Σάββατο 24 Δεκέμβρη 2016 - Κυριακή 25 Δεκέμβρη 2016
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ 1944
Μάτωσαν το λαό για να εδραιώσουν την εξουσία τους

Το εξώφυλλο της έκδοσης «Δήμιοι και Θύματα» που κυκλοφόρησε από την ΚΕ του ΕΑΜ τον Δεκέμβρη του 1945 και υπάρχει στο Αρχείο του ΚΚΕ
Το εξώφυλλο της έκδοσης «Δήμιοι και Θύματα» που κυκλοφόρησε από την ΚΕ του ΕΑΜ τον Δεκέμβρη του 1945 και υπάρχει στο Αρχείο του ΚΚΕ
«Ενα κρύο πρωινό στις 3 του Δεκέμβρη Ελληνες χωροφύλακες που επί τέσσερα χρόνια επέβαλαν "το νόμο και την τάξη" για τους Γερμανούς αφέντες τους, οπλισμένοι με ντουφέκια, πολυβόλα και χειροβομβίδες, ξεχύθηκαν στην αναστατωμένη Αθήνα. Κατέλαβαν τις θέσεις τους με σκοπό να εμποδίσουν το λαό να φτάσει στην πλατεία Συντάγματος και στα ανάκτορα.

(...) η μέρα εκείνη υπήρξε μια μέρα αιματηρή, μια μέρα ιστορική για την Ελλάδα (...) ξαφνικά στις 10,45 πιστολιές αντήχησαν και τουφεκιές ακούστηκαν. Μια ομάδα αστυνομικών πυροβολούσε το άοπλο πλήθος. (...) δέκα άντρες, γυναίκες και παιδιά κύλισαν σκοτωμένοι (...) οι σφαίρες εξακολουθούσαν να πέφτουν σα βροχή. (...) ανάμεσα στ' άλλα πτώματα ήταν ένα αγοράκι έξι χρόνων και δίπλα του ένα κατάξανθο κοριτσάκι. Ετσι χύθηκε το πρώτο αίμα. Ετσι άρχισε ο εμφύλιος πόλεμος. Είναι απόλυτα εξακριβωμένο ότι ο στρατηγός Σκόμπυ πίστευε πως θα εξόντωνε τον ΕΛΑΣ μέσα σε δυο μέρες το πολύ (το είπε ο ίδιος σ' έναν Ελληνα πολιτικό). Ενα μήνα αργότερα πολεμούσε ακόμη. Αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει στρατεύματα, τανκς, όπλα και δυνάμεις που προορίζονταν για το Δυτικό Μέτωπο, για τον πόλεμο εναντίον της Γερμανίας. Κι όλα αυτά γιατί δεν είχε αντιμέτωπο μόνο μια "μικρή ασήμαντη κομμουνιστική μειοψηφία" αλλά κάτι μεγαλύτερο, κάτι το δυνατώτερο. Τον Ελληνικο λαό».

(Απόσπασμα από άρθρο του Αμερικανού δημοσιογράφου Φρανκ Τζέρβαζ στην επιθεώρηση «Κόλιερς». Περιέχεται στη συλλογή «Οι ξένοι για το Δεκέμβρη" που εκδόθηκε από την ΚΕ του ΕΑΜ, τον Δεκέμβρη του 1945 και βρίσκεται στο Αρχείο του ΚΚΕ).

Ανασύραμε το συγκεκριμένο άρθρο από το Αρχείο για την λιτή γλώσσα με την οποία στέκεται στην παράθεση γεγονότων πριν φτάσει σε σχόλια και συμπεράσματα, καθώς αυτές τις μέρες οργανώνεται ένα πλήθος εκδηλώσεων από διάφορους φορείς με στόχο υποτίθεται την αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας (ανάλογα και τα σχετικά αφιερώματα στον αστικό Τύπο). Ανάμεσα στο πλήθος των εισηγήσεων που μπορέσαμε να δούμε βρήκαμε εισηγήσεις ως και για «το φύλο των αγγέλων» που πετούσαν εκείνες τις μέρες του Δεκέμβρη του '44 στον ουρανό της Αθήνας, αλλά σχεδόν καμία που να αναφέρεται σε γεγονότα. Ετσι σαν αποτέλεσμα μιας έξω από τα γεγονότα φιλολογικής συζήτησης μένει να επαναλαμβάνεται ως αυτονόητο το γνωστό «τι κακό που είναι ο εμφύλιος» και τι καλό που θα 'τανε «να μην ξανασυμβεί». Η αστική τάξη έχει κάθε λόγο, ανάλογα με τη συγκυρία που θέλει να εξυπηρετήσει, να χρησιμοποιεί την Ιστορία πότε με αταξικές αναφορές και πότε με άγρια προπαγανδιστική διάθεση. Ετσι και ο «Δεκέμβρης», που σήμερα «ξορκίζεται» για να περάσει η θέση της «εθνικής συνεννόησης», δηλαδή της ταξικής υποταγής, στην εποχή του χρησιμοποιήθηκε για να περάσει σαν αυτονόητη η ένοπλη κατάπνιξη του λαϊκού κινήματος από το αστικό κράτος. Τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν και τότε δεν ήταν μόνο στρατιωτικά. Η προπαγάνδα έδωσε και πήρε με κεντρικό στοιχείο τη θέση πως το κράτος έπρεπε να αντιμετωπίσει μια «ανταρσία» και ως εκ τούτου έπρεπε να χτυπηθούν αποφασιστικά συγκεκριμένοι «στρατιωτικοί στόχοι».

Χτυπούσαν στο ψαχνό

Το εξώφυλλο της έκδοσης «Οι ξένοι για το Δεκέμβρη» που κυκλοφόρησε από την ΚΕ του ΕΑΜ τον Δεκέμβρη του 1945 και υπάρχει στο Αρχείο του ΚΚΕ
Το εξώφυλλο της έκδοσης «Οι ξένοι για το Δεκέμβρη» που κυκλοφόρησε από την ΚΕ του ΕΑΜ τον Δεκέμβρη του 1945 και υπάρχει στο Αρχείο του ΚΚΕ
Στην έκδοση της ΚΕ του ΕΑΜ με τίτλο «Οι ξένοι για το Δεκέμβρη» που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβρη του 1945 (Αρχείο ΚΚΕ) βρίσκουμε το γράμμα ενός Αγγλου στρατιώτη που δημοσιεύθηκε στις 23 Δεκέμβρη 1944 στην «Νταίηλυ Γουώρκερ». Ανάμεσα σ' άλλα αναφέρει: «Βρίσκομαι εδώ και έχω μια πολύ σαφή αντίληψη της κατάστασης (...) εκτός από τις πολλές τρομοκρατικές σκηνές άκουσα τα τανκς να χτυπάνε τα γραφεία του ΕΑΜ και τους προασπιστές τους και είδα το ένα Σπιτφάιρ πίσω από το άλλο να σκορπάνε χιλιάδες οβίδες με τα κανόνια τους σε χαμηλές πτήσεις επάνω στα σπίτια του λαού. (...) Ολο το αίμα μου κοχλάζει γι' αυτά που γίνονται στο όνομά μας (...) Θάθελα να πετάξω κατάμουτρα στην κυβέρνηση πούναι υπεύθυνη γι' αυτά τα εγκλήματα τη ντροπή της πράξης μας».

Αυτήν την εικόνα προσπαθεί να ανατρέψει η αστική προπαγάνδα της εποχής και οργανώνει την περίφημη «έκθεση του Περιστεριού», για να δείξει «τα εγκλήματα του ΕΑΜ». Αλλά ο διάολος έχει πολλά ποδάρια. Ετσι διαβάζουμε:

«Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών της παραμονής μου στην Αθήνα η προσοχή των ανταποκριτών συγκεντρώνονταν πάνω στην "κόκκινη τρομοκρατία" και τις ωμότητες. Ενα βράδυ ο αρχηγός του Βρετανικού τύπου ανάφερε ότι πολλά πτώματα προσώπων, που εκτελέστηκαν από τον ΕΛΑΣ είχαν βρεθεί στην περιοχή της πόλης. Είπε ότι περίπου 1.500 πτώματα είχαν βρεθεί και προσκάλεσε τους ανταποκριτές να τα δουν την επόμενη μέρα. Ο Δημήτρης Κέσσελ φωτορεπόρτερ του Λάιφ είπε πως δεν θα περίμενε μέχρι την επόμενη μέρα, θα πήγαινε να πάρει φωτογραφίες αμέσως. Ο Κέσσελ γύρισε απογοητευμένος. "Μιλούσαν για 1.500 πτώματα περίπου" είπε. Μέτρησα μόνο 17 και υπήρχαν λίγα ακόμα που δεν είχαν ξεθαφτεί»(Απόσπασμα από άρθρο του Αμερικανού δημοσιογράφου Λήλαντ Στόου, περιέχεται στην έκδοση «Οι ξένοι για το Δεκέμβρη»).

Κι όμως, οι Αγγλοι μέσα από την περίφημη «έκθεση Σιτρίν» μιλούν για άλλα πράγματα: Αναφέρονται σε «εκατοντάδες πτώματα αντρών και γυναικών, που είχαν εκταφεί από τα γεμάτα από πτώματα χαρακώματα στο Περιστέρι (μια από τις πολλές περιοχές γύρω από την Αθήνα, όπου είχαν σημειωθεί τέτοια γεγονότα). Ολοι τους χωρίς την παραμικρή αμφιβολία είχαν εκτελεστεί ομαδικά. Δεν μας έμεινε καμιά αμφιβολία ότι ήταν οργανωμένες και κτηνώδεις δολοφονίες», έγραφαν.

Δεν σεβάστηκαν νεκρό για νεκρό

Ας δούμε τι πραγματικά συνέβη, αντλώντας στοιχεία από την έκδοση «Δήμιοι και θύματα» που κυκλοφόρησε η ΚΕ του ΕΑΜ τον Δεκέμβρη του 1945:

-- Παράξενη μοίρα είχε το πτώμα μιας σεβαστής γερόντισσας. Της μητέρας της κυρίας Ειρήνης Μοιροπούλου και πεθεράς του συναγωνιστή Παπαχρυσάνθου. Είχε πεθάνει από καρδιακό νόσημα. Θάφτηκε στον Αγιο Σπυρίδωνα Σεπολίων. Το πτώμα της μεταφέρθηκε στην έκθεση του Περιστεριού. Κι εκεί βρέθηκε με στραμπουληγμένα τα πόδια, κομμένη τη μύτη. Η κόρη της ειδοποιήθηκε για την ανήκουστη πράξη, έτρεξε, διαμαρτυρήθηκε, μ' αντί να καταφέρει να πάρει το πτώμα της μητέρας της, πήρε την προειδοποίηση να μην πολυφωνάζει γιατί αυτό σημαίνει πως είναι κουκουέδισσα και θα συλληφθεί.

-- Η Ειρήνη Βασιλάκη - Ασκληπιού 85 - τραυματίστηκε στις 15.12.44 από αγγλικό πολυβόλο στη γωνία Σμολένσκυ - Ασκληπιού. Μεταφέρθηκε στο Πολιτικό Νοσοκομείο. Κι εκεί πέθανε στις 16 του ίδιου μήνα. Το πτώμα της βρέθηκε στο Περιστέρι να το μοιρολογούνε με άλλο όνομα άλλοι αντ' άλλων.

-- Στις 26.12 σκοτώθηκε από βλήμα όλμου η Καλλιόπη Πακαβού. Φυσικά πήρε το δρόμο του Περιστεριού ως σφαγιασθείσα. Ο γυιος της αποκάλυψε πως δεν πρόκειται για τέτοια πράγματα, φώναξε, επέμεινε, πήρε το πτώμα και το έθαψε. Επειτα από δύο μέρες, το ξεθάψανε πάλι και το ξαναπήγαν για αναγνώριση στο Περιστέρι.

-- Ο δυναμιτιστής ΕΛΑΣίτης του 1ου λόχου 1ου τάγματος 3ου συντάγματος Γιάννης Θεοδωράκος σκοτώθηκε στις 3 του Γενάρη από σφαίρα στην καρδιά. Τον έθαψε ο αδερφός του στον Αγιο Σπυρίδωνα και του έβαλε σταυρό με τ' όνομά του. Υστερα από την κατάληψη των Τουρκοβουνίων τον ξέθαψαν οι επιμελητές της πτωματολογίας και πέταξαν το πτώμα του στο ρέμα του Γαλατσίου. Και οι εφημερίδες περιγράψανε τον άγριο σφαγιασμό του «εθνικιστή» Γιάννη Θεοδωράκου.

-- Ο Διονύσης Σταματελάτος τραυματίστηκε στις 7 και πέθανε στις 22 του Δεκέμβρη στο νοσοκομείο Ν. Ιωνίας. Μεταφέρθηκε στο σπίτι του - Τριτίας 20 - και θάφτηκε στο 3ο νεκροταφείο στον Αϊ - Γιώργη. Τον ξεθάψανε και τον μεταφέρανε στο Περιστέρι. Εκεί στις 12 του Γενάρη είδε το πτώμα του η μητέρα του Κωνσταντίνα σε καλή κατάσταση. Στις 13 του Γενάρη πήγε να το παραλάβει και το βρήκε με βγαλμένα τα μάτια, ανοιχτό το στόμα και κομμένη τη γλώσσα. Διαμαρτυρήθηκε σ' έναν αστυφύλακα που ήταν εκεί και είχε δει κι αυτός το πτώμα την προηγούμενη μέρα. Αναγνώρισε κι ο αστυφύλακας πως πράγματι το πτώμα ήτανε σε καλή κατάσταση την προηγούμενη μέρα.

-- Ο Τάκης Ηλιόπουλος, 16 χρόνων, σκοτώθηκε στις 8 του Δεκέμβρη με αυτόματο όπλο από τα υπολείμματα των χωροφυλάκων της Ειδικής Ασφάλειας που είχαν ταμπουρωθεί στις πολυκατοικίες της πλατείας Κυριακού και πυροβολούσαν χωρίς διάκριση κάθε πολίτη που τύχαινε να περάσει από το μέρος αυτό. Την άλλη μέρα θάφτηκε από τους γονείς του στο παρεκκλήσι Αγιος Σπυρίδων κοντά στη συνοικία Αγίου Μελετίου. Στο χώρο αυτόν, που χρησιμοποιήθηκε αναγκαστικά για νεκροταφείο, θάφτηκαν παραπάνω από 400 άτομα που ανήκαν τα περισσότερα σε μαχητές του ΕΛΑΣ και τα υπόλοιπα στον άμαχο πληθυσμό.

Στις 8-10 του Φλεβάρη τα «ειδικά συνεργεία» εκταφής του Δήμου Αθηναίων ξέθαψαν από τον παραπάνω χώρο όλα τα πτώματα που υποτίθεται πως είχαν «αγρίως σφαγιασθή» από τον ΕΛΑΣ και μεταφέρθηκαν στη μόνιμη έκθεση του Περιστεριού για αναγνώριση. Κατά τη διάρκεια της εκταφής δεν επιτρέψανε στους γονείς των σκοτωμένων να πλησιάσουν, γιατί είχανε πιάσει δουλειά οι μεροκαματιάρισσες μοιρολογίστρες που παρασταίνανε τις «εθνικίστριες» μανάδες των σφαγιασθέντων. Ομως παρ' όλες τις απαγορεύσεις, ο Κώστος Ηλιόπουλος που ειδοποιήθηκε από τον καντηλανάφτη του παρεκκλησιού πήγε με τη γυναίκα του και με τη βία πια πήρε το νεκρό παιδί του. Η μεταφορά και η ταφή στο Νεκροταφείο των Αγ. Αναργύρων του κόστισε 15 χιλιάδες.

Ο κατάλογος των παραδειγμάτων είναι εξαιρετικά μακρύς για όποιον θα 'θελε να αναζητήσει την ιστορική αλήθεια. Μένουμε σ' αυτό το μικρό δείγμα - απόδειξη πως η αστική τάξη, με τη βοήθεια των Αγγλων συμμάχων της, τον Δεκέμβρη του '44 ματοκύλισε το λαό για να εδραιώσει την εξουσία της και για να το πετύχει αυτό κατέφυγε σε κάθε μέσο. Γεγονός μπροστά στο οποίο η σημερινή ιστοριογραφία εξακολουθεί να κλείνει τα μάτια.


Θ. Λ.



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ