• Κοινό κάλεσμα φοιτητικών συλλογικοτήτων από την Ελλάδα και την Τουρκία.
• Αρθρο: Με αφορμή τη συζήτηση για την αλλαγή ενός προγράμματος σπουδών.
• Επίκαιρη Ερώτηση του ΚΚΕ στη Βουλή για να ανοίξουν οι σχολές.
• Αρθρο: Κάνοντας «ταμείο» μετά από σχεδόν ένα χρόνο τηλεκπαίδευσης στις καθηγητικές σχολές.

MotionTeam

Αναλυτικά το κοινό κάλεσμα έχει ως εξής:

«Δεν παραδινόμαστε - Τώρα είναι δικός μας αυτός ο δρόμος!

Θέλουμε να γίνουμε φοιτητές ξανά!

Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες σε Ελλάδα και Τουρκία, μέσα σε συνθήκες παγκόσμιας πανδημίας και οικονομικής κρίσης, βλέπουμε τα όνειρά μας για ένα καλύτερο παρόν και μέλλον να τσακίζονται.

Με αυτό το Κοινό Κάλεσμα των Φοιτητικών Συλλόγων μας, καλούμε τους συναδέλφους μας σε Ελλάδα και Τουρκία να δυναμώσουμε τον δίκαιο αγώνα που δίνουμε!

Παλεύουμε για:

- Να ανοίξουν τα πανεπιστήμιά μας, να λειτουργήσουν ξανά, με όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία της υγείας.

- Να μην περάσουν τα σχέδια των κυβερνήσεων των χωρών μας για αλλαγές στα πανεπιστήμια οι οποίες θέτουν περισσότερα εμπόδια στις σπουδές μας, διαλύουν τα μορφωτικά μας δικαιώματα, προωθούν την παραπέρα εμπορευματοποίηση της Παιδείας. Ακόμα κι αν οι κυβερνήσεις εγκρίνουν αυτά τα αντιεκπαιδευτικά μέτρα, να είναι σίγουρες ότι αυτά θα μείνουν στα χαρτιά, θα ακυρωθούν στην πράξη από τον αγώνα μας.

- Να έχουμε πανεπιστήμια ακαδημαϊκής ελευθερίας, όχι πανεπιστήμια αστυνομοκρατίας και καταστολής απέναντι στους αγώνες των φοιτητών, πανεπιστήμια που υπηρετούν τα συμφέροντα των καπιταλιστών.

- Να παίρνονται όλες οι αποφάσεις σχετικά με τη διοίκηση, τις σπουδές και τις δραστηριότητες των πανεπιστημίων με βάση τη συλλογική θέληση των πανεπιστημιακών σωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των αντιπροσώπων των φοιτητών, των ακαδημαϊκών και των εργαζομένων σε αυτά.

Απαιτούμε την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση όλων των φοιτητών που συνελήφθησαν ή προσήχθησαν κατά τις διαδηλώσεις. Να αποσυρθούν όλες οι άδικες και αβάσιμες κατηγορίες απέναντι σε φοιτητές που αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους.

Τρομοκράτες δεν είναι οι φοιτητές! Ο αγώνας μας σε Ελλάδα και Τουρκία είναι δίκαιος!

Σύμμαχοί μας στον αγώνα είναι οι εργαζόμενοι, οι γονείς και οι καθηγητές μας, οι λαοί των χωρών μας, της περιοχής μας και όλου του κόσμου, που θέλουμε να ζήσουμε καλύτερα, χωρίς φτώχεια, ανεργία, τσακισμένη μόρφωση, πολέμους, αλλά έχοντας δουλειά με δικαιώματα, μόρφωση και υγεία για όλους, έρευνα και επιστήμη που θα υπηρετεί τους λαούς μας, με ειρήνη και ευημερία.

"Το ζήτημα δεν είναι να είσαι αιχμάλωτος, το να μην παραδίνεσαι. Αυτό είναι!" (Ναζίμ Χικμέτ)

"Τώρα είναι δικός σου αυτός ο δρόμος!" (Γιάννης Ρίτσος)».

Αθήνα: Φυσικού, Ιστορικού - Αρχαιολογικού, Δασκάλων, Νοσηλευτικής, Τουρκικών Σπουδών, Παντείου, Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Οικοτρόφων Νέων Φοιτητικών Εστιών Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Σχολής Επιστημών Τροφίμων (ΠαΔΑ), Σχολής Εφαρμοσμένων Τεχνών και Πολιτισμού (ΠαΔΑ).

Θεσσαλονίκη: Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, Γεωλογικού, Φαρμακευτικής, Ψυχολογικού, Δασκάλων, Τμήματος Επιστημών Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Ιατρικής, Χημικού, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, Ιστορικού - Αρχαιολογικού.

Ιωάννινα: Ιατρικής, Ιστορικού - Αρχαιολογικού, Φυσικού, Νηπιαγωγών, Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών.

Πάτρα: Φυσικού, Μαθηματικού, Διοίκησης Επιχειρήσεων, Σχολής Τεχνολογικών Εφαρμογών, Πολιτικών Μηχανικών, Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Φιλοσοφίας, Φιλολογίας, Οικότροφων Φοιτητών Πανεπιστημίου Πατρών.

Ξάνθη: Σύλλογος Φοιτητών Ξάνθης, Σύλλογος Οικότροφων Φοιτητών Ξάνθης.

• Επιτροπές Αλληλεγγύης

Αγκυρα: Δίκτυο Αλληλεγγύης του Πανεπιστημίου Χατζέτεπε, Επιτροπή Αλληλεγγύης Πανεπιστημίου Μπάσκεντ, Επιτροπή Αλληλεγγύης Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου της Αγκυρας, Επιτροπή Αλληλεγγύης του Τμήματος Γλωσσών, Ιστορίας και Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου της Αγκυρας, Επιτροπή «Οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Μπιλκέντ στο πλευρό του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου».

Αδανα: Εφημερίδα «Φωνή του Πανεπιστημίου Τσουκούροβα».

Αδριανούπολη: Εφημερίδα «Φωνή του Πανεπιστημίου Θράκης».

Αττάλεια: Επιτροπή Αλληλεγγύης του Μεσογειακού Πανεπιστημίου της Αττάλειας.

Εσκισεχίρ: Επιτροπή Αλληλεγγύης Φοιτητών του Εσκισεχίρ.

Παμούκαλε: Επιτροπή Αλληλεγγύης Πανεπιστημίου του Παμούκαλε.

Ικόνιο: Εφημερίδα «Φωνή του Πανεπιστημίου Νετσμετίν Ερμπακάν», Εφημερίδα «Φωνή του Πανεπιστημίου Σελτζούκ», Εφημερίδα «Φωνή του Πολυτεχνείου Ικονίου».

Καλλίπολη: Εφημερίδα «Φωνή του Πανεπιστημίου 19ης Μάρτη».

Κωνσταντινούπολη: Δίκτυο Αλληλεγγύης Φοιτητών Ιδιωτικών Πανεπιστημίων Κωνσταντινούπολης, Επιτροπή Αλληλεγγύης Πανεπιστημίου Κοτς, Επιτροπή Αλληλεγγύης του Τουρκογερμανικού Πανεπιστημίου, Εφημερίδα «Φωνή του Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης», Εφημερίδα «Φωνή του Πανεπιστημίου Μαρμαρά», Επιτροπή «Οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης στο πλευρό του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου», Επιτροπή «Το Πανεπιστήμιο Γεντιτεπέ δεν θα σωπάσει», Επιτροπή «Το Πανεπιστήμιο Μπιλγκί δεν θα σωπάσει», Επιτροπή Γυναικών του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης, Επιτροπή Γυναικών του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης, Επιτροπή Ισότητας Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης, Επιτροπή Φοιτητών Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης.

Μερσίνη: Επιτροπή Αλληλεγγύης του Πανεπιστημίου της Μερσίνης.

Νικομήδεια: Εφημερίδα «Φωνή του Πανεπιστημίου Κοτζαελί».

Σμύρνη: Επιτροπή Αλληλεγγύης Πανεπιστημίου Μπακίρτσαϊ, Επιτροπή Αλληλεγγύης του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Σμύρνης, Επιτροπή Αλληλεγγύης του Πανεπιστημίου Αιγαίου της Σμύρνης, Επιτροπή Αλληλεγγύης του Πανεπιστημίου Οικονομικών Επιστημών Σμύρνης, Επιτροπή Αλληλεγγύης Φοιτητών Πανεπιστημίων Σμύρνης.

Φοιτητικές Λέσχες και Κοινότητες:

Αγκυρα: Κοινότητα Pasde Deux Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Αρχιτεκτονικής Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Βιολογίας Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Διαφώτισης και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Αγκυρας, Κοινότητα Επιστημονικής Φαντασίας Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Επιστημονικών Ιδεών Πανεπιστημίου Χατζέτεπε, Κοινότητα Επιστημών και Μέλλοντος Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Ερασιτεχνικής Φωτογραφίας Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Ερασιτεχνών Αστρονόμων Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Κλασικής Κιθάρας Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Κοινωνιολογίας Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Μαθηματικών Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Μαρξιστικών Ιδεών Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα ΜΜΕ Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Οικονομικών Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Περιβάλλοντος Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Πολιτικής Επιστήμης Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Σοσιαλιστικών Ιδεών Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Σπουδών Κοινωνικού Φύλου Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Τζαζ Μουσικής Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Τουρκικής Λαογραφίας Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Υπολογιστών Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα Φυσικής Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητες Μουσικής Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Κοινότητα LGBTQ+ Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Λέσχη Ορειβασίας και Χειμερινών Σπορ Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Πρωτοβουλία του Καβκλίκ Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Φοιτητικό Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής, Φοιτητικό Συμβούλιο Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης Πολυτεχνείου Μέσης Ανατολής.

Αδανα: Κοινότητα Τέχνης και Πολιτισμού Πανεπιστημίου Τσουκούροβα.

Αδριανούπολη: Κοινότητα Τέχνης και Πολιτισμού Πανεπιστημίου Θράκης.

Αττάλεια: Εργαστήρι Επιστήμης και Διαφώτισης, Μεσογειακό Πανεπιστήμιο της Αττάλειας, Κοινότητα Τέχνης και Πολιτισμού του Μεσογειακού Πανεπιστημίου της Αττάλειας.

Εσκισεχίρ: Λέσχη Κοινωνικών Ιδεών «Κόσμος» Πανεπιστημίου Ανατολίας, Λέσχη Κοινωνικών Ιδεών «Κόσμος» Πολυτεχνείου Εσκισεχίρ.

Κωνσταντινούπολη: Επιτροπή Αλληλεγγύης Γυναικών, Εργαστήρι Ανεξάρτητου Κινηματογράφου Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης, Εργαστήρι Λογοτεχνίας και Γεωγραφίας Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης, Κοινότητα Επιστήμης και Διαφώτισης Πανεπιστημίου Επιστημών Υγείας, Κοινότητα Ιστορίας και Ιδεών Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης (Campus Τζεράχπασα), Κοινότητα Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Γαλατασαράι, Κοινότητα Κοινωνικών Σπουδών Πολυτεχνείου Κωνσταντινούπολης, Κοινότητα Λογοτεχνίας Πανεπιστημίου Βοσπόρου, Κοινότητα Μαρξιστικών Ιδεών Πανεπιστημίου Μπιλγκί, Κοινότητα Νοσηλευτικής Πανεπιστημίου Μαρμαρά, Κοινότητα Οικονομικών Ιδεών Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης, Κοινότητα Σοσιαλιστικών Ιδεών Πανεπιστημίου Βοσπόρου, Κοινότητα Σπουδών Κοινωνικού Δικαίου Πανεπιστημίου Μαρμαρά, Κοινότητα Τέχνης και Πολιτισμού (MARKS) του Πανεπιστημίου Μαρμαρά, Λέσχη Σπουδών Σεξουαλικού Προσανατολισμού και Ταυτότητας Φύλου Πολυτεχνείου Κωνσταντινούπολης, Νομική Κοινότητα Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης.

Νικομήδεια: Κοινότητα Πολιτισμού και Τεχνών «Μαρλέν» Πανεπιστημίου Νικομήδειας.

Σμύρνη: Κοινότητα Επιστήμης και Διαφώτισης Πανεπιστημίου του Αιγαίου, Κοινότητα Ιδεών Ινστιτούτου Τεχνολογίας Σμύρνης.

• Σημειώνεται πως στα πανεπιστήμια της Τουρκίας οι κυβερνήσεις εδώ και δεκαετίες θέτουν απαγορεύσεις και εμπόδια στη συλλογική συζήτηση και δράση των φοιτητών, στους συλλόγους τους. Αφορμή για αυτές τις απαγορεύσεις μάλιστα ήταν η ένταση της αντιΝΑΤΟικής και αντιιμπεριαλιστικής πάλης των φοιτητικών συλλόγων κατά τη δεκαετία του 1970.

Ετσι, μέχρι σήμερα οι φοιτητές και οι φοιτήτριες συζητούν, οργανώνονται, και παλεύουν κατά βάση μέσα από τις εξής δύο μορφές: Τις φοιτητικές λέσχες και κοινότητες, που υπάρχουν σχεδόν σε κάθε πανεπιστημιακό τμήμα, συνήθως έχουν κάποια αναφορά και στο αντικείμενο σπουδών και στις οποίες συμμετέχει η πλειοψηφία των φοιτητών, καθώς και τις επιτροπές αλληλεγγύης, που επιδιώκουν τη σταθερή συμπόρευση του φοιτητικού με το εργατικό κίνημα, την κοινή πάλη με άλλους φορείς του λαϊκού κινήματος.

Σε σύσκεψη φοιτητών και φοιτητικών συλλόγων καλούν φοιτητικοί σύλλογοι της Θεσσαλονίκης, με πρωτοβουλία του ΣΦ Ηλεκτρολόγων και Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ με θέμα τη συνέχεια του αγώνα ενάντια στο νόμο Κεραμέως - Χρυσοχοΐδη και για το ασφαλές άνοιγμα των σχολών. Η σύσκεψη θα πραγματοποιηθεί σήμερα Τετάρτη, στις 14.00, στο αμφιθέατρο Β' της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ.

Στις παραγράφους που ακολουθούν δεν θα εξετάσουμε σε βάθος τις προτεινόμενες αλλαγές ούτε το αν κάποιες από αυτές είναι επιβεβλημένες, ούτε το αν απαντάνε σε παθογένειες που εντοπίζονται στον τρόπο με τον οποίο είναι συγκροτημένο το ισχύον μέχρι σήμερα ΠΠΣ και το περιεχόμενό του. Πολύ περισσότερο δεν θα σταθούμε στο αν και κατά πόσο οι προτεινόμενες αλλαγές είναι επιστημονικά δόκιμες και αν το προτεινόμενο ΠΠΣ αντιστοιχεί στο περιεχόμενο των σπουδών που έχει ανάγκη σήμερα ένας φοιτητής.

Κατευθύνσεις που σε ό,τι αφορά τις σπουδές συγκλίνουν στη διαμόρφωση προγραμμάτων σπουδών μιας χρήσης για τους πολλούς, που ευθυγραμμίζονται απόλυτα με τις προσωρινές ιεραρχήσεις των επιχειρηματιών - εταίρων του πανεπιστημίου - επιχείρηση, για να έχουν άμεσα διαθέσιμους προς εκμετάλλευση αποφοίτους με το προφίλ δεξιοτήτων που θέλουν. Ετσι, οι σπουδές δεν έχουν στόχο να παρέχουν όλη την απαιτούμενη επιστημονική, θεωρητική και πρακτική - εφαρμοσμένη γνώση για την άσκηση του επαγγέλματος. Αντίθετα, τα πτυχία μετατρέπονται σε κολάζ γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων που θα διαμορφώνεται από τις διαφοροποιημένες διαδρομές μάθησης, πάνω σε ένα υπόστρωμα κάποιων μίνιμουμ επιστημονικών γνώσεων. Ο απόφοιτος με το εξατομικευμένο προφίλ δεξιοτήτων καλείται κάθε φορά να το συμπληρώνει με διάφορα μεταπτυχιακά, πιστοποιητικά, σεμινάρια κ.ά., ευελπιστώντας να διαμορφώσει ένα προφίλ που θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις μιας θέσης δουλειάς που θα ανοίξει κάποια στιγμή περισσότερο από έναν συνάδελφό του με τον οποίο μπορεί να ξεκίνησαν μαζί τις σπουδές στο ίδιο ή σε ομόλογα Τμήματα, αλλά μέχρι να πάρουν πτυχίο παρακολούθησαν έως και κατά 50% διαφορετικό πρόγραμμα σπουδών.

Σύμφωνα με την παρουσίαση του προτεινόμενου Νέου Προγράμματος Σπουδών που έγινε πριν από λίγες μέρες στους φοιτητές του Τμήματος από την Επιτροπή που εκπόνησε την πρόταση, ως προβλήματα του ισχύοντος ΠΠΣ εντοπίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:

• «Οι γνώσεις των νεοεισερχόμενων φοιτητών το 2019 - 2020 είναι διαφορετικές από τις προηγούμενες δεκαετίες. Η ύλη που καλύπτεται στα Λύκεια της χώρας δεν συμπεριλαμβάνει καίριες, σημαντικές γνώσεις που χρειάζονται οι φοιτητές ενός Τμήματος Φυσικής»: Δύσκολα θα μπορούσε να εντοπίσει κανείς πιο ρητά διατυπωμένη - από τη σκοπιά των διαπιστώσεων ενός πανεπιστημιακού Τμήματος - διαπίστωση του προβλήματος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο της σχολικής γνώσης. Οπως επίσης δύσκολα θα μπορούσε κανείς να μην αποδώσει - έστω και μερική - εξηγητική ισχύ στη διαπίστωση αυτή για το γεγονός ότι «ο μέσος χρόνος σπουδών ανέρχεται στα 7,5 - 8,0 (οκτώ) έτη», όπως επισημαίνει η Επιτροπή. Παρεμπιπτόντως, αυτός ο μέσος όρος, που προφανώς προκύπτει από τα στοιχεία του Τμήματος, ήδη υπερβαίνει το ανώτατο όριο φοίτησης που προβλέπει το νομοσχέδιο Κεραμέως - Χρυσοχοΐδη. Παρενθετικά σημειώνουμε, επίσης, ότι ο αριθμός των φοιτητών που ξεπερνούν αυτό το όριο αυξήθηκε κατά πολύ από την προηγούμενη καπιταλιστική οικονομική κρίση... Σημειωτέον, δε, ότι με μικρότερο καταγεγραμμένο αριθμό φοιτητών, βελτιώνεται η αναλογία διδασκόντων/φοιτητών, άρα δικαιολογούνται και οι λιγότερες προσλήψεις μελών ΔΕΠ - τουλάχιστον αυτό θα μπορούσε να υποστηρίξει κάποιος... κακεντρεχής!
• «Το ισχύον πρόγραμμα έχει στοιχεία που ήταν απαραίτητα πριν από δύο δεκαετίες, όταν το Τμήμα Φυσικής δεν παρείχε μεταπτυχιακές σπουδές»: Ομολογείται δηλαδή ρητά ότι οι μεταπτυχιακές σπουδές λειτουργούν πλέον ως απαραίτητο συμπλήρωμα ώστε ο φοιτητής να αποκομίσει από τις σπουδές του τα απαιτούμενα γνωστικά εφόδια ενός αποφοίτου - ή, για να το πούμε διαφορετικά, ότι αυτά δεν παρέχονται στο πτυχίο.
• «Πρέπει να αποτυπωθεί ο βαθμός δυσκολίας/ευκολίας και το εύρος της ύλης των μαθημάτων μέσα από τις μονάδες ECTS»: Αυτή η φαινομενικά αθώα λεξούλα στην αρχή («πρέπει») κρύβει όλη την ουσία της ευρωενωσιακής στρατηγικής για την Ανώτατη Εκπαίδευση, που προωθείται μέσα από την υλοποίηση της διαδικασίας της Μπολόνια. Εξάλλου, σε αυτό το πλαίσιο ακριβώς θεσπίστηκε και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφοράς Διδακτικών Μονάδων (ECTS), για την προώθηση της κινητικότητας των φοιτητών και τη συγκρισιμότητα των πτυχίων. Στο σύστημα ECTS, τα διάφορα μαθήματα αποτιμώνται με συγκεκριμένο αριθμό μονάδων, οι οποίες θεωρητικά αποτυπώνουν την εργασία που απαιτείται ώστε ο φοιτητής να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του μαθήματος. Πρακτικά, πρόκειται για ένα εγχείρημα ποσοτικοποίησης γνώσεων και δεξιοτήτων, με όρους κοστολογημένων εμπορεύσιμων πακέτων. Σε μια τέτοια αποτίμηση, όμως, αυτό που δεν μπορεί να αποτυπωθεί είναι αφενός οι ποιοτικές διαφοροποιήσεις και αφετέρου η λογική συναρμογή των διαφόρων μαθημάτων ενός ΠΠΣ και των επιμέρους ενοτήτων τους. Πολύ περισσότερο, δεν μπορεί να διασφαλιστεί ότι η δομή και το περιεχόμενο των σπουδών είναι ικανά να καλύψουν το σύνολο των απαιτούμενων γνώσεων για την ολοκληρωμένη εκπαίδευση στο εκάστοτε επιστημονικό πεδίο. Εξ ου και σε διάφορες εκθέσεις πιστοποίησης υποδεικνύεται στα Τμήματα να «εκτιμηθεί η εφαρμογή του συστήματος ECTS και να γίνει αυτή με μεγαλύτερη συνέπεια στα μαθήματα του προγράμματος σπουδών». Υπόδειξη την οποία υπηρετεί και η πρόταση για το ΠΠΣ του Φυσικού, μέσα από την ανακατανομή των μονάδων ECTS μεταξύ μαθημάτων κορμού και κατεύθυνσης, υποχρεωτικών και επιλεγομένων.
• «Αποτελεί πάγιο σκοπό κάθε προγράμματος σπουδών να προσφέρει στους φοιτητές βαθμούς ελευθερίας στην επιλογή των θεματικών περιοχών και των αντίστοιχων μαθημάτων που θέλουν να παρακολουθήσουν», την ώρα που «το ισχύον πρόγραμμα είναι πολύ "βαρύ"»: Αν μη τι άλλο, δεν θα μπορούσε κανείς να περιμένει διαφορετική συνέχεια, με δεδομένη την προηγούμενη διαπίστωση. Τώρα, πώς ακριβώς εννοεί κανείς το «βαρύ» (και μάλιστα εντός εισαγωγικών, ώστε να είναι ανοιχτό σε ερμηνείες κατά το δοκούν) και κυρίως από πού προκύπτει ότι είναι απαραίτητο οι απόφοιτοι ενός Τμήματος (αλλά και διαφορετικών Τμημάτων που θεραπεύουν το ίδιο επιστημονικό αντικείμενο) να έχουν παρακολουθήσει σε σημαντικό αριθμό διαφοροποιημένο σύνολο μαθημάτων ο ένας από τον άλλον - λες και αλλάζει ανάλογα με... το ύψος ή το χρώμα των ματιών το τι είναι απαραίτητο να γνωρίζει κάποιος που σπουδάζει ένα επιστημονικό αντικείμενο - είναι κάτι για το οποίο η Επιτροπή μάς αφήνει με την απορία, θεωρώντας το όχι μόνο σχεδόν αυτονόητο αλλά και «σκοπό», και μάλιστα «πάγιο» ενός προγράμματος σπουδών.

Μήπως όμως οι διαπιστώσεις αυτές έχουν μόνο τοπική ισχύ, δηλαδή αφορούν μόνο τα ιδιαίτερα γνωρίσματα και προβλήματα που εντοπίζονται ως προς το ισχύον ΠΠΣ του συγκεκριμένου Τμήματος; Αν ίσχυε κάτι τέτοιο, τότε δεν θα βλέπαμε τα ίδια στη συντριπτική πλειοψηφία των αλλαγών σε ΠΠΣ τα τελευταία χρόνια, ακόμα και σε επιστημονικά πεδία που μόνο ομοειδή δεν μπορεί να χαρακτηριστούν. Για την ακρίβεια, πρόκειται για την κατεύθυνση που υποδεικνύεται στα διάφορα Τμήματα μέσα από τη διαδικασία πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών. Για παράδειγμα, στο διπλανό κτίριο από το Τμήμα Φυσικής βρίσκεται το Τμήμα Βιολογίας, στην έκθεση πιστοποίησης του ΠΠΣ του οποίου υποδεικνύεται ότι αυτό πρέπει να περιορίζεται μόνο «στην εισαγωγή προχωρημένων εννοιών» και «όχι στο να παρέχει λεπτομερή γνώση, η οποία θα μπορούσε να αποκτηθεί κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών προγραμμάτων».

Ας σημειωθεί, βέβαια, ότι η αναμόρφωση του πλαισίου των μεταπτυχιακών σπουδών αποτελεί προσφιλές πεδίο για όλες τις κυβερνήσεις - αλλά και τις διοικήσεις των ιδρυμάτων - με χαρακτηριστική την αύξηση των ΠΜΣ με δίδακτρα επί ΣΥΡΙΖΑ - ρεκόρ που η ΝΔ θέλει τώρα να ξεπεράσει.

Επίσης, στις εκθέσεις πιστοποίησης των ΠΠΣ πολλών Τμημάτων υποδεικνύεται «να αυξηθεί ο αριθμός των μαθημάτων επιλογής στο πρόγραμμα σπουδών». Αυτήν την υπόδειξη υπηρετούν και οι προτάσεις για το νέο ΠΠΣ στο Τμήμα Φυσικής. Μεταξύ άλλων, στην ενότητα της παρουσίασης υπό τον τίτλο «Σχεδιαστικοί Στόχοι του Νέου Προγράμματος Σπουδών», καταγράφεται ο εξής στόχος: «Αύξηση επιλογών των φοιτητών με αντίστοιχη μείωση των υποχρεωτικών μαθημάτων, χωρίς μείωση της συνολικής γνώσης που αποκτούν». Αν προσπεράσουμε την προσέγγιση του στιλ «είτε 5 κιλά πατάτες, είτε 5 κιλά μπριζόλες, το ίδιο μου κάνει», βλέπουμε την επιλογή της έντασης της διαφοροποίησης να αποτελεί τη βασική στόχευση των προτεινόμενων αλλαγών, γι' αυτό και ο συγκεκριμένος «σχεδιαστικός στόχος» προτάσσεται των υπολοίπων στην παρουσίαση.

Εχει ενδιαφέρον η προσπάθεια της Επιτροπής να απαντήσει στο ερώτημα που επιτακτικά τίθεται από πολλούς, το οποίο και η ίδια επισημαίνει στην παρουσίαση: «Τι πρέπει να ξέρουν ΟΛΟΙ οι φοιτητές που παίρνουν πτυχίο Φυσικής;». Η Επιτροπή θέτει το ερώτημα στο σημείο που επισημαίνει ότι στο ισχύον ΠΠΣ είναι υποχρεωτικά για όλους τους φοιτητές τα μαθήματα Μηχανική Ι, Ηλεκτρομαγνητισμός Ι, Κβαντομηχανική Ι, Στατιστική Μηχανική Ι, Μηχανική ΙΙ, Κβαντομηχανική ΙΙ, ενώ τα μαθήματα Ηλεκτρομαγνητισμός ΙΙ και Στατιστική Μηχανική ΙΙ προσφέρονται ως μαθήματα επιλογής (παρεμπιπτόντως, στον οδηγό σπουδών το μάθημα αναφέρεται ως «Στατιστική Φυσική» κι όχι «Στατιστική Μηχανική», όπως αναφέρεται στην παρουσίαση, με το λάθος να προκύπτει προφανώς εκ παραδρομής, αλλά επιστημολογικά δεν είναι ασήμαντο, μιας και συνιστά ουσιώδη διαφοροποίηση του περιεχομένου του μαθήματος). Η Επιτροπή σημειώνει ότι «σε θεμελιώδες επίπεδο δεν υπάρχει λόγος για την ασυμμετρία ανάμεσα στα 4 μαθήματα του δεύτερου κύκλου (τα "ΙΙ")». Κι αφού έτσι έχουν τα πράγματα, τότε εύλογα, σύμφωνα με το σκεπτικό της Επιτροπής, θα πρέπει όλα τα «Ι» να έχουν το ίδιο στάτους μεταξύ τους, όπως κι όλα τα «ΙΙ». Ακόμα κι αν προσπεράσουμε την ομοιότητα με τη γνωστή λαϊκή ρήση περί αστυνομικών και μπουζουκιών ως οργάνων, δεν είναι διόλου εύλογο γιατί αυτό το κοινό στάτους των «ΙΙ» θα πρέπει να είναι αυτό των μαθημάτων επιλογής και - πολύ περισσότερο - γιατί αντί να επιλεχθεί η λύση «πονάει παλάμη, κόβω χέρι» δεν επιλέγεται η λύση της ουσιαστικής αναμόρφωσης και αναπροσαρμογής του περιεχομένου των μαθημάτων, ώστε, ανεξάρτητα από την ονομασία τους, να εξασφαλίζεται η παροχή των απαιτούμενων γνώσεων στα συγκεκριμένα γνωστικά πεδία σε όλους τους μελλοντικούς αποφοίτους του Τμήματος, ιδιαίτερα, μάλιστα, από τη στιγμή που, αναλύοντας την ύλη που διδάσκεται σε αυτά, η Επιτροπή διαπιστώνει επικαλύψεις.

Μήπως, όμως, το ζήτημα αφορά συγκεκριμένα προβλήματα που εντοπίζονται ως προς τα συγκεκριμένα μαθήματα και δεν πρόκειται για λογική που διέπει συνολικά την πρόταση; Η ίδια η παρουσίαση, μας στερεί αυτό το δικαίωμα στην αμφιβολία. Οπως αναφέρεται, «δεν θα είναι υποχρεωτικό να παίρνονται ΚΑΙ οι 5» εισαγωγές στις επιμέρους θεματικές (ενν. τα βασικά μαθήματα που θεωρούνται εισαγωγικά για το πεδίο της καθεμιάς από τις 5 κατευθύνσεις που αντιστοιχούν στην οργανωτική - διοικητική διάρθρωση του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ σε 5 Τομείς), αλλά θα ισχύει ως «ελάχιστη υποχρέωση: 3 από 5». Τα... ακαταμάχητης λογικής επιχειρήματα που προβάλλονται είναι τα εξής:

• «Είναι χρήσιμο; Ναι - πίσω στην ερώτηση του "τι πρέπει να γνωρίζει ο πτυχιούχος": 3 από τα 5 δίνουν ευρύτητα. Και αφήνουν χώρο για επιλογές»: Τώρα πώς ακριβώς αυτό απαντά στο αν είναι εξίσου χρήσιμα και τα 5 ή όχι, ίσως να φταίμε εμείς που δεν το καταλαβαίνουμε. Αντ' αυτού, αυτό που καταλαβαίνουμε είναι πως εξαρχής ζητούμενο της πρότασης για το νέο ΠΠΣ είναι η περαιτέρω αποδιάρθρωση των φοιτητών, με μεγαλύτερο αριθμό μαθημάτων να μη συμπεριλαμβάνονται στο βασικό κορμό όσων θα διδάσκονται όλοι τους
• «Είναι απαραίτητο; Ναι, επειδή δεν μπορεί ένας να έχει και τα 5 υποχρεωτικά αν Μηχανική ΙΙ και Κβαντο ΙΙ ΔΕΝ είναι υποχρεωτικά»: Κάπου εδώ μάλλον υποχρεωνόμαστε να σηκώσουμε τα χέρια ψηλά, αδυνατώντας να παρακολουθήσουμε τη λογική της επιχειρηματολογίας...
• «Και τέλος: Οι 5 υποχρεωτικές εισαγωγές είναι παγκόσμια πρωτοτυπία του Φυσικού Αθήνας»: Πέραν του ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει, αφού εισαγωγικά μαθήματα στις διάφορες μείζονες επιμέρους θεματικές διδάσκονται σε όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου - είτε πρόκειται για Τμήματα Φυσικής είτε για Τμήματα Κοινωνιολογίας -, είναι εντυπωσιακό ότι η οργανωτική-διοικητική δομή του Τμήματος αξιοποιείται ως επιχείρημα για την οργάνωση του προγράμματος σπουδών και την αποτύπωση σε μαθήματα των γνωστικών προϋποθέσεων που πρέπει να πληροί κάθε απόφοιτος του Τμήματος! Ας θυμίσουμε, επίσης, ότι ούτε η υπάρχουσα σήμερα διάκριση μεταξύ των Τομέων του Τμήματος στη βάση επιστημονικών πεδίων ήταν πάντα η ίδια, ούτε είναι δεδομένο πως αποτελεί τη μόνη επιστημονικά δόκιμη διάκριση, αλλά ούτε και είναι η ίδια με αυτή που ισχύει σε άλλα Τμήματα Φυσικής στην Ελλάδα και το εξωτερικό (για διάφορους λόγους που δεν είναι της παρούσης να αναλυθούν με λεπτομέρεια, μεταξύ των οποίων είναι και η στελέχωση του κάθε Τμήματος και η «μικροπολιτική» μεταξύ των μελών του). Επίσης, από πουθενά δεν προκύπτει ότι θα πρέπει να υπάρχει αντιστοιχία κατευθύνσεων στο ΠΠΣ με τη διάρθρωση του Τμήματος σε Τομείς (πριν από λίγα χρόνια, εξάλλου, στο ίδιο Τμήμα υπήρχε κατεύθυνση που δεν αντιστοιχούσε σε Τομέα). Στο μεταξύ, αξίζει να αναρωτηθεί κανείς πώς άραγε θα διαλέξει κάποιος φοιτητής την κατεύθυνση που πράγματι τον ενδιαφέρει, αν δεν έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει τα εισαγωγικά μαθήματα όλων των κατευθύνσεων.

Κι αφού αυτός είναι ο πυρήνας και ο προσανατολισμός των προτεινόμενων αλλαγών, τότε άλλες επιμέρους αλλαγές που περιλαμβάνονται στην πρόταση έρχονται μάλλον ως λογική (λέμε τώρα...) συνέχεια. Οπως π.χ. τα στοιχεία Στατιστικής που διδάσκονται σήμερα σε ένα θεωρητικό μάθημα να περνάνε στην ύλη εργαστηριακών ασκήσεων ή ένας φοιτητής να μπορεί να πάρει μάθημα μεταπτυχιακού προγράμματος ως μέρος του ΠΠΣ (αφήνοντάς μας με την απορία αν τελικά αυτό το μάθημα κρίνεται απαραίτητο ως μέρος του ΠΠΣ ή όχι) ή - ακόμα περισσότερο - να μη θεωρείται υποχρεωτική η εκπόνηση πτυχιακής εργασίας, όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα, αλλά να μπορεί ο φοιτητής να επιλέξει αντ' αυτής δύο εισαγωγικά μαθήματα (αφήνοντάς μας αφενός με την απορία για το επιστημονικό σκεπτικό που μπορεί να υποστηρίξει τη θέσπιση μιας τέτοιας ισοδυναμίας κι αφετέρου - κι ακόμα περισσότερο - για το επιστημονικό σκεπτικό με το οποίο μπορεί να υποστηριχθεί ότι η εκπαίδευση στην ερευνητική εργασία δεν πρέπει να αποτελεί υποχρεωτικά μέρος ενός ΠΠΣ). Προφανώς, όλα αυτά δεν θα μπορούσαν να μην έχουν αντίκτυπο και στην εργαστηριακή άσκηση - εκπαίδευση των φοιτητών, η οποία αναδομείται στην κατεύθυνση του περιορισμού και της υποβάθμισής της. Ε, όταν γίνονται όλα αυτά, μόνο εντύπωση δεν προκαλεί ότι η πρόταση αφήνει στον «αέρα» το αν οι απόφοιτοι θα παίρνουν ή όχι παιδαγωγική επάρκεια, δεδομένων των σχετικών ρυθμίσεων που νομοθέτησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Από τα παραπάνω, ένα συμπέρασμα προκύπτει με μαθηματική ακρίβεια: Αν δεν αναζητήσεις τα πραγματικά αίτια πίσω από τα προβλήματα που προκύπτουν κατά την υλοποίηση ενός ΠΠΣ, ώστε τα περί αναβάθμισης να έχουν ουσιαστικό περιεχόμενο και αντίκρισμα - κάτι που αναπόφευκτα οδηγεί σε σύγκρουση με το ισχύον πλαίσιο - τότε όλα τα αντίστοιχα εγχειρήματα σκοντάφτουν σε αδιέξοδα και αντιφάσεις, έχοντας εκ των πραγμάτων χαρακτήρα προσαρμογής στις στοχεύσεις που υπηρετούν το σύγχρονο αστικό πανεπιστήμιο και οι πολιτικές που υποτάσσουν την επιστήμη, την έρευνα, τις σπουδές και τις προοπτικές των αποφοίτων στις ιεραρχήσεις του κεφαλαίου, σε αντιδιαστολή με τις ανάγκες των φοιτητών και της κοινωνίας.

Στη διαπάλη για το περιεχόμενο και την οργάνωση των σπουδών εκφράζεται συμπυκνωμένα η βασική διαπάλη στα πανεπιστήμια: Από τη μια, είναι οι σύγχρονες ανάγκες των φοιτητών και η αγωνιστική διεκδίκησή τους, η οργάνωση του αγώνα για τη διαμόρφωση όρων για την ικανοποίησή τους. Από την άλλη, είναι η υποταγή των σπουδών και της προοπτικής των αποφοίτων στις εφήμερες ανάγκες του κεφαλαίου.

Το παράδειγμα της υπό συζήτηση πρότασης για αλλαγή του ΠΠΣ είναι μόλις ένα από τα πολλά για τα οποία θα μπορούσαμε να μιλήσουμε με αντίστοιχους όρους. Κι αυτό είναι που έχει τη μεγαλύτερη σημασία, γιατί δείχνει τις συνέπειες και τις επιπτώσεις που έχει στο περιεχόμενο και την οργάνωση των σπουδών η προώθηση της στρατηγικής του κεφαλαίου για την Ανώτατη Εκπαίδευση, με κάθε νομοσχέδιο της εκάστοτε κυβέρνησης να προσθέτει κρίκους στην αλυσίδα των μέτρων που την υλοποιούν, έτσι όπως συγκεκριμενοποιείται στις εκάστοτε συνθήκες.

Ακόμα και αν σε επιμέρους στοιχεία μιας πρότασης για αλλαγή ΠΠΣ θα μπορούσε κανείς να εντοπίσει ακόμα και θετικό και γόνιμο προβληματισμό, τίποτε δεν μπορεί να αναιρέσει τη γενική κατεύθυνση που εκ των πραγμάτων δίνει κάθε φορά το στίγμα σε μια τέτοια συζήτηση. Κι αυτή είναι η υποταγή των σπουδών (όπως και του προσανατολισμού της έρευνας, των όρων δουλειάς διδασκόντων, ερευνητών και άλλων εργαζομένων, των οικονομικών των πανεπιστημίων κ.ο.κ.) σε ό,τι υπηρετεί την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου. Το πόσο βαθιά αυτή η επιχειρηματική λογική της ανταγωνιστικότητας έχει διεισδύσει σε όλες τις πτυχές της λειτουργίας των ιδρυμάτων αντανακλάται και στη σύγκριση που επιχειρείται στην υπό συζήτηση πρόταση μεταξύ του ισχύοντος και του προτεινόμενου ΠΠΣ με τα ΠΠΣ των άλλων Τμημάτων Φυσικής σε ελληνικά πανεπιστήμια, ως προς την οργάνωση των σπουδών. Μόνο που αποκρύπτεται η διαδρομή μέσα από την οποία τα διάφορα ΠΠΣ έφτασαν στη σημερινή τους μορφή, που είναι ακριβώς η ίδια και στις άλλες περιπτώσεις, όπου οι αναμορφώσεις των ΠΠΣ προωθήθηκαν με αντίστοιχη λογική.

Πρόκειται για μια ακόμα απόδειξη των συνεπειών που επιφέρει η πρόσδεση των πανεπιστημίων στο άρμα των προτεραιοτήτων του κεφαλαίου και της επιχειρηματικής τους λειτουργίας, πολιτική που υπηρετείται απαρέγκλιτα από όλα τα κόμματα και τις κυβερνήσεις του κεφαλαίου. Μια πολιτική που αντιστρατεύεται τις πραγματικές ανάγκες και τα συμφέροντα των φοιτητών και αυριανών εργαζομένων, ακριβώς επειδή είναι εξαρχής σχεδιασμένη έτσι ώστε να υπηρετεί τις ιεραρχήσεις των μεγαλοεπιχειρηματιών του κάθε κλάδου και των υπηρεσιών που στηρίζουν την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία τους. Και όπως είναι γνωστό, το χάσμα μεταξύ των αναγκών της αυριανής βάρδιας της εργατικής τάξης και των συμφερόντων του κεφαλαίου είναι αγεφύρωτο.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, για παράδειγμα, βλέπει κανείς άμεσα την αντανάκλαση των αναδιαρθρώσεων στην Εκπαίδευση και την καπιταλιστική οικονομία. Π.χ., σε ό,τι αφορά την Εκπαίδευση, πλέον η προοπτική του μόνιμου διορισμού σε σχολείο μοιάζει μακρινή για την πλειοψηφία, καθώς η όποια απορρόφηση αφορά κυρίως αναπληρωτές, σε συνθήκες πολλαπλών αναθέσεων - άρα διδασκαλίας των μαθημάτων από καθηγητές άλλων ειδικοτήτων - και μεγαλύτερου αριθμού μαθητών ανά τάξη - άρα περιορισμού των διαθέσιμων θέσεων - και αύξησης του μέσου όρου ηλικίας των εκπαιδευτικών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Αντίστοιχα ισχύει π.χ. και σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις της λεγόμενης «ενεργειακής μετάβασης», της «ψηφιοποίησης» της οικονομίας και του ενδιαφέροντος για ανάπτυξη των «νέων υλικών», που προφανώς δεν ακουμπάνε εξίσου όλα τα επιμέρους πεδία της Φυσικής, χωρίς αυτό να μειώνει τη σημασία τους για την ολοκληρωμένη εκπαίδευση στο αντικείμενο των σπουδών ενός φοιτητή του Τμήματος, ο οποίος θα κληθεί να αναζητήσει επαγγελματική διέξοδο στη ζούγκλα της καπιταλιστικής αγοράς εργασίας, πιθανότατα αναγκαζόμενος να αλλάξει αρκετές φορές εργοδότη και αντικείμενο εργασίας μέχρις ότου (κάποια στιγμή, στα βαθιά γεράματα, όπως προκύπτει από τις αλλεπάλληλες αλλαγές στο Ασφαλιστικό που έχουν προωθήσει οι κυβερνήσεις ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ) καταφέρει να βγει στη σύνταξη.

Οι εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος επιβεβαιώνουν την ανάγκη ολομέτωπης σύγκρουσης με την πολιτική που καταδικάζει τη συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών και των νέων επιστημόνων που αποφοιτούν από τα πανεπιστήμια στη διαρκή εργασιακή ανασφάλεια, στη δουλειά σε αντικείμενο άσχετο από αυτό των σπουδών τους, στο χαμήλωμα του πήχη των απαιτήσεων μπροστά στο φόβο της ανεργίας, με το μαστίγιο της καταστολής να παραμονεύει για όποιον πάει να σηκώσει κεφάλι. Η πείρα από τις ελπιδοφόρες διεργασίες και κινητοποιήσεις με αφορμή το νομοσχέδιο Κεραμέως - Χρυσοχοΐδη και τον αγώνα για να μπορέσουν επιτέλους οι φοιτητές να γυρίσουν στις σχολές τους, η δυναμική των πρωτοβουλιών και των παρεμβάσεων των δυνάμεων του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στα πανεπιστήμια δείχνουν το δρόμο για την ανασύνταξη του φοιτητικού κινήματος, για να βάλουν οι φοιτητές σε lockdown την πολιτική που θυσιάζει τις σπουδές και τις ζωές τους.

Τον τελευταίο χρόνο οι φοιτητές καθηγητικών σχολών όπως το Μαθηματικό έχουν έρθει αντιμέτωποι με τεράστια διδακτικά κενά που συσσωρεύονται, αφού αντικειμενικά η διά ζώσης διδασκαλία αντικαταστάθηκε από την τηλεκπαίδευση με διαφάνειες ή με βιντεοσκοπημένα μαθήματα στο Youtube και άλλες πλατφόρμες, πολλές φορές χωρίς στοιχειώδη αλληλεπίδραση με τον διδάσκοντα και το αντικείμενό μας.

Τα κενά αυτά, ειδικά στο κομμάτι της διδακτικής των Μαθηματικών, ήρθαν να προστεθούν σε μια ήδη δύσκολη κατάσταση, που συντηρείται και επιδεινώνεται χρόνια τώρα. Για παράδειγμα, οι περισσότεροι φοιτητές του Μαθηματικού έτσι και αλλιώς δεν έχουμε πρόσβαση στην πρακτική άσκηση σε σχολείο, αφού γίνονται δεκτοί μόλις 50 φοιτητές ανά εξάμηνο, ενώ ακόμα και οι «τυχεροί» που έγιναν δεκτοί φέτος, κλήθηκαν να παρακολουθήσουν πίσω από την οθόνη ενός υπολογιστή το τηλεμάθημα μαζί με τους μαθητές, με το όποιο στοιχείο αλληλεπίδρασης μαζί τους να «πηγαίνει περίπατο» από την πρώτη μέρα.

Ταυτόχρονα, τα θεωρητικά μαθήματα διδακτικής - που έτσι και αλλιώς ήταν πίσω από τις ανάγκες - γίνονται με τη μορφή slides σε κοινή χρήση οθόνης από τον διδάσκοντα, περιορίζοντας σημαντικά την ικανότητα εμβάθυνσης και αφομοίωσης της ύλης, ενώ στο θεωρητικό μέρος της πρακτικής άσκησης ο φοιτητής αξιολογείται πάνω στην πείρα που αποκόμισε πίσω από την οθόνη του υπολογιστή του, χωρίς να συμμετέχει ουσιαστικά ο ίδιος στη διδασκαλία του μαθήματος.

Το μόνο θετικό της τηλεκπαίδευσης από αυτή την άποψη είναι ότι αποτελεί έναν τρόπο να καταλάβει ο φοιτητής από την ίδια του την πείρα αυτό που θα διαβάσει σε πολλά συγγράμματα, ότι δηλαδή η διδασκαλία αποκλειστικά μέσω τηλεκπαίδευσης ούτε παιδαγωγική είναι, ούτε μπορεί να υποκαταστήσει τη διά ζώσης διδασκαλία. Αξίζει να τονιστεί ότι στην τελική εξέταση πολλών μαθημάτων, ο φοιτητής που καλείται να «οργανώσει» ένα σχολικό μάθημα από τη σκοπιά του καθηγητή, πρέπει να προσέξει να μην «σχεδιάσει» το μάθημα με τον τρόπο που ο ίδιος κλήθηκε να παρακολουθήσει όλο το εξάμηνο, αφού το μόνο σίγουρο τότε είναι ότι θα χρειαστεί να ξαναεξεταστεί τον Σεπτέμβρη.

Οι δυσκολίες της τηλεκπαίδευσης για καθηγητές και φοιτητές, τόσο στα πιο «θεωρητικά» όσο και στα πιο «πρακτικά» μαθήματα, η γνώση που χάνεται μέσα από αυτήν τη διαδικασία, έρχεται να επιδεινώσει ακόμα περισσότερο την κατάσταση που επικρατεί σήμερα, με φοιτητές που σπουδάζουν στην ίδια σχολή και στα ίδια αμφιθέατρα να παίρνουν πτυχίο ο ένας με πρακτική άσκηση στη διδασκαλία των Μαθηματικών, ενώ ο άλλος όχι, ο ένας έχοντας κάνει πρακτική διά ζώσης και ο άλλος εξ αποστάσεως, την ίδια ώρα που ένας συνάδελφός τους που έχει αποφοιτήσει από τμήμα Μαθηματικών άλλης πόλης μπορεί να μην είχε καν μαθήματα διδακτικής στο πρόγραμμα σπουδών του!

Το υπουργείο και οι διοικήσεις των τμημάτων, αντί να προχωρήσουν σε καταγραφή και αναπλήρωση των διδακτικών κενών που αντικειμενικά δημιούργησε και δημιουργεί η τηλεκπαίδευση - όπως ζητούσαν φοιτητές και καθηγητές από το πρώτο κιόλας lockdown - βλέπουν στη χαμένη γνώση μια χρυσή ευκαιρία να προωθηθούν σχεδιασμοί που οι φοιτητές με τον αγώνα τους μπλόκαραν όλα τα προηγούμενα χρόνια.

Αρκεί μόνο να αναφέρουμε ότι με πρόφαση τις ελλιπείς γνώσεις που προσφέρονται στο κομμάτι της διδακτικής, επανήλθε μέσα στην πανδημία το σενάριο για απόσπαση της παιδαγωγικής επάρκειας από το πτυχίο, με σκοπό να γίνει πανάκριβο πιστοποιητικό επί πληρωμή έξω από το πρόγραμμα σπουδών. Δεν θέλει πολλή φαντασία για να καταλάβει κανείς ότι οι φωνές αυτές μόνο θα δυναμώνουν, όσο τα κενά και η γνώση που χάνεται πίσω από την οθόνη των υπολογιστών μας πολλαπλασιάζονται.

Από όλα τα παραπάνω προκύπτει ότι μονόδρομος για τους χιλιάδες φοιτητές των καθηγητικών σχολών σε όλη την Ελλάδα, όπως και όλων των συμφοιτητών μας που πασχίζουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στις πιο αντίξοες συνθήκες και να μάθουν ολόπλευρα την επιστήμη τους είναι να δυναμώσει η φωνή που λέει «ως εδώ», που παλεύει ενάντια στους σχεδιασμούς κυβέρνησης και υπουργείου, για να ανοίξουν και πάλι οι σχολές μας, να καλυφθούν όλα τα διδακτικά κενά του τελευταίου χρόνου, να μην πεταχτεί γνώση έξω από τα πτυχία μας.

«Εδώ και πάνω από ένα χρόνο συνολικά, τα πανεπιστημιακά ιδρύματα παραμένουν κλειστά, στο έδαφος της πανδημίας, μη πραγματοποιώντας διά ζώσης διδασκαλία. Συνέπεια του μακρόχρονου κλεισίματος των ΑΕΙ είναι να υπάρχουν πλέον τεράστια κενά σε αυτά που διδάσκονται οι φοιτητές μέσω τηλεδιάσκεψης, να μην έχουν πραγματοποιηθεί εργαστήρια, κλινικές για τους φοιτητές Ιατρικής και Νοσηλευτικής, πρακτικές ασκήσεις, ζωτικής σημασίας για την κατανόηση και αφομοίωση της επιστημονικής γνώσης σε πολλά επιστημονικά αντικείμενα.

Η κυβέρνηση, όλο αυτό το διάστημα, αντί να πάρει μέτρα για το ασφαλές άνοιγμα των πανεπιστημιακών σχολών, την αναπλήρωση των μη διδαχθέντων ή πλημμελώς διδαχθέντων μαθημάτων, θεωρητικών και εργαστηρίων, επεξεργάζεται νέους αντιεκπαιδευτικούς νόμους και ετοιμάζεται να δώσει πάνω από 30 εκατομμύρια ευρώ για να προσλάβει ειδικό σώμα αστυνομικών, εντείνοντας την καταστολή μέσα και έξω από τα ΑΕΙ. Την ίδια στιγμή, μια σειρά πρυτανικές αρχές έχουν καταθέσει πρακτικές προτάσεις για την επανεκκίνηση των διά ζώσης εκπαιδευτικών λειτουργιών, που η κυβέρνηση αρνείται να υλοποιήσει.

Η τηλεκπαίδευση, παρά τα πολυεπίπεδα προβλήματα που συνεπιφέρει, αποκλείοντας στην ουσία φοιτητές που δεν έχουν σταθερή και εύκολη πρόσβαση σε ηλεκτρονικά μέσα, αποστεώνοντας σε ένα βαθμό την εκπαιδευτική διαδικασία, που προϋποθέτει τη διά ζώσης μετάδοση γνώσης και ανταλλαγή απόψεων, γίνεται πλέον μια παγιωμένη κατάσταση, που όπως φαίνεται προετοιμάζεται το έδαφος να διατηρηθεί και μετά το άνοιγμα των ΑΕΙ.

Τεράστια παραμένουν τα προβλήματα με την ανυπαρξία μέτρων και στις φοιτητικές εστίες, με το περαιτέρω πετσόκομμα της φοιτητικής μέριμνας, με τα συγγράμματα που φτάνουν πολύ αργά ή καθόλου στους φοιτητές, ορθώνοντας νέα εμπόδια στις σπουδές των νέων ανθρώπων. Η τηλεκπαίδευση και τα αδίδακτα μαθήματα δεν μπορούν να κρύψουν τις τεράστιες ελλείψεις σε εκπαιδευτικό και λοιπό προσωπικό, που επίσης παγιώνονται, με αποτέλεσμα ολόκληρα μαθήματα να πετιούνται κυριολεκτικά εκτός προγραμμάτων σπουδών, εφόσον δεν υπάρχουν ΔΕΠ να τα διδάξουν.

Την ίδια στιγμή, στα ΑΕΙ συνεχίζεται ανεμπόδιστη η κάθε μορφής επιχειρηματική δραστηριότητα, παραμένουν ανοιχτά και σε λειτουργία τα ερευνητικά ινστιτούτα, τα εργαστήρια πιστοποίησης ποιότητας και κάθε "φρούριο" της επιχειρηματικότητας, αξιοποιώντας τις υποδομές και το δυναμικό που θα έπρεπε να παρέχονται για τις ανάγκες του εκπαιδευτικού έργου».

Με βάση τα παραπάνω, ο βουλευτής του Κόμματος Γιάννης Δελής, που υπογράφει την Ερώτηση, ζητά από την υπουργό μέτρα ώστε:

• Να ανοίξουν άμεσα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, με εξασφαλισμένα όλα τα απαραίτητα υγειονομικά μέτρα (δωρεάν rapid test για τους φοιτητές και εργαζόμενους, εμβολιασμός, μάσκες και αντισηπτικά, καθημερινός καθαρισμός - αερισμός των χώρων), τις απαραίτητες αίθουσες διδασκαλίας και εργαστηρίων, ώστε να μην υπάρχει συνωστισμός, το αναγκαίο διδακτικό και λοιπό προσωπικό που θα στηρίξει τις νέες ανάγκες για μικρό αριθμό φοιτητών ανά αίθουσα, αναπλήρωση μαθημάτων κ.λπ.
• Να λυθούν άμεσα ζητήματα φοιτητικής στέγασης, με ενοικίαση κατάλληλων χώρων, με γενίκευση του επιδόματος στέγασης στους φοιτητές, με εξασφάλιση της ασφαλούς και φτηνής μεταφοράς τους από και προς τους τόπους κατοικίας, από και προς τις πανεπιστημιακές σχολές.
• Να αναπληρωθούν άμεσα, με όλα τα μέτρα διασφάλισης της υγείας των φοιτητών, οι πρακτικές ασκήσεις και κλινικές, με την ευθύνη του αντίστοιχου πανεπιστημιακού ιδρύματος.

«Από το πρωί της Δευτέρας περιοχές σε όλη την Ελλάδα αντιμετωπίζουν διακοπές ρεύματος και άλλων παροχών λόγω της χιονόπτωσης. Την ίδια στιγμή που η εξεταστική του χειμερινού εξαμήνου που πραγματοποιείται τηλεματικά είναι σε εξέλιξη, οι συνεχείς διακοπές ρεύματος, σε συνδυασμό με τις ελλείψεις σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό που η κυβέρνηση δεν φρόντισε να καλύψει, οδηγούν σε αποκλεισμό από την εξέταση δεκάδες φοιτητές, που πρακτικά δεν μπορούν να συνδεθούν στην πλατφόρμα εξέτασης».

Τα παραπάνω καταγγέλλει η Εκτελεστική Γραμματεία του Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών (ΜΑΣ), που απαιτεί: «Οι Πρυτανείες και οι διοικήσεις των σχολών και των τμημάτων να πάρουν τώρα όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να καταγράψουν τους φοιτητές που δεν μπόρεσαν να εξεταστούν. Να φροντίσουν ώστε άμεσα να οριστεί νέα ημερομηνία εξέτασης των μαθημάτων, χωρίς να επιβαρυνθεί το υπόλοιπο πρόγραμμα της εξεταστικής τους».