Οι ελλείψεις που υπήρχαν μ' έκαναν να νιώσω ανήμπορη σα μάνα να προστατέψω και να βοηθήσω το παιδί μου. Στο εφημερεύον παιδιατρικό ιατρείο δεν υπήρχε χαρτί μιας χρήσεως να βάλουν στο κρεβατάκι που εξετάζουν τα μωρά. Χάλασε το θερμόμετρο της γιατρού κι εκείνη την ώρα δεν υπήρχε άλλο.

Οταν τελικά κάναμε εισαγωγή (και μείναμε για πέντε μέρες) μας ενημέρωσαν ότι το συγκεκριμένο γάλα που πίνει το μωρό δεν υπάρχει στο νοσοκομείο, γιατί είναι "ειδικό" και έπρεπε να φέρουμε εμείς απ' το σπίτι. Νερό για να φτιάχνω το γάλα θα 'πρεπε να ζητάω απ' το κυλικείο του νοσοκομείου να μου το βράζουν στο δικό τους βραστήρα γιατί, όταν στο παιδιατρικό τμήμα υπήρχε βραστήρας - όπως ισχυρίστηκαν - δεν πρόσεχαν οι μανάδες και "τσουρουφλίστηκαν" παιδάκια! Κι όταν μια νοσηλεύτρια προσφέρθηκε να μου βράζει νερό απ' το βραστήρα που είχαν στο δωμάτιο νοσηλευτών, τότε "πετάχτηκε" κάποιος και της είπε να μην κάνει "εξαιρέσεις"...

Επειτα, είχαμε πρόβλημα με την κρέμα. Στην κρέμα του μωρού χρειαζόταν να μπει μισό αχλάδι, αλλά το νοσοκομείο δεν είχε αχλάδια, μας είπαν. Αν θέλαμε υπήρχαν μήλα. Το διατροφολόγιο ενός βρέφους είναι πολύ συγκεκριμένο και είναι επικίνδυνο να μην ακολουθείται. Την τρίτη μέρα νοσηλείας μας έφεραν το 1/3 της μερίδας, γιατί... τα φακελάκια κρέμας που είχαν στο νοσοκομείο ήταν λίγα και για να μπορεί να φάει και τις υπόλοιπες μέρες που θα έμενε το μωρό μέσα, έπρεπε να μειώσουν τη δόση. Δηλαδή, απ' την 3η μέχρι και την 5η μέρα το μωρό έτρωγε το 1/3 κρέμας από αυτό που έπρεπε να φάει κανονικά.

Πέντε μέρες νοσηλείας, σεντόνια δεν αλλάξανε. Επρεπε να ζητήσω εγώ να μου δώσουν καθαρά σεντόνια και μάλιστα τη μία φορά η απάντηση ήταν "κάτσε να δούμε αν έχουμε".

Σε κάθε βάρδια, όσα παιδάκια κι αν νοσηλεύονταν στην παιδιατρική κλινική υπήρχε μια νοσοκόμα και ελάχιστοι γιατροί που είχαν γίνει "λάστιχο"...

Οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία αντί να λένε μόνο ότι "έχουμε τρομερές ελλείψεις πρώτων υλών και προσωπικού", πρέπει να οργανωθούν και να γίνουν ρυάκι σ' ένα κίνημα όπου η αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν Υγεία για όλους θα είναι αίτημα πρώτης γραμμής. Πρέπει να δυναμώσει η αλληλεγγύη με τους υπόλοιπους εργαζόμενους. Να διεκδικούν, να μη συμβιβάζονται με τα ψίχουλα που τους πετάνε...».

Η στελέχωση των νοσοκομείων με σταθερή εργασία και πλήρη πλήρη δικαιώματα αφορά την ίδια την προστασία της ανθρώπινης ζωής (φωτ. από παλιότερη κινητοποίηση)

Οι υπηρεσίες Υγείας και το φάρμακο - το δικαίωμα στη ζωή, δηλαδή - βρίσκονται ανάμεσα στις μυλόπετρες των αντιλαϊκών κυβερνήσεων και των επιχειρηματικών συμφερόντων που ξεζουμίζουν τα νοσοκομεία, τις δομές Υγείας, τα ασφαλιστικά Ταμεία. Στην πραγματικότητα εκατομμύρια εργαζόμενοι, ασφαλισμένοι, οικογένειες, συνταξιούχοι, άνεργοι, άποροι είναι δέσμιοι της κρατικής υποχρηματοδότησης από τη μια και της επιχειρηματικής δράσης σε Υγεία - Πρόνοια - Φάρμακο από την άλλη, παρότι δεν ευθύνονται σε τίποτα. Παρότι πληρώνουν και ξαναπληρώνουν για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Παρότι παράγουν τα πάντα με τα χέρια και το μυαλό τους. Παρότι η πρόσβαση στην Υγεία θα έπρεπε να είναι αυτονόητο ότι έχουν όλοι, χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Παρότι η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας είναι αλματώδης.

Είναι μέγιστη ανάγκη το εργατικό, λαϊκό κίνημα να διεκδικήσει με όλες του τις δυνάμεις την άμεση και επαρκή χρηματοδότηση των νοσοκομείων και του ΕΟΠΥΥ από τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς και προσλήψεις μόνιμου προσωπικού με πλήρη δικαιώματα, με αξιοπρεπείς μισθούς. Κινδυνεύουν ή και χάνονται ανθρώπινες ζωές και δεν χωράει καμία αναμονή πλέον. Μέσα από τα σωματεία τους οι υγειονομικοί, οι υπόλοιποι εργαζόμενοι θα πρέπει να επιβάλλουν με ανεβασμένες μορφές πάλης να πληρώνει κανείς στα δημόσια νοσοκομεία, να έχουν πρόσβαση όλοι, να χρηματοδοτηθούν τα νοσοκομεία ώστε να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες τους για προσωπικό, αναλώσιμα υλικά και φάρμακα και φυσικά να επιστραφούν τα «κουρεμένα» κατά 70% αποθεματικά τους. Αντίστοιχα και οι Λαϊκές Επιτροπές θα κληθούν να βρίσκονται στο πλευρό των λαϊκών οικογενειών που υποφέρουν, των συνταξιούχων, των άνεργων που κάνουν μήνες και χρόνια να πάνε σε γιατρό. Υπάρχουν χρόνια πάσχοντες, που δεν έχουν να αγοράσουν τα απαραίτητα για τη ζωή τους φάρμακα και δανείζονται τα περισσευούμενα από άλλους! Καμία κυβέρνηση δεν πρόκειται να τους λυπηθεί. Πόσο μάλλον που κανένα άλλο κόμμα, εκτός από το ΚΚΕ, δεν παίρνει ξεκάθαρη θέση υπέρ της χρηματοδότησης νοσοκομείων και Ταμείων από το κράτος. Ούτε καν μπροστά στο ενδεχόμενο ο ΕΟΠΥΥ να δανειστεί από τις τράπεζες, να βάλει δηλαδή ενέχυρο για χρόνια τις εισφορές των ασφαλισμένων, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες του σε ρευστό.

Ετσι έχει η κατάσταση. Δραματική κι επικίνδυνη τόσο για τους ασθενείς, όσο και για τους υγειονομικούς. Κι όμως, ενώ στον τόσο ευαίσθητο τομέα της Υγείας, το προσωπικό είναι απαραίτητο να εργάζεται σταθερά, με μόνιμη δουλειά, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και μισθούς, αποκλειστική απασχόληση γιατί αυτά επιβάλλει η προστασία της ανθρώπινης ζωής, επεκτείνεται η ελαστική απασχόληση.

Ετσι, στο πλαίσιο της «Κοινωφελούς Εργασίας» μέσω της ΜΚΟ «Αθηνά» - και με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - θα προσληφθούν 613 άτομα στον Κεντρικό Τομέα της Αθήνας (σ.σ. Δήμους Ζωγράφου και Αθήνας) για 5 μήνες και με 625 ευρώ μισθό ανεξάρτητα από ειδικότητα και προϋπηρεσία. Από αυτούς οι 343 θα τοποθετηθούν στα Νοσοκομεία «Γ. Γεννηματάς», «Σωτηρία», Παίδων «Αγία Σοφία», «Αλεξάνδρα» και «Ευαγγελισμός». Ταυτόχρονα, η ΜΚΟ «Αθηνά» θα τσεπώσει για τον... «κόπο της» να βρει άνεργους σε ανάγκη, το 5% επί του μισθού κάθε προσλαμβανόμενου.

Η ανακύκλωση του προσωπικού, οι «ελαστικές» εργασιακές σχέσεις, οι εξοντωτικές συνθήκες εργασίας είναι πολύ πιθανό να γεννήσουν εμπόδια ακόμα και προβλήματα στην ασφαλή λειτουργία των νοσοκομείων, στην ίδια τη φροντίδα των ασθενών, αφού αυτή επηρεάζεται από το σύνολο των παραγόντων που επιδρούν στο γύρω περιβάλλον.

Τα προγράμματα «Κοινωφελούς Εργασίας» θα καταστρατηγήσουν «με τη βούλα» τις ΣΣΕ και τα κατοχυρωμένα δικαιώματα. Οι δραματικές ελλείψεις, οι κατεπείγουσες ανάγκες των νοσοκομείων δεν καλύπτονται με «απασχολούμενους» για λίγους μήνες. Στον τόσο ευαίσθητο τομέα της Υγείας, το προσωπικό είναι απαραίτητο να εργάζεται σταθερά, με μόνιμη δουλειά, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και μισθούς, αποκλειστική απασχόληση. Η ανακύκλωση του προσωπικού, οι «ελαστικές» εργασιακές σχέσεις, οι εξοντωτικές συνθήκες εργασίας είναι πολύ πιθανό να γεννήσουν εμπόδια στην ασφαλή λειτουργία των νοσοκομείων, στην ίδια τη φροντίδα των ασθενών, αφού αυτή επηρεάζεται από το σύνολο των παραγόντων που επιδρούν στο γύρω περιβάλλον.

Νοσηλευτές, τραυματιοφορείς, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, φυσικοθεραπευτές, χειριστές ακτινολογικών μηχανημάτων, διοικητικό και βοηθητικό προσωπικό - ειδικότητες καίριες για τη λειτουργία ενός νοσοκομείου και για τη φροντίδα των ασθενών - μέχρι να πάνε στο πόστο τους και να μάθουν τη δουλειά θα πρέπει να φύγουν.

Σε τι θα συμβάλλουν αυτά τα προγράμματα όταν, για παράδειγμα οι νέοι οργανισμοί των νοσοκομείων καταργούν οργανικές θέσεις και κλείνουν ζωτικά τμήματα; Ο οργανισμός του «Ευαγγελισμού» - αν εφαρμοστεί - μειώνει τις καρδιολογικές κλινικές από 2 σε 1, τις παθολογικές από 4 σε 3 και τις χειρουργικές από 4 σε 2; Στο νοσοκομείο «Σωτηρία» ο οργανισμός μειώνει τις διαθέσιμες οργανικές θέσεις από 2.889 σε 1.839 και θα οδηγήσει στο κλείσιμο των 5 από τις 13 συνολικά πνευμονολογικών κλινικών του νοσοκομείου.

Στο έδαφος του εκμεταλλευτικού κοινωνικού - οικονομικού συστήματος η έρευνα αλλά και η εφαρμογή των νέων επιστημονικών κατακτήσεων, όπως συμβαίνει και με τα βλαστοκύτταρα, καθορίζονται με κριτήριο το κέρδος. Ουσιαστικά και στον τομέα αυτόν αναδεικνύεται η αντίθεση ανάμεσα στις νέες δυνατότητες που δημιουργεί η κοινωνική εργασία για την επίλυση σοβαρών προβλημάτων υγείας και στο γεγονός ότι το αποτέλεσμά της αποτελεί ατομική ιδιοκτησία. Με την εμπορευματοποίηση αυτής της επιστημονικής κατάκτησης, με την ανεπαρκή ανάπτυξη σε δημόσιες υποδομές και τη στελέχωσή τους, υπονομεύεται η δυνατότητα αξιοποίησής της απ' όλους και σύμφωνα με τις παραδεκτές επιστημονικές ενδείξεις.

Στην ανάπτυξη της έρευνας και της εφαρμογής μιας ιατρικής πράξης, υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις ανάμεσα στους επιστήμονες και στους φορείς τους. Αυτό ισχύει και στην περίπτωση των βλαστοκυττάρων. Π.χ. υπάρχει η αντιπαράθεση ανάμεσα σε αυτούς που υποστηρίζουν τη διατήρηση των ομφαλικών μοσχευμάτων ατομικά, για πιθανή μελλοντική χρήση και αυτών που υποστηρίζουν τη διατήρησή τους σε μία «κοινή δεξαμενή ομφαλικών μοσχευμάτων», απ' όπου θα αντλείται το κατάλληλο μόσχευμα για όποιον το έχει ανάγκη. Στην ουσία, η αντιπαράθεση αυτή αναδεικνύει το γεγονός ότι δεν υπάρχουν κοινωνικά «ουδέτερα» προβλήματα. Δείχνει επιπλέον, τη φύση και το χαρακτήρα του σημερινού κοινωνικοοικονομικού συστήματος που αναγορεύει σε ατομική υπόθεση ένα κατ' εξοχήν κοινωνικό ζήτημα που σχετίζεται με την υγεία και τη ζωή του ανθρώπου.

Εχουμε διάφορα είδη βλαστοκυττάρων, μεταξύ των οποίων τα ομφαλοπλακουντιακά, στα οποία θα αναφερθούμε στο παρόν άρθρο και διάφορες υποδιαιρέσεις, όπως τα αιμοποιητικά, που διαφοροποιούνται μόνο σε κύτταρα του αίματος και τα μεσεγχυματικά που διαφοροποιούνται σε αρκετούς τύπους κυττάρων, όχι όμως σε κύτταρα του αίματος.

Τα ομφαλοπλακουντιακά κύτταρα βρίσκονται στον ομφάλιο λώρο του νεογνού και μπορούν να εξελιχθούν σε διάφορα είδη κυττάρων, όχι όμως σε όλα.

Πού και πώς μπορούν να αξιοποιηθούν τα βλαστικά κύτταρα σήμερα.

Η ικανότητα των βλαστικών κυττάρων να διαφοροποιούνται και να αποτελούν τις δομικές μονάδες διαφόρων ιστών, μας επιτρέπει να τα χρησιμοποιούμε για τη θεραπεία ενός μεγάλου αριθμού παθήσεων, με τη διαδικασία της μεταμόσχευσης.

Υπάρχουν δύο ειδών μεταμοσχεύσεις, η αυτόλογη, κατά την οποία δότης και λήπτης είναι το ίδιο άτομο και η αλλογενής, στην οποία ο δότης είναι διαφορετικό άτομο από το λήπτη.

Τα αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα χρησιμοποιούνται σε αρκετές αιματολογικές παθήσεις (οξείες και χρόνιες λευχαιμίες, β' θαλασαιμία, δρεπανοκυταρική αναιμία, απλαστική αναιμία, λεμφώματα, μυελώματα, για μεταβολικά και αυτοάνοσα νοσήματα κλπ.) ενώ τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα χρησιμοποιούνται κύρια στην αναγεννητική ιατρική.

Η πρώτη μεταμόσχευση ομφαλοπλακουντιακού αίματος (ΟΠΑ) έγινε στη Γαλλία το 1988. Η ελληνική αιματολογική εταιρεία δίνει τα παρακάτω στοιχεία. Μέχρι το 2008 είχαν γίνει ανά τον κόσμο περίπου 10.000 αλλογενείς μεταμοσχεύσεις αρχεγόνων αιμοποιητικών κυττάρων που ελήφθησαν από δημόσιες τράπεζες. Στην Ελλάδα μέχρι το 2007 είχαν γίνει 32. Περισσότερες από 2.000 αλλογενείς μεταμοσχεύσεις με ΟΠΑ πραγματοποιούνται ανά έτος διεθνώς (στοιχεία του 2003).

Αντίθετα, αυτόλογες μεταμοσχεύσεις με αμφισβητούμενο όφελος είχαν γίνει 15 από ένα σύνολο 800.000 κατατεθειμένων μονάδων.

Αυτόλογες μεταμοσχεύσεις αιμοποιητικών κυττάρων γίνονται σήμερα σε ελάχιστες παθήσεις (λεμφώματα, μυελώματα κλπ.) κυρίως σε ενήλικες. Σε όλες χρησιμοποιούν αιμοποιητικά κύτταρα από το περιφερικό αίμα ή το μυελό του ασθενούς.

Το ένα τρίτο των ανθρώπων που χρειάζεται να υποβληθούν σε μεταμόσχευση δε βρίσκουν δότη και έτσι δε μπορούν να διεκδικήσουν την επιβίωσή τους. Σήμερα 10.000 έως 20.000 μοσχεύματα βλαστικών κυττάρων θα ήταν αρκετά να καλύψουν τις ανάγκες του ελληνικού πληθυσμού. Η τράπεζα ομφαλοπλακουντιακού αίματος του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ) έχει βάλει στόχο τις 10.000 μονάδες.

Πώς γίνεται η συλλογή, η επεξεργασία και η φύλαξη - αποθήκευση των ομφαλοπλακουντιακών μοσχευμάτων.

Αμέσως μετά τον τοκετό και την απομάκρυνση του νεογέννητου, ο μαιευτήρας, όσον αφορά τα αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα, συλλέγει μια ποσότητα αίματος από τον πλακούντα σε ειδικό ασκό, όσον αφορά τα μεσεγχυματικά, κόβει και συλλέγει ένα τμήμα του ομφαλίου λώρου περί τα 15 εκ. σε ειδικό φιαλίδιο. Η διαδικασία είναι απλή και ακίνδυνη. Τα υλικά αυτά αποστέλλονται εντός 24 ωρών (έως 72 αν συντηρηθούν καλά) στις ειδικές τράπεζες, όπου μετά από εξειδικευμένη επεξεργασία σε ειδικά εργαστήρια, γίνεται η απομόνωση των βλαστοκυττάρων και η φύλαξη χωριστά των αιμοποιητικών και των μεσεγχυματικών, σε ειδικές εγκαταστάσεις στους - 196^οC σε υγρό άζωτο. Η συντήρηση γίνεται για 20 χρόνια. Η αποστολή στις τράπεζες συνοδεύεται από άτομο της μονάδας συντήρησης, που παραβρίσκεται στη γέννα.

Με βάση το νόμο, η «προμήθεια», δηλαδή η συλλογή των βλαστοκυττάρων γίνεται από κυοφορούσα γυναίκα εν ζωή, στους «οργανισμούς προμήθειας», που μπορεί να είναι νοσοκομεία ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ και Ιδιωτικές κλινικές που τηρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται από το ΚΕΣΥ και έχουν λάβει σχετική άδεια. Οι ιδιωτικές κλινικές πρέπει αναγκαστικά να είναι συνδεδεμένες με τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων και τις Μονάδες Εφαρμογής Ιστών και Κυττάρων.

Ο έλεγχος, επεξεργασία, συντήρηση, αποθήκευση και διανομή γίνεται από τις τράπεζες Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος (ΟΠΑ). Οι τράπεζες βρίσκονται μέσα σε νοσοκομεία ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ καθώς και σε ιδιωτικές κλινικές, ή μπορεί να είναι και ανεξάρτητες. Και για τις τράπεζες χρειάζονται οι σχετικές προϋποθέσεις και άδεια που είναι και εδώ τριετής.

Στη χώρα μας σήμερα υπάρχουν δύο τύποι τραπεζών αποθήκευσης μονάδων ΟΠΑ:

Α) Οι δημόσιες (μη κερδοσκοπικές) Τράπεζες φύλαξης μονάδων ΟΠΑ, οι οποίες δέχονται δείγματα και από ιδιωτικές μονάδες διάθεσης, αλλά διαθέτουν το υλικό σε οποιονδήποτε συμβατό ασθενή το έχει ανάγκη, σε όλο τον κόσμο.

Στην Ελλάδα έχουμε δύο τέτοιες τράπεζες, μία στο Ιδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ) που είναι ΝΠΙΔ και λειτουργεί από το 2004 και μία στη Θεσσαλονίκη στο Νοσοκομείο «Παπανικολάου» από το 2009. Στο ΙΙΒΕΑΑ γίνεται επεξεργασία και φύλαξη και των δύο τύπων κυττάρων, αιμοποιητικών και μεσεγχυματικών, ενώ στη Θεσσαλονίκη μόνο αιμοποιητικών κυττάρων.

Παγκόσμια υπάρχουν 38 Εθνικές τράπεζες ΟΠΑ που λειτουργούν σε 21 χώρες. Σε αυτά τα κέντρα τα μοσχεύματα δίνονται δωρεάν. Η συντριπτική πλειοψηφία των εθνικών τραπεζών είναι μέλη διεθνών φορέων και διατηρούν συλλογικές βάσεις δεδομένων, που επιτρέπει την αναζήτηση μονάδων ΟΠΑ ανά τον κόσμο.

Στις δημόσιες τράπεζες μπορεί να γίνει και κατευθυνόμενη φύλαξη μονάδων ΟΠΑ για χρήση στην οικογένεια, μόνο σε ειδικές περιπτώσεις που υπάρχει αδερφός/η που νοσεί και κατόπιν ιατρικής ένδειξης. Στην Ελλάδα η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται από τις δημόσιες τράπεζες.

Για να διασφαλιστεί η υγεία του λαού και να καλυφθούν οι σύγχρονες λαϊκές ανάγκες ισότιμα και σε υψηλό επίπεδο, πρέπει να γίνεται αποκλειστικά από δημόσιες τράπεζες η δωρεάν δημόσια φύλαξη και χρήση των μοσχευμάτων από όποιον τα έχει ανάγκη.

Β) Οι ιδιωτικές κερδοσκοπικές τράπεζες οι οποίες δέχονται μοσχεύματα από δημόσιες και ιδιωτικές μονάδες διάθεσης, αλλά τα μοσχεύματα χρησιμοποιούνται μόνο για αυτόλογη ή οικογενειακή χρήση, για αιμοποιητικά και μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα.

Η διαφορά μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών τραπεζών βρίσκεται στον τρόπο διάθεσης του μοσχεύματος. Στις δημόσιες το μόσχευμα είναι πάντοτε ανώνυμο, δωρεά του δότη προς κάθε συμβατό λήπτη. Για το μόσχευμα δεν πληρώνει ούτε ο δότης ούτε ο λήπτης. Οι ιδιωτικές είναι καθαρά κερδοσκοπικές επιχειρήσεις, το μόσχευμα είναι επώνυμο, το καταθέτουν οι γονείς, δίνεται μόνο στην οικογένειά τους και πληρώνουν για την επεξεργασία και τη φύλαξη περίπου 2.000 ευρώ.

Οι μεγαλύτερες επιστημονικές αιματολογικές εταιρείες στην Ευρώπη και στην Αμερική, μεταξύ των οποίων και η Ελληνική, υποστηρίζουν τη μη χρησιμότητα της αυτόλογης μεταμόσχευσης, σε αντίθεση με τις ιδιωτικές τράπεζες οι οποίες κυρίως στηρίζονται σ' αυτή για να δικαιολογούν το ποσόν της πληρωμής. Οι αιματολογικές εταιρείες υποστηρίζουν: «Οι τράπεζες αυτές "πωλούν" μια υπηρεσία που προς το παρόν δεν έχει καμιά πραγματική αξία σχετικά με τις θεραπευτικές επιλογές. Συνεπώς υπόσχονται περισσότερα από όσα μπορούν να προσφέρουν». Επιπλέον, ισχυρίζονται ότι οι ιδιωτικές τράπεζες ως επί το πλείστον δεν τηρούν τις προϋποθέσεις σωστής λειτουργίας. Ομως, παρά το γεγονός ότι έχουν αυτές τις εκτιμήσεις, δε ζητούν την κατάργησή τους, αλλά όπου υπάρχουν ιδιωτικές τράπεζες, ζητούν να δημιουργηθεί ανάλογη νομοθεσία και αυστηρός έλεγχος πιστοποίησης.

Σε ορισμένες χώρες όπως στη Γαλλία και στην Ιταλία απαγορεύεται η λειτουργία ιδιωτικών τραπεζών.

Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκαν περί τις 20-22 ιδιωτικές, εμπορικού χαραχτήρα εταιρείες, που έχουν δημιουργήσει τράπεζες φύλαξης ΟΠΑ. Κάποιες από τις εταιρείες αυτές προσφέρουν και οικονομικά κίνητρα σε μαιευτήρες, «διευκολύνσεις» στους πελάτες με πληρωμή του κόστους με δόσεις. Η διαφήμισή τους στηρίζεται στις ενοχές που δημιουργούν στους γονείς, πως τάχα δεν είναι καλοί γονείς, αν δεν αποθηκεύσουν αίμα που μπορεί να το χρειαστεί το παιδί τους στο μέλλον.

Στα πλαίσια του ανταγωνισμού τα μεγάλα μαιευτήρια τελευταία, προσφέρουν δωρεάν φύλαξη ή κάνουν μειοδοτικούς διαγωνισμούς με εξωτερικά εργαστήρια. Η λύση αυτή φαίνεται πιο προσοδοφόρα για τα μαιευτήρια γιατί προσφέροντας δωρεάν φύλαξη στους γονείς, προσελκύουν περισσότερους πελάτες, ιδιαιτέρα τώρα σε περίοδο οικονομικής κρίσης.

Οι ιδιωτικές τράπεζες είναι οι κατ' εξοχήν φορείς εμπορευματοποίησης των ομφαλικών μοσχευμάτων. Με τη φύλαξη για ατομική χρήση, αυξάνονται οι πιθανότητες αχρήστευσης των μοσχευμάτων, αφού είναι πολύ μικρή η πιθανότητα να χρησιμοποιηθούν από το ίδιο το άτομο - δότη ενώ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από άλλους που πάσχουν, που τα έχουν άμεση ανάγκη γιατί κινδυνεύει η ζωή τους.

Το ιδιωτικό κεφάλαιο εκτιμώντας την κερδοφορία από τη μεταμόσχευση ΟΠΑ, έσπευσε να το εκμεταλλευτεί επενδύοντας στην έρευνα και στη φύλαξη των μοσχευμάτων.

Η Ευρωπαϊκή Ομάδα Ηθικής στην Επιστήμη και στις Νέες Τεχνολογίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γνωμοδότησε στις 16 Μαρτίου 2004 για τις Ηθικές Διαστάσεις των Τραπεζών Αίματος Ομφαλίου Λώρου. Ουσιαστικά αποδέχεται τις ιδιωτικές κερδοσκοπικές εταιρείες, αφού μεταξύ άλλων λέει, ότι η δημιουργία τραπεζών ΟΠΑ για αυτόλογη χρήση, δε θα πρέπει να υποστηρίζεται από τα κράτη ή από τις ιατρικές τους υπηρεσίες. Οταν όμως δημιουργηθούν πρέπει να τηρούν τους όρους που θέτει.

Στη χώρα μας:

Ο νόμος 2737/99 ΦΕΚ174/99 για τις «μεταμοσχεύσεις ανθρωπίνων ιστών και οργάνων και άλλες διατάξεις» και το άρθρο 6, όπως αντικαταστάθηκε με το εδάφιο 3 της παραγράφου Ζ του άρθρου 20 του Ν. 3172/03 ΦΕΚ197/Α/03, αναφέρεται στην ίδρυση και λειτουργία των τραπεζών ομφαλικών μοσχευμάτων.

Ο νόμος παραπέμπει στην εναρμόνιση της Ελληνικής νομοθεσίας προς τις Οδηγίες 2004/23/ΕΚ, 2006/17/ΕΚ για τη μεταμόσχευση ιστών και κυττάρων.

Η Οδηγία 2004/23/ ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21^ης Μαρτίου 2004 καθορίζει ότι, όλες οι Τράπεζες πρέπει να τηρούν αυστηρότατες προδιαγραφές λειτουργίας, πράγμα που αποτελεί απαράβατη προϋπόθεση για να τους χορηγηθεί άδεια λειτουργίας, αλλά και συνεργασίας με διεθνείς Οργανισμούς, εφ' όσον οι τράπεζες ειδικά αυτές για αλλογενείς μεταμοσχεύσεις λειτουργούν στα πλαίσια διεθνών συνεργασιών.

Το Μάρτιο του 2008 έγινε νόμος του κράτους ΦΕΚ51/Α'/24.3.2008 το Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο υιοθετείται η πιο πάνω οδηγία. Εκτοτε έμελλε να εκδοθούν οι άδειες των Τραπεζών μετά από εισήγηση του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ).

Τέλος, ο νόμος 3984/27 Ιουνίου 2011 για τις μεταμοσχεύσεις και στο κεφάλαιο Ζ αναφέρεται στις «ρυθμίσεις για την αφαίρεση, δωρεά, έλεγχο, επεξεργασία, συντήρηση, αποθήκευση και διανομή ιστών και κυττάρων».

Στα άρθρα 5 και 6 του ως άνω νόμου αναφέρεται ότι «η δωρεά ανθρωπίνων οργάνων από νεκρούς και ζώντες δότες γίνεται εθελοντικά και χωρίς αμοιβή». Ορίζονται όμως δαπάνες για όλη τη διαδικασία, καθώς και αποζημιώσεις στον δότη, για αντιστάθμισμα απωλειών όπως π.χ. εισοδήματος. Τα έξοδα αυτά επωμίζονται τα ασφαλιστικά ταμεία και για τους ανασφάλιστους το υπουργείο Υγείας από ειδική πίστωση που εγγράφεται κάθε χρόνο στον προϋπολογισμό.

Να σημειωθεί ότι η διαπίστευση των τραπεζών, δημόσιων και ιδιωτικών, γίνεται από ιδιωτικούς φορείς διαπίστευσης.

Τα ομφαλοπλακουντιακά μοσχεύματα στο άμεσο μέλλον θα αποκτούν όλο και μεγαλύτερη αξία, τόσο στο επίπεδο της έρευνας όσο και της κλινικής πράξης, για τη θεραπεία μεγάλης γκάμας ασθενειών και από πολλές ειδικότητες, όπως αιματολογία, παθολογία, χειρουργική, γεροντολογία, αναγεννητική ιατρική κλπ. πολύ περισσότερο που έχουν πλεονεκτήματα έναντι των μυελικών. Αυτό ακριβώς το γεγονός, μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα που ζούμε, τα κάνει περιζήτητα ως εμπόρευμα και παρέχει ένα επιπλέον πεδίο κερδοφορίας στις επιχειρήσεις στην Υγεία, αξιοποιώντας και αυτήν την κοινωνική ανάγκη.

Αυτό το γεγονός αυξάνει την ευθύνη του κόμματος, του ταξικού και λαϊκού κινήματος, των κομμουνιστών επιστημόνων, να πρωτοστατήσουν για να δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε η αξιοποίηση αυτής της επιστημονικής δυνατότητας να γίνεται με κριτήριο την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών για τα ομφαλικά μοσχεύματα και να προσφέρονται δωρεάν και όχι να είναι εμπορεύματα.

Βασική προϋπόθεση αποτελεί η ανάπτυξη ενός σύγχρονου και δωρεάν λαϊκού συστήματος Υγείας με την κατάργηση κάθε επιχειρηματικής δράσης. Απαιτεί κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία σε πανελλαδικό επίπεδο, με κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, η οποία μπορεί να γίνει μόνο στα πλαίσια της λαϊκής εξουσίας. Σε αυτές τις συνθήκες μπορεί να διατεθεί το αναγκαίο μέρος του παραγόμενου πλούτου για την εκπαίδευση του απαραίτητου προσωπικού σε αριθμό και ειδικότητες, να εξασφαλιστεί ο ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός και οι υποδομές, κατανεμημένες σε πανελλαδικό επίπεδο. Να αναπτυχθεί η έρευνα το αποτέλεσμα της οποίας θα είναι κτήμα όλων των επιστημόνων και σε όφελος όλων όσων έχουν ανάγκη αυτήν την υπηρεσία. Η ανάπτυξη αυτών των προϋποθέσεων θα δημιουργεί το έδαφος να διαμορφώνεται η κοινωνική - συλλογική συνείδηση σε βάρος της ατομικότητας, σημαντικό στοιχείο για την ανάπτυξη των εθελοντών - δωρητών μοσχευμάτων μέσα στις λαϊκές μάζες. Σ' αυτήν την προοπτική η ενίσχυση και η συμμετοχή στην πάλη της λαϊκής συμμαχίας, του ταξικού και ριζοσπαστικού κινήματος, του ΠΑΜΕ, της ΠΑΣΕΒΕ, της ΠΑΣΥ, της ΟΓΕ και του ΜΑΣ και η συμβολή των επιστημόνων που θέτουν τη γνώση τους και τη δουλειά τους στην υπηρεσία του λαού, μπορούν να βάλουν τη σφραγίδα τους και σε αυτόν τον τομέα.

Στα πλαίσια αυτά παλεύουμε:

Να αναπτυχθεί πανελλαδικά επαρκές δίκτυο δημόσιων τραπεζών και εργαστηρίων στα πλαίσια του αποκλειστικά δημόσιου, δωρεάν συστήματος Υγείας, για την κάλυψη των σύγχρονων αναγκών της χώρας μας.

Η χρηματοδότηση να είναι πλήρης και επαρκής, από τον κρατικό προϋπολογισμό και χωρίς καμία επιβάρυνση των ασθενών και των ασφαλιστικών ταμείων.

Το προσωπικό να είναι μόνιμο, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, επαρκές σε αριθμό και ειδικότητες και κατάλληλα εκπαιδευμένο.

Να ενταχθούν όλες οι ιδιωτικές τράπεζες και εργαστήρια στο δημόσιο μαζί με όλο το προσωπικό.

Τα μοσχεύματα να διατίθενται δωρεάν σε όποιον τα έχει ανάγκη καθώς και όλες οι εξετάσεις, τα φάρμακα, και η νοσηλεία που απαιτείται για τη μεταμόσχευση και για τον έλεγχο μετά απ' αυτήν.

Η συλλογή των μοσχευμάτων να γίνεται από εκπαιδευμένο προσωπικό. Εξασφάλιση του συστήματος μεταφοράς των μοσχευμάτων, δωρεάν, έγκαιρα και με ασφάλεια, παίρνοντας υπ' όψη τη μορφολογία της χώρας.

Να γίνει προσπάθεια κάλυψης το συντομότερο δυνατό των 10.000 μονάδων ΟΠΑ.

Να αναπτυχθεί η έρευνα μέσα από τα κρατικά νοσοκομεία και τα πανεπιστήμια, με χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό και για τα αιμοποιητικά και τα μεσεγχυματικά κύτταρα.

Οι δημόσιες τράπεζες να κάνουν και κατευθυνόμενη φύλαξη για οικογενειακή χρήση, στις συγκεκριμένες περιπτώσεις που ενδείκνυται.

Να υπάρχει υπεύθυνη ενημέρωση του λαού μας, με ευθύνη του κράτους, με οργανωμένα προγράμματα, έντυπα, εκπομπές στα ΜΜΕ, με τη συμβολή των επιστημονικών φορέων, έτσι ώστε να ενισχυθεί η εθελοντική προσφορά.