ΣΥΜΦΩΝΑμε τη λίστα της FIDE για το διεθνές ΕΛΟ των κορυφαίων σκακιστών και σκακιστριών, για τους μήνες Γενάρη - Φλεβάρη 2011 επικεφαλής βρίσκεται ο 20χρονος Νορβηγός GM Μάγκνους Κάρλσεν με 2814 ΕΛΟ! Δεύτερος ο Πρωταθλητής Κόσμου Βισβανάθαν Ανάντ (Ινδία GM 2810) και 3ος ο Αρμένιος GM Λέβον Αρονιάν με 2805. Τη 10άδα συμπληρώνουν: 4. Βλ. Κράμνικ (Ρωσ. 2784), 5. Καριάκιν Σερ. (Ουκρ. 2776), 6. Βεσ. Τοπάλοβ (Βουλγ. 2775), 7. Γκρίστσουκ (Ρωσ. 2773), 8. Μαμεντιάροβ (Αζερ. 2772), 9. Ιβαντσούκ (Ουκρ. 2764) και 10. Νακαμούρα (ΗΠΑ 2751).

Η αντίστοιχη 10άδα στις κορυφαίες του κόσμου: 1. Τζ. Πόλγκαρ (Ουγγ. 2686), 2. Χαμπ. Κόνερου (Ινδία 2607), 3. Χου Γιφάν (πρόσφατη Παγκόσμια Πρωταθλήτρια, Κίνα 2602), 4. Τατ. Κοσίντσεβα (Ρωσ. 2570), 5. Ν. Κοσίντσεβα (2552), 6. Τζαγκνίτζε (Γεωρ. 2550), 7. Αντ. Στεφάνοβα (Βουλγ. 2546), 8. Α. Μαζίτσουκ (Σλοβ. 2529), 9. Βικ. Σμίλιτε (Λετον. 2526) και 10. Ντρ. Χαρίκα (Ινδία 2520).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣκορυφαίους το διεθνές ΕΛΟ είναι: Αντρες: Παπαϊωάννου Ι. (2605), Κοτρωνιάς Β. (2599), Μπανίκας Χρ. (2593), Μαστροβασίλης Δ. (2584), Χαλκιάς Στ. (2578). Γυναίκες: Ελενα Ντέμπο - Λογοθέτη (2457), Αννα - Μαρία Μπότσαρη (2362), Μαρίνα Μακροπούλου (2288), Κατερίνα Παυλίδου (2215), Βέρα Παπαδοπούλου (2210), Κατερίνα Φαχιρίδου (2210) κ.ά.

Λευκά: Ργ8, Βδ2, Πβ7, Αε5, Στρ. η5, θ4 (6)

Μαύρα: Ρη6, Ιε8, Ιθ3, Στρ. ζ5, θ5 (5)

Το ισχυρό:

Λευκά: Ρα7, Βε8, Πδ8, Πγ3, Ιη6, Ιθ1, Αδ1, Στρ. β3, γ5, δ6, ε3, η3 (12)

Μαύρα: Ρδ5, Ιε6, Ιθ3, Αθ4, Στρ. β2, γ6, ε4, ζ3, ζ6, η4 (10)

Ενα καλλιτεχνικό πρόβλημα του αξέχαστου Ελληνα συνθέτη Βύρωνα Ζάππα. Παίζουν τα λευκά και κάνουν ΜΑΤ σε (3) τρεις κινήσεις.

Η ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ

Λευκά: Ρδ2, Βα2, Πδ5, Αη8

Μαύρα: Ρβ4, Στρ. β6, β7

Παίζουν τα λευκά και κάνουν ΜΑΤ σε (2) δύο κινήσεις.

1. Βα7! Κίνηση αναμονής.

1...β5 2. Πδ4 + ματ. Αν 1...Ρβ3

2. Πβ5 + ματ. Αν 1... Ργ4, τότε

2. Βα4 + ματ!

Η λύση του ισχυρού:

1. Πζ3! θ3 (η μοναδική επιτρεπτή κίνηση) 2. Πζ5 Ρε3 3. Πδ5 Ρε4 4. Πε5 + ματ! Αν 2... Πζ6 3. Πε5++ ματ. Ωραίο ματ μέσα στο σταυρό του μεγάλου κέντρου.

Διάγραμμα 381

Στο Νο 382, οι καινούργιοι λύτες έχουν άμεσο στόχο το μαύρο Ρουά. Πώς πρέπει να παίξουμε με τα λευκά;

* Μια παρτίδα για την προπόνησή σας από τα Νεανικά Πρωταθλήματα που έγιναν στο Περιστέρι.

Λευκά: Κούρκουλος - Αρδίτης (2002)

Μαύρα: Μαλικέντζος Σωτ. (2331)

Αμυνα Κάρο Καν

1. ε4 γ6 2. δ4 δ5 3. ε5 Αζ5 4. Αδ3 Αδ3 5. Βδ3 ε6 6. Ιζ3 Ιδ7 7. 0-0 Ιε7 8. Αη5 θ6 9. Αθ4 Ββ6 10. Αε7 Αε7 11. β3 γ5 12. Πε1 Πγ8 13. γ3 γδ4 14. γδ4 0-0 15. Ιβδ2 Πγ6 16. Πεγ1 Πζγ8 17. Πγ6 βγ6 18. Πγ1 γ5 19. Ιζ1 Πγ7 20. δγ5 Πγ5 21. Πγ5 Ιγ5 22. Βδ4 Βα6 23. Ββ4 Βα2 24. Ι3δ2 Αζ8 25. Ββ8 Βα1 26. Ιζ3 Ιδ3 27. θ3 Ιγ5 28. Ι3δ2 Ιδ7 29. Βε8 Ιε5 30. Ρθ2 Βε1 31. ζ4 Ιη6 32. ζ5 Βε5+ 33. Ιη3 Ιθ4 34. ζε6 ζε6 35. Ιζ3 Ιζ3 36. ηζ3 δ4 37. Ρη2 δ3 38. Ιε4 Βδ5 39. Βη6 Βζ5 40. Βε8 Βδ5 41. Βη6 Βδ8 42. Βε6+ Ρθ8 43. Ιζ2 δ2 44. Βε2 Αγ5 45. Βδ1 Βη5+ 46. Ρζ1 Βε3 47. Ιε4 Αβ4 48. Βε2 Ββ3 49. Ιδ2 Αδ2 50. Βδ2 Βζ3+ 51. Ρη1 Βη3+ 52. Ρζ1 Βθ3+ 53. Ρη1 Βη4+ 54. Ρζ1 Βζ5+ 55. Ρε1 α5 και 0-1.

Στα προηγούμενα: Στο Νο 379 παίζουμε 1. η3! Πα1 2. Ιε8 Αζ5 3. Ιγ7+ ματ. Αν 1... Αδ1 2. Ιθ5 Αβ3 3. Ιζ6+ ματ! Αν 1... Αε4 2. Ι7ε6 Πδ8 3. Ιζ4+ ματ! Στο Νο 380, ορισμένοι μικροί μας φίλοι απάντησαν με 1. Ιδ7+; Σωστό είναι το 1. Βγ8+!! Ργ8 2. Πε8+ ματ!

Διάγραμμα 382

Εκτός από την απόλυτη αξία κάθε κομματιού, υπάρχει και η σχετική αξία που αυξομειώνεται κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ανάλογα με την ποιοτική ή όχι θέση των κομματιών.

Αυτή η αντίληψη είναι σημαντική και δηλώνει τη σπουδαιότητα κάθε κομματιού σχετικά με το «φορτίο εργασίας» του σε μια δεδομένη στιγμή και ανάλογα με την ειδική κατάσταση και το σχέδιο του παιχνιδιού που επικρατεί στη σκακιέρα. Η σωστή εκτίμηση της πραγματικής δύναμης κάθε κομματιού σε κάθε κίνηση καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη σκακιστική δυναμικότητα του παίκτη.

Η αντίληψη του υλικού οφέλους στο σκάκι δηλώνει ανομοιότητα δύναμης. Σε περίπτωση που η μια από τις δύο πλευρές κέρδισε ένα υλικό όφελος, προσπαθεί να το αυξήσει για να σπάσει την αντίσταση του αντιπάλου ή διατηρώντας αυτό το όφελος να ανταλλάξει όσο το δυνατόν περισσότερα κομμάτια και να μπει στο φινάλε.

Συμβαίνει όμως, συχνά, ένας από τους αντιπάλους να προκαλεί στον εαυτό του σκόπιμες υλικές απώλειες. Παράδειγμα, μ' αρέσει να επιτίθεμαι στην πλευρά του αντίπαλου βασιλιά και δε διστάζω να θυσιάσω κομμάτια αξίας για πιόνια που τον προστατεύουν. Ετσι αντιμετώπισα σ' ένα παιχνίδι τον Ούγγρο G.M. Λάιο Πόρτις και μετά από 16 κινήσεις η θέση διαμορφώθηκε όπως δείχνει το διάγραμμα. Εάν κανείς φανταζόταν ότι το πιόνι δ4 έφευγε από τη σκακιέρα, θα ήταν φανερό ότι οι δύο λευκοί αξιωματικοί κτυπούσαν τα αμυντικά πιόνια του μαύρου η7 και θ7, τα οποία υποστηρίζει μόνο ο μαύρος βασιλιάς. Αυτό αποτελεί μια τρομερή επίθεση που ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. (Συνεχίζεται).

Ο πρωταθλητής Ελλάδας 2011 (κάτω των 20 χρόνων), Μαλικέντζος Σωτήρης. Αριστερά, η πρωταθλήτρια Ελλάδας (κάτω των 18), Ελισάβετ Παπαθανασίου

* 4ο και τελευταίο μέρος της «Συγκριτικής Σκέψης» του Ι.Μ. Ηλία Κουρκουνάκη

...«Συνοψίζοντας, δεν είναι καθόλου πρόθεσή μου να ασκήσω αυστηρή κριτική στον Κράμνικ για την επιλογή 62. Πδ6+, καθώς μάλιστα ήταν η πρώτη ιδέα που πέρασε κι από το δικό μου μυαλό, όπως παρακολουθούσα την παρτίδα. Επιπλέον, ακόμα και τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, λίγο μετά την ολοκλήρωση της παρτίδας, δεν μπορώ να ισχυριστώ με απόλυτη βεβαιότητα ότι γνωρίζω την αντικειμενική εκτίμηση του φινάλε Ρ + Α + 2 Στρ. εναντίον Ρ + 3 Στρ., αν μη τι άλλο, επειδή δεν ανέτρεξα σε βάσεις δεδομένων (tablebases) ή δεν έκανα εξαντλητική ανάλυση. Θεωρώ το σφάλμα του Κράμνικ απόλυτα δικαιολογημένο μετά από πολλές ώρες παιχνιδιού και με έντονη τη συναισθηματική ανάγκη να ξεκαθαρίσει την κατάσταση όσο περισσότερο γίνεται. Ελπίζω όμως να είναι φανερό πια ότι το λάθος του ήταν ψυχολογικό και όχι "σκακιστικό", καθώς και ότι θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί χρησιμοποιώντας την μέθοδο της συγκριτικής σκέψης την κατάλληλη στιγμή.