Από την πρόσφατη κινητοποίηση που έγινε από δυνάμεις του ΜΑΣ για το ΤΕΙ Θεσσαλονίκης

Αυτήν τη στιγμή, σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν 21 Εστίες και κάποια δωμάτια ξενοδοχείων που νοικιάζονται και καλύπτουν τις ανάγκες 14.000 φοιτητών και σπουδαστών, ενώ υπολογίζεται ότι οι ενεργοί φοιτητές και σπουδαστές είναι περίπου 400.000. Δηλαδή τόσο στην Αττική όσο και πανελλαδικά η κατάσταση είναι τραγική με μόνο το 3,5% να μένει σε εστία. Η δυναμικότητα των Εστιών δεν μπορεί να καλύψει σήμερα περισσότερους από 9 - 10% όσων σπουδάζουν μακριά από τον τόπο κατοικίας τους.

Ομως, ακόμη κι εκεί που υπάρχουν Εστίες τα προβλήματα συνοψίζονται στο αυτονόητο, δηλαδή στο να μην αναγκάζονται να πληρώνουν χαράτσι για ένα δωμάτιο, να έχουν οι οικότροφοι πρόσβαση στο ζεστό νερό, να έχουν θέρμανση, να μην πέφτουν σοβάδες στα κεφάλια τους, να τηρούνται οι κανόνες υγιεινής κ.ά.

Πρόσφατο είναι το παράδειγμα από την εστία του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, που παραμένει χωρίς θέρμανση εδώ και δύο χρόνια, καθώς η προμήθεια πετρελαίου από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχει μπλοκάρει εδώ και δύο χρόνια στο Ελεγκτικό Συνέδριο για λόγους που σχετίζονται με τη διαγωνιστική διαδικασία. Κι επειδή, δεν τα βρίσκουν ΤΕΙ και εργολάβοι, 16.000 φοιτητές αλλά και εκατοντάδες εργαζόμενοι κάνουν μάθημα σε παγωμένες αίθουσες και αμφιθέατρα. Το Συμβούλιο του ΤΕΙ αντί να διεκδικήσει λύση αποφάσισε να αναστείλει τη λειτουργία των Εστιών και να διώξει τους 210 φοιτητές που διαμένουν εκεί μέχρι την 1η Μάρτη, καθώς υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς από τα θερμαντικά σώματα που χρησιμοποιούν.

Προβληματική είναι η στέγαση και στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με 14 σχολές και περίπου 14.000 φοιτητές και το ΤΕΙ Ηπείρου με 3 σχολές στα Γιάννενα και περίπου 3.000 φοιτητές. Για τη στέγαση των χιλιάδων φοιτητών και σπουδαστών υπάρχουν η Εστία της Δουρούτης, που βρίσκεται στο χώρο της πανεπιστημιούπολης, η Εστία της Δόμπολης που βρίσκεται μέσα στην πόλη των Ιωαννίνων και τα τελευταία τρία χρόνια, έπειτα από πιέσεις των φοιτητών επινοικιάζονται δωμάτια σε ξενοδοχεία. Στις Εστίες της Δουρούτης (8 κτίρια) διατίθενται 864 δωμάτια (για 14.000 φοιτητές...), ενώ στην Εστία της Δόμπολης στεγάζονται 464 φοιτητές του πανεπιστημίου και σπουδαστές του ΤΕΙ (τα μισά δωμάτια για το πανεπιστήμιο και τα άλλα μισά για το ΤΕΙ). Στα ξενοδοχεία μένουν γύρω στους 100 φοιτητές κάθε χρόνο.

Κάθε χρόνο γίνονται στη Δουρούτη γύρω στις 1.400 αιτήσεις από φοιτητές και πάνω από τους μισούς μένουν εκτός. Οι σπουδαστές του ΤΕΙ που έκαναν για πρώτη φορά αίτηση στη Δόμπολη ήταν 100 και πήραν μόνο τους 20. Επιπλέον, γύρω στους 200 σπουδαστές αναγκάστηκαν να κάνουν εκ νέου αίτηση (βάσει του νέου κανονισμού του ΤΕΙ που υποχρεώνει τους ήδη οικοτρόφους να κάνουν τα χαρτιά τους κάθε χρόνο, ενώ κάτι τέτοιο δεν ίσχυε μέχρι πέρσι) και από αυτούς οι 10 έμειναν εκτός.

Στις Εστίες της Δόμπολης η κατάσταση είναι τραγική! Το κτίριο είναι χτισμένο από τα τέλη της δεκαετίας του '60, χωρίς να γίνεται πραγματική συντήρηση, πέφτουν σοβάδες, πολλά δωμάτια στο εσωτερικό τους έχουν μούχλα. Οι τουαλέτες και οι ντουζιέρες είναι κοινόχρηστες και δεν υπάρχει ούτε η στοιχειώδης υγιεινή. Από τα δέκα πλυντήρια που υπάρχουν για τα 464 άτομα, λειτουργούν μόνο τα 5! Η φύλαξη είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Στα ξενοδοχεία, οι φοιτητές αναγκάζονται να αδειάζουν τα δωμάτια κάθε Χριστούγεννα, Πάσχα και καλοκαίρι.

Στις Εστίες της Δουρούτης ο φοιτητής για να παραλάβει το δωμάτιο καλείται να πληρώσει 90 ευρώ εγγύηση, δύο νοίκια μπροστά δηλαδή, και κάθε μήνα του επιβάλλουν το χαράτσι των 45 ευρώ, υποτίθεται για τη συντήρηση των Εστιών, όμως οι φοιτητές διαμαρτύρονται ότι εντός των Εστιών δεν υπάρχει επαρκής φύλαξη, δεν υπάρχει επαρκής θέρμανση και ζεστό νερό, σε κάθε όροφο υπάρχει μόνο μία κουζίνα για 20 με 25 δωμάτια, ενώ δεν υπάρχουν χώροι πολιτιστικής δραστηριότητας και ψυχαγωγίας.

Στην Κέρκυρα υπάρχουν Εστίες καθώς και ξενοδοχεία. Στις Εστίες μένουν γύρω στα 130 άτομα και στα 4 ξενοδοχεία που διατίθενται για τους φοιτητές μένουν 350 με 400 άτομα. Φέτος, έγιναν γύρω στις 700 αιτήσεις και έμειναν εκτός οι μισοί (350). Οσον αφορά τις συνθήκες διαβίωσης, τόσο στα ξενοδοχεία όσο και στα δωμάτια των Εστιών, στριμώχνουν δύο άτομα σε μονόκλινο δωμάτιο, στο δίκλινο τρία άτομα προκειμένου να χωρέσουν οι φοιτητές!!! Ανά 20 δωμάτια στην Εστία οι φοιτητές μοιράζονται μία κουζίνα, ενώ στα ξενοδοχεία οι φοιτητές για να πλύνουν τα ρούχα τους καλούνται και πληρώσουν 5 ευρώ τη φορά, αφού κοστίζει 3 ευρώ το πλύσιμο και 2 ευρώ το στεγνωτήριο.

Για τους σπουδαστές του ΤΕΙ στην Αρτα που έχει τρία τμήματα, υπάρχουν μόλις 60 δίκλινα δωμάτια στις Εστίες με κοινόχρηστες κουζίνες και πλυντήρια. Εκεί οι φοιτητές για να παραλάβουν το δωμάτιο έπρεπε να πληρώνουν 60 ευρώ ως εγγύηση για κτιριακές φθορές. Σήμερα, και με την πρόφαση ότι η φύλαξη δεν είναι επαρκής στο χώρο της Εστίας, τοποθετήθηκε μηχάνημα ελέγχου κάρτας η οποία κοστίζει 60 ευρώ, και απειλούνται οι φοιτητές ότι αν δεν δεχθούν την κάρτα εισόδου στην Εστία θα μείνουν εκτός!!!

Στη Φοιτητική Εστία του Πανεπιστημίου Πατρών τα δωμάτια είναι πολύ λίγα σε σχέση με τις αιτήσεις. Τα τελευταία χρόνια ως προσωρινή λύση νοικιάζεται ξενοδοχείο για να μείνουν δωρεάν οι φοιτητές. Το χαράτσι (προβάλλεται σαν εγγύηση ότι δε θα γίνουν φθορές στο δωμάτιο) είναι 30 ευρώ για να δοθεί σ' έναν φοιτητή το κλειδί του δωματίου. Να αναφέρουμε ότι στην Πάτρα το 60% - 70% των φοιτητών προέρχεται από άλλη πόλη.

Εκτός από τους πρωτοετείς, οι υπόλοιπες κατηγορίες φοιτητών μπαίνουν στην Εστία με βάση ποσόστωσης επί των διαθέσιμων δωματίων. Ενδεικτικά μεγαλοετείς 5%, μεταπτυχιακοί - ομογενείς 1%. Η φύλαξη είναι ελλιπής και τα κρούσματα κλοπών έχουν αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό. Οι μόνιμοι εργαζόμενοι είναι 11 σε όλη την Εστία, τη στιγμή που μένουν περισσότεροι από 400 φοιτητές αυτή τη στιγμή και δεν υπάρχουν μέτρα για την ασφάλεια των κτιρίων. Ζεστό νερό υπάρχει για λίγες ώρες την ημέρα. Τα ωράρια έχουν μειωθεί από τις 12 ώρες που ήταν μέχρι πριν 2 χρόνια, στις 8 πέρυσι και φέτος το πολύ 4 ώρες τη μέρα, με συχνές βλάβες λόγω της ελλιπούς συντήρησης, με αποτέλεσμα να περνάνε μέρες χωρίς καθόλου ζεστό νερό.

Τα περισσότερα (εκτός από ένα) κτίρια έχουν κοινόχρηστες τουαλέτες και 3 από αυτά και ντουζιέρες κοινόχρηστες. Τα δωμάτια έχουν μηδενική μόνωση και η θέρμανση λειτουργεί για πολύ μικρό χρονικό διάστημα κι ελάχιστες ώρες. Κυρίως το χειμώνα που η θέρμανση δεν επαρκεί, το ηλεκτρικό δίκτυο υπερφορτώνεται συνεχώς και πέφτουν οι ασφάλειες.

Υπάρχουν εργολάβοι σε σίτιση, φύλαξη, καθαρισμό, πλυντήρια, συντήρηση και προμήθεια πετρελαίου. Οι καθαρίστριες παραμένουν απλήρωτες όπως και εργαζόμενοι διοικητικοί στο εστιατόριο (υπάγονται στο πανεπιστήμιο). Το συνολικό προσωπικό όλο και μειώνεται. Πρόσφατα τοποθετήθηκαν σεκιούριτι στον έλεγχο εισόδου στο εστιατόριο τα Σαββατοκύριακα, ενώ μειώθηκαν οι μερίδες σε πολύ μεγάλο βαθμό (δεν επαρκούν ούτε για τη σίτιση των οικοτρόφων).

Στην Εστία του ΤΕΙ Πάτρας υπάρχουν 8 εργαζόμενοι μαζί με τους σεκιούριτι για 145 φοιτητές. Καθαρισμός, φύλαξη, συντήρηση έχουν ανατεθεί σε εργολάβους. Στην Εστία ζουν περίπου 60 σπουδαστές στους οποίους αντιστοιχούν 12 τουαλέτες σε ένα κτίριο. Ζεστό νερό υπάρχει μόνο για 1 ώρα το βράδυ και οι περισσότεροι δεν το προλαβαίνουν.

Στην Εστία του ΤΕΙ Χαλκίδας, οι οικότροφοι δεν έχουν ζεστό νερό τόσο ώστε να καλύπτει τις ανάγκες τους, καθώς κάθε τρεις και λίγο κόβεται για διάφορους λόγους. Τα ασανσέρ δεν λειτουργούν, δεν υπάρχει δωρεάν πρόσβαση στο διαδίκτυο να καλύπτει όλο το ΤΕΙ και την Εστία (απαραίτητο εργαλείο για τα μαθήματα), οι φθορές στα δωμάτια και τους κοινόχρηστους χώρους αμέτρητες, όπως σε παράθυρα, ντους, καθρέπτες κ.ά.

Τέτοιες εικόνες επαναλαμβάνονται από πόλη σε πόλη, από ίδρυμα σε ίδρυμα, με ελάχιστες εξαιρέσεις όπου έχουν χτιστεί νέες εστίες ή έχουν ανακαινιστεί παλιές.

Είναι επιτακτική ανάγκη να αλλάξει η εικόνα στη στέγαση των φοιτητών, με Εστίες που όχι μόνο θα επαρκούν για όλους τους φοιτητές που αναγκάζονται να «μεταναστεύσουν» σε άλλη πόλη για τις σπουδές τους, αλλά θα παρέχουν και ασφαλή, άνετη, ποιοτική διαβίωση.

Στο σημερινό 4σέλιδο «ΝΕΟΛΑΙΑ» μπορούμε να βρούμε:

-- Στοιχεία για την τραγική κατάσταση στην οποία βρίσκονται πολλές φοιτητικές Εστίες σε όλη τη χώρα.

-- Πέντε νέοι καλλιτέχνες που συμμετέχουν σε νεανικά μουσικά και θεατρικά σχήματα, μιλούν στο «Ριζοσπάστη» για τη δουλειά τους και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.

-- Πολιτιστικές προτάσεις.

-- Μια ματιά στο έργο του Κάρολου Δαρβίνου και την κακοποίησή του από σκοταδιστές και κοινωνικούς δαρβινιστές...

Συμμετέχει η Ιφιγένεια Ατκινσον.

Το μουσικό συγκρότημα «KollektivA», η κινηματογραφική κολλεκτίβα «Λοκομοτίβα», η μουσικοθεατρική ομάδα «Τρομπετίνι», η θεατρική ομάδα «ΑντίχειραΣ» και το μουσικό σχήμα «Gitante» βρέθηκαν με τον «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ» και συζήτησαν για το παρόν και το μέλλον μιας τέχνης με ταξικό πρόσημο, της τέχνης που δεν εφησυχάζει, ούτε παρηγορεί, αλλά αφυπνίζει, προκαλεί ερωτήματα, κινητοποιεί. Μίλησαν για τις δυσκολίες που συνάντησαν και συναντούν. Δεν είναι τυχαίο ότι η πλειοψηφία εργάζεται κι αλλού, για να καταφέρει να επιβιώσει. Κοινός παρονομαστής παραμένει η λέξη επιμονή. Αντάλλαξαν ακόμα την εμπειρία τους για το πώς ξεκίνησαν, γιατί επιλέγουν να εκφράζονται ως συλλογικότητες. Παρουσίασαν τη δουλειά τους, αλλά και τα επόμενα σχέδιά τους.

Hasselblad H3D

Αυτό που μας χαρακτηρίζει είναι η λέξη επιμονή. Χωρίς επιμονή σ' αυτό που κάνεις δεν πας πουθενά. Πρέπει να αντεπεξέλθεις σε πάρα πολλές δυσκολίες, σ' ένα περιβάλλον καθαρά εχθρικό, ειδικά όταν η τέχνη σου έχει κι ένα ταξικό κριτήριο. Εκφράζουμε με καλλιτεχνικούς όρους, με το δικό μας ηχητικό πρίσμα και τη δική μας ηχητική ταυτότητα αυτό που ζούμε σήμερα κι εμείς και η τεράστια πλειοψηφία του κόσμου. Δημιουργείς ορμώμενος από μια παρόρμηση. Φιλτράρεις με το δικό σου μοναδικό τρόπο τα ερεθίσματα που έρχονται από το περιβάλλον σου, όπως και κάθε καλλιτέχνης. Εξωτερικεύεις την ανάγκη σου για δημιουργία με το έργο σου. Η τέχνη δεν κάνει καμιά ανατροπή, αλλά είναι το απαραίτητο σάουντρακ της ανατροπής. Εκφράζει τις ανησυχίες, τις επιδιώξεις και τους πόθους της μεγάλης πλειοψηφίας. Εμψυχώνει, εμπνέει, διαβάζοντας τις σημερινές συνθήκες.

Πώς φεύγει η δημιουργία προς τα έξω; Μεταφέροντας την εμπειρία του σχήματος καθοριστική σημασία είναι να προσπαθείς να δημιουργείς τις υποδομές, που σου επιτρέπουν να μπορείς να βγάλεις το έργο σου με τον τρόπο που το καταλαβαίνεις, με την πληρότητα που το θες. Για παράδειγμα, φτιάξαμε το δικό μας στούντιο. Αυτό είναι ίσως το μεγαλύτερο βήμα που έχει κάνει μέχρι τώρα η μπάντα. Την τελευταία δισκογραφική μας δουλειά, αν πληρώναμε στούντιο, θα ήταν αδύνατο να τη κάνουμε.

Σε μια βδομάδα κυκλοφορεί ψηφιακά το μίνι άλμπουμ μας «The revolution sessions». Εχει διασκευές γνωστών πολιτικών τραγουδιών από την Ευρώπη (Ισπανία, Ιρλανδία, Ιταλία, Ελλάδα) και τις ΗΠΑ. Τα έχουμε φέρει στο δικό μας ηχητικό πρίσμα. Είναι η αφορμή για να πραγματοποιήσουμε τη μεγαλύτερη συναυλία που έχουμε κάνει μέχρι τώρα στις 7 Μάρτη στο Fuzz. Θα συνεχίσουμε με συναυλίες σε επαρχιακές πόλεις. Θα γίνει αγγλόφωνα ο δίσκος «Η μπαλάντα της φυλακής». Στα σχέδιά μας είναι να θεατροποιηθεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα σύμπραξης διαφόρων ειδών τέχνης.

Τίποτα δε γίνεται χωρίς λόγο ύπαρξης, ακόμα και στην ορχηστρική μουσική, ενδεχομένως με πιο ασαφή χαρακτηριστικά. Αρχικά ξεχωρίζει το συναίσθημα, που δημιουργείται, όταν ακούς μια μελωδία. Ετσι κι αλλιώς η μουσική φέρει αισθητική, που υπόκειται σε ταξικό προσδιορισμό. Ακόμα και τι κομμάτια θα επιλέξεις, πώς θα τα ενορχηστρώσεις...

Οι συνθήκες είναι πολύ αρνητικές, ώστε να μπορέσει να ζήσει ένας καλλιτέχνης από την τέχνη του. Η κατάσταση σήμερα για το μουσικό που παίζει ορχηστρική μουσική είναι πολύ δύσκολη κι από μια άλλη πλευρά: Είναι δύσκολη και από την πλευρά των μέσων. Οι μουσικοί καλούνται να φτιάξουν σχήματα κι εξαιτίας της έλλειψης ορχηστρών. Το πιο δύσκολο είναι ότι πρέπει να μπεις στο παιχνίδι των μαγαζιών ή των σκηνών. Κατά συντριπτική πλειοψηφία αδιαφορούν γι' αυτά που έχεις να πεις, το πόσο βαθιά έχεις δουλέψει. Το ζητούμενο είναι πόσο μπορείς να πουλήσεις, λογική σούπερ μάρκετ. Αμα πεις: Εγώ το βράδυ μπορώ να σου φέρω 100 άτομα δε θα ρωτήσουν καν ποιος είσαι και πώς σε λένε. Κάπως έτσι δουλεύει το πράγμα...

• Προσπαθούμε να φτιάξουμε μια δομή για να κάνουμε γνωστό το έργο μας, να ανεβάζουμε υλικό. Ταυτόχρονα, αποτελεί μια συνεχή διαδικασία να σκεφτόμαστε νέα πράγματα.

Η δικιά μας μουσικοθεατρική ομάδα «Τρομπετίνι», είναι γέννημα - θρέμμα της κρίσης και απευθύνεται σε παιδιά. Η συγκρότηση της ομάδας ακουμπά σε όλους τους παραπάνω λόγους. Ξεχωρίζουμε την επίδραση που αναπτύσσεται και μεταξύ των συναδέλφων στην ομάδα. Οι «Τρομπετίνι» έχουν ανεβάσει παραστάσεις σε σωματεία, σε Λαϊκές Επιτροπές. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία μέλη της ομάδας ήρθαν σε επαφή με το κίνημα, να προσφέρουν τη δουλειά τους. Μπαίνουν και οι ίδιοι σε μια συνολική δραστηριοποίηση.

Πώς δουλεύουμε... Δουλεύουμε με παραμύθια που δεν είναι όπως τα ξέρουμε, αλλά όπως θέλουμε να είναι. Τα διασκευάζουμε. Παρεμβαίνουμε για να δώσουμε την οπτική που θέλουμε. Εργαλείο μας η φαντασία των παιδιών. Με όχημα τη φαντασία μεταβαίνουν στην πραγματικότητα. Ονειρικό περιβάλλον, παραμυθένιο περιβάλλον, ζωντανή μουσική, αισθητική, λόγος που προβληματίζει τα παιδιά. Λαμβάνοντας υπ' όψιν την ηλικία τους, θέλουμε να δείξουμε ότι τίποτα δεν είναι μη αναστρέψιμο. Μπορούν, άμα το θέλουν να παρέμβουν και να οδηγήσουν την πραγματικότητα αλλού! Μέχρι στιγμής έχουμε δουλέψει με παραμύθια των αδελφών Γκριμ: «Ενας παράξενος μουσικός» και «Οι Μουσικοί της Βρέμης». Το πρώτο το διασκευάσαμε και το ονομάσαμε «Τρία αινίγματα ταξιδεύουν για λύση Παρίσι». Και το δεύτερο το ονομάσαμε «Οι μουσικοί της Βρέμης. Η τόλμη των παραμυθιών». Τα δραματοποιημένα παραμύθια συνοδεύονται από ζωντανή μουσική χάλκινων πνευστών. Τα παιδιά συμμετέχουν ενεργά σε όλη την παράσταση!

Στις 29 Μάρτη και 26 Απρίλη θα παρουσιάσουμε το «Οι μουσικοί της Βρέμης. Η τόλμη των παραμυθιών» στον κινηματοθέατρο «Εφη» στο Περιστέρι.

Copyright:Alexander Alexandrou

Πώς ξεκινήσαμε τη συγγραφή του έργου: Καθένας από εμάς έθετε και κάποιο ζήτημα. Ανεργία, συνθήκες διαβίωσης... Καταλήξαμε: Τα θέματα που θέλουμε και πρέπει να αναδείξουμε ήταν όλα αυτά που βιώνουμε στην καθημερινότητά μας. Η παράστασή μας μιλά για το σήμερα, για συγκεκριμένες δυσκολίες, που δεν αντανακλώνται παρά στην επιφάνεια. Οι αιτίες τους είναι συγκεκριμένες κι αν τις κατανοήσεις, μπορείς και να τις λύσεις. Αυτή η θέση μας παρακίνησε!

Οι δυσκολίες πολλές... Είναι ευτύχημα για εμάς ότι έχουμε δικό μας χώρο. Δεν ξέρουμε πώς θα είχαμε λειτουργήσει κι αν ακόμα θα μπορούσε να ολοκληρωθεί η παράσταση, αν κάναμε 5ωρες και 8ωρες πρόβες κάθε μέρα και νοικιάζαμε το χώρο. Καθώς όλοι αναγκαστικά εργαζόμαστε κι αλλού για την επιβίωσή μας, δεν μπορούμε να αφοσιωθούμε σε αυτό που κάνουμε. Από την πρόβα στη δουλειά κι από τη δουλειά στην πρόβα. Δυστυχώς, το κυρίαρχο σήμερα στο θέατρο είναι αυτό που παρουσιάζουν ως «απολίτικο», γιατί ξέρουμε πολύ καλά ότι έχει πολύ συγκεκριμένη θέση από πίσω του, που βομβαρδίζει κι από σκηνής τους αποδέκτες ότι όλα είναι μάταια, τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει. Ολα αυτά σερβιρισμένα με άριστη φόρμα, για να ξεγελά το μάτι.

Εμείς έχουμε μια διαφορετική πρόταση. Λέμε: Παίρνοντας θέση η παράσταση - ή να το πούμε καλύτερα θέτοντας τα σωστά ερωτήματα - καλούμε και τον θεατή να πάρει θέση. Θέλουμε να αποδείξουμε πως αυτό που βιώνουμε μπορεί να αλλάξει. Η παράστασή μας θέλουμε να απασχολήσει το μυαλό του θεατή. Προσκαλούμε το κοινό να μας συντροφεύσει στον αγώνα, που είμαστε κι εμείς κομμάτι του.

Οι «5 1/2 Ιστορίες για την κρίση» παρουσιάζονται κάθε Πέμπτη και Παρασκευή στις 21.00 στο Θέατρο «Τζένη Καρέζη».

Αφίσα της ταινίας «Μάθε εργάτη πώς»

Η «Λοκομοτίβα» είναι κολεκτίβα, ομπρέλα κινηματογραφιστών, από το 2010. Τελευταία της παραγωγή η ταινία «Non omnis moriar» (2014) της Θ. Γραμματικού, με θέμα την απεργία των χαλυβουργών, που πρόσφατα προβλήθηκε στους κινηματογράφους. Συνεχίζει την πορεία της στο εξωτερικό και την υπόλοιπη Ελλάδα. Θα προβληθεί και από σωματεία. Η πέμπτη, ανεξάρτητη παραγωγή της «Λοκομοτίβα» «Οι Παλαιστές» βρίσκεται στα σκαριά. Βασίζεται σε λογοτέχνημα του Θωμά Μανόπουλου κι αναφέρεται σε δύο στρατευμένους στη Μακρόνησο που αρνούνται να κάνουν δήλωση μετανοίας. Τιμητικός συμπαραγωγός, το Εργατικό Κέντρο Λαυρίου... Προσπαθήσαμε ως «Λοκομοτίβα» να εκμεταλλευτούμε τη συνήθεια, που υπήρχε παλιότερα στον πολιτικό κινηματογράφο: Το εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα να συμβάλλει σε παραγωγές ταινιών, με στόχο την πλατιά παρέμβαση.

Η συμφωνία ανάμεσα στα μέλη της ομάδας είναι συμφωνία περιεχομένου. Μακριά από εμάς ένας κινηματογράφος της ομφαλοσκόπησης, της ενδοσκόπησης και των ίσων αποστάσεων. Κοινή η αντίληψη ότι η τέχνη μας πρέπει να υπηρετεί την ιστορικά χρήσιμη αλήθεια, όπως την αντιλαμβανόμαστε εμείς. Ο κινηματογράφος είναι τέχνη ακριβή που, εκτός της παραγωγής, περικλείει και τη διανομή, στάδιο σημαντικότατο, ώστε να κατορθώσει μια ταινία να φτάσει στο κοινό. Δεδομένου ότι ο κινηματογράφος, από τη δεκαετία του '90, μονοπωλείται κατά 87% με καθετοποιημένη παραγωγή, δηλαδή οι ίδιες εταιρείες κάνουν παραγωγή, διανομή κι εκμετάλλευση (αίθουσες), καταλαβαίνουμε πόσο ασφυκτικό είναι το πλαίσιο για τη δημιουργία και διακίνηση ανεξάρτητων παραγωγών.

Ενα στοιχείο που αναδείχθηκε στα χρόνια της κρίσης είναι ότι στο Φεστιβάλ Δράμας και ειδικά το 2012 η πλειοψηφία των ταινιών ήταν πολιτικές και κοινωνικές, χωρίς να συμφωνείς σε όλα μαζί τους. Από το 2013 όμως και μετά υπήρχε ένα κλείσιμο κι αυτό ίσως είναι και αντανάκλαση των δρόμων που άδειασαν. Τι μένει όμως; Μένει η παρακαταθήκη κάποιων ανθρώπων που ασχολήθηκαν με ένα διαφορετικό κινηματογράφο, σπάζοντας τον «φεστιβαλικό τσαμπουκά», ότι δε χωράνε τέτοιες ταινίες.

Για την καταγωγή των ειδών μέσω της φυσικής επιλογής. Θεωρία της φυσικής επιλογής, βιολογική εξέλιξη

Στο έργο του αυτό, ο Δαρβίνος κατέγραψε τα συμπεράσματα από τις παρατηρήσεις που έκανε κατά το πολυετές ταξίδι του στα νησιά Γκαλαπάγκος. Παρατήρησε εκεί ότι τα πουλιά από το ένα νησί στο άλλο έμοιαζαν, αλλά δεν ήταν τα ίδια, καθώς είχαν διαφορές στο χρώμα ή στο ράμφος κ.ο.κ. Αντίστοιχα, πολλά φυτά στα νησιά μοιάζανε με αυτά των κοντινών ηπειρωτικών περιοχών κι ας ανήκαν σε άλλα είδη. Ολες αυτές οι ομοιότητες και οι διαφορές μπορούσαν να εξηγηθούν μόνο αν τα διάφορα είδη είχαν αναπτυχθεί από κοινούς προγόνους, που στο διάβα των χρόνων γίνονταν διαφορετικά μέσα από μικρές μεταβολές. Ανέδειξε έτσι το μηχανισμό της εξέλιξης, εξηγώντας το πώς ένα είδος δίνει ένα άλλο με αλλαγές.

Ετσι, ο άνθρωπος δε δημιουργήθηκε με κάποιο υπερφυσικό τρόπο, αλλά είναι το αποτέλεσμα της εξελικτικής διαδικασίας στο ζωικό βασίλειο. Φυσικά, ο άνθρωπος δεν είναι απευθείας απόγονος του πιθήκου, όπως διαστρεβλώνεται συχνά η ιστορία της προέλευσης του ανθρώπου. Οι άνθρωποι και οι πίθηκοι είναι διαφορετικοί κλάδοι του ίδιου δέντρου, θα μπορούσαμε να πούμε. Στα βάθη του παρελθόντος, κάποιοι ανθρωπόμορφοι πίθηκοι ήταν οι κοινοί πρόγονοι και των δύο αυτών ειδών.

Ο Δαρβίνος άθελά του - καθότι ο ίδιος ήταν βαθύτατα πιστός και θρησκευόμενος - κατέστησε «περιττό» το ρόλο του Θεού στη «δημιουργία» του ανθρώπου, ξεσηκώνοντας έτσι τη μήνη της εκκλησίας. Βέβαια, οι σχετικές ιδεαλιστικές και σκοταδιστικές θεωρήσεις καλά κρατούν έως σήμερα.

Είναι χαρακτηριστική η αντιεπιστημονική θεώρηση περί «ευφυούς σχεδιασμού», μιας επιστημονικοφανούς αναβίωσης του παραδοσιακού τελεολογικού επιχειρήματος για την ύπαρξη Θεού (ο Θεός υπάρχει επειδή πρέπει να υπάρχει μια πρώτη αιτία), σύμφωνα με την οποία το πολυσύνθετο φαινόμενο της ζωής δεν μπορεί παρά να είναι αποτέλεσμα της «ευφυούς» ενός τέλειου, ανώτερου όντος κι όχι της τυχαιότητας. Ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, έχει γίνει μεγάλος ντόρος, που έχει οδηγήσει σε αρκετές περιπτώσεις να θεωρείται - μετά από δικαστικές αποφάσεις - εφάμιλλη της θεωρίας της εξέλιξης και οι δάσκαλοι να υποχρεούνται να διδάσκουν στους μαθητές και τις δύο. Αλλά και στη χώρα μας, είναι γνωστά τα σκοταδιστικά κηρύγματα εναντίον της θεωρίας του Δαρβίνου από διάφορους ιεράρχες. Αλλωστε, δεν πρέπει να αμελούμε ότι, έτσι όπως είναι διαρθρωμένη η σχολική ύλη, οι μαθητές σχεδόν ποτέ δε φτάνουν να διδάσκονται την εξέλιξη. Τυχαίο, άραγε;

Η δαρβινική θεωρία αποτέλεσε την κορωνίδα της επιστημονικής σκέψης στη βιολογία έως εκείνο τον καιρό, επιβεβαιώνοντας ότι τα πάντα στη φύση βρίσκονται σε μια διαδικασία συνεχούς αλλαγής και εξέλιξης.

Οι Μαρξ και Ενγκελς εκτιμούσαν βαθύτατα τις ανακαλύψεις του Δαρβίνου, που αποδείκνυαν επιστημονικά ότι η ανθρωπότητα είχε αναδυθεί από το ζωικό βασίλειο. Θεωρούσαν, μάλιστα, ότι η θεωρία του Δαρβίνου αποτελούσε έναν από τους προπομπούς, στο επίπεδο των φυσικών επιστημών, που συνέβαλαν στη γέννηση του διαλεκτικού υλισμού. Ο Ενγκελς τόνιζε ότι η θεωρία του Δαρβίνου ήταν για τη βιολογία αυτό που ήταν για την ιστορία η ανακάλυψη από τον Μαρξ των αντικειμενικών νόμων που καθορίζουν την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη.

Οι Μαρξ και Ενγκελς όχι μόνο αποδέχτηκαν τη δαρβινική θεωρία της καταγωγής του ανθρώπου από προγονικά ζώα, αλλά ερμήνευσαν την ειδοποιό διαφορά του ανθρώπου από τα άλλα είδη, αναζητώντας στους υλικούς - κοινωνικούς όρους ζωής των πιθηκόμορφων προγόνων του την εξήγηση της ανωτερότητάς του. Απέδειξαν έτσι ότι η «ανθρωποποίηση» είναι αποτέλεσμα, από ένα σημείο και έπειτα, αλλαγών στον τρόπο ζωής των προγόνων μας, με καθοριστικό το ρόλο της εργασίας, της συνειδητής αλλαγής από τον κοινωνικό άνθρωπο του φυσικού του περιβάλλοντος και μαζί και της ανθρώπινης φύσης.

Αρκετοί σύγχρονοι αστοί κοινωνικοί επιστήμονες, επιδιώκουν να εξηγήσουν τα κοινωνικά φαινόμενα με όρους της δαρβινικής θεωρίας της φυσικής επιλογής (κοινωνικός δαρβινισμός), με επίκεντρο την «επιβίωση του ισχυρότερου». Ο κοινωνικός δαρβινισμός εμφανίζεται ως ρεύμα τον 19ο αι. και αφορά στην εφαρμογή της δαρβινικής θεωρίας της φυσικής επιλογής στο κοινωνικοπολιτικό επίπεδο. Ξεπήδησε από την ανάγκη της αστικής τάξης, που είχε πλέον εδραιώσει την κυριαρχία της, να καθυποτάξει την εργατική τάξη, που ζούσε υπό άθλιες συνθήκες. Η πιο αποκρουστική εφαρμογή του ήταν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και την ευγονική, με υποτιθέμενο στόχο την κατίσχυση της ανώτερης, άριας φυλής έναντι των «κατώτερων».

Πέραν αυτών, μια σειρά νεοδαρβινιστικές θεωρήσεις προσεγγίζουν τα κοινωνικά και οικονομικά φαινόμενα κατ' αναλογία των μορφών οργάνωσης των πληθυσμών άλλων ζωντανών οργανισμών. Οι θεωρήσεις αυτές συμπίπτουν με τον κοινωνικό δαρβινισμό στο ότι η επιδίωξη για καταπολέμηση της κοινωνικής (και τελικά ταξικής) ανισότητας παραβιάζει τη «φυσική εξέλιξη» των ανθρώπων και των πραγμάτων, που βασίζεται στον «αγώνα για επιβίωση» και, τελικά, οδηγεί στην υπερίσχυση του ισχυρότερου.

Ως προς αυτά, αξίζει να παρακολουθήσουμε το πώς τοποθετείται ο Ι. Αντρέγιεφ, στη μελέτη του «Για το έργο του Ενγκελς «O ρόλος της εργασίας στην εξανθρώπιση του πιθήκου»» (εκδ. «Σύγχρονη Εποχή»):

«Η ανακάλυψη του Δαρβίνου για την προέλευση της ανθρωπότητας από τα ζώα είχε φυσικά εκρηκτική επίδραση στην επιστημονική, τη φιλοσοφική και την καθημερινή σκέψη του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα. Ερωτήματα, όπως το πού βρίσκεται το όριο ανάμεσα στον κόσμο των ζώων και τον κόσμο της κοινωνίας, ποια είναι η φύση τη σύνδεσής τους και ποια η δυνατότητα εύρεσης μεταβατικών μορφών, τέθηκαν με καινούργια οξύτητα.

(...) Στο έργο του "Ο ρόλος της εργασίας στην εξανθρώπιση του πιθήκου", ο Ενγκελς χρησιμοποίησε τις επιστημονικές ανακαλύψεις του Μαρξ και του Δαρβίνου για ν' αποδείξει ότι η γένεση του ανθρώπου και η γένεση της κοινωνίας είναι πράγματα αξεχώριστα, διαλεκτικά αλληλεπιδρούσες, πλευρές ενός και του αυτού προτσές. (...) Ειδικότερα, ο Ενγκελς ξεπέρασε τους κοινωνικούς περιορισμούς του δαρβινισμού. (...) Η μαρξιστική θεωρία της γένεσης του ανθρώπου και της κοινωνίας μέσω της εργασίας παρέλαβε επιτεύγματα του δαρβινισμού σε μια μορφή απαλλαγμένη από βιολογίστικες τάσεις (...) συγκέντρωσε και σύνδεσε τα επιμέρους επιστημονικά δεδομένα σ' ένα λογικό σύνολο, αποκαλύπτοντας έτσι τους αντικειμενικούς νόμους που καθόρισαν την εμφάνιση του ανθρώπου και της κοινωνίας.

(...) Οπως και την εποχή του Δαρβίνου και του Ενγκελς, έτσι και σήμερα, οι αστοί ιδεολόγοι προβάλλουν αυθαίρετες υποθέσεις που διακηρύσσουν ότι οι συγκρούσεις και τα δεινά στην κοινωνία έχουν μόνιμο χαρακτήρα. Διαστρεβλώνουν την αλήθεια όχι μόνο για το τωρινό στάδιο της Ιστορίας, αλλά επίσης και για τις απαρχές της. Προσπαθούν να παραστήσουν τους κοινωνικούς ανταγωνισμούς που είναι αντικειμενικά σύμφυτοι με την καπιταλιστική κοινωνία σαν χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ψυχολογίας του ατόμου, σαν "επιβιώσεις" από τον κόσμο των ζώων, που συνοδεύουν την ανθρωπότητα απ' την αρχή και που θα συνεχίσουν να υπάρχουν για πάντα. Ο σκοπός τους είναι να συσκοτίσουν τα κοινωνικά αίτια των ανταγωνισμών αυτών, όπως και τον ιστορικά μεταβατικό τους χαρακτήρα.

(...) Αυτές οι ψευδοεπιστημονικές κατασκευές είτε εφαρμόζουν μηχανιστικά τις κοινωνικές σχέσεις της αστικής κοινωνίας πάνω σε φαινόμενα του ζωικού κόσμου είτε ερμηνεύουν βιολογικούς νόμους που παρουσιάζονται εκεί σαν κεφαλαιώδεις για τις κοινωνικές σχέσεις, σαν τις κινητήριες δυνάμεις για την κοινωνική ανάπτυξη. Η απολυτοποίηση, είτε στη μια είτε στην άλλη απ' αυτές τις κατευθύνσεις, αναπόφευκτα διαστρεβλώνει τον κοινωνικό χαρακτήρα της ανθρωπότητας και τη βιολογική ουσία του ζωικού κόσμου.

Αξίζει ν' αναφέρουμε εδώ ότι ο Μαρξ και ο Ενγκελς είχαν ασκήσει πολεμική ενάντια σε ουσιαστικά παρόμοιες βιολογίστικες και κοινωνιολογίστικες απόψεις. Η διαλεκτική - υλιστική αντίληψη για τη γένεση του ανθρώπου και της κοινωνίας, που επεξεργάστηκαν, κατέρριψε το μύθο των μοναχικών αγρίων που "συμφώνησαν" να οργανωθούν σε κοινωνία, όπως επίσης και τη χυδαία αντίληψη της φυσικής φιλοσοφίας πως ο άνθρωπος εμπνεύστηκε το σχηματισμό κοινωνιών από παραδείγματα του ζωικού κόσμου.

Η μαρξιστική θεωρία της ανθρωποκοινωνιογένεσης αποκαλύπτει την καταγωγή και την εξέλιξη του ανθρώπου, τη σχέση ανάμεσα στο βιολογικό και το κοινωνικό στοιχείο στη ζωή του και στις δραστηριότητές του, τον κοινωνικό χαρακτήρα της εργασίας, και το ρόλο της στη γένεση και την προοδευτική ανάπτυξη της ανθρωπότητας».