Στις παρούσες συνθήκες, που στις Θέσεις χαρακτηρίζονται μη επαναστατικές, μιλάμε με ανθρώπους που δε θέλουν το σοσιαλισμό, όχι μόνο αυτόν που υπήρξε, αλλά ούτε του μέλλοντος. Δε θέλουν να παίρνουν όλοι τα ίδια, να έχουν όλα τα παιδιά την ίδια πρόσβαση στην κάλυψη των αναγκών τους. Θέλουν να μπορούν να επενδύσουν, στους ίδιους και στα παιδιά τους, να έχουν την αποκλειστικότητα στη διαπαιδαγώγησή τους. Προτιμούν τη μέγιστη δυνατή απόλαυση των προϊόντων που παράγονται σε παγκόσμιο επίπεδο, την ιδιοκτησία, τις ευκαιρίες που θεωρούν ότι τους προσφέρει ο καπιταλισμός. Υπάρχει και αυτός που λέει να μην έχουν ωράριο οι εργαζόμενοι, για να εξυπηρετηθεί.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα αναδεικνύει τι είναι ο σοσιαλισμός. Κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, κάλυψη των αναγκών, δικαιοσύνη, δημοκρατία, υγεία, παιδεία, ανάπαυση, ασφάλεια κ.τ.λ. Τον προβάλλει ως διέξοδο. Προβλέπει και ερμηνεύει την κρίση, σε αντίθεση με την προσπάθεια απόδοσής της στα δικαιώματα που είχαν οι εργαζόμενοι.
Δεν είναι, όπως ισχυρίζεται η ΝΔ και όχι μόνο, αιτία της κρίσης οι λαϊκές κατακτήσεις. Κάνουν κριτική, τα κανάλια και η ΝΔ, που βοηθάει τον ΣΥΡΙΖΑ να περνάει τα αντιλαϊκά μέτρα. Διεθνώς, οι καπιταλιστές επενδύουν, με εφόδιο και το κεφάλαιο που έχει συσσωρευτεί από την εργασία προηγούμενων γενιών, την εργασία των εκμεταλλευόμενων. Κριτήριό τους είναι η επιδίωξή τους για κερδοφορία, άρα, και σε αντίθεση με τις τρέχουσες και τις μελλοντικές ανάγκες των εργαζομένων. Η κρίση που θα εκδηλωνόταν με την εκκαθάριση της αγοράς μέσω του ανταγωνισμού, με την εξασφάλιση νέας χρηματοδότησης για τα μονοπώλια (με δάνεια, επιδοτήσεις κ.τ.λ.) αναβάλλεται, μέχρι που ξεσπάει σε παγκόσμιο, σήμερα πλέον, επίπεδο, οπότε το κεφάλαιο απαξιώνεται και συγκεντρώνεται ακόμα περισσότερο. Στο διακύβευμα ποιων καπιταλιστών το κεφάλαιο θα καταστραφεί, ενδεχόμενη εξέλιξη είναι ο πόλεμος, όπως σωστά επισημαίνεται.
Οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι αυτοαπασχολούμενοι, επιθυμούν στην πλειονότητά τους ανάπτυξη. Φαίνεται ότι η κρίση θα συνεχιστεί. Φτώχεια, ανεργία, εκμετάλλευση, αδικία υπήρχαν και σε περιόδους ανάπτυξης. Η εξασφάλιση της κερδοφορίας του κεφαλαίου συνεπάγεται, όχι μόνο στην Κίνα, αλλά και εδώ, στη Ρόδο, ανταγωνιστικότητα. Δηλαδή εντατικοποίηση, κόψιμο μισθών, απλήρωτους εργαζόμενους, αυταρχισμό, ακόμα και σε μια καλή σεζόν. Προϋποθέτει αύξηση των φόρων που πληρώνουν οι αυτοαπασχολούμενοι, οι αγρότες, και απαλλαγή του κεφαλαίου από βάρη. Ενώ τα εργατικά - λαϊκά στρώματα πληρώνουν φόρους και εισφορές σαν να έχουν το γιατρό στο καπό του αυτοκινήτου, υποβαθμίζονται η δημόσια και δωρεάν Υγεία, η Παιδεία, η Ασφάλιση, οι φθηνές αστικές συγκοινωνίες. Πολλά άμεσα προβλήματα αναδείχθηκαν από το ΚΚΕ, με κατεύθυνση την οργάνωση της ταξικής πάλης, της αντίστασης, των κινητοποιήσεων, τη δημιουργία ταξικών σωματείων. Υπήρξαν θετικά αποτελέσματα, ενώ παράλληλα προσεγγίζεται η στρατηγική του Κόμματος, προβάλλεται σε εργατικές - λαϊκές μάζες.
Το αρνητικό των αντικειμενικών συνθηκών επιβεβαιώθηκε. Μερικοί λόγοι για τη διατήρηση του αρνητικού συσχετισμού είναι:
Και πριν την εκδήλωση της κρίσης, και μετά, ούτε ήταν ούτε είναι όλοι οι εργαζόμενοι, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι αγρότες, οι άνεργοι, οι συνταξιούχοι, στην ίδια κατάσταση. Δεν έχουν τα ίδια εισοδήματα, θέση στην παραγωγή, περιουσία, καταθέσεις, δάνεια, υποχρεώσεις κ.τ.λ. Δεν υποφέρουν όλοι το ίδιο. Χωρίς να τους αποκλείει αυτό από τους αγώνες, επηρεάζει τους συσχετισμούς. Η ταξική διαστρωμάτωση αντανακλάται και στη νεολαία και τη διαπερνά, ως προς τις διαθέσιμες διεξόδους των νέων, τα εφόδια που μπορούν να αποκομίσουν, την οικονομική τους ασφάλεια. Συνυπάρχει με την αύξηση της ταξικής ανισότητας στον καπιταλισμό.
Η αστική τάξη κάθε χώρας επεξεργάζεται την τακτική της στην ταξική πάλη, στην οποία συμπεριλαμβάνονται η προσπάθεια διάσπασης των εργαζομένων, υποδαύλισης αντιθέσεων μεταξύ των κοινωνικών στρωμάτων, διαμόρφωσης κοινωνικών συμμαχιών. Η αστική τάξη, επιπλέον, για ιστορικούς και γεωστρατηγικούς λόγους, αλλά και ως αντίδραση στη - σε δύσκολη εποχή για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα - στάση και στην επιρροή του, εξελίσσει την τακτική της ως προς το ΚΚΕ. Παράλληλα, το ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ, ο ΔΣΕ, οι διώξεις (εκτελέσεις, εξορίες, βασανιστήρια, διακρίσεις κ.τ.λ.) εναντίον κομμουνιστών και όχι μόνο, οι αγώνες και οι θέσεις του Κόμματος, τα επιτεύγματα του σοσιαλισμού, μπαίνουν στο στόχαστρο της ιστορικής διαστρέβλωσης, με διαχρονική επίπτωση στις συνειδήσεις και στην πολιτική αντίληψη που διαμορφώνεται. Στους νέους διαδίδεται το ψέμα παράλληλα και σε αντιδιαστολή με τις αγωνιστικές παραδόσεις και την πραγματικότητα που βιώνουν, και με σύγχρονες επεξεργασίες που διοχετεύονται στο διαδίκτυο. Ο παράγοντας αυτός, σε συνδυασμό με την υποχώρηση του κινήματος, τις δύσκολες συνθήκες, την προβολή του καπιταλισμού, εμποδίζει την παρέμβαση του ΚΚΕ στις εργατικές - λαϊκές μάζες.
«Είστε προδότες», λένε διάφοροι προσφυγοφάγοι - τουρκοφάγοι, για τη θέση του ΚΚΕ για το ενδεχόμενο ιμπεριαλιστικού πολέμου. Η ιστορική πείρα έχει δείξει ότι αυτοί βολεύονται και με τον σύμμαχο (ΗΠΑ - Ην. Βασίλειο) και με τον κατακτητή (Γερμανία) και με την ελληνική αστική τάξη (τότε και τώρα). Δηλητηριάζουν το λαό, στη λογική «να φάμε τους Τούρκους, να τους κυνηγήσουμε μέχρι τη Μογγολία» (Αργά, θα ποδοπατηθείτε).
Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος είναι πεδίο ταξικής πάλης. Σωστά διαπιστώνεται ότι οξύνεται ο ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ - Ρωσίας, ΗΠΑ - Κίνας. Οσο οξύνονται οι ανταγωνισμοί μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών, να μην παρασυρθεί ο εργατικός - λαϊκός κόσμος, να μη θυσιαστεί για τις επιδιώξεις των ξένων καπιταλιστικών κέντρων και της ελληνικής αστικής τάξης. Η αστική τάξη θα προσπαθήσει να σφυρηλατήσει την ενότητα στα δικά της συμφέροντα. Οι εργατικές - λαϊκές μάζες να προτάξουν το δικό τους σχέδιο.
Εχουν εξαγοραστεί άμεσα, ίσως όχι εκατοντάδες χιλιάδες, που επηρεάζουν τον περίγυρό μας και ενισχύουν την πίεση στο Κόμμα. Τον πρώτο μήνα που θα κυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, όλοι θα παίρνουν μισθό τουλάχιστον 751 ευρώ. Ακούμε: «Τα λες αυτά γιατί δεν έχεις δουλέψει», «Μιλάς γιατί έχεις δουλειά» (το ίδιο άτομο), «είστε με το σύστημα», «έξω τα κόμματα», δηλαδή «έξω το ΚΚΕ», «όλοι μαζί τα τρώνε», «μια ζωή μιζέρια, 5%». «Στο δημοψήφισμα πήγατε με τους δανειστές». Τόσα χρόνια τα λένε αυτά. Με ΠΑΣΟΚ επάγγελμα, με ΣΥΡΙΖΑ συνήθεια και χόμπι. Να διακρίνουμε ποιος και γιατί κάθε φορά τα λέει. Επίσης, να φτάσουμε σε περισσότερο κόσμο με την αναβάθμιση της παρουσίας του ΚΚΕ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου συνυπάρχουν η παρέμβαση της πλουτοκρατίας και ο «αυθορμητισμός» των συμμάχων της.
Τα παραπάνω επηρεάζουν την ταξική πάλη.
Είναι πιθανό οι εξελίξεις, σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο, να διαμορφώσουν νέες συνθήκες. Οι εργατικές - λαϊκές μάζες, που βιώνουν την κατάσταση, μπορεί να αποκτήσουν μεγαλύτερη πείρα.
Σύντροφοι, αναφέρεται στον πρόλογο των Θέσεων ότι ο βασικός στόχος της συζήτησης και των τελικών αποφάσεων του Συνεδρίου είναι το ιδεολογικοπολιτικό, οργανωτικό ατσάλωμα του Κόμματος και της Νεολαίας του. Ως Κόμματος της επαναστατικής ανατροπής.
Αυτός ο στόχος υπήρχε στο Κόμμα από την ίδρυσή του και θα υπάρχει μέχρι και την τελική νίκη αλλά και στη συνέχεια, εντός της εργατικής εξουσίας. Δε θα σταματήσει ποτέ. Ωστε η ευημερία, η ελευθερία του εργαζόμενου λαού να καλυτερεύει, να διευρύνεται όλο και περισσότερο.
Ατσάλωμα, σύντροφοι, σημαίνει ολόπλευρη ισχυροποίηση του ΚΚΕ, ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, ανάπτυξη της κοινωνικής συμμαχίας σε αντικαπιταλιστική - αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση στην πάλη κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου, για την εργατική εξουσία. Σήμερα, σε συνθήκες μη επαναστατικές, μπορούμε να πούμε πως πραγματικά μπορούμε να έχουμε επιτελεία μάχης, που να μπορούν να καθοδηγήσουν το εργατικό - λαϊκό κίνημα, τους αυτοαπασχολούμενους, τους φοιτητές, τις γυναίκες, τους συνταξιούχους. Εδώ ρίχνουμε όλο το βάρος της προετοιμασίας του προλεταριάτου της Ελλάδας. Ολα τα κομματικά όργανα να αντιστοιχίσουν τη δράση τους με τις ανάγκες της ταξικής πάλης. Η ιδεολογικοπολιτική οργανωτική δουλειά της ΚΟΒ να μη γίνεται κάθε τόσο, στα πλαίσια της ρουτίνας και να καταλήγει μια δουλειά του ποδαριού. Επιβάλλεται σήμερα να δουλεύουμε σχεδιασμένα. Σε όλους τους Τομείς να γίνονται εντατικές κομματικές παρεμβάσεις. Ανά κλάδο, σε χώρους δουλειάς, όλα τα κομματικά μέλη της ΚΟΒ να γίνουν ατομικά επιτελεία μάχης. Αφού πρώτα θωρακιστούν, μελετώντας την Ιστορία του Κόμματος, τη μαρξιστική - λενινιστική ιδεολογία καλύτερα. Να ανέβει το επίπεδο της κομμουνιστικής συνείδησης. Ετσι, πιο καλά θα μπορέσουμε να πλησιάσουμε τους εργαζόμενους σε κάθε χώρο, μικρό ή μεγάλο. Οι παρεμβάσεις μας σε πολιτικό ή συνδικαλιστικό επίπεδο θα έχουν θετικό αποτέλεσμα. Θα συσπειρώνουν φίλους, οπαδούς του Κόμματος.
Ενα αγκάθι στην ισχυροποίηση του Κόμματος, στο δυνάμωμα της ταξικής πάλης, παραμένει η ρεφορμιστική και οπορτουνιστική αντίληψη - θεωρία που προπαγανδίζουν τα διάφορα επιτελεία του συστήματος, με περιτύλιγμα. «Δημοκρατικό», «αριστερό», «σοσιαλιστικό» και «ευρωπαϊκού προσανατολισμού». Ούτως ώστε να προκαλέσουν αδράνεια και σύγχυση στην εργατική τάξη. Με αποτέλεσμα την αποστράτευση από τη συλλογική δράση και τον αγώνα για μια άλλη κοινωνία, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Στις Θέσεις θα έπρεπε να υπάρχει κεφάλαιο με θέμα: Ρεφορμισμός - Οπορτουνισμός και η επίδρασή τους στην εργατική τάξη, στο συνδικαλιστικό κίνημα, στο δυνάμωμα του Κόμματος, στην Κοινωνική Συμμαχία. Είναι ένα από τα κύρια όπλα της άρχουσας τάξης που αξιοποιείται κατά του εργαζόμενου λαού της πατρίδας μας. Να, λοιπόν, που καλά εκτιμά το Κόμμα για το επιτελικό ατσάλωμα στις γραμμές μας. Ατσάλωμα για τις μάχες που έρχονται, ατσάλωμα για να γίνει πράξη η επαναστατική θεωρία μας.
Πολύ σωστά εκτιμάται στις Θέσεις ο ρόλος της νέας γενιάς της εργατικής τάξης. Αυτή είναι σε θέση να ενισχύσει το Κόμμα, μέσα από την ΚΝΕ, να αναζωογονήσει τον κορμό του και να συνεχίσει με νέο αίμα στις γραμμές του.
Είναι, σύντροφοι, πολύμορφη η δουλειά των ΚΟΒ σήμερα. Η σύνθεση των εργατών ανά κλάδο είναι διαφορετική από προηγούμενα χρόνια. Για παράδειγμα, στον επισιτισμό, το μεγαλύτερο ποσοστό των εργαζομένων πανελλαδικά, δουλεύει σε επιχειρήσεις από 1 έως 15 άτομα. Χρεώσεις με σχέδιο πρέπει να υπάρχουν παντού, σε μικρή και μεγάλη επιχείρηση. Συναντάμε νέους εργαζόμενους, με πτυχία, με γνώσεις στις ξένες γλώσσες, ηλικίας 19 - 25 ετών. Εδώ, ο κάθε νέος πρέπει να ακούσει τη φωνή του Κόμματος, να μπει στον αγώνα για δικαιώματα, για μια καλύτερη ζωή. Εδώ, πρέπει να μπαίνει ο «Ριζοσπάστης», να ανοίγεται κουβέντα για το αύριο, για τη διέξοδο που προτείνει το Κόμμα μας. Ολα τα κομματικά όργανα, Γραφείο Περιοχής, Τομεακή Επιτροπή, ΚΟΒ, ΟΒ, να γνωρίζουν άριστα το πεδίο δράσης τους, εκεί που είναι χρεωμένα. Δεν επιτρέπεται στέλεχος του Κόμματος, καθοδηγητής των λαϊκών μαζών, κομμουνιστής, να μην μπορεί να αρθρογραφεί, να διστάζει να αναλύει τις αιτίες στα οξυμένα εργασιακά και κοινωνικά προβλήματα της εργατικής τάξης, να εκλαϊκεύει τις Θέσεις του Κόμματος. Πράγμα που συνδέεται με το βασικό στόχο που αναφέρω εξαρχής.
Ζήτημα, σύντροφοι, παραμένει η καθυστέρηση ισχυροποίησης του Κόμματος στους μεγάλους βιομηχανικούς χώρους, στην Ενέργεια, στις Τηλεπικοινωνίες. Η φωνή του Κόμματος με Οργανώσεις βάσης είναι ο παράγοντας που θα αφυπνίσει τους εργαζόμενους στους χώρους αυτούς. Εχουμε τα εφόδια, τα όπλα (ιδεολογικά - πολιτικά), τα ντοκουμέντα του Κόμματος, την Ιστορία μας, τα επιτεύγματα των πρώην σοσιαλιστικών χωρών. Μπορούμε και θα τα καταφέρουμε.
Είναι κρυστάλλινη η θέση του Κόμματος στην περίπτωση εμπόλεμων συγκρούσεων στην περιοχή μας, απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Ατσάλωμα, λοιπόν, του Κόμματος ώστε να μπορέσει να καθοδηγήσει το λαό για το δρόμο που παλεύει σήμερα. Ολοι είμαστε χρήσιμοι στον τιτάνιο αγώνα για τη ριζική αλλαγή της πολιτικοοικονομικής κατάστασης της χώρας μας. Είναι αγώνας που ξεκίνησε σχεδόν 100 χρόνια πριν, από την ίδρυση του ΚΚΕ. Είναι αγώνας νεανικός, με ορμή και τόλμη, γιατί απελευθερώνει τον άνθρωπο από τα δεσμά της εκμετάλλευσης και της φτώχειας. Είναι αγώνας ταξικός, στοχοπροσηλωμένος στις σύγχρονες ανάγκες της εργατικής τάξης.
Πολύ καλά τονίζεται η διαφορά μελέτης για γνώση, έναντι πληροφορίας και ενημέρωσης. Η γνώση και η μελέτη της Ιστορίας μας και της ιδεολογίας μας είναι βασική μας δύναμη. Η μελέτη από τα μέλη, αλλά και τους φίλους και τους οπαδούς, αποτελεί άμεση ανάγκη να βελτιωθεί. Στοχεύουμε στην όξυνση της ιδεολογικής και πολιτικής αντιπαράθεσης με την κυρίαρχη τάξη και τους συνοδοιπόρους της. Αλλο πληροφορία και ενημέρωση, άλλο μελέτη, δημιουργία κριτικής σκέψης και συμπερασμάτων. Μην επαναπαυόμαστε με την ενημέρωση μέσω διαδικτύου. Χρειάζεται μελέτη κάθε κομματικού εντύπου, μαρξιστικού βιβλίου, αλλά ακόμα και έργων λογοτεχνικών, Ελλήνων και ξένων συγγραφέων (Βάρναλη, Χικμέτ, Μπρεχτ κ.ά.). Να έρχονται όλα τα μέλη του Κόμματος αλλά και η Νεολαία σε επαφή με την Τέχνη και τον Πολιτισμό.
Συμφωνώ με τις Θέσεις και είμαι πεπεισμένος ότι το Κόμμα θα βγει πιο δυνατό, ισχυροποιημένο από όλη την προσυνεδριακή διαδικασία μέχρι και το τέλος των εργασιών του Συνεδρίου.
1. Το Κόμμα μας πορεύτηκε στην τετραετία αυτή, σε εξαιρετικά δύσκολες και σύνθετες συνθήκες, εξοπλισμένο με νέο Πρόγραμμα, Καταστατικό, νέες επεξεργασίες για ζητήματα Ιστορίας του, αλλά και για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Ο πολιτικός - κοινωνικός χρόνος σίγουρα δεν επαρκεί για να βγουν αναλυτικά συμπεράσματα για τη δοκιμασία όλων αυτών στην πράξη, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να μετρήσουμε τα αποτελέσματα της δουλειάς μας ποσοτικά και ποιοτικά. Να εξετάσουμε πολύ απλά κατά πόσο όλα αυτά συνέβαλαν και συμβάλλουν στην «ωρίμανση του υποκειμενικού παράγοντα», στα μετρήσιμα δηλαδή βήματα που έγιναν προς την κατεύθυνση συγκέντρωσης - προετοιμασίας «του στρατού της επανάστασης».
Εχει αποδειχτεί ιστορικά ότι η πολυπόθητη αυτή ωρίμανση δεν έρχεται με «διατάγματα» ή «σχεδιασμούς επί χάρτου», απλά με τη συνεχή από μέρους μας επίκληση της ανάγκης επανάστασης και της (αναγκαίας) πειστικής προβολής του ρεαλισμού - αναγκαιότητας του σοσιαλισμού - κομμουνισμού.
Η κοινωνική συνείδηση διαμορφώνεται βασανιστικά - με τη μυρμηγκίσια γεμάτη αυτοθυσία δουλειά μας (ιδεολογική - πολιτική - οργανωτική) - ξεκινά πάντα από τα απλά, τα συγκεκριμένα, τα καθημερινά και προχωρά στα σύνθετα, ώστε να διδάσκονται πραγματικά οι λαϊκές μάζες «από την ίδια τους την πείρα». Δεν μπορείς π.χ. να πείσεις τον πεινασμένο (και στη χώρα μας έχουν αυξηθεί δραματικά - απόλυτη εξαθλίωση) απλά υποσχόμενος ότι θα χορτάσει «στα φαγητά που θα φτιάξουν οι κουζίνες του μέλλοντος».
Και εδώ έχουμε πολλή ακόμη δουλειά να κάνουμε. Χωρίς «επαναστατικό σκόντο» αλλά και παίρνοντας πιο ουσιαστικά υπόψη στη δράση μας την προτροπή του Λένιν στο τι πρέπει να αποφύγουμε: «Για έναν πραγματικό επαναστάτη ο πιο μεγάλος κίνδυνος - ίσως και ο μοναδικός κίνδυνος - είναι να υπερβάλλει στην επαναστατικότητα, να ξεχνά τα όρια και τους όρους για μια κατάλληλη και επιτυχημένη εφαρμογή των επαναστατικών μεθόδων» (Απαντα τ. 44).
Η εμπειρία από τη συνεχιζόμενη καπιταλιστική κρίση (τη βαθύτερη και μεγαλύτερη σε διάρκεια στη χώρα μας) έδειξε ότι αυτό που κυριάρχησε - και εδώ να δούμε αυτοκριτικά και τις δικές μας ευθύνες - δεν ήταν οι νέες δυνατότητες που ξανοίγονταν, αλλά δυστυχώς οι νέες δυσκολίες - εμπόδια που προστέθηκαν στην αντιφατική επίδρασή της καπιταλιστικής κρίσης στην κοινωνική συνείδηση. Η κοινωνική συνείδηση πήγε «προς τα πίσω» και όχι προς την κατεύθυνση που εμείς θέλαμε. Κάτι που θα φανεί έντονα και στα επόμενα χρόνια, όταν θα πλεύσουμε ίσως, σε πιο «ήρεμα νερά» (πιθανή «καπιταλιστική ανάκαμψη»).
2. «Καμαρώνουμε» (και σωστά) για τις κοινωνικές - πολιτικές μας προβλέψεις, που στηρίχτηκαν στις επεξεργασίες μας στο έδαφος της Μ-Λ ιδεολογίας μας. Ομως δεν φτάνει να προβλέπεις σωστά τις εξελίξεις, αλλά και να δημιουργείς με τον αγώνα σου τις προϋποθέσεις για να καθυστερείς, εμποδίζεις, υπερπηδάς τα εμπόδια - προβλήματα που δημιουργούνται. Τα λαϊκά στρώματα δεν θα μας «βαθμολογήσουν» απλά και μόνο για το ότι «τα είπαμε καλά», αλλά κυρίως στο πώς και εάν μπήκαμε επικεφαλής στον αγώνα για να τα αποτρέψουμε.
Η καθημερινή αναγκαία προετοιμασία μας «για τις μεγάλες μέρες» όταν θα υπάρχει στη χώρα μας επαναστατική κατάσταση, δεν μας απαλλάσσει από την καθημερινή δράση για «τα μικρά», χωρίς φυσικά να ξεχνάμε ότι «οι μικρές αλλαγές είναι εχθρός των μεγάλων αλλαγών» (ΜΠΡΕΧΤ). Η ιδεολογική πάλη ενάντια στο ρεφορμισμό - «κυβερνητισμό» θα πρέπει να δένεται και με την πάλη ενάντια στον αριστερισμό - σεχταρισμό.
Η ανάγκη για «ατσάλωμα» να δένεται και με την ανάγκη για «νίκες» του κινήματος (προσωρινές, εύθραυστες κ.ά.), με «χειροπιαστά αποτελέσματα», γιατί έτσι συμβάλλει στο να σπάει το κλίμα απογοήτευσης και αποστράτευσης, που ας μην το κρύβουμε, φαίνεται να υπάρχει και στις γραμμές μας, εκφραζόμενο με διάφορους τρόπους...
3. Οι πολλές δικαιολογημένες αναφορές - εκτιμήσεις για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τη στάση των κομμουνιστών σ' αυτόν θα πρέπει να δένονται και με τον καθημερινό έμπρακτο αγώνα ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις (όπως κάναμε στη μακρόχρονη ιστορία μας), ενάντια στις βάσεις και το ΝΑΤΟ, για την αποτροπή του, χωρίς φυσικά πασιφιστικές αυταπάτες. Ταυτόχρονα να έχουμε βαθύτερη συναίσθηση για το τι σημαίνει πόλεμος στον 21ο αιώνα σε ευρωπαϊκό έδαφος, αλλά και τις επιπτώσεις του. Η γέννα του καινούριου που προσδοκούμε (μακριά από εμάς λαθεμένες σκέψεις όπως: πόλεμος = επαναστατική κατάσταση = σοσιαλιστική επανάσταση) θα είναι εξαιρετικά δύσκολη μετά από μία τέτοια εξέλιξη και θα απαιτεί πολλαπλές θυσίες, πρώτιστα από την επαναστατική του πρωτοπορία, για τις οποίες και η ίδια θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη...
4. Τα Κομμουνιστικά Κόμματα είχαν πάντα δείκτες που μετρούσαν τη δουλειά τους, δείκτες «αντοχής» αλλά και ανάπτυξης ή υποχώρησης. Χρειάζεται συγκεκριμένα απλά και όσο το δυνατόν πιο ξεκάθαρα να απαντήσουμε και στο Συνέδριό μας (αποτελέσματα - αιτίες) όχι για να κάνουμε το «χατίρι» των άσπονδων «φίλων» μας, αλλά για να μπορέσουμε να έχουμε μία πραγματικά «συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης»:
-- Ποια τα αποτελέσματα της παρέμβασής μας στο λαϊκό κίνημα και πρώτιστα στο εργατικό (π.χ. αλλαγή συσχετισμών, βαθμός οργάνωσης - μαζικότητας, ανάπτυξη αγώνων κ.ά.). Γιατί υπήρχε «υποχώρηση - αναδίπλωση» στο εργατικό - λαϊκό κίνημα αυτό το διάστημα;
-- Στην πράξη πόσο και πώς προωθήθηκε η κοινωνική συμμαχία σε πραγματικό κοινωνικό έδαφος και όχι αυτό που συχνά εμείς «βαφτίζουμε» ως τέτοια.
-- Οσον αφορά το Κόμμα: Πορεία οργανωμένης του δύναμης, κοινωνική - ηλικιακή του σύνθεση, λειτουργία του και επίπεδο συμμετοχής - δράσης των μελών. Συζήτηση για τη σημαντική πτώση της κυκλοφορίας του «Ριζοσπάστη», αλλά και η πορεία των οικονομικών του.
-- Τι γίνεται αντίστοιχα με την ΚΝΕ και την παρέμβαση - επίδρασή της στη νέα γενιά; (Αισθητή η απουσία και την περίοδο αυτή του νεολαιίστικου κινήματος).
-- Τι γίνεται (και γιατί) με την επιρροή μας στις εκλογικές μάχες που προηγήθηκαν; (Ως δείκτης στη συγκεκριμένη στιγμή του επιπέδου της κοινωνικής συνείδησης).
5. Γίνεται αναφορά για νέα γενιά στελεχών που «αναπτύσσεται και διαπαιδαγωγείται με κριτήρια που ξεφεύγουν από τον κοινοβουλευτισμό ως βάση...». Σωστά, όμως, αυτή η διαπίστωση δεν τα «προφυλάσσει» και από άλλες εξίσου σοβαρές «παθογένειες» και «παιδικές ασθένειες» που πρέπει να προσέξουμε, όπως η απόσταση λόγων και έργων, ο υποκειμενισμός, η «ανυπομονησία», ο «πολυξερισμός» που δεν δένεται με την εμπειρία την κοινωνική, κομματική, κινηματική, την έμπρακτη αντοχή στα ζιγκ-ζαγκ του κινήματος και της ζωής. «Αυτοϊκανοποίηση, δογματισμός από τη μια και αυταρχικότητα, γραφειοκρατία από την άλλη, φέρνουν στην κατάσταση εκείνη που κρατάει το στέλεχός μας μακριά από τη ζωντανή πραγματικότητα, αποσπασμένο από τη ζωή και τη μάζα του Κόμματος, από τη μάζα του λαού. Αυτό κάνει το στέλεχος και τον καθοδηγητή ανίκανο ν' ανταποκριθεί στη δουλειά του, στον κομματικό προορισμό...» (Ν. Ζαχαριάδης).
Συμφωνώ εξ ολοκλήρου με τις Θέσεις της Κεντρικής Επιτροπής. Αποτελούν όπλο για όλο το κομματικό δυναμικό, για να μπορέσουμε με μεγαλύτερη επάρκεια το επόμενο διάστημα να κατανοήσουμε τις εξελίξεις, τις συνθήκες που δρούμε και θα δράσουμε και κατά συνέπεια να προωθήσουμε τα καθήκοντα που απορρέουν, βελτιώνοντας αδύνατες πλευρές που σωστά εντοπίζονται και καθρεφτίζουν τη δράση μας.
Θεωρώ ότι η μεγαλύτερη αδυναμία μας βρίσκεται ακριβώς σ' αυτό το σημείο. Στο πώς δηλαδή βοηθά η καθοδηγητική μας δουλειά να φωτίζεται ο συνολικός «καμβάς», το συνολικό πεδίο μέσα στο οποίο δρούμε και από το οποίο απορρέουν τα κάθε φορά συγκεκριμένα καθήκοντα που έχουμε. Συνολικό καμβά εννοώντας τη σημασία που έχει η κάθε φορά συγκεκριμένη δράση μας για την προώθηση του καθήκοντος της προετοιμασίας του υποκειμενικού παράγοντα μέσα στις δύσκολες αντικειμενικά συνθήκες, ούτως ώστε ούτε να μην υπάρχει απογοήτευση από τυχόν δυσκολίες που συναντάμε, αλλά ούτε και επανάπαυση στο όνομα των δυσκολιών, που αυτή η δεύτερη πλευρά είναι που μας αφορά και παραπάνω, δεδομένου ότι μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε και γίνεται και «άλλοθι» μπροστά στις δυσκολίες που συναντάμε, με αποτέλεσμα να μην καταβάλουμε τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια στο ακέραιο.
Βασικό στοιχείο που απορρέει από τα πρώτα κεφάλαια των Θέσεων νομίζω πως είναι οι προσπάθειες θωράκισης του καπιταλιστικού συστήματος, ούτως ώστε είτε να αποφύγει όσο μπορεί μια «έξαρση» της κατάστασης, είτε γνωρίζοντας και οι ίδιοι την αδυναμία να λυθούν πλήρως οι αντιφάσεις του συστήματός τους, να μπορέσει να ελέγξει το ξέσπασμα μιας επαναστατικής κατάστασης, η οποία, όπως σωστά έχουμε πει, δεν οδηγεί αυτόματα σε εξέγερση ούτε πολύ περισσότερο σε νίκη. Είναι εμφανής η προσπάθεια θωράκισής τους και σε επίπεδο διεθνές αλλά και στο εσωτερικό, όπως σωστά επισημαίνεται, όπως και το γεγονός ότι στοιχεία του εποικοδομήματος προσαρμόζονται ακριβώς σ' αυτή την κατεύθυνση (ΜΚΟ, κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία) και θα έχουν τέτοιο βάθος και πρέπει κι από αυτή την οπτική να βοηθάμε να τα κατανοεί η εργατική τάξη, να σμπαραλιάζουμε το κύρος που προσπαθούν να αποκτήσουν.
Πρέπει, λοιπόν, μπροστά και στα ενδεχόμενα που μπαίνουν από τις σύνθετες εξελίξεις που θα έχουμε (ενδεχόμενο πολέμων κ.λπ.), αλλά ακόμη κι αν δεν έχουμε ορατές άμεσες εξελίξεις, με δεδομένη την εκτίμηση που επαναλαμβάνεται και στις Θέσεις, ότι «αυτό που σήμερα φαίνεται ακίνητο αμετάβλητο, αύριο μπορεί να αλλάξει ραγδαία», πώς εμείς αντίστοιχα προετοιμαζόμαστε;
Πώς η καθημερινή μας δράση στοχεύει ακριβώς στο να γίνονται βήματα ούτως ώστε την κρίσιμη ώρα της επαναστατικής κατάστασης που δε θα μας ρωτήσει, ούτε θα μας περιμένει, αλλά αντικειμενικά θα εκδηλωθεί ασχέτως με το επίπεδο της ανάπτυξης του υποκειμενικού παράγοντα, εμείς θα έχουμε αυτά τα εφόδια που θα μας οδηγήσουν στο να ανταποκριθούμε στο ιστορικό μας καθήκον;
Το θεμελιώδες ζήτημα του επαναστατικού προγράμματος το έχουμε λυμένο. Ακριβώς όμως από τη θεμελιώδη του σημασία προκύπτει και η ανάγκη να δουλεύουμε καθημερινά με αυτό. Και δεν πρέπει να το κατανοούμε μόνο από τη σκοπιά της προπαγάνδισης και εκλαΐκευσής του στην εργατική τάξη. Ετσι δε θα το καταφέρουμε ποτέ. Πρώτα και κυρία πρέπει να το δούμε ως αναπόσπαστο στοιχείο της καθοδηγητικής μας δουλειάς, της συζήτησης στα όργανα, στις ΚΟΒ και σε ιδεολογικοπολιτικά μαθήματα προφανώς, αλλά πολύ περισσότερο - κι εδώ εστιάζεται η βασική μας αδυναμία - μέσα από τη σταθερή ανάλυση των καθηκόντων που έχουμε στην καθημερινότητα από αυτό το πρίσμα. Να μάθουμε να δουλεύουμε μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα με αυτό τον τρόπο.
Η αδυναμία μας σε αυτή την κατεύθυνση δημιουργεί μια σειρά αδυναμίες και προβλήματα στην καθημερινή μας δράση, που εντοπίζονται και από τις Θέσεις:
Το ζήτημα της απογοήτευσης ενός κομματιού των δυνάμεών μας και του περίγυρου μέσα από τις σύνθετες δυσκολίες. Ενώ κάνουμε βήματα στην καλύτερη προετοιμασία των μαχών που δίνουμε (καταγραφή, εξοπλισμός, σχέδιο), που κι εδώ έχουμε περιθώρια βελτίωσης, μια σημαντική πλευρά που υστερήσαμε και πρέπει να βελτιώσουμε εδώ είναι το μετά. Δε γίνεται μετά από κάθε μάχη η σωστή αποτίμηση της δουλειάς, των συμπερασμάτων, στο τι και πώς συνέβαλε ακόμη και παρά τα λίγα ορατά αποτελέσματα, σ' αυτό που λέμε καθήκον της συγκέντρωσης δυνάμεων. Να προκύπτει από αυτό σταθερό σχέδιο αμέσως μετά, στη βάση ακριβώς των βημάτων που έγιναν και των δυσκολιών που συναντήσαμε. Αντιμετωπίζουμε συχνά ως αυτοσκοπό τις μάχες που δίνουμε, με αποτέλεσμα να υπάρχει κάθισμα μετά. Σωστά πασχίζουμε και αδύναμα ακόμη παρεμβαίνουμε ιδεολογικοπολιτικά για παράδειγμα πριν τις απεργιακές μάχες, ποτέ όμως δεν το κάναμε αυτό με ένταση μετά από κάποια τέτοια μάχη, ειδικά όταν δεν είχε και «μεγάλα» αποτελέσματα. Είναι πλευρά που μας βάζει και εμπόδια στη στρατολογία και οικοδόμηση, γιατί ένας κόσμος γύρω μας απογοητεύεται, χάνει το «δάσος» της προετοιμασίας για την επαναστατική σύγκρουση και απογοητεύεται από το «δέντρο» και έτσι ευνουχίζεται και η ανάπτυξη στη συνείδησή του της αναγκαιότητας της ισχυροποίησης συνολικότερα της οργανωμένης πρωτοπορίας.
Μιας τέτοιας ποιότητας καθοδηγητική δουλειά θα συμβάλλει και στο να ξεπερνιούνται αδυναμίες και στα ζητήματα της σχέσης Κόμματος - κινήματος, του περιεχόμενου των αγώνων σε οποιεσδήποτε συνθήκες. Η ανοχή που ενδεχόμενα να υπάρχει, η δυσκολία άλλες φορές, αν συνδέεται με το ερώτημα «δηλαδή σε επαναστατικές συνθήκες που θα επιδεινωθεί η κατάσταση απότομα και τα προβλήματα θα τσακίζουν», εμείς πώς θα ανοίξουμε τότε την προοπτική στην εργατική τάξη αν σήμερα κάνουμε πίσω, θα βοηθά στο να κατανοείται η σημασία τού να παλεύονται σήμερα αυτές οι αδυναμίες - δυσκολίες.
Ετσι θα καταφέρουμε να κάνουμε βήμα ουσιαστικό και στην προσπάθεια του βασικού στόχου που βάζουμε, για να γίνουν τα Τομεακά όργανα επιτελεία δουλειάς αλλά και στο ουσιαστικό καθήκον της ανάπτυξης - ανάδειξης στελεχών. Οταν η καθημερινότητα αποστεώνει τη συζήτηση, όταν γίνεται κύριο το να κυνηγάμε ένα νούμερο και ένα στόχο κι όχι γιατί τον κυνηγάμε είναι φυσικό να βάζουμε εμπόδια στο να αναπτύσσεται ένα δυναμικό μας, να φρενάρει και η δράση του, αλλά πολύ περισσότερο η ωρίμανσή του και να έχει και αδυναμίες που εντοπίζουν οι Θέσεις για τα νέα στελέχη, ειδικά όπως π.χ. να φαίνεται η δράση μας αποσπασματική. Αυτό τυραννάει πολλές φορές και τη λειτουργία και συζήτηση των Τομεακών οργάνων και νομίζω πως με μεγαλύτερη καρτερικότητα πρέπει να δούμε πώς θα ωριμάζουν τέτοιες πλευρές στη συζήτηση των οργάνων, που θα φέρουν και τα «μετρήσιμα» αποτελέσματα, πώς θα μάθουμε να δουλεύουμε μακροπρόθεσμα και με προοπτική, αντί να κυνηγάμε πολλές φορές αποστεωμένα μόνο το εφήμερο αποτέλεσμα.
Σύντροφοι και συντρόφισσες με αυτήν την παρέμβαση θέλω να χαιρετίσω τις Θέσεις της ΚΕ για το 20ό Συνέδριο, το στόχο για το οργανωτικο - πολιτικό ατσάλωμα του ΚΚΕ και να ασκήσω κριτική σε ορισμένες αντιλήψεις που στέκονται εμπόδιο.
Η θεμελίωση της κοσμοθεωρίας μας, του επιστημονικού κομμουνισμού από τους κλασικούς αποκάλυψε τις νομοτέλειες κίνησης της Ιστορίας, της εξέλιξης των κοινωνικο - οικονομικών σχηματισμών, έλυσε θεωρητικά μια κι έξω τη βασική αντίθεση της καπιταλιστικής κοινωνίας και έχει αποδείξει την ισχύ της και την ανωτερότητα της και ιστορικά, με τη νίκη της μεγάλης Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης.
Σήμερα, σε φάση νίκης της αντεπανάστασης και εγκλωβισμού των λαών στον φαύλο κύκλο της καπιταλιστικής ανάπτυξης και κρίσης τα περιθώρια ανάπτυξης της θεωρίας περιορίζονται σε επιμέρους επιστήμες και ζητήματα έρευνας - μελέτης, όπως τον εντοπισμό των αιτιών που οδήγησαν στην ανατροπή των κρατών της εργατικής τάξης στην ΕΣΣΔ που σε βασικές γραμμές έχει εκπληρωθεί από το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ.
Το πέρασμα στη σοσιαλιστική οικοδόμηση, η εξέλιξη της κοινωνίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εξέλιξη της θεωρίας, σύμφωνα με την υλιστική αντίληψη δεν πάει αντίστροφα. Η αντιπαράθεση με τις διάφορες ανακυκλούμενες αντιδραστικές και οπορτουνιστικές θεωρίες μάς θέτει σήμερα το καθήκον της διάδοσης και αφομοίωσης της κοσμοθεωρίας για τη συγκέντρωση δυνάμεων, την οργάνωση της κρίσιμης μάζας με βάση το Πρόγραμμά μας για την κομμουνιστική επανάσταση.
Η γενίκευση της πείρας σήμερα από την καθημερινή οργάνωση της ταξικής πάλης μέχρι τη χάραξη ενιαίας επαναστατικής στρατηγικής στο διεθνές εργατικό κομμουνιστικό κίνημα χρειάζεται να αντιστοιχηθεί με τον μαρξισμό - λενινισμό. Επομένως, δεν είμαστε σε φάση για ανάπτυξη της θεωρίας, αλλά αντιστοίχισής της με την πράξη και πιστεύω πως η αντίθετη άποψη περιέχει το σπέρμα ενός σύγχρονου, ύπουλου αναθεωρητισμού με μικροαστική κοινωνική βάση ριζωμένη στην μικρο-ιδιοκτησία αλλά και τη μισθωτή σκλαβιά. Αποσυνδέει την πάλη για τους όρους διαβίωσης από την πάλη για την εξουσία. Ουσιαστικά, προσανατολίζει τον ταξικό αγώνα στην άμβλυνση της βασικής αντίθεσης και όχι στη λύση της με ταβάνι την ανάκτηση των απωλειών. Δηλαδή, εκφυλίζει τον ταξικό χαρακτήρα του εργατικού κινήματος, έρχεται ξεκάθαρα σε αντίθεση με την Θέση 66.
Χαρακτηριστικό του αναθεωρητισμού της σύγχρονης εποχής, ο οποίος επιδρά εντός κι εκτός των γραμμών μας, είναι ότι λειτουργεί ως προγεφύρωμα εισβολής αστικών κριτηρίων στις κομματικές μας οργανώσεις. Για παράδειγμα η αντίληψη ότι κουνάμε το δάχτυλο στον κόσμο κι έχουμε δασκαλίστικο ύφος είναι άλλη μια έκφραση της κριτικής ότι δήθεν η πολιτική του ΚΚΕ δεν πείθει, είναι δογματική επειδή δεν είναι επικοινωνιακή, επειδή δεν υπακούει στους κανόνες του μάρκετινγκ δηλαδή, επειδή είναι εργατική και όχι αστική.
Παράλληλα, προωθεί την τακτική του να χαϊδεύουμε αυτιά, να υποτάσσουμε την πολιτική μας στον αρνητικό συσχετισμό, εγκαταλείποντας την κομματική μας γλώσσα, την ταξική - μαρξιστική ορολογία και τελικά τη διάδοσή της που αποτελεί το βασικό εργαλείο εκλαΐκευσης του Προγράμματός μας και τη μοναδική πολιτική έκφραση της εργατικής τάξης.
Με την παραπάνω λογική ορισμένοι μάλιστα έχουν φτάσει στο σημείο να φέρνουν σε αντιπαράθεση τις σύγχρονες κατακτήσεις με τις μεγάλες ιστορικές κατακτήσεις του εργατικού κινήματος και της σοβιετικής εξουσίας, υποστηρίζουν ότι μόνο με τις πρώτες πείθουν. Στην ουσία, τους είναι πιο εύκολο να τις πουλήσουν στον κόσμο, να κάνουν μάρκετινγκ δηλαδή, χωρίς να κάνουν τον κόπο να ανεβάσουν την ταξική πολιτική συνείδηση.
Μάταια προσπαθούν να διασπείρουν τον οικονομισμό, να διαχωρίσουν το εργατικό κίνημα από την πρωτοπορία του, αφού η ταξική πάλη δεν καταργείται, μόνο με αυτήν την γραμμή κερδίζονται συνειδήσεις.
Στην εκατοντάχρονη ηρωική του πορεία το Κόμμα μας αντιμετώπισε με όλες τις μορφές πάλης και πίστη στην εργατική τάξη από τους ισχυρότερους ιμπεριαλιστές μέχρι τους πιο ελεεινούς οπορτουνιστές. Δεν μας σταματάει τίποτα, σύντροφοι.
Εμπρός για την ανασύνταξη του διεθνούς εργατικού κομμουνιστικού κινήματος!
Ζήτω το 20ό Συνέδριο του ΚΚΕ!
Βρισκόμαστε ένα βήμα πριν από την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του ΚΚΕ.
Ποια είναι τα καθήκοντα των σημερινών κομμουνιστών;
Τι διδαχθήκαμε στη διάρκεια αυτού του αιώνα;
Πού μεγαλουργήσαμε, ποια λάθη κάναμε;
Βρισκόμαστε μπροστά σε νέες συνθήκες, πολύ διαφορετικές από αυτές προηγούμενων δεκαετιών. Μπροστά σε μία ιδεολογική επίθεση - καταιγίδα της αστικής τάξης με όλα τα μέσα που διαθέτει.
Καλώς ή κακώς το ΚΚΕ είναι σήμερα η ναυαρχίδα του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος.
Το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα βρίσκεται σε υποχώρηση και οι ευθύνες γι' αυτό βαρύνουν όλους μας.
Τι οδήγησε στις αντεπαναστατικές ανατροπές;
Η εκτίμησή μου είναι ότι δεν ευθύνεται μόνο η οικονομική πολιτική αλλά και η βαθιά υποτίμηση της ιδεολογικής δουλειάς τόσο στα κόμματα του υπαρκτού σοσιαλισμού όσο και στα κόμματα των καπιταλιστικών χωρών, η υποτίμηση του «ευρωκομμουνισμού», η χαλάρωση της πάλης ενάντια στο ρεφορμισμό και κυρίως η υποβάθμιση της κριτικής απέναντι στις επιλογές της ηγεσίας του ΚΚΣΕ (κάτι που ισχύει και για το Κόμμα μας), η μη συμμετοχή των εργατικών μαζών στις σοσιαλιστικές χώρες στη λήψη των αποφάσεων, η περιθωριοποίηση των διαφορετικών απόψεων μέσα στα Κομμουνιστικά Κόμματα των σοσιαλιστικών χωρών, η υποχώρηση δηλαδή της ταξικής συνείδησης.
Βρισκόμαστε ένα βήμα πριν τον γενικευμένο ιμπεριαλιστικό πόλεμο που θα σπρώξει την ανθρωπότητα (μέσα από ποταμούς αίματος) ή στη βαρβαρότητα ή μπροστά, προς τη νέα κοινωνία, την κομμουνιστική. Ας είμαστε προετοιμασμένοι όσο γίνεται γι' αυτό το ενδεχόμενο, να μην αφήσουμε την εργατική τάξη της Ελλάδας να γίνει θυσία στα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα.
Ας ξεχάσουμε τον ειρηνικό μετασχηματισμό της κοινωνίας, όχι γιατί εμείς δεν τον θέλουμε αλλά γιατί οι ιμπεριαλιστές δεν υπάρχει περίπτωση ποτέ να δώσουν ειρηνικά την εξουσία.
Υψιστο καθήκον όλων των κομμουνιστών, των φίλων και οπαδών του Κόμματός μας είναι η διαφύλαξη των αρχών του μαρξισμού - λενινισμού, η ασίγαστη πάλη με τους οπορτουνιστές και τους κάθε λογής αυτόκλητους αριστερούς, η καθοδήγηση των εργατικών μαζών στην ταξική αναμέτρηση με τους ιμπεριαλιστές, ντόπιους και ξένους, η διαρκής επαγρύπνηση.
Ο 20ός αιώνας μάς έδωσε πολλά διδάγματα που το Κόμμα μας μπορεί και πρέπει να αναδείξει όσο γίνεται πιο πολύ μέσα από ιδεολογικά και ιστορικά μαθήματα στις κατά τόπους ΚΟΒ και στα οποία θα συμμετέχουν μέλη, οπαδοί και φίλοι του. Να μάθουν οι νέοι κομμουνιστές την Ιστορία του ΚΚΕ, χωρίς ωραιοποιήσεις, καυτηριάζοντας τα λάθη μας και απονέμοντας ευθύνες όπου αυτές υπάρχουν.
Η Ιστορία του Κόμματός μας είναι γεμάτη από αγώνες και χιλιάδες νεκρούς αγωνιστές.
Η ηρωική δράση των Ελλήνων κομμουνιστών μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και στη συντριβή του ναζισμού.
Η ηρωική δράση του ΔΣΕ διδάσκει όλους μας ότι και αν ο εχθρός είναι ισχυρότερος η ταξική μάχη πρέπει να δοθεί μέχρι το τέλος.
Αν δεν μπορέσαμε ακόμα να νικήσουμε αυτό οφείλεται σε αντικειμενικούς αλλά και υποκειμενικούς παράγοντες. Ολα δείχνουν ότι η Ιστορία αναθέτει στο ΚΚΕ το ρόλο του καθοδηγητή του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. Ας είμαστε λοιπόν έτοιμοι για τους αγώνες που έρχονται, που είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσουν το λαό μας και τους λαούς όλου του κόσμου στην κομμουνιστική κοινωνία.
Είναι επιτακτική ανάγκη να ανεβάσουμε το ιδεολογικό και πολιτικό μας επίπεδο εκεί που απαιτούν οι καιροί με τη μελέτη των εντύπων του Κόμματος αλλά και με τη δουλειά καθενός μας προσωπικά. Είμαστε πίσω σε αυτόν τον τομέα και η κοινωνία κινείται πλέον με ταχύτητα φωτός.
Πρέπει να αναδείξουμε πιο πλατιά και μαζικά τα εργατικά στελέχη σε όλες τις βαθμίδες του Κόμματος.
Τα τελευταία χρόνια η ΚΕ έχει κάνει ένα μεγάλο αγώνα για την αντιμετώπιση αντιλήψεων που στο παρελθόν έβλαψαν το Κόμμα μας (όπως οι κοινοβουλευτικές αυταπάτες) και πραγματικά πιστεύω ότι βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο.
Η κριτική που γίνεται στις Θέσεις για τα Κομμουνιστικά Κόμματα των άλλων χωρών με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο. Μόνο που αυτή η κριτική κατά τη γνώμη μου έπρεπε να είναι πιο αναλυτική και να επεκτείνεται και σε άλλα κόμματα εκτός της Κίνας και της Κούβας, όπως για παράδειγμα το ΑΚΕΛ. Ακόμα θα ήθελα αυτή η κριτική να έχει γίνει νωρίτερα και με πιο αυστηρό τρόπο ώστε να γνωρίζουν όλοι ότι το Κόμμα μας διαχωρίζει τη θέση του από τις πολιτικές αυτών των κομμάτων και να μη δημιουργούνται συγχύσεις στον απλό κόσμο αλλά και σε εμάς.
Τέλος, χαιρετίζω την αυτοκριτική της ΚΕ σε όλους τους τομείς της δράσης του Κόμματος.
ΖΗΤΩ ΤΟ 20ό ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΖΗΤΩ ΤΑ 100ΧΡΟΝΑ ΤΟΥ ΚΚΕ
Συμφωνώ με το κείμενο των Θέσεων. Οι Θέσεις αναδεικνύουν την πρωτοπόρα δράση των κομμουνιστών ως προϋπόθεση για την ανασύνταξη του κινήματος. Πολλές φορές μένουμε σε αυτήν τη φράση γενικόλογα αγνοώντας το περιεχόμενό της. Γιατί αποτελεί προϋπόθεση; Διότι είμαστε πιο αγωνιστές από άλλους; Διότι είμαστε πιο οργανωμένοι; Το βασικότερο στοιχείο που μας κάνει πρωτοπορία είναι το επαναστατικό Πρόγραμμα του ΚΚΕ. Εφόσον έχουμε τέτοιο, αποτελούμε το πιο συνειδητό τμήμα της εργατικής τάξης (ΕΤ), την ανώτερη μορφή οργάνωσής της.
Ο καθοδηγητικός ρόλος του ΚΚ (αυτή είναι η σχέση κόμματος - κινήματος) έγκειται στο γεγονός ότι συνδέει την καθημερινή πάλη της ΕΤ με τον κομμουνισμό, με τις νέες αναγκαίες για την κοινωνία σχέσεις παραγωγής. Αυτή η σύνδεση είναι που δίνει μαχητικότητα με διάρκεια στο κίνημα. Δίνει ουσιαστικό περιεχόμενο στην αντι-εργοδοτική στάση των εργαζομένων, η οποία μπορεί να υπάρχει σε έναν βαθμό από μόνη της. Μόνο αυτή η σύνδεση μπορεί να δώσει αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα στην πάλη, να φέρνει την ΕΤ όχι απέναντι στους ξεχωριστούς εργοδότες αλλά απέναντί τους σαν τάξη των καπιταλιστών.
Σε άλλα άρθρα του προσυνεδριακού αναφέρεται η δυσκολία του έργου να τραβήξεις τους εργαζόμενους από την απογοήτευση, όταν π.χ. κλείνει μια επιχείρηση. Πράγματι, ποια πτυχή ενός αμιγούς συνδικαλιστικού αγώνα μπορεί να εξηγήσει γιατί μια καπιταλιστική επιχείρηση δεν έκλεισε λόγω κακής διαχείρισης ή να απαντήσει στο αν οι εργαζόμενοι έπρεπε να είχαν δεχτεί μειώσεις μισθών; `Η να αντιμετωπίσει την απογοήτευση αν δεν κερδηθούν τα δεδουλευμένα, αν δεν πετύχουν τα αιτήματα; Ποιος θα μπορούσε να εξηγήσει αυτές τις αντικειμενικές εξελίξεις εκτός από τους κομμουνιστές; Επομένως, νομίζω ότι η δουλειά των κομμουνιστών συνδικαλιστών πρέπει να ξεκινά από την παραδοχή ότι ένας άλλος κόσμος είναι αναγκαίος και εφικτός. Οσο αυτό δεν γίνεται εξηγώντας το μάλιστα μέσα από το μετερίζι των εργαζόμενων σε κάθε χώρο, η δράση τους θα είναι καταδικασμένη να περιορίζεται στα όρια του συνδικαλισμού, ο οποίος δίχως τέτοιο περιεχόμενο μπορεί να γυρίσει και εναντίον τους.
Αυτό επιβεβαιώνεται από την πείρα μας στην περιοχή από τη δράση ενός συνδικάτου Ξενοδοχοϋπαλλήλων, όπου η πλειοψηφία του ΔΣ, αν και δεν συμφωνεί με τη γραμμή μας, έχει δώσει όχι λίγες μάχες τα τελευταία χρόνια. Ομως το βασικότερο μέσο πάλης που επέλεγαν, γύρω από το οποίο μάλιστα συσπειρώνονταν για πολλά χρόνια οι μερικές εκατοντάδες μέλη του σωματείου, είναι το γνωστό στους εποχικούς εργαζόμενους «αίτημα επαναπρόσληψης», που αποτελεί μια άμυνα απέναντι στον ξενοδόχο. Βέβαια, την ίδια στιγμή δεν συμμετείχαν, ή τουλάχιστον δεν έδιναν τη μάχη της μαζικοποίησης σε γενικές απεργίες ή και απεργίες του κλάδου. Από τη δράση τους φαίνεται ότι θεωρούν τα δικαστήρια πιο οξυμένη μορφή πάλης από την ίδια την απεργία. Τη μάχη για τα δεδουλευμένα από ξενοδοχεία που έκλεισαν την περιόρισαν στις δίκες ενάντια στον εργοδότη. Το ίδιο έκαναν και για άλλα ζητήματα. Μάλιστα, επέμεναν σε αυτό ενώ κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών μια σειρά κεκτημένα του κλάδου τσακίστηκαν. Εναπόθεταν τη βελτίωση της κατάστασης σε μια «τίμια» κυβέρνηση και στη διαφάνεια των αστικών θεσμών.
Η εμπιστοσύνη στους θεσμούς και η αποθέωση του αστικού δικαστηρίου τούς κόστισε όταν όλα αυτά τους πρόδωσαν. Οι ίδιοι απογοητεύτηκαν, πολύ περισσότερο οι εργαζόμενοι οι οποίοι πια δεν ανταποκρίνονται ούτε στο όπλο της «επαναπρόσληψης» και προτιμούν την ατομική διαπραγμάτευση με τον εργοδότη, με ό,τι συμβιβασμό αυτό συνεπάγεται. Οι συνδικαλιστές, τώρα πιο απογοητευμένοι λόγω της αποσυσπείρωσης, κριτικάρουν τα μέλη του σωματείου γιατί «δεν καταλαβαίνουν». Ο κομμουνιστήςμ λοιπόν, αν ήταν εκεί (αυτό είναι ένα 1ο ζήτημα), ακόμα και με όρους μειοψηφίας, θα πάλευε για να μειώνεται το κύρος των αστικών θεσμών. Ισως, όσο η τακτική της «επαναπρόσληψης» μεσουρανούσε, να μην είχε απήχηση σε εργαζόμενους, να μην τον ακολουθούσαν παρά ελάχιστοι παρόλο το δίκιο του. Την αποκαθήλωση των αστικών θεσμών, ακόμα και όταν αυτοί φαινομενικά σε εξυπηρετούν, ποιος θα μπορούσε να την πάρει πάνω του αν όχι ο κομμουνιστής; Ποιος άλλος; Κατ' επέκταση, ποιος εργαζόμενος θα το δέχεται αυτό στη συνείδησή του αν δεν απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την αστική ιδεολογία, αν δεν πείθεται όλο και περισσότερο ότι ένας άλλος κόσμος είναι αναγκαίος και εφικτός;
Σε όποιον δεν αρέσει και του φαίνεται «στένεμα» η σύνδεση του εργατικού κινήματος με τον κομμουνισμό, να μας πει τι θα απαντήσει στους χιλιάδες απολυμένους που δεν δικαιώνονται, φυσικά ούτε από τα αστικά δικαστήρια. Αν τους πούμε για τον άλλο δρόμο ανάπτυξης είναι «σεχταριστικό», ενώ αν παλέψουν για τον εκδημοκρατισμό των αστικών θεσμών, ανταποκρίνεται περισσότερο στην ανάγκη της εποχής;
Η συγκέντρωση δυνάμεων για την επανάσταση εξαρτάται από την ύπαρξη κομμουνιστών στους νευραλγικούς χώρους και από την προβολή και ζύμωση με βάση αυτό που καλείται να οικοδομηθεί μετά την επανάσταση. Και αυτό από τώρα, σε μη επαναστατικές συνθήκες. Σε αυτό κρινόμαστε, στο πόσο έτοιμη θα είναι η εργατική τάξη να δώσει την κρίσιμη μάχη την κρίσιμη στιγμή.
Για τον Ιμπεριαλιστικό Πόλεμο
Κάτω από αυτό το πρίσμα πρέπει να δούμε και το ζήτημα του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Οχι απλά σαν πρόβλεψη που κάνει κάποιος αν χρησιμοποιεί τα διαλεκτικά εργαλεία. Αλλά σαν οδηγό καθηκόντων στο σήμερα, τώρα. Πρώτον, γιατί ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος είναι «ο μεγάλος σκηνοθέτης της επανάστασης», διότι από αυτόν μπορεί να προκύψει επαναστατική κατάσταση. Δεύτερον, γιατί η στάση του εργατικού κινήματος απέναντί του θα κρίνει την επιτυχία ενδεχόμενης εξέγερσης. Η στάση αυτή δεν μπορεί να αφεθεί να κριθεί τότε. Θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να τραβήξεις την ΕΤ μακριά από την αστική ιδεολογία σε τέτοιες συνθήκες. Ας αναλογιστούμε το εξής. Επαναστατική κατάσταση πού είναι πιθανότερο να διαμορφωθεί; Στην πλευρά του νικητή ή μήπως στην πλευρά του ηττημένου αστικού στρατοπέδου; Πού πιθανότερα θα αποδιοργανωθεί το αστικό κράτος; Αυτό έχει απαντηθεί από τον Λένιν και έχει εφαρμοστεί από τους μπολσεβίκους. Αν υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να εύχεται η ΕΤ, είναι να βγει η αστική τάξη της χώρας της όσο πιο αδύναμη γίνεται από τον πόλεμο. Σε εκείνες τις συνθήκες, δεν θα είναι καθόλου εύκολο να αποδείξουμε ότι μια τέτοια θέση δεν είναι «προδοσία της πατρίδας», αν από σήμερα, μαζί με την ανάδειξη του χαρακτήρα του πολέμου και των νομοτελειών που οδηγούν σε αυτόν, δεν δώσουμε μάχη ώστε η ΕΤ να αντιλαμβάνεται την πατρίδα στην ταξική της πραγματικότητα.
Εύχομαι κάθε επιτυχία στο 20ό Συνέδριο του ΚΚΕ
1. Σκέψεις πάνω στην Πολιτική Συμμαχιών (Θέση 58, 67)
Η βασική αντίθεση είναι κεφάλαιο - εργασία. Με βάση την πολιτική συμμαχιών μας, η οποία περιλαμβάνει και μικρούς ΕΒΕ, μπορεί ένας κομμουνιστής να μισθώνει εργασία; Αν όχι, πού το ξεκαθαρίζουμε αυτό στα κείμενα του Κόμματος; Αν ναι, θεωρούμε τελικά ότι η συνείδηση προηγείται του αντικειμενικού είναι;
Είναι σημαντικό να μη θολώνουν οι αντικειμενικές σχέσεις εκμετάλλευσης εργοδότη - εργαζόμενου για χάρη μιας πιθανής συμμαχίας. Στον επισιτισμό π.χ. στον οποίο απασχολείται το 10,4% των εργαζομένων στην Ελλάδα, το 49% των εργατών απασχολείται σε μικρές επιχειρήσεις που απασχολούν μέχρι 10 εργαζόμενους (ΚΟΜΕΠ 6/2016). Οσο κι αν πλήττεται ένας μικρός εργοδότης από τα μονοπώλια, εξακολουθεί να εκμεταλλεύεται τους εργαζόμενούς του, η βασική αντίθεση κεφάλαιο - εργασία παραμένει, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
2. Σκέψεις για το ζήτημα των «λεγκαλιστικών αυταπατών» (Θέση 65)
Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μια έξαρση ακροδεξιού ακτιβισμού, από ωμές επιθέσεις που πια είναι τόσο συνηθισμένες που περνάνε απαρατήρητες, καταλήγοντας μέχρι και σε νεκρούς. Από τις αποκαλυπτικά πολιτικές επιθέσεις σε βάρος μεταναστών, εργατών και την επίθεση στο ΠΑΜΕ, μέχρι και σε τυφλές επιθέσεις σε απλές αντιφασιστικές rap συναυλίες! (5/7/13, λίγους μήνες πριν τη δολοφονία του rapper Φύσσα, επίθεση με μολότωφ σε συναυλία στην πλατεία Δαβάκη στην Καλλιθέα). Η συνεργασία ή έστω τα στραβά μάτια των θεσμών του αστικού κράτους είναι δεδομένα, η εμπειρία από τη δίκη της ναζιστικής Χρυσής Αυγής δείχνει πολλά. Εχουμε ήδη αποκαλύψει και καταδικάσει το ναζισμό χωρίς να περιμένουμε την αστική δικαιοσύνη. Mε τις κωλυσιεργίες της έχει ήδη δείξει τις προθέσεις της. Ο λόγος αντικειμενικά είναι πια μόνο σε εμάς. Χωρίς να παρασυρόμαστε από φωνές που επί της ουσίας διαχωρίζουν τον αντιφασιστικό από τον αντικαπιταλιστικό αγώνα, έχουμε την υποχρέωση και την αριθμητική υπεροχή στο κίνημα να ανεβάσουμε τους τόνους, να ακυρώνουμε συγκεντρώσεις και πορείες τους, να αποκλείουμε γραφεία τους. Εχουν γίνει πολλά από το προηγούμενο Συνέδριο μέχρι σήμερα, οπότε ίσως είναι και ζήτημα αυτοπροστασίας πλέον. Τέτοιου είδους δράση αναπόφευκτα θα μας οδηγήσει σε γκρίζες νομικά ζώνες. Υπάρχει ανάγκη όμως να αναγκάσουμε τους φασίστες να νιώσουν την καυτή ανάσα μας, όπου προσπαθούν να χύσουν το ρατσιστικό τους δηλητήριο. Διάσπαρτες αντιφασιστικές ομάδες, με βασικό αιμοδότη τον α/αναρχικό χώρο, παρά τη μικρή δύναμή τους, φαίνονται ιδιαίτερα κινητικοί προς αυτή την κατεύθυνση, κερδίζοντας έτσι και συμπάθεια και ιδεολογική επιρροή σε τμήματα της νεολαίας, εντέλει βέβαια σκοντάφτοντας στα ίδια τα ιδεολογικά τους αδιέξοδα.
3. Σκέψεις πάνω στο γυναικείο ζήτημα (Θέσεις 59, 67)
Δεχτήκαμε δικαιολογημένη κριτική για τη θέση μας για το σύμφωνο συμβίωσης. Θεωρώ ότι σε μεγάλο βαθμό, οι επεξεργασίες μας για το θέμα, όπως αποτυπώνονται σε διάφορες στιγμές (ΚΟΜΕΠ 15/3, 16/1, «Ρ» 20/12/15), ξεκινάνε τόσο από αυθαίρετες υποθέσεις και καταλήγουν σε εξίσου αυθαίρετα συμπεράσματα. Είναι δύσκολο να αναλύσω εδώ εκτεταμένα αποσπάσματα λόγω οικονομίας χώρου. Ισως αντανακλούν την άποψη της επιστημονικής κοινότητας σε περασμένες δεκαετίες. Στην «Καταγωγή της οικογένειας» του Ενγκελς («Σύγχρονη Εποχή», σελ. 100-101) διαβάζουμε ότι στο μέλλον οι άνθρωποι θα φτιάξουν «τη δική τους ζωή και τη δική τους αντίστοιχη κοινή γνώμη για τις πράξεις του καθενός και - τελεία και παύλα». Η ανθρωπότητα βάζει μπροστά της τα ζητήματα που μπορεί να λύσει. Σαν πρωτοπόροι και κομμουνιστές, που μεταξύ άλλων θεωρούμε ότι το μεγάλωμα των παιδιών πρέπει να είναι κοινωνική υπόθεση, είναι δική μας υποχρέωση να διαμορφώνουμε την αντίστοιχη ευνοϊκή κοινή γνώμη για το ξεπέρασμα της δεδομένης πυρηνικής οικογένειας, να αδράττουμε τις ευκαιρίες που μας δίνει η επικαιρότητα να αποδομούμε το μεταφυσικό της περιτύλιγμα και να ξεσκεπάζουμε την ιστορικότητα και τον οικονομικό της ρόλο. Εκτός κι αν, για να μην αποκτήσει το παιδί «παραποιημένη αντίληψη αυτής της βιολογικής σχέσης των δύο φύλων», γίνουμε αντίθετοι π.χ. και στη μονογονεϊκή οικογένεια όπου το παιδί δεν γνωρίζει πατέρα, ή στην υιοθέτηση παιδιού από γονείς με διαφορετικό χρώμα δέρματος, ή θεωρήσουμε πως ένα ορφανό παιδί αποκτά «ομαλότερη ψυχοσωματική και κοινωνική ανάπτυξή» μέσα σε ένα ίδρυμα, από ό,τι αν το υιοθετούσαν και το μεγάλωναν ομοφυλόφιλοι, άτομα χωρίς καν σύντροφο, ή γενικότερα άνθρωποι που έχουν επιλέξει διαφορετικές μορφές συμβίωσης, ακόμα και κοινοβιακές. Ηδη απορρέουν δικαιώματα από τη σεξουαλικότητα κάποιου - μόνο οι ετεροφυλόφιλοι έχουν δικαίωμα να τεκνοθετούν. Η σεξουαλικότητα, ή ακόμα και η έλλειψη αυτής, δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί να θεωρείται κριτήριο για την καταλληλότητα κάποιου να υιοθετήσει, τι σχέση μπορεί να έχει με την ικανότητα κάποιου να είναι υπεύθυνος κηδεμόνας.
Πολύ σημαντική επίσης είναι η ανάδειξη από το εργατικό ή το γυναικείο κίνημα περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης σε εργάτριες από προϊστάμενους στους χώρους εργασίας. Υπάρχει διπλός φόβος που πρέπει να σπάσει, από τη μία της απόλυσης, από την άλλη των κάθε είδους ταμπού, που κάνουν τις γυναίκες να διστάζουν να τα αναφέρουν. Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, ο λόγος για το γυναικείο κίνημα πρέπει να είναι πρωτίστως στις γυναίκες.
4. Σκέψεις πάνω στην παρέμβαση του Κόμματος στον πολιτισμό (Θέση 73)
Είναι κρίμα από τη μία να έχουμε ένα σημαντικό θεωρητικό κεκτημένο (π.χ. Συνέδριο για τον Μπρεχτ, ομιλία Ελένης Μηλιαρονικολάκη στο σεμινάριο της ΤΟ Καλλιτεχνών κ.λπ.), από την άλλη να αφήνουμε αναξιοποίητο τεράστιο μέρος αυθεντικής, ζωντανής, πρωτότυπης νεολαιίστικης καλλιτεχνικής δημιουργίας που «ψάχνεται» πολιτικά αλλά δεν είναι ακόμα ώριμη. Φυσικός της χώρος είναι το ΚΚΕ, αλλά αξιοποιείται από άλλους χώρους, οι οποίοι σε τελική ανάλυση χτίζουν «πελατεία» με βάση τα πολιτιστικά αντανακλαστικά τους και την παρέμβασή τους εκεί. Εν τέλει στα φεστιβάλ μας υπάρχουν περιπτώσεις που παρακολουθούμε μουσικές διασκευές ξανά και ξανά, ανεχόμαστε σεξιστικά αστεία των γνωστών καλλιτεχνών υποστηρικτών του ΕΠΑΜ, ραπ «συγκροτήματα» που θησαύρισαν υμνώντας και προβάλλοντας την καλοπέραση. Ετσι αδικούμε οι ίδιοι τον εαυτό μας και τις ικανότητές μας ειδικά στο μέρος της νεολαίας που, ερχόμενο για πρώτη φορά σε επαφή με την πολιτική, βγάζει συμπεράσματα και μέσα από τη στάση μας στο πολιτιστικό. Η σημασία της τέχνης, αν και σε καμία περίπτωση πρωταρχική, είναι μεγάλη, πιθανόν τα τραγούδια να μπορούν να φτάσουν εκεί που δεν φτάνουν οι αναλύσεις και τα καλέσματα.
Ολα αυτά χωρίς να υποτιμούμε την ιδιαίτερη φύση της εργασίας του καλλιτέχνη, ειδικά στον καπιταλισμό, που όταν είναι αποκομμένος από την παραγωγή, άρα δεν είναι γειωμένος με τα πραγματικά προβλήματα, σε συνδυασμό με την προβολή που του δίνει ο χώρος, ίσως να οδηγείται πιο εύκολα σε μικροαστικές αντιλήψεις και λόγο.
Ζήτω το 20ό Συνέδριο.
Διανύουμε μια ιστορική εποχή του καπιταλισμού, που είναι πολύ δύσκολο γι' αυτόν να αναπαραχθεί. Το γεγονός αυτό γίνεται ιδιαίτερα φανερό μετά την καπιταλιστική οικονομική κρίση. Οι ρυθμοί ανάπτυξης των βασικών καπιταλιστικών δυνάμεων είναι χαμηλοί και για ορισμένες καπιταλιστικές χώρες είναι σχεδόν στάσιμοι, με αποτέλεσμα, ορισμένες απ' αυτές, να μην έχουν ξεπεράσει ακόμη τα προ της κρίσης επίπεδα ανάπτυξης.
Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό γνώρισμα της σύγχρονης εποχής είναι το γεγονός ότι αυτή η δυσκολία αναπαραγωγής, πέρα από τη γνωστή πρακτική των κυρίαρχων τάξεων να επιρρίπτουν τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης στις πλάτες των εργαζομένων, που τους εντείνει την εξαθλίωση και τους αυξάνει την ανεργία, οδηγεί τον καπιταλισμό στην πλήρη ανάπτυξη όλων των αντιθέσεων που τον διαπερνούν.
Παραπέρα, η δυσκολία του αυτή οξύνει τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, αυξάνει τη ροπή του προς την πολιτική αντίδραση, πολιτική αντίδραση σε όλους τους τομείς της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, στις επιστήμες, στον πολιτισμό, στις ανθρώπινες αξίες. Οδηγεί στην αύξηση των τοπικών πολέμων.
Ολα τα παραπάνω συμβαίνουν, γιατί το ξαναμοίρασμα της παγκόσμιας αγοράς δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί όπως παλιότερα, ως αναπόφευκτο αποτέλεσμα ενός παγκόσμιου πολέμου, την ίδια στιγμή, που το παγκόσμιο οικονομικό ενδιαφέρον μετακινείται σταθερά προς την Ανατολή, όπου δεσπόζει η παρουσία της Λαϊκής Κίνας, η οποία ακόμη και κατά τη διάρκεια της καπιταλιστικής κρίσης είχε αξιοσημείωτους ρυθμούς ανάπτυξης.
Ολες οι παγκόσμιες δυνάμεις, μπροστά σ' αυτήν την κατάσταση, επιδιώκουν να εξασφαλίσουν τις καλύτερες προϋποθέσεις δράσης τους για την επόμενη ημέρα. Στη χειρότερη θέση τόσο από την άποψη των υλικών προϋποθέσεων όσο και των οικονομικών, των πολιτικών και στρατιωτικών δυνατοτήτων, βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ενωση, που η συνοχή της έχει δεχτεί ισχυρό χτύπημα, με τη δρομολόγηση της αποχώρησης της Βρετανίας. Παράλληλα, τα διαλυτικά της φαινόμενα εντείνονται.
Την ίδια στιγμή, το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα τελεί κάτω από την επίδραση των αντεπαναστατικών ανατροπών. Αδυνατεί να ξεπεράσει τα κρισιακά του φαινόμενα, δεν μπορεί να συγκροτηθεί σε μια υπολογίσιμη πολιτική δύναμη, που θα καθοδηγήσει την εργατική τάξη και τους συμμάχους της. Ακόμη και Κομμουνιστικά Κόμματα, που διατηρούν σημαντικές δυνάμεις, όπως το Κόμμα μας, αδυνατούν να πρωταγωνιστήσουν στις πολιτικές εξελίξεις των χωρών τους. Αυτή είναι η πραγματικότητα.
Προς επίρρωση της παραπάνω διαπίστωσης που διατυπώνω - και για να μη θεωρηθεί ως μια υπερβολή -, θα επικαλεστώ την ίδια τη δράση του Κόμματός μας, που σε συνθήκες βαθιάς και παρατεταμένης οικονομικής κρίσης και ελεγχόμενης χρεοκοπίας της χώρας μας και υπό το βάρος των αλλεπάλληλων μνημονίων, βρίσκεται, κατά την ίδια του την εκτίμηση, μπροστά στην ύφεση του Εργατικού Κινήματος, μπροστά στην οδυνηρή απώλεια σημαντικού τμήματος των εκλογικών του δυνάμεων, αλλά και των δυνάμεών του στο μαζικό κίνημα, που προκύπτει από τη συνολική μείωση της συμμετοχής των εργαζομένων σ' αυτό, ενώ θα ανέμενε κανείς το ακριβώς αντίθετο.
Πρέπει να αναγνωρίσουμε, ως πρώτο κύριο λόγο, ότι οι αιτίες αυτής της κατάστασης για το Κόμμα μας βρίσκονται στην εγκατάλειψη βασικών λενινιστικών επεξεργασιών, που, τώρα, παρά ποτέ, η δυσκολία αναπαραγωγής του καπιταλισμού τις καθιστά επίκαιρες. Ο άλλος κύριος λόγος είναι ότι στη σχέση Στρατηγικής και Τακτικής οι επεξεργασίες του Κόμματος, ιδιαίτερα μετά το 18ο Συνέδριο, υποβαθμίζουν αφόρητα τη δεύτερη.
Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι το Κόμμα μας αποκόπτεται από τη δυνατότητα ουσιαστικής και συγκεκριμένης πολιτικής παρέμβασης, πάντα στην κατεύθυνση του στρατηγικού του στόχου, γιατί πάνω απ' όλα Τακτική σημαίνει Πολιτική, συγκεκριμένη πολιτική προσέγγισης των μαζών.
Παράγωγο αποτέλεσμα για το Κόμμα μας είναι να μην μπορεί να αξιολογήσει και ιεραρχήσει, στη διαλεκτική τους ενότητα, τις αντιθέσεις - διεθνείς και στη χώρα μας, την αξιοποίησή τους, να μην μπορεί να εκτιμήσει με ακρίβεια τις σχέσεις των τάξεων και να αποτιμά σε κάθε στιγμή τους πραγματικούς συσχετισμούς των δυνάμεων, γεγονός που το οδηγεί στην υποτίμησή τους, να μην μπορεί να συνδέσει διαλεκτικά τις αντικειμενικές συνθήκες πραγματοποίησης της Σοσιαλιστικής Επανάστασης με τις αντίστοιχες υποκειμενικές, τέλος, να αποκλίνει συνεχώς προς μια γενικολογία, η οποία έρχεται να καλύψει τις αδυναμίες του και που είναι ο πιο θανάσιμος εχθρός της συγκεκριμένης ανάλυσης των συγκεκριμένων συνθηκών.
Το αποτέλεσμα είναι να βρίσκεται συνεχώς σε μια διχοστασία, σε μια ταλάντευση, ανάμεσα στη γενική του ανάλυση και στη συγκεκριμένη του πολιτική. Δύο παραδείγματα είναι χαρακτηριστικά:
Το ένα αφορά την ανάλυσή του για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τον κίνδυνο γενίκευσής του. Τελικά, φαίνεται να εξαρτά μονόπλευρα την πραγματοποίηση του στρατηγικού του στόχου από την έκβαση του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Από την άλλη, η θέση του για το πώς θα αντιμετωπίσει έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο, σε συνθήκες πραγματικού πολέμου, όπως π.χ. της Συρίας, θέτει σε ισχυρή δοκιμασία τη θέση του.
Το δεύτερο αφορά τη θέση του για την αναπλήρωση των απωλειών. Υποτίθεται ότι αυτή η διεκδίκηση αποτελεί τη συγκεκριμένη απάντηση στην πολιτική της ντόπιας αστικής τάξης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που θα ωθήσει την εργατική τάξη και τους συμμάχους της στη συνειδητοποίηση της ανάγκης για την επαναστατική ανατροπή.
Την ίδια στιγμή, κατά την εκτίμηση του Κόμματος, μια επιστροφή στα προ της κρίσης επίπεδα είναι αδύνατη. Το συγκεκριμένο μετατρέπεται σε ατέρμον γενικό, να μην μπορεί να παίξει το ρόλο του, να εγκλωβίζει το Κόμμα και τη δράση του στο επίκαιρο, στο καθημερινό, ενώ, ταυτόχρονα, να αφήνει διάπλατα ανοιχτή την πόρτα στη διεξαγωγή αποκλειστικά της οικονομικής πάλης. Και θα τολμήσω να πω πως τέτοια παραδείγματα ήδη έχουν εμφανιστεί.
Αυτό που πρέπει να επισημάνω με έμφαση είναι ότι αυτή η συλλογιστική του Κόμματος δεν υπηρετεί ούτε το στρατηγικό του στόχο ούτε και την καθημερινή του πάλη. Είναι αδιέξοδη. Και οι «Θέσεις» αναπαράγουν αυτό το αδιέξοδο.
Η ανάπτυξη της δράσης του Εργατικού Κινήματος είναι «εκ των ων ουκ άνευ». Δεν το συζητάμε. Από εκεί θα προέλθει και η ενίσχυση της δύναμης και του πολιτικού ρόλου του Κόμματος. Το αντίθετο δεν μπορεί να συμβεί.
Οπως και η ανασυγκρότηση του Εργατικού Κινήματος είναι παλιότερο αίτημα, που επανέρχεται οξύτερο, λόγω της ύφεσης. Το κλειδί, όμως, που θα μας λύσει το πρόβλημα είναι ότι αυτή η ανάπτυξη της δράσης του Εργατικού Κινήματος, η ανασυγκρότησή του, απαιτεί και συγκεκριμένη πρόταση εξόδου από την οικονομική κρίση, μπούσουλα δράσης, που να συσπειρώσει τις κοινωνικές δυνάμεις που πλήττονται πιο πολύ από αυτήν, που θα στοχεύει στην αλλαγή των τάξεων στην εξουσία, στην κατεύθυνση του σοσιαλισμού. Εδώ σίγουρα θα κριθεί η μάχη.