Η Επιτροπή Δημόσιου Προσυνεδριακού Διαλόγου για το 21ο Συνέδριο του ΚΚΕ ανακοινώνει ότι θα παραλαμβάνει κείμενα μέχρι την Τετάρτη 28 Απρίλη 2021, δίνοντας παράταση στη σχετική προθεσμία που είχε αρχικά ανακοινώσει.

Υπενθυμίζεται ότι τα κείμενα για τον Προσυνεδριακό Διάλογο μπορούν να στέλνονται:

α) Ηλεκτρονικά στη διεύθυνση: dialogos21@kke.gr, με ένδειξη «Για την Επιτροπή Δημόσιου Προσυνεδριακού Διαλόγου».

β) Ταχυδρομικώς στη διεύθυνση: Κεντρική Επιτροπή ΚΚΕ, Λεωφόρος Ηρακλείου 145, Τ.Κ. 14231, με την ένδειξη: «Για την Επιτροπή Δημόσιου Προσυνεδριακού Διαλόγου».

Το ΠΡΩΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ 21ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ είναι στέρεα βάση για τη δύσκολη συνέχεια που έχουμε μπροστά μας. Η συμφωνία με τις Θέσεις θα είναι κενό γράμμα αν δεν συνδυαστεί με την ανάληψη της ευθύνης του καθένα (φυσικά διαφέρει από επίπεδο σε επίπεδο) από εμάς για να πάμε μπροστά, πετώντας στη θάλασσα ό,τι μας βαραίνει και εμποδίζει την πορεία μας.

Η βαθιά συνειδητοποίηση των συνθηκών που δρα το Κόμμα σήμερα (Θ2,3) καθώς και ότι περνάμε σε νέα πιο δύσκολη φάση (Θ4), είναι μονόδρομος - για να μπορέσουμε σε στενή σύνδεση με τον περίγυρο του Κόμματος να αντέξει το Κόμμα συνολικά στην πολιτική - ιδεολογική πίεση που θα ασκεί ο ταξικός αντίπαλος με όλα τα αστικά κόμματα, τις δυνάμεις τους στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα και τη σταθερή συνδρομή του οπορτουνισμού που δεν χωράει καμία υποτίμηση.

Η κριτική - αυτοκριτική εξέταση του συνόλου της δράσης από την ΚΕ, ο εντοπισμός θετικών - αδύναμων πλευρών σε όλη την κλίμακα του Κόμματος θέτει όλους εμάς μπροστά στην ευθύνη μας να δούμε πού πονάμε, γιατί και το κυριότερο μπροστά στην απόφαση να κάνουμε ό,τι χρειάζεται να υπερβούμε τον εαυτό μας, να ανεβάσουμε συνολικά το Κόμμα στο ύψος των απαιτήσεων της ταξικής πάλης, που μπορεί να εμφανίσει ενδεχόμενα πρωτόγνωρες δυσκολίες στις οποίες καλούμαστε να σταθούμε ορθοί.

Το Κόμμα ανταποκρίθηκε στις σύνθετες συνθήκες από το 20ό Συνέδριο (Θ5-8), αυτό είναι γεγονός για όλο το Κόμμα. Αξίζει όμως να εξετάσουμε σε τι έκταση και σε ποιο βαθμό η πλούσια αυτή δράση έχει γίνει κτήμα του κομματικού μας περίγυρου, δηλαδή τι έχουμε κάνει εμείς γι' αυτό.

Σωστά επισημαίνει η ΚΕ για «Το κεντρικό ζήτημα» (Θ9) πως «απαιτεί ανώτερη ποιοτικά καθοδηγητική δουλειά, ιδεολογική - πολιτική μορφωτική αναβάθμιση της δουλειάς όλου του Κόμματος από την ΚΕ μέχρι τις ΚΟΒ, από το ΚΣ της ΚΝΕ μέχρι τις ΟΒ». Χωρίς καμία υποτίμηση των βημάτων που έχουμε κάνει σε όλο το Κόμμα, πρέπει να αναρωτηθούμε είναι η ιδεολογική - πολιτική, μορφωτική προσπάθεια ενταγμένη στην «καθημερινότητά» μας; Για παράδειγμα υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός επεξεργασιών - θέσεων του Κόμματος, πλούτος ιστορικών πολιτιστικών εκδόσεων όλα αυτά τα χρόνια, τι από αυτά συζητήθηκε στις ΚΟΒ και τι αποτέλεσε αντικείμενο εσωκομματικής μορφωτικής δραστηριότητας ή πρόγραμμα αυτομόρφωσης στελεχών και μελών;

Ναι είναι καθοριστική η σημασία της ιδεολογικής - μορφωτικής δουλειάς και προετοιμασίας των δυνάμεών μας (Θ11-12) και οφείλουμε στο Κόμμα, στην Ιστορία τους, να συνειδητοποιηθεί βαθιά αυτή η σημασία για να γίνουν πράξη: η συστηματική μελέτη της θεωρίας μας, της Ιστορίας του ΚΚΕ, η μελέτη - αξιοποίηση - διάδοση του Ριζοσπάστη, της ΚΟΜΕΠ, του Οδηγητή ως οργανικό στοιχείο της λειτουργίας και δράσης όλου του Κόμματος, όλης της ΚΝΕ. Αν εμείς ως Κόμμα, ως μέλη του ΚΚΕ το κάνουμε καθημερινή πράξη, τότε θα κατακτήσουμε την ικανότητα να πείθουμε τον κομματικό μας περίγυρο, να «αγκαλιάσει» τον Ριζοσπάστη, την ΚΟΜΕΠ, τις εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής», να ανατρέχει στο portal «902.gr» για άμεση ενημέρωση στη ροή των γεγονότων. Ως ΚΚΕ έχουμε μια σπουδαία κληρονομιά, οι δεσμώτες διάβαζαν στις φυλακές και τις εξορίες, δημιουργούσαν στον πολιτισμό! Είναι σπουδαία για εμάς τους νεότερους η παρακαταθήκη που μας άφησαν οι παλαιότερες γενιές των κομμουνιστών: «Αγάπα το κελί σου, τρώγε το φαΐ σου, διάβαζε, διάβαζε, διάβαζε...».

Στις Θέσεις (Θ17-18-19) επισημαίνεται - σωστά - ως ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΘΕΙ ΤΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ. Ο ταξικός αντίπαλος είναι πολύ καλά οργανωμένος και στον ιδεολογικό τομέα, αξίζει να δούμε - με την απαιτούμενη προσοχή - πώς δουλεύει, γιατί αυτό ασκεί επίδραση στην κοινωνία, φτάνει μέχρι τις γραμμές μας στον κομματικό περίγυρο. ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ δουλεύουν επιτελικά με σχέδιο. Εμείς καλούμαστε να τους αντιμετωπίσουμε ιδεολογικά με τα δικά μας ιδεολογικά όπλα και εργαλεία.

Δεν μπορεί να υπάρξει κανένας αντίλογος στη Θέση 28 και την ανάγκη ανάπτυξης των θεωρητικών - ιδεολογικών θέσεων και επεξεργασιών του Κόμματος και της σύνδεσής τους με την πάλη σε όλα τα μέτωπα που δρα το Κόμμα και το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα. Η κωδικοποίησή τους και η επικαιροποίησή τους είναι αναγκαία για να περνάνε στη ζωή των Οργανώσεων του Κόμματος και στη δράση των κομμουνιστών στο κίνημα. Αυτό θα βοηθήσει αποφασιστικά σε όσα επισημαίνονται στις Θέσεις (φαινόμενα ανεπεξέργαστης και αδούλευτης διαμόρφωσης πολιτικών δράσεων ...) 29-34. Η προσπάθεια αυτή θα βοηθήσει το κομματικό δυναμικό και τον περίγυρό μας να αντιμετωπίζει από καλύτερες θέσεις - στέρεες βάσεις τις επιθέσεις στην πολιτική του Κόμματος του τύπου: Δεν έχετε θέσεις, όλο άρνηση είστε κ.λπ. ή αυτά που λέτε είναι ξεπερασμένα.

Η κομματική οικοδόμηση είναι όρος ζωής για το Κόμμα και την πορεία του. Να ανοίξουμε μέτωπο στους ανασταλτικούς παράγοντες (Θ48). Γιατί να γίνω μέλος του ΚΚΕ; αναρωτιούνται ορισμένοι, βοηθάω κι από έξω, συμπληρώνουν όταν τους θέτουμε το ζήτημα της οργάνωσης. Γιατί παλεύει το ΚΚΕ, τι είναι το ΚΚΕ, τι είναι οι ΚΟΒ, όλα αυτά δεν είναι αυτονόητα επειδή ένας εργαζόμενος έρχεται σε κομματικές συγκεντρώσεις ή είναι μέλος μιας ταξικής συνδικαλιστικής οργάνωσης. Χρειάζεται «σχολείο» και αυτό το «σχολείο» είναι το Κόμμα με τις αξίες του, τα ιδανικά του, τον στόχο για μια άλλη κοινωνία.

Μπορούμε να τα καταφέρουμε, μπορούμε να πάμε κινητοποιώντας όλες τις κομματικές μας δυνάμεις, όλο τον περίγυρό μας, τον κόσμο που εμπιστεύεται το Κόμμα, το Πρόγραμμά του και τη στρατηγική του. Να βαθύνουμε, να δυναμώσουμε τους δεσμούς μας με αυτόν τον κόσμο, πράγμα που σημαίνει σταθερή επικοινωνία, άμεση και έμμεση, συζήτηση για όλα όσα τον βασανίζουν. Είναι στο χέρι μας να εμπνεύσουμε, με τις θέσεις, το Πρόγραμμα, τη στρατηγική του Κόμματος, να δράσει ως πολλαπλασιαστής ισχύος σε όλα τα μέτωπα πάλης μαζί με τους κομμουνιστές.

Βιώνουμε τις θηριωδίες του καπιταλισμού, την ιστορική του χρεοκοπία, την αδυναμία των κομμουνιστικών κινημάτων να δώσουν συνέχεια στη νέα εποχή που άνοιξε η Οκτωβριανή Επανάσταση.

Στο φως αυτών των περιστάσεων πρέπει να δυναμώσει η ευθύνη όλων απέναντι στα καθήκοντα και στην ηρωική ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος, που μας κάνει περήφανους, μας τροφοδοτεί και σήμερα.

Ετσι, στη συζήτηση μεταξύ κομμουνιστών εκείνο που σήμερα περισσεύει είναι το «καλά πάμε», «μπορούμε καλύτερα αν διορθώσουμε αδυναμίες». Δυστυχώς δεν είμαστε στην κατηγορία απλά της ανάγκης βελτιώσεων. Τα αποτελέσματα μαρτυρούν ότι δεν πάμε καλά, δεν φταίει μόνο η κρίση.

Να αποτιμήσουμε και να ανησυχήσουμε για την πορεία της πολιτικής επιρροής, της οικοδόμησης του Κόμματος, της ΚΝΕ, την κατάσταση του εργατικού κινήματος, την ικανότητα συσπείρωσης δυνάμεων και την πορεία της Κοινωνικής Συμμαχίας, την εσωτερική λειτουργία του Κόμματος, την οικονομική του κατάσταση.

Ας αρχίσουμε με το 3ο κείμενο.

Για την «ταξική διάρθρωση της ελληνικής κοινωνίας», την «κατάσταση της εργατικής τάξης».

Περιέχονται ανεπαρκή στοιχεία για έρευνα με τέτοιο τίτλο. Σε ποσότητα και ποιότητα. Υπάρχουν ελλείψεις σε στοιχεία, πηγές και τομείς αναγκαίας ερευνητικής δουλειάς:

- Για παραπέρα ανάλυση των μικρομεσαίων στρωμάτων, των μικρών επιχειρήσεων, την προοπτική τους ανά κλάδο.

- Για τη σύνθεση της αστικής τάξης, την έκταση της μονοπωλιακής, τη διασύνδεση μεγάλων επιχειρήσεων με ξένο κεφάλαιο, πολυεθνικές, την πορεία τους στη διάρκεια της κρίσης.

- Για τη σύνθεση της εργατικής τάξης. Στους μισθωτούς υπάρχουν και αστοί, μεσαία στρώματα, κομμάτι της διανόησης. Αλλο ανήκει στην εργατική τάξη, άλλο στα μεσαία στρώματα, άλλο, πολύ μικρότερο κομμάτι, στην αστική τάξη.

- Για την επίδραση των νέων τεχνολογιών στην κατάσταση της εργατικής τάξης, στην παραγωγή υλικών αγαθών, στον βαθμό εκμετάλλευσης, στην ανεργία.

Τα στοιχεία των αστικών οργανισμών είναι αξιοποιήσιμα, αλλά δεν μπορούμε να στηριζόμαστε εκεί. Είναι φανερή η χρόνια έλλειψη έρευνας, η έλλειψη του Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών, με την πολύχρονη προσφορά.

Η σωστή ανάλυση της ταξικής διάρθρωσης δίνει στο Κόμμα εφόδια για να επεξεργαστεί πολιτική συμμαχιών ενάντια στα μονοπώλια, στις στρατηγικές επιλογές του κεφαλαίου και στον καπιταλισμό, κηρύσσοντάς του πόλεμο, αυτήν τη φορά με πραγματικά πυρά.

Προτείνω τον εμπλουτισμό της έρευνας και την πραγματοποίηση Συνδιάσκεψης με μεγαλύτερη αντιπροσώπευση εργατικών, κλαδικών Οργανώσεων.

Για το εργατικό κίνημα.

Στις Θέσεις 27, 29, 30, 31, 32, 35, 39 αναφέρονται μια σειρά από υπαρκτά προβλήματα (συγχύσεις, ταύτιση ρόλων ΚΚΕ - συνδικάτων κ.ά.) που, σε μικρότερο βαθμό, είχαν επισημανθεί και στο προηγούμενο Συνέδριο. Ξεχωρίζω δύο ζητήματα:

1) Της πολιτικοποίησης της πάλης των συνδικάτων.

Η πολιτικοποίηση της πάλης, που είναι αναγκαία, και το βάθος της, έως το ζήτημα της εξουσίας, που οι κομμουνιστές πρέπει να εισάγουν στο εργατικό κίνημα, δεν μπορούν να γίνονται μόνο σύμφωνα με τις δικές μας επιθυμίες, χωρίς και τον παράγοντα της πείρας των εργατών, όπως επισημαίνεται.

Αρα πρέπει να επανεξετάσουμε επεξεργασίες και αποφάσεις που οδήγησαν σε συγχύσεις και σε πολύ επιζήμιες πρακτικές (μένω εδώ).

Χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον το επιχείρημα ότι τα συνδικάτα γράφουν στο καταστατικό τους την κατάργηση της εκμετάλλευσης, άρα η πολιτικοποίηση της πάλης τους πρέπει να γίνεται έτσι κι αλλιώς, με τη στρατηγική του ΚΚΕ. Τότε γιατί παραπονιέται η ΚΕ για τις συγχύσεις;

Τα καταστατικά των σωματείων το αναφέρουν αυτό, και είναι κατάκτηση, δεκαετίες τώρα. Το πρόβλημα όμως της «σύγχυσης» και «ταύτισης ρόλων», που υπάρχει, ήρθε στην επιφάνεια τα τελευταία χρόνια, γιατί θεωρείται από την ΚΕ ορθό και «επαναστατικό» να κάνουμε γραμμή συσπείρωσης τη στρατηγική μας.

Αυτό έρχεται σε σύγκρουση με τον χαρακτήρα των συνδικάτων, αλλοιώνει τη φυσιογνωμία και τον ρόλο τους, τον ακυρώνει στην πράξη. Διευκολύνει έτσι τη διάσπαση, την επίδραση του ρεφορμισμού και του οπορτουνισμού, υπονομεύει την προσπάθεια μαζικοποίησης των συνδικάτων, τη διεύρυνση δυνάμεων γύρω από το ΠΑΜΕ, όπως δείχνουν τα πενιχρά αποτελέσματα.

2) Του ρόλου και της σχέσης Κόμματος - συνδικάτων.

- Την ιστορική αποστολή δεν την εκπληρώνει το Κόμμα, αλλά η τάξη. Το Κόμμα δεν την υποκαθιστά. Αποτελεί την πολιτική της πρωτοπορία, με στόχο να την καταστήσει ικανή να επιτελέσει αυτόν τον ρόλο.

- Μέσω των συνδικάτων επικοινωνεί με την τάξη. Γι' αυτό τα συνδικάτα πρέπει να μπορούν να συσπειρώνουν όλους τους εργάτες.

- Η εργατική τάξη, επειδή δεν απελευθερώνει μόνο τον εαυτό της αλλά όλα τα καταπιεζόμενα λαϊκά στρώματα, αποτελεί τη μόνη τάξη που μπορεί και πρέπει να ηγηθεί στην οικοδόμηση κοινωνικής αντιμονοπωλιακής συμμαχίας, να συσπειρώσει και να διαπαιδαγωγήσει τα εκατομμύρια μέσα στους αγώνες για τα κοινωνικά τους δικαιώματα, για την υπεράσπιση της ειρήνης, της εδαφικής ακεραιότητας, την υπεράσπιση και διεύρυνση των δημοκρατικών ελευθεριών, να τα οδηγήσει, με την πολιτική πρωτοπορία του ΚΚΕ, στον δρόμο της ανατροπής του καπιταλισμού.

- Το Κόμμα πρέπει να επεξεργάζεται γραμμή ενότητας της τάξης και πολιτική συμμαχιών. Να προβάλλει και να πείθει, με την αυτοτελή δράση του μέσα και έξω από τα συνδικάτα, για την υιοθέτηση των αναγκαίων κάθε φορά πολιτικών διεκδικήσεων του εργατικού κινήματος. Διεκδικήσεων που ανταποκρίνονται στην ανάγκη σύγκρουσης με το κεφάλαιο, αντιστοιχούν στην αποστολή της εργατικής τάξης ως ηγετικής δύναμης και στην ανάγκη να συσπειρώσει τα λαϊκά στρώματα, στην πείρα των μαζών. Που παίρνουν υπόψη τις μεταβαλλόμενες συνθήκες και ανάγκες της ταξικής πάλης.

Συμπερασματικά, τα προβλήματα που αναφέρουν οι Θέσεις εκφράζουν βαθιά λαθεμένη αντίληψη για τον χαρακτήρα και τον ρόλο συνδικάτων και Κόμματος, τη σχέση του μαζί τους, πριν αλλά και μετά την επανάσταση. Αντίληψη πολύ παλιά, αραχνιασμένη, που πρέπει να εγκαταλειφθεί.

Για την Κοινωνική Συμμαχία.

Το ίδιο, γενικά, πρόβλημα, παρουσιάζεται στην πορεία της ΠΑΣΕΒΕ, της ΠΑΣΥ και των Λαϊκών Επιτροπών, που έπαψαν να υπάρχουν. Παρά τις προσπάθειες των κομματικών δυνάμεων, δεν έγιναν βήματα. Ο προσανατολισμός πλέον στους φορείς των αγροτών και επαγγελματιών οπωσδήποτε είναι σωστός, θα αποδώσει καλύτερα, αλλά πρέπει να λυθεί και το παραπάνω πρόβλημα.

Θέσεις 41 - 42.

Αναφέρεται η πείρα συντονισμού δράσης σε τοπικό επίπεδο συνδικάτων και φορέων και γίνεται κατεύθυνση.

Θέλω να επισημάνω την παλιότερη θετική πείρα από τη δράση των κομματικών δυνάμεων του Κορωπίου Αττικής μέσα από τη συγκρότηση Επιτροπής Αγώνα Εργατών Βιομηχανικής Ζώνης.

Μέσα σε 1,5 χρόνο - μέχρι να διακοπεί η λειτουργία της - κατάφερε να ανοίξει σειρά απεργιακών και άλλων αγώνων σε πολλά εργοστάσια, μαζί με τα συνδικάτα, να νοικιάσει αυτοτελώς γραφεία, να οργανώσει τους μετανάστες και να στήσει σχολείο, να κάνει εκατοντάδες εγγραφές, να οργανώσει σε κοινή επιτροπή σειρά φορέων για διεύρυνση της πάλης, αλλά και τα πρώτα βήματα κοινωνικής συμμαχίας (παρουσία φορέων επαγγελματιών στο πλευρό των εργατών της «Αγνό», σύσκεψη φορέων με συνδικάτα, από κοινού απεργιακή περιοδεία σε καταστήματα και μικροεπιχειρήσεις).

Αυτή η δράση αναγνωρίστηκε από ευρύτερο κόσμο και με την αυτοτελή δουλειά της ΚΟ οδήγησε στην άνοδο του κύρους του Κόμματος, στην αύξηση της πολιτικής του επιρροής, των οργανωμένων δυνάμεων και στη δημιουργία ΚΟΒ Βιομηχανικής Ζώνης.

Συμφωνώ με το πρώτο κείμενο των Θέσεων της ΚΕ.

Θα ήθελα να πω κάποιες σκέψεις για τη σχέση των νέων κομμουνιστών και ειδικότερα των νέων κομμουνιστών επιστημόνων με την ιστορική μελέτη, μια σχέση που δεν πρέπει να είναι τυπική και μονόπλευρη, αλλά διαλεκτική και η αφομοίωση των ιστορικών συμπερασμάτων να συνδυάζεται με τα άμεσα πολιτικά καθήκοντα και να καθοδηγεί τη δράση μας.

Το Κόμμα μας έχει πλούσια Ιστορία, ισχυρές ιστορικές παρακαταθήκες και έχει προχωρήσει στην κριτική μελέτη και επεξεργασία συμπερασμάτων όσον αφορά την Ιστορία τη δικιά του, του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, την Ιστορία του 20ού αιώνα κ.λπ. Ωστόσο, και η αστική τάξη δεν έχει μείνει αμέτοχη, αντίθετα τα τελευταία χρόνια έχει εντείνει τις προσπάθειές της για ξαναγράψιμο και αναθεώρηση της σύγχρονης κυρίως Ιστορίας, με κεντρικό άξονα την ταύτιση φασισμού - κομμουνισμού, επίσημη πια στρατηγική της ΕΕ. Οι δυνάμεις μας έχουν συνηθίσει να απαντούν με έναν συγκεκριμένο τρόπο στα γνωστά αντικομμουνιστικά ιδεολογήματα που αναπαράγονται στα μαθήματα της σχολής μας, τα οποία μας έρχονται συχνά και από παιδιά, με κυριότερα τον Στάλιν που «έσφαζε» και την ανελευθερία στη Σοβιετική Ενωση. Απαντάμε ότι πολλά από αυτά είναι κατάφωρα ψέματα, ότι η Ιστορία γράφτηκε από την κυρίαρχη σήμερα τάξη, αντιπαραθέτουμε παραδείγματα σε τομείς που η σοσιαλιστική κοινωνία προόδευσε.

Ομως, πρέπει να έρθουμε σε σύγκρουση όχι μόνο με τις επιφάσεις της αστικής ιστοριογραφίας αλλά και με τη μεθοδολογία της. Γιατί η μεθοδολογία της αστικής ιστοριογραφίας, και ειδικά η νέα τάση της, και παράλληλα η αντιπρόταση η δικιά μας είναι ζητήματα στα οποία οι δυνάμεις μας δεν έχουν εξοικειωθεί πλήρως. Η νέα τάση, η οποία προωθείται ιδιαίτερα και από οπορτουνιστές και ρεφορμιστές ιστορικούς, είναι ότι η ιστορική έρευνα δεν μπορεί να δώσει συνολικές απαντήσεις και συμπεράσματα για το παρελθόν, δεν μπορεί να εξετάζει το «γενικό», παρά μόνο το «μερικό». Οτι αρκεί να δούμε το δέντρο για να κατανοήσουμε το δάσος. Παίζουν πολύ με τους όρους συλλογική μνήμη, ιστορική συνείδηση, ιστορική κουλτούρα. Δίνεται μεγάλη σημασία στην προσωπική μαρτυρία, η οποία όμως δεν εντάσσεται στο ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο. Ετσι, απορρίπτεται πλήρως η αντικειμενικότητα της ιστορικής πραγματικότητας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το νέο πρόγραμμα «Μνήμες κατοχής στην Ελλάδα», μέσω του οποίου οι μαθητές καλούνται να μελετήσουν την ιστορία της Κατοχής αποκλειστικά μέσω μαρτυριών και αναμνήσεων όσων ανθρώπων έζησαν την περίοδο αυτή, χωρίς να χρησιμοποιήσουν άλλα ιστορικά τεκμήρια και ντοκουμέντα. Εστιάζοντας, λοιπόν, στο ειδικό και μάλιστα στο τελείως υποκειμενικό, όπως είναι η προσωπική μαρτυρία, οι μαθητές δεν θα είναι σε θέση να δουν τη μεγάλη εικόνα, να κατανοήσουν την περίοδο αυτή και να βγάλουν συμπεράσματα, ενώ θα έχουν εκπαιδευτεί να μελετούν την Ιστορία κουτσουρεμένα και διαστρεβλωμένα.

Για όλα τα παραπάνω, χρειαζόμαστε, κατά τη γνώμη μου, περισσότερη τριβή με τον ιστορικό υλισμό, την επαναστατική δηλαδή και επιστημονικά τεκμηριωμένη κοσμοθεωρία μας που αντανακλά το νόμο της εξέλιξης της φύσης, της κοινωνίας και της ανθρώπινης νόησης. Σταθερά να εξετάζουμε όλα τα φαινόμενα από τη σκοπιά της γέννησης, της εξέλιξης και της εξαφάνισής τους. Ειδικά και οι νέοι σύντροφοι στην ΚΝΕ να μελετάμε κάθε ιστορικό γεγονός υπό το πρίσμα των παραγωγικών δυνάμεων και των παραγωγικών σχέσεων κάθε εποχής, έτσι ώστε να αντιλαμβανόμαστε την εσωτερική σύνδεση ανάμεσα στα κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα και φαινόμενα, να κατανοούμε και να αφομοιώνουμε την ταξική πάλη ως την κινητήρια δύναμη της Ιστορίας. Για παράδειγμα, στο ιδεολόγημα του «σφαγέα» Στάλιν, να αναδεικνύουμε τις συνθήκες που επικρατούσαν στην ΕΣΣΔ μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά και σε τι σημείο βρισκόταν η ταξική πάλη και μέσα στη χώρα αλλά και σε σχέση με τα καπιταλιστικά κράτη. `Η στο παράδειγμα της Επανάστασης του 1821, για την οποία το Κόμμα έχει προχωρήσει σε μια πολύ καλή μελέτη και ανάδειξη των συνθηκών της εποχής εκείνης, των αιτιών της επανάστασης και των κοινωνικών δυνάμεων που την πραγματοποίησαν. Πιστεύω ότι ειδικά και οι νέοι σύντροφοι στην ΚΝΕ δεν έχουν κατανοήσει σε βάθος κάποιες πλευρές. Χρειάζεται να ανέβει η συζήτηση και ο προβληματισμός γύρω από τέτοια ζητήματα, οι ΟΒ και ΚΟΒ των δικών μας χώρων πρέπει να συνεδριάζουν και για τέτοιου είδους θέματα με παρουσιάσεις από άρθρα της ΚΟΜΕΠ και του «Ριζοσπάστη», παρουσιάσεις που δεν χρειάζεται οπωσδήποτε να τις κάνουν τα στελέχη αλλά πρέπει να εμπιστευθούμε τα μέλη μας και να τους αναθέσουμε δουλειά. Για παράδειγμα, είναι πολύ θετικό το ότι οι ΟΒ του Ιστορικού - Αρχαιολογικού πραγματοποίησαν την ξενάγηση στη Μακρόνησο τον Σεπτέμβρη στις υπόλοιπες Οργανώσεις της Σπουδάζουσας. Με αυτόν τον τρόπο, η δουλειά απλώνει και προς τα κάτω, τα μέλη μας συμμετέχουν ενεργητικά, ενώ εξασκούν και την επιστήμη που σπουδάζουν.

Φυσικά, η παραπάνω ιδεολογική δουλειά δεν μας βοηθά να κατανοήσουμε μόνο το παρελθόν, αλλά και το παρόν, να είμαστε δηλαδή πιο ανθεκτικοί στην πίεση της αστικής τάξης. Αλλωστε, η προσπάθεια διαστρέβλωσης της Ιστορίας από την αστική τάξη και η συκοφάντηση της ταξικής πάλης δεν αποσκοπεί κυρίως στη μία ή την άλλη ερμηνεία ενός ιστορικού γεγονότος, αλλά στην προσπάθεια να δημιουργήσει μια τέτοια πολιτική αντίληψη που θα βοηθά στη διατήρηση της εξουσίας της. Ετσι και εκ μέρους μας, η διαφώτιση γύρω από διάφορα ιστορικά ζητήματα πρέπει να αποσκοπεί στο να δημιουργήσουμε συνολικά στον συνομιλητή μας την αντίληψη να βλέπει την ταξική πάλη ως την κινητήρια δύναμη, να κατανοήσει δηλαδή ότι οι κοινωνίες αλλάζουν, ότι ο καπιταλισμός δεν είναι ανίκητος και ότι αυτό για το οποίο τον καλούμε να παλέψει δεν είναι ουτοπικό. Να διαπαιδαγωγήσουμε τους νέους συντρόφους και τον περίγυρό μας να βλέπουν πάντα τη μεγάλη εικόνα, τα πράγματα στην ολότητά τους και όχι ξεκομμένα από την οικονομία πρώτα και κύρια και οτιδήποτε αυτή επιφέρει, π.χ. κοινωνική συνείδηση, κοινωνικές σχέσεις κ.ά. Με αυτόν τον τρόπο θα αντιμετωπίσουμε και την απογοήτευση ότι τίποτα δεν αλλάζει, καθώς και μια ανυπομονησία για σημαντικές κατακτήσεις και αλλαγές στο σήμερα, μέσα σε συνθήκες αντεπανάστασης, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο αρνητικός συσχετισμός. Αν κατανοηθεί από το δυναμικό μας ότι η επαναστατική κατάσταση προκύπτει αντικειμενικά, ανεξάρτητα από την πολιτική βούληση, αλλά είναι καίριας σημασίας η προετοιμασία του υποκειμενικού παράγοντα στο σήμερα από τους κομμουνιστές, με περισσότερη αισιοδοξία θα παλεύουμε και θα είμαστε ατσαλωμένοι απέναντι στην αστική προπαγάνδα και ιδεολογία.

Το ΚΚΕ θέτει για πρώτη φορά το 2013, στο 19ο Συνέδριο, σαν στόχο του την οικοδόμηση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού χωρίς ενδιάμεσα στάδια. Το γεγονός αυτό αποτελεί τη σημαντικότερη, ανάμεσα σε άλλες, ιδεολογική κατάκτηση. Μια κατάκτηση εξαιρετικά δύσκολη και επίπονη, αφού προϋπόθετε την ήττα των οπορτουνιστικών αντιλήψεων που κυριάρχησαν στις γραμμές του από το 1934 και παρέμειναν κυρίαρχες, με ολέθριες συνέπειες, για οχτώ δεκαετίες. Το σημαντικό αυτό βήμα όμως δεν είναι σε καμία περίπτωση αρκετό. Πρέπει να συνοδεύεται από μία σε βάθος κριτική της σοσιαλιστικής οικοδόμησης του 20ού αιώνα. Διαφορετικά στη συνείδηση, ή στο υποσυνείδητο των εργαζόμενων, η λέξη σοσιαλισμός θα συνοδεύεται από το επίθετο «υπαρκτός», με αποτέλεσμα τη (δικαιολογημένη) καχυποψία απέναντί της. Δεν πρέπει να υπάρχει καμία αυταπάτη, ότι όσο παραμένουν χωρίς πειστική απάντηση οι αιτίες οι οποίες οδήγησαν στις γνωστές εξελίξεις στο τέλος του προηγούμενου αιώνα, δεν πρόκειται να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την ανασυγκρότηση και ανάκαμψη του κομμουνιστικού κινήματος.

Σοσιαλιστική οικοδόμηση στον εικοστό αιώνα υπήρξε μόνο στη Σοβιετική Ενωση, από το 1917 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1930. Στο σύντομο αυτό διάστημα τα πρωτοφανή επιτεύγματα της δικτατορίας του προλεταριάτου απέδειξαν, τόσο σε συνθήκες πολέμου όσο και της σχετικά ειρηνικής περιόδου που ακολούθησε, τις τεράστιες δυνατότητές της. Η κατάργηση της σοβιετικής μορφής κρατικής οργάνωσης στην ΕΣΣΔ στα μέσα της δεκαετίας του 1930 και η εγκαθίδρυση ενός είδους αστικού κοινοβουλευτισμού είναι η αναντίρρητη απόδειξη της ανατροπής της εξουσίας της εργατικής τάξης και η εγκαθίδρυση της κυριαρχίας ενός κοινωνικού στρώματος με αστικά χαρακτηριστικά, της σοβιετικής αστικής τάξης. Σημαντικότερος πολιτικός εκπρόσωπος του κοινωνικού αυτού στρώματος ήταν ο Στάλιν. Η ολέθρια ιδεολογικοπολιτική στροφή που σημειώνεται την ίδια εποχή στο εσωτερικό της Τρίτης Διεθνούς και η οποία καθοδηγείται από την οπορτουνιστική ηγεσία του ΚΚΣΕ είναι άμεση συνέπεια της ήττας της εργατικής τάξης στη Σοβιετική Ενωση.

Τα καθεστώτα που εμφανίσθηκαν στην Ανατολική Ευρώπη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είχαν προσωρινό χαρακτήρα (μέχρι να πάρει τις τελικές αποφάσεις της η σοβιετική αστική τάξη, στο εσωτερικό της οποίας διεξαγόταν έντονη διαπάλη). Οσο για την πορεία που ακολούθησαν μια σειρά χώρες της Ασίας, αυτή επιβεβαιώνει την ορθότητα των προειδοποιήσεων της Κομμουνιστικής Διεθνούς (2ο Συνέδριο) αλλά και του Λένιν, ότι στις χώρες αυτές τμήματα της αστικής τάξης ιδρύουν πολιτικά κόμματα που εμφανίζονται σαν κομμουνιστικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, το οποίο σε καμία φάση της ιστορίας του δεν είχε σχέση με τον Μαρξισμό - Λενινισμό.

Τα τελευταία χρόνια το ΚΚΕ ανέκτησε μια σειρά επαναστατικά χαρακτηριστικά, ξεκινώντας από τη στρατηγική που υιοθέτησε το 19ο Συνέδριο, την πολιτική συμμαχιών, την άρνηση συμμετοχής σε αστικές κυβερνήσεις, τη διακήρυξη της αναγκαιότητας για την ίδρυση ενιαίου κέντρου του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος και βέβαια την υιοθέτηση της λενινιστικής θέσης για τη μετατροπή του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε επαναστατικό εμφύλιο πόλεμο. Υιοθέτησε επίσης την άποψη ότι θεμέλιο της κρατικής μορφής οργάνωσης στο σοσιαλισμό πρέπει να είναι η παραγωγική μονάδα. Ολα αυτά τα επαναστατικά χαρακτηριστικά, η ανάκτηση των οποίων υπήρξε εξαιρετικά επίπονη, εξαφανίστηκαν τη δεκαετία του 1930 και όχι βέβαια μετά το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ. Η Κομμουνιστική Διεθνής οδηγήθηκε στον ιδεολογικοπολιτικό εκφυλισμό την δεκαετία του 1930 και διαλύθηκε το 1943. Τα γεγονότα αυτά αποδεικνύουν ότι η άποψη σύμφωνα με την οποία το 20ό Συνέδριο αποτελεί το σημείο καμπής της Σοβιετικής ιστορίας, είναι εντελώς αβάσιμη. Το 20ό Συνέδριο ήταν ένα επεισόδιο στην ενδοαστική διαμάχη ανάμεσα στα τμήματα της σοβιετικής αστικής τάξης. Εάν κάποιος έγραφε την ιστορία της ΕΣΣΔ από τη σκοπιά της εργατικής τάξης, είναι αμφίβολο αν θα άξιζε τον κόπο να αφιερώσει στο συνέδριο αυτό, μέσα σε χιλιάδες σελίδες, έστω και μία παράγραφο.

Δεν μπορεί και δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα διατυπώνονται απόψεις, που αποτιμούν θετικά τις εξελίξεις της δεκαετίας του 1930 στην ΕΣΣΔ, που συνοδεύονται μάλιστα από θετικά σχόλια για τον ρόλο του Στάλιν. Δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι τοποθετήσεις αυτές, εκτός από το γεγονός ότι επιδρούν αρνητικά στην ανάδειξη της αλήθειας για την πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, αποτελούν έμμεση αλλά σαφέστατη προσπάθεια υπονόμευσης των ιδεολογικών και πολιτικών κατακτήσεων του Κόμματος των τελευταίων χρόνων. Είναι αδιανόητο κάποιος που συμφωνεί πραγματικά με τις τελευταίες επεξεργασίες του Κόμματος, να αποτιμά θετικά μια περίοδο που στα κρίσιμα αυτά ζητήματα έγιναν διαμετρικά αντίθετες επιλογές, μία περίοδο κατά την οποία η λενινιστική κληρονομιά κυριολεκτικά πετάχτηκε στα σκουπίδια. Οι απόψεις αυτές, είτε είναι αποτέλεσμα ιδεολογικής ανεπάρκειας είτε συγκαλυμμένης οπορτουνιστικής υπονόμευσης, πρέπει να καταπολεμηθούν με ανυποχώρητη αποφασιστικότητα.

Διαβάζοντας κάποιος τις θέσεις για το λεγόμενο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα, δεν θα ανακαλύψει τίποτε καινούριο σε σχέση με όσα έχουν διατυπωθεί επανειλημμένα τις τελευταίες δεκαετίες. Ουσιαστικά, με έμμεσο έστω τρόπο, υπάρχει σαφής ομολογία του αδιεξόδου στο οποίο έχει οδηγηθεί η στάση του ΚΚΕ απέναντι στον οπορτουνιστικό συρφετό. Μια στάση που αρνείται τη διάρρηξη των δεσμών με κόμματα που δεν έχουν εδώ και πολλές δεκαετίες, και ούτε και πρόκειται να αποκτήσουν ποτέ, την οποιαδήποτε σχέση με τον μαρξισμό - λενινισμό. Μια στάση που έχει ρυμουλκήσει το ΚΚΕ στην υιοθέτηση σε κάποιες περιπτώσεις απαράδεκτων θέσεων (διζωνική ομοσπονδία στη Κύπρο κατ' απαίτηση του ΑΚΕΛ). Είναι επίσης χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Συρίας, όπου αντί να καταγγείλει τα Κομμουνιστικά Κόμματα για τη συστράτευσή τους στον εμφύλιο πόλεμο με τμήμα της αστικής τάξης, έχει συρθεί σε εκδηλώσεις συμπαράστασης προς το καθεστώς Ασαντ μέσα από την ΠΣΟ, την ΠΟΔΝ και το ΠΣΕ. Η περίπτωση της Συρίας ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία να γίνει κατανοητή η θέση του Κόμματος για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, μέσα από την καταγγελία της στάσης των Κομμουνιστικών Κομμάτων με συνεχή αρθρογραφία. Μια θέση ελάχιστα αφομοιωμένη στο εσωτερικό του Κόμματος και πολύ περισσότερο στον περίγυρό του.

Αν θέλουμε πραγματικά να βρει γόνιμο έδαφος η πρότασή μας για το σοσιαλισμό πρέπει το επόμενο διάστημα να επιταχυνθεί η συζήτηση για τα ζητήματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και κυρίως τα θέματα που αφορούν τη δεκαετία του 1930. Η ανάδειξη του πραγματικού χαρακτήρα των εξελίξεων εκείνης της περιόδου θα δώσει απαντήσεις στα πιο κρίσιμα ζητήματα και θα εμπλουτίσει την θεωρία μας για τον σοσιαλισμό. Ταυτόχρονα θα σταθεροποιήσει τις ιδεολογικοπολιτικές κατακτήσεις της τελευταίας δεκαετίας, που δέχονται συνεχή υπονόμευση, από όλους όσοι επιμένουν να αποτιμούν θετικά τη συγκεκριμένη περίοδο.