Είναι γνωστό ότι στις χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, δεν είναι δυνατόν να διεξαχθεί η ιμπεριαλιστική επιδρομή δίχως προκεχωρημένο φυλάκιο την Ελλάδα, που αυτή τη στιγμή έχει θέσει στην υπηρεσία αυτού του βρώμικου πολέμου τρεις βάσεις, τη Σούδα, τον Αραξο και το Ακτιο.

Θα μου πείτε, έτσι κι αλλιώς, αυτές οι βάσεις είναι αμερικάνικες και ΝΑΤΟικές. Εμείς λέμε, όμως, ότι τις έχει παραχωρήσει γιατί από τη στιγμή που συμφώνησε να υπάρχουν αυτές οι βάσεις και να χρησιμοποιούνται για τον πόλεμο, ισοδυναμεί με αυτό που λέμε εθελοντική παραχώρηση και δεν πρόκειται να δεχθούμε κανένα επιχείρημα, ότι, ξέρετε, αυτές οι βάσεις δεν είναι ελληνικές. Είναι στην Ελλάδα και οι ελληνικές κυβερνήσεις τις εγκατέστησαν, με υπογραφή, βεβαίως, των κυβερνήσεων και των συμμάχων τους.

Υπάρχουν δίκαιοι και άδικοι πόλεμοι. Δεν είμαστε σε μια εποχή όπου έχει καταργηθεί η αιτία του πολέμου και οι υπεύθυνοί της. Αν βεβαίως είχε καταργηθεί, θα μιλάγαμε μόνο για την ειρήνη. Γιατί η δική μας κοσμοθεωρία, που έχει στο κέντρο τον άνθρωπο σαν παραγωγό του πλούτου, είναι φυσικό και το υποστηρίζουμε, είναι η πιο ουσιαστικά φιλειρηνική θεωρία. Είναι ασυμβίβαστος ο κομμουνισμός με τον πόλεμο. Ωστόσο, επειδή ακριβώς ζούμε σε μια εποχή όπου ο ιμπεριαλισμός κυριαρχεί, είμαστε υποχρεωμένοι να μιλήσουμε για δίκαιους και άδικους πολέμους.

Ο πόλεμος που διεξάγεται σήμερα με πρόσχημα τα ανθρώπινα δικαιώματα, την προστασία των αμάχων και τη δημοκρατία, είναι ένας πόλεμος 100% άδικος και ιμπεριαλιστικός. Οχι γιατί στρέφεται εναντίον του Καντάφι, τον οποίο ουδέποτε τον υποστηρίξαμε, ουδέποτε είμαστε σύμμαχοι και ουδέποτε είχαμε κάποιες ιδιαίτερες σχέσεις μαζί του, ως Κόμμα.

Είμαστε εξίσου αντίθετοι με τον Καντάφι, όπως είμαστε εξίσου αντίθετοι με τον Σαρκοζί, τον Ομπάμα και με τις ελληνικές κυβερνήσεις. Μόνο πρόσχημα είναι ο Καντάφι. Ο πόλεμος αυτός, αντικειμενικά και συνειδητά, στρέφεται κατά του λαού της Λιβύης, είναι ένας πόλεμος 100% ιμπεριαλιστικός και από τη σκοπιά που υπερασπίζεται τα συμφέροντά του ο Καντάφι. Είναι η μάχη για τα πετρέλαια, για τους αγωγούς των πετρελαίων.

Και ούτε πρώτη, ούτε δυστυχώς τελευταία φορά, θα αντιμετωπίζουμε το εξής γεγονός και φαινόμενο. Οι ηγετικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, οι χώρες δηλαδή που βρίσκονται στην πυραμίδα του ιμπεριαλιστικού συστήματος, στις πρώτες θέσεις, να εξαπολύουν έναν πόλεμο για να ανατρέψουν μια κυβέρνηση, έναν ηγέτη που μέχρι τώρα ήταν δικός τους. Γιατί, εδώ που τα λέμε, ο Καντάφι, στο όνομα του "σοσιαλισμού", χτύπησε αλύπητα τις πραγματικά ριζοσπαστικές και κομμουνιστικές ιδέες και δεν είναι τυχαίο ότι σε αυτή τη χώρα δεν μπόρεσε να υπάρξει Κομμουνιστικό Κόμμα, δεν είχε τη δυνατότητα να υπάρξει.

Ο πόλεμος, λοιπόν, και από την πλευρά των επιτιθεμένων και από την πλευρά του Καντάφι, είναι ένας πόλεμος ιμπεριαλιστικός. Μακάρι να μπορούσε να εξελιχθεί στη Λιβύη ένας πραγματικά δίκαιος πόλεμος του λαού της Λιβύης, των εργαζόμενων ανθρώπων. Κάτι τέτοιο βεβαίως προσδοκούμε και το στηρίζουμε, αν και με τα σημερινά δεδομένα είναι δύσκολο να εκφραστεί ο λαός αυτός, και υποκειμενικά υπάρχει αλλά είναι δύσκολο να εκφραστεί. Μακάρι να υπήρχε μια πολεμική ανταπάντηση από το λαό της Λιβύης, ο οποίος θα πάλευε και θέλουμε να παλέψει εναντίον του κατακτητή ιμπεριαλιστή, αλλά και εναντίον της κυρίαρχης τάξης της Λιβύης, που εκφράζεται με έναν ιδιόμορφο τρόπο, αυτό που λέγεται καθεστώς Καντάφι.

Μην ξεχνάτε ότι την πρόσκληση για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο την έκαναν οι λεγόμενες αντικαθεστωτικές δυνάμεις της Λιβύης, που είχαν κατά κάποιο τρόπο εδραιωθεί στην Ανατολική Λιβύη, στη Βεγγάζη. Ενας πόλεμος δηλαδή που κατά κάποιο τρόπο πήρε νομιμότητα γιατί οι ηγετικές αντικαθεστωτικές, αντικαθεστωτικές αντι-Κανταφικές δυνάμεις, διεκδικούσαν για λογαριασμό τους ανακατατάξεις στην εξουσία, διαπάλη για το ποιο τμήμα της αστικής τάξης, ας το πούμε έτσι, ή το παλιό, ή το εκσυχρονιστικό, θα διεκδικήσει την ιδιοκτησία και τη διαχείριση των πετρελαιοπηγών, γιατί, όπως ξέρουμε, το πετρέλαιο είναι μια ειδική πηγή πλούτου για τη Λιβύη.

Εμείς, λοιπόν, υποστηρίζουμε τους δίκαιους πολέμους που πάντα έρχονται ως απάντηση, στις περισσότερες περιπτώσεις, στους άδικους πολέμους. Και ο δίκαιος πόλεμος σήμερα, για να έχει ένα θετικό αποτέλεσμα, πρέπει να συνδυάζεται με την πάλη κατά της εγχώριας αστικής τάξης και οπωσδήποτε κατά του ξένου ιμπεριαλιστή. Παρ' όλα αυτά, το ΚΚΕ είναι εναντίον της ιμπεριαλιστικής επίθεσης.

Δεν πρόκειται εμείς να παρασυρθούμε σε αυτήν τη λογική που λέει, όποιος είναι εναντίον του πολέμου είναι υπέρ του Καντάφι. Είμαστε εναντίον και των δύο. Και τέτοιους πολέμους δυστυχώς μπορεί να έχουμε και στο άμεσο και στο επόμενο διάστημα, γιατί οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις είναι οξύτατες και σ' αυτούς τους πολέμους δεν παίρνουν μέρος μόνο οι ηγετικές δυνάμεις του ιμπεριαλισμού - αυτές παίρνουν μέρος στον πόλεμο ως ανταγωνιστές μεταξύ τους - αλλά παίρνουν μέρος και οι περιφερειακές δυνάμεις, οι ενδιάμεσες δυνάμεις στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, όπως είναι η Ελλάδα.

Και εδώ που τα λέμε ένας πόλεμος στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, στη Γιουγκοσλαβία, δεν μπορούσε να βγει μόνο από τις ΗΠΑ, ούτε μόνο από τις ηγετικές δυνάμεις της ΕΕ. Χρειάστηκε η συσπείρωση και των άλλων καπιταλιστικών κρατών και των άλλων δυνάμεων που βρίσκονται στο σύστημα του ιμπεριαλισμού, γιατί με αυτόν τον τρόπο και ο πόλεμος είναι πιο αποτελεσματικός, αλλά και ακριβώς επειδή ο πόλεμος στρέφεται εναντίον των λαών γίνεται η μεγαλύτερη δυνατή συστράτευση των ιμπεριαλιστών.

(...)Ιδιαίτερα σήμερα, πρέπει να γίνει απολύτως κατανοητό, στον τόπο μας, ότι η κρίση, η οικονομική καπιταλιστική κρίση, δε συνεπάγεται μόνο φτώχεια, ανεργία και ό,τι ζούμε αυτόν τον καιρό και δεν χρειάζεται να το αναλύσω, αλλά εμείς έχουμε υπογραμμίσει και πριν ξεσπάσει η κρίση και τώρα που είναι στην εξέλιξή της και δεν έχει φτάσει ακόμα στην κορύφωσή της, λέμε και κάτι το επιπλέον.

Η κρίση θα πολλαπλασιάσει τις εστίες πολέμου, γιατί στην οικονομική κρίση ο ανταγωνισμός ανάμεσα στην αστική τάξη των καπιταλιστικών χωρών για το πώς θα μοιράσουν τη χασούρα - γιατί, βεβαίως, από την κρίση χάνει η εργατική τάξη παντού και οι λαοί - αλλά για να ξεκολλήσει το καπιταλιστικό σύστημα από την κρίση πρέπει να καταστραφεί ή να απαξιωθεί και ένα μέρος του κεφαλαίου. Και ακριβώς επειδή βρισκόμαστε τώρα σε συνθήκες όπου διαπλέκονται οι εθνικές οικονομίες μεταξύ τους πολύ στενά, πρέπει να μοιράσουν τη χασούρα. Και δε θα τη μοιράσουν μόνο με συζητήσεις τύπου Βρυξελλών, συζητήσεις που ζήσαμε αυτόν τον καιρό ή που έχουμε ζήσει όλα τα χρόνια στην ΕΟΚ και την ΕΕ ή που θα ζήσουμε στις 24 και 25 του Μάρτη, θα τις λύσουν μεταξύ τους και με τα όπλα.

Πολλές φορές, ιδιαίτερα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και πιο πολύ μετά το '91-'92, ο πόλεμος ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα και εντός των ιμπεριαλιστικών κέντρων είναι οξύς. Δεν τον διεξάγουν οι ηγετικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις άμεσα, μεταξύ τους. Ο πόλεμος εκφράζεται με τον πολλαπλασιασμό των περιφερειακών συγκρούσεων.

Λίγο πριν έρθω εδώ, άκουσα στο δελτίο ειδήσεων ότι αυτήν τη στιγμή, ενώ εξελίσσεται η επίθεση κατά της Λιβύης, με αεροπλάνα προς το παρόν και με το στόλο, δεν έχει ξεκαθαριστεί ποιος θα έχει την ευθύνη της καθοδήγησης των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Και αυτή τη στιγμή διεξάγεται ένας άλλος πόλεμος, πολιτικός καθαρά, ανάμεσα στη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία, για το αν η Γαλλία θα κάνει το κουμάντο και θα δίνει τις εντολές στο σχεδιασμό του πολέμου ή η Μεγάλη Βρετανία. Είναι ένας παράλληλος και διαπλεκόμενος πόλεμος, γιατί ακριβώς ξέρουμε ότι όποια δύναμη έχει τη μεγαλύτερη στρατιωτική παρουσία, και ενδεχομένως τις περισσότερες στρατιωτικές επιτυχίες, θα ελέγξει και πολιτικά και οικονομικά τη Λιβύη.

Και γι' αυτό περιμένουν αν θα παραμεριστεί αυτός ο ανταγωνισμός τυπικά και αναλάβει την ευθύνη το ΝΑΤΟ, ή αν θα αναλάβουν πιο αποφασιστικά την ευθύνη οι ΗΠΑ. Η διαπάλη μεταξύ τους είναι σκληρή και είναι, αν θέλετε, το πρόσθετο αποδεικτικό μας επιχείρημα ότι αυτός ο πόλεμος μόνο για ανθρωπιστικά ιδεώδη δε γίνεται, αυτός ο πόλεμος μόνο για το λαό της Λιβύης δε γίνεται. Εδώ τσακώνονται μεταξύ τους ποιος θα πάρει την πρωτοκαθεδρία και εδώ βγαίνει και η ελληνική κυβέρνηση και το δόγμα όχι της ελληνικής κυβέρνησης στενά, αλλά της ελληνικής αστικής τάξης, είναι φανερό.

Οταν το ΚΚΕ επεξεργαζόταν στις σύγχρονες συνθήκες το Πρόγραμμά του, το 1996, και δημοσιεύσαμε αυτό το Πρόγραμμα, κατηγορηθήκαμε από τον αντίπαλο - αυτό δεν είναι περίεργο - αλλά ακούσαμε και μπόλικη κριτική από αριστερούς με εισαγωγικά είτε χωρίς εισαγωγικά, προοδευτικούς με εισαγωγικά είτε χωρίς εισαγωγικά, όπως θέλετε πάρτε το, αριστερούληδες, ας το πω κι έτσι, ότι το ΚΚΕ κάνει την εκτίμηση ότι η ελληνική αστική τάξη είναι διεκδικητική στην ευρύτερη περιοχή και στη διεθνή αγορά, ενώ, κατά τη γνώμη τους, η ελληνική αστική τάξη και τα κόμματά της δε διεκδικούν, δεν έχουν απαιτήσεις, δεν έχουν επεκτατική βλέψη, αντίθετα η Ελλάδα είναι μια χώρα, κατά κάποιο τρόπο, που είναι θύμα επεκτατικών βλέψεων και των αποφάσεων των συμμάχων.

Εμείς τότε λέγαμε ότι είναι και θύτης και θύμα. Η ελληνική αστική τάξη της χώρας μας δεν είναι όπως τη λένε, υποχωρητική και εθελόδουλη. Και δεν είναι και τα κόμματά της. Είναι διεκδικητική.

Αυτό σημαίνει ότι παίρνει μέρος στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, ότι προσφέρει την Ελλάδα προγεφύρωμα για τη διεξαγωγή πολέμων στην περιοχή και ευρύτερα, έχει φτάσει μέχρι το Αφγανιστάν η χάρη μας, και ζητάει ανταλλάγματα η αστική τάξη της χώρας. Συμμετοχή στη λεία που διαμορφώνεται από την πολύμορφη ταξική εκμετάλλευση και καταπίεση των λαών. Βεβαίως, έχει συναίσθηση ότι η Ελλάδα δεν είναι ηγετική δύναμη. Είναι μια δύναμη περιφερειακή, τοπική, μια χώρα ας το πούμε που στην περιοχή παίζει κι ένα ρόλο σημαντικό, αλλά εν πάση περιπτώσει δεν είναι και το κέντρο της Γης.

Και επομένως και διεκδικεί και, ταυτόχρονα, υφίσταται τις ανισότιμες σχέσεις στα πλαίσια των ιμπεριαλιστικών ενώσεων. Δεν είναι της ώρας βέβαια να αναλυθεί αυτό, ούτε έχω σκοπό να κάνουμε μια τέτοια θεωρητική συζήτηση. Αλλά θέλουμε να επισημάνουμε το εξής ζήτημα:

Το επόμενο διάστημα και τα επόμενα χρόνια, το ΚΚΕ, οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες, οι ριζοσπάστες που υπάρχουν μέσα στο λαό και που μπορεί να έχουν ορισμένες διαφωνίες μαζί μας, άνθρωποι με τους οποίους συνεργαζόμαστε σε διάφορα μέτωπα και εν δυνάμει αύριο μπορεί να είναι περισσότεροι στη συνεργασία, πρέπει να ανασκουμπωθούμε και να συνειδητοποιήσουμε ότι αναλαμβάνουμε μεγάλες ευθύνες και υποχρεώσεις στις πλάτες μας.(...).

Η βαρβαρότητα, μάλλον, ως έκφραση, θα είναι χλομή, μπροστά σε αυτό που θα ζήσουμε τα επόμενα χρόνια. Και είμαστε σε μια περιοχή όπου οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις είναι οξύτατες. Και κοιτάξτε, δεν είναι μόνο οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Γερμανία, η Μεγάλη Βρετανία, που τσακώνονται για τα πετρέλαια της περιοχής. Η Αφρική ολόκληρη αυτή τη στιγμή είναι μαγνήτης και έχει προσελκύσει τεράστιες επενδύσεις της Κίνας, της Ινδίας, της Ρωσίας. Επομένως, η διάμετρος των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων θα μεγαλώσει και πρέπει να έχουμε ετοιμότητα και για τον οικονομικό πόλεμο και για τον πολιτικό και για τον στρατιωτικό. Για κάθε μορφής καταστολή και αυθαιρεσία που θα έρθει.

Επομένως, είμαστε σίγουροι ότι ο ελληνικός λαός, σε ένα μεγάλο μέρος του, αυτό που λέμε ιστορικά όρια και ανάγκη πάλης για την εργατική - λαϊκή εξουσία, ακόμα κι αν δεν έχει τη βαθύτερη εικόνα για το τι είναι αυτή η εργατική - λαϊκή εξουσία, αυτόν τον αγώνα θα τον κάνει έτσι κι αλλιώς. Δεν μπορεί να επιλέξει την αυτοκτονία και την αυτοκαταστροφή του. Αλλωστε, ο ίδιος ο αντίπαλος τον οδηγεί να κάνει την επιλογή. Το θέμα, όμως, είναι διαφορετικό: Θα περιμένουμε να μας οδηγήσει ο αντίπαλος σε μια επιλογή ή η επιλογή μας, μέσα από την εμπειρία που έχει ο κάθε χώρος, ο κάθε κλάδος, θα ξεκινήσει από σήμερα;

Από αυτήν την άποψη χρειάζεται ανασκούμπωμα, και πριν απ' όλα να μη νομιμοποιείται στη συνείδηση του ελληνικού λαού η κυρίαρχη πολιτική, είτε έχει τη μορφή κρίσης και μέτρα για την κρίση, είτε έχει τη μορφή μνημόνιο της ΕΕ, είτε έχει τη μορφή πόλεμος κατά της Λιβύης, της Αιγύπτου, της Τυνησίας κ.λπ. Και ας πάρουμε και σαν τελευταίο παράδειγμα. Είχαμε κάποιες ιδιόμορφες, αλλά ωστόσο μπορούμε να τις πούμε λαϊκές εξεγέρσεις στην Αίγυπτο και στην Τυνησία. Η Λιβύη είναι άλλη υπόθεση. Πού κατέληξαν αυτές οι εξεγέρσεις; Στην προσπάθεια ενσωμάτωσής τους στο στρατιωτικό κατεστημένο στην Αίγυπτο, σε ένα αστικό κατεστημένο στην Τυνησία και ακόμη τα πράγματα δεν έχουν εξελιχθεί. Τέτοιες λαϊκές εξεγέρσεις και ξεσπάσματα μπορούν να γίνουν σε όλες τις χώρες. Ποια είναι η διαφορά εδώ στην Ελλάδα; Οτι υπάρχει μια έμπειρη εργατική τάξη, υπάρχει ένα έμπειρο εργατικό κίνημα, υπάρχει ένα έμπειρο λαϊκό κίνημα, έμπειρο και με τα λάθη του και τις αδυναμίες του, αλλά έμπειρο και με αποφασιστικότητα και με εύστοχες επιλογές, με μαχητικότητα και διορατικότητα. Στην Ελλάδα υπάρχει Κομμουνιστικό Κόμμα, το οποίο δεν κινείται ούτε ετσιθελικά, ούτε βολονταριστικά.

Μέσα από μια επίπονη μακρόχρονη ενενηντάχρονη πορεία, μέσα από μια εμπειρία που μας έδωσε η μεγάλη και απρόσμενη ήττα του 1989 - '91, γιατί πρόκειται για προσωρινή ήττα, είμαστε ένα κόμμα που μάθαμε να περπατάμε ακόμα με αδυναμίες βεβαίως. Μάθαμε να περπατάμε σε μια πρωτόγνωρη περίοδο που δεν την είχε γνωρίσει κανένα Κομμουνιστικό Κόμμα και πολύ περισσότερο εμείς. Μια περίοδο, δηλαδή, όπου η υποχώρηση είναι γενική, όπου η ήττα είναι βαθιά, προσωρινή αλλά είναι, εμείς προσπαθούμε να ανοίξουμε δρόμο, ανασύνταξης του κινήματος, αντεπίθεσης.

Βεβαίως, δυσκολίες και ήττες είχαμε και στο παρελθόν στην Ελλάδα, αλλά, τότε, αλλού υπήρχανε και επιτυχίες. Η Σοβιετική Ενωση προχωρούσε, διαμορφωνόταν το σοσιαλιστικό σύστημα, υπήρχαν αντιαποικιακά απελευθερωτικά κινήματα, ο διεθνής συσχετισμός βελτιωνόταν, ακόμα και όταν δεχτήκαμε το χτύπημα του 1949 ο διεθνής συσχετισμός βελτιωνόταν. Τώρα, τα τελευταία χρόνια, βαδίζουμε σε μια περίοδο όπου τα χτυπήματα, όχι μόνο σε βάρος του κομμουνιστικού κινήματος, αλλά σε βάρος των λαών, είναι απανωτά. Ομως, καταφέρνουμε και προχωράμε με μια ψύχραιμη λογική, δουλεμένη μέσα από την πείρα μας και εκφράζοντας το εξής πράγμα: Οτι σήμερα είμαστε σε θέση να κρατήσουμε τις αρχές μας, τις θεμελιακές αρχές και, ταυτόχρονα, να αποκτήσουμε ικανότητα προσαρμογής - όχι υποταγής - προσαρμογής και εξειδίκευσης σε απότομες καμπές, είτε το κίνημα πάει μπροστά, είτε το κίνημα είναι στάσιμο, είτε κι ακόμα πισωγυρίσει. Επομένως, ζητάμε από τον ελληνικό λαό να μας εμπιστευτεί γιατί μέχρι τώρα ό,τι του είπαμε δε διαψεύστηκε στη ζωή.

Και δεν του είπαμε μόνο για τα βάσανά του, του μιλήσαμε για τον καπιταλισμό, για τον ιμπεριαλισμό, για τη σοσιαλδημοκρατία, για τα φιλελεύθερα κόμματα, για την εναλλαγή των σοσιαλδημοκρατικών με φιλελεύθερα τμήματα, του μιλήσαμε για τον οπορτουνισμό, του μιλήσαμε για την κεντροδεξιά, για την κεντροαριστερά και δεν πέσαμε έξω. Οχι γιατί είμαστε πιο έξυπνοι, αλλά γιατί βλέπουμε τα πράγματα από τη σκοπιά των συμφερόντων της εργατικής τάξης, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, αποκλειστικά και μόνο.

Γιατί έχουμε ανειρήνευτη και ασυμφιλίωτη αντίθεση με την αστική τάξη, την καπιταλιστική ιδιοκτησία. Δεν είμαστε απλώς άνθρωποι οι οποίοι παλεύουμε μέσα στα όρια αυτού του συστήματος - στο έδαφος αυτού του συστήματος παλεύουμε - αλλά αυτήν τη στιγμή είμαστε πιο ώριμοι και είναι βέβαιο ότι οι συνθήκες θα ωριμάσουν απότομα και δε θα μας συγχωρήσει κανείς, κόμμα, εργατικό κίνημα, λαϊκή συμμαχία, να μην είμαστε σε θέση να κάνουμε είτε το μεγάλο άλμα το επαναστατικό, είτε να κατοχυρώσουμε κέρδη, θέσεις, προγεφυρώματα για την παραπέρα επιτυχημένη συνέχεια.

Εμείς προειδοποιούμε, όταν ξέρεις τι χτυπήματα σου έρχονται τότε μπορείς να τα καταφέρεις. Αν έχεις αυταπάτες, αν έχεις πλάνες, αν μπερδεύεσαι, τότε το χτύπημα θα είναι πιο βαρύ. Οσο σκύβεις το κεφάλι, τότε οι πιθανότητες να στο κόψουν είναι πολύ περισσότερες.

Επομένως, για μας τους κομμουνιστές, πρέπει να αποδείξουμε ότι έχουμε την ικανότητα να σηκώσουμε στις πλάτες μας ένα πολύ μεγαλύτερο βάρος απ' ό,τι σήμερα. Να βλέπουμε το λαό όχι μόνο σαν ένα λαό που έχει δισταγμούς σήμερα και ένα μεγάλο του μέρος να μπει στη ρήξη, αλλά να μη χάσουμε καθόλου την εμπιστοσύνη στο λαό και να του πούμε, οι σημερινοί δισταχτικοί, οι σημερινοί φοβισμένοι αύριο μπορούν και πρέπει να γίνουν πιο πρωτοπόροι και από μας, εξίσου πρωτοπόροι με μας και αυτό εξαρτάται από τη σταθερότητα, από τη συνέπεια, τη μαχητικότητά μας, αλλά και από την κατάκτηση μεγαλύτερης ικανότητας.

Με αισιοδοξία, λοιπόν, με συναίσθηση των ευθυνών, με αυτοπεποίθηση αλλά όχι κομματικό εγωισμό, πρέπει πραγματικά σήμερα να φέρουμε στην επιφάνεια διεργασίες θετικές που υπάρχουν στο λαό, διαθέσεις για αγώνα και από εμάς θα εξαρτηθεί να μην τον διαψεύσουμε και να του εμπνεύσουμε την πίστη στη δύναμή του. Αυτόν το ρόλο μπορούμε και πρέπει να επιτελέσουμε, μπορούμε και πρέπει να τα βγάλουμε πέρα ξεκαθαρίζοντας το εξής: Στο χέρι δε θα μας βάλουν ποτέ».

Τις τελευταίες δεκαετίες καταγράφεται σταθερά πως το προβάδισμα που είχαν σε κρίσιμες γεωπολιτικές εξελίξεις στη λεγόμενη «Μαύρη Ηπειρο» ευρωπαϊκές πρώην αποικιοκρατικές δυνάμεις (Βρετανία, Γαλλία και λιγότερο Βέλγιο, Γερμανία, Ιταλία, Πορτογαλία) ως τις δεκαετίες του '60 και του '70 (οπότε θριάμβευσαν αφρικανικά εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα και με τη στήριξη των σοσιαλιστικών χωρών και της ΕΣΣΔ), άρχισε να μειώνεται σημαντικά, ιδιαίτερα από τη δεκαετία του '90, ως περίπου το 2000 προς όφελος κυρίως του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Οι επεμβάσεις των ιμπεριαλιστών στην Αφρική γίνονταν ως επί το πλείστον μέσω του πολιτικο-οικονομικού ελέγχου διεφθαρμένων, κυβερνήσεων που κάλυπταν τα συμφέροντα δυτικών πολυεθνικών εταιρειών σε βάρος των λαών τους. Οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις δε δίσταζαν, ενίοτε και φανερά, να στηρίζουν πραξικοπήματα και να εξαπολύουν στρατιωτικές επεμβάσεις υπό διάφορα προσχήματα (διάσωση και απομάκρυνση Δυτικών υπηκόων, «ανθρωπιστικοί» λόγοι κλπ). Η κατάσταση αυτή οξύνθηκε ιδιαίτερα μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές στο τέλος της δεκαετίας του '80.

Ως το τέλος του 20ού αιώνα, ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός στην Αφρική κινούνταν στη σφαίρα της σύγκρουσης ή και -κατά περίπτωση- της ταύτισης των συμφερόντων μεταξύ ΗΠΑ, Βρετανίας, Γαλλίας.

Δεν είναι τυχαίο πως λίγα χρόνια μετά την ανατροπή της ΕΣΣΔ, η πρώτη ιμπεριαλιστική επέμβαση των δυτικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων (με προεξάρχουσες τις ΗΠΑ) καταγράφηκε στην υποσαχάρεια Αφρική το 1992-1994, στη Σομαλία (ανατολική Αφρική), με απόφαση του ΟΗΕ και πρόσχημα τα θύματα της λιμοκτονίας. (Οι ίδιες επεμβατικές δυνάμεις επανήλθαν πριν λίγα χρόνια στον τόπο του εγκλήματος, έχοντας σήμερα σημαντικές ναυτικές δυνάμεις στον Κόλπο του Αντεν, με πρόσχημα την καταπολέμηση της πειρατείας...).

Ακολούθησαν επεμβάσεις βρετανικών και γαλλικών στρατιωτικών δυνάμεων σε πρώην αποικίες (Ακτή Ελεφαντοστού, Λιβερία, Ρουάντα, Σιέρα Λεόνε κ.ά.) με διάφορα προσχήματα και αφορμές όπως η διάσωση πολιτών τους εν μέσω της ανάφλεξης εμφυλίων συρράξεων... Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνον η Γαλλία από τη δεκαετία του 1960 ως το 2005 είχε πραγματοποιήσει 46 στρατιωτικές επεμβάσεις σε πρώην αποικίες της...

Παράλληλα, τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου στο δυτικοαφρικανικό Κόλπο της Γουινέας, που είχαν εντοπιστεί (ήδη από τις δεκαετίες του '60 και του '70 αλλά επιλέχθηκε να αξιοποιηθούν «αργότερα») από αμερικανικές και ευρωπαϊκές πετρελαϊκές εταιρείες, άρχισαν να γίνονται εκμεταλλεύσιμα. «Αίφνης» χώρες όπως η Γκαμπόν, η Γκάμπια, ο Νίγηρας, η Λιβερία, η Ακτή Ελεφαντοστού, το Τσαντ, η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Καμερούν άρχισαν να παράγουν πετρέλαιο... Εκτοτε ένα σημαντικό δίκτυο αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου άρχισε να διαπερνά σημαντικές εκτάσεις της δυτικής, ανατολικής, κεντρικής και νότιας Αφρικής...

Ωστόσο, από τα τέλη της δεκαετίας του '90 και ιδιαίτερα κατά την πρώτη δεκαετία του 2000, νέοι παίχτες - αναδυόμενες μεγάλες οικονομίες (π.χ. Κίνα, Ινδία) έκαναν την εμφάνισή τους στην υποσαχάρεια Αφρική, όχι βεβαίως γιατί επεδίωκαν την αντιμετώπιση των τεράστιων κοινωνικο-οικονομικών ανισοτήτων στην Αφρική και την ανακούφιση των λαών της ηπείρου από το ασφυκτικό σφιχταγκάλιασμα της Δύσης, αλλά επειδή αναζητούσαν απεγνωσμένα νέες ενεργειακές πηγές και οδούς και ιδιαίτερα την ενεργειακή απεξάρτησή τους από την (ελεγχόμενη κυρίως από τις ΗΠΑ) Μέση Ανατολή. Πρόσφορος σε τέτοια σχέδια είναι ο τεράστιος (ορυκτός και όχι μόνον) πλούτος της αφρικανικής ηπείρου.

Δυνάμεις όπως η Κίνα, η Ινδία, ο Καναδάς, αλλά και μικρότερες χώρες, όπως η Μαλαισία, εκμεταλλευόμενες τη δυσαρέσκεια αφρικανικών κυβερνήσεων για τη συνέχιση νεο-αποικιοκρατικών πολιτικών της Δύσης, εκμεταλλεύτηκαν κάθε περιθώριο εξασφαλίζοντας στην αρχή μία μικρή και αργότερα μία μεγάλη θέση στην εκμετάλλευση ενεργειακών πηγών στην περιοχή. Η εδραίωσή τους σε χώρες όπως η Αγκόλα (πλέον η πρώτη πετρελαιοπαραγωγός χώρα της υποσαχάρειας Αφρικής) ή η Ναμίμπια άρχισε να προκαλεί το «ενδιαφέρον» δυτικών ιμπεριαλιστικών χωρών...

Η περίπτωση του Σουδάν είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστική, καθώς η απομόνωσή του στα τέλη της δεκαετίας του '90 από τις ΗΠΑ (λόγω τότε τρομοκρατικών επιθέσεων σε αμερικάνικες πρεσβείες στην Τανζανία και στην Κένυα), το έστρεψε στις αγκαλιές της Κίνας, η οποία κατάφερε να εξασφαλίσει τη μερίδα του λέοντος για τις πετρελαϊκές της εταιρείες προσφέροντας στο Χαρτούμ ως αντάλλαγμα τη δημιουργία νευραλγικών υποδομών στις συγκοινωνίες, τις μεταφορές, υπηρεσίες κοινής ωφέλειας κλπ. Η εξέλιξη δεν άρεσε καθόλου σε δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία που χρησιμοποιώντας ως άλλοθι το 2003 τη «γενοκτονία» ντόπιου πληθυσμού στο Νταρφούρ του δυτικού Σουδάν προσπάθησαν να εκβιάσουν ευνοϊκές εξελίξεις για τις ενεργειακές εταιρείες των χωρών τους, που είχαν μείνει εκτός νυμφώνος σε μία περίοδο που αναζητούσαν επίμονα «απεξάρτηση» από τα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής. Παράλληλα αξιοποίησαν κάθε αφορμή στο νότιο Σουδάν, προωθώντας με κάθε μέσο την ανεξαρτητοποίησή του, πράγμα που τελικώς αποφασίστηκε στις αρχές Γενάρη με δημοψήφισμα.

Κοντολογίς, ο χάρτης ανάπτυξης δυτικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και αναδυόμενων ισχυρών οικονομιών από την Ασία στην υποσαχάρεια Αφρική έπαψε από καιρό να είναι μονοχρωματικός. Η ήπειρος πάλλεται από ενδοϊμπεριαλιστικές αντιπαραθέσεις που εναλλάσσονται (πιο σπάνια) με ταυτίσεις συμφερόντων. Οι έξωθεν επεμβάσεις οιασδήποτε μορφής (οικονομικές, πολιτικές, στρατιωτικές, πολιτιστικές) όχι μόνον δε λείπουν αλλά αναμένεται να κορυφωθούν μέσα στα επόμενα χρόνια ως επί το πλείστον σε βάρος των λαών της περιοχής, εκτός βεβαίως εάν αυτοί αποφασίσουν να πάρουν οργανωμένα την τύχη στα χέρια τους και να καθορίσουν το μέλλον τους με γνώμονα τα δικά τους συμφέροντα.

Με πρωτοβουλία του ΚΚΕ, 58 Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα από όλο τον κόσμο, έχουν υπογράψει έως τώρα (η συλλογή υπογραφών συνεχίζεται) την κοινή ανακοίνωση που καταδικάζει την ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Λιβύη.

Το κείμενο της ανακοίνωσης έχει ως εξής:

«Οι ιμπεριαλιστές δολοφόνοι, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Βρετανία, συνολικά το ΝΑΤΟ και με την έγκριση του ΟΗΕ, ξεκίνησαν ένα νέο ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Αυτή τη φορά στη Λιβύη.

Τα δήθεν ανθρωπιστικά τους προσχήματα είναι πέρα για πέρα παραπλανητικά! Αποτελούν στάχτη στα μάτια των λαών! Ο πραγματικός τους στόχος είναι οι υδρογονάνθρακες της Λιβύης.

Τα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα καταδικάζουμε τη στρατιωτική ιμπεριαλιστική επέμβαση. Ο λαός της Λιβύης πρέπει να καθορίσει ο ίδιος το μέλλον του, χωρίς ξένες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις.

Καλούμε τους λαούς να αντιδράσουν και να απαιτήσουν να σταματήσουν τώρα οι βομβαρδισμοί, να σταματήσει τώρα η ιμπεριαλιστική επέμβαση!».

Τα κόμματα που υπογράφουν μέχρι στιγμής την ανακοίνωση είναι:

Κόμμα για τη Δημοκρατία και το Σοσιαλισμό της Αλγερίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Αρμενίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Αζερμπαϊτζάν.

Κομμουνιστικό Κόμμα Αυστραλίας.

Εργατικό Κόμμα Βελγίου.

Κομμουνιστικό Κόμμα Βενεζουέλας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Βοημίας Μοραβίας (Τσεχίας).

Κόμμα των Κομμουνιστών της Βουλγαρίας.

Βραζιλιάνικο Κομμουνιστικό Κόμμα.

Κομμουνιστικό Κόμμα Βραζιλίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Βρετανίας.

Νέο Κομμουνιστικό Κόμμα Βρετανίας.

Ενοποιημένο ΚΚ Γεωργίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Δανίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα στη Δανία.

Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Εσθονίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαρξιστικό).

Τουντέχ (Ιράν).

Κομμουνιστικό Κόμμα Ιρλανδίας.

Κόμμα Εργατών Ιρλανδίας.

Κόμμα Ιταλών Κομμουνιστών.

Κομμουνιστικό Κόμμα των Λαών της Ισπανίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα του Καζακστάν.

Κομμουνιστικό Κόμμα του Καναδά.

Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Κροατίας.

Σοσιαλιστικό Κόμμα Λετονίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Λευκορωσίας.

Λιβανέζικο Κομμουνιστικό Κόμμα.

Κομμουνιστικό Κόμμα Λουξεμβούργου.

Κομμουνιστικό Κόμμα Μάλτας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Μεξικού.

Λαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα του Μεξικού.

Κομμουνιστικό Κόμμα Μπαγκλαντές.

Κόμμα Εργατών του Μπανγκλαντές.

Κομμουνιστικό Κόμμα Νορβηγίας.

Νέο Κομμουνιστικό Κόμμα Ολλανδίας.

Ουγγρικό Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα.

Κομμουνιστικό Κόμμα Ουκρανίας.

Ενωση Κομμουνιστών Ουκρανίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Πακιστάν.

Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα.

Κομμουνιστικό Κόμμα Πολωνίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα Ρωσίας - Επαναστατικό Κόμμα των Κομμουνιστών.

Ενωση Κομμουνιστικών Κομμάτων - ΚΚΣΕ.

Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ενωσης.

Νέο Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας.

Κόμμα των Κομμουνιστών της Σερβίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Σλοβακίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Σρι Λάνκα.

Συριακό Κομμουνιστικό Κόμμα.

Κομμουνιστικό Κόμμα Σουηδίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Τουρκίας.

Εργατικό Κόμμα (EMEP) Τουρκία.

Κομμουνιστικό Κόμμα Φινλανδίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Χιλής.

Ο λιβυκός λαός θάβει τους νεκρούς του από το ιμπεριαλιστικό έγκλημα

Πρόκειται περισσότερο από ποτέ για μια στρατιωτική επιχείρηση που οργανώθηκε και υλοποιείται με σχεδόν δεδομένα και απροκάλυπτα διατυπωμένα τα διαφορετικά ιμπεριαλιστικά και περιφερειακά συμφέροντα, τους ανταγωνισμούς και τις αντιθέσεις. Το μόνο συνεκτικό στοιχείο της επιχείρησης, όπως τουλάχιστον φαίνεται μέχρι σήμερα, ήταν η επιτακτική αναγκαιότητα, στον καθένα από τους συμμάχους, για διαφορετικούς λόγους, της εξυπηρέτησης των συμφερόντων αυτών.

Οι χώρες της Βόρειας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και του Περσικού Κόλπου ελέγχουν περισσότερο από το 60% των ενεργειακών αποθεμάτων παγκοσμίως. Εδώ και χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη μια ολοένα κλιμακούμενη ενδο-ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση για τον έλεγχο των ενεργειακών αυτών πηγών και δρόμων, που οξύνεται περαιτέρω από την ανάδυση δυνάμεων που καταναλώνουν ενέργεια, π.χ. Κίνα, που ελέγχουν πηγές και δρόμους ενέργειας, π.χ. Ρωσία, και δυνάμεις που ενισχύουν τη θέση τους οικονομικά, π.χ. Ινδία, Βραζιλία. Ουδείς, πλέον, πιστεύει ότι η ΝΑΤΟική κατοχή στο Αφγανιστάν ξεκίνησε «με στόχο να συλληφθεί ο μπιν Λάντεν», ούτε ότι η επέμβαση και κατοχή στο Ιράκ έγινε «για να φύγει ο Σαντάμ Χουσεΐν ή να απενεργοποιηθούν τα όπλα μαζικής καταστροφής» που δεν αποδείχτηκε ποτέ ότι κατείχε.

Με δεδομένο ότι η Λιβύη κατατάσσεται στην 9η θέση παγκοσμίως με αποδεδειγμένα πετρελαϊκά αποθέματα 43,6 δισ. βαρέλια (3,5% επί του συνόλου), με 1.500 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, με δεδομένο ότι το εξαγώμενο πετρέλαιο, στη συντριπτική του πλειοψηφία (περίπου 80%) προορίζεται για την ευρωπαϊκή αγορά, ότι είναι καλής ποιότητας και ότι αποφέρει τεράστια κέρδη, καθώς το κόστος εξόρυξής του δεν είναι μεγάλο, είναι προφανές γιατί δεν έπαψε ποτέ να εντάσσεται, είτε με το ...καλό είτε με το άγριο, στα σχέδια των ιμπεριαλιστών. Σε αυτά, θα πρέπει να προστεθούν ορισμένα επιπλέον χαρακτηριστικά.

Εξίσου πολύτιμα για ολόκληρη την περιοχή είναι τα αποδεδειγμένα αποθέματα φρέσκου νερού, σε πηγάδια δεκάδων χιλιάδων χρόνων κάτω από την έρημο στο νότο της Λιβύης, στη λεκάνη της νοτιοανατολικής Κούφρας, τα οποία το καθεστώς Καντάφι, σε συνεργασία με αμερικανικές εταιρείες, ήδη από τη δεκαετία του '80, προσπαθεί να αξιοποιήσει διά μέσου ενός τεράστιου έργου που, αυτή τη στιγμή, βρίσκεται σχεδόν στη μέση και έχει μεταφέρει νερό προς τις ακτές του κόλπου της Σύρτης. Επιπλέον, η Λιβύη συνορεύει με χώρες όπως η Αλγερία, η Τυνησία, η Αίγυπτος, ο Νίγηρας και το Τσαντ. Η αφρικανική ήπειρος, στο σύνολό της, αποτελεί ένα πρώτης τάξης πεδίο αντιπαράθεσης και η εξαπόλυση της επίθεσης κατά της Λιβύης δεν είναι παρά η αφορμή που ιμπεριαλιστικές και περιφερειακές δυνάμεις αναζητούσαν για να αρχίσουν να ξετυλίγουν το νήμα της ανατροπής της κατάστασης που σήμερα έχει διαμορφωθεί στην αφρικανική ήπειρο (χάραξη νέων συνόρων κλπ.).

Τόσο η βρετανική BP όσο και η γαλλική «Total» είχαν (η πρώτη το 2007 και η δεύτερη το 2009 ως ανανέωση) εξασφαλίσει μακρόχρονα συμβόλαια εκμετάλλευσης του ενεργειακού πλούτου της Λιβύης. Ανάλογα συμβόλαια είχαν επίσης η ιταλική ENI, η ισπανική «Repsol», οι αμερικανικές «Εxxon Mobil», «Chevron», «Occidental Petroleum», «Hess», «Conoco Phillips», η κινεζική «China National Petroleum Corp.» (που απορροφά το 11% του λιβυκού πετρελαίου), η γερμανική RW DIA E.

Ομως, τον τελευταίο καιρό φαίνεται πως η ηγεσία Καντάφι προσανατολιζόταν σε διαφορετικές συμμαχίες με ανερχόμενες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Σύμφωνα με τους «Τάιμς της Ασίας», σε συνέντευξή του στη γερμανική τηλεόραση, είχε πει:«Τα πετρελαϊκά μας συμβόλαια θα πάνε σε ρωσικές, κινεζικές και ινδικές εταιρείες». Καθόλου τυχαία, δηλαδή τις χώρες της BRIC και καθόλου τυχαία επίσης τέσσερις από τις πέντε αποχές στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ προήλθαν από αυτές τις χώρες (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα). Ταυτόχρονα, ο Μ. Καντάφι προωθούσε νέες συμφωνίες, έτσι ώστε οι μεγάλες ευρωπαϊκές και αμερικάνικες εταιρείες να παίρνουν μικρότερο ποσοστό από το πετρέλαιο που εξορύσσεται.

Κατόπιν αυτών των εξελίξεων, γίνεται εύκολα κατανοητό γιατί οι Αμερικάνοι και οι Γαλλο-Βρετανοί ανέλαβαν άμεσα ηγετικό ρόλο στην «ανθρωπιστική επέμβαση». Εσπευσαν να υπερασπιστούν τα συμφέροντα των μεγάλων πετρελαϊκών τους εταιρειών που απειλούνταν άμεσα, αφού ο Καντάφι απείλησε με τον πιο άμεσο τρόπο τις συμφωνίες με τις μεγάλες ευρωπαϊκές και αμερικάνικες εταιρείες. Σε καμιά, όμως, περίπτωση την κινεζική CNPC. O κύβος, λοιπόν, είχε ριφθεί.

Η «στροφή» 180 μοιρών συγκεκριμένων ηγεσιών απέναντι στο καθεστώς Καντάφι αποτελεί, ίσως, την καλύτερη απόδειξη όχι μόνο του υποκριτικού ανθρωπιστικού τους ενδιαφέροντος, αλλά και της όξυνσης των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων όσο περισσότερο εντείνεται η καπιταλιστική κρίση.

Υπό μεγαλύτερη πίεση φαίνεται ότι βρέθηκε το γαλλικό κεφάλαιο, το οποίο εκτός από την κρίση του εντός Γαλλίας, που σαφώς επιδιώκει να εξάγει, έχει δεχτεί τα περισσότερα «χαστούκια» τα τελευταία χρόνια: Εχει υποχρεωθεί να δεχτεί τους όρους του γερμανικού κεφαλαίου και στο σχέδιό του για την Ενωση για την Μεσόγειο έχει διεισδύσει κάπως στις αραβικές χώρες του Κόλπου, αλλά δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, έχασε τα ερείσματά του στη Βόρεια Αφρική, πλην Λιβύης, και απειλείται από ανερχόμενες δυνάμεις, όπως οι Κίνα - Ινδία, στην υποσαχάρεια Αφρική, όπου επίσης βρίσκονται οι ΗΠΑ.

Σε ανάλογη θέση και το βρετανικό κεφάλαιο, με τον πρωθυπουργό Κάμερον να υπογράφει, λίγο μετά την εκλογή του, «στενή στρατιωτική συνεργασία» με τη Γαλλία, επαναφέροντας, έτσι, για πρώτη φορά μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, τη βρετανο-γαλλική συμμαχία στο προσκήνιο. Μια «συμμαχία» που είχε εμφανιστεί τελευταία φορά στην κρίση στο Σουέζ, για να υποχρεωθεί σε υποχώρηση από την ευρύτερη Μέση Ανατολή από τις ΗΠΑ, οι οποίες έκτοτε την ελέγχουν και επιδιώκουν να συνεχίσουν να το πράττουν.

Τέλος, κατά πολλούς, η, χαμηλών τόνων, τουλάχιστον σε διπλωματικό επίπεδο, στάση της Ουάσιγκτον είναι η πλέον αποκαλυπτική της όλης κατάστασης. Είναι βέβαιο ότι η Ουάσιγκτον εκτός από συμφέροντα, έχει και συνομιλητές στο «στρατόπεδο Καντάφι». Φυσικά, ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός δεν θα έμενε θεατής σε μια επέμβαση που μπορεί ν' ανοίξει τους «ασκούς του Αιόλου» για τα συμφέροντά του στο σύνολο του αραβικού κόσμου και στην αφρικανική ήπειρο. Είναι, όμως, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, ξεκάθαρο ότι οι ΗΠΑ θέλουν να παραδώσουν τη διοίκηση της όποιας επιχείρησης (φυσικά όχι στη Γαλλία).

Θεωρητικώς, όλα αυτά τα ...πρακτικά ζητήματα για την επόμενη μέρα θα κληθεί να «απαντήσει» η σύνοδος του Λονδίνου, στις 29 Μάρτη. Κάτι που, φυσικά, λόγω των αντιθετικών κινήτρων και φιλοδοξιών, δεν πρόκειται να συμβεί. Η ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Λιβύη, όπως όλα δείχνουν, είναι μόνο το πρώτο επεισόδιο μιας περιπέτειας που μόλις άρχισε, με τους λαούς της ευρύτερης περιοχής να πληρώνουν με το αίμα τους την «Οδύσσεια» της ικανοποίησης συμφερόντων των μονοπωλίων.

Ολοκληρώθηκε, όπως όλα δείχνουν, το παζάρι σχετικά με το ρόλο του ΝΑΤΟ στην ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Λιβύη, μετά από το «πράσινο φως» του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, το βράδυ της Πέμπτης. Μάλιστα, σαν έτοιμη από καιρό, η λυκοσυμμαχία έχει ήδη καταστρώσει σχέδια για μια επιχείρηση διάρκειας τουλάχιστον 90 ημερών, με το ενδεχόμενο αυτός ο χρόνος να αυξηθεί ή να μειωθεί, ανάλογα με τις εξελίξεις.

Οι συνομιλίες σε επίπεδο πρεσβευτών των 28 χωρών - μελών του ΝΑΤΟ συνεχίζονταν επί έξι μέρες, χωρίς αποτέλεσμα, με φόντο τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, καθώς η Τουρκία εμφανιζόταν να μπλοκάρει τις αποφάσεις. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, μετά από συνομιλίες με τους ομολόγους του από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και τη Γαλλία, δήλωνε ότι η Αγκυρα έλαβε τις διαβεβαιώσεις που επιζητούσε και οι όροι της ικανοποιήθηκαν, για να επιτρέψει να αναλάβει το ΝΑΤΟ τη διοίκηση του πολέμου στη Λιβύη, υπογραμμίζοντας ότι ο «συνασπισμός του Παρισιού» αποδέχθηκε να «παραδώσει πλήρως» την ηγεσία των επιχειρήσεων στο ΝΑΤΟ.

Το ΝΑΤΟ παρουσιαζόταν διαιρεμένο, με τις κυριότερες αντιδράσεις να παρουσιάζονται από τη Γερμανία, που απέσυρε όλες τις δυνάμεις της από τη Μεσόγειο - χωρίς ωστόσο να βάζει βέτο - και την Τουρκία, που απαιτούσε περιορισμό των επιχειρήσεων στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, κατηγορώντας τη Γαλλία για «καιροσκοπισμό», καθώς ανέλαβε με υπερβολικό ζήλο πρωταγωνιστικό ρόλο στις πολεμικές επιχειρήσεις. Χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου Αμπντουλάχ Γκιουλ, που φωτογραφίζοντας τη Γαλλία έκανε λόγο για υποψίες που προκαλεί ο υπερβολικός τους ζήλος σχετικά με τις πραγματικές τους φιλοδοξίες στην περιοχή.

Το ρεσιτάλ υποκρισίας της Τουρκίας, με στόχο να διατηρήσει τις «ισορροπίες» με τον αραβικό κόσμο, δείχνοντας αντίθετη, δήθεν, στον πόλεμο στη Λιβύη, περιορίστηκε στις δηλώσεις του Τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ότι «τουρκικά αεροπλάνα δε θα βομβαρδίσουν ποτέ τους αδερφούς μας στη Λιβύη», καθώς μοναδικός στόχος ήταν η προάσπιση των συμφερόντων της Τουρκίας στην περιοχή, που ανέρχονται σε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια και όχι μόνο.

Για την ανάληψη της ευθύνης της επέμβασης στη Λιβύη από το ΝΑΤΟ, είχαν ήδη αρχίσει να πιέζουν ΗΠΑ και Βρετανία, με τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών να υπογραμμίζει ότι το ΝΑΤΟ πρέπει σύντομα να ηγηθεί των επιχειρήσεων, ενώ η Γαλλία ζητούσε η πολιτική ηγεσία να παραμείνει στο «συνασπισμό του Παρισιού».

ΠΑΣΟΚ και ΝΔ υπηρετούν τη στρατηγική του κεφαλαίου. Η θέση τους υπέρ της συμμετοχής της χώρας στο ιμπεριαλιστικό μακελειό, είναι η άλλη όψη της πολιτικής τους ενάντια στο λαό στο εσωτερικό της χώρας

Η συζήτηση και γενικότερα η στάση όλων των κομμάτων απέναντι στο νέο ιμπεριαλιστικό έγκλημα δυο πράγματα επιβεβαιώνουν: Πρώτον, ότι ο πόλεμος συνδέεται άμεσα με την καπιταλιστική κρίση και την ανάγκη της πλουτοκρατίας να ανοίξει νέα πεδία για να διοχετεύσει τα σωρευμένα κεφάλαιά της. Στην προκειμένη περίπτωση, η λεία από την επέμβαση στη Λιβύη είναι το πλούσιο σε ενεργειακά κοιτάσματα υπέδαφός της και σ' αυτή τη βάση ξεδιπλώνονται οι ανταγωνισμοί για το ποια αστική τάξη θα πάρει το μεγαλύτερο κομμάτι από τη μοιρασιά. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο συμμετέχει στον πόλεμο και η Ελλάδα.

Δεύτερον, ότι η στάση κύρια του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ απέναντι στην επέμβαση είναι η άλλη όψη της πολιτικής τους στο εσωτερικό της χώρας, όπου ενιαία χτυπάνε τα δικαιώματα του λαού για λογαριασμό του ντόπιου κεφαλαίου. Από αυτή τη σκοπιά, ο αγώνας ενάντια στον πόλεμο δεν μπορεί παρά να έχει αντιιμπεριαλιστικά χαρακτηριστικά εναντίωσης στην πολιτική των κομμάτων που με την εσωτερική και εξωτερική τους πολιτική υπηρετούν το κεφάλαιο.

Οχυρωμένος πίσω από τις αποφάσεις του ΟΗΕ, που νομιμοποιούν κάθε ιμπεριαλιστικό έγκλημα, ο Γ. Παπανδρέου είπε στη Βουλή ότι «η Ελλάδα, στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας, δεν πρόκειται να γίνει ποτέ ο επιτήδειος ουδέτερος των περιφερειακών εξελίξεων». Ζητώντας από το λαό να ξεχάσει ότι ο ίδιος και η συμμαχία του σε ΗΠΑ και ΕΕ συναγελάζονταν με το καθεστώς Καντάφι, όσο αυτό υπηρετούσε τα συμφέροντά τους, ο Γ. Παπανδρέου προσπάθησε να νομιμοποιήσει την υποκριτική «λογική» της επέμβασης, υποστηρίζοντας ότι ο Μ. Καντάφι επέδειξε «πρωτοφανή και άνευ προηγουμένου σκληρότητα στα αιτήματα των πολιτών του, εξαπολύοντας μια πραγματική εκστρατεία τρόμου, με θύματα κυρίως αμάχους».

Στο ίδιο πνεύμα, ισχυρίστηκε ότι η απόφαση του ΟΗΕ «δεν μιλά για κατοχή ή παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας. Δεν μιλά για χερσαίες δυνάμεις. Δεν μιλά για διαμελισμό, ούτε βέβαια μιλά για εξόντωση του Καντάφι», αλλά «αποκλειστικός στόχος είναι η προστασία των αμάχων και η παύση της βίας, προκειμένου στη συνέχεια να επέλθει η ομαλότητα και να δρομολογηθούν ειρηνικές και δημοκρατικές εξελίξεις στη χώρα». Παίζοντας με τις λέξεις, η κυβέρνηση προσπαθεί να κρύψει ότι η μορφή του πολέμου είναι ευμετάβολη και εξαρτάται από την αποτελεσματικότητα κάθε φάσης της επιχείρησης, η οποία δεν παύει όμως να είναι ιμπεριαλιστική, άδικη και δολοφονική.

Με τη φράση «το εθνικό μας συμφέρον είναι να συμβάλουμε στην ενίσχυση της διεθνούς μας αξιοπιστίας» ο πρωθυπουργός επιχείρησε να ταυτίσει το συμφέρον της ντόπιας πλουτοκρατίας, για το οποίο εργάζεται, με αυτό του λαού, για να δικαιολογήσει την πρόσδεση της χώρας στις ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις αναφορικά με τη Λιβύη. Μάλιστα, με σαφήνεια είπε ότι σε αυτό το πλαίσιο θα συνεχίσει να κινείται η εξωτερική πολιτική της χώρας, αφού «η Ελλάδα οφείλει να έχει παρουσία και φωνή σε αυτές τις εξελίξεις. Ο λόγος της πρέπει να έχει βαρύνουσα σημασία», να αναβαθμιστεί δηλαδή ο περιφερειακός της ρόλος στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα, μέσα και από τη συμμετοχή στη σφαγή του λιβυκού λαού.

Προκαλώντας το κοινό αίσθημα του ελληνικού και του λιβυκού λαού, την ίδια ώρα που τα μαχητικά των «συμμάχων» της κυβέρνησης εφορμούσαν από τα αεροδρόμια της Ελλάδας για να επιτεθούν στην Τρίπολη και σε άλλες πόλεις, ο Γ. Παπανδρέου δε δίστασε να ισχυριστεί ότι «ο λιβυκός λαός, την επόμενη μέρα, πρέπει να ξέρει ότι, στο πρόσωπο της Ελλάδας, έχει έναν πραγματικό φίλο. Φίλο με αρχές, φίλο ειλικρινή και ανιδιοτελή. Φίλο, έτοιμο να βοηθήσει το λιβυκό λαό στην ανοικοδόμηση της πατρίδας του».

Σε ό,τι αφορά το επιχειρησιακό σκέλος της ελληνικής εμπλοκής, ο πρωθυπουργός προσπάθησε να κρυφτεί πίσω από το δάκτυλό του, λέγοντας πως «η Ελλάδα, ως όφειλε, παρέχει υποστήριξη επικουρική στις επιχειρήσεις για την προστασία των αμάχων στη Λιβύη. Δεν συμμετέχει σε βομβαρδισμούς, δεν διαθέτει μαχητικά αεροσκάφη». Ταυτόχρονα, επιχείρησε να καθησυχάσει το λαό για τους κινδύνους που συνεπάγεται η εμπλοκή της χώρας στην επέμβαση, λέγοντας ότι «η ελληνική επικράτεια είναι ασφαλής και εκτός του βεληνεκούς πιθανών εχθροπραξιών».

Ωμός για τα συμφέροντα της ντόπιας πλουτοκρατίας, πέρα από κάθε όριο, ήταν στην ομιλία του ο αντιπρόεδρος της ΝΔ, Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο οποίος αντικατέστησε τον Α. Σαμαρά που βρισκόταν στις Βρυξέλλες. Οπως είπε, «η Ελλάδα παρά τη δυσμενή συγκυρία που βιώνει, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, οφείλει, με ευθύτητα, εντιμότητα και συνέπεια, να δηλώνει παρούσα στις εξελίξεις, να τιμά τις συμβατικές της υποχρεώσεις, να δηλώνει έμπρακτα τη δημοκρατική και φιλελεύθερη στάση της και να αξιοποιεί τα στρατηγικά της πλεονεκτήματα».

Ταυτόχρονα, παρείχε ξεκάθαρη στήριξη στους κυβερνητικούς χειρισμούς, τονίζοντας πως «η Ελλάδα, ορθά, είναι παρούσα στις εξελίξεις του γεωπολιτικού μας περιβάλλοντος. Η χώρα, αξιοποιώντας τη θέση της, οφείλει να επιδιώξει, πέραν των άλλων και τη διπλωματική συμβολή της, ώστε να ανοίξει δίαυλος επικοινωνίας με τους συντελεστές των εξελίξεων στη Λιβύη και την ευρύτερη περιοχή, αλλά και να επαγρυπνεί για τις κυοφορούμενες αλλαγές».

Με άλλα λόγια, η ΝΔ καλεί την κυβέρνηση να αναλάβει πρωτοβουλίες, ώστε μετά την ισοπέδωση της Λιβύης να διασφαλιστούν τα συμφέροντα της ντόπιας ολιγαρχίας, κατ' αντιστοιχία της προσφοράς της στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Ο Δ. Αβραμόπουλος έσπευσε να καλύψει πλήρως και την αισχρή κυβερνητική προπαγάνδα ότι «η Ελλάδα (...) παρέχει διευκολύνσεις στις Συμμαχικές Δυνάμεις, λειτουργώντας υποστηρικτικά στα σχέδια που εφαρμόζονται και (...) δεν επιχειρεί στρατιωτικά», λειτουργώντας με αυτόν τον τρόπο «ως παράγοντας σταθερότητας στην περιοχή».

Το φιλοπόλεμο κήρυγμα της ΝΔ είναι επικίνδυνο για το λαό, ο οποίος βρίσκεται μπροστά σε ένα νέο κύκλο ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων στην περιοχή, προκειμένου να επιβληθεί η «σταθερότητα» που έχουν ανάγκη τα κέρδη των μονοπωλίων.

Στο απόγειο του κυνισμού, ο Δ. Αβραμόπουλος είπε ότι «οφείλουμε να προστατεύσουμε, στην κρίσιμη αυτή οικονομική συγκυρία, τον ελληνικό τουρισμό, πολύτιμη πηγή εισοδήματος για τη χώρα μας, αλλά και την αξιοπρέπεια και την εικόνα της Ελλάδας. Οφείλουμε να προστατεύσουμε τη χώρα μας από το μεταναστευτικό κύμα, μία ορατή απειλή στην περιοχή. Η χώρα μας δεν αντέχει άλλους μετανάστες».

Νόθο «αντι-αμερικανισμό» επιχείρησε να «πουλήσει» με την παρέμβασή του ο πρόεδρος του ΛΑ.Ο.Σ. Γιώργος Καρατζαφέρης, υπερασπιζόμενος την πρόσδεση της χώρας σε άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, ώστε να υπηρετηθεί πιο αποτελεσματικά το συμφέρον της ντόπιας πλουτοκρατίας. Στη γνωστή εθνικιστική λογική του ΛΑ.Ο.Σ., ο Γ. Καρατζαφέρης ανέφερε ότι πρέπει «να θυμόμαστε ότι είμαστε Ελληνες, ένας περήφανος λαός και όχι θεραπαινίδες των Αμερικάνων», μιλώντας για πολιτικούς που «τρέχετε στις δεξιώσεις, οι ίδιοι και οι ίδιοι συνέχεια! Δεν μπορεί να εξαρτάται το μέλλον των πολιτικών μας από την Αμερική».

Οι αντιρρήσεις του ΛΑ.Ο.Σ. δεν αφορούν το ότι γίνεται μια επέμβαση προκειμένου να διεκπεραιωθούν τα ζητούμενα των πολυεθνικών του πετρελαίου, αλλά το γιατί «εμείς πάμε με τον Αμερικάνο, όταν η Ινδία, η Κίνα, η Ρωσία, η Βραζιλία κ.ά. τάσσονται εναντίον της επιχείρησης; Η Ελλάδα δεν είχε κανένα λόγο να ανακατευτεί. Ελληνικό όπλο δεν έχει ποτέ σκοτώσει Αραβες».

Επισήμανε ακόμα ότι στη Λιβύη επιχειρούν σήμερα «οι ίδιοι και οι ίδιοι. Αμερικάνοι και Αγγλοι και τώρα μπήκαν και οι Γάλλοι», επισημαίνοντας ότι «ο Σαρκοζί βρήκε την ευκαιρία να επιδείξει τα Rafale (σ.σ αεροσκάφη) που δεν τα αγοράζει κανείς» και κερδίζει πόντους στο εσωτερικό της χώρας του. Τέλος, ψαρεύοντας στα θολά νερά της δημαγωγίας, ο πρόεδρος του κόμματος που ψήφισε το μνημόνιο και την κατρακύλα του λαού στη φτώχεια, δήλωσε ότι «5 εκατομμύρια την ημέρα στοιχίζει η επιχείρηση αυτή για όσο θα κρατήσει και εδώ δεν έχουμε 300.000 να δώσουμε για τον εορτασμό της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου. Για να τονώσουμε το φρόνημα του ελληνικού λαού που προσβάλλεται από τον Νταβούτογλου και την παρέα του».

Προτάσεις για πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά ακόμη και του ΝΑΤΟ, που θα μπορούσε να πάρει η ελληνική κυβέρνηση, κατέθεσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας. Κάλεσε τον Γ. Παπανδρέου να πάρει πρωτοβουλίες, «να αξιοποιήσουμε τη θέση του Αραβικού Συνδέσμου, της Ενωσης Αφρικανικών Χωρών, τη στάση της Ρωσίας και της Κίνας, ακόμη και της Γερμανίας». Μάλιστα, αναφερόμενος στον προσανατολισμό της κυβέρνησης και θολώνοντας τη φιλομονοπωλιακή της στρατηγική, υποστήριξε πως «ούτε στον χειρότερό σας εφιάλτη δεν θα μπορούσατε να διανοηθείτε, εσείς, η Ελλάδα δηλαδή, να είναι αυτή που θα πει όχι, που θα μπλοκάρει τη συμμετοχή του ΝΑΤΟ, τη συνδρομή του ΝΑΤΟ σε αυτή την πολεμική επέμβαση»!

Επίσης ζήτησε «να απεμπλακούμε απ' αυτή την πολεμική επιχείρηση και να γίνουμε πρωταγωνιστές σε μια προσπάθεια ανθρωπιστικής βοήθειας. Εχουμε τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στον κόσμο, να τον αξιοποιήσουμε, να ναυλώσουμε πλοία, να προετοιμαστούμε για την ανάσχεση της διαφαινόμενης ανθρωπιστικής κρίσης». Τέλος, έθεσε θέμα η ελληνική εμπλοκή να τεθεί σε ψηφοφορία στο ελληνικό κοινοβούλιο.

Χάρτης με τη διοικητική διαίρεση της Λιβύης και τα όμορα κράτη. Βορειοανατολικά διακρίνεται η Κρήτη και τα νότια παράλια της Πελοποννήσου και βορειοδυτικά η Μάλτα

Οπως και στο παρελθόν, με τη Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν, η ελληνική κυβέρνηση, ούτε σέρνεται, ούτε αναγκάζεται να συμμετέχει στον πόλεμο. Πρόκειται για στρατηγική επιλογή, απόρροια της συμμετοχής της χώρας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα και της διεκδίκησης αναβαθμισμένης θέσης στον καπιταλιστικό καταμερισμό και στη διανομή της λείας, για λογαριασμό της ελληνικής πλουτοκρατίας.

Το πόσο επικίνδυνα για το λαό είναι τα κανάλια στα οποία οδηγεί η εμπλοκή της χώρας στον πόλεμο, φαίνεται καθαρά και από τις αντιθέσεις που έχουν οξυνθεί στο ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο, απόρροια των συγκρουόμενων συμφερόντων στην περιοχή. Αυτές οι αντιθέσεις, στο άμεσο μέλλον, μπορεί να αποτελέσουν την αιτία για νέες εστίες φωτιάς.

Αντί οι κλιμακούμενοι ανταγωνισμοί να θεωρούνται λόγοι ικανοί για να μη συμμετέχει μια χώρα στο εξελισσόμενο έγκλημα, η ελληνική κυβέρνηση τους διαλαλεί σαν κίνητρα για τη συμμετοχή της, εμπλέκοντας στο ίδιο κουβάρι και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Καθόλου τυχαία, ο πρωθυπουργός και ο αρμόδιος υπουργός Εθνικής Αμυνας διακήρυξαν τις προάλλες ότι η Ελλάδα συμμετέχει στον πόλεμο με φρεγάτες και ελικόπτερα, για να κατοχυρώσει τα ελληνικά δικαιώματα, όπως ο επιχειρησιακός έλεγχος, η έρευνα και διάσωση, στο θαλάσσιο χώρο νότια της Κρήτης, σε ελληνικό δηλαδή FIR και ΑΟΖ - υφαλοκρηπίδα!

Στην πρεμούρα της να δικαιολογήσει τη συμμετοχή στο φονικό, μετά το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, η κυβέρνηση ενέταξε στις υπό αμφισβήτηση περιοχές και αυτή που εκτείνεται νότια της Κρήτης. Μάλιστα, ως δείγμα κατοχύρωσης των ελληνικών δικαιωμάτων, ο Ε. Βενιζέλος ανέφερε ότι το γαλλικό αεροπλανοφόρο «Σαρλ ντε Γκόλ» επιχειρεί από το ελληνικό FIR, νότια της Κρήτης! Την ίδια ώρα, βέβαια, η ελληνική κυβέρνηση απαντά με διεκπεραιωτικά διαβήματα στην ευθεία αμφισβήτηση από την Τουρκία της υφαλοκρηπίδας νότια της Καρπάθου και ανατολικά της Κρήτης, όπου ιταλικό ερευνητικό διεξάγει εργασίες έχοντας πάρει άδεια από τις τούρκικες αρχές!

Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση, η κυβέρνηση δίνει τα πάντα. Ολη η Ελλάδα, και ιδιαίτερα η Κρήτη και η δυτική Πελοπόννησος, μέχρι το Ακτιο της Πρέβεζας, είναι μια απέραντη βάση της Σούδας. Η κυβέρνηση έχει διαθέσει αεροδρόμια, λιμάνια, θάλασσα και αέρα, στην ιμπεριαλιστική πολεμική μηχανή που σπέρνει το θάνατο στη Λιβύη, επικαλούμενη τις «συμβατικές υποχρεώσεις της χώρας».

Η εγκληματική αυτή πολιτική της κυβέρνησης συμβάλλει με κάθε μέσο σ' έναν πόλεμο, στόχος του οποίου είναι η επιβολή της νέας στρατηγικής του ΝΑΤΟ και η διανομή της λείας ανάμεσα στα πολυεθνικά μονοπώλια, τα οποία, εν μέσω βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης, αναζητούν νέα πεδία για να επενδύσουν τα συσσωρευμένα κεφάλαιά τους. Προσφέρονται τα ελληνικά αεροδρόμια για να απογειώνονται αεροσκάφη που βομβαρδίζουν μια γειτονική χώρα με όπλα, τα οποία, εκτός από τη σφαγή του λιβυκού λαού, απειλούν τη ζωή και την υγεία όλων των γειτονικών λαών, όπως άλλωστε έγινε στη Γιουγκοσλαβία με τα βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου που έσπειραν ραδιενέργεια σε όλα τα Βαλκάνια.

Ενδεικτικό του μεγέθους της ελληνικής συμμετοχής σε αυτό το έγκλημα είναι ότι καθημερινά, σε ελληνικά αεροδρόμια, βρίσκονται σταθμευμένα πάνω από 30 μαχητικά αεροσκάφη «συμμαχικών» χωρών, πολλά από τα οποία παίρνουν μέρος σε πολεμικές αποστολές στη Λιβύη. Ανάμεσά τους, αεροσκάφη από ΗΠΑ, Βρετανία, Δανία, Νορβηγία, Βέλγιο, Κατάρ, Αραβικά Εμιράτα κ.λπ. Μάλιστα, τα βελγικά έκαναν και ασκήσεις βομβαρδισμού στο Μυρτώον Πέλαγος.

Τα αεροδρόμια που χρησιμοποιούν είναι της Σούδας, της Ανδραβίδας, του Αράξου και του Ακτίου (ιπτάμενα ραντάρ), ενώ ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθεί τόσο η Καλαμάτα όσο και το Ηράκλειο της Κρήτης, όπως και άλλα αεροδρόμια, καθώς είναι τέτοια η συσσώρευση πολεμικών αεροσκαφών που δεν αρκούν τα συγκεκριμένα αεροδρόμια με τις υποδομές τους να ανταποκριθούν.

Παρ' όλα αυτά, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας συνεχίζει να δηλώνει προκλητικά ότι «η Ελλάδα δεν μετέχει αυτή τη στιγμή σε στρατιωτικού χαρακτήρα επιχειρήσεις, οι οποίες αναλαμβάνονται από ομάδες κρατών, εκτός του πλαισίου του ΝΑΤΟ και εκτός του πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης».

Η δήλωση αυτή δεν έχει την παραμικρή αξία, με δεδομένο ότι η Ελλάδα είναι με τα μπούνια στον πόλεμο και θα χωθεί ακόμα περισσότερο, ύστερα από την απόφαση του ΝΑΤΟ την περασμένη Τετάρτη να θέσει σε εφαρμογή τα επιχειρησιακά σχέδια για το ναυτικό αποκλεισμό (συμμετέχει μια ελληνική φρεγάτα) και τη συμμετοχή στη «ζώνη απαγόρευσης πτήσεων» (συμμετέχει ένα ελληνικό ιπτάμενο ραντάρ και ελληνικά πληρώματα στα ΝΑΤΟικά «ΑΒΑΚΣ»).

Την ίδια ώρα, όπως αποκάλυψε ο «Ρ», ο γγ του ΝΑΤΟ έχει κινήσει τις διαδικασίες για εμπλοκή ακόμα και σε χερσαίες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Α. Ράσμουσεν με «non paper» (έγγραφο εργασίας) ζητά από τις χώρες - μέλη να διαβουλευθούν και να συμφωνήσουν, ώστε η Συμμαχία να αναλάβει δράση εκτός πλαισίου της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας, στην περίπτωση που οι περιστάσεις το απαιτήσουν.

Μέσα από αυτήν τη διαδικασία, σύμφωνα με εκτιμήσεις διπλωματικών στελεχών, ο γγ του ΝΑΤΟ προετοιμάζει το έδαφος για την ενδεχόμενη αποστολή χερσαίων δυνάμεων στη Λιβύη, αλλά και την κλιμάκωση των αεροπορικών χτυπημάτων σε στόχους πέραν της αεράμυνας και των επικοινωνιών της Λιβύης, δηλαδή πλήρης πολεμική εμπλοκή. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στόχος της διεύρυνσης της συμμετοχής του ΝΑΤΟ είναι «η με κάθε τρόπο υποστήριξη και διάσωση των αντικαθεστωτικών δυνάμεων, καθώς, όπως αποδεικνύεται, η ΝΑΤΟική αεροπορική υποστήριξη δεν είναι επαρκής για τη διάσωσή τους».

Η ιμπεριαλιστική ενσωμάτωση της χώρας είναι πολυδαίδαλη. Μεταξύ άλλων, περιγράφεται και στο «Μνημόνιο Συνεργασίας ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και την ευρωπαϊκή διοίκηση του ΝΑΤΟ (SHAPE)», που ψηφίστηκε από τη Βουλή στις 2 Σεπτέμβρη 2009. Πρόκειται για την τελευταία νομοθετική πράξη της κυβέρνησης της ΝΔ, πριν από τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη των εκλογών της 4ης Οκτώβρη του 2009.

Η σύνταξη του εν λόγω Μνημονίου είχε ξεκινήσει επί κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και μετά από μεγάλη καθυστέρηση το επικύρωσε η κυβέρνηση της ΝΔ. Με τη συμφωνία αυτή, καθορίζεται το πλαίσιο μετατροπής της Ελλάδας σε μόνιμο θέατρο επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ και τίθενται υπό ΝΑΤΟική διοίκηση οι στρατιωτικές υποδομές, αλλά και το έμψυχο υλικό. Με το Μνημόνιο, το εσωτερικό δίκαιο προσαρμόζεται στα ιμπεριαλιστικά δόγματα του ΝΑΤΟ και αποκτά έτσι «νομιμότητα» η συμμετοχή της χώρας στα εγκλήματα της λυκοσυμμαχίας.

Με το συγκεκριμένο μνημόνιο, επιτρέπεται η διέλευση ΝΑΤΟικών στρατευμάτων από τη χώρα και η ανάπτυξη από μέρους τους οποιασδήποτε δραστηριότητας επιθυμούν, χωρίς να χρειάζεται κανενός είδους συμφωνία με την κυβέρνηση ή έγκριση της Βουλής. Δίνεται έτσι νομική κάλυψη, ακόμα και σε χρησιμοποίηση - εμπλοκή ΝΑΤΟικών δυνάμεων στο εσωτερικό της χώρας σε βάρος του λαού και της εδαφικής ακεραιότητας, αφού επιτρέπει τη δράση τους και σε περιπτώσεις κρίσεων και έκτακτων καταστάσεων.

Ταυτόχρονα, οι λεγόμενες περιοχές «επιχειρησιακής υποστήριξης» τελούν υπό τη διοίκηση και τον έλεγχο του ανώτατου διοικητή του ΝΑΤΟ. Με την κύρωση του μνημονίου αυτού, παρακάμπτεται το Σύνταγμα (άρθρο 27 παρ. 2), το οποίο απαιτεί ειδικό νόμο που ψηφίζεται με αυξημένη πλειοψηφία για να γίνει δεκτή η διέλευση ξένης στρατιωτικής δύναμης από τη χώρα.

Το πλαίσιο αυτό συμπληρώνεται με τη «Συνολική Τεχνική Συμφωνία Ελλάδας - ΗΠΑ» για τις βάσεις, που υπογράφηκε στις 13 Ιούνη 2001 στις Βρυξέλλες από τον τότε υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας και σημερινό πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου και τον Αμερικανό ομόλογό του, Κ. Πάουελ. Η συμφωνία αυτή καθιερώνει γενικευμένη ετεροδικία για όλους τους Αμερικανούς που βρίσκονται με αποστολή στην Ελλάδα.

Η συμφωνία είναι συμπληρωματική της συμφωνίας για τις αμερικανικές βάσεις του 1990, (MDCA-90) της κυβέρνησης Μητσοτάκη, η οποία σε ετήσια βάση ανανεώνεται μετά τη λήξη της το 1998. Καλύπτει, όμως, πέραν του προσωπικού των βάσεων, και τους Αμερικανούς που υπηρετούν στις ΝΑΤΟικές εγκαταστάσεις και στα ΝΑΤΟικά στρατηγεία στην Ελλάδα, «είτε στο πλαίσιο της παρουσίας τους για στρατιωτικούς σκοπούς στις αμερικανικές βάσεις, είτε σε οποιαδήποτε άλλη στρατιωτική και πολιτική δραστηριότητα στην Ελλάδα», όπως είχε πει ο τότε υπουργός Εθνικής Αμυνας, Α. Τσοχατζόπουλος.

Ο Ρώσος πρωθυπουργός Βλ. Πούτιν κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Σερβία

Ο δικέφαλος αετός, που αποτελεί το επίσημο σύμβολο της σημερινής καπιταλιστικής Ρωσίας, μπορεί να απεικονίσει με αρκετή ευκρίνεια τη διάσταση απόψεων που εκδηλώθηκε στο εσωτερικό της ρωσικής πολιτικής ηγεσίας.

Ετσι, ο πρωθυπουργός Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ του θυμίζει «μεσαιωνικά καλέσματα σε σταυροφορίες». Αμεση ήταν η αντίδραση του Πρόεδρου της χώρας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος κάλεσε τους δημοσιογράφους και έσπευσε να υπερασπιστεί τη θέση της χώρας του να απέχει της ψηφοφορίας, να μη χρησιμοποιήσει δηλαδή το δικαίωμα του βέτο, αποφεύγοντας την ευθεία αντιπαράθεση με τις άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Ο Ρώσος Πρόεδρος δήλωσε πως «είναι απαράδεκτη η χρήση τέτοιων όρων που παραπέμπουν σε πολιτισμικές συγκρούσεις, όπως η έκφραση σταυροφορία ή άλλες παρεμφερείς. Είναι πραγματικά απαράδεκτο... Πρέπει να επιδεικνύεται η μεγαλύτερη δυνατή αυτοσυγκράτηση όσον αφορά τις δηλώσεις για τη Λιβύη», σημείωσε ο κ. Μεντβέντεφ. Ακολούθησε η ειρωνική τοποθέτηση του Β. Πούτιν πως την επίσημη θέση της Μόσχας εκφράζει μόνον ο πρόεδρος Μεντβέντεφ, ενώ οι διαφορές τους δεν είναι δα και τόσο μεγάλες, όσο τις παρουσιάζουν τα ΜΜΕ.

Η στάση της αποχής στο ΣΑ του ΟΗΕ, που κράτησε αυτή τη φορά η Ρωσία, δείχνει καταρχήν τη διαφορετική ποιότητα ανάμεσα στο σοσιαλιστικό κράτος (την ΕΣΣΔ) και τη σημερινή καπιταλιστική Ρωσία, που είναι μια ανερχόμενη ιμπεριαλιστική δύναμη, απέναντι στα ζητήματα της παγκόσμιας ειρήνης και του πολέμου. Ταυτόχρονα, συνιστά και μια αλλαγή στην τακτική που ακολουθούσε τα τελευταία 20 χρόνια η Μόσχα, η οποία φρόντιζε να μην επικροτεί την ανοιχτή ιμπεριαλιστική βία των άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων τις οποίες ανταγωνίζεται. Ετσι στην περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας (1999) και του Ιράκ (2003) η Ρωσία είχε αντιταχθεί επισήμως στη στρατιωτική επέμβαση.

Μια άλλη χαρακτηριστική περίπτωση είναι η στάση απέναντι στη Ζιμπάμπουε το 2008, όταν η Μόσχα πρόβαλε βέτο στην επιδίωξη των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας να εγκριθεί ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την επιβολή σκληρών κυρώσεων κατά του καθεστώτος Μουγκάμπε. Να σημειωθεί πως και τότε υπήρχαν φήμες για διαφορές στη στάση Πούτιν και Μεντβέντεφ. Την παραμονή της ψηφοφορίας στον ΟΗΕ ο Ντιμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος μόλις είχε εκλεγεί πρόεδρος, συμμετείχε στη Σύνοδο των οκτώ ισχυρότερων καπιταλιστικών χωρών (G-8) και ενέκρινε μια δήλωση, όπου επικρινόταν ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε. Τότε διάφοροι σχολιαστές υπέθεσαν ότι στη συνέχεια υπερίσχυσε ο Πούτιν, ο οποίος εμπόδισε τον Μεντβέντεφ να στηρίξει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ τη «σκληρή γραμμή» των ΗΠΑ και της Βρετανίας.

Σήμερα, πλέον, έχουμε μια άλλη κατάσταση. Αραγε αυτή έχει σχέση μόνο με την έναρξη μιας ιδιόμορφης πολιτικής «Οδύσσειας», δηλαδή της εκστρατείας για τις επόμενες προεδρικές εκλογές στη Ρωσία, όπου είναι γνωστή η «Ιθάκη» (ο προεδρικός θώκος), αλλά άγνωστος ο «Οδυσσέας» (το ποιος θα βγει πρόεδρος);

Στην πραγματικότητα αυτή η δημόσια αντιπαράθεση δεν έχει να κάνει απλώς με τις επόμενες εκλογές, αλλά εκφράζει διαφορετικές τακτικές και συμφέροντα στους κόλπους του ρωσικού κεφαλαίου.

Μια «επιδερμική» ανάλυση, που διαβάζουμε στο δυτικό, αλλά και στο ρωσικό Τύπο είναι πως ο οικονομολόγος Ντ. Μεντβέντεφ είναι πιο «κοσμοπολίτης», πιο «ελαστικός» και «φιλικός» προς τη Δύση, σε αντίθεση με τον Β. Πούτιν, τον πρώην κατάσκοπο της ΚΑ-ΓΚΕ-ΜΠΕ, που είναι «σκληρός», «απότομος», «σκληροπυρηνικός». Δε λείπουν και οι «αναλύσεις» που χαρακτηρίζουν τον Μεντβέντεφ ως εκπρόσωπο του «μεταπρατικού ρωσικού κεφαλαίου», της «ξενόδουλης» αστικής τάξης, σε αντίθεση με τον Πούτιν, που δήθεν εκπροσωπεί τα «εθνικά συμφέροντα» της Ρωσίας, το «εθνικό κεφάλαιο» της Ρωσίας και γι' αυτό συγκρούεται με τις ΗΠΑ.

Πρέπει να σημειώσουμε πως οι αναλύσεις αυτές δεν έχουν επαφή με την πραγματικότητα και μπορούν να μπερδέψουν και να αποπροσανατολίσουν τους εργαζόμενους, όχι μόνο στη Ρωσία, αλλά κι ευρύτερα στον κόσμο. Καταρχήν είναι φανερό πως την ιστορία και τη στάση της μιας ή άλλης χώρας, όπως είναι σήμερα η Ρωσία, δεν μπορούν να την καθορίσουν οι προσωπικές ιδιαιτερότητες των ηγετικών προσωπικοτήτων, όσο και αν αυτές μπορούν να ασκούν μια κάποια επίδραση. Την πολιτική των κρατών την καθορίζει η ανάπτυξη της ταξικής πάλης, ο συσχετισμός που κάθε φορά διαμορφώνεται.

Ούτε μπορεί να σταθεί σήμερα η διαίρεση του κεφαλαίου σε «ξενόδουλο» («κομπραδόρικο») και «εθνικό», που τόση ζημιά έχει προκαλέσει στο παρελθόν στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Η αλήθεια είναι πως το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα! Στο εσωτερικό του μπορούν και υπάρχουν διαφορετικά συμφέροντα, ακόμη και σκληρές συγκρούσεις, τόσο για ζητήματα διαχείρισης του καπιταλισμού, όσο και για ζητήματα επιλογών που θα πρέπει να κάνει το αστικό κράτος στο επίπεδο των διεθνών συμμαχιών, διακρατικών ενώσεων κλπ. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν κάνει το ένα τμήμα του κεφαλαίου «εθνικό» και το άλλο «κομπραδόρικο» («ξενόδουλο»).

Στρατηγικός στόχος της αστικής τάξης της Ρωσίας, όπως και κάθε αστικής τάξης, είναι η διασφάλιση της εδραίωσης της εκμετάλλευσης των εργαζομένων, καθώς και η ενίσχυση του ρόλου της στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα. Για την επίτευξη αυτού του στρατηγικού στόχου της ρωσικής αστικής τάξης παρουσιάζονται σήμερα δύο τακτικές, όπως αυτές εκφράστηκαν και στην πρόσφατη «κόντρα» των Μεντβέντεφ - Πούτιν.

Η πρώτη, που εκφράζει ο Ρώσος Πρόεδρος, θεωρεί πως η Ρωσία, ως περιφερειακή δύναμη, έχει «ζωτικά συμφέροντα» που έχουν συγκεκριμένα γεωγραφικά περιγράμματα. Από εδώ και η φράση του περί «σφαίρας προνομιακών συμφερόντων» της Ρωσίας, που προσδιορίζει τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, καθώς και τις γειτνιάζουσες με τη Ρωσία χώρες, ως «ζώνη» ρωσικών συμφερόντων. Η αντίληψη αυτή εκτιμά πως σ' αυτήν την περιοχή η Μόσχα θα πρέπει να έχει «άκαμπτη» στάση κι αυτό το έδειξε πολύ παραστατικά με τη χρήση βίας, που έκανε στην περίπτωση της Νότιας Οσετίας. Την ίδια ώρα για τα άλλα ζητήματα, για άλλες περιοχές μπορεί να παζαρέψει τη στάση της με τις άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και να έχει «οφέλη» απ' αυτό το παζάρι. Ας μην ξεχνάμε πως λίγες μέρες πριν την τοποθέτηση του ζητήματος στο ΣΑ του ΟΗΕ, τη Μόσχα επισκέφτηκε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζ. Μπάιντεν, στην «ατζέντα» του οποίου υπήρχαν αρκετά θέματα οικονομικής συνεργασίας των ΗΠΑ με τη Ρωσία, μεταξύ άλλων και η επίσπευση της ένταξης της Ρωσίας στον ΠΟΕ, που διακαώς διεκδικεί τμήμα της κυρίαρχης ρωσικής αστικής τάξης. Πρόκειται για μια τακτική, που έως τα σήμερα την είδαμε να την ακολουθεί και η Κίνα, στη διαπλοκή της με τις άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.

Η δεύτερη γραμμή, που εξέφρασε ο Ρώσος πρωθυπουργός, δεν αγνοεί τη σημασία που έχει για την αστική τάξη της Ρωσίας ο περίγυρος των χωρών που την περιβάλλουν. Αλλωστε από το Μινσκ της Λευκορωσίας την περασμένη μόλις βδομάδα ο Β. Πούτιν προχώρησε σε έναν ανοιχτό εκβιασμό προς την ηγεσία της Ουκρανίας, που την κάλεσε να ενταχθεί στην τελωνειακή ένωση Ρωσίας, Λευκορωσίας και Καζαχστάν, που θα ξεκινήσει να λειτουργεί στις αρχές του 2012, εάν δεν θέλει να καταστραφούν ολόκληροι κλάδοι της οικονομίας της από την ΕΕ. Την ίδια ώρα αυτή η αντίληψη θεωρεί ότι τα συμφέροντα της Ρωσίας ως παγκόσμιας δύναμης δε θα πρέπει να περιορίζονται στα περιφερειακά πλαίσια και, συνεπώς, δεν μπορεί η Ρωσία να απέχει από τη λήψη πολιτικών αποφάσεων στο ΣΑ του ΟΗΕ και να επιτρέπει τη χρήση στρατιωτικής βίας, χωρίς κι αυτή να έχει άμεση εμπλοκή στο ζήτημα. Αυτή η πιο επιθετική γραμμή του ρωσικού κεφαλαίου εκτιμά πως η επίθεση είναι καλύτερη σήμερα, ιδίως τώρα που φαίνονται σημάδια «κούρασης» κι «υποχώρησης» των άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, όπως είναι οι ΗΠΑ και η ΕΕ.

Η αλήθεια είναι πως η Ρωσία (αλλά όχι μόνον) είχε αναπτύξει στενές σχέσεις με το καθεστώς του Καντάφι. Η ρωσική «Γκαζπρόμ» είχε καταφέρει να έχει πρόσβαση σε κοίτασμα για την εξόρυξη 300 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου και 110 εκατομμυρίων τόνων πετρελαίου, ενώ μέσω της συνεργασίας της με την ιταλική ΕΝΙ, απέκτησε μόλις το Γενάρη του 2011 το 16,5% του κοιτάσματος Elephant, αντί 178 εκατομμυρίων δολαρίων. Γεωλογικές έρευνες σε μια περιοχή 18 χιλιάδων χιλιομέτρων έχει αναλάβει να κάνει μια άλλη ρωσική πετρελαϊκή εταιρεία η «Τατνέφτ», ενώ η εταιρεία των «Ρωσικών σιδηροδρόμων» είχε κλείσει τη συμφωνία για την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής 550 χιλιομέτρων, αξίας 2,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Στη χώρα δρούσαν κι άλλα ρωσικά μονοπώλια, όπως η «Λουκόιλ», δίπλα σε άλλα μεγάλα ξένα μονοπώλια, όπως οι ιταλικές «Eni» και «Impregilo», οι γαλλικές «Total» και «Vinci», η «Repsol YPF» (Ισπανία), BP (Βρετανία), «ExxonMobil» (ΗΠΑ), «Statoil» και «Yara» (Νορβηγία), RWE (Γερμανία), η αγγλο-ολλανδική «Royal Dutch Shell», οι κινεζικές («China National Petroleum Corp», «Civil Engineering Construction», «China», «China Gezhouba Group», «China Railway Construction Corporation») και τόσες άλλες. Κάπου εκεί ήταν και η ρωσική «Ροσομπορονεξπόρτ», που μόνο το 2010 είχε κλείσει με τις αρχές της Λιβύης συμφωνία πώλησης ρωσικών όπλων αξίας 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Αν, λοιπόν, νομίζει κανείς πως το «παιχνίδι» των καπιταλιστικών συμφερόντων στην περιοχή θα τελειώσει με ένα «πάρ' τα όλα», που θα δείξει ο «δείκτης» της στρατιωτικής επιχείρησης «Αυγή της Οδύσσειας», σ' αυτούς που σήμερα βομβαρδίζουν τη Λιβύη, κάνει σοβαρό λάθος.

Οπως προειδοποίησε ο Σεργκέι Πάσκο, υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας, η χώρα του θα υπερασπιστεί τα οικονομικά της συμφέροντα στη Λιβύη κάτω από οποιαδήποτε εξέλιξη των πραγμάτων. «Αλλο ζήτημα το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στη χώρα. Θα βρούμε επιχειρήματα ώστε, ανεξάρτητα από την εξέλιξη των γεγονότων, να μπορέσουν οι εταιρείες μας να συνεχίσουν να εργάζονται σ' αυτή τη χώρα», δήλωσε ο Ρώσος υπουργός, χωρίς να κρύψει πως υπάρχουν «πολύ καλές προοπτικές εμπορο-οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών».

Κι όλα αυτά ενώ οι βόμβες έσκαγαν και τα πολυβόλα κροτάλιζαν, σπέρνοντας το θάνατο...