Στο σημερινό 4σέλιδο «Διεθνή και Οικονομία» μπορείτε να διαβάσετε τα εξής:

• Κυβέρνηση - Τράπεζες: Σφίγγει η θηλιά των πλειστηριασμών στην πρώτη κατοικία της λαϊκής οικογένειας.
• «Ηλεκτρονικό χρήμα»: Η σχετική συζήτηση, οι αντιδράσεις και οι πραγματικές στοχεύσεις.
• Η συνάντηση Μέρκελ - Ολάντ - Ρέντσι στο νησί Βεντοτένε έγινε ένα ακόμα επεισόδιο στις αντιλαϊκές ζυμώσεις.
• Η περιοδεία του Ιρανού ΥΠΕΞ στη Λατινική Αμερική σηματοδοτεί στρατηγικά «ανοίγματα» σε οικονομία και εμπόριο.

Σε κάθε περίπτωση, ανοίγει ο δρόμος για κατασχέσεις και πλειστηριασμούς ακόμη και για την πρώτη κατοικία της λαϊκής οικογένειας, καθώς «ο αποχαρακτηρισμός του δανειολήπτη ως συνεργάσιμου», σύμφωνα με τον νέο Κώδικα, «μπορεί να έχει συνέπεια τον εκπλειστηριασμό της κύριας κατοικίας του». Ταυτόχρονα και παράλληλα, σφίγγει ακόμη περισσότερο η θηλιά των εκβιασμών και των απειλών απέναντι στα οικονομικά αδύναμα νοικοκυριά, που εξαναγκάζονται να προσέλθουν στις τράπεζες για να συμφωνήσουν, επί της ουσίας, σε εξατομικευμένα μνημόνια συνεργασίας, έτσι ώστε να διασφαλιστούν τα συμφέροντα των τραπεζικών ομίλων και των μεγαλομετόχων τους.

Πρόκειται για μια ακόμη παρέμβαση στο πλαίσιο της εφαρμογής των «προαπαιτούμενων» μέτρων του 3ου μνημονίου, η οποία έρχεται να «κουμπώσει» με τις προηγούμενες νομοθετικές παρεμβάσεις της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, με κατεύθυνση την πλήρη απελευθέρωση των πλειστηριασμών ακόμη και για την πρώτη κατοικία των λαϊκών νοικοκυριών. Με βάση τον «Κώδικα», πέρα από τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, τα οικονομικώς ανήμπορα λαϊκά νοικοκυριά, προκειμένου να τύχουν δικαστικής προστασίας, όπου αυτή προβλέπεται, πρέπει να έχουν, με τη βούλα των τραπεζών, το χαρακτηρισμό του «συνεργάσιμου δανειολήπτη». Σε διαφορετική περίπτωση, τα δικαστήρια θα απορρίπτουν την αίτηση, με ανοιχτό πλέον το ενδεχόμενο των πλειστηριασμών.

Στις τραπεζικές «λύσεις διευθέτησης» για τα λαϊκά νοικοκυριά συγκαταλέγονται και τα παρακάτω:

• Πώληση και ενοικίαση του ακινήτου. Ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στην τράπεζα και στη συνέχεια μπορεί να έχει το δικαίωμα της διαμονής στην κατοικία του έναντι ενοικίου, «για μια ελάχιστη περίοδο». Με το συγκεκριμένο μέτρο στηρίζονται οι ισολογισμοί των τραπεζών, στις οποίες θα ανήκει η ακίνητη ιδιοκτησία των πελατών τους.
• «Εθελοντική παράδοση» του ακινήτου. Ο δανειολήπτης που αδυνατεί να εξυπηρετήσει το χρέος, μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στην τράπεζα και στη συνέχεια, σε συμφωνία με την τράπεζα, «διατυπώνεται σαφώς ο τρόπος διευθέτησης» για τυχόν υπολειπόμενα ποσά.
• «Εθελοντική εκποίηση ακινήτου». Ο δανειολήπτης προχωρά «οικειοθελώς» στην πώληση του ακινήτου σε τρίτους, μετά από τη σύμφωνη γνώμη της τράπεζας. Σε περίπτωση που το τίμημα πώλησης είναι χαμηλότερο από την οφειλή, η τράπεζα προχωρά σε «διαγραφή» του υπολειπόμενου ποσού.
• Υπό προϋποθέσεις προβλέπονται ρυθμίσεις όπως αυτές που ήδη εφαρμόζουν οι τράπεζες (χρονική μετακύλιση, μείωση επιτοκίων κ.ά.).

Επιπλέον, στην «τυποποιημένη κατάσταση οικονομικής πληροφόρησης», που ο οφειλέτης θα υποβάλλει υποχρεωτικά στην τράπεζα, μεταξύ άλλων, πρέπει να αναγράφει σε ειδικές λίστες:

• Την αξία της ακίνητης περιουσίας και μάλιστα αναλυτικά για κάθε τεμάχιο γης (ποσοστό συνιδιοκτησίας, είδος εμπράγματου δικαιώματος).
• Τα ποσά από τις μεικτές και καθαρές αποδοχές από μισθούς και συντάξεις, τα επιδόματα από φορείς του Δημοσίου (π.χ. ανεργίας, ΕΚΑΣ), τα ποσά βοήθειας από ιδιώτες (π.χ. από οικογενειακά πρόσωπα), καθώς και το σύνολο του εισοδήματος από κάθε πηγή προέλευσης.
• Τις κάθε είδους δαπάνες για την καθημερινή διαβίωση, όπως για στέγαση, ηλεκτρικό ρεύμα, ύδρευση, βασικές καταναλωτικές δαπάνες (διατροφή) κ.ά.

Επί της ουσίας, πρόκειται για φακέλωμα των λαϊκών νοικοκυριών, στη βάση του οποίου προσδιορίζεται η περιβόητη «μέγιστη ικανότητα αποπληρωμής».

Την ίδια ώρα, η διαχείριση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων ανοίγει το δρόμο για μαζικές αναδιαρθρώσεις βιώσιμων επιχειρήσεων, αλλά και κλάδων της οικονομίας και της παραγωγής που χαρακτηρίζονται για τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Σε αυτό το επίπεδο, ο «Κώδικας Δεοντολογίας» προβλέπει:

«Λειτουργική αναδιάρθρωση επιχείρησης». Μπορεί να περιλαμβάνει ενέργειες όπως η αλλαγή της διοίκησης, η πώληση περιουσιακών στοιχείων, ο περιορισμός του κόστους κ.ά.

Συμφωνία ανταλλαγής χρέους με μετοχικό κεφάλαιο, δηλαδή, συμμετοχή των τραπεζών στις επιχειρήσεις, ή και άλλων «επενδυτών» που θα εξαγοράσουν τα «κόκκινα» δάνεια.

Την ίδια ώρα, το «τεχνικό μνημόνιο» της συνεργασίας που υπέγραψε η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, προδιαγράφει τη διαμόρφωση ειδικών κριτηρίων και στοχοθεσίας για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων στις τράπεζες.

Ανάμεσα σε άλλα:

• Για βιώσιμες επιχειρήσεις - ανάλογα με την πολυπλοκότητα και το μέγεθος της υπόθεσης - θα καθορίζεται το περιεχόμενο των μέτρων αναδιάρθρωσης, όπως ανασχεδιασμός επιχειρηματικού πλάνου, διαγραφές οφειλών, μετοχοποίηση χρέους ή ένας συνδυασμός μέτρων. Είναι φανερό ότι τα μεγαλύτερα θύματα αυτής της «αναδιοργάνωσης» θα είναι οι εργαζόμενοι και τα εναπομείναντα δικαιώματά τους.
• Ο μηχανισμός αναδιάρθρωσης του χρέους θα απαιτεί από τον οφειλέτη ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με όλα του τα χρέη, τα περιουσιακά στοιχεία και τις πηγές εισοδήματός του.
• Προεδρικό Διάταγμα θα ρυθμίζει τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς των κατασχεθέντων περιουσιακών στοιχείων. Το σύστημα θα απαιτεί μια δικτυακή πύλη για την παροχή δημοσιότητας για τους πλειστηριασμούς.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, «οι δυσμενείς μακροοικονομικές συνθήκες οδήγησαν σε ονομαστικές περικοπές μισθών, στην αύξηση της ανεργίας, στην αύξηση του ποσοστού των εργαζομένων σε θέσεις μερικής απασχόλησης και σε πιο ευέλικτες θέσεις εργασίας». Ως αποτέλεσμα των εξελίξεων, τα «μη εξυπηρετούμενα δάνεια», νοικοκυριών και επιχειρήσεων, στο τέλος του 2015 έφταναν στο 44,2% της συνολικής μάζας των δανείων και σε απόλυτα μεγέθη στα 108 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τον υπάρχοντα σχεδιασμό από την ΤτΕ, στο επίπεδο των τεσσάρων συστημικών τραπεζικών ομίλων, το 2019 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα πρέπει να έχουν μειωθεί κατά 40% ή 41 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά μέσον όρο η προβλεπόμενη μείωση φτάνει στα 13,5 δισ. το χρόνο για την ερχόμενη τριετία. Ο βασικός άξονας της διαχείρισης είναι η «επιτυχής αναδιάρθρωση των οφειλών», προκειμένου τα δάνεια αυτά να καταστούν «ενήμερα».

Την ίδια ώρα, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), σε συνεργασία με τη «McKinsey», παρουσίασε μελέτη για τη διαχείριση των μεγάλων «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων. Από την ανάλυση των δεδομένων, η προτεραιότητα δίνεται σε 5 κλάδους με συνολικά δάνεια ύψους 7,5 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 4,5 δισ. ευρώ είναι μη εξυπηρετούμενα. Οι πέντε ταξινομούμενοι κλάδοι στους οποίους καταλήγει η μελέτη και οι οποίοι φαίνεται ότι συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις για άμεση ανάληψη δράσης, είναι οι εξής: Τουρισμός, Τρόφιμα και Ποτά, Υγεία και Φάρμακα, Ιχθυοκαλλιέργειες και Μεταφορές.

Επιπλέον, σε ό,τι αφορά τη διεκπεραίωση των υποθέσεων του εγχώριου τραπεζικού κεφαλαίου και στο πλαίσιο της εφαρμογής του 3ου μνημονίου, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, μεταξύ άλλων, έχει προχωρήσει και στα παρακάτω:

Με τον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, δόθηκε μια πρώτη διευκόλυνση στις τράπεζες για τη διενέργεια πλειστηριασμών (με τιμή την εμπορική αξία και όχι την κατά πολύ υψηλότερη που ίσχυε).

Με τον νέο νόμο για τα «κόκκινα» δάνεια στις τράπεζες, η θηλιά των πλειστηριασμών σφίγγει ακόμη περισσότερο γύρω από την πρώτη κατοικία της λαϊκής οικογένειας.

Με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, μέσω της δανειακής σύμβασης που συνοδεύει το 3ο μνημόνιο, στήριξαν το εγχώριο τραπεζικό κεφάλαιο. Είναι ξεκάθαρο, πλέον, το γεγονός ότι η χασούρα ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων φορτώθηκε στο κρατικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και μέσω αυτού στους κρατικούς προϋπολογισμούς και των επόμενων ετών και βέβαια στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων.

«Ανοίγει» η δευτερογενής αγορά τραπεζικών δανείων (εξυπηρετούμενων και «κόκκινων»), με τη δυνατότητα των εγχώριων τραπεζικών ομίλων να τα μεταβιβάζουν σε άλλους «επενδυτές». Ηδη οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα πώλησης «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων αυτοαπασχολούμενων, επαγγελματιών, «μικρομεσαίων» επιχειρήσεων, καθώς και «κόκκινων» στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας πάνω από 140.000 ευρώ και βέβαια όλων των «κόκκινων» στεγαστικών που δεν αφορούν σε πρώτη κατοικία.

Από το Γενάρη του 2018, «απελευθερώνεται» το σύνολο των δανείων για πρώτη κατοικία και για ποσά κάτω από 140.000 ευρώ.

Χαρακτηριστική για τις συντελούμενες διεργασίες σχετικά με το ξαναμοίρασμα της επιχειρηματικής πίτας και των κερδών είναι η συμφωνία που ανακοινώθηκε πρόσφατα μεταξύ των τραπεζικών ομίλων Alpha Bank, Eurobank και της αμερικανικής KKR, με την οποία θα συμπράξει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), που με τη σειρά της είναι σήμερα και μέτοχος των τραπεζικών ομίλων.

Να σημειωθεί ότι οι τράπεζες και νέοι «επενδυτές» μπορούν να συμμετάσχουν και στα μετοχικά κεφάλαια «προβληματικών» επιχειρήσεων που κρίνονται «βιώσιμες». Και βέβαια, θα έχουν αποφασιστικό λόγο στη διαμόρφωση των επιχειρηματικών πλάνων, στον αριθμό των εργαζομένων και σε οτιδήποτε σχετίζεται με τις ανάγκες της αναδιάρθρωσης, όπως και με τις ομαδικές απολύσεις, που θα συζητηθούν στο πλαίσιο της επόμενης «αξιολόγησης» του μνημονίου.

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, τα «οφέλη» εστιάζονται σε παράγοντες όπως αποτελεσματική διαχείριση των «προβληματικών» δανείων, χρηματοδότηση με νέα κεφάλαια, αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων, επανακαθορισμός επιχειρηματικών στόχων.

Η ΚΚR, από την πλευρά της, διαχειρίζεται κεφάλαια που τοποθετούνται σε Ενέργεια, Υποδομές, ακίνητη περιουσία, αλλά και σε επενδύσεις υψηλού ρίσκου και απόδοσης (hedge funds) κ.ά.

Eurokinissi

Γιατί, όμως, η συγκέντρωση του χρήματος στις τράπεζες; Γιατί μέσω αυτής της διαδικασίας διευκολύνεται η αναπαραγωγή του κοινωνικού κεφαλαίου. Η συγκέντρωση χρήματος, αυτό είναι το κύριο για τις τράπεζες και η πρωταρχική τους αποστολή. Δεν είναι τυχαία η κυβερνητική προπαγάνδα, αλλά και οι προτροπές των τραπεζών να επιστρέψουν οι αποταμιεύσεις από τα σπίτια σε τραπεζικούς λογαριασμούς.

Αλλά ας επανέλθουμε στις συναλλαγές με τις κάρτες. Γράφει ο αστικός Τύπος ότι παρά την προσπάθεια τραπεζών και κυβερνήσεων να προωθήσουν τις ηλεκτρονικές πληρωμές, ώστε να πατάξουν τη φοροδιαφυγή και το ξέπλυμα χρήματος, πολλοί Ευρωπαίοι - ιδιαιτέρως στον ευρωπαϊκό Νότο αλλά και στη Γερμανία - παραμένουν προσηλωμένοι στα μετρητά. Σύμφωνα με σχετική έρευνα της Boston Consulting Group, στην Ιταλία το 83% των πληρωμών γίνεται ακόμη με μετρητά, καθώς οι Ιταλοί έμποροι αποστρέφονται τις κάρτες, εν μέρει εξαιτίας των υψηλών χρεώσεων που επιβάλλουν οι τράπεζες. Παραμένει, έτσι, περιορισμένο το ποσοστό των Ιταλών που έχουν χρεωστική κάρτα, ενώ και όσοι έχουν, τη χρησιμοποιούν ελάχιστα: πραγματοποιούν κατά μέσο όρο 25 συναλλαγές ετησίως ανά χρεωστική κάρτα, όταν στη Γαλλία αντιστοιχούν 114 συναλλαγές. Την ίδια στιγμή, στη Γερμανία το αντίστοιχο ποσοστό υπερβαίνει το 75%. Οπως, άλλωστε, επισημαίνει σε σχετικό ρεπορτάζ το περιοδικό "The Economist", στη Γερμανία είναι σύνηθες φαινόμενο στα καταστήματα να υπάρχουν ενδείξεις που ενημερώνουν τους πελάτες ότι "μόνο μετρητά" γίνονται δεκτά. Η απέχθεια των Γερμανών για τις ηλεκτρονικές πληρωμές και η προτίμησή τους στα μετρητά ανάγεται στο πρόσφατο τραυματικό παρελθόν και στις οδυνηρές αναμνήσεις από τις μυστικές υπηρεσίες, που μπορούν εύκολα να ανιχνεύσουν τις κινήσεις ενός πολίτη από τις ηλεκτρονικές πληρωμές. Η αποστροφή τους για τις ηλεκτρονικές πληρωμές αποκαλύφθηκε στο μεγαλείο της όταν το υπουργείο Οικονομικών πρότεινε να τεθεί ανώτατο όριο στις πληρωμές με μετρητά τα 5.000 ευρώ. Τότε η εφημερίδα "Bild" οργάνωσε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας μέσω των αναγνωστών της. Εξίσου έντονη ήταν, άλλωστε, η αντίδραση των Ιταλών το 2011, όταν η κυβέρνηση Ρέντσι επέβαλε όριο στις συναλλαγές με μετρητά τα 1.000 ευρώ. Οπως επισημαίνει ο "Economist", θα πρέπει να προβλεφθεί τρόπος ενσωμάτωσης των φτωχών πολιτών στο σύστημα πληρωμών, καθώς πολλοί από αυτούς δεν διαθέτουν τραπεζικούς λογαριασμούς. Είναι, άλλωστε, θεμιτό το αίτημα για ανωνυμία και γενικώς προστασία των προσωπικών δεδομένων («Καθημερινή», 21/8/2016).

Από τις αναφορές στις αντιδράσεις σε Γερμανία, Ιταλία σχετικά με τις αντιστάσεις στη γενικευμένη καθιέρωση των καρτών στις συναλλαγές, του λεγόμενου και «πλαστικού χρήματος», φαίνεται ότι δεν αντιδρούν μόνο εργαζόμενοι, άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, αλλά και επιχειρήσεις. Ιδιαίτερα το παράδειγμα στη Γερμανία ότι είναι σύνηθες φαινόμενο στα καταστήματα να υπάρχουν ενδείξεις που ενημερώνουν τους πελάτες ότι «μόνο μετρητά» γίνονται δεκτά, αυτό δείχνει.

Η υπόθεση «συναλλαγή με τραπεζικές κάρτες για να παταχτεί η φοροδιαφυγή», όσο κι αν ισχύει, δε λέει όλη την αλήθεια. Υπάρχει βεβαίως για τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους σχεδόν η υποχρεωτικότητα να διατηρούν τραπεζικούς λογαριασμούς μισθοδοσίας και συντάξεων, οι τράπεζες δίνουν προνόμια στις επιχειρήσεις που πληρώνουν μέσω τραπεζικών λογαριασμών τη μισθοδοσία τους, αλλά μεγάλο μέρος ιδιαίτερα των μικρών και των μεσαίων αδυνατούν να το κάνουν. Γιατί ο τζίρος τους δεν είναι σταθερός ανά μήνα, άρα αδυνατούν σε συγκεκριμένες προθεσμίες να πληρώνουν μισθούς, προμηθευτές κ.λπ.

Μπορούν να χτυπήσουν ένα μέρος της φοροδιαφυγής, αλλά το κύριο είναι να εκμεταλλευτούν το χρήμα της μισθοδοσίας και των συντάξεων. Για παράδειγμα, το χρήμα που βάζουν οι επιχειρήσεις και τα ασφαλιστικά ταμεία στους λογαριασμούς μισθοδοσίας και συντάξεων μπαίνει τουλάχιστον τρεις μέρες πιο νωρίς από την ημερομηνία ανάληψης από τους δικαιούχους. Αλλά αυτές τις τρεις μέρες, οι τράπεζες με ξένο χρήμα μέσω τόκων βγάζουν κέρδος. Το ίδιο ισχύει και με το κόστος συναλλαγών. Η επιβολή τελών από τις τράπεζες για τις συναλλαγές με κάρτες αυξάνει τα έσοδά τους, αλλά άλλοι πληρώνουν το κόστος, γι' αυτό για παράδειγμα οι Ιταλοί έμποροι αποστρέφονται τις κάρτες, εν μέρει εξαιτίας των υψηλών χρεώσεων που επιβάλλουν οι τράπεζες. Αλλωστε, και οι τράπεζες έχουν κόστος απ' αυτή τη διαδικασία, το οποίο δεν επιδιώκουν γενικά να το αντισταθμίσουν, αλλά να το χρησιμοποιήσουν ως στοιχείο που μπορεί να τους φέρει και κέρδη.

Για παράδειγμα, ο «Economist» επισημαίνει σε σχέση με αυτό ότι υπάρχει και το κόστος που θα έχει η πλήρης εφαρμογή της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών και η κατάργηση των μετρητών, αφού θα είναι δαπανηρή η εγκατάσταση μηχανημάτων για κάρτες. Αλλά και η τροφοδότησή τους ώστε να εξυπηρετούν πολλαπλάσιες ανάγκες σε σχέση με τώρα. Που μπορεί να χρειαστεί και επιπλέον εργατικό δυναμικό, ελάχιστο ίσως, αλλά οι τραπεζίτες, όπως γενικότερα οι καπιταλιστές, αυτό το θεωρούν κόστος. Και το χρησιμοποιούν ως μέσο για αύξηση της κερδοφορίας. Ομως, το βασικό είναι η συγκέντρωση χρήματος για τη χρησιμοποίησή του ως κεφάλαιο, αυτό είναι το κύριο.

Ουσιαστικά, απ' αυτή τη διαδικασία της γενίκευσης της πληρωμής με τραπεζικές κάρτες ωφελημένες βγαίνουν οι τράπεζες και οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, που κάνουν συμφωνίες ευνοϊκές μαζί τους λόγω των τεράστιων συναλλαγών που έχουν και για τη μισθοδοσία. Τα παραδείγματα που αναφέρουν τα ρεπορτάζ του αστικού Τύπου, αποκαλύπτουν ότι γύρω απ' αυτή την υπόθεση εμφανίζονται αντιθέσεις, κυρίως ανάμεσα σε τράπεζες και τμήματα του κεφαλαίου που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στον ανταγωνισμό.

Βεβαίως, αυτή η τάση προς τη γενίκευση της πληρωμής μέσω τραπεζικών καρτών είναι αντικειμενική στον καπιταλισμό, αφού αντικειμενική είναι και η τάση της ενίσχυσης του χρηματιστικού κεφαλαίου, στο οποίο οι τράπεζες έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο.

Για παράδειγμα, και η υπόθεση των «κόκκινων» δανείων αυτό δείχνει. Οι τράπεζες παρεμβαίνουν σε επιχειρηματικούς ομίλους παραγωγικούς, υπηρεσιών, εσωτερικού και εξωτερικού εμπορίου, που τους έχουν δανείσει μεγάλα και μακροχρόνια στην αποπληρωμή δάνεια, παρεμβαίνουν στην ανασυγκρότησή τους ως ιδιοκτήτες πλέον, αφού το απλήρωτο δάνειο γίνεται κεφάλαιο εξαγοράς των μετοχών τους, ή στο κλείσιμό τους, αν εκτιμούν ότι έχουν χρεοκοπήσει, πουλώντας βεβαίως αυτά τα δάνεια. Το χρηματιστικό κεφάλαιο είναι κυρίαρχο στο μονοπωλιακό καπιταλισμό και οι τράπεζες σε ηγετική θέση. Αλλά και με τη χρήση καρτών ενισχύεται ο ρόλος τους και η δράση του χρηματιστικού κεφαλαίου.

Βεβαίως, για την εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα το πρόβλημα δε βρίσκεται στη μορφή του χρήματος, αλλά στην εκμετάλλευση, που βαθαίνει με γεωμετρική πρόοδο ιδιαίτερα στις συνθήκες οικονομικής κρίσης, και στην αναγκαιότητα κάλυψης όλων των σύγχρονων αναγκών τους, με πρωταρχικό ζήτημα να έχουν όλοι δουλειά και μισθούς, συντάξεις, εισόδημα που να καλύπτει όλες τις σύγχρονες ανάγκες τους. Αρα αυτό καθορίζει και το αντιμονοπωλιακό, αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο της πάλης τους, της οργανωμένης από την κοινωνική συμμαχία τους μέχρι την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, για να ανοίξουν το δικό τους δρόμο με τη δική τους εξουσία και οικονομία, δίχως καπιταλιστές ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής και κέρδος, όπου η ανάπτυξη της οικονομίας θα μπει στην υπηρεσία της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.

Copyright 2016 The Associated

Οι Φρ. Ολάντ - Α. Μέρκελ - Μ. Ρέντσι κατά την πρόσφατη συνάντησή τους στην Ιταλία

Ολα τα ρεπορτάζ των αστικών ΜΜΕ έδιναν ως κεντρική ιδέα της συνάντησης την «επανεκκίνηση της Ευρώπης» μετά το Brexit. Οι ίδιοι οι ηγέτες των τριών μεγαλύτερων κρατών και οικονομιών των Ευρωζώνης - ΕΕ έδιναν αυτόν τον τόνο, όχι μόνο με τις δηλώσεις τους πριν κλειστούν στο ιταλικό αεροπλανοφόρο για να συζητήσουν, αλλά από τότε που «έκλεισαν» τη συνάντησή τους. Αλλά δεν μπορεί κανείς να μη συμπληρώσει ότι αυτή η συνάντηση έγινε μπροστά στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στην Μπρατισλάβα, στις 15 Σεπτέμβρη, με θέμα την πορεία της ΕΕ, την ανάπτυξη της οικονομίας της, μετά το Brexit, το ίδιο το Brexit αφού εκκρεμεί η διαδικασία ενεργοποίησης του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας από τη Βρετανία για την αποχώρησή της και το περιεχόμενο των νέων σχέσεων Βρετανίας - ΕΕ, το Προσφυγικό, ζητήματα ασφάλειας.

Επίσης, δεν μπορεί κανείς να μην παρατηρήσει ότι η συνάντηση των τριών ηγετών έγινε πριν από τη συνάντηση των 7 ηγετών των κρατών του λεγόμενου από τους ίδιους Νότου της ΕΕ, στην Αθήνα, όπου θα συμμετάσχουν οι Ολάντ και Ρέντσι. Με περιεχόμενο, όπως λένε, το ίδιο με αυτό της Συνόδου Κορυφής στην Μπρατισλάβα, αλλά κυρίως με την επιδίωξη αναζήτησης μείγματος πολιτικής χαλάρωσης, ως μέσου συμβολής στην καπιταλιστική ανάκαμψη των οικονομιών τους, στο πλαίσιο βεβαίως των Ευρωζώνης - ΕΕ. Αυτό φαίνεται να είναι το βασικό ζήτημα, χωρίς να υποτιμούν τα άλλα, άλλωστε όταν «κλείστηκε» και αυτή η συνάντηση, από κύκλους της γερμανικής κυβέρνησης διαρρεόταν σε γερμανικά αστικά ΜΜΕ η δυσφορία της για τη συγκεκριμένη συνάντηση με το συγκεκριμένο περιεχόμενο.

Αυτή η κινητικότητα μπορεί να πει κανείς ότι ήταν αναμενόμενη μετά την απόφαση του δημοψηφίσματος στη Βρετανία για έξοδο της χώρας από την ΕΕ. Αλλά η κεντρική ιδέα της συνάντησης των τριών στην Ιταλία, δηλαδή «η επανεκκίνηση της Ευρώπης», είναι το ζήτημα που απασχολεί Ευρωζώνη - ΕΕ, Γερμανία, Γαλλία, όλα τα κράτη - μέλη, πολύ πριν και ανεξάρτητα από την έξοδο της Βρετανίας. Η συνάντηση έγινε με πρωτοβουλία του Μ. Ρέντσι. Φαίνεται ότι ο ίδιος διεκδικεί για την Ιταλία, την τρίτη σε δύναμη οικονομία της ΕΕ, αναβαθμισμένο ρόλο στις διεργασίες και τις εξελίξεις, μετά την Μέρκελ και τον Ολάντ, αλλά και το Brexit.

Τι βγαίνει από τις δηλώσεις των τριών; Σύμφωνα με ρεπορτάζ του ιταλικού πρακτορείου «ΑΝΣΑ», σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε πριν από το γεύμα εργασίας που είχε προγραμματιστεί, ο Ρέντσι δήλωσε ότι «η ΕΕ δεν τελείωσε με το Brexit, ας γράψουμε το μέλλον», αλλά και ότι «επιθυμούμε ισχυρά αναπτυξιακά μέτρα», υποστήριξε ότι «η Ευρώπη δεν είναι το πρόβλημα αλλά η λύση. Η Ευρώπη αποτελεί τη μεγαλύτερη ευκαιρία». Οτι «θέλουμε περισσότερη Ευρώπη», με τολμηρά βήματα στο θέμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, ιδιαίτερα στα πεδία της οικονομικής πολιτικής, της Αμυνας, της ψηφιακής καινοτομίας, της Παιδείας και του Πολιτισμού.

Ο Φρ. Ολάντ, συμφωνώντας γενικά με τον Μ. Ρέντσι, είπε ότι χωρίς να προχωρήσει η ευρωπαϊκή ενοποίηση, ιδιαίτερα στην οικονομική πολιτική, η ΕΕ αντιμετωπίζει τον κίνδυνο «του κατακερματισμού και της διαίρεσης».

Η Α. Μέρκελ, όμως, αντέτεινε στα παραπάνω μιλώντας για καλύτερη και όχι περισσότερη Ευρώπη: «Πιστεύω ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας έχει πολλές πιθανότητες ευελιξίας», αλλά είναι ζήτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να διαπραγματευτεί με τα κράτη - μέλη. «Θέλουμε η Ιταλία, η Γαλλία και η Γερμανία να αναπτυχθούν για να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και τις (κατάλληλες) συνθήκες για το μέλλον των ιδιωτικών επενδύσεων».

Φαίνεται λοιπόν ότι το κεντρικό ζήτημα που απασχολεί, είναι το περιεχόμενο της οικονομικής πολιτικής, η χάραξη στρατηγικής για την πορεία των Ευρωζώνης - ΕΕ, στο πλαίσιο της επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας, και της οικονομίας των ΗΠΑ, αλλά κυρίως της ίδιας της Ευρωζώνης, της ΕΕ, των κρατών - μελών τους, που έχουν ασθενική ανάκαμψη, κάποια ύφεση, άλλα επιβράδυνση, άλλα τεράστια ελλείμματα και χρέη. Και όλ' αυτά στο πλαίσιο της αλληλεξάρτησης των καπιταλιστικών οικονομιών, των οξύτατων ανταγωνισμών διεθνώς και στο εσωτερικό των Ευρωζώνης - ΕΕ, της διεύρυνσης της ανισομετρίας κ.λπ.

Φαίνεται επίσης ότι, μεταξύ άλλων, συνεχίζουν ξανά τη συζήτηση που έχει ανοίξει από τον Ιούνη του 2015 για την «οικονομική διακυβέρνηση».

Τα βασικό της περιεχόμενο είναι η «έκθεση των 5 προέδρων» των οργάνων της ΕΕ, Κομισιόν, Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Γιούρογκρουπ, Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Γιούνκερ, Τουσκ, Ντάισελμπλουμ, Ντράγκι, Σουλτς, αντίστοιχα) για την «ολοκλήρωση της ΟΝΕ», ή για τη «διακυβέρνηση», όπως έλεγαν.

Θυμίζουμε ότι στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 25 - 26/6/2015, έγινε συζήτηση με βάση το κείμενο των 5 προέδρων, που είχε τίτλο «Ολοκλήρωση της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής της Ευρωζώνης». Στόχος, η μεγαλύτερη συγκέντρωση εξουσιών στις Βρυξέλλες με στόχο τον καλύτερο συντονισμό της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής στην Ευρωζώνη. Επιδίωξη, όπως έλεγαν, πώς στο μέλλον, Ευρωζώνη και ΕΕ θα μπορούσε να γίνουν πιο ισχυρές και πιο ανθεκτικές σε οικονομικές καπιταλιστικές κρίσεις.

Η υλοποίηση του στόχου προβλέπεται να γίνει σε τρεις φάσεις. Στην πρώτη περιλαμβάνεται η εμβάθυνση της τραπεζικής ένωσης. Στη δεύτερη, ο ορισμός ενός υπουργού Οικονομικών της Ευρωζώνης, με ένα υπουργείο Οικονομικών με δικό του προϋπολογισμό (έγινε λόγος να είναι υπουργός ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ και υπουργείο Οικονομικών το Γιούρογκρουπ).

Το κείμενο άφηνε ανοιχτό εάν προχωρήσουν ώστε από τη νομισματική ένωση να προκύψει και μια πολιτική ένωση για να υπάρχει ενιαία οικονομική και πολιτική διακυβέρνηση. Εδώ υπήρξαν διαφωνίες από τους πέντε προέδρους.

Από τότε μέχρι σήμερα οι ανταγωνισμοί για την εφαρμογή αυτών των θεσμικών αλλαγών είναι τόσο έντονοι, που το μόνο που έχουν προχωρήσει είναι η Τραπεζική Ενωση - και αυτή ατελής. Βασικά, δύο κεντρικά ζητήματα είχαν προκύψει. Το αν τα ζητήματα αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης, διαχείρισης για την έξοδο απ' αυτήν σε όφελος του κεφαλαίου, ανάπτυξης, αντιμετώπισης των χρεών ενός κράτους - μέλους θα πάρουν ευρωενωσιακό χαρακτήρα (θυμίζουμε την ιδέα του ευρωομόλογου για το χρέος ενός κράτους - μέλους), ή θα συνεχίζει η αντιμετώπιση όλων αυτών των ζητημάτων από κάθε κράτος - μέλος χωριστά, παίρνοντας μέτρα ώστε οι συνέπειες της κρίσης να μην πλήξουν άλλες καπιταλιστικές οικονομίες της ΕΕ.

Την πρώτη άποψη πρόβαλλε η Γαλλία, συμφωνούσε γενικά η Ιταλία, αλλά και η Ελλάδα. Τη δεύτερη πρόβαλλε η Γερμανία, συμφωνούσαν γενικά Φινλανδία, Ολλανδία. Η αντιπαράθεση έχει πάρει μεγάλη οξύτητα.

Δεν γίνονται πρώτη φορά συζητήσεις σε διάφορα επιτελεία για την πορεία της καπιταλιστικής Ευρωπαϊκής Ενοποίησης και για το αν αρκούν οι Συνθήκες πάνω στις οποίες συγκροτήθηκε και λειτουργεί. Η οικονομική κρίση βεβαίως και η διαχείρισή της σε όφελος του κεφαλαίου προκάλεσε για τους αστούς των Ευρωζώνης - ΕΕ πρωτόγνωρα προβλήματα, λόγω κοινού νομίσματος σε διαφορετικές οικονομίες. Η καπιταλιστική πορεία της Ευρωζώνης συνδέεται με την καπιταλιστική πορεία 19 σήμερα κρατών με διαφορετικό επίπεδο καπιταλιστικής ανάπτυξης, άρα και τεράστια ανισομετρία, βασικός παράγοντας που δημιουργεί δυσκολίες στην «κοινή πορεία», και πάσχιζαν να ανοίξουν δρόμους με κοινές πολιτικές, σε όλους τους κρίκους της οικονομίας (π.χ. φορολογική πολιτική). Βεβαίως, λόγω της ανισόμετρης ανάπτυξης αφενός και αφετέρου του ότι μέσα στην ίδια την καπιταλιστική ενοποίηση, ακόμη και στην Ευρωζώνη, συνυπάρχουν οι ανταγωνισμοί των κρατών - μελών που την απαρτίζουν, με βάση τα ιδιαίτερα συμφέροντα των καπιταλιστών τους, τέτοιες κοινές πολιτικές δε στάθηκε δυνατό να θεσμοθετηθούν σε όλους τους κρίκους της οικονομίας, πολύ περισσότερο ενιαία διαχείριση της οικονομίας της Ευρωζώνης. Είναι ουτοπία λόγω ανισομετρίας και καπιταλιστικού ανταγωνισμού. Ετσι, και η πολιτική σύγκλισης που προπαγάνδιζαν είναι ουτοπία.

Η καπιταλιστική οικονομική κρίση, διευρύνοντας την ανισομετρία, ακόμη και μεταξύ Γερμανίας - Γαλλίας, όξυνε ακόμη πιο πολύ τα παραπάνω ζητήματα. Οι ανταγωνισμοί για το μείγμα διαχείρισης, για τους δείκτες του Συμφώνου Σταθερότητας κ.λπ., εκτός από το ότι οξύνονται στο πλαίσιο των Ευρωζώνης - ΕΕ, οξύνονται και στο εσωτερικό των κρατών - μελών και των ισχυρών, ανάμεσα σε διαφορετικά τμήματα του κεφαλαίου, ενώ φαίνεται να δημιουργούνται και διαφορετικές ομάδες κρατών σε αντιπαράθεση μεταξύ τους, π,χ οι τέσσερις του Βίσεγκραντ (Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία), και ενισχύονται ταυτόχρονα φυγόκεντρες τάσεις (δυνάμεις του λεγόμενου ευρωσκεπτικισμού).

Φαίνεται δε ότι οι δείκτες του Συμφώνου Σταθερότητας ως εργαλείο προστασίας των οικονομιών και του ευρώ έχουν προκαλέσει τεράστια προβλήματα στο πλαίσιο της επιδίωξης εξόδου από την κρίση. Αυτοί οι δείκτες αποτελούν άλλο ένα κρίσιμο ζήτημα που οξύνει τους ανταγωνισμούς. Γαλλία και Ιταλία έχουν κρατικό χρέος πάνω από 2,3 τρισ. ευρώ και τεράστια ελλείμματα. Αυτό εμποδίζει τις κυβερνήσεις να χρηματοδοτήσουν με κρατικό χρήμα δημόσιες και ιδιωτικές καπιταλιστικές επενδύσεις. Αποφάσισαν λοιπόν να χαλαρώσουν τα δημοσιονομικά μέτρα για τη συμμόρφωση με τους δείκτες. Και σ' αυτό το ζήτημα η αντιπαράθεση με τη Γερμανία οξύνεται. Δεν είναι τυχαίο ότι η απάντηση της Μέρκελ σε Ρέντσι - Ολάντ είναι «η ευελιξία του Συμφώνου Σταθερότητας».

Οντως η δήλωση της Μέρκελ «θέλουμε η Ιταλία, η Γαλλία και η Γερμανία να αναπτυχθούν για να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και τις (κατάλληλες) συνθήκες για το μέλλον των ιδιωτικών επενδύσεων», μπορεί να εκφράζει «την κοινή τους απόφαση να εργασθούν για την επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», όπως λένε αστικά ΜΜΕ, αλλά στο πώς θα γίνουν αυτά δεν έχουν συμφωνήσει σε κοινή στρατηγική, οι οξύτατοι ανταγωνισμοί συνεχίζονται. Πονοκέφαλοι του κεφαλαίου είναι. Οι λαοί δεν πρέπει να συνταχτούν μαζί τους, ανεξάρτητα από την όποια κατάληξη υπάρξει, γιατί θα είναι εχθρική γι' αυτούς. Η ΕΕ δε γίνεται φιλολαϊκή. Η εργατική τάξη, τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα να οργανώσουν τη δική τους συμμαχία σε αντικαπιταλιστική - αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση, να ακολουθήσουν το δικό τους δρόμο, αυτοτελή από το κεφάλαιο, στην πάλη για τις δικές τους ανάγκες και όχι του κεφαλαίου.

Copyright 2016 The Associated

Από τη συνάντηση του Ιρανού ΥΠΕΞ με τον Χιλιανό ομόλογό του, Εράλντο Μουνιός

Η απόφαση για μία τέτοια αποστολή φαίνεται πως είχε στρατηγικό χαρακτήρα, καθώς το Ιράν φιλοδοξεί να γίνει η «πύλη» της Μέσης Ανατολής για χώρες της Λατινικής Αμερικής και παράλληλα να προωθήσει τα συμφέροντα και τις επενδύσεις ιρανικών επιχειρηματικών ομίλων σε αγορές που είναι ως επί το πλείστον «νέες» για τα δεδομένα των ιρανικών επιχειρηματικών και εμπορικών δραστηριοτήτων. Αλλωστε, έως σήμερα, οι βασικές εξαγωγές λατινοαμερικανικών χωρών στο Ιράν είναι κυρίως κρέας, ρύζι, σιτηρά και γεωργικά υβρίδια, ενώ το Ιράν εξάγει κατά κόρον χαλιά, φαρμακευτικά προϊόντα, γεωργικό εξοπλισμό και μηχανήματα. Η πρόσφατη άρση των διεθνών κυρώσεων έναντι του Ιράν δημιουργεί νέα περιθώρια ιρανικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και στη Λατινική Αμερική, σε τομείς που έως σήμερα θεωρούνταν «απαγορευμένοι», όπως ο χρηματοπιστωτικός και ο ενεργειακός τομέας...

Σε κάθε περίπτωση, η επιλογή των ιρανικών αρχών να ξεκινήσουν μία τόσο σημαντική πολιτική, οικονομική και επιχειρηματική αποστολή από την Κούβα δεν ήταν τυχαία. Για σημειολογικούς και γεωπολιτικούς λόγους, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών ξεκίνησε την περιοδεία του στην Αβάνα. Μετά τις συναντήσεις του με τον Κουβανό Πρόεδρο, Ραούλ Κάστρο, τον αντιπρόεδρο, Ρικάρδο Καμπρίσας Ρούις, ο Ζαρίφ εμφανίστηκε αισιόδοξος για τις μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης των ιρανο-κουβανικών σχέσεων, προβλέποντας ότι ανοίγει «νέο μονοπάτι στις διμερείς σχέσεις» στους τομείς της Ενέργειας, της Βιομηχανίας και της Τεχνολογίας.

«Και η Κούβα και το Ιράν κατέληξαν σε έναν οδικό χάρτη, μετά από χρόνια κυρώσεων, τον οποίον θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν για να εξερευνήσουν νέες οικονομικές και επιχειρηματικές δυνατότητες και να επωφεληθούν από τις μεταξύ τους δυνατότητες», σημείωσε από την πλευρά του ο Κουβανός υπουργός Εξωτερικού Εμπορίου και Ξένων Επενδύσεων, Μαλμιέρκα Ντίας, που απευθυνόμενος σε ιρανικές εταιρείες τις προσκάλεσε να «γίνουν η ατμομηχανή οικονομικής ανάπτυξης και δυναμισμού» στην Κούβα.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η ιρανική αντιπροσωπεία υπέγραψε, σύντομα, στην Αβάνα διάφορες συμφωνίες και πρωτόκολλα διμερούς συνεργασίας, όχι μόνο στους τομείς της Ενέργειας και της Βιομηχανίας αλλά και σε άλλους, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα και στους χώρους της Υγείας, των τραπεζικών σχέσεων, της νανοτεχνολογίας και ιδιαίτερα της βιοτεχνολογίας, όπου είναι γνωστές οι σημαντικές επιδόσεις Κουβανών επιστημόνων...

Είναι, άλλωστε, έκδηλη η προσπάθεια ιρανικών ομίλων (δημόσιων και ιδιωτικών) να επενδύσουν μέρος των τεράστιων συσσωρευμένων κεφαλαίων εντός και εκτός Ιράν, μέρος των οποίων «ξεπαγώνει» σταδιακά μετά την άρση των διεθνών κυρώσεων. Κυρώσεων που είχαν εγκλωβίσει τεράστια κεφάλαια, εδώ και χρόνια, σε τράπεζες του εξωτερικού, περιορίζοντας σημαντικά τις δυνατότητες της ιρανικής αστικής τάξης για επιχειρηματικές δραστηριότητες στο εξωτερικό και εξασθενώντας παράλληλα νευραλγικές ιρανικές υποδομές σε δεκάδες τομείς (Βιομηχανία, αεροναυπηγική, τεχνολογίες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κ.ά.).

Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Νικαράγουα, δεύτερο σταθμό της περιοδείας του Ιρανού αξιωματούχου, κάθε άλλο παρά αποσιωπήθηκε το ζωηρό ενδιαφέρον ιρανικών κατασκευαστικών και μηχανολογικών εταιρειών για το τεράστιο έργο κατασκευής της Διώρυγας της Νικαράγουας μήκους περίπου 275 χλμ., που εγκαινιάστηκε πριν τρία χρόνια από την κινεζική κατασκευαστική εταιρεία HKND και πρόκειται να ξεκινήσει στο τέλος τρέχοντος έτους, με στόχο έως το 2030 τη «διασύνδεση» του Ειρηνικού και του Ατλαντικού Ωκεανού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη διεθνή εμπορική ναυσιπλοΐα...

Αφού συναντήθηκε στη Μανάγκουα με τον Πρόεδρο της χώρας, Ντανιέλ Ορτέγκα, τον ομόλογό του, Σαμουέλ Σάντος Λόπες και τον πρόεδρο της Βουλής, Ρενέ Τέλες, ο Ζαρίφ συμμετείχε στο Εμπορικό Φόρουμ Ιράν - Νικαράγουας, εκφράζοντας το ενδιαφέρον των ιρανικών εταιρειών για διμερή συνεργασία στους τομείς της αγροτικής παραγωγής, της παραγωγής τροφίμων και φαρμάκων, της πετροχημικής βιομηχανίας και ιδιαίτερα για συνεργασία στο τεράστιο έργο κατασκευής της διώρυγας. Ο Νικαραγουανός ομόλογός του δεν το απέκλεισε, διαβλέποντας στο θέμα τής υπό κατασκευής διώρυγας «μεγάλα περιθώρια διμερούς συνεργασίας». Στους τομείς αύξησης της διμερούς συνεργασίας, ο Λόπες συμπεριέλαβε και εκείνους της γεωργίας, της παραγωγής τροφίμων και φαρμάκων, της πετροχημικής βιομηχανίας.

Στο Εκουαδόρ, οι επαφές της ιρανικής αντιπροσωπείας έριξαν το βάρος και στο ζέον ζήτημα της «σταθεροποίησης» (προς τα πάνω...) της διεθνούς τιμής πετρελαίου που πέφτει από τον Ιούνη του 2014, προκαλώντας τεράστιες απώλειες κερδών και δημοσιονομικά ελλείμματα σε πετρελαιοπαραγωγές χώρες όπως το Ιράν, το Ιράκ, η Λιβύη, η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία.

Μετά τη συνάντηση του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών με τον Πρόεδρο του Εκουαδόρ, Ραφαέλ Κορέα, και άλλους πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες της χώρας, διαφάνηκε η σύγκλιση θέσεων των δύο χωρών, επιδιώκοντας, σύμφωνα με πληροφορίες, κοινή στάση για «πάγωμα» της πετρελαϊκής παραγωγής μεταξύ των μελών του ΟΠΕΚ, ενόψει της προγραμματισμένης για το Σεπτέμβρη υπουργικής συνόδου του Οργανισμού.

Στη συνέχεια, ο Ζαρίφ εγκαινίασε το εμπορικό φόρουμ Ιράν - Εκουαδόρ, παρουσία του ομολόγου του, Γκιγιόμ Λονγκ, διαπιστώνοντας ότι υπάρχει γόνιμο, κοινό έδαφος για περαιτέρω ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας στη βάση «αμοιβαίου σεβασμού για την ανεξαρτησία των δύο χωρών, την αρχή της μη ανάμιξης στις εσωτερικές υποθέσεις». Το Ιράν, υπογράμμισε, «ποτέ δεν ξέχασε τους φίλους του που του συμπαραστάθηκαν στις δύσκολες στιγμές των κυρώσεων».

Την επιθυμία του Ιράν για σημαντική ενίσχυση των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων με τη Χιλή εξέφρασε την Πέμπτη στη χιλιανή πρωτεύουσα Σαντιάγκο ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, που έγραψε ιστορία, καθώς έγινε ο πρώτος αξιωματούχος της χώρας του που συνάντησε Χιλιανό υπουργό Εξωτερικών (στην προκειμένη περίπτωση τον Εράλδο Μουνιός Βαλενσουέλα) μετά από 37 χρόνια. Διάστημα κατά το οποίο το Ιράν, μετά την «ισλαμική επανάσταση» του 1979, σταμάτησε τις διμερείς διπλωματικές και άλλες σχέσεις με τη Χιλή, όπου βρισκόταν στην εξουσία η αμερικανοκίνητη χούντα του στρατηγού Α. Πινοσέτ.

Συναντώντας την Πρόεδρο της χώρας, Μισέλ Μπατσελέ, διαπίστωσαν τις μεγάλες δυνατότητες αμφοτέρων χωρών «στην ανταλλαγή εμπειριών σε διάφορους τομείς» και στη συνέχεια συμμετείχε στην πρώτη (μετά από περίπου τέσσερις δεκαετίες) ιρανο-χιλιανή συνδιάσκεψη στο Σαντιάγο. Εκεί, ο Ιρανός υπουργός υπογράμμισε την επιθυμία της χώρας του για «άμεση προώθηση των οικονομικών σχέσεων» με τη Χιλή, αναφέροντας ως «απόδειξη» την 120μελή επιχειρηματική αντιπροσωπεία που τον συνοδεύει στην περιοδεία του. Εγγυήθηκε, μάλιστα, πως μετά την άρση των διεθνών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν, είναι πλέον ελεύθερες όλες οι ξένες τράπεζες να προχωρήσουν σε συνομιλίες για συνεργασία με τις ιρανικές τράπεζες «δίχως περιορισμούς», παρουσιάζοντας σχετική συστατική επιστολή του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, σε μία προσπάθεια να πείσει και τους πλέον δύσπιστους.

Η επίσκεψη Ζαρίφ ιδιαίτερα στη Χιλή θεωρήθηκε ξεχωριστή, καθώς ήταν η μόνη από τις έξι χώρες της περιοδείας του που δεν είναι μέλος της ALBA, δηλαδή της «Μπολιβαριανής Συμμαχίας για τους Λαούς της Αμερικής μας», που συγκροτήθηκε το 2004 με πρωτοβουλία των ηγετών Βενεζουέλας και Κούβας, φτάνοντας σήμερα τα 11 μέλη.

Ο Ιρανός υπουργός αργότερα μετέβη στην πρωτεύουσα της Βολιβίας, Λα Πας, για συναντήσεις με τη βολιβιανή ηγεσία, επιδιώκοντας στη συνέχεια, σήμερα, να μεταβεί στο Καράκας της Βενεζουέλας, όπου θα ολοκληρώσει την περιοδεία του συμμετέχοντας σε συνάντηση του «Κινήματος των Αδεσμεύτων».

Οι σχέσεις του Ιράν με τη Βενεζουέλα έχουν ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια, με χαρακτηριστική την ανακοίνωση διμερούς συμφωνίας τον περασμένο Ιούνη για τη χρηματοδότηση κοινών επενδυτικών έργων στη λατινοαμερικάνικη χώρα με πίστωση μισού δισεκατομμυρίου δολαρίων. Αυτό πέρα από μία σειρά επενδυτικών έργων που έχει ήδη εγκαινιάσει το Ιράν στη Βενεζουέλα, όπως μονάδα συναρμολόγησης αυτοκινήτων, συγκρότημα κατασκευής γεωργικών μηχανημάτων, εργοστάσιο τσιμέντου, κατασκευή 3.000 συγκροτήματος κατοικιών για τα λαϊκά, μη προνομιούχα στρώματα και μία σειρά συμπράξεις εταιρειών από τις δύο χώρες στους τομείς της Ενέργειας, της γεωργίας, της κατασκευής υποδομών ύψους πολλών δισεκατομμυριούχων δολαρίων.

Οπως διαφαίνεται, η περιοδεία Ζαρίφ στις έξι λατινοαμερικανικές χώρες ήταν μάλλον μία νέα αρχή για την προσεκτική και σταδιακή προώθηση οικονομικών, εμπορικών και πολιτικών στόχων, από την πλευρά της Τεχεράνης, σε ένα δύσκολο περιβάλλον, κάτω από τη μύτη των ΗΠΑ.

Αυτή η νέα αρχή δεν αναμένεται ούτε ανέφελη, ούτε ρόδινη, με δεδομένες τις εντεινόμενες ενδοϊμπεριαλιστικές κόντρες συμφερόντων ανάμεσα σε ισχυρά μονοπώλια. Ωστόσο, είναι ενδεικτική των νέων δεδομένων που προκαλεί η σταδιακή άρση της διεθνούς απομόνωσης του Ιράν σε ένα δυναμικό πεδίο ρευστών και διαρκώς μεταβαλλόμενων γεωπολιτικών σχέσεων, δίχως βεβαίως να είναι δεδομένο πως αυτές οι αλλαγές θα αποδειχθούν, τελικώς, επωφελείς και για τους λαούς...