Στο σημερινό 4σέλιδο «Κομματική Ζωή και Δράση» μπορείτε να διαβάσετε τα εξής:

• Οικονομική Εξόρμηση ΚΚΕ: Το ΚΚΕ είναι η δύναμη και η ελπίδα σου - Ενίσχυσέ το!
• Κρήτη: «Οι ρίζες του ΚΚΕ στο Ηράκλειο» - Ανταπόκριση από την εκδήλωση της ΚΟ Ηρακλείου για την απεργία των σταφιδεργατών το 1935.
• Περιστέρι: Αφιέρωμα στον εκτελεσμένο κομμουνιστή λαϊκό δήμαρχο της πόλης, Ευγένη Χαραλαμπίδη, προς τιμήν του οποίου πραγματοποιεί εκδήλωση αύριο η ΤΟ Περιστερίου.
• Ανταποκρίσεις και αναγγελτικά για την πολύμορφη δραστηριότητα που αναπτύσσουν οι Οργανώσεις του Κόμματος σε όλη τη χώρα.

Τώρα προετοιμάζεται η πρώτη μέρα της Οικονομικής Εξόρμησης, με την πλατιά διακίνηση της Ανακοίνωσης της ΚΕ του ΚΚΕ που δημοσιεύτηκε στον «Ριζοσπάστη» της προηγούμενης Κυριακής. Ιδιαίτερος στόχος είναι η αξιοποίηση των οπαδών του Κόμματος σε αυτή τη μάχη. Ετσι, μέχρι την πρώτη μέρα της δίμηνης Οικονομικής Εξόρμησης πραγματοποιούνται συσκέψεις με φίλους του Κόμματος, ώστε να ενταχθούν στο σχεδιασμό.

Πρόκειται για μάχη που, παρά την αυτοτέλειά της, είναι αντικειμενικά ενταγμένη στην πλούσια δραστηριότητα των Κομματικών Οργανώσεων σε όλα τα μέτωπα: εκδηλώσεις για τα 97 χρόνια από την ίδρυση του Κόμματος, βιβλιοπαρουσιάσεις, συσκέψεις, εξορμήσεις, αλλά και η πρωτοπόρα δράση των κομμουνιστών στο κίνημα για την ανασύνταξή του, για την επιτυχία των μαχών της εργατικής τάξης, όπως της επικείμενης απεργίας, είναι επιμέρους σταθμοί που δένονται με την προσπάθεια οικονομικής ενίσχυσης από τους χιλιάδες εργαζόμενους που έρχονται σε επαφή με τους κομμουνιστές σε τόπους δουλειάς και συνοικίες.

Παράλληλα, η Οικονομική Εξόρμηση αποτελεί συνέχεια όλης της προηγούμενης δραστηριότητας των Οργανώσεων, της επαφής μας με χιλιάδες εργατοϋπαλλήλους πριν αλλά και μετά τις εκλογικές μάχες, στο 41ο Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή». Να ξεχωρίσουμε και να απευθυνθούμε σε όλο αυτό τον κόσμο που μπορεί να μην έκανε το βήμα να μας ψηφίσει, αλλά έριξε γέφυρες επικοινωνίας. Που επιβεβαιώθηκε ότι μας ακούει, μας παρακολουθεί και συζητάει μαζί μας την πολιτική πρόταση του ΚΚΕ. Αυτή η μάχη είναι μια σπουδαία ευκαιρία, με το κουπόνι στο χέρι να έρθουμε σε επαφή με πολλούς εργαζόμενους, για να βαθύνουμε τη συζήτηση στις ουσιαστικές πλευρές της πολιτικής μας. Αντικειμενικά, οι εξελίξεις, εγχώριες και διεθνείς, με την κλιμάκωση των ανταγωνισμών και των συγκρούσεων των ιμπεριαλιστικών κέντρων στην περιοχή μας, αλλά και η ένταση της αντιλαϊκής επίθεσης κυβέρνησης - κεφαλαίου - ΕΕ απαιτούν τη συστηματική επαφή με όλο και περισσότερα εργατικά - λαϊκά στρώματα, που βομβαρδίζονται από την εκστρατεία φόβου, τρομοκρατίας και καλλιέργειας αυταπατών από το σύστημα.

Ορισμένες πλευρές που προκύπτουν από την πείρα της οργάνωσης και βοηθούν στη συζήτηση:

• Το ΚΚΕ δίνει όλες του τις δυνάμεις στην καθημερινή πάλη για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος. Για την υπεράσπιση λαϊκών δικαιωμάτων, αλλά και την ανακούφιση των λαϊκών οικογενειών. Για να μπορεί να συνεχίσει να διεξάγει αυτή τη μάχη απρόσκοπτα, πρέπει να έχει οικονομική αυτοτέλεια. Ετσι, λοιπόν, στην υπερενενηντάχρονη ζωή του, το Κόμμα ζητούσε ενίσχυση και ενισχυόταν από την εργατική τάξη και το λαό. Το ΚΚΕ δε σταμάτησε ποτέ την Οικονομική Εξόρμηση και ο λαός βοηθούσε πάντα το Κόμμα με όποιον τρόπο μπορούσε. Να θυμηθούμε τους εργατικούς πυρήνες και τους δεκάδες ανώνυμους εργάτες τη δεκαετία του '30 που έστελναν χρήματα στο ΚΚΕ και τις επιτροπές αλληλοβοήθειας που είχαν συγκροτηθεί για να βοηθάνε τους φυλακισμένους κομμουνιστές. Ακόμα και μέσα στην Κατοχή, η ΚΟΑ προκήρυξε Οικονομική Εξόρμηση, τα πλάνα της οποίας υπερκαλύφθηκαν πολύ νωρίτερα από τη λήξη της.
• Αυτό κάνουμε και σήμερα, μέσα στην κρίση. Εχοντας συνείδηση ότι για να μπορεί το Κόμμα μας να εκτελέσει την ιστορική του κοινωνική αποστολή, για να οργανωθεί η αντίσταση στα νέα μέτρα, στους πλειστηριασμούς, στη μείωση μισθών και συντάξεων κ.λπ. που εξαθλιώνουν ακόμα περισσότερο το λαό, είναι αναγκαιότητα το δυνατό ΚΚΕ, οικονομικά ανεξάρτητο και με την επαναστατική στρατηγική και τα σύμβολά του. Απειρα είναι τα παραδείγματα και σήμερα, μέσα στην κρίση, όπως της καθαρίστριας σε σχολή της Αθήνας, η οποία ήρθε και μας άφησε κρυφά ένα σακουλάκι με 50λεπτα και μας είπε «έβαζα 50 λεπτά στην άκρη για το Κόμμα εδώ και 10 μέρες». Συγκινητικό είναι το παράδειγμα 75χρονου συντρόφου από τη Νίκαια, ο οποίος ήρθε χαρούμενος με ένα 10ευρω στο χέρι και μας είπε ότι είναι η πρώτη φορά εδώ και 30 χρόνια που καταφέρνει να «κόψει». Η λίστα είναι ατελείωτη για να αξιοποιήσουμε στην πείρα μας.
• Ποτέ δε σταμάτησε η αστική τάξη να προσπαθεί να χτυπήσει το Κόμμα μας ηθικά, να το τσαλακώσει στα μάτια της εργατικής τάξης: Από τη λάσπη του ΛΑ.Ο.Σ. και του ΠΑΣΟΚ μέσω του Πάγκαλου για τις υποτιθέμενες σχέσεις του ΚΚΕ με την εταιρεία «Γερμανός» που κατέρρευσαν και αποδείχτηκαν καθαρή συκοφαντία, μέχρι την επίθεση για τις οικονομικές δυσκολίες στην «Τυποεκδοτική ΑΕ» και τον «902» και τον αντικομμουνισμό της φασιστικής ΧΑ για την πώληση του «902» πριν λίγες μέρες στη Βουλή. Ξέρουν καλά οι απολογητές του συστήματος τους δεσμούς αίματος, την άρρηκτη σχέση που έχει το Κόμμα μας με το λαό και θέλουν να την σπάσουν. Το ότι το ΚΚΕ δεν έχει καμιά σχέση με οικονομικά συμφέροντα, δεν έχει καμιά σχέση με το κεφάλαιο όπως αυτοί που το συκοφαντούν, φαίνεται από την πολιτική του γραμμή, από τις θέσεις του, από την αδιάκοπη στήριξή του στους αγώνες των εργαζομένων. Οποιος τολμά, ας συγκριθούμε να δούμε τι στάση κρατάει ο καθένας τόσο μέσα στη Βουλή όσο και απέναντι στους εργατικούς - λαϊκούς αγώνες.

Στα δύσκολα χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης, το Κόμμα μας κάθε χρόνο καταφέρνει να υπερκαλύπτει τα πλάνα. Καταφέρνει να υπερνικά μια σειρά δυσκολίες που προκύπτουν πρώτα απ' όλα από τη δύσκολη οικονομική κατάσταση του λαού. Αυτές οι επιτυχημένες μάχες είναι ενδεικτικές για να μπει στην άκρη ο οποιοσδήποτε δισταγμός εκφράζεται από μέλη και φίλους του Κόμματος για να απευθυνθούν θαρρετά, ζητώντας την οικονομική ενίσχυση από το λαό. Γιατί αποδεικνύεται από τις προηγούμενες οικονομικές εξορμήσεις ότι ο εργατόκοσμος, παρά τα αλλεπάλληλα πλήγματα στο εισόδημά του, εξακολουθεί να ενισχύει το Κόμμα. Είναι τεράστια κατάκτηση οι χιλιάδες εργαζόμενοι που προτιμούν να συνεισφέρουν έστω 2 και 5 ευρώ, παρά να κόψουν την υλική σχέση τους με το ΚΚΕ.

Ακόμα, αυτά τα παραδείγματα δείχνουν ότι δεν έχει βάση ο φόβος μήπως κάποιος μας γυρίσει την πλάτη επειδή του ζητήσαμε οικονομική ενίσχυση για το ΚΚΕ. Το αντίθετο ισχύει: η οικονομική ενίσχυση κάνει ακόμα πιο στέρεο το δεσμό του εργαζόμενου με το Κόμμα, τον κάνει να νιώθει πιο δική του υπόθεση το δυνάμωμα του ΚΚΕ. Οι πολιτικές και ιδεολογικές διαφωνίες είναι αυτές που πρέπει να ξεπεραστούν για να μας προσεγγίσει ο εργαζόμενος και όχι η οικονομική στήριξη.

Οι χιλιάδες περιπτώσεις ανθρώπων που δίνουν από το πενιχρό τους εισόδημα στο ΚΚΕ, δίνουν θάρρος και κουράγιο σε κάθε σύντροφο για να ξεπερνά την απογοήτευση που πολλές φορές εκφράζει λέγοντας «εγώ δεν μπορώ να πιάσω τους στόχους γιατί "κόβω" λίγα...». Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, εκπαιδεύονται όλα τα μέλη του Κόμματος και της ΚΝΕ, παλιά και νέα, κάνοντας πράξη το σύνθημα «λίγα από πάρα πολλούς εργαζόμενους». Μετά από κάθε μάχη σαν κι αυτή της Οικονομικής Εξόρμησης, βγαίνουμε πιο έμπειροι, με περισσότερο κόσμο που βρήκαμε και ενίσχυσε το ΚΚΕ και αυτή έγινε η αφορμή για να ξεκινήσουμε την πολιτική συζήτηση, για να ενισχύσουμε τους δεσμούς μας μαζί του.

Πρέπει, λοιπόν, να πάμε σε πολύ κόσμο και όχι μόνο σε όσους παραδοσιακά είναι δίπλα στο Κόμμα. Ταυτόχρονα, να δίνουμε βάρος στο τι καταλαβαίνει ο άλλος από την κουβέντα και όχι απλά στο ποσό που δίνει στο Κόμμα, καθώς οι κομμουνιστές δεν πάνε απλά με «απλωμένη την παλάμη». Προφανώς να παίρνουμε υπόψη μας σε ποιον μιλάμε, σε τι κατάσταση βρίσκεται. Δεν είναι κακό να του δώσουμε και 4-5 μέρες περιθώριο να μεγαλώσει την εισφορά του.

Η επιτυχία της Οικονομικής Εξόρμησης για ακόμα μια χρονιά, το πείσμα που θα επιδείξουν τα μέλη, οι οπαδοί και οι φίλοι του Κόμματος για να πιαστεί το πλάνο, θα είναι η ουσιαστική απάντηση σε όλους αυτούς που προσδοκούν σε ένα ΚΚΕ αδύναμο, τσαλακωμένο, που θα στέκεται μαζί με τα αστικά κόμματα στη σειρά για να παίρνει ζεστό χρήμα από τα μονοπώλια.

Δημήτρης ΕΦΙΕΤΖΗΣ

Μέλος του Γραφείου της Τομεακής Επιτροπής Πειραιά της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ

Το θέμα επιλέχθηκε με σκοπό να αναδείξει τις ρίζες του Κόμματος στο νομό Ηρακλείου, τη συμβολή του στην ανάπτυξη του κινήματος της εργατικής τάξης τα χρόνια 1934 - '36 και συνολικά την περίοδο του μεσοπολέμου.

Η απεργία των σταφιδεργατών πραγματοποιείται την περίοδο της μεγάλης καπιταλιστικής κρίσης, της ανόδου του φασισμού στην Ευρώπη και λίγο πριν τη δικτατορία του Μεταξά στην Ελλάδα, μια περίοδο που εντείνεται η καταστολή ενάντια στο εργατικό κίνημα και τους κομμουνιστές. Οι σταφιδεργάτες είναι οργανωμένοι σε ένα από τα μαζικότερα σωματεία του νομού Ηρακλείου. Οι απάνθρωπες συνθήκες δουλειάς τούς οδηγούν σε κινητοποιήσεις τον Ιούλη του 1935, σε κήρυξη απεργίας στις 4 και 24 του μήνα, η οποία μετατρέπεται σε πανεργατική, με συμμετοχή περίπου 8.000 εργατών σε ένα μαχητικό συλλαλητήριο, απαιτώντας εφαρμογή του ωραρίου, καλύτερα μεροκάματα, ανθρώπινες συνθήκες εργασίας και συνδικαλιστικές ελευθερίες.

Στις 4 Αυγούστου, οι σταφιδεργάτες κατεβαίνουν σε επ' αόριστον απεργία, μετά τη μη ικανοποίηση των αιτημάτων τους, με το Εργατικό Κέντρο Ηρακλείου, του οποίου πρόεδρος είναι ο κομμουνιστής Μικρασιάτης πρόσφυγας Θεόδωρος Παπάζογλου (ψευδώνυμο Πάγκαλος), να στηρίζει τον αγώνα τους. Μέχρι να βραδιάσει έχουν μαζευτεί στο λιμάνι πάνω από 4.000 διαδηλωτές, που ανηφορίζουν προς στο κτίριο της Νομαρχίας στην πλατεία Ελευθερίας, προκειμένου να υπογραφεί με τους σταφιδεμπόρους το πρωτόκολλο της συμφωνίας. Ο νομάρχης καλεί τους συγκεντρωμένους να διαλυθούν. Δίνεται η διαταγή στους επικεφαλής του στρατού και της χωροφυλακής να πυροβολήσουν κατά του πλήθους των απεργών.

Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» στις 9/8/1935 για την απεργία και τη δολοφονική καταστολή της

Το αστικό κράτος εντείνει την καταστολή. Σε σύσκεψη υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κονδύλη αποφασίστηκε να αποπλεύσουν για το λιμάνι του Ηρακλείου δύο αντιτορπιλικά και να σταλούν βομβαρδιστικά, προκειμένου να χτυπήσουν την πόλη. Μπροστά στην αποφασιστικότητα των εργαζομένων, όμως, κάνουν πίσω, ενώ στις 6 Αυγούστου ο επιθεωρητής εργατικών διαφορών και οι εκπρόσωποι των Σωματείων συμφώνησαν σε 10 ζητήματα και οι σταφιδοεξαγωγείς αποδέχτηκαν αυξήσεις 15% για τους εργάτες, ακόμη και για τις υπερωρίες, τη νυχτερινή εργασία, τις Κυριακές και τις γιορτές.

Η ΚΕ του ΚΚΕ, σε Απόφασή της, που δημοσιεύτηκε στο «Ριζοσπάστη» στις 11/8 αναφέρει: «Τα γεγονότα του Ηρακλείου με τη γενική απεργία και την ένοπλη πάλη των εργατών δείχνουν τα μέσα και φωτίζουν το δρόμο προς την αντιφασιστική - δημοκρατική νίκη των εργαζομένων».

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης παρουσιάστηκε μουσικοθεατρικό αφιέρωμα στην απεργία του 1935, ενώ την ομιλία έκανε ο Χάρης Φλουρής, μέλος της Επιτροπής Περιοχής Κρήτης του ΚΚΕ, τονίζοντας μεταξύ άλλων:

«Αυτό το κομμάτι της Ιστορίας αναδεικνύει τους δεσμούς αίματος του ΚΚΕ με το λαό του Ηρακλείου και συμβάλλει στο να βγουν χρήσιμα για το σήμερα και το αύριο πολιτικά διδάγματα.

Η εργατική τάξη της εποχής μαζικοποιείται από τους χιλιάδες πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν μετά την μικρασιατική καταστροφή στο Ηράκλειο. Μαζί με τους παλαίμαχους στρατιώτες που ήρθαν μαζί τους και τους ντόπιους εργαζόμενους και αγρότες αποτέλεσαν τη μαγιά για την ανάπτυξη αγώνων, για την ανάπτυξη του ΚΚΕ στο νομό Ηρακλείου. Η απεργία αυτή αποτέλεσε σημείο αναφοράς για την εργατική τάξη όλα τα κατοπινά χρόνια.

Στιγμιότυπο από την εκδήλωση

Παρά την όξυνση της κατάστασης, η ΓΣΕΕ δεν πήρε απόφαση για απεργία, ενώ οι ρεφορμιστές βενιζελικοί και άλλοι συνδικαλιστές στο Ηράκλειο έλεγαν ότι δεν διατρέχουν κίνδυνο. Στον αντίποδα, το σωματείο των σταφιδεργατών οργάνωνε την πάλη. Μπροστάρης και καθοδηγητής το Εργατικό Κέντρο Ηρακλείου, που είχε πρόεδρο κομμουνιστή. Αυτή είναι η χαοτική διαφορά που έχουν οι δύο γραμμές πάλης στο κίνημα και χτες και σήμερα.

Τα μέτρα καταστολής πάρθηκαν από μία κυβέρνηση "δημοκρατικά" εκλεγμένη, την κυβέρνηση Τσαλδάρη, με το νομάρχη Θεοτόκη να πυροβολεί πρώτος στο πλήθος. Αποδεικνύεται η ταξική φύση της αστικής δημοκρατίας, που επιβεβαιώνεται και σήμερα. Με "αριστερή" κυβέρνηση τα μέτρα που αποφασίζονται για λογαριασμό του κεφαλαίου δεν έχουν τελειωμό, ενώ πρόσφατη είναι και η καταστολή στο νικηφόρο απεργιακό αγώνα στην "Ανακύκλωση Ιωαννίνων", στην επιχείρηση "Ζούρα" και αλλού.

Οπλισμένοι εργάτες στο ενετικό φρούριο του Ηρακλείου (Κούλες)

Το ΚΚΕ μελετά το παρελθόν του, βγάζει πολύτιμα συμπεράσματα, διορθώνει τα λάθη του και επεξεργάζεται τη στρατηγική του. Εξοπλίζεται οργανωτικά, πολιτικά, ιδεολογικά, για να μπορέσει αύριο να εκπληρώσει αυτό που ο εργάτης τον Αύγουστο του '35 έγραψε στο "Ριζοσπάστη": "Αν τώρα δεν μπορούμε να πάρουμε πίσω το αίμα των δολοφονημένων συναδέλφων μας, θα το πάρουμε αργότερα, όταν όλοι οργανωθούμε και παλέψουμε για την καλύτερη ζωή. Ολους όμως αυτούς τους δολοφόνους και φονιάδες τους σημειώνει το προλεταριάτο του Ηρακλείου για τον τελικό λογαριασμό".

Διδασκόμαστε από την ανιδιοτελή προσφορά και θυσία εκατοντάδων χιλιάδων παιδιών του λαού μας, που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της μάχης, παλεύοντας με συνείδηση στον ταξικό αγώνα. Βαδίζουμε με αισιοδοξία προς τα 100 χρόνια του Κόμματός μας με σύνθημα: "Με το λαό για το σοσιαλισμό! Σεμνή υπογραφή του λαού μας στις λεωφόρους του μέλλοντος"».

Ο Ευ. Χαραλαμπίδης στις φυλακές της Αίγινας (στο μέσον της φωτογραφίας)

Στην εκδήλωση θα μιλήσει ο Πέτρος Αλέπης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, και θα ακολουθήσει καλλιτεχνικό πρόγραμμα. Στο χώρο του θεάτρου θα λειτουργήσει έκθεση αρχειακού υλικού και φωτογραφίας. Τα εκθέματα περιλαμβάνουν γράμματα του Ευ. Χαραλαμπίδη, φύλλα του «Ριζοσπάστη», με αρθρογραφία του και ρεπορτάζ από τη δίκη του, τον Ιούλη του 1945.

Ο λαϊκός δήμαρχος του Περιστερίου Ευ. Χαραλαμπίδης ανήκει στους χιλιάδες αλύγιστους κομμουνιστές που σε συνθήκες ανείπωτων διωγμών κράτησαν ψηλά τη σημαία της ταξικής πάλης, μένοντας όρθιοι σε εξορίες, φυλακές και εκτελεστικά αποσπάσματα, παλεύοντας για την κοινωνική απελευθέρωση από τα δεσμά της ταξικής εκμετάλλευσης.

Γεννημένος στην Τραπεζούντα του Πόντου το 1907, ήρθε με την οικογένειά του στην Ελλάδα το 1925 και εγκαταστάθηκαν στο Περιστέρι. Εγινε μέλος της ΟΚΝΕ πριν από τον πόλεμο και στη συνέχεια μέλος του ΚΚΕ. Το 1941, στη διάρκεια της μεγάλης πείνας, χάνει τον πατέρα του. Από την παράγκα του περνούσαν πολλοί καταδιωκόμενοι και νέοι μαχητές που ετοιμάζονταν να ανέβουν στο βουνό. Εκεί γίνονταν οι πρώτες συνεδριάσεις των πυρήνων του ΚΚΕ στο Περιστέρι. Στο σπίτι που νοίκιαζε στο Περιστέρι στα τέλη του 1943, σε συνθήκες παρανομίας δούλευε μεμβράνες στη γραφομηχανή για την εφημερίδα «Ξύπνημα», που κυκλοφορούσε σε όλους τους δήμους της Αττικής. Παράλληλα, μεταφράζει ρωσική λογοτεχνία και ποίηση. Γράφει στον «Ριζοσπάστη» και στα «Ελληνικά Γράμματα».

Χειρόγραφο γράμμα του Ευγένη Χαραλαμπίδη στην κομμουνίστρια Αννα Παρλιάρου, αντίγραφο του οποίου θα εκτίθεται στην εκδήλωση

Μετά την παλλαϊκή διαδήλωση και απεργία στις 4 Δεκέμβρη, δολοφονήθηκε εν ψυχρώ ο Περιστεριώτης λιμενεργάτης Παράσχος Αϊβάζης, προκαλώντας την οργή του περιστεριώτικου λαού. Φτάνοντας οι διαδηλωτές στο Περιστέρι, πήγαν στο Αστυνομικό Τμήμα, συνέλαβαν τον Γερόσταθο (διοικητή του Αστυνομικού Τμήματος Περιστερίου επί Κατοχής) και τον λιντσάρισαν.

Με την κατηγορία του «αυτουργού», στις 15/7/1945 ο Ευγένης οδηγήθηκε μαζί με 31 ακόμα αγωνιστές Περιστεριώτες της ΕΑΜικής Αντίστασης στο Κακουργιοδικείο. Στην απολογία του δήλωσε στο δικαστήριο: «...Ο πραγματικός λόγος που με δικάζετε σήμερα, είναι γιατί ολόψυχα πήρα μέρος στην Εθνική Αντίσταση και γιατί ο κυρίαρχος λαός του Περιστερίου με εξέλεξε λαϊκό δήμαρχο...».

Μετά την καταδικαστική απόφαση «εις θάνατον» πέρασε από τις φυλακές Καπνεργοστασίου, Μουσείου, Αβέρωφ, Αίγινας και, τέλος, Κέρκυρας.

Εκτελέστηκε στις 22/7/1948 στο Λαζαρέτο της Κέρκυρας και λίγο πριν από την εκτέλεσή του, σε γράμμα προς ένα σύντροφο, τονίζει: «Το Κόμμα μας σαν την κόρη των ματιών σας. Θα νικήσουμε».

Στις εξορίες και τις φυλακές οι αλύγιστοι κομμουνιστές δίδαξαν ήθος, αντοχή και μαχητικότητα απέναντι στο αστικό κράτος. Οι πρωτοπόροι αγωνιστές, τα χιλιάδες μέλη και στελέχη του ΚΚΕ ήταν οι πραγματικοί νικητές, οι πραγματικά ελεύθεροι, ακόμα και μέσα στα κελιά και μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Είναι χαρακτηριστικό το απόσπασμα από κείμενο του Ευ. Χαραλαμπίδη (περιλαμβάνεται στην έκδοση του Παραρτήματος Περιστερίου της ΠΕΑΕΑ «Ευγένης Χαραλαμπίδης» - 1979):

«Βιβλία εξόν από το Ευαγγέλιο, δεν μας άφηναν κανένα. Το μυθιστόρημα του Ηλία Ερεμπουργκ "Χωρίς ανάσα", που είχε μεταφραστεί τότε στα ελληνικά και μας το στείλαν απ' το σπίτι, το κράτησε ο κ. Σπαθής για να το λογοκρίνει (...)

Απ' τις εφημερίδες άφηνε μόνο τις αστικές και εκείνες με το σταγονόμετρο. Για "Ρίζο" και "Ελεύθερη Ελλάδα" μήτε κουβέντα δεν έπρεπε να γίνει. Ομως, του τη σκάγαμε. Στα ένα - δυο λεπτά του επισκεπτηρίου ψιθυρίζαμε:

-- Κόψτε τον "Ρίζο" σε τρία, ξεσκίστε και τον τίτλο. Και τυλίξτε τίποτε φαγώσιμα. Και μάλιστα ολίγον τι λιπαρά ή ελαφριά λαδερά. Τίποτε τυράκι, κάτι τηγανητές πατάτες - για να λαδωθεί λιγάκι η εφημερίδα.

Κι έτσι σ' άλλου κρατούμενου το καλαθάκι βρίσκαμε την κορυφή του "Ρίζου" και σ' άλλου το ντορβαδάκι το κάτω δεύτερο μέρος. Στους θαλάμους συναρμολογούσαμε τα κομμάτια, βάζαμε τσίλιες στις πόρτες και μαζευόμασταν όμιλοι - όμιλοι στις γωνιές μη μας πάρει ακόμα και το μάτι των σκοπών που φύλαγαν απ' όξω...

Κι ο αναγνώστης διάβαζε σιγανά, όπως στην παρανομία: "Η μεγαλύτερη απάτη της νεοελληνικής πολιτικής μας Ιστορίας είναι η Συμφωνία της Βάρκιζας...

(...) Μόλις βράδυαζε στήναμε το θεατράκι μας! Στο βάθος του θαλάμου ήταν η υποθετική σκηνή. Για αυλαία δυο κουβέρτες, κρεμασμένες σαν μπερντέδες, πάνω σε σκοινί. Για καθίσματα τα γιατάκια των κρατουμένων, το τσιμεντένιο πάτωμα, κονσερβοκούτια.

Πρόγραμμα φτιάχναμε σπουδαίο: Απαγγελίες, τραγούδια, χορωδία, σκετς...».

Σε άλλο κείμενό του, ο Ευ. Χαραλαμπίδης περιγράφει πώς κατέκτησαν οι πολιτικοί κρατούμενοι του Καπνεργοστασίου μεγαλύτερο χρόνο στο επισκεπτήριο και τον προαυλισμό τους, χλευάζοντας ταυτόχρονα τα στελέχη του αστικού κρατικού μηχανισμού:

«...το βράδι, ακριβέστερα στις 2 μετά τα μεσάνυχτα, έγινε κάτι το απίστευτο. Κοιμόμασταν βαθειά σαν ψόφιοι από την κούραση (...)

Ξυπνήσαμε και αντίκρυά μας, καρσί στην πόρτα είδαμε ένα αυτόματο προτεταμένο και μια ηλίθια μούρη χωροφύλακα με μάτια προβατίσια, στεγνά.

Κι απάνω μας από τους παραθυροφεγγίτες της αυλής άστραφταν, φωτισμένα από τα ηλεκτρικά γλομπάκια ασφαλείας, άλλα προτεταμένα κατ' επάνω μας αυτόματα, που τα κρατούσαν χωροφύλακες αόρατοι στο βαθύ σκοτάδι (...)

Ανακαθίσαμε στα γιατάκια μας με τσιτωμένο αυτί. Από μέρες είχαμε κανονίσει τι ρόλο θάπαιζεν ο καθένας μας σε παρόμοια στιγμή (...)

Σίδερα, αυτόματα, αραβίδες, προβατίσια μάτια, νύχτα, σκοτάδι, τρόμος και φόβος κι αγωνία κι άξαφνα ειρηνικές κουβεντούλες (...)

Κι από το σκοτάδι ξεπροβάλλει η μεθυσμένη μορφή του ταγματάρχη κ. Σπαθή. Τα βήματά του είναι αβέβαια, τρικλίζει. Το κεφάλι του χαμηλωμένο. Στο χέρι κρατεί τον αχώριστό του φίλο, το βούρδουλα. Στάθηκε τρία βήματα από το γιατάκι μου (...)

Βήχει για εισαγωγή κι αρχίζει:

-- Τα πνεύματά σας είναι οξυμένα. Τη μέρα δεν μπορώ να συνεννοηθώ μαζί σας. Γι' αυτό διάλεξα την ήσυχη ώρα για να συνεννοηθούμε. Είμαι καλός άνθρωπος κι ό,τι θέλετε θα τόχετε. Από αύριο το επισκεπτήριο αυξάνεται σε 1,5 ώρα. Θα βγαίνετε και στο προαύλιο μια ώρα (...)

Σε κάτι τέτοιες κωμικοτραγικές στιγμές ο διάολος μπαίνει μέσα μου, ξαφνιάζω τον αντικρινό μου με κάτι ειρωνικά σουβλιά, είπα:

-- Κύριε Σπαθή. Για να επιστρατέψετε εφτά αυτόματα και δέκα χωροφύλακες φαίνεται πως η προσωπικότητά σας είναι πολυτιμώτερη από όσο μπορεί κανείς να φανταστεί, έχοντας υπόψη το βαθμό και τη θέση σας. Πάντως, εμείς σε τέτοιες ή χειρότερες "επιχειρήσεις" δε θα χρησιμοποιούσαμε ποτέ πάνω από ένα περιστροφάκι, που κατά κανόνα, στην χρειαζούμενη στιγμή, πάθαινε αφλογιστία, όμως η ώρα τούτη δεν είναι κατάλληλη για ιστορίες. Γι' αυτό έρχομαι στο ψητό και σας τονίζω πως δεν είστε τόσο καλός, όσο νομίζετε. Πρώτα - πρώτα δε μας ζητήσατε συγγνώμην γιατί μας χαλάσατε τον ύπνο. Δεύτερο, με το υπόμνημά μας ζητήσαμε περισσότερα πράγματα (...)

-- Δε θυμάμαι να ζητήσατε τίποτε παραπάνω από το προαύλιο και το επισκεπτήριο...

-- Το αντίγραφο του υπομνήματος το έχουμε εδώ στο αρχείο. Αύριο θα ψάξουμε και θα σας το δείξουμε...

Και περίεργο, ο φοβερός και τρομερός κ. Σπαθής, που δεν άφηνε να μπάσουμε μήτε εφημερίδα καλά - καλά, μήτε χαρτιά και μολύβια, αντί να εξαγριωθεί για το ανύπαρκτο, εδώ που τα λέμε αρχείο, απάντησε στενοχωρημένος:

-- Ναι, κοιτάξτε το αρχείο σας και αύριο μου λέτε!...»

Να πώς εξιστορεί τη βραδιά της εκτέλεσης του Ευ. Χαραλαμπίδη ένας από τους συγκρατουμένους του, με μαρτυρία που περιλαμβάνεται στην έκδοση του Παραρτήματος Περιστερίου της ΠΕΑΕΑ:

«...Ετσι ξύπνησα κι εκείνη τη νύχτα.

Μακάριζα τους τρεις άλλους του κελλιού - τέσσερις στριμωγμένοι στο κάθε κελλί - για τον καλό τους ύπνο και κάτι άκουσα σα σύρσιμο στο μακρύ διάδρομο. Βήματα φυλάκων που φόρεσαν παπούτσια αθόρυβα. Κατάλαβα, είχαμε εκτέλεση κι επειδή προχωρούσαν, υπόθεσα πως κάποιον θα έπαιρναν από τα τελευταία κελλιά.

"Τον Ευγένη", μου είπε η διαίσθησή μου, αυτός "στεγαζόταν" στο τελευταίο κελλί. "Χαραλαμπίδης, Ευγένιος Χαραλαμπίδης" ακούστηκε η γνώριμη φωνή του αρχιφύλακα Τζώρα, που μου έκοψε το αίμα. Εκτέλεση και μάλιστα του Ευγένη (...)

Σε λίγο ξύπνησε όλη η αχτίνα μας, ύστερα οι άλλες και τα χωνιά αντιλάλησαν: "Λαέ της Κέρκυρας και πάλι απόψε το όμορφο νησί σου γίνεται τόπος μαρτυρίου. Ποτίζεται και πάλι με το αίμα της Αντίστασης".

Υστερα η διεύθυνση σα δεν κατάφερνε τη σιωπηλή αρπαγή πρόσταξε και μας έβγαλαν έξω. Είδαμε αστέρια ύστερα από 2 και 3 χρόνια, μα να χαρούμε γι' αυτό, να λυπηθούμε για το "δήμαρχο" ή να προφυλάξουμε τα κορμιά μας από την επίθεση των φυλάκων με τα "όπλα" - γκλομπς του Τουρνά...

Ηταν κι αυτό ένα πένθος ύστερα από κάθε εκτέλεση...».

Αλλος συγκρατούμενος, εξιστορώντας την επαφή του με τον Χαραλαμπίδη, αναφέρει:

«Ο Ευγένιος γνώριζε πως η απόφαση για την εκτέλεσή του ήταν τελεσίδικη - είχε διαβιβαστεί στον Εισαγγελέα Κέρκυρας, μόνο περιμένανε τη σχετική διαταγή.

Απ' τις αρχές του Μάη είχε λάβει από το δικηγόρο τηλεγράφημα που έλεγε περίπου:

"Υπόθεσή σας κρίσιμο σημείο - περαιτέρω φροντίδα αδύνατος - συνιστώ υπογράψτε προς αποφυγήν του μοιραίου"

Η απάντησή του την ίδια στιγμή επίσης τηλεγραφικώς:

"Πρότασή σας απαράδεκτη, αναμένω ηρέμως ό,τι συμβεί".

(...) Ανήμερα της εκτέλεσης οι 320 θανατοποινίτες κατέβηκαν σε 8ήμερη απεργία πείνας για να τιμήσουν τη μνήμη του και να καταγγείλουν τα εγκλήματα στον ελληνικό λαό και διεθνώς...».

Από την εκδήλωση στην Καισαριανή

Στη συζήτηση που ακολούθησε δόθηκε η ευκαιρία να απαντηθούν ερωτήματα, όπως για τη σοβιετική εξουσία, αλλά και για τις σημερινές επικίνδυνες εξελίξεις με την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στην ευρύτερη περιοχή και τα καθήκοντα για το εργατικό - λαϊκό κίνημα. Οι Οργανώσεις του Κόμματος και της ΚΝΕ κάλεσαν τους συγκεντρωμένους να βρεθούν στην πρώτη γραμμή της πάλης, ιδιαίτερα ενόψει απεργίας στις 3/12, αλλά και να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό για την επιτυχία της Οικονομικής Εξόρμησης του ΚΚΕ.

Τραγούδια που συντροφεύουν τους λαϊκούς αγώνες στα 97 χρόνια του ΚΚΕ, ερμήνευσε το μουσικό σύνολο «Ρωμιοσύνη»

Στη συναυλία έπαιξε το μουσικό σύνολο «Ρωμιοσύνη», με τραγούδια που συντροφεύουν τους αγώνες του λαού και των κομμουνιστών, στα 97 χρόνια ζωής και δράσης του ηρωικού ΚΚΕ. Υπενθυμίζουμε ότι είχε προηγηθεί τριήμερη έκθεση αρχειακού υλικού της ΚΕ του ΚΚΕ στο Αιγάλεω, με ντοκουμέντα από τις εξορίες, τις φυλακές και τις απάνθρωπες διώξεις κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών.

Οι Οργανώσεις Πάτρας και ΑΕΙ - ΤΕΙ Πάτρας του ΚΚΕ και της ΚΝΕ τιμούν τα 97 χρόνια ζωής και δράσης του ΚΚΕ, πραγματοποιώντας έκθεση αφιερωμένη «Στους αλύγιστους της ταξικής πάλης, στις φυλακές και τις εξορίες, από τη δεκαετία του '20 μέχρι το 1974».

Η έκθεση θα γίνει στην Αγορά Αργύρη, στις 28-29/11 και 1-2/12 και θα λειτουργεί 9.00 - 13.00 και 17.00 - 21.00.

Θα πραγματοποιούνται ξεναγήσεις (για συμμετοχές καλείτε στο 697.34.35.036).

Στα εγκαίνια της έκθεσης, αύριο Σάββατο, στις 19.00, θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση - παρουσίαση του βιβλίου «Μακρονησιώτικα» του Γ. Ρίτσου.

Την Κυριακή 29/11 και την Τρίτη 1/12 θα γίνει προβολή της ταινίας «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο».

Οι εκδηλώσεις θα ολοκληρωθούν την Τετάρτη 2/12, με βιβλιοπαρουσίαση της έκδοσης της ΙΕ της ΚΕ του ΚΚΕ, «Θεωρητικά ζητήματα στο Πρόγραμμα του ΚΚΕ», από την Μαρίνα Λαβράνου, μέλος του ΓΠ Δυτικής Ελλάδας του ΚΚΕ.

Πλήθος πολύμορφων εκδηλώσεων ξεδιπλώνουν οι Κομματικές Οργανώσεις σε όλη τη χώρα.

Μια σειρά από αυτές τις εκδηλώσεις είναι ενταγμένες στο γιορτασμό των 97 χρόνων απ' την ίδρυση του Κόμματος. Πρόκειται για εκθέσεις αρχειακού υλικού, συγκεντρώσεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις και βιβλιοπαρουσιάσεις, μέσα απ' τις οποίες αναδεικνύονται η ηρωική διαδρομή του ΚΚΕ, η έμπνευση που άσκησε και ασκεί η πρωτοπόρα ιδεολογία της εργατικής τάξης, η αντοχή των χιλιάδων κομμουνιστών και λαϊκών αγωνιστών, που απορρέει από το δίκιο της πάλης για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.

Παράλληλα, εκδηλώσεις πραγματοποιούνται και για τις πολιτικές εξελίξεις, τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, το Προσφυγικό - Μεταναστευτικό κ.ά.

Μεταξύ άλλων, αυτές τις μέρες πραγματοποιούνται και οι παρακάτω:

-- Εκδήλωση τιμής και μνήμης για τους αλύγιστους αγωνιστές που εκτελέστηκαν την περίοδο 1948 - 1949 με απόφαση του Εκτακτου Στρατοδικείου Χαλκίδας οργανώνει η ΚΟ Εύβοιας του ΚΚΕ, στις 7 μ.μ., στο Θέατρο Παπαδημητρίου. Θα μιλήσει ο Στέφανος Λουκάς, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Η εκδήλωση θα πλαισιωθεί με αφήγηση χρονικού, απαγγελία ποιημάτων και τραγούδι.

-- Η ΤΟ Υπαίθρου Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ διοργανώνει εκδήλωση - συζήτηση για τις πολιτικές εξελίξεις, στις 7.30 μ.μ. στο Βαθύλακκο, με ομιλητή τον Σάκη Βαρδαλή, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και βουλευτή.

-- Στην Κοζάνη, στο Εργατικό Κέντρο, σε εκδήλωση της ΚΝΕ για τα 97 χρόνια του ΚΚΕ, θα μιλήσει ο Θανάσης Χαστάς, μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ. Η εκδήλωση περιλαμβάνει έκθεση φωτογραφίας από τη δράση του ΚΚΕ, προβολή βίντεο και μουσικό αφιέρωμα στο πολιτικό τραγούδι από συγκρότημα της ΚΝΕ.

-- Στις 7 μ.μ., στον Υμηττό (αίθουσα ΦΟΥ), θα πραγματοποιηθεί βιβλιοπαρουσίαση των τριών τευχών της έκδοσης του ΚΣ της ΚΝΕ «Αλήθειες και ψέματα για το Σοσιαλισμό», με ομιλήτρια την Αννα Αγαθοκλέους, στέλεχος του ΚΚΕ.

-- Στις 6.30 μ.μ., στον κινηματογράφο «Studio» (Σπάρτης & Σταυροπούλου 33, πλ. Αμερικής), οι ΤΟ Α' Αθήνας - Γαλατσίου του ΚΚΕ και της ΚΝΕ πραγματοποιούν εκδήλωση τιμής για τις αλύγιστες γυναίκες των Φυλακών Αβέρωφ. Η εκδήλωση περιλαμβάνει ομιλία, μουσικοθεατρική παράσταση με χοροθεατρικά δρώμενα και το κομμάτι από την κεντρική έκθεση «Οι αλύγιστοι της ταξικής πάλης», που παρουσιάστηκε στο 41ο Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» και αφορά τη δράση και τη ζωή των γυναικών στις φυλακές και τις εξορίες. Θα μιλήσει η Ελένη Μπέλλου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

-- Στις 7 μ.μ., στο Καματερό, στον κινηματογράφο «Μελίνα» (Λ. Φυλής 165), σε εκδήλωση για την Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, με συναυλία από το συγκρότημα της ΤΟ Δυτικών Συνοικιών της ΚΟ Αττικής, θα μιλήσει ο Κύριλλος Παπασταύρου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

-- Στις 7 μ.μ., στο Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, σε εκδήλωση των κλαδικών Οργανώσεων της ΚΟ Κεντρικής Μακεδονίας με θέμα «Ιμπεριαλιστικός πόλεμος και προσφυγιά», θα μιλήσουν ο Σωτήρης Ζαριανόπουλος, ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, και ο Γιώργος Μαργαρίτης, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο ΑΠΘ.

-- Στις 11 π.μ., στη Σάμο, στο δημοτικό σχολείο στον Πλάτανο, διοργανώνεται εκδήλωση τιμής για την ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση.

-- Στις 7 μ.μ., στο θέατρο Δημαρχείου Ηλιούπολης, θα πραγματοποιηθεί ομιλία με συζήτηση, με θέμα «Εκτιμήσεις και συμπεράσματα από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στον 20ό αιώνα. Η αντίληψη του ΚΚΕ για τον Σοσιαλισμό», με ομιλητή τον Δημήτρη Αρβανιτάκη, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

-- Στις 6.30 μ.μ., η ΤΟ Κατασκευών της ΚΟ Αττικής θα πραγματοποιήσει εκδήλωση στο ΚΥΒΕ Περιστερίου (Εθνάρχου Μακαρίου 1), με θέμα: «Η απεργία των οικοδόμων στη 1/12/1960. Εμπνεόμαστε, διδασκόμαστε από τους αγώνες της εργατικής τάξης. Βαδίζουμε στο δρόμο της ταξικής πάλης και του σοσιαλισμού». Η εκδήλωση περιλαμβάνει ομιλία και καλλιτεχνικό πρόγραμμα. Θα μιλήσει ο Γιάννης Τασιούλας, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.

-- Στις 7 μ.μ., στη Λάρισα, στο Αμφιθέατρο της Δημοτικής Πινακοθήκης, στη Νεάπολη (Κ. Πατέρα & Παπανδρέου γωνία), σε εκδήλωση αφιερωμένη στον Τούρκο κομμουνιστή ποιητή Ναζίμ Χικμέτ, θα μιλήσει ο Γιώργος Χαρίτος, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και Γραμματέας της ΕΠ Θεσσαλίας. Η εκδήλωση περιλαμβάνει μουσικοθεατρική παράσταση αφιερωμένη στον Ν. Χικμέτ, με τίτλο «Για να γενούνε τα σκοτάδια λάμψη». Στο χώρο θα λειτουργήσουν εκθέσεις βιβλίου και φωτογραφίας από τη δράση του ΚΚΕ.

Συνεχίζονται από Οργανώσεις του Κόμματος οι εκδηλώσεις παρουσίασης της μελέτης του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ «Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο 1940-41», που κυκλοφορεί από τη «Σύγχρονη Εποχή»:

-- Αύριο Σάββατο, απ' την ΚΟ Αταλάντης του ΚΚΕ, στις 8 μ.μ., στο Κωνσταντίνειο Πνευματικό Κέντρο Αταλάντης. Η παρουσίαση θα γίνει από τον Τάσο Χρονά, στέλεχος του ΚΚΕ.

-- Την Κυριακή 29/11, στις 6 μ.μ., από την ΤΟ ΕΒΕ, στην αίθουσα που βρίσκεται Καποδιστρίου 24 (3ος όροφος), με ομιλητή τον Θανάση Τζίμα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.