Παρασκευή 16 Νοέμβρη 2018
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΜΙΛΟΙ
Κρατικές ενισχύσεις, φοροαπαλλαγές και προνόμια στις πλάτες του λαού

Η κυβέρνηση σπεύδει να θωρακίσει με κάθε τρόπο την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων

Motion Team

Η κυβέρνηση σπεύδει να θωρακίσει με κάθε τρόπο την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων
Σειρά από νέες διαρθρωτικές παρεμβάσεις, με προοπτική την τόνωση της ανταγωνιστικότητας του εγχώριου κεφαλαίου και των επιχειρηματικών ομίλων, δρομολογούνται για την επόμενη περίοδο, στο πλαίσιο της συμφωνίας με τις «μεταμνημονιακές υποχρεώσεις» που προβλέπονται στη συμφωνία της κυβέρνησης με τους ευρωπαϊκούς «θεσμούς». Την ίδια ώρα, η γκάμα με τα αντιλαϊκά μέτρα και των τριών μνημονίων αλλά και η επέκτασή τους στα επόμενα χρόνια αποτελούν το υπόβαθρο αυτής της πολιτικής, «με άξονες τις δράσεις στους τομείς της φορολογικής και δημοσιονομικής διαρθρωτικής πολιτικής, της Κοινωνικής Πρόνοιας, της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, των αγορών εργασίας και προϊόντων, των ιδιωτικοποιήσεων και της δημόσιας διοίκησης», όπως αναφέρεται στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με την ενεργοποίηση του «ενισχυμένου εποπτικού πλαισίου» για την επόμενη περίοδο.

Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, για το αμέσως επόμενο διάστημα δρομολογεί νέες νομοθετικές παρεμβάσεις, όπως για τη «βελτίωση» του λεγόμενου «αναπτυξιακού νόμου» για τις κρατικές επιδοτήσεις, τα ειδικά προνόμια, τις φοροελαφρύνσεις, απαλλαγές και τα ειδικά προνόμια που προβλέπονται για νέες κερδοφόρες επενδύσεις. Μαζί με αυτές θα ξεδιπλωθούν και οι παρεμβάσεις που προβλέπονται στο «Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022», συνολικά για τη μάζα των «βιώσιμων» επιχειρήσεων, αναφορικά με τη μείωση της φορολογίας επί των κερδών και των διανεμόμενων μερισμάτων, την κρατική επιδότηση του λεγόμενου «εργατικού κόστους» για νέες προσλήψεις «ευέλικτων» εργαζομένων κ.ά.

Τα παραπάνω βέβαια προϋποθέτουν τη μόνιμη παραγωγή «φαραωνικών πλεονασμάτων», που με τη σειρά τους θα φορτώνονται στις λαϊκές πλάτες.

«Βελτιώσεις» στον «αναπτυξιακό νόμο»

Σε αυτό το φόντο, οι νέες «βελτιώσεις» στον «αναπτυξιακό νόμο» που έφερε η σημερινή κυβέρνηση το 2016, θα αφορούν σύμφωνα με πληροφορίες το θεσμικό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις σε εταιρείες που εγκαθίστανται στην Ελλάδα, με σκοπό την παροχή ενδοομιλικών υπηρεσιών, καθώς και το καθεστώς των ενισχύσεων για τις πολύ μεγάλες «στρατηγικές επενδύσεις».

Ειδικότερα, μεταξύ άλλων:

-- Θα παρέχονται αυξημένες προκαταβολές κρατικών ενισχύσεων επί του συνολικού κόστους του επενδυτικού σχεδίου, προκειμένου να ενισχυθεί η ρευστότητα των επενδυτών από την αρχική φάση υλοποίησης του επιχειρηματικού πλάνου.

-- Οι φοροελαφρύνσεις θα ξεκινούν πριν από την ολοκλήρωση της επένδυσης, συγκεκριμένα μετά την πιστοποίηση του 50% στο προβλεπόμενο επιχειρηματικό πλάνο.

-- Για τις «στρατηγικές επενδύσεις», θα προβλέπεται παράλληλη ενίσχυση τόσο από την πλευρά της κρατικής επιδότησης όσο και μέσω εκχώρησης φορολογικής απαλλαγής, ενώ ταυτόχρονα θα ισχύουν και τα νέα κίνητρα που παρέχονται και για τις άλλες επενδύσεις.

Σύμφωνα με τον αρχικό «αναπτυξιακό νόμο» της σημερινής κυβέρνησης, στην κατηγορία αυτή εντάσσονται επενδύσεις ύψους πάνω από 20 εκατ. ευρώ. Μεταξύ άλλων, ήδη προβλέπεται σταθερός φορολογικός συντελεστής για 12 χρόνια μετά την ολοκλήρωση της επένδυσης, ενώ όπως ρητά αναφέρεται, σε περίπτωση μείωσης του φορολογικού συντελεστή επί των κερδών, θα εφαρμόζεται ο μειωμένος συντελεστής.

Για «ενδοομιλικές υπηρεσίες» - δηλαδή για επενδύσεις στην Ελλάδα που παράγουν αποκλειστικά για τους μητρικούς ομίλους τους στο εξωτερικό - προβλέπεται η επέκταση του καθεστώτος κρατικών ενισχύσεων με την υπαγωγή σε αυτό δραστηριοτήτων όπως ανάπτυξη λογισμικού, προγραμματισμός ηλεκτρονικών υπολογιστών και υποστήριξη συστημάτων πληροφορικής, διαχείριση προμηθευτών, πελατών και εφοδιαστικής αλυσίδας κ.ά.

«Αντίμετρα» για το κεφάλαιο

Την ίδια ώρα, το «πακέτο» με τα «αντίμετρα» περιλαμβάνει νέα μέτρα στήριξης του κεφαλαίου. Μεταξύ των προωθούμενων διατάξεων δεσπόζουν:

-- Κρατική επιδότηση του συνόλου των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών για νέους μισθωτούς έως 25 ετών, με ποσό ύψους 103 εκατ. για το 2019.

-- Μείωση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή στα επιχειρηματικά κέρδη κατά τέσσερις μονάδες, από το 29% στο 25% σε βάθος τετραετίας, αρχής γενομένης από το 2020, με όφελος πάνω από 460 εκατ., σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο.

-- Μείωση φορολογίας και επί των διανεμόμενων κερδών στο 10% από 15% από το 2020.

Επιπλέον, ο «οδικός χάρτης» της κυβέρνησης στην πορεία ανάκαμψης εστιάζει στο ζήτημα της «αναπτυξιακής τράπεζας», για την οποία επισημαίνουν ότι οι διαδικασίες θεσμοθέτησης θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του 2018, προκειμένου εντός του 2019 να τεθούν σε λειτουργία τα πρώτα από τα χρηματοδοτικά εργαλεία που θα περιλαμβάνονται σε αυτήν. Επίσης, με άξονα το «διαμορφωμένο πλαίσιο τετραμερούς συνεργασίας Ελλάδας, Βουλγαρίας, Σερβίας και Ρουμανίας», προτείνεται η σύσταση «Οργανισμού Ανάπτυξης και Ενίσχυσης της Συνεργασίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης», με απώτερο στόχο, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται, «την επέκταση της δράσης του και στις υπόλοιπες χώρες της Βαλκανικής», στον άξονα δηλαδή που αποτελεί έναν ακόμη κράχτη για την προσέλκυση κερδοφόρων επενδύσεων στην ευρύτερη ζωτική περιοχή.

Οι απαιτήσεις των βιομηχάνων

Την ίδια ώρα, η πλευρά του ΣΕΒ για μια ακόμη φορά θέτει το πλαίσιο για την προσέλκυση ικανής μάζας νέων κερδοφόρων επενδύσεων, που έχουν όρο και προϋπόθεση την κλιμάκωση της αντιλαϊκής πολιτικής και των αναδιαρθρώσεων.

Σε πρόσφατη «ειδική έκθεση», ο ΣΕΒ συγκρίνοντας τις επιδόσεις της ελληνικής με αυτές της πορτογαλικής οικονομίας, μεταξύ άλλων, εστιάζει στους παρακάτω άξονες:

  • Ο κατώτατος μισθός στην Πορτογαλία, «παρά τις καλύτερες επιδόσεις της οικονομίας της, παραμένει χαμηλότερος του ελληνικού που είχε καθοριστεί από το 2012». Είναι 580 ευρώ (676,67 ευρώ σε 12μηνη βάση), έναντι 586,08 ευρώ στην Ελλάδα (683,76 ευρώ σε 12μηνη βάση).
  • «Δεν υπήρξαν αιφνίδιες ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις στην Πορτογαλία μετά το μνημόνιο». Οπως τονίζεται, η κυβέρνηση της Πορτογαλίας και η πλειοψηφία των κοινωνικών εταίρων συμφώνησαν να μην εφαρμόσουν για 18 μήνες ρυθμίσεις συλλογικών συμβάσεων, με σκοπό, όπως λένε, «τον καλύτερο κοινωνικό διάλογο, την εδραίωση εμπιστοσύνης στους ισχύοντες κανόνες, αλλά και ευελιξία στις μισθολογικές προσαρμογές ανάλογα με τις οικονομικές εξελίξεις και τη βελτίωση της παραγωγικότητας».
  • «Το στοίχημα της ιδιοκτησίας των μεταρρυθμίσεων κερδήθηκε ξεκάθαρα» από την Πορτογαλία, ενώ σύμφωνα με τον ΣΕΒ, η έξοδος από το πρόγραμμα προσαρμογής «συνδέθηκε με τη μεταρρυθμιστική ταχύτητα», δηλαδή με την ταχύτητα της κλιμάκωσης των αντιλαϊκών μέτρων. Σε αυτό το φόντο, υπενθυμίζουν ότι η εποπτεία του ESM στην Πορτογαλία λήγει το 2026, ενώ στην Ελλάδα το 2060.
  • Οι ασφαλιστικές εισφορές διαμορφώνονται σε χαμηλότερα επίπεδα στην Πορτογαλία.

Να σημειωθεί ότι το πλαίσιο της «μεταμνημονιακής» συμφωνίας αναφορικά με τη διαμόρφωση του κατώτατου μισθού προβλέπει: «Στην αγορά εργασίας, η Ελλάδα θα διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητα μέσω ετήσιας αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4172/2013 (νόμος Βρούτση - Αχτσιόγλου)». Που σημαίνει «αυξήσεις» - ψίχουλα, με απόφαση της κυβέρνησης, ύστερα από εισήγηση «επιτροπής εμπειρογνωμόνων», που θα διαμορφώνεται στη βάση στοιχείων για την «ανταγωνιστικότητα» της οικονομίας.


Α.Σ.

Στο σημερινό 4σέλιδο «Διεθνή και Οικονομία» μπορείτε να διαβάσετε:
  • ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΜΙΛΟΙ: Κρατικές ενισχύσεις, φοροαπαλλαγές, προνόμια στις πλάτες του λαού
  • «ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΛΙΜΑ»: Κατ' απαίτηση ΕΕ και μονοπωλίων
  • ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ: Συνεχίζει συστηματικά τη διείσδυσή της στα Βαλκάνια
  • ΗΠΑ: Οι νέες καταστροφικές και πολύνεκρες πυρκαγιές στην Καλιφόρνια αναδεικνύουν το πού οδηγεί η εμπορευματοποίηση της γης
«ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΛΙΜΑ»
Κατ' απαίτηση ΕΕ και μονοπωλίων

Eurokinissi

Νέα πεδία κερδοφορίας για τους μονοπωλιακούς ομίλους που δραστηριοποιούνται σε όλους τους ξεχωριστούς κλάδους του ενεργειακού τομέα υπόσχεται το λεγόμενο «Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα», που δόθηκε την περασμένη βδομάδα προς δημόσια διαβούλευση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο οποίο αποτυπώνονται οι βασικοί στόχοι της ενεργειακής πολιτικής τους οποίους θα ακολουθήσει η χώρα μέχρι το 2030. Είχε προηγηθεί ευρύτατη διαβούλευση με εκπροσώπους επιχειρηματικών ομίλων του χώρου της Ενέργειας όλο το προηγούμενο διάστημα και η σύνταξη του τελικού κειμένου προσπάθησε να ικανοποιήσει το σύνολο των αξιώσεών τους προς την κυβέρνηση.

Πρέπει επίσης να καταγραφεί ότι το σχέδιο που έδωσε η κυβέρνηση στη δημοσιότητα κινείται πάνω στους βασικούς άξονες που χάραξαν οι προκάτοχοί της σε όλα τα βασικά του μέρη, όπως η προώθηση χρήσης ΑΠΕ και φυσικού αερίου, η μείωση χρήσης λιγνίτη, η διευκόλυνση επενδύσεων στον τομέα της έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων, η ενίσχυση των διασυνδέσεων του ηλεκτρικού συστήματος με τις γειτονικές χώρες αλλά και του συστήματος φυσικού αερίου, στο όνομα της λεγόμενης «ενεργειακής διαφοροποίησης» κ.ά.

Το κυβερνητικό σχέδιο δόθηκε στη δημοσιότητα την ίδια μέρα που ανακοινώθηκαν οι «δεσμευτικοί στόχοι» που ενέκρινε το Ευρωκοινοβούλιο προς τα κράτη - μέλη της ΕΕ, αναφορικά με την ενεργειακή πολιτική που θα πρέπει να ακολουθήσουν μέχρι το 2030. Περιττό είναι μάλλον να πούμε ότι οι στόχοι που παρουσίασε η κυβέρνηση ταυτίζονται απόλυτα με εκείνους της ΕΕ, στο σύνολο των μέτρων πολιτικής. Σημειώνεται ακόμη ότι τα σχετικά επενδυτικά προγράμματα μόνο από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ανέρχονται σε 3,5 δισ. ευρώ περίπου, δίχως να ληφθούν υπόψη κονδύλια από άλλες πηγές, όπως άμεσα από τον κρατικό προϋπολογισμό ή άλλα ευρωπαϊκά ταμεία.

Μείωση χρήσης λιγνίτη - αύξηση των ΑΠΕ

Πιο συγκεκριμένα, η λιγνιτική παραγωγή σύμφωνα με το σχέδιο προβλέπεται να μειωθεί από το 33% περίπου που είναι σήμερα, στο 17% το 2030, που σε όρους παραγόμενης Ενέργειας η μείωση αντιστοιχεί σε 1.600 MW και την ίδια στιγμή ενισχύεται το μερίδιο συμμετοχής των ΑΠΕ που ανέρχεται στο 32%. Ακόμη, για τις ΑΠΕ προβλέπεται η συμμετοχή τους να φτάσει στο 30% για την κάλυψη των αναγκών θέρμανσης και ψύξης, αλλά και να καλύπτουν άνω του 14% των αναγκών του τομέα των μεταφορών.

Μάλιστα, όπως προβλέπει το κυβερνητικό σχέδιο, όσον αφορά τους στόχους για τις ΑΠΕ «θα πρέπει να επιτευχθούν σε επίπεδο δεκαετίας ετήσιοι ρυθμοί ανάπτυξης σωρευτικά για αυτές τις τεχνολογίες που δεν εμφανίστηκαν στη χώρα μας κατά το παρελθόν», ενώ αναμένεται να εγκατασταθούν τα επόμενα χρόνια στη χαμηλή τάση πάνω από 500 MW φωτοβολταϊκών συστημάτων σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, μέσω των «ενεργειακών κοινοτήτων», ένα ακόμα επιχειρηματικό όχημα για το οποίο νομοθέτησε η κυβέρνηση. Επιπλέον, όπως αναφέρεται στο σχέδιο, σε αυτά τα επίπεδα που θα αναπτυχθούν οι μονάδες ΑΠΕ τα επόμενα χρόνια, θα προκύψουν επιπλέον ανάγκες για αποθήκευση Ενέργειας, προκειμένου να απορροφηθούν οι τεράστιες ποσότητες που θα παράγονται, ανοίγοντας έτσι κι άλλο «παράθυρο ευκαιρίας» σε ομίλους που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο τομέα. Βάσει ενός σεναρίου που αναφέρεται στο σχέδιο, αναμένεται ότι οι επενδυτικές ανάγκες μόνο για τον τομέα αποθήκευσης Ενέργειας (αντλησιοταμίευση, μπαταρίες, μετατροπή σε αέριο κ.ά.) θα απαιτήσουν από το έτος 2025 και μετά νέα συστήματα, το κόστος των οποίων εκτιμάται σε περίπου 0,5 δισ. ευρώ.

Φυσικό αέριο και βιοκαύσιμα

Σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο, παρά την προβλεπόμενη μείωσή του στην παραγωγή ηλεκτρισμού, η συνολική χρήση του αυξάνεται κατά 23% περίπου το 2030 σε σχέση με το 2016, αφού αναμένεται να αυξηθεί η διείσδυσή του στα κτίρια από 8% το 2016 σε 18% το 2030. Το κυβερνητικό σχέδιο θεωρεί το φυσικό αέριο ως «ενδιάμεσο καύσιμο για τη μετάβαση σε ένα μοντέλο χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε όλους τους τομείς τελικής κατανάλωσης», δηλαδή τη μετάβαση στο νέο ενεργειακό μοντέλο, που προωθείται πανευρωπαϊκά. Σε γενικές γραμμές, βασική επιδίωξη είναι να επιτευχθεί μεγαλύτερη συμμετοχή του φυσικού αερίου σε όλους τους τομείς τελικής κατανάλωσης, προωθώντας μια σειρά μέτρων, στο επίπεδο των υποδομών, αλλά και της χρηματοπιστωτικής στήριξης των ενδιαφερόμενων ομίλων για τη γενίκευση της χρήσης του στην οικονομία.

Ακόμη, για τις μεταφορές προβλέπεται σημαντική αύξηση της χρήσης βιοκαυσίμων, με τριπλασιασμό του μεριδίου τους σε σχέση με σήμερα, αφού προωθείται η αντικατάσταση χρήσης μεγάλου μεριδίου πετρελαίου, μεταβάλλοντας το ποσοστό συμμετοχής των βιοκαυσίμων στον υποκλάδο των λεωφορείων από το 6% στο 35% και από 1% στο 10% στα επιβατικά οχήματα μέχρι το 2030. Αντίστοιχα, για την ηλεκτροκίνηση στις οδικές μεταφορές προβλέπεται συμμετοχή κατά 10% των ηλεκτροκίνητων επιβατικών οχημάτων σε σχέση με το σύνολο των επιβατικών οχημάτων που θα βρίσκονται σε κυκλοφορία το έτος 2030, με την αύξηση του αριθμού σταθμών φόρτισης σε ολόκληρη τη χώρα.

Σημαντικότερο μέτρο στον τομέα των μεταφορών χαρακτηρίζεται η λήψη μέτρων για την προώθηση του φυσικού αερίου τόσο σε δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς και οχήματα συλλογής απορριμμάτων όσο και σε λοιπά οχήματα διπλού καυσίμου. Επίσης, προβλέπεται η παροχή κινήτρων για την αντικατάσταση ιδιωτικών οχημάτων, είτε με νέα τα οποία καταναλώνουν φυσικό αέριο και βιοκαύσιμα, είτε με υβριδικά οχήματα.

Σημαντικό κομμάτι της «πίτας» από τον ενεργειακό σχεδιασμό της κυβέρνησης προβλέπεται και για τις κατασκευαστικές εταιρείες (αλλά όχι μόνο) μέσω των προγραμμάτων «εξοικονόμησης Ενέργειας», καθώς αναμένεται να «αναβαθμιστεί ενεργειακά» το 10% του συνολικού αριθμού των κατοικιών της χώρας, δηλαδή περίπου 40.000 κατοικίες το χρόνο. Σε πρώτη φάση θα ξεκινήσει ένα ευρύ πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης των δημοσίων κτιρίων και στη συνέχεια θα ακολουθήσει δεύτερο επενδυτικό κύμα για τα ιδιωτικά κτίρια.

Εξορύξεις με «περιβαλλοντική ευαισθησία»

Για τους υδρογονάνθρακες, το κυβερνητικό σχέδιο υποτίθεται ότι αποσκοπεί στην «αξιοποίηση εγχώριων υδρογονανθράκων με μεγιστοποίηση του άμεσου δημόσιου οικονομικού οφέλους σε εθνικό και τοπικό επίπεδο και με τρόπο ασφαλή και συμβατό με το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον». Η κυβέρνηση και σε αυτήν την περίπτωση ψεύδεται ασυστόλως, καθώς όλα τα μέτρα που έχει λάβει μέχρι σήμερα αποσκοπούν στη μεγιστοποίηση του κέρδους των μονοπωλιακών ομίλων που σταδιακά το προηγούμενο διάστημα απέκτησαν δικαιώματα έρευνας και εξόρυξης σε διάφορες περιοχές της χώρας. Την ίδια στιγμή, επίσης, κι ενώ από μια σειρά άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες έχει αποδειχτεί περίτρανα ότι το κέρδος των ομίλων έχει τον πρώτο λόγο και η όποια «προστασία του περιβάλλοντος» γίνεται είτε για τα μάτια του κόσμου είτε μέχρι το σημείο εκείνο που δεν απειλείται η κερδοφορία άλλων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η εξορυκτική δραστηριότητα θα αφήσει μηδενικό «περιβαλλοντικό αποτύπωμα».

Για το λόγο αυτό προχωρά στη σύσταση σε επίπεδο Περιφέρειας των «Περιφερειακών Παρατηρητηρίων», που θα είναι αρμόδια «για το περιβάλλον και την ασφάλεια της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων», αν και στην πραγματικότητα αποστολή τους θα είναι η απόδοση «εχέγγυων ασφάλειας» της ανεξέλεγκτης δραστηριότητας των ομίλων. Το κυβερνητικό σχέδιο αναφέρει ότι μεταξύ των αρμοδιοτήτων τους είναι η «ενημέρωση φορέων της διοίκησης, αλλά και των τοπικών κοινοτήτων για τα θέματα αρμοδιότητάς τους», ενώ θα απαρτίζονται «από πρόσωπα κύρους» που θα λειτουργούν «ανεξάρτητα και αμερόληπτα από οποιοδήποτε οικονομικό συμφέρον»...

Ραχοκοκαλιά η «Ενιαία Αγορά Ενέργειας» της ΕΕ

Η πλήρης ενσωμάτωση της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού στην «Ενιαία Αγορά Ενέργειας» της ΕΕ αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του κυβερνητικού σχεδιασμού. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο σχετικό κεφάλαιο του κειμένου, η ίδια η αναδιοργάνωση της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπως προωθείται από την κυβερνητική πρόταση, «αποτελεί το σημαντικότερο μέτρο στο πλαίσιο της ενοποίησης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και τη σύζευξη των γειτονικών αγορών».

Σε αυτό το πλαίσιο, σημειώνονται οι αποφάσεις που λήφθηκαν το προηγούμενο διάστημα για τη μετάβαση από την υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στο νέο Μοντέλο Στόχο (Target Model), βάσει των οποίων «θεσπίστηκαν οι χονδρικές Αγορές Ηλεκτρικής Ενέργειας και συγκεκριμένα η Ενεργειακή Χρηματοπιστωτική Αγορά, η Αγορά Επόμενης Ημέρας, η Ενδοημερήσια Αγορά και η Αγορά Εξισορρόπησης. Το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας ΑΕ, το οποίο ιδρύθηκε το 2018, θα αναλάβει τη λειτουργία των νέων Αγορών Ηλεκτρικής Ενέργειας και ο ΑΔΜΗΕ την αγορά εξισορρόπησης».

Ολα δηλαδή εκείνα τα μέτρα που θέσπισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ το προηγούμενο διάστημα, βάσει των οποίων προωθείται η περαιτέρω εμπορευματοποίηση των ενεργειακών αγαθών και τα οποία επιβάλλονται από την πολιτική «απελευθέρωσης» της αγοράς Ενέργειας στο πλαίσιο της ΕΕ.


Φ. Κ.

ΒΑΛΚΑΝΙΑ
Η Τουρκία συνεχίζει την πολιτικοοικονομική διείσδυσή της

Από την τελευταία επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Πρίστινα και τη συνάντηση με τον Κοσσοβάρο ΥΠΕΞ

Copyright 2018 The Associated

Από την τελευταία επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Πρίστινα και τη συνάντηση με τον Κοσσοβάρο ΥΠΕΞ
Οι γοργές εξελίξεις στα Βαλκάνια (βλ. πορεία ένταξης της ΠΓΔΜ σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, παζάρια μεταξύ Σερβίας - Κοσσόβου, όλα με φόντο τη σκληρή κόντρα Ρωσίας - Δύσης για την αύξηση της γεωπολιτικής τους επιρροής στην περιοχή) επιβεβαιώνουν ότι όλη η βόρεια πλευρά της «γειτονιάς» μας βουλιάζει όλο και περισσότερο στους αντιλαϊκούς σχεδιασμούς ισχυρών ιμπεριαλιστικών συμφερόντων.

Στην πορεία αυτών των ανταγωνισμών επιδρούν σημαντικά οι επιλογές και τα συμφέροντα της τουρκικής αστικής τάξης, αφού ο συσχετισμός δυνάμεων στα Βαλκάνια επηρεάζει τη γεωπολιτική της θέση και επιρροή συνολικότερα. Ετσι, την ώρα που κλιμακώνει την επιθετικότητά της στα νότια της περιφέρειας (Νοτιοανατολική Μεσόγειος, Αιγαίο, «κάθοδος» των «Μπαρμπαρός» και «Πορθητή» στα ανοιχτά της Κύπρου κ.ο.κ.), αντίστοιχα κλιμακώνει την παρέμβασή της και στα βόρεια. Πρόκειται άλλωστε για περιοχές στις οποίες η Αγκυρα αξιοποιεί και το έντονο μουσουλμανικό στοιχείο, καλλιεργώντας και αξιοποιώντας αλυτρωτισμούς και εθνικισμούς. Εξακολουθεί να αντιμετωπίζει την περιοχή λίγο - πολύ ως πρώην αποικία της από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και διερευνά συμμαχίες που θα τη βοηθήσουν να αντιμετωπίσει ανακατατάξεις - επιχειρηματικές, εδαφικές, ευρύτερα γεωπολιτικές - που προχωρούν σε Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική και απειλούν τις δικές της προτεραιότητες.

Πριν από μερικούς μήνες, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν είχε δηλώσει ότι «κάποιοι ενοχλούνται από τη δράση μας στα Βαλκάνια», αναφερόμενος τότε στην ενίσχυση της συνεργασίας με Σερβία και Βοσνία, που προκαλεί ανησυχία ειδικά σε δυνάμεις της Δύσης (αντίπαλες αλλά και σύμμαχες της Αγκυρας), με δεδομένο ότι διευρύνονται αντιθέσεις με την Τουρκία και εκείνη προτάσσει και «δική της ατζέντα», ενώ δυναμώνει και το συντονισμό της με κέντρα όπως η Ρωσία.

Στις 24 Οκτώβρη, η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Σαμπάχ», εξέφραζε έντονη δυσαρέσκεια για αναλύσεις ευρωπαϊκών κέντρων που χαρακτηρίζουν την Τουρκία «εξωτερικό παράγοντα που "διαταράσσει" τα Δυτικά Βαλκάνια», συμπεριλαμβάνοντας σε κοινή «λίστα» με Ρωσία, Κίνα, χώρες του Αραβικού Κόλπου κ.λπ., και σημείωνε: «Η Τουρκία δεν είναι μια χώρα από άλλη περιοχή που συναγωνίζεται για κυριαρχία σε αυτήν, είναι μια χώρα των Βαλκανίων που εστιάζει στην καλλιέργεια δεσμών με τις φίλες βαλκανικές χώρες και στην περαιτέρω ανάπτυξη της περιοχής, τη διατήρηση της ακεραιότητάς της... Η επιμονή να θεωρεί κανείς την Τουρκία χώρα που δεν ανήκει εδώ και έχει αρνητική επιρροή στα Βαλκάνια δείχνει αδύναμη κατανόηση όχι μόνο του ρόλου της Τουρκίας αλλά και της κατάστασης στα Βαλκάνια συνολικά...».

Το νεοσύστατο «Ιδρυμα Μααρίφ»

Τον περασμένο Οκτώβρη, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου πραγματοποίησε δύο επίσημες επισκέψεις στα Βαλκάνια, τις ίδιες μέρες που το ενδιαφέρον των περισσότερων μονοπωλούσαν οι εξελίξεις στα Σκόπια, με την έγκριση των συνταγματικών αλλαγών που θα άνοιγαν το δρόμο για την ένταξη σε ΝΑΤΟ και ΕΕ. Στις 18 και 19 του μήνα ο Τσαβούσογλου βρέθηκε στην Αλβανία, ενώ στις 19 και 20 συνέχισε τις επαφές στο Κόσσοβο. Εκεί συναντήθηκε με τους ομολόγους του, αλλά και άλλους ανώτατους αξιωματούχους, ενώ παρευρέθηκε σε πολιτιστικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις, από αυτές που συχνά χρησιμοποιεί η Τουρκία για να πει ότι «αφουγκράζεται» τις ανησυχίες των «απανταχού μουσουλμάνων».

Στην αλβανική πρωτεύουσα, ο Τσαβούσογλου ήταν επίσημος ομιλητής στην εκδήλωση που έγινε για την έναρξη της ακαδημαϊκής χρονιάς στο «Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης των Τιράνων», ένα ιδιωτικό ίδρυμα που την άνοιξη αγόρασε το «Ιδρυμα Μααρίφ» (Maarif Foundation - TMV). Για την παρέμβαση του Τούρκου ΥΠΕΞ εκεί, υπάρχουν γενικόλογα δημοσιεύματα ότι αυτή εστίασε στην «προτεραιότητα που δίνει η τουρκική εξωτερική πολιτική» στα Βαλκάνια, «για τη σταθερότητα και την ευημερία τους».

Περισσότερα είναι όμως τα συμπεράσματα από την καταγραφή της δράσης του ίδιου του TMV, που απλώνεται ορμητικά και σχεδιασμένα τα τελευταία χρόνια, ως αντιστάθμισμα στο «Χιζμέτ», το δίκτυο που δημιούργησε ο ισλαμιστής επιχειρηματίας ιμάμης Φετουλάχ Γκιουλέν, πρώην στενός συνεργάτης του Ερντογάν και του ΑΚΡ, ο οποίος πλέον θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους αντιπάλους τους και μάλιστα πρωταγωνιστής στην απόπειρα ανατροπής της τουρκικής κυβέρνησης τον Ιούλη του 2016.

Το TMV ιδρύθηκε τον Ιούνη του 2016. Ο όρος Maarif, με τουρκο-αραβικές ρίζες, χρησιμοποιείται για να αποδώσει την έννοια «διαφωτισμός». Χαρακτηρίζεται «ημι-δημόσιο» ίδρυμα (δηλαδή στη λειτουργία του παίζουν καθοριστικό ρόλο τα κονδύλια του τουρκικού Δημοσίου) με αντικείμενο «τη δημιουργία και διαχείριση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων που αναδεικνύουν τον πολιτισμό και την παράδοση της Τουρκίας».

Στην ιστοσελίδα του περιγράφει ως βασικό του στόχο την «αντανάκλαση των μεγάλων στόχων της μεγάλης Τουρκίας», ενώ ο επικεφαλής του, καθηγητής Μπιρόλ Ακγκιούν, σε παλιότερη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Σαμπάχ» εξηγούσε ότι η δημιουργία του TMV συμβάλλει στη ζύμωση και προώθηση βασικών προτεραιοτήτων της σύγχρονης Τουρκίας, στην εξωτερική πολιτική και συνολικότερα: «Η Τουρκία αποτελεί τώρα έναν αναδυόμενο παίκτη και ένα ανερχόμενο αστέρι στη διεθνή αρένα. Δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στη βελτίωση των οικονομικών της σχέσεων με άλλες χώρες (...) Οι σχέσεις μεταξύ των λαών είναι σημαντικές για τις σχέσεις που δημιουργούνται μεταξύ των αντίστοιχων κυβερνήσεων για να καταστούν βιώσιμες οι αλληλεπιδράσεις των διαφόρων χωρών». Ο Ακγκιούν χαρακτήριζε «κοντόφθαλμο στόχο» τη σύνδεση του TMV μόνο με την «αντιμετώπιση» του δικτύου του Γκιουλέν, το οποίο βέβαια περιέγραψε βέβαια ως «αντίπαλο της χώρας», και τόνιζε: «Υπάρχουν αυξανόμενες εντάσεις στον ισλαμικό κόσμο, εξαιτίας του σεχταρισμού, αλλά και ανάμεσα στη Δύση και τον ισλαμικό κόσμο. Ως χώρα που έχει μια ενωμένη μεσαία τάξη και γνωρίζει τη Δύση αλλά και την Ανατολή, η Τουρκία χρειάζεται να δημιουργήσει μια στρατηγική εξόδου από τις εντάσεις μεταξύ του ισλαμικού κόσμου και της Δύσης. Χρειαζόμαστε μια νέα προοπτική». Πρόσθεσε μεταξύ άλλων ότι το TMV «θα συνεισφέρει δεόντως στη διεθνή ειρήνη. Πιστεύουμε ότι είμαστε οι διάδοχοι της παράδοσης της ειρηνικής συνύπαρξης που υπήρξε από την εποχή των Οθωμανών και θέλουμε να το ενσταλάξουμε αυτό στις εκπαιδευτικές μας προσπάθειες». Για την επέκταση των σχολείων του TMV είπε ότι «υπάρχουν αιτήσεις από όλο τον κόσμο, από τη Μέση Ανατολή έως τα Βαλκάνια και από την Αφρική έως την Αυστραλία, για το άνοιγμα επίσημων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ως τουρκικών σχολείων ή ακόμα και τουρκικών πανεπιστημίων. Υπάρχει αναντίρρητα ενδιαφέρον για την Τουρκία». Και σχολιάζοντας συνολικότερα τη σημασία επέκτασης του TMV, υπογράμμισε: «Επιπλέον, η Τουρκία δεν είναι η χώρα που ήταν πριν από δέκα χρόνια. Η Τουρκία έχει γίνει πιο ισχυρή και έχει μεγαλύτερη επιρροή στη διεθνή κοινότητα».

Νέοι δρόμοι για τη δράση του κεφαλαίου

Είναι κατανοητό ότι η «πολιτιστική - μορφωτική δραστηριότητα» τέτοιων ιδρυμάτων χρησιμοποιείται και για τη διάνοιξη νέων καπιταλιστικών επενδύσεων του κεφαλαίου. Στην εκδήλωση που έγινε στο «Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης των Τιράνων», εκ μέρους του ΤΜV μίλησε ο αντιπρόεδρος του ιδρύματος, Οσμάν Νούρι Καμπακτεπέ, ο οποίος είναι μέτοχος σε μια σειρά εταιρείες: Από τη μεταλλευτική «Jist Madencilik A.S.» μέχρι τη στρατιωτική «Exposure Factor Siber Savunma Sanayi A.S.» και από την κατασκευαστική «Ahsen Gayrimenkal Isaat Ic Ve Dis Ticaret Ltd» μέχρι την τηλεπικοινωνιακή «Bilge Iletisim Organizasyon Rehberlik».

Αλλωστε, κατά την επίσκεψή του στην Αλβανία, ο Τσαβούσογλου μίλησε και σε εκδήλωση που οργάνωσε το αλβανο-τουρκικό Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο (ATCC), τονίζοντας ότι «η Αλβανία δεν είναι απλά μια χώρα με την οποία θα συνεργαστούμε στην περιοχή - αποτελεί μια αληθινά φιλική χώρα, με την οποία έχουμε ιστορικούς δεσμούς, με βαθιές ρίζες». Είπε ακόμα ότι η διμερής Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου που υπογράφτηκε το 2008 χρειάζεται αναθεώρηση και ότι άμεσα θα ξεκινήσουν επαφές σε αυτήν την κατεύθυνση, «με μια αντίληψη αμοιβαίου οφέλους». Αναφέρθηκε ακόμα στις τουρκικές επενδύσεις στην Αλβανία, οι οποίες φτάνουν τα 2,5 εκατομμύρια δολάρια, και κάλεσε σε αύξηση του όγκου των διμερών εμπορικών συναλλαγών, από τα 411 εκατ. δολάρια που είναι σήμερα, στο 1 δισ.

Αλλά και στην Πρίστινα, στη συνάντηση που είχε με τον ΥΠΕΞ Μπεντζέτ Πατσόλι, ο Τσαβούσογλου εστίασε στην αύξηση των τουρκικών επενδύσεων στο Κοσσυφοπέδιο (την οποία πολλές εταιρείες αντιμετωπίζουν ως βάση για ευρύτερο «μπάσιμο» στα Βαλκάνια και προς την Ευρώπη) και δήλωσε ότι το συντομότερο θα γίνουν νέες συναντήσεις για την ενίσχυση της διμερούς οικονομικής συνεργασίας. Πρόσθεσε δε ότι η Αγκυρα στηρίζει τον διάλογο Κοσσόβου - Σερβίας με τρόπο που να στηρίζει «τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή»...


Α. Μ.

Και ρωσο-τουρκικές διαβουλεύσεις

Μία είδηση των τελευταίων ημερών επιβεβαιώνει ότι η Τουρκία εξετάζει όλες τις «πόρτες» τις οποίες βρίσκει ανοιχτές για πιθανές συνεργασίες που εκτιμά πως θα διασφαλίσουν τα συμφέροντά της και στα Βαλκάνια.

Την Παρασκευή 9 Νοέμβρη, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας ανακοίνωσε ότι τα Βαλκάνια ήταν θέμα ειδικής συνάντησης στην Αγκυρα ανάμεσα σε στελέχη των ΥΠΕΞ Τουρκίας και Ρωσίας. Πήραν μέρος ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάντρ Γκρουσκό και ο Τούρκος ομόλογός του Φαρούκ Καϊμακτσί, όπως επιβεβαίωσε και το ρωσικό ΥΠΕΞ.

Σύμφωνα με τις φειδωλές επίσημες ανακοινώσεις των δύο πλευρών, «υπήρξε εις βάθος ανταλλαγή απόψεων σε ευρωπαϊκά ζητήματα, η οποία περιλάμβανε διάφορες πτυχές των σχέσεων με την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, τον ΟΑΣΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης, και την ενίσχυση της συνεργασίας των δύο χωρών σε γνωστούς ευρωπαϊκούς οργανισμούς». Οι δύο πλευρές - αναφέρεται γενικόλογα - συζήτησαν για την κατάσταση στα Βαλκάνια, την κατάσταση και τις προοπτικές της συνεργασίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Τουρκίας με τις χώρες της περιοχής και σε ζητήματα συνεργασίας που σχετίζονται με την εδραίωση της σταθερότητας στην περιοχή και την υλοποίηση έργων οικονομική ανάπτυξης. Σύμφωνα με το ρωσικό ΥΠΕΞ, «συζητήθηκε επίσης η σημερινή κατάσταση που επικρατεί στο ζήτημα της διευθέτησης του Κυπριακού», όπως και οι σχέσεις της Ρωσίας και της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση, το ΝΑΤΟ και τον ΟΑΣΕ.

ΗΠΑ - ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ
Η εμπορευματοποίηση της γης και τα εγκληματικά της αποτελέσματα

Πάνω από 60 οι νεκροί, δεκάδες οι αγνοούμενοι, χιλιάδες οι καμένες οικίες από την τεράστια καταστροφή

Χιλιάδες είναι οι πυρόπληκτοι

Noah Berger

Χιλιάδες είναι οι πυρόπληκτοι
Οι καταστροφικές, πολύνεκρες πυρκαγιές που εκδηλώνονται αυτές τις μέρες σε νότια και βόρεια Καλιφόρνια με πάνω από 60 νεκρούς, δεκάδες αγνοούμενους, κατεστραμμένα πάνω από 9.000 σπίτια και χιλιάδες στρέμματα καμένα, τείνουν να πάρουν τα χαρακτηριστικά μιας ευρύτερης μάστιγας που δεν συναντώνται με ανησυχητική συχνότητα μόνον σε μία από τις πλουσιότερες πολιτείες των ΗΠΑ, αλλά και σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Μόνον το τελευταίο καλοκαίρι, γίναμε μάρτυρες των πολύνεκρων πυρκαγιών στο Μάτι της Αττικής και καταστροφικών πύρινων μετώπων σε δάση και ημι-αστικές περιοχές της Ιταλίας, της Πορτογαλίας, της Κροατίας, της Γαλλίας. Είδαμε φωτιές ακόμη και σε δασώδεις αχανείς εκτάσεις της Σουηδίας και της Αρκτικής. Οι πυρκαγιές αυτές δεν φαίνεται να προκαλούνται μόνον από την κλιματική αλλαγή, τη βολική δικαιολογία που επικαλούνται όλες οι αστικές κυβερνήσεις, αλλά είναι αποτέλεσμα του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης, της πολιτική γης που εξυπηρετεί τη δράση των επιχειρηματικών ομίλων.

Εδώ και δεκαετίες, τεράστια δάση και οικοσυστήματα μεγάλης ομορφιάς π.χ. σε Ινδονησία και Παπούα Γουινέα αποψιλώνονται και γίνονται βορά για τις πολυεθνικές της υλοτομίας, των βιοκαυσίμων, των καλλυντικών και των τροφίμων. Μεγάλες δασικές εκτάσεις σε Βραζιλία και Αργεντινή μετατρέπονται σε χωράφια ή βιομηχανικά «πάρκα». Στην ίδια «λογική» αύξησης του κέρδους, αγροτικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις στην Καλιφόρνια οικοπεδοποιούνται και μετατρέπονται σε αστικές ή ημιαστικές περιοχές πλάι σε δάση που σε περίπτωση πυρκαγιάς μπορούν να μετατραπούν σε «κόλαση».

Σε αντίξοες συνθήκες η άνιση μάχη χιλιάδων πυροσβεστών

AP Photo/Ringo H.W. Chiu

Σε αντίξοες συνθήκες η άνιση μάχη χιλιάδων πυροσβεστών
Η σύγχρονη τεχνολογία και οι επιστημονικές εξελίξεις των τελευταίων ετών προσφέρουν ικανοποιητικά αντιπυρικά μέσα αλλά και δυνατότητες σημαντικής αντιπυρικής πρόληψης με την κατάλληλη αξιοποίηση και εκσυγχρονισμό των υποδομών. Ωστόσο, αυτά για τις αστικές κυβερνήσεις «κοστίζουν». Γι' αυτό και παίρνουν αποφάσεις που καθιστούν πρακτικά ανέφικτη ή αδύναμη την αξιοποίηση των περισσότερων μέσων και «εργαλείων» που προσφέρουν οι νέες δυνατότητες.

Σε συνθήκες καπιταλισμού, η αξιοποίηση τεχνολογικών μέσων και υποδομών για την προστασία του περιβάλλοντος ή για ποιοτική σύγχρονη στέγη, έρχεται σε δεύτερη ή τρίτη μοίρα, αφού το βασικό κριτήριο είναι αυτό της «οικονομικής αποδοτικότητας», το εάν δηλαδή θα υπάρχει επιχειρηματικό κέρδος από τη χρήση αυτής της υποδομής.

Γιατί καίγεται η Καλιφόρνια

Σε αυτό το πλαίσιο της «ζυγαριάς κόστους - οφέλους» εντάσσεται και η περίπτωση των τωρινών, πολύνεκρων πυρκαγιών σε βόρεια και νότια Καλιφόρνια. Ειδικοί επιστήμονες (δασολόγοι, δασοπόνοι, περιβαλλοντολόγοι κ.λπ.) που καλούνται να εκτιμήσουν τα δεδομένα των καταστροφικών πυρκαγιών, μιλώντας σε διάφορα αμερικανικά ΜΜΕ επισημαίνουν, κατά καιρούς, μεταξύ άλλων διάφορες αιτίες, προκειμένου να εξηγήσουν γιατί τα τελευταία χρόνια συναντάμε ολοένα και πιο ανεξέλεγκτες, φονικές πυρκαγιές.

Σε αυτές τις αιτίες συμπεριλαμβάνεται η συνεχής αύξηση των ημι-αστικών περιοχών (γνωστές ως «Wildland Urban Interface», WUI) πλάι σε δασικές εκτάσεις ή λιβάδια με ιδιαίτερα ξηρό κλίμα, από την οποία κερδίζουν επιχειρηματικοί όμιλοι (αυτό βέβαια οι περισσότεροι επιστήμονες δεν το λένε). Οι αλλαγές στο κλίμα (αύξηση παρατεταμένων περιόδων ξηρασίας, μείωση των βροχοπτώσεων, ισχυροί, θυελλώδεις άνεμοι σε τακτικές χρονικές περιόδους μειωμένης υγρασίας) δημιουργούν συνθήκες «πυριτιδαποθήκης». Εκθεση του 2015 από το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας διαπιστώνει ότι μεταξύ 2000 - 2010 αυξήθηκε κατά περίπου 44.000.000 άτομα ο αριθμός των ανθρώπων που μετακόμισε σε ημιαστικές περιοχές κυρίως της Καλιφόρνιας, της Φλόριντα και του Τέξας. Επισημαίνουν ακόμα πως η οικοπεδοποίηση των παραπάνω περιοχών πυροδοτεί την άνοδο στην αξία γης και ακινήτων στην πολιτεία της Καλιφόρνιας. Αυτό κάνει αφενός ολοένα και πιο δύσκολη την προσιτή στέγη σε λαϊκά στρώματα (με αποτέλεσμα τεράστιες παραγκουπόλεις αστέγων π.χ. στο Λος Αντζελες όπου πλέον παρατηρούνται φαινόμενα τύφου και χολέρας!). Από την άλλη, αυξάνει την αγορά που απευθύνεται σε υψηλά εισοδηματικά στρώματα, για οικισμούς κοντά στο φυσικό περιβάλλον μακριά από τα θορυβώδη και πυκνοκατοικημένα αστικά κέντρα. Μια μέση μονοκατοικία περίπου 150 τ.μ. στο Παραντάις της Β. Καλιφόρνιας, που καταστράφηκε αυτήν τη βδομάδα σχεδόν ολοσχερώς από τις καταστροφικές πυρκαγιές, κόστιζε πάνω από 540.000 δολάρια. Η αξία ακινήτων μέσα στον τελευταίο χρόνο ανέβηκε σε πολλές περιοχές της Καλιφόρνιας 6,5% και το 2019 προβλέπεται ότι θα ανέβει κατά 8,3% (στοιχεία από «Zillow Home Value Index»). Οι περσινές πυρκαγιές στις άλλοτε ειδυλλιακές περιοχές Σονόμα και Νάπα της Καλιφόρνιας «συμπτωματικά» εκδηλώθηκαν εκεί όπου η αξία ακίνητης περιουσίας ήταν η πιο γρήγορα αυξανόμενη σε όλες τις ΗΠΑ. Εκεί όπου είχαν (και έχουν) φτιαχτεί οι πιο πολυτελείς κατοικίες στη χώρα.

Υποβάθμιση αντιπυρικής πρόληψης

Οσο περνούν τα χρόνια, γίνεται ολοένα και πιο αισθητή η έλλειψη κεντρικού κρατικού σχεδιασμού και ικανοποιητικής προστασίας δασικών πόρων. Αυτήν την πραγματικότητα αξιοποίησε μέχρι και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, όχι γιατί θεωρεί το ζήτημα προτεραιότητα, αλλά στην αντιπαράθεσή του με τον «Δημοκρατικό» κυβερνήτη της πολιτείας, που επίσης κινείται στην ίδια λογική της εμπορευματοποίησης της γης. Η κριτική Τραμπ κάνει λόγο για «δισεκατομμύρια δολάρια που δεν αξιοποιούνται σωστά». Πάντως, όπως καταγράφουν στοιχεία το μεγαλύτερο μέρος των ομοσπονδιακών κονδυλίων δεν πάει στην προστασία των δασών αλλά κυρίως στα μονοπώλια που μαίνονται την αγορά ειδών και μέσων πυρόσβεσης. Η πολιτειακή κυβέρνηση ξόδεψε πέρσι περίπου 773 εκατ. δολάρια για την κατάσβεση πυρκαγιών, τριπλάσιο ποσό από αυτό που ξόδευε πριν από μία πενταετία. Φέτος δόθηκαν 256 εκατ. δολάρια για τη «μείωση του κινδύνου πυρκαγιών». Εννοείται ότι το μικρότερο κόστος έχει η πρόσληψη χιλιάδων εποχιακών πυροσβεστών, που μαζί με εκατοντάδες κατάδικους που τους βοηθούν με «μεροκάματο» δύο δολαρίων, παίζουν τη ζωή τους κορόνα - γράμματα σε εξαντλητικά ωράρια εργασίας.

Επιπροσθέτως, η ανεπαρκής συντήρηση των ηλεκτροφόρων καλωδίων με ευθύνη των εταιρειών Ηλεκτρισμού, συντείνουν στους παράγοντες εκδήλωσης επικίνδυνων πυρκαγιών, καθώς τα συγκεκριμένα μονοπώλια, σε συνθήκες άγριου μονοπωλιακού ανταγωνισμού προσπαθούν να κατεβάσουν (έστω και λίγο) το κόστος για τα νοικοκυριά (και) σε βάρος της συντήρησης των δικτύων διανομής ρεύματος. Καθυστερούν έτσι «μοιραία», λόγω κόστους, την υλοποίηση εναλλακτικών προτάσεων π.χ. για υπόγεια δίκτυα διανομής ρεύματος.

Οι περσινές πολύνεκρες πυρκαγιές στους αμπελώντες της Σονόμα στην Καλιφόρνια διαπιστώθηκε πως οφείλονταν σε σπίθες από καλώδια της εταιρείας «Pacific Gas & Electric». Εναντίον της εταιρείας, που απειλείται με χρεοκοπία, κινήθηκαν με αγωγές εκατοντάδες αμπελουργοί και νοικοκυριά, ζητώντας αποζημιώσεις ύψους περίπου 15 δισ. δολαρίων για τις καταστροφές που υπέστησαν.

Γνωρίζουν αλλά δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα

Είναι γεγονός ότι το «μικροκλίμα» στην Καλιφόρνια έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Αυτό επαληθεύεται από το στοιχείο που δείχνει ότι οι πυρκαγιές το πρώτο εξάμηνο του 2018 ήταν 30% περισσότερες και πιο καταστροφικές από το μέσο όρο της περασμένης δεκαετίας.

Επίσης, η συγκεκριμένη πολιτεία έχει τεράστιες δασικές εκτάσεις με πεσμένα, «νεκρά» δέντρα και ξηρή χλωρίδα, που ευνοούν τις πυρκαγιές σε συνθήκες παρατεταμένης ξηρασίας. Εκτιμήσεις της δασικής υπηρεσίας της Καλιφόρνιας αναφέρουν πως υπάρχουν 129.000.000 «νεκρά» δέντρα σε έκταση 8,9 εκατομμυρίων στρεμμάτων. Ομως τα πεσμένα δέντρα σπάνια πιάνουν φωτιά από κεραυνούς... Πιο συχνά οι πυρκαγιές οφείλονται σε εκούσιες ή ακούσιες ανθρώπινες ενέργειες. Η αύξηση των παρατεταμένων περιόδων ξηρασίας, που ευνοούνται από την εξάντληση των πηγών νερού λόγω εντατικής άρδευσης, σε συνδυασμό με τους θυελλώδεις ανέμους της Σάντα Ανα που πνέουν κάθε φθινόπωρο μεταφέροντας ξηρό αέρα προς τη Δυτική και Νότια Καλιφόρνια συχνά διογκώνουν τα πύρινα μέτωπα. Τον Οκτώβρη κατά μέσο όρο στη Β. Καλιφόρνια πέφτει βροχή ίση με δύο ίντσες. Φέτος σε ορισμένες περιοχές η βροχή που έπεσε ήταν λιγότερη από μία ίντσα κάτι που επιδείνωσε την κατάσταση.

Ολα αυτά τα υπαρκτά φαινόμενα, που άλλωστε παρακολουθούνται από τους επιστήμονες στις ΗΠΑ - με δεδομένο βεβαίως ότι αυτό που κυριαρχεί είναι το καπιταλιστικό συμφέρον και στην επιστήμη - αναδεικνύουν όπως και σε άλλες καπιταλιστικές χώρες ότι ο λόγος που δεν αντιμετωπίζεται το πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών είναι γιατί δεν υπάρχουν σχεδιασμός και υποδομές για ολοκληρωμένη πρόληψη και προστασία των δασικών οικοσυστημάτων. Και αυτό συμβαίνει γιατί απλά δεν είναι στις προτεραιότητες του αστικού κράτους, όπως φάνηκε και με όσα αναφέραμε παραπάνω.


Δ. ΟΡΦ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ