Κυριακή 25 Φλεβάρη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΒΙΒΛΙΟ
Μνήμη και γλώσσα

Κάθε άνθρωπος ζει με μνήμες. Η ζωή του, τελικά, είναι η μνήμη του. Ο άνθρωπος και η ζωή του διαπλάθεται με το βάσανο ή τη θαλπωρή, την πίκρα ή την ελπίδα, το πάθημα ή το «μάθημα» της μνήμης. Της μνήμης της δικής του ζωής, αλλά και των άλλων. Γίνεται δέκτης, φορέας και συχνά συντελεστής, διαμορφωτής της μνήμης. Ατομικής και συλλογικής. Προφορικής και γραπτής. Η μνήμη είναι ο «αχώριστος δεσμοφύλακας» του ανθρώπου. Αλίμονο αν δεν ήταν. Η μνήμη μάς ακολουθεί, όπως και η σκιά μας. Και μνήμη υπάρχει όσο υπάρχει σώμα, είτε το σώμα του ανθρώπου, είτε το σώμα της κοινωνίας. Η μνήμη, με τις δύο έννοιές της (ατομική και συλλογική), με τις δύο μορφές της (προφορική και γραπτή) και με τις τρεις χρονικές διαστάσεις της (παρελθόν, παρόν, μέλλον) είναι το θέμα του εξαιρετικά ενδιαφέροντος βιβλίου του Φίλιππου Δ. Δρακονταειδή «Μνήμη και Μνήμη» (εκδόσεις «Πατάκη»). Πρόκειται για ένα πρωτότυπο θεματικά δοκίμιο, μια βαθύτατα στοχαστική, πυκνή και αποφθεγματική νοηματικά, γοητευτική γλωσσικά, εύστοχη στις παραπομπές της (σε αρχαίους και νεότερους φιλοσόφους, συγγραφείς και ιστορικούς) μελέτη, για το τεράστιο και δύσβατο αυτό θέμα. Θέμα που αφορά στον άνθρωπο, στην κοινωνία και κατ' επέκταση στην ιστορία και στον πολιτισμό ολόκληρης της ανθρωπότητας, στο παρελθόν, παρόν και μέλλον της.

Ο συγγραφέας τονίζει ότι καθώς η μνήμη είναι μια διαρκής γένεση με αφετηρία το παρελθόν, επιβάλλει και τη λήθη. Οπως ο πίθος των Δαναΐδων δε γεμίζει ποτέ. Και αφού το «σύμπαν των ανθρώπων και των κοινωνιών» παράγει συνεχώς νέα «σώματα» μνήμης, η μνήμη του κόσμου με τα κριτήρια, τις προτεραιότητες και επιλογές της τροφοδοτεί την κοινωνία. Ενώ η στενά ατομική μνήμη «είναι έρμαιο της λήθης», η συλλογική μνήμη μπορεί να αναδύεται από το «χάος» της μνήμης της ανθρωπότητας και διά της γλώσσας, διά του λόγου, των έργων του πνεύματος και της τέχνης να διατηρεί τη μνήμη και να δημιουργεί νέα μνήμη. Τη μνήμη της παράδοσης, της ιστορίας, των ηθών, εθίμων, μύθων, ιδεών, αξιών, παθών και πόθων του ανθρώπου, ενός λαού, της ανθρωπότητας στο διάβα της. «Κάθε λόγος είναι μνήμη. Εχουμε μνήμη επειδή έχουμε λέξεις. Η γλώσσα καταγράφει, εκλογικεύει, ζωντανεύει και λέει τη μνήμη. Η μνήμη πλάθει και αναπλάθεται» και καθώς η γλώσσα είναι «κοινοκτημοσύνη», με την επανάληψή της η αέναη μνήμη μένει ανεξίτηλη στο παρόν και μέλλον.

Μαθήματα «εκσυγχρονισμού»

Γρηγοριάδης Κώστας

Χαρακτηριστική της αντίληψης του πρωθυπουργού για το «νέο κόμμα», αλλά και τα «εκσυγχρονισμένα» στελέχη που θέλει, είναι η παρακάτω αναφορά που έκανε στην πρόσφατη ομιλία του στους νεοεκλεγμένους γραμματείς των νομαρχιακών του ΠΑΣΟΚ. Διαβάστε: «Εγώ θέλω να σας διαβεβαιώσω, από την εμπειρία την οποία έχουμε τόσα χρόνια, ότι όταν είμαστε τολμηροί, και σωστοί όμως στον προγραμματισμό μας, δεν υπάρχει πολιτικό κόστος. Κερδίζουμε τις εντυπώσεις... Θυμάμαι το '96 -'97, όταν υπήρχαν οι αγροτικές κινητοποιήσεις, ότι υπήρχαν πολλοί σύντροφοι που έλεγαν, "μα, πού θα πάει αυτό και τι θα γίνει στο τέλος". Είδατε ότι κερδίσαμε τις εκλογές. Και μπορεί να δυσαρεστήσαμε μερικούς, αλλά στο τέλος ο ελληνικός λαός παρόλο που κάναμε μια πολύ - πολύ δύσκολη προσπάθεια, αναγνώρισε με πλειοψηφία ότι η προσπάθεια αυτή ήταν αποδοτική. Και για πρώτη φορά κερδίσαμε τρεις συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις και μάλιστα στην τελευταία αυξήσαμε το ποσοστό μας σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές». Το μήνυμα ήταν σαφές: «Ξεπεράστε τις όποιες αναστολές για τις αγωνίες και τους αγώνες των λαϊκών στρωμάτων και μετεξελιχθείτε σε γενίτσαρους του εκσυγχρονισμού. Ο λαός στο τέλος εμάς θα ψηφίσει και πάλι, γιατί δεν έχει άλλη λύση». Μέσα στην αλαζονεία τους ξεχνούν βέβαια ότι ο λαός που περιφρονούν και θεωρούν υποτελή, μπορεί να αργεί, αλλά τιμωρεί και μάλιστα σκληρά.

Οι μεγαλοφοροφυγάδες

Ξέρετε πόσοι Ελληνες φορολογούμενοι πολίτες χρωστούν και τι ποσά στο δημόσιο; Οχι; Διαβάστε λοιπόν: Σύμφωνα με μελέτη του ΤΑΧΙS, οι φοροοφειλέτες ανέρχονται σε 1,3 περίπου εκατομμύρια άτομα και το ποσό που χρωστάνε στα 2,6 τρισ. δραχμές. Μεγάλο το ποσό, ίσως πείτε, αλλά άντε να το μαζέψεις, όταν το χρωστάει τόσο μεγάλος αριθμός ανθρώπων. Δεν είναι έτσι, όμως, τα πράγματα. Από τα 2,6 τρισ. δραχμές, τα δύο τρισ. οφείλονται από 2.000 περίπου φορολογούμενους, φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Δηλαδή, ο καθένας απ' αυτούς χρωστά, κατά μέσο όρο, 100 εκατομμύρια δραχμές. Οπότε καταλαβαίνετε και σε ποια τάξη ανήκουν, στους έχοντες ή τους μη έχοντες.

Χρειάζεται να σημειώσουμε εμείς πόσο εύκολο είναι να εισπραχθεί το ποσό των δύο τρισ., όταν το χρωστούν 2.000 μόνον άνθρωποι ή εταιρίες; `Η, μήπως, χρειάζεται να υπενθυμίσουμε πως η κυβέρνηση και οι καθοδηγούμενες απ' αυτή αρμόδιες υπηρεσίες κυνηγάνε το 1,3 εκατ. άτομα, για να εισπράξουν το 0,6 τρισ., αφήνοντας τους μεγαλοφοροφυγάδες στο απυρόβλητο;

«Διεφθαρμένη» υποκρισία και απάτη

Πάλι σηκώνουν κουρνιαχτό για τη διαφθορά και το «λάδωμα» στο δημόσιο. Αλλά ποιοι και με ποιο στόχο; Αυτοί ακριβώς που είναι βουτηγμένοι μέσα στη διαφθορά και τη διαπλοκή, παρουσιάζονται ως τιμητές και διώκτες της διαφθοράς! Αυτοί που έχουν βάλει χρόνια στο στόχαστρο κάθε τι κρατικό και θέλουν να επιβάλουν το «λιγότερο κράτος», προς όφελος βέβαια των ιδιωτών και του κεφαλαίου. Ολοι αυτοί, δηλαδή κυβέρνηση, ΝΔ, ΣΕΒ και διάφοροι παρατρεχάμενοι, χρησιμοποιούν τη διαφθορά ως όχημα για να συκοφαντήσουν και γκρεμίσουν και τις εναπομείνασες υπηρεσίες κοινωνικού χαρακτήρα του δημοσίου, προκειμένου να εισβάλουν τα τσακάλια της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Θέλουν να διασπάσουν τους εργαζόμενους στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, για να μπορέσουν να επιβάλουν πιο άνετα τα νεοφιλελεύθερα μέτρα τους. Φυσικά, κανείς δεν αμφιβάλει για την ύπαρξη τέτοιων φαινομένων στο δημόσιο. Αλλά αυτά είναι σύμφυτα με την ίδια την πολιτική που εφαρμόζεται, η οποία υποθάλπει και «φροντίζει» για την επέκταση της διαφθοράς σε όλους τους αρμούς και τους θύλακες της κρατικής μηχανής. Δε θέλουν ούτε μπορούν να πατάξουν την όποια διαφθορά υπάρχει, ακριβώς γιατί οι διεφθαρμένοι είναι είτε «δικοί τους», είτε έχουν ως πρότυπο τούς «από πάνω», είτε δρουν μέσα στο πλαίσιο και τις διαδικασίες που τους έχουν προκαθορίσει. Η διαφθορά ποτέ δεν πρόκειται να παταχτεί, όσο δεν επιβάλλεται ο εργατικός και κοινωνικός έλεγχος. Ολα τα άλλα είναι παραμύθια και ψέματα.

Απάνθρωπες μέθοδοι εκμετάλλευσης

Πασίγνωστη είναι η μεγάλη γερμανική εταιρία αθλητικών ειδών «ΝΙΚΕ». Οι πλούσιες διαφημίσεις της «κοσμούν» τα τηλεοπτικά προγράμματα όλου του... πολιτισμένου κόσμου. Τα πανάκριβα προϊόντα της, όμως, η «ΝΙΚΕ» δεν τα παράγει συνήθως σε δυτικές χώρες. Προτιμά τις χώρες της Ασίας, όπου τα μεροκάματα είναι εξευτελιστικά και οι συνθήκες δουλιάς βρίσκονται ακόμη στο Μεσαίωνα.

Μόνο στην Ινδονησία, η «ΝΙΚΕ» διαθέτει 25 εργοστάσια, στα οποία, με εντολή της ίδιας της εταιρείας, έγινε μια έρευνα από την οργάνωση «Παγκόσμια Συμμαχία». Διαβάστε ορισμένα από τα πορίσματα της έρευνας αυτής: Το 96% των εργαζομένων αμείβεται με ένα (αριθμός:1) δολάριο τη μέρα, δηλαδή 370 δραχμές. Το 60% με 90% δεν έχει ιατρική περίθαλψη. Το 30% των εργαζομένων έχει παρενοχληθεί ή κακοποιηθεί σεξουαλικά. Το 56% υβρίζεται από τους επιστάτες. Ενα 13% τιμωρείται για διάφορους λόγους, καθαρίζοντας τουαλέτες ή τρέχοντας γύρω από τις εγκαταστάσεις του εργοστασίου, για κάποιες ώρες.

Κι αν νομίζετε, πως η «ΝΙΚΕ» αποτελεί εξαίρεση και μόνον αυτή μετέρχεται τις απάνθρωπες αυτές μεθόδους εκμετάλλευσης, κάνετε μεγάλο λάθος. Αλλωστε, ο άγριος ανταγωνισμός του σύγχρονου καπιταλισμού δεν επιτρέπει τέτοιες... πολυτέλειες.

Η πραγματική τρομοκρατία

Οι πάντες γνωρίζουν ότι εάν ένα πολεμικό αεροσκάφος μιας ξένης χώρας εισέλθει απροειδοποίητα στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ, θα «εγκλωβιστεί» αμέσως από τα αμερικανικά αντιαεροπορικά συστήματα και σε διάστημα ελάχιστων λεπτών -ίσως και δευτερολέπτων- ή θα υπακούσει στις εντολές των αρμοδίων ή θα καταρριφθεί. Εάν κάποιος πολίτης μιας χώρας, που έχει περάσει τα πάνδεινα από τις... φιλειρηνικές επεμβάσεις των ΗΠΑ, βάλει μπουρλότο στην εκεί αμερικανική πρεσβεία ή σε μια αμερικανική στρατιωτική βάση ή ακόμη και σ' ένα αμερικανικό αυτοκίνητο, θα χαρακτηριστεί αμέσως τρομοκράτης και η ηγεσία των ΗΠΑ θα ζητήσει την κεφαλή του επί πίνακι.

Οι ΗΠΑ και η Μ. Βρετανία, όμως, απαιτούν και θέλουν να πετούν ανενόχλητα τα πολεμικά τους αεροπλάνα στον εναέριο χώρο του Ιράκ. Και όχι μόνον αυτό, αλλά κάθε λίγο και λιγάκι, προχωρούν και σε βομβαρδισμούς ρουτίνας(!), με τη συνήθη δικαιολογία, ότι τα αεροπλάνα τους «εγκλωβίστηκαν» από τα ιρακινά ραντάρ και, επόμενα, απειλούνταν από ενδεχόμενα πυρά..!

Αν αυτό δεν είναι η πραγματική, ωμή και σε όλο το άγριο μέγεθός της τρομοκρατία, τότε οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους και η απλή λογική έχει μείνει στα αζήτητα του περασμένου αιώνα.

Καρναβάλι

Αρλεκίνοι

και πασάδες,

μια ντουζίνα

μασκαράδες,

στου λαού

πάνω την πλάτη

αποκριάς

έστησαν πάρτι

και γλεντούν

και κάνουν

πλάκες

μ' αρπαχτές

και χίλιες

τράκες.

* * *

Και στο γλέντι

αυτό ξεφτίλα

κάνει ο κόσμος

την «καμήλα»

και ανέχεται

κι αφήνει

να πηδούν

οι αρλεκίνοι

και δεν πιάνει

αμέσως πάλη

στοπ να μπει

στο καρναβάλι!


Ο οίστρος

Κόλιν Πάουελ

Γρηγοριάδης Κώστας

Στα γνώριμα «λημέρια του» περιοδεύει από προχτές ο Κόλιν Πάουελ, μόνον που αυτή τη φορά δε φορά στρατιωτική στολή, αλλά χρησιμοποιεί την ιδιότητα του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ.

Η πρώτη αυτή περιοδεία του προαναγγέλθηκε με το γνωστό τρόπο: επιδρομές, την περασμένη Παρασκευή, στα περίχωρα της Βαγδάτης, έξω από τα όρια ακόμη και αυτών των παντελώς μετέωρων από την άποψη διεθνούς δικαίου, ζωνών απαγόρευσης πτήσεων. Μια επιδρομή - μήνυμα με πολλούς αποδέκτες, εκτός της ιρακινής ηγεσίας, που έδωσε το στίγμα της νέας αμερικανικής πολιτικής. Μια «νέα πολιτική» παράγραφος, που απλώς πιο απροκάλυπτα από ποτέ, στοχεύει στον Κόλπο για γεωστρατηγικούς και φυσικά πετρελαϊκούς λόγους.

Το Ιράκ, στο επίκεντρο, τόσο γιατί τον πετρελαϊκό του πλούτο καραδοκούν, πιέζοντας στην κατεύθυνση της άρσης των κυρώσεων, να καρπωθούν και άλλοι διεκδικητές, όσο και γιατί γεωπολιτικά είναι σε καίριο σημείο, για ανάλογου περιεχομένου, επιχειρήσεις τόσο προς βορρά όσο και προς ανατολάς.

Εντούτοις, η επίσκεψη Πάουελ έχει και ορισμένα «νέα στοιχεία», τουλάχιστον όσον αφορά στον αραβικό κόσμο. Η συνεχιζόμενη παλαιστινιακή εξέγερση και η χονδροειδέστατη πρακτική των δύο μέτρων και δύο σταθμών απέναντι στους Αραβες σε σύγκριση με το Ισραήλ, έχει πυροδοτήσει βαθύτατες και εντεινόμενες λαϊκές αντιδράσεις στις χώρες των Αράβων συμμάχων με το πλούσιο υπέδαφος και τα απολυταρχικά καθεστώτα. Ασχέτως προθέσεων των ίδιων των ηγεσιών, η λαϊκή οργή θέτει σε κίνδυνο τα ίδια τα θεμέλια της εξουσίας τους, και σαφώς οι ισορροπίες που πρέπει να τηρήσουν με τις ΗΠΑ είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες, με αποτέλεσμα το κλίμα στον Κόλπο να μην είναι εξίσου δουλοπρεπώς φιλικό, όπως το 1991. Αναμένονται οι« διπλωματικές» επιδόσεις του πρώην σκληρού στρατηγού...


Ε.Μ.



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ