• Επανακυκλοφορεί το έκτακτο 16σέλιδο τεύχος του «κόκκινου Αερόστατου» με αφορμή τον πόλεμο
• Αρθρο: Οι ανάγκες των φοιτητών δεν χωράνε στο επιχειρηματικό πανεπιστήμιο!
• Ανταπόκριση από εκδήλωση στο Πανεπιστήμιο Πατρών για τις θέσεις του ΚΚΕ για το πανεπιστήμιο και τις εξελίξεις στην Ανώτατη Εκπαίδευση
• Σκέψεις πάνω στα «νέα» αναλυτικά προγράμματα της Βιολογίας

Η ίδια η ανταπόκριση εκπαιδευτικών, γονιών και μαθητών για το έκτακτο τεύχος αναδεικνύει την ανάγκη των παιδιών για συζήτηση και απαντήσεις σχετικά με τον πόλεμο, τις αιτίες του, τις συνέπειές του. Παράλληλα αναδεικνύει ότι το «κόκκινο Αερόστατο» «μιλάει» στα παιδιά, μέσα από κείμενα, διηγήματα, ποιήματα και άλλα υλικά, προτάσεις για συζήτηση, ακρόαση, ανάγνωση και δραστηριότητες μέσα στην τάξη.

Τα περιεχόμενα του τεύχους αποτελούν εργαλείο στα χέρια εκπαιδευτικών και γονιών προκειμένου να ανοίξουν τη συζήτηση με τα παιδιά Δημοτικού και Γυμνασίου για τον πόλεμο και να απαντήσουν σε ερωτήματα, αλλά και για μαθητές που θέλουν να συζητήσουν με συμμαθητές τους.

Ηδη είναι πολλοί οι εκπαιδευτικοί που προμηθεύτηκαν το έκτακτο τεύχος του «κόκκινου Αερόστατου», αρκετοί για πρώτη φορά. Εκπαιδευτικοί που σκέφτονταν και προβληματίζονταν πώς θα ανοίξουν τη συζήτηση με τα παιδιά, έσκυψαν στα περιεχόμενα του τεύχους, στα κείμενα και στις δραστηριότητες για την τάξη, βρήκαν τρόπους και άξονες συζήτησης, μηνύματα να μεταδώσουν στα παιδιά, μεθοδολογία για να μιλήσουν, ανάλογα και με την ηλικία των μαθητών τους.

Παράλληλα, γονείς έσπευσαν να προμηθευτούν το έκτακτο τεύχος, να το διακινήσουν και σε άλλες οικογένειες, να οργανώσουν συζήτηση στο πλαίσιο των Συλλόγων Γονέων με βάση το περιεχόμενο του τεύχους. Ακόμα, ΔΣ Συλλόγων Γονέων απηύθυναν πρόταση στους Συλλόγους των διδασκόντων να διοργανώσουν δραστηριότητες για το θέμα του πολέμου αξιοποιώντας το υλικό του «κόκκινου Αερόστατου» στις τάξεις.

Την ίδια στιγμή, δεν ήταν λίγες οι πρωτοβουλίες φίλων του «κόκκινου Αερόστατου» σε γειτονιές, όπου συζήτησαν τα υλικά του και με αφορμή τις προτάσεις του ξεδίπλωσαν δραστηριότητες και πρωτοβουλίες. Για παράδειγμα στο «Τραβέρσο», το Στέκι Πολιτιστικής Δημιουργίας της ΚΝΕ στον Πειραιά, φίλοι του «κόκκινου Αερόστατου» οργάνωσαν το περασμένο Σαββατοκύριακο μια πρωτότυπη δράση: Τα παιδιά έγιναν τα ίδια πολεμικοί ανταποκριτές, γνώρισαν μέσα από τις σελίδες του περιοδικού την Ουκρανία, συζήτησαν γιατί γίνεται εκεί αυτός ο πόλεμος τώρα, ποιο είναι το διακύβευμα κ.λπ. Με μαρτυρίες από διάφορες πόλεις της Ουκρανίας έδωσαν απαντήσεις, συζήτησαν για το πώς οι λαοί της Ουκρανίας και της Ρωσίας ζούσαν μαζί αδελφωμένοι για δεκαετίες, για το αν υπάρχει άλλος δρόμος για τους λαούς, για τα δεινά που φέρνει ο πόλεμος και τα βιώνουν οι λαοί σε αυτές και στις άλλες χώρες. Αντίστοιχα, στο Ηράκλειο της Κρήτης φίλοι του «κόκκινου Αερόστατου», υλοποιώντας πρόταση του ίδιου του περιοδικού, ξαναζωντάνεψαν πίνακες ζωγραφικής με θέμα τον πόλεμο. Φωτογραφήθηκαν και με ειδικά προγράμματα επεξεργασίας έγιναν τα ίδια τα παιδιά οι πρωταγωνιστές του κάθε πίνακα, αναβιώνοντάς τον. Ανάλογες δραστηριότητες έχουν γίνει σε πολλές γειτονιές της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, της Λάρισας κ.α.

Και επειδή το θέμα φυσικά δεν έχει εξαντληθεί, καθώς υπάρχουν ακόμα πολλές πλευρές να αναδειχθούν, προτάσεις και δραστηριότητες, αναμένουμε το νέο τεύχος του «κόκκινου Αερόστατου», που θα κυκλοφορήσει στις αρχές Απρίλη και μέσα από την πλούσια ύλη του θα δώσει συνέχεια και στο θέμα του πολέμου, με νέο πρωτότυπο υλικό.

Νέο Ικόνιο Περάματος

Αρχικά καταγράφηκαν στο σχολείο διάφορες ιδέες, σκέψεις και συνθήματα. Ακολούθησε η προσπάθεια να δημιουργηθούν στίχοι με συγκεκριμένο αριθμό συλλαβών και κάποια ομοιοκαταληξία. Η επεξεργασία γινόταν τα απογεύματα στα σπίτια και οι διορθώσεις το πρωί στο σχολείο. Οι λέξεις πήραν θέση η μία δίπλα στην άλλη και μαζί με την ολοκλήρωση των στίχων ήρθε αυθόρμητα και αναπάντεχα η πρωτότυπη σύνθεση της μουσικής από μαθήτρια του τμήματος. Ετσι γεννήθηκε το τραγούδι «Σταματήστε τον πόλεμο, ακούστε τα παιδιά!».

Στις δράσεις που ήδη έχουν πραγματοποιηθεί στα σχολεία προστίθεται και αυτή του 15ου Νηπιαγωγείου Κοζάνης, που με μέσο ένα μπαλόνι στέλνει μήνυμα ενάντια στον πόλεμο στην Ουκρανία. Με αυτόν τον τρόπο, με πρωτοβουλία της Επιτροπής Γονέων και τη συμβολή των εκπαιδευτικών, οι μικροί μαθητές δήλωσαν: «Ονειρευόμαστε έναν κόσμο όμορφο. Αγαπάμε όλους τους λαούς. Θέλουμε ειρήνη και φιλία για όλους τους λαούς, καμία συμμετοχή της χώρας μας στον πόλεμο!».

Δράσεις ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο πραγματοποίησαν οι μαθητές της Α' τάξης σε Δημοτικό Σχολείο του Καματερού. Τα παιδιά διάβασαν το παραμύθι «Ενα και 7» και συζήτησαν για τις ανάγκες των παιδιών, που είναι ίδιες ανεξάρτητα από τη χώρα καταγωγής τους, αλλά και για το άδικο αυτών των πολέμων, με κάποιους να έχουν συμφέροντα από όλο αυτό. Στο τέλος ζωγράφισαν για την ειρήνη και τραγούδησαν για τη φιλία των λαών.

Το σήμα της ειρήνης σχημάτισαν οι μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Νέου Ικονίου Περάματος, διεκδικώντας αυτά που τους αξίζουν και παλεύοντας για έναν καλύτερο κόσμο! Με φόντο την COSCO, το κάτεργο που κάθε μέρα έχει κατά μέσο όρο σχεδόν έναν νεκρό ή τραυματία εν καιρώ ειρήνης...

Η κατάσταση, άλλωστε, που αντιμετώπισαν από την αρχή της νέας χρονιάς, δεν μπορεί να παρερμηνευτεί. Μπήκαν σε ένα πανεπιστήμιο που μετά τις απανωτές παρεμβάσεις όλων των τελευταίων κυβερνήσεων είναι τα πάντα εκτός από αυτό που θα έπρεπε. Με τον νέο νόμο - πλαίσιο δεν «αλλάζουν όλα» όπως προπαγανδίζει η κυβέρνηση αλλά εντείνεται η υποβάθμιση και η εμπορευματοποίηση, συνεχίζεται η ίδια συνταγή που έφερε το πανεπιστήμιο στη σημερινή θέση. Ηδη έχει μετατραπεί σε ένα ολοκληρωμένο πανεπιστήμιο ΑΕ, που αναλόγως λειτουργεί ως:

• Κέντρο spin off εταιρειών, αξιοποιώντας τα λεφτά του ελληνικού λαού, τζογάροντας σε «καινοτόμες ιδέες» που θα προσφέρουν κέρδη, παίρνοντας το πανεπιστήμιο το «ρίσκο» για τους ιδιώτες επιχειρηματίες.
• Γραφείο real estate, που την περιουσία του πανεπιστημίου δεν την αξιοποιεί για να καλύψει τις ανάγκες των φοιτητών, αλλά προτιμά να παίρνει ένα παχυλό ενοίκιο, από το να δίνει ένα κτίριο για να καλύψει τη στέγαση δεκάδων ή και εκατοντάδων φοιτητών.
• Μεγάλο ιδιωτικό ΙΕΚ, που δίνει γνώση - κονσέρβα, όπως περίπου τα παλιά μαθήματα «δι' αλληλογραφίας», μοιράζοντας πιστοποιήσεις και χαρτιά με πανάκριβα δίδακτρα.
• Ερευνητικό κέντρο του ΝΑΤΟ και αρωγής σε «καινοτόμους» πολεμικούς εξοπλισμούς, που πιθανά θα βοηθούν να σκοτώνουν πιο «έξυπνα».

Είναι λογικό λοιπόν σε αυτό το πανεπιστήμιο - επιχειρηματική μονάδα, η κυβέρνηση με τον νέο νόμο - πλαίσιο να θέλει να τοποθετήσει και μάνατζερ. Είναι λογικό, επίσης, όταν λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, η διδασκαλία να μετατρέπεται σε ένα θέμα δεύτερης κατηγορίας. Είναι, τέλος, πολύ λογικό η κυβέρνηση να θέλει να προστατέψει το πανεπιστήμιο - χρυσωρυχείο για τα επιχειρηματικά κέρδη μετατρέποντάς το σε «φρούριο», που θα φυλάσσεται καλά από την πανεπιστημιακή αστυνομία από κάθε φωνή διεκδίκησης και δράσης.

Μόνο που οι ανάγκες των φοιτητών και των οικογενειών τους καμία σχέση δεν έχουν με τα κέρδη και τα κριτήρια που επιβάλλουν οι επιχειρήσεις στον τρόπο λειτουργίας των πανεπιστημίων. Η τριετία της πανδημίας είναι αποκαλυπτική. Ας σκεφτεί κάθε φοιτητής, πώς καταρρίφθηκε έμπρακτα με κρότο ο μύθος της επιχειρηματικότητας, ως δήθεν απαραίτητο συστατικό της βελτίωσης του πανεπιστημίου:

• Τα επιχειρηματικά κριτήρια έχουν οδηγήσει σε δραματική μείωση των προϋπολογισμών, σε τέτοιο βαθμό, που ολόκληρα τμήματα έχουν φτάσει στο σημείο να έχουν 1 μέλος ΔΕΠ ή σε άλλα να παρακαλούν οι καθηγητές φοιτητές μεγαλύτερων ετών αν μπορούν να διδάξουν κάποια μαθήματα, επειδή δεν υπάρχει προσωπικό (!).
• Η αξιοποίηση των υποδομών για την επιχειρηματική δράση, σε συνδυασμό με τους πετσοκομμένους προϋπολογισμούς, οδήγησε τους φοιτητές να στοιβάζονται σαν τις σαρδέλες για να παρακολουθήσουν τα μαθήματά τους, αλλού να μην μπορούν καν να διεξαχθούν, αφού δεν υπήρχαν αίθουσες που να εξασφαλίζουν τα υγειονομικά πρωτόκολλα και αλλού να γίνεται εργαστήριο Μηχανολογίας στο κυλικείο της σχολής (!). Είπαμε, «σύγχρονο ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο»...
• Τα ίδια κριτήρια οδηγούν τμήματα να είναι πλήρως υποστελεχωμένα, με αποτέλεσμα σε κάποια να υπάρχει από 0... έως 1 υπάλληλος στη Γραμματεία, η καθαρίστρια με το ένα χέρι να κρατάει τη σφουγγαρίστρα και με το άλλο να ελέγχει πιστοποιητικά εμβολιασμού κ.ο.κ.

Αυτό είναι το «επιχειρηματικό πανεπιστήμιο», όπως το βιώνουν οι φοιτητές σε όλη την Ελλάδα. Το πανεπιστήμιο που ονειρεύτηκε η ΔΑΠ με τις θέσεις της «Παιδεία 2020» και υλοποίησε πρώτα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και μετά αυτή της ΝΔ.

Η πιο σοβαρή επίπτωση όμως για όλες τις φοιτήτριες και τους φοιτητές είναι το πλήρες χτύπημα στη γνώση που λαμβάνουν μέσα από τα προγράμματα σπουδών και την παρουσία τους στα αμφιθέατρα. Προγράμματα σπουδών που έχουν κομματιαστεί, που δεν παρακολουθούν τις επιστημονικές εξελίξεις, αλλά μόνο την καπιταλιστική κερδοφορία. Ετσι ένας ηλεκτρολόγος στη Δυτική Μακεδονία μπορεί να έχει ξεκινήσει τις σπουδές με προσανατολισμό μαθημάτων για τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ, στο ενδιάμεσο να αλλάζει το πρόγραμμα σπουδών για να γίνει σημαιοφόρος του πράσινου «New Deal», και μέχρι να τελειώσει να βλέπει ξανά τις καμινάδες των εργοστασίων να λειτουργούν κανονικά λόγω της ενεργειακής κρίσης. Με άλλα λόγια, ένα πρόγραμμα σπουδών μπορεί να έχει αλλάξει δύο και τρεις φορές μέχρι να τελειώσει τη σχολή του ένας φοιτητής, σε άλλη σχολή να μπαίνει και με άλλο τίτλο πτυχίου να βγαίνει, ανάλογα με τις επιχειρηματικές ανάγκες. Ετσι, έχουμε πτυχία με λίγο απ' όλα, που έχουν μετατραπεί σε κατσαρόλα του «Μάστερ Σεφ», που μάλιστα με τον νέο νόμο - πλαίσιο που ετοιμάζει η κυβέρνηση, το πάει και ένα βήμα παραπάνω: Δυνατότητα επιλογής μαθημάτων από διάφορα προγράμματα σπουδών (!). Σκόρπιες γνώσεις, για σκόρπια δικαιώματα, δηλαδή.

Πλέον έχει συσσωρευτεί αρκετή, σημαντική πείρα από το τι σημαίνει το επιχειρηματικό πανεπιστήμιο που τόσο διαφήμιζαν όλες οι κυβερνήσεις και η κυβερνητική παράταξη στα πανεπιστήμια σαν τη «γη της Επαγγελίας». Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του, όταν βλέπει:

• Τη δίψα του για γνώση να βρίσκει τοίχο.
• Την καινοτόμα σκέψη του, τον προσωπικό του κόπο και έρευνα, τη διάθεσή του για προσφορά στο κοινωνικό σύνολο να απαξιώνεται ή να εγκλωβίζεται στα καλούπια που θέτει η κερδοφορία των μεγάλων επιχειρήσεων.
• Την προσπάθειά του να ολοκληρώσει τις σπουδές, να μετατρέπεται σε στίβο μάχης, που περιλαμβάνει πανάκριβα ενοίκια, εγκαταλελειμμένες εστίες, 10ωρη και 12ωρη δουλειά για να τα βγάλει πέρα.
• Τα όνειρά του για μια καλύτερη ζωή, για πτυχίο που θα οδηγεί σε αξιοπρεπή δουλειά με δικαιώματα, να συνθλίβονται σε ένα πανεπιστήμιο απόλυτα προσαρμοσμένο στην εργασιακή ζούγκλα της ανεργίας και των τσακισμένων δικαιωμάτων.

Ολα αυτά οδηγούν σε ένα συμπέρασμα: Το πανεπιστήμιο που θα καλύπτει τις ανάγκες των φοιτητών, δεν μπορεί να υπάρξει όσο κουμάντο κάνει η επιχειρηματική δράση. Γιατί το πανεπιστήμιο - επιχείρηση την ανάγκη την κάνει εμπόρευμα.

Τώρα οι φοιτητές σε όλη την Ελλάδα μπορούν να μιλήσουν καθαρά και να ακουστούν δυνατά! Να ενώσουν τον αγώνα τους, παίρνοντας την κατάσταση στα χέρια τους. Να συμμετέχουν μαζικά στις φοιτητικές εκλογές, ψηφίζοντας και ενισχύοντας τα ψηφοδέλτια της «Πανσπουδαστικής». Για φοιτητικούς συλλόγους που θα διεκδικούν:

• Κρατική χρηματοδότηση στο ύψος των σύγχρονων αναγκών.
• Σύγχρονες και δωρεάν σπουδές, χωρίς εμπόδια, με υποδομές και όλο το αναγκαίο προσωπικό.
• Ολοκληρωμένη επιστημονική γνώση που θα οδηγεί ως μοναδική προϋπόθεση σε δουλειά με πλήρη δικαιώματα, μόνιμη και σταθερή.

Ο δρόμος του αγώνα είναι η μόνη επιλογή για όσους ασφυκτιούν σε ένα πανεπιστήμιο - φυλακή για την ολοκληρωμένη γνώση και την ελεύθερη σκέψη, αλλά παράδεισο για τα επιχειρηματικά κέρδη.

Χιλιάδες φοιτητές μπορούν να κάνουν αυτή την επιλογή. Να διαμορφώσουν ένα πλατύ μέτωπο δεκάδων φοιτητικών συλλόγων, που θα μπουν εμπόδιο σε όλα όσα ήδη εφαρμόζονται με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων. Να διεκδικήσουν αποφασιστικά ζωή και μόρφωση όπως τους αξίζει! Η ψήφος στην «Πανσπουδαστική» να γίνει ψήφος πλατιάς καταδίκης της επιχειρηματικής δράσης στα ΑΕΙ, την οποία ζούμε και έχει παράξει αρνητικά αποτελέσματα για τους φοιτητές. Θα είναι ψήφος που κατατίθεται στην ενίσχυση της διεκδίκησης για το πανεπιστήμιο του 21ου αιώνα, που θα αξιοποιεί τις σύγχρονες δυνατότητες για να καλύπτει τις ανάγκες της εποχής μας!

Στην εκδήλωση της ΤΕ Πανεπιστημίου Πατρών του ΚΚΕ και της αντίστοιχης Περιφερειακής Οργάνωσης της ΚΝΕ, το αμφιθέατρο της Εστίας του Πανεπιστημίου αποδείχθηκε μικρό. Εντονο ήταν το ενδιαφέρον φοιτητών, εργαζομένων, ερευνητών και πανεπιστημιακών καθηγητών για τις θέσεις του ΚΚΕ για την Ανώτατη Εκπαίδευση και τις τελευταίες εξελίξεις.

Παράλληλα, παρουσιάστηκαν και τα αποτελέσματα ερωτηματολογίου που διαμόρφωσαν οι Οργανώσεις Κόμματος και ΚΝΕ και το οποίο είχε μοιραστεί στους φοιτητές τις μέρες πριν από την εκδήλωση σε περισσότερα από 1.000 αντίτυπα.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, παρεμβάσεις - χαιρετισμοί έγιναν από τους Μιχάλη Λαγουβάρδο, διδάκτορα στο Τμήμα Φυσικής και μέλος του ΔΣ του σωματείου συμβασιούχων ερευνητών και διδασκόντων του Πανεπιστημίου, Γιώργο Οικονομάκη, καθηγητή του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων, Αλέξανδρο Βανακάρα, καθηγητή του Τμήματος Επιστήμης Υλικών και Παναγιώτη Τζούδα, πρόεδρο του Φοιτητικού Συλλόγου Μηχανικών Η/Υ. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε αντιπροσωπεία της δημοτικής αρχής Πάτρας, με επικεφαλής τον δήμαρχο Κώστα Πελετίδη.

Μήπως, η πρόβλεψη για μάνατζερ δεν είναι η κορυφή του παγόβουνου μιας επιχειρηματικής λειτουργίας των πανεπιστημίων;

Μήπως το άνοιγμα του δρόμου για απελευθέρωση των εξ αποστάσεως μαθημάτων, και χωρίς πανδημία, δεν είναι το κερασάκι στην τούρτα στη χειροτέρευση των όρων προπτυχιακών σπουδών;

Μήπως η γενίκευση των μεταπτυχιακών με δίδακτρα δεν πατάει στον στρωμένο δρόμο που είχε φτιαχτεί χρόνια τώρα;

Μήπως οι ανταποδοτικές υποτροφίες που ακούμε δεν έχουν δοκιμαστεί και εφαρμοστεί χρόνια τώρα διεθνώς, με τραγικά αποτελέσματα και υποθήκευση του μέλλοντος των νέων για χρόνια;

Ομως υπάρχει και μια άλλη πλευρά. Η κυβέρνηση λαμβάνει υπόψη της ότι μια σειρά διατάξεις νόμων έχουν μείνει στα χαρτιά εξαιτίας της αντίστασης που πρόβαλε το φοιτητικό και λαϊκό κίνημα. Κι αυτό θέλει να αποφύγει και σήμερα.

Απέναντι λοιπόν στις διακηρύξεις και τα ιδεολογήματα του υπουργείου Παιδείας για τον νέο νόμο - πλαίσιο, απαντάμε με όρους κινήματος, πάνω στο στέρεο βάθρο που μας δίνει η πρόταση του Κόμματος για το πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας.

Το Πανεπιστήμιο που οραματίζεται η σημερινή κυβέρνηση υπακούει στο ιδεολόγημα της "αριστείας" με βάση το τρίπτυχο: Αυτονομία - εξωστρέφεια - αποτελεσματικότητα (αποτελεσματική διοίκηση). Ας δούμε τι σημαίνει καθεμία από αυτές τις όμορφες λέξεις:

Η "αυτονομία" της ΝΔ σηματοδοτεί την πλήρη απελευθέρωση των υπηρεσιών που αφορούν φοιτητές και εργαζόμενους από τον κρατικό έλεγχο και την κρατική χρηματοδότηση. Το κράτος φυσικά παραμένει ως ρυθμιστής. Θέτει το κανονιστικό πλαίσιο του ανταγωνισμού και της σχέσης μεταξύ μονοπωλίων και πανεπιστημίων. Η ΕΘΑΑΕ, ως ανεξάρτητη αρχή, έχει ρόλο τεχνικού συμβούλου στο κράτος. Αναλαμβάνει τον ποιοτικό έλεγχο της γραμμής παραγωγής που λέγεται "Τριτοβάθμια Εκπαίδευση".

Η εξωστρέφεια περιέχει από τη σύνδεση των ΑΕΙ με τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και τις τοπικές κοινωνίες μέχρι τη σύνδεσή τους με τα ντόπια και διεθνή μονοπώλια. Εμπεριέχει επίσης την έννοια της "λογοδοσίας". Σε ποιον όμως λογοδοτούν τα πανεπιστήμια και γιατί, μας το αποκαλύπτουν οι δείκτες της αξιολόγησης της ΕΘΑΑΕ, βάσει των οποίων διανέμεται και η κρατική χρηματοδότηση από φέτος, και τα κριτήρια πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών. Λογοδοσία σημαίνει α) αποτίμηση των εμπορικών αποτελεσμάτων που πετυχαίνουν και β) αποτίμηση της σύγκλισής τους, της ιδεολογικής τους συμμόρφωσης με τους στρατηγικούς στόχους του κεφαλαίου. Η δημόσια χρηματοδότηση χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για την ανάγκη "λογοδοσίας". Η όποια λογοδοσία δεν αφορά την κοινωνία, όπως προσπαθούν να μας πείσουν, αλλά την αστική τάξη και τους στόχους της.

Η αποτελεσματικότητα αφορά στην επίτευξη μετρήσιμων στόχων και συνδέεται κυρίως με τον τρόπο διοίκησης και διαχείρισης ανθρώπινων, υλικών και άυλων πόρων. Με βάση τους στόχους αυτούς θα σχεδιάζονται προγράμματα σπουδών, θα προκηρύσσονται γνωστικά αντικείμενα και νέες θέσεις, θα χρηματοδοτείται έρευνα κ.λπ.

Τέλος, η αριστεία είναι απλά μια ωραία λέξη για τον ανελέητο ανταγωνισμό και την επιβίωση λίγων (που άντεξαν) και εκλεκτών (που μπόρεσαν).

Στο πλαίσιο της ευελιξίας και της αντιμετώπισης της "αναντιστοιχίας προσόντων", τα προγράμματα σπουδών θα πρέπει να γίνουν πιο προσαρμοστικά, συνδυαστικά (!), διεπιστημονικά (!), με ευέλικτες διαδρομές μάθησης, δηλαδή χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα, με τον φοιτητή να αναλαμβάνει την ευθύνη της τυχόν ανεργίας του όταν βγει στην εργασιακή ζούγκλα... Είναι πιθανό να δούμε διατάξεις που ενθαρρύνουν τη συλλογή πιστωτικών μονάδων από εδώ και από εκεί, την προσφορά γενικού τύπου δεξιοτήτων, ή την απλήρωτη εργασία ως μέρος των απαραίτητων πιστωτικών μονάδων για την απόκτηση ενός τίτλου σπουδών ή τη συμπλήρωση μιας γραμμής στο βιογραφικό».

Απέναντι σε όλα αυτά, ο Ν. Σοφιανός κάλεσε πανεπιστημιακούς και φοιτητές να παρακολουθήσουν την πρόταση του ΚΚΕ, γιατί όπως είπε:

«Είναι η μόνη πρόταση που έχει ανοιχτό μέτωπο με τη λογική των χαμηλών απαιτήσεων. Δεν είναι πολυτέλεια οι αξιοπρεπείς συνθήκες φοίτησης, εργασίας και ζωής. Είναι αναγκαιότητα. Είναι εφικτό.

Είναι η μόνη πρόταση που αντιπαρατίθεται με το σύνολο της στρατηγικής του επιχειρηματικού πανεπιστημίου και όχι μόνο σε δευτερεύουσες πλευρές της. Εναντιώνεται στην εμπορευματοποίηση της Εκπαίδευσης, της έρευνας, των ανθρώπων και των σχέσεών τους. Εναντιώνεται στο εμπόρευμα "Παιδεία" κι όχι μόνο στους όρους εκμετάλλευσής του. Δεν είναι αναχρονισμός η αντίθεση στην επιχειρηματική λειτουργία, είναι αναγκαιότητα για να σταθεί στα πόδια της η νέα γενιά των επιστημόνων, είναι υποχρέωση όσων αγαπάνε την επιστήμη τους, που έγιναν επιστήμονες για να κατακτήσουν νέες περιοχές της γνώσης και να τις χαρίσουν στην ανθρωπότητα, να την ανακουφίσουν από τον μόχθο.

Είναι η μόνη πρόταση που υπερασπίζεται τον επιστημονικό χαρακτήρα προγραμμάτων σπουδών και τη σύνδεσή τους με πλήρη εργασιακά δικαιώματα των αποφοίτων. Οι ευέλικτοι εργαζόμενοι δεν είναι εκσυγχρονισμός, είναι επιστροφή σε μια νέου τύπου δουλεία και εξαθλίωση, όσο όμορφες διαφημίσεις κι αν μας δείχνουν με το να δουλεύουν από εξωτικές παραλίες. Το ξέρουν όσοι έχουν ξενιτευτεί, όσοι περιπλανώνται από δουλειά σε δουλειά για χρόνια και αναρωτιούνται πότε θα σταματήσει πια αυτό το μαρτύριο.

Είναι η μόνη πρόταση που αντιτίθεται από θέση αρχής στον αντιεπιστημονικό διαχωρισμό μεταξύ εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου, στην κατηγοριοποίηση των εργαζομένων, στην κάλυψη των αναγκών από συμβασιούχους διδάσκοντες με ελαστικούς όρους εργασίας.

Αλλά πάνω απ' όλα σας καλούμε να συμπορευτείτε με το Κόμμα, στον αγώνα για να λάβει σάρκα και οστά το πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας. Γι' αυτόν το σκοπό επιδιώκουμε να συζητήσουμε ακόμα πιο πλατιά το επόμενο διάστημα τις προτάσεις μας, να διακινηθεί η μπροσούρα μας χέρι με χέρι, να ακούσουμε τις γνώμες και τις παρατηρήσεις.

Αυτή η οργανωμένη συζήτηση δεν αποσπάται στιγμή από τη δράση των φοιτητικών συλλόγων, των εργαζομένων στα ΑΕΙ, των πανεπιστημιακών απέναντι στις συνεχόμενες νομοθετικές επιλογές της κυβέρνησης, απέναντι στις προκλήσεις μέτρων που έχουν ψηφιστεί.

Για να μείνει στον πάγο που έχει ήδη μπει η λειτουργία της πανεπιστημιακής Αστυνομίας. Για να πολλαπλασιαστούν οι εστίες αντίστασης στην επιχειρηματική λειτουργία των ΑΕΙ, να διεκδικηθεί η φοιτητική μέριμνα, να "ποινικοποιηθούν" στη συνείδηση των φοιτητών οι σχεδιασμένες αλλαγές υποβάθμισης πτυχίων, κατηγοριοποίησης σπουδών, εμπορευματοποίησης της Παιδείας.

Η πρόταση του ΚΚΕ για το πανεπιστήμιο μπορεί να δώσει πνοή, δυναμική και αντοχή στους καθημερινούς αγώνες, ανοίγοντας τον δρόμο για να μπορεί η επιστήμη να παίξει τον πραγματικό ρόλο της. Να συμβάλει στην απαλλαγή του ανθρώπου από την άγνοια. Σήμερα αυτή η υπόθεση γίνεται ακόμα πιο επίκαιρη. Γιατί το ζήτημα είναι να απαλλαγούμε από την καπιταλιστική βαρβαρότητα που γεννά συνεχώς κρίσεις, ανεργία και πολέμους».

Στον χώρο των συμβασιούχων ερευνητών και διδασκόντων, που καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες του Πανεπιστημίου και των ερευνητικών κέντρων, τη στιγμή που υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις σε μόνιμο διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό, στάθηκε στην παρέμβασή του ο Μιχάλης Λαγουβάρδος. Αναφέρθηκε στην ανάπτυξη της επιστήμης στο κοινωνικοοικονομικό της πλαίσιο, ποιον αυτή εξυπηρετεί σήμερα, αλλά και γιατί είναι αναγκαίοι οι επιστήμονες που αγωνίζονται τώρα για τον σοσιαλισμό και στη συνέχεια σε αυτόν. «Στόχος της επιστημονικής μελέτης και της έρευνας θα πρέπει να είναι η παραγωγή νέας γνώσης, ως κοινωνικού προϊόντος, ως αναγκαίο στοιχείο για να ζήσει πολύ καλύτερα η ανθρωπότητα. Για να γίνει όμως αυτό, χρειάζονται επιστήμονες αφοσιωμένοι στην επιστήμη, που να μην είναι όμως αποσπασμένοι από την κοινωνία και τους αγώνες της. Χρειάζονται επιστήμονες πρωτοπόροι στον αγώνα για την απελευθέρωση της επιστήμης από τα δεσμά της καπιταλιστικής παραγωγής», είπε.

Στις σαρωτικές εκπαιδευτικές πολιτικές και αναδιαρθρώσεις που εξελίσσονται με σταθερούς ρυθμούς και προσήλωση από την ΕΕ και τις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις, ιδιαίτερα από το 1996 και με την έκδοση της λεγόμενης «Λευκής Βίβλου για την Εκπαίδευση», έκανε αναφορά ο Αλέκος Βανακάρας. Πρόσθεσε πως προωθείται η συνολική υποταγή της Εκπαίδευσης και των πανεπιστημίων μέσα από αυτήν τη διαδικασία στην καπιταλιστική κερδοφορία και κατέληξε: «Αναδεικνύει πως η αριστεία, η ανάπτυξη και η εξέλιξη των επιστημών, η άμιλλα και η συνεχιζόμενη εκπαίδευση είναι εφικτά και θα μπορούσαν να είναι προωθητικές δυνάμεις για την κοινωνία. Σε συνθήκες όμως που τα κλειδιά της οικονομίας τα ελέγχει ο λαός. Σε αυτές τις συνθήκες, η Ανώτατη Εκπαίδευση είναι εφικτό να συνδεθεί με τις ανάγκες και τους στόχους για λαϊκή ευημερία, για ειρήνη, για βελτίωση της ποιότητας ζωής των εργαζομένων. Γι' αυτό τον λόγο όλοι οι μικροί και μεγάλοι αγώνες στο εκπαιδευτικό κίνημα θα πρέπει να συνοδεύονται από το αίτημα και τη διεκδίκηση για συνολικές κοινωνικές ανατροπές στα πεδία της οικονομίας και της κοινωνικής οργάνωσης».

Για τη «διφυή φύση» της επιστήμης και την αστική ιδεολογική κυριαρχία μίλησε ο Γιώργος Οικονομάκης, σημειώνοντας: «Παρά την αστική ιδεολογική κυριαρχία στην επιστήμη, η συγκρότηση της επιστημονικής γνώσης διαπερνάται (σε διάφορα επιστημονικά πεδία) από ταξικές αντιθέσεις που δημιουργούν ρωγμές κριτικής σκέψης. Η ζωντανή παρουσία της φοιτητικής νεολαίας διευρύνει αυτές τις ρωγμές, εμποδίζει την κυρίαρχη τάξη να επιβάλλει πάντα και με ευκολία τις επιλογές της. Μέσα στο αστικό πανεπιστήμιο οι εκμεταλλευόμενες τάξεις βρίσκουν τα περιθώρια να εκφραστούν αμφισβητώντας τον κυρίαρχο πολιτικό και ιδεολογικό λόγο, ιδιαίτερα μετά τη μαζικοποίησή του. Δεν είναι τυχαία, από την άποψη αυτή, η ιστορική βαρύτητα και σημασία του φοιτητικού κινήματος στους δημοκρατικούς και αντικαπιταλιστικούς αγώνες. Ωστόσο, μόνο η ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου θα υπάγει τη διαδικασία παραγωγής της επιστήμης και την ίδια την επιστήμη στην υπηρεσία της κοινωνικής απελευθέρωσης».

Στα συνολικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές στην προσπάθειά τους να σπουδάσουν και στις κινητοποιήσεις που αναπτύχθηκαν το προηγούμενο διάστημα αναφέρθηκε ο Παναγιώτης Τζούδας. Υπογράμμισε ότι στους αγώνες τους οφείλουν όποια κατάκτηση είχαν οι φοιτητές, καταλήγοντας: «Η εκδήλωση και η έκδοση στην οποία βασίζεται μπορούν να αποτελέσουν ουσιαστικό βοήθημα για την οργάνωση της πάλης σε κάθε χώρο σπουδών, σε κάθε φοιτητικό σύλλογο. Είναι στο χέρι μας να αποτελέσει όπλο για την ανασυγκρότηση του φοιτητικού κινήματος. Συνεχίζουμε, μπροστά σε όλα όσα ετοιμάζονται από την κυβέρνηση, σηκώνουμε κεφάλι και υπερασπιζόμαστε όλα τα δικαιώματα που όχι απλώς προσπαθούν να μας πάρουν, αλλά επιχειρούν να μας κρύψουν, και ότι τα δικαιούμαστε, συνολικότερα να ξεχάσουμε τι σημαίνει δικαίωμα για τη νεολαία και τον λαό. "Η νέα γενιά έχει ιδανικά", λοιπόν, "ούτε ξεπουλιέται, ούτε προσκυνά!", γιατί όπως και να το κάνουμε, έχουμε δει τον κόσμο με άλλα μάτια και δεν συμβιβαζόμαστε με το να τα κλείσουμε!».

Είναι σαφές ότι τα προγράμματα δεν φέρνουν κάτι ρηξικέλευθο. Το ίδιο το υπουργείο δηλώνει ότι χτίζει στο έργο των προηγούμενων κυβερνήσεων. Δηλαδή, ο δρόμος που ακολουθήθηκε μέχρι στιγμής, όλα τα τελευταία χρόνια, θεωρείται επιτυχημένος. Τα παιδιά, λοιπόν, θα συνεχίσουν να έρχονται σε επαφή με τη Βιολογία στο Γυμνάσιο ως μονόωρο μάθημα. Θα διδάσκονται σε σχολεία που κατά 74% δεν διαθέτουν εργαστήριο φυσικών επιστημών. Θα μαθαίνουν να τσαλαβουτάν σε ασύνδετα πεδία της επιστήμης, σε μια επιστημονική και παιδαγωγική θολή επιφάνεια.

Χαρακτηριστική είναι η θέση της εξέλιξης στα παλιά και νέα ΑΠΣ. Η θεωρία της εξέλιξης είναι ένα κεφάλαιο στο μονόωρο μάθημα της Γ' Γυμνασίου και ένα κεφάλαιο στη Β' Λυκείου. Στην Α' Λυκείου φαίνεται να αξιοποιείται το φυλογενετικό δένδρο χωρίς να έχει προηγηθεί η σε βάθος διδασκαλία ούτε της φυλογένεσης ειδικά, ούτε της θεωρίας της εξέλιξης γενικά. Τελικά η εξέλιξη δεν είναι πραγματικά η ενοποιητική βάση που ενώνει όλους τους κλάδους της Βιολογίας και φωτίζει πραγματικά την ουσία του φαινομένου της ζωής. Το πρόγραμμα δεν αλλάζει ώστε τελικά όλες οι λειτουργίες και οι σχέσεις στον ζωντανό κόσμο να μελετώνται υπό το πρίσμα του σημαντικότερου πυλώνα της επιστήμης της Βιολογίας που είναι η Θεωρία της Εξέλιξης.

Στο κεφάλαιο «Φυσιογνωμία του μαθήματος» στο νέο ΑΠΣ του Γυμνασίου αναφέρεται: Η βιολογία μπορεί να προτείνει λύσεις σε τεράστια προβλήματα του ανθρώπου που αφορούν την υγεία, το περιβάλλον, τον υποσιτισμό, τον υπερπληθυσμό, την ανάδυση ασθενειών κ.τ.λ.

Συνεχίζοντας, λοιπόν, στην εκπαιδευτική ρότα που έχει χαραχθεί, θα πρέπει να πείσουμε τους μαθητές μας ότι για τον υποσιτισμό δεν ευθύνεται η στυγνή εκμετάλλευση και καταλήστευση ολόκληρων λαών, περιοχών και της εργατικής τάξης, αλλά ότι δεν καταφέραμε να φτιάξουμε εκείνη την ποικιλία σιταριού που αντέχει σε οποιεσδήποτε περιβαλλοντικές συνθήκες επιστρατεύοντας τη γενετική μηχανική. Για την καταστροφή του περιβάλλοντος δεν ευθύνεται η άναρχη καπιταλιστική ανάπτυξη, αλλά η έρευνα που δεν έχει ανακαλύψει την ενεργειακή φιλοσοφική λίθο. Για την αδυναμία αντιμετώπισης προβλημάτων υγείας δεν ευθύνεται ότι η Υγεία αποτελεί εμπόρευμα και παρέχεται στον λαό με τη λογική του κόστους και του οφέλους, αλλά ότι ακόμα αντιμετωπίζουμε προβλήματα στην ανεύρεση του τέλειου φαρμάκου που γιατρεύει τα πάντα χωρίς να έχει καμιά παρενέργεια. Στα παιδιά μπορεί να μάθουμε ότι η επιστήμη ψάχνει και βρίσκει λύσεις, τεχνικές και διεξόδους, αλλά θα πρέπει, πάνω απ' όλα, να αφομοιώσουν ότι τα προβλήματα της ανθρωπότητας μπορούν να αντιμετωπιστούν δίχως την ανατροπή του οικονομικού, πολιτικού και κοινωνικού εδάφους στο οποίο αναπτύσσονται, αλλά με την πρόοδο της έρευνας. Το διατροφικό πρόβλημα δεν είναι ζήτημα ατομικών επιλογών ή αξιοποίησης και ανάπτυξης της τεχνολογίας τροφίμων. Είναι ζήτημα οικονομικής βάσης της κοινωνίας. Οι σχέσεις του ανθρώπου με το περιβάλλον δεν είναι ζήτημα ευαισθητοποίησης, είναι σχέσεις που διαμεσολαβούνται από τις σχέσεις παραγωγής. Οταν οι φυσικοί πόροι, η βιοποικιλότητα, ο αέρας, το νερό και το έδαφος είναι εμπορεύματα, καμιά στάση ζωής και καμιά πολιτική στο πλαίσιο αυτού του συστήματος δεν μπορεί να δώσει πραγματική λύση.

Ισως ο κύριος ιδεολογικός ρόλος που έρχεται να παίξει το ΑΠΣ είναι ακριβώς αυτός. Να στριμώξει τη λογική των παιδιών στο στενό πλαίσιο της κυρίαρχης ιδεολογίας. Ενδεικτικά στους στόχους του προγράμματος αναφέρεται ότι οι μαθητές θα πρέπει να αναζητήσουν λύσεις στην κυκλική οικονομία και τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Με άλλα λόγια συσκοτίζεται η αιτία των προβλημάτων και των φαινομένων, εγκλωβίζεται η νεανική αντίληψη σε οιονεί λύσεις που δεν αμφισβητούν την κυριαρχία της άρχουσας τάξης. Αποστρέφεται το βλέμμα των μαθητών από τις προϋποθέσεις της ουσιαστικής βελτίωσης της ζωής, που είναι ο αγώνας για την απαλλαγή του ανθρώπου από τις εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής. Για παράδειγμα, στην ενότητα «Οι οργανισμοί στο περιβάλλον τους» στη Β' Γυμνασίου, οι μαθητές θα πρέπει να διδαχθούν τις αρχές της αειφορικής ανάπτυξης. Αυτό προτείνεται να γίνει μέσα από δραστηριότητα μελέτης των 17 στόχων της Ατζέντας 2030. Δηλαδή, τα παιδιά θα μάθουν ότι μπορεί κάποιος τη μια μέρα να υπογράφει αυτό το ειδυλλιακό όραμα για το τέλος της φτώχειας και της πείνας, για την ειρήνη και την αξιοπρεπή εργασία και διαβίωση και την επόμενη μέρα να ανοίγει στρατιωτικές βάσεις σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, να ξοδεύει δισ. σε εξοπλισμούς, να αφήνει στο περιθώριο της ανεργίας το 1/3 των νέων, να ψηφίζει εξολοκλήρου ή εν μέρει νόμους όπως ο ν. Χατζηδάκη που προσπαθεί να βάλει τέλος στα εργατικά δικαιώματα κ.ο.κ.

Στη στοχοθεσία του ΑΠΣ του Γυμνασίου, αναφέρεται ότι «οι μαθητές θα πρέπει να είναι σε θέση να υιοθετούν συμπεριφορές θετικές σε σχέση με τους κανόνες (...) που αφορούν θέματα κοινωνικής ζωής κ.τ.λ.». Τα ερωτήματα που ανακύπτουν από αυτούς τους στόχους είναι πολλά. Καταρχάς ποια θεωρείται θετική στάση σε σχέση με κανόνες της κοινωνικής ζωής; Είναι η συμμόρφωση, είναι η αμφισβήτηση, είναι η πλήρης αποδοχή, είναι η ατομική ευθύνη, είναι ο συλλογικός αγώνας;

Τέλος, αξίζει ίσως να αναφερθεί ότι από άποψη ύλης και ενοτήτων, ειδικά το ΑΠΣ της τελευταίας τάξης του Λυκείου έχει έναν υπερβολικό βαθμό εμβάθυνσης. Εχει σαφώς προπαρασκευαστικό χαρακτήρα για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Επιστεγάζεται με αυτόν τον τρόπο η πλήρης απώλεια της έννοιας της γενικής παιδείας από το Λύκειο, η οποία προωθείται από όλες τις κυβερνήσεις ειδικά τα τελευταία χρόνια. Ακόμα και εδώ όμως το μάθημα είναι προσανατολισμένο σε εξειδικευμένες εργαστηριακές τεχνικές και εφαρμογές και όχι τόσο στην επιστημονική εμβάθυνση. Μάλιστα, αυτές οι εργαστηριακές τεχνικές δεν πρόκειται να διδαχθούν σε εργαστήριο, όχι μόνο γιατί η πλειοψηφία των σχολείων δεν διαθέτει, αλλά και γιατί ακόμα και όσα διαθέτουν, δεν έχουν και δεν πρόκειται ποτέ να αποκτήσουν τον εξοπλισμό και τα αντιδραστήρια που χρειάζονται κι έπειτα, ακόμα και αυτό να γινόταν, τελικά δεν θα είχε κανένα νόημα και καμιά συνεισφορά στον βιολογικό γραμματισμό των νέων ανθρώπων.

Με αφετηρία ότι το σχολείο θα πρέπει να έχει στόχο να μορφώνει τα παιδιά, χωρίς να τα εξοντώνει, κάθε γνωστικό αντικείμενο θα πρέπει να φωτίζει την πτυχή που του αναλογεί από τις δυνατότητες, τους νόμους και τα έργα της φύσης και του ανθρώπου, ώστε τελικά οι μαθητές/τριές μας να μπορούν να θαυμάσουν το παζλ ολοκληρωμένο. Να μπορούν να αναγνωρίσουν, να ερμηνεύσουν, να εξηγήσουν το κοινωνικό και φυσικό γίγνεσθαι. Να είναι ικανοί/ές να εντάξουν τον εαυτό τους ή - ακόμα καλύτερα - να βρουν τον εαυτό τους σε αυτό, να παρέμβουν, να κρίνουν, να αλλάξουν, να γκρεμίσουν και να χτίσουν από την αρχή. Οι μαθητές/τριές μας είναι το μέλλον. Και το μέλλον το θέλουμε εξοπλισμένο με όλη τη γνώση και τα μέσα.