιχειρήσεις, στα μέσα παραγωγής. Αρα η οικονομία δεν είναι πράγματα, αντικείμενα, επενδύσεις για την παραγωγή, για την ανάπτυξή της, αλλά σχέσεις ανθρώπων, σχέσεις ολόκληρων κοινωνικών ομάδων, σχέσεις κοινωνικών τάξεων. Και οι οποίες σε τελευταία ανάλυση καθορίζονται από την ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής.

«Στην κοινωνική παραγωγή της ζωής τους, οι άνθρωποι έρχονται σε καθορισμένες, αναγκαίες, ανεξάρτητες από τη θέλησή τους σχέσεις, σε παραγωγικές σχέσεις που αντιστοιχούν σε μια ορισμένη βαθμίδα ανάπτυξης των υλικών παραγωγικών τους δυνάμεων. Το σύνολο αυτών των παραγωγικών σχέσεων αποτελεί την οικονομική διάρθρωση της κοινωνίας, την πραγματική βάση, που πάνω της υψώνεται ένα νομικό και πολιτικό εποικοδόμημα...», Καρλ Μαρξ («Κριτική της πολιτικής οικονομίας», πρόλογος).

Η οικονομική βάση της κοινωνίας, δηλαδή οι σχέσεις ιδιοκτησίας, αποτυπώνονται με νόμους, υπηρετούνται από την πολιτική και την ιδεολογία και το κράτος και έτσι καθορίζονται και οι όροι της ζωής των ανθρώπων, των κοινωνικών τάξεων και στρωμάτων. Ολ' αυτά μαζί καθορίζουν σε τελευταία ανάλυση την κυριαρχία της κοινωνικής τάξης που είναι ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής.

Επομένως οι νέες τεχνολογίες δεν καταργούν την καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, (δεν έγιναν αυτά κοινωνική ιδιοκτησία), τα οποία για να μπουν σε κίνηση, για να υπάρχει διαδικασία παραγωγής χρειάζονται εργάτες, άρα δεν καταργήθηκε η εργατική τάξη.

Η οικονομία λοιπόν δεν είναι ουδέτερη, υπερταξική και δεν καθορίζεται μόνο από την παραγωγική βάση από τη σκοπιά μόνο των μέσων παραγωγής, τα τεχνικά χαρακτηριστικά της, τον όγκο των παραγόμενων προϊόντων, αλλά και από τη βασική παραγωγική δύναμη, δηλαδή τον άμεσο παραγωγό, τον εργαζόμενο άνθρωπο και τις σχέσεις με τις οποίες έρχεται σε επαφή με τα μέσα παραγωγής. Οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής συνεχίζουν να υπάρχουν, προσδιορίζουν το γεγονός ότι η εργατική δύναμη υπάρχει, είναι εμπόρευμα, κινεί τα μέσα παραγωγής ως κεφάλαιο που περιέχουν νεκρή εργασία που χρησιμοποιείται στη διαδικασία της παραγωγής για την απόσπαση υπεραξίας. Αρα για να μπορούν να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των εργατών, των άλλων λαϊκων στρωμάτων, πρέπει να κοινωνικοποιηθεί παραγόμενος πλούτος, που απαιτεί κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και αντικατάστασή της απο την κοινωνική ιδιοκτησία.

Γι' αυτό στα πλαίσια του αγώνα για την κατάργηση της εκμετάλλευσης, στόχος επίκαιρος, αναγκαίος και αντικειμενικά ώριμος απαιτείται να είναι και η αποκάλυψη της απάτης των ιδεολογημάτων «τέλους της εργατικής τάξης» και ότι δήθεν καταργήθηκαν οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής.


Σ.Κ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ