Παρασκευή 2 Μάρτη 2018
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Ενταση της εκμετάλλευσης, το κλειδί (και) των εξαγωγών

Βασικό στοιχείο του λεγόμενου «εθνικού» σχεδίου που καταρτίζουν κυβέρνηση - κεφάλαιο και «εταίροι», αποτελεί η λεγόμενη ενίσχυση του «εξαγωγικού προσανατολισμού» των εγχώριων καπιταλιστικών επιχειρήσεων.

Ενδεικτική, πάντως, για το τι σηματοδοτεί ένας τέτοιος προσανατολισμός είναι η ειδική έρευνα που διενεργήθηκε από την Παγκόσμια Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), η οποία δημοσιεύτηκε τις προάλλες στην ετήσια έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ), όπου καταγράφονται οι προτεραιότητες που θέτουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις (σε σύγκριση και με τις «μη εξαγωγικές»), με στόχο όπως αναφέρεται τον «εντοπισμό των εμποδίων στην άσκηση της επιχειρηματικότητας». Η εν λόγω έρευνα διενεργήθηκε σε δείγμα 323 εγχώριων επιχειρήσεων, με βάση τις απαντήσεις που έδωσαν οι μεγαλομέτοχοι ή τα διευθυντικά στελέχη τους.

Οι απαντήσεις και τα συμπεράσματα της έκθεσης είναι ενδεικτικά για το ότι η ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης, μαζί βέβαια με τις υπόλοιπες «διευκολύνσεις», αποτελεί το «κλειδί» για τη θωράκιση της κερδοφορίας και «ανταγωνιστικότητας» (και) των «εξαγωγικών» επιχειρήσεων.

Κατά τους μετόχους:

  • Το υπάρχον «ρυθμιστικό πλαίσιο στην αγορά εργασίας» κρίνεται «σημαντικό ή πολύ μεγάλο εμπόδιο» από το 47% των εξαγωγικών επιχειρήσεων, έναντι ποσοστού 34%, που καταγράφεται για τις μη εξαγωγικές επιχειρήσεις. Είναι φανερό το γεγονός ότι η μεγαλύτερη προτεραιότητα που δίνουν στο συγκεκριμένο ζήτημα οι μεγαλοεξαγωγείς, συνδέεται με τον ανταγωνισμό τους με «επιχειρήσεις από χώρες των οποίων η αγορά εργασίας χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερο εύρος μεταρρυθμίσεων σε σύγκριση με την Ελλάδα», όπως επισημαίνεται στην έκθεση της ΤτΕ.

Να σημειωθεί ότι τα παραπάνω ποσοστά έχουν διαμορφωθεί μετά και τις αντεργατικές ανατροπές των μνημονίων, μαζί βέβαια με αυτές στις οποίες προχώρησε η σημερινή κυβέρνηση.

  • Οι υπάρχοντες φορολογικοί συντελεστές (επί των επιχειρηματικών κερδών) κρίνονται «σημαντικό ή πολύ μεγάλο εμπόδιο», από το 84% των εξαγωγικών επιχειρήσεων, ενώ λίγο ψηλότερα, στο 87%, εμφανίζονται στις προτεραιότητες των άλλων επιχειρήσεων. Σε κάθε περίπτωση, κοινή αξίωση είναι η μείωση των φόρων στα επιχειρηματικά κέρδη.

Θυμίζουμε, άλλωστε, πως σε πρόσφατο σημείωμα του ΣΕΒ, όπου καταγράφεται ότι το 80% των εξαγωγών πραγματοποιείται από περίπου 250 επιχειρήσεις, οι βιομήχανοι σημειώνουν ότι ο φόρος κατανάλωσης είναι «εσωτερικός φόρος» και «δεν πρέπει να επιβαρύνει τα εξαγώγιμα προϊόντα, δεδομένου ότι δημιουργείται πρόβλημα ανταγωνισμού».

Αυτό, άλλωστε, υπόσχεται και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με βάση και τα λεγόμενα «αναπτυξιακά αντίβαρα», όπως με τη μείωση του φορολογικού συντελεστή επί των επιχειρηματικών κερδών στο 26% από 29%, την ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων με τη διοχέτευση περισσότερου δωρεάν κρατικού χρήματος σε επιχειρηματικούς ομίλους, τις «ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης» στην αγορά εργασίας, που μεταφράζονται στην επιδότηση του «μισθολογικού κόστους» των επιχειρηματιών για θέσεις εργασίας με ημερομηνία λήξης.

  • Η «πολιτική αβεβαιότητα» θεωρείται «σημαντικό ή πολύ μεγάλο εμπόδιο» για το 89% των εξαγωγικών επιχειρήσεων και για το 86% των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στην εγχώρια αγορά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πρόσφατο «συμπληρωματικό μνημόνιο», μεταξύ άλλων, προβλέπονται μέτρα για την προώθηση των εξαγωγών, όπως η κατάρτιση σχεδίου με «τη συμμετοχή δημόσιων και ιδιωτικών φορέων» και εφαρμογή του «σχεδίου δράσης» που θα παρακολουθείται σε τριμηνιαία βάση.

Ενώ, ειδική αναφορά γίνεται για τον κλάδο της εφοδιαστικής αλυσίδας (Logistics) στην περιοχή του Θριασίου, όπου προωθείται η εκχώρηση της εκμετάλλευσης και της διαχείρισης σε ιδιώτες, αλλά και συμπράξεις του κράτους με ιδιωτικά κεφάλαια (ΣΔΙΤ). Οπως αναφέρεται, «οι αρχές θα εξασφαλίσουν τη λειτουργία και τη συντήρηση του κέντρου εμπορευματικών μεταφορών στα 588 στρέμματα που προβλέπονται» με σύμβαση παραχώρησης μετά από διεθνή διαγωνισμό.

ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ 4ΣΕΛΙΔΟ «ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ» ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ:
  • «ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ»: Σχέδιο ανάκαμψης των ομίλων στο έδαφος των αντεργατικών ανατροπών
  • ΛΙΜΑΝΙ ΠΕΙΡΑΙΑ: Πώς διαμορφώνεται το τοπίο με το «master plan» των μονοπωλίων
  • ΑΙΓΥΠΤΟΣ - ΙΣΡΑΗΛ: Ζυμώσεις ευρύτερης ενεργειακής και στρατιωτικής συνεργασίας
  • ΣΟΥΗΔΙΑ: Δυναμικό «μπάσιμο» στις μπαταρίες για την ηλεκτροκίνηση και την εξόρυξη σπάνιων γαιών που χρησιμοποιούνται στις νέες τεχνολογίες, όπου έχει την πρωτοκαθεδρία η Κίνα
«ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ»
Σχέδιο ανάκαμψης των ομίλων στο έδαφος των αντεργατικών ανατροπών

Στην τελική ευθεία έχουν περάσει οι διεργασίες αναφορικά με τη διαμόρφωση του σχεδίου για τη λεγόμενη «εθνική αναπτυξιακή στρατηγική», όπως ονομάζουν τις παρεμβάσεις που δρομολογούν για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρηματικών ομίλων. Σε αυτό το πλαίσιο, με άξονα την «εξωστρέφεια» και την εξαγωγική διείσδυση, οι προτεραιότητες αφορούν νέες αντεργατικές ανατροπές, αλλά και νέες ενισχύσεις και προνόμια για το κεφάλαιο, κυρίως σε κλάδους όπως οι τηλεπικοινωνίες και η πληροφορική, ο τουρισμός, οι μεταφορές, η φαρμακοβιομηχανία, η εφοδιαστική αλυσίδα, η μεταποίηση και η βιομηχανία τροφίμων. Μάλιστα, για το σκοπό αυτό, προβλέπεται η ίδρυση «Επιστημονικού Συμβουλίου Ανάπτυξης», με τη συμμετοχή επιχειρηματικών οργανώσεων (π.χ. ΣΕΒ), «συμβουλευτικής επιτροπής» ξένων επενδυτών καθώς και των λεγόμενων «κοινωνικών εταίρων», δηλαδή των εργοδοτών και του εργοδοτικού - κυβερνητικού συνδικαλισμού, που στοιχίζεται πίσω από τον «εθνικό στόχο» της ανάκαμψης του κεφαλαίου.

Οι ιδιοκτήτες της «εθνικής στρατηγικής»

Σε αυτό το φόντο, οι εγχώριοι βιομήχανοι - ΣΕΒ, Βιομηχανική Παραγωγή, περιφερειακοί σύνδεσμοι - βρίσκουν «κοινό βηματισμό» στην «άμεση ανάγκη ενίσχυσης της εξωστρεφούς βιομηχανικής παραγωγής και των παραγωγικών επενδύσεων» ως όρο και προϋπόθεση, όπως λένε, «για τη σταθερή και διατηρήσιμη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας» και βέβαια «με συνέχεια και συνέπεια ανεξαρτήτως εκλογικών κύκλων και πολιτικών αλλαγών».

Στην πρώτη γραμμή των αξιώσεων των εγχώριων βιομηχάνων φιγουράρουν οι κάθε είδους φορολογικές ελαφρύνσεις, η παροχή κινήτρων, η μείωση του κόστους παραγωγής (Ενέργεια κ.ά.), η μεγαλύτερη πρόσδεση της Εκπαίδευσης στις ανάγκες τους, ενώ η σχετική λίστα περιλαμβάνει και το «αίτημα» για τη σύσταση υπουργείου Βιομηχανίας, «με συγκέντρωση όλων των κατακερματισμένων αρμοδιοτήτων».

Εξάλλου, και το ΙΟΒΕ, αναφορικά με τις προϋποθέσεις για «ισχυρή ανάπτυξη», εστίαζε πρόσφατα στη «μεταστροφή του επενδυτικού κλίματος, στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης από το ελληνικό πολιτικό σύστημα, έτσι ώστε να είναι φιλικό προς τους επενδυτές, με αποτελεσματική και επιτελική Δημόσια Διοίκηση και στο σταθερό και απλό φορολογικό πλαίσιο».

Με την «ομπρέλα» των μνημονίων διαρκείας

Την ίδια ώρα, στο συμπληρωματικό μνημόνιο καταγράφονται μια σειρά από προαπαιτούμενα στον άξονα «ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα και επενδύσεις», για το οποίο η κυβέρνηση «θα εφαρμόσει ένα ευρύ φάσμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που όχι μόνο εξασφαλίζουν την πλήρη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της ΕΕ, αλλά αποσκοπούν επίσης στην επίτευξη ευρωπαϊκών βέλτιστων πρακτικών».

Μεταξύ άλλων, προβλέπονται τα παρακάτω:

-- Διαμόρφωση λίστας με 15 έως 20 μεγάλα εμβληματικά επενδυτικά σχέδια για την περίοδο μέχρι το 2020, με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα από την έγκριση μέχρι την ολοκλήρωση.

-- Εκσυγχρονισμός του «εταιρικού δικαίου», με κατεύθυνση τις «βέλτιστες πρακτικές» της ΕΕ καθώς και αξιολόγηση των διατάξεων που ισχύουν αναφορικά με τις συγχωνεύσεις - εξαγορές.

-- Αγορές προϊόντων και επιχειρηματικό περιβάλλον: Με πρόταγμα την «ελάφρυνση των αδικαιολόγητων περιορισμών στην πρόσβαση στην αγορά» προβλέπονται παρεμβάσεις αναφορικά με τα οικοδομικά υλικά, η έναρξη της διαδικασίας για τη δημοπράτηση ψηφιακών υπηρεσιών και ψηφιακών ραδιοφωνικών συχνοτήτων κ.ά.

-- Αδειοδότηση επενδύσεων: «Οριζόντια μέτρα» για τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών αδειοδότησης, νέα νομοθεσία σε ό,τι αφορά τα λατομεία και άλλους τομείς εξορυκτικής δραστηριότητας.

-- Χρήσεις γης: Υπουργική απόφαση με τις τεχνικές προδιαγραφές για τα περιφερειακά χωροταξικά και τα πολεοδομικά σχέδια.

-- Σε ό,τι αφορά τις «ρυθμιζόμενες βιομηχανίες δικτύου - Ενέργεια, νερό, μεταφορές», το υπό διαμόρφωση πλαίσιο εστιάζει, μεταξύ άλλων, σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να ευθυγραμμιστούν με τη νομοθεσία και τις πολιτικές της ΕΕ, να καταστούν πιο σύγχρονες και ανταγωνιστικές.


Α. Σ.

Ανάπτυξη για ποιον;

Είναι φανερό ότι από όλη αυτήν την «ανάπτυξη» οι μόνοι κερδισμένοι είναι οι επιχειρηματικοί όμιλοι, οι οποίοι βέβαια αν βρουν άλλους δρόμους μεταφορών που τους εξασφαλίζουν ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους, τότε παραδίδουν εγκαταστάσεις και λιμάνια στη σκουριά και τους γλάρους και τους κακοπληρωμένους εργαζόμενους τους πετάνε σαν στυμμένες λεμονόκουπες στην ανεργία.

Κόντρα, λοιπόν, στα κυβερνητικά παραμύθια περί «δίκαιης ανάπτυξης», επανέρχεται το ερώτημα «ανάπτυξη για ποιον». Το λιμάνι του Πειραιά και συνολικά τα λιμάνια, οι υποδομές της χώρας, μπορούν να γίνουν μοχλός πραγματικής ανάπτυξης και ευημερίας για τους εργάτες και τις λαϊκές οικογένειες μόνο όταν περάσουν στα χέρια του λαού και γίνουν κοινωνική περιουσία. Μόνο όταν η εργατική τάξη με τους συμμάχους της πάρει την εξουσία στα χέρια της και θέσει όλες τις παραγωγικές δυνάμεις με κεντρικό σχεδιασμό στην υπηρεσία της ικανοποίησης των κοινωνικών αναγκών. Μόνο στο πλαίσιο της εργατικής λαϊκής εξουσίας μπορούν να υλοποιηθούν οι κρατικοί φορείς Μεταφοράς και Ναυπηγοεπισκευαστικής Βιομηχανίας και να ικανοποιηθούν οι σύγχρονες ανάγκες για μόνιμη, σταθερή δουλειά με δικαιώματα, σταθερό εργάσιμο χρόνο με μέτρα υγιεινής και ασφάλειας, για φτηνή, σταθερή και συχνή μεταφορά προϊόντων και ανθρώπων, συμβάλλοντας στην κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη όλου του λαού.

Προϋπόθεση των μεγάλων σχεδίων η ένταση της εκμετάλλευσης

Οι όποιοι στρατηγικοί σχεδιασμοί και τα master plan των μονοπωλίων για την «ανάπτυξη» του λιμανιού του Πειραιά προϋποθέτουν την επίθεση άνευ όρων σε κάθε εργασιακό δικαίωμα για την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζομένων, την παραπέρα μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης.

Η έως τώρα πείρα το επιβεβαιώνει: Από τις κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και τον δημόσιο ΟΛΠ ΑΕ, με τη βοήθεια του εργοδοτικού, κυβερνητικού συνδικαλισμού στις διοικήσεις των συνδικαλιστικών οργανώσεων του χώρου, παραχωρήθηκε το 2009 στην «Cosco» ο προβλήτας ΙΙ του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων του ΟΛΠ «καθαρός» από εργαζόμενους και εργασιακά δικαιώματα, προκειμένου ο μονοπωλιακός όμιλος να επιβάλει, στον προβλήτα που παρέλαβε και στον προβλήτα ΙΙΙ που κατασκεύασε, εργολάβους, ενοικιαζόμενους εργαζόμενους, ατομικές συμβάσεις, ωράρια - λάστιχο χειροτερεύοντας τις συνθήκες εργασίας με αποτέλεσμα τα απανωτά ατυχήματα.

Κάτι αντίστοιχο προωθείται και τώρα στους εργαζόμενους του ΟΛΠ από την «Cosco» που από τις 10 Αυγούστου του 2016 είναι η νέα διοίκηση. Με την αλλαγή του Γενικού Κανονισμού Προσωπικού και την υπογραφή νέας ΣΣΕ που «έκλεισε» η διοίκηση του ΟΛΠ με τις δυνάμεις του εργοδοτικού, κυβερνητικού συνδικαλισμού στην ΟΜΥΛΕ, οι εργαζόμενοι είδαν - για τα κέρδη των μονοπωλίων - το παραπέρα τσεκούρωμα των μισθών που ήδη είχαν μειωθεί κατά 35% με τους προηγούμενους μνημονιακούς νόμους και την ανατροπή των εργασιακών τους δικαιωμάτων.

Ενδεικτικά, ο βασικός μισθός στο ανώτατο μισθολογικό κλιμάκιο, από τα 1.442 ευρώ, μειώθηκε στα 1.186 ευρώ. Επεσε μαχαίρι στα επιδόματα, επιμηκύνθηκε ο χρόνος εργασίας και από 7,5ωρο - 37,5ωρο που ήταν έγινε 8ωρο - 40ωρο, που, σε συνδυασμό με τη μείωση των αποδοχών, σημαίνει ότι δουλεύουν πολύ παραπάνω χωρίς να πληρώνονται. Επιβλήθηκαν οι σχέσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, ο ενεργός και ανενεργός χρόνος εργασίας, οι απολύσεις με μια απλή καταγγελία και άλλα εκτρωματικά. Βέβαια, η κυβέρνηση στο πλαίσιο των προσπαθειών της για την ενσωμάτωση των εργαζομένων στους στόχους του κεφαλαίου παρουσίασε αυτό το έκτρωμα ως ...επίτευγμα για τους υπαλλήλους του ΟΛΠ.

Επιπλέον, ο Γενικός Κανονισμός που επέβαλε η «Cosco» πάτησε στον νόμο για τη σύσταση «Εθνικού Μητρώου Φορτοεκφορτωτών Λιμένος και Ξηράς», που ψήφισαν στις 16/2/2017 ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ και τα άλλα αστικά κόμματα, από το οποίο εξαίρεσε τους εργαζόμενους (χειριστές φορτοεκφορτωτικών μηχανημάτων, λιμενεργάτες κ.ά.) του λιμανιού του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης και των άλλων λιμανιών της χώρας που είναι ανώνυμες εταιρείες καθώς και τα διαμετακομιστικά κέντρα (logistics), προετοιμάζοντας το έδαφος, για τη μετατροπή του λιμανιού του Πειραιά και ολόκληρης της λιμενικής λεκάνης, που φτάνει μέχρι την Ελευσίνα (Εμπορευματικό Κέντρο Θριασίου) σε Ειδική Οικονομική Ζώνη. Δηλαδή, επιβολή καθεστώτος εργασιακής ζούγκλας, χωρίς συγκροτημένα εργασιακά, ασφαλιστικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα, καταβαραθρώνοντας την τιμή της εργατικής δύναμης, για την αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου και την προσέλκυση επενδύσεων.

Παράλληλα, η επέκταση της δράσης των μονοπωλίων στο λιμάνι του Πειραιά είναι βέβαιο, όπως προκύπτει και από τη μέχρι τώρα πείρα, ότι θα πλήξει περαιτέρω τους αυτοαπασχολούμενους και μικρομεσαίους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται γύρω από το λιμάνι, ενώ αλλάζει συνολικά το τοπίο χειροτερεύοντας τους όρους ζωής των εργατικών - λαϊκών οικογενειών στις γύρω περιοχές. Παράλληλα με το γεγονός ότι τα μονοπώλια θα καθορίζουν ακόμα πιο αποφασιστικά ζητήματα από το κόστος μέχρι το τι θα έχει στο λαϊκό τραπέζι, αποκόβεται κάθε πρόσβαση στη θάλασσα, μειώνονται παραπέρα οι λιγοστοί ελεύθεροι χώροι που έχουν απομείνει, επιβαρύνεται ακόμα περισσότερο το ήδη επιβαρυμένο περιβάλλον σε θάλασσα και αέρα και πάει λέγοντας.

ΛΙΜΑΝΙ ΠΕΙΡΑΙΑ
Πώς διαμορφώνεται το τοπίο με το «master plan» των μονοπωλίων

Το «COSCO TAURUS» που κατέπλευσε την περασμένη Δευτέρα στο λιμάνι του Πειραιά

Eu

Το «COSCO TAURUS» που κατέπλευσε την περασμένη Δευτέρα στο λιμάνι του Πειραιά
Ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση προωθεί το στρατηγικό σχεδιασμό της αστικής τάξης για την ανάδειξη της χώρας σε διεθνή ενεργειακό κόμβο και κόμβο συνδυασμένων μεταφορών, αξιοποιώντας τη γεωστρατηγική θέση της χώρας στην ευρύτερη και φλεγόμενη από τους ανταγωνισμούς περιοχή της Ν/Α Μεσογείου, θυσιάζοντας λαϊκές ανάγκες και εργασιακά δικαιώματα, φαίνεται ανάγλυφα από τις εξελίξεις στο λιμάνι του Πειραιά.

Η νέα διοίκηση της ΟΛΠ ΑΕ, δηλαδή η «COSCO», στα τέλη Γενάρη δημοσιοποίησε το «master plan» της για την επόμενη 25ετία, του οποίου, όπως αναφέρεται, «απώτερος στόχος είναι το λιμάνι του Πειραιά να αποτελέσει κόμβο του παγκόσμιου συστήματος μεταφορών». Για την επίτευξη του στόχου της, θέτει 4 «στρατηγικούς άξονες», που είναι το λιμάνι:

α) Να αποτελέσει «νότια πύλη για το σινο-ευρωπαϊκό εμπόριο» που προϋποθέτει «επέκταση δραστηριοτήτων του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων (κοντέινερς) μέσω της χερσαίας διασύνδεσής του με διαμετακομιστικά κέντρα (με τρένα), προσέλκυση νέων πελατών για τον κλάδο των οχηματαγωγών πλοίων (Ro - Ro) και επέκταση των δραστηριοτήτων της εφοδιαστικής αλυσίδας με την κατασκευή νέων σύγχρονων αποθηκευτικών χώρων.

β) Να αποκτήσει «ηγετική θέση για τη homeport (λιμάνι εκκίνησης) κρουαζιέρα στη Μεσόγειο, με προσέλκυση πρόσθετων 580.000 επιβατών. Θα γίνουν οι απαραίτητες υποστηρικτικές επενδύσεις που θα αφορούν την αναβάθμιση της ξενοδοχειακής υποδομής, σε εμπορικές και άλλες δραστηριότητες».

γ) Να γίνει «κόμβος Ναυπηγοεπισκευής στην Αν. Μεσόγειο» και

δ) «πύλη για τη μεταφορά επιβατών σε όλη την Ελλάδα».

Στη βάση αυτών των 4 αξόνων, έχει προκρίνει και ήδη προωθεί τις «στρατηγικές επενδύσεις» της. Ενδεικτικά, βρίσκεται στην τελευταία φάση η κατασκευή του προβλήτα ΙΙΙ Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ), του οποίου οι προδιαγραφές είναι να εξυπηρετεί πλοία μεταφοράς κοντέινερς τελευταίας γενιάς, τα μεγαλύτερα που κυκλοφορούν στον κόσμο, όπως το «COSCO TAURUS», που κατέπλευσε την περασμένη Δευτέρα, μήκους 400 μέτρων και με δυνατότητα μεταφοράς 20.000 εμπορευματοκιβωτίων.

Αφιξη που συνοδεύτηκε από τις ανάλογες φιέστες και τους πανηγυρισμούς από τους εκπροσώπους της κυβέρνησης, όπως τον υπουργό Ναυτιλίας, Π. Κουρουμπλή, και τον υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Ν. Μαυραγάνη, που συμμετείχαν σε τελετή υποδοχής, με τον τελευταίο να διαβεβαιώνει ότι οι στόχοι των μονοπωλίων είναι οι στόχοι της κυβέρνησης, λέγοντας ότι «η προσπάθεια του ΟΛΠ και της COSCO θα ολοκληρωθεί με μεγαλύτερη επιτυχία όταν φέρουμε το κατάλληλο αποτέλεσμα στις σιδηροδρομικές μεταφορές». Οπως είπε, με την ολοκλήρωση εντός του 2018 του σιδηροδρομικού δικτύου Τιθορέας - Δομοκού και Θεσσαλονίκης - Ειδομένης, «θα μειωθεί κατά 3 ώρες ο χρόνος μετάβασης εμπορευμάτων από τον Πειραιά στα σύνορα με τα Σκόπια».

Στις «στρατηγικές επενδύσεις» της «COSCO» περιλαμβάνεται ακόμα η διαμόρφωση χώρου αποθήκευσης κοντέινερς (κέντρο Logistics) στο Ικόνιο (στο χώρο πρώην ΟΔΔΥ) έκτασης 80 χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων, η κατασκευή νέου προβλήτα πετρελαιοειδών που ήδη ολοκληρώνεται, η επέκταση του σταθμού διακίνησης αυτοκινήτων (car terminal) που βρίσκεται στην περιοχή του Κερατσινίου και η κατασκευή δύο πενταώροφων κτιρίων στάθμευσης αυτοκινήτων έκτασης 72 χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων το καθένα.

Προβλέπονται ακόμα η κατασκευή μεγάλου επισκευαστικού προβλήτα για τα λεγόμενα «μεγαγιότ» στη Δραπετσώνα και εκσυγχρονισμός των υποδομών της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης στο Πέραμα. Η «COSCO» αναβαθμίζει τη Ναυπηγοεπισκευή για να μπορεί να εξυπηρετεί την επισκευή εμπορικών πλοίων, η κίνηση των οποίων αυξάνεται λόγω της αύξησης της διαμεταφοράς, ενώ προσδοκά να επισκευάζει κρουαζιερόπλοια που ολοκληρώνουν το ταξίδι τους στη Μεσόγειο.

Στόχος είναι ακόμα η επέκταση του λιμανιού της κρουαζιέρας με σκοπό τη δημιουργία συνολικά 6 νέων θέσεων για γιγαντιαία κρουαζιερόπλοια, η κατασκευή δύο 5άστερων ξενοδοχείων (το ένα θα είναι η γνωστή παγόδα της Ακτής Μιαούλη) και ενός 4άστερου κ.λπ.

Η διασύνδεση με τμήματα της εγχώριας αστικής τάξης

Οι επενδύσεις της «COSCO» «κουμπώνουν» με μέρος των σχεδιασμών της εγχώριας αστικής τάξης για την ανάπτυξη των συνδυασμένων μεταφορών με επίκεντρο και το λιμάνι του Πειραιά και προσανατολισμό τη δημιουργία πλέγματος - συστάδων επιχειρήσεων (clusters) γύρω από τη ναυτιλία και το λιμάνι, οι οποίες θα είναι αλληλοεξαρτώμενες. Η Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ), το Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά (ΕΒΕΠ) αναπτύσσουν έντονη δραστηριότητα ως προς αυτό, με την αβάντα της κυβέρνησης. Είναι χαρακτηριστική, για παράδειγμα, η προσπάθεια του υπουργού Ναυτιλίας για τη μετατροπή του Πειραιά σε ναυτιλιακό κέντρο που διεκδικεί η ΕΕΕ και το ΕΒΕΠ και περιλαμβάνει εφοπλιστικά γραφεία, πλοιοκτήτριες εταιρείες και εταιρείες διαχείρισης, που αφορούν από τη μεταφορά κοντέινερς έως την κρουαζιέρα, αλλά και επιχειρήσεις ναυτιλιακού εξοπλισμού και υπηρεσιών.

Εξάλλου, το «master plan» της «COSCO» χαιρέτισαν οι Ελληνες Κατασκευαστές Ναυτιλιακού Εξοπλισμού (HEMEXPO), εκδίδοντας σχετική ανακοίνωση στις 22 Φλεβάρη, λέγοντας ότι είναι έτοιμοι να «δώσουν ένα ακόμα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην ομαδική προσπάθεια που χρειάζεται να γίνει για την αναβίωση της ναυπηγοεπισκευής στην Ελλάδα».

Ακόμα, όσον αφορά τον προβλήτα πετρελαιοειδών που ολοκληρώνει η «COSCO», αυτός θα τροφοδοτείται από τις εγκαταστάσεις των εταιρειών «Cyclon» και «Coral» του ομίλου Βαρδινογιάννη και αυτές του ομίλου Μαμιδάκη που βρίσκονται δίπλα στους προβλήτες, ενώ προβλέπεται αγωγός και για LNG (Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο).


Α. Ζ.

ΑΙΓΥΠΤΟΣ - ΙΣΡΑΗΛ
Ζυμώσεις ευρύτερης ενεργειακής και στρατιωτικής συνεργασίας

Συμφωνία εξαγωγής ισραηλινού φυσικού αερίου για 10 χρόνια στην Αίγυπτο, με φόντο τη διαπάλη μονοπωλίων Ενέργειας και τις πληροφορίες για τη μυστική συνεργασία Αιγύπτου - Ισραήλ κατά των τζιχαντιστών στο Σινά

Η ενεργειακή συνεργασία μονοπωλίων Αιγύπτου - Ισραήλ έρχεται μετά τη μυστική στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών, με αφορμή την καταπολέμηση των τζιχαντιστών στο Σινά
Η ενεργειακή συνεργασία μονοπωλίων Αιγύπτου - Ισραήλ έρχεται μετά τη μυστική στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών, με αφορμή την καταπολέμηση των τζιχαντιστών στο Σινά
Οξύνονται οι ήδη έντονοι ενεργειακοί ανταγωνισμοί στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, με τα διεθνή και ντόπια μονοπώλια Ενέργειας να διαγκωνίζονται μεταξύ τους στην προσπάθεια να κερδίσουν τις ευρωπαϊκές αγορές, σε μία περίοδο κατά την οποία στις περισσότερες χώρες της «Γηραιάς Ηπείρου» εξελίσσεται η συζήτηση (όχι χωρίς αντιθέσεις) για τη λεγόμενη απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

Ο υποθαλάσσιος ορυκτός πλούτος της περιοχής θεωρείται σημαντικός. Μελέτη της Αμερικανικής Γεωλογικής Εταιρείας το 2010 εκτιμούσε ότι τα υποθαλάσσια κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο είναι πάνω από 345 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα και τα πετρελαϊκά πάνω από 3,4 τρισ. βαρέλια. Κρίσιμο λοιπόν ζήτημα δεν είναι μόνο ποια μονοπώλια θα εξασφαλίσουν τη μερίδα του λέοντος από την εκμετάλλευση των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων (σε βάρος των λαϊκών συμφερόντων), αλλά και πώς θα εξαχθούν τα προϊόντα των γεωτρήσεων προς τις αγορές της Ευρώπης.

Πολυεθνικά μεγαθήρια Ενέργειας όπως η γαλλική «Total», η ιταλική ΕΝΙ, η βρετανική ΒΡ, οι αμερικανικές «ExxonMobil» και «ChevronTexaco», οι ρωσικές «Gazprom» και «Rosneft», ήδη κάνουν μπίζνες στην περιοχή ή ανοίγουν δρόμους για νέες δραστηριότητες, «ζυγίζοντας» τα πράγματα σε μία στρατηγική περιοχή με ανοιχτά αρκετά μέτωπα πολέμων και επικίνδυνων εντάσεων (Συρία, Λιβύη, Ιράκ, όξυνση στις σχέσεις Λιβάνου - Ισραήλ, περιφερειακοί ανταγωνισμοί ανάμεσα σε Ισραήλ και χώρες του Κόλπου με το Ιράν κ.λπ.).

Με φόντο αυτό το «εκρηκτικό» σκηνικό, έχουν υπογραφεί συμφωνίες ή έχουν γίνει σχεδιασμοί για νέα δίκτυα αγωγών φυσικού αερίου, όπως ο υποθαλάσσιος «EastMed Gas» (που υπεγράφη τον περσινό Απρίλη στο Τελ Αβίβ μεταξύ των ηγετών Ισραήλ, Ελλάδας, Κύπρου και Ιταλίας), ή άλλων τρόπων αξιοποίησης του παραγόμενου στην Ανατολική Μεσόγειο φυσικού αερίου, όπως π.χ. μέσω υγροποίησής του στα δύο αιγυπτιακά ειδικά εργοστάσια που βρίσκονται στις περιοχές Edku (της νομαρχίας Μπεχέιρα) και Domyat (που ανήκει στην ισπανοϊταλική εταιρεία «Fenosa Gas») και φτιάχτηκαν στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, με κόστος 3,2 δισ. δολάρια και σημερινή αξία άνω των 16 δισ. δολαρίων.

Η διαδρομή των αγωγών είναι κρίσιμο ζήτημα για τα μονοπώλια και τις αστικές τάξεις όχι μόνο των χωρών που αναφέρθηκαν αλλά και της Τουρκίας, που επίσης θέλει να παίξει ρόλο ενεργειακού κόμβου. Η έκβαση των παζαριών και των συρράξεων που μαίνονται σε διάφορα μέτωπα στην ευρύτερη περιοχή αναμένεται να παίξει αποφασιστικό ρόλο σχετικά με το ποιος ή ποιοι τρόποι θα επιλεγούν τελικά, προκειμένου να ανεφοδιαστούν από το 2020 και έπειτα οι ευρωπαϊκές αγορές Ενέργειας.

Η νέα συμφωνία μονοπωλίων σε Αίγυπτο και Ισραήλ

Υπό το πρίσμα αυτού του μπερδεμένου «κουβαριού» ανταγωνισμών και παζαριών θα πρέπει κάποιος να δει τη σημαντική συμφωνία που υπεγράφη στις 19 Φλεβάρη ανάμεσα στην αιγυπτιακή ιδιωτική εταιρεία «Dolphinus Holdings» (αγνώστων συμφερόντων), την ισραηλινή «Delek» και την αμερικανική «Noble», με στόχο την εξαγωγή 64 δισ. κ.μ. ισραηλινού φυσικού αερίου για 10 χρόνια έναντι 15 δισ. δολαρίων από τα υποθαλάσσια κοιτάσματα Ταμάρ (οι γεωτρήσεις έχουν ξεκινήσει ήδη από το 2013) και Λεβιάθαν (οι γεωτρήσεις θα ξεκινήσουν στο τέλος του 2019).

Η συμφωνία υποτίθεται ότι έγινε δίχως τη μεσολάβηση των κυβερνήσεων Αιγύπτου και Ισραήλ, ωστόσο οι ηγέτες των δύο χωρών ήταν οι πρώτοι που έσπευσαν να πανηγυρίσουν. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου χαρακτήρισε τη συμφωνία «ιστορική», εκτιμώντας ότι θα ενισχύσει την ισραηλινή οικονομία και θα δυναμώσει τις σχέσεις του Ισραήλ με άλλες χώρες της ευρύτερης περιφέρειας. Ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας Γιουβάλ Στέινιτζ τόνισε ότι η συμφωνία είναι η πιο σημαντική «συμφωνία εξαγωγών προς την Αίγυπτο από τη διμερή συμφωνία ειρήνης του 1979».

Από την πλευρά του ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ Σίσι θριαμβολόγησε, χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία μεταξύ των τριών εταιρειών «πρώτο μεγάλο γκολ» ως προς το στόχο της κυβέρνησής του να γίνει η Αίγυπτος περιφερειακός ενεργειακός κόμβος (σε βάρος ανταγωνιστών όπως η Τουρκία). Σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης, που είδαν με κακό μάτι τη συμφωνία με το Ισραήλ (ένα μήνα πριν από τις αιγυπτιακές προεδρικές εκλογές στις 24 - 26 Μάρτη), επισήμανε ότι δεν την υπέγραψε η κυβέρνησή του αλλά η αιγυπτιακή ιδιωτική εταιρεία Ενέργειας «Dolphinus Holdings». «Η Αίγυπτος μόλις ανέβηκε τα πρώτα σκαλοπάτια ώστε να γίνει περιφερειακός ενεργειακός κόμβος. Αυτό ονειρευόμασταν και τώρα είμαστε σε θέση να το πετύχουμε, γιατί βεβαίως το να γίνεις περιφερειακός ενεργειακός κόμβος έχει πολλές θετικές πλευρές», τόνισε ο Σίσι. Συμπλήρωσε λέγοντας ότι πρόσφατα το αιγυπτιακό Κοινοβούλιο ψήφισε νέο νόμο, που επιτρέπει στις ιδιωτικές εταιρείες να εισάγουν φυσικό αέριο χωρίς κρατική παρέμβαση. «Ο νέος νόμος», είπε ο Αιγύπτιος Πρόεδρος, «εγγυάται πως η Αίγυπτος ωφελείται από το φυσικό αέριο, είτε υγροποιώντας το, είτε εξάγοντάς το σε άλλες χώρες. Θέλω να ξέρετε, και να είστε σίγουροι, πως αυτός ο νόμος διευκολύνει το σύστημα ώστε να γίνει η Αίγυπτος περιφερειακός ενεργειακός κόμβος. Ολο το φυσικό αέριο της περιοχής θα περνά πρώτα από μας», είπε με νόημα.

Ωστόσο, ειδικά στο Κάιρο δεν βρέθηκαν πολλοί, κυρίως από τη μεριά κομμάτων της αντιπολίτευσης, που συμμερίστηκαν την αισιοδοξία του Προέδρου Σίσι.

«Μόλις πριν από τρεις βδομάδες γιορτάζαμε την έναρξη των γεωτρήσεων στο οικόπεδο φυσικού αερίου Ζορ και αγαλλιάζαμε με την προοπτική πως θα εξασφαλίσουμε ενεργειακή αυτάρκεια... και τώρα ήρθε αυτό!», σχολίασε χαρακτηριστικά ο Μοχάμεντ Μπαντράουι, επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου εθνικιστικού κοινοβουλευτικού μπλοκ «Αιγυπτιακό Εθνικό Κίνημα», μιλώντας σε δημοσιογράφους του δικτύου CBC. Αλλοι επέκριναν τη συμφωνία ανάμεσα στην αιγυπτιακή εταιρεία και τα μονοπώλια «Delek» και «Noble», που εκμεταλλεύονται κατά κόρον τα ισραηλινά υποθαλάσσια κοιτάσματα Ταμάρ και Λεβιάθαν, εκτιμώντας ότι αφενός θα λειτουργήσει ανταγωνιστικά σε βάρος της παραγωγής αιγυπτιακού φυσικού αερίου από το κοίτασμα Ζορ (που ξεκίνησε τον περασμένο Δεκέμβρη, με το 60% των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης στην ιταλική ΕΝΙ, το 30% στη «Rosneft» και το 10% στη βρετανική ΒΡ), αφετέρου θα μειώσει τα ήδη χαμηλά συναλλαγματικά αποθέματα της Αιγύπτου σε δολάρια (μετά τα σοβαρά προβλήματα που πέρασε η αιγυπτιακή οικονομία όχι μόνο το 2011, μετά την ανατροπή της κυβέρνησης Μουμπάρακ, αλλά και μετά την ανατροπή του ισλαμιστή Προέδρου Μόρσι το 2014).

Συνεργασίες και σε πολεμικά μέτωπα

Σε κάθε περίπτωση, η συμφωνία του Ισραήλ και της αιγυπτιακής «Dolphinus Holdings» για εισαγωγή και διαμετακόμιση φυσικού αερίου εντάσσεται σε ένα ευρύτερο παζάρι που «φουντώνει» στην περιοχή και αφορά μεταξύ άλλων τη δημιουργία αξόνων που θα ευνοούν τις επιδιώξεις μονοπωλιακών ομίλων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Αίγυπτος μέχρι τις αρχές της περασμένης δεκαετίας, πριν από την «Αραβική Ανοιξη» (τους αστικούς εκσυγχρονισμούς που αξιοποίησαν και τη λαϊκή δυσαρέσκεια), εξήγε δικό της φυσικό αέριο στο Ισραήλ σε πολύ χαμηλές - προνομιακές τιμές. Ταυτόχρονα, ειδικά με το κοίτασμα Ζορ, η Αίγυπτος «παίζει» σε πολλά «ταμπλό» και με πολλές δυνάμεις, εκτιμώντας ότι μπορεί να καλύψει την εσωτερική ζήτηση και ταυτόχρονα μέρος των περιφερειακών ενεργειακών αναγκών. Ο Σίσι, μάλιστα, δεν φαίνεται να βλέπει αντίφαση στο γεγονός ότι μία ιδιωτική αιγυπτιακή εταιρεία θα εισάγει ισραηλινό φυσικό αέριο για 10 χρόνια ενώ έχουν ήδη αρχίσει οι γεωτρήσεις αιγυπτιακού φυσικού αερίου από το μεγάλο κοίτασμα Ζορ, καθώς θεωρεί πως όλα αυτά μπορούν να γίνονται ταυτόχρονα, στο πλαίσιο σχεδιασμών να γίνει η Αίγυπτος ο μεγαλύτερος ενεργειακός κόμβος στην ευρύτερη περιοχή. Ωστόσο, οι ενεργειακοί σχεδιασμοί σχεδόν πάντα συνοδεύονται και από άλλες σχέσεις, όπως και η στρατιωτική συνεργασία, που η αιγυπτιακή αστική τάξη διευρύνει τόσο με τη Ρωσία, όσο και με το Ισραήλ πρόσφατα.

Στις 3 Φλεβάρη, εκτενές ρεπορτάζ του Ντέιβιντ Κερκιπάτρικ στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», επικαλούμενο Αμερικανούς και Βρετανούς πρώην και νυν αξιωματούχους, περιέγραφε τη μυστική στρατιωτική συνεργασία Αιγύπτου - Ισραήλ, που φαίνεται πως είναι σε εξέλιξη εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια, έναντι των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους» στη Χερσόνησο του Σινά. Το ρεπορτάζ ανέφερε ότι ισραηλινά μη επανδρωμένα αεροσκάφη πραγματοποιούν κατασκοπευτικές πτήσεις και ισραηλινά πολεμικά ελικόπτερα πραγματοποιούν επιδρομές κατά των τζιχαντιστών, τονίζοντας ότι «οι αλλοτινοί εχθροί σε τρεις πολέμους τώρα είναι μυστικοί σύμμαχοι σε πόλεμο κατά ενός κοινού αντιπάλου». Βεβαίως ο ρεπόρτερ αναφέρει τους τζιχαντιστές ως «κοινό εχθρό» Αιγύπτου - Ισραήλ, «ξεχνώντας» μάλλον σκόπιμα τις πληροφορίες για ενεργή στήριξη του Ισραήλ σε τζιχαντιστές που δρουν κοντά στα σύνορα με τη Συρία. Παρ' όλα αυτά, στο ρεπορτάζ παρουσιάζονται Ισραηλινοί αξιωματούχοι να υποστηρίζουν πως η μυστική συνεργασία Αιγύπτου - Ισραήλ «ενίσχυσε την ασφάλεια των συνόρων του Ισραήλ και τη σταθερότητα της γείτονός του».

Οι εξελίξεις αυτές αποδεικνύουν για μία ακόμη φορά πως οι πόλεμοι και οι ενεργειακοί ανταγωνισμοί πάνε χέρι - χέρι, με μοναδικούς στόχους τον πολλαπλασιασμό της κερδοφορίας των μονοπωλίων και την αύξηση της γεωπολιτικής ισχύος ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, δηλαδή αστικών τάξεων ισχυρών καπιταλιστικών χωρών (ΗΠΑ, Ρωσία, Βρετανία, Ιταλία κ.ά.) και περιφερειακών συμμάχων τους. Οι μόνιμα χαμένοι από αυτά τα επικίνδυνα παιχνίδια μονοπωλίων είναι οι λαοί, που έχουν ως μονόδρομο να αντιταχθούν στους σχεδιασμούς αυτούς, για την ανατροπή της αστικής εξουσίας σε κάθε χώρα, ώστε και οι φυσικοί πόροι να μπορούν να αξιοποιηθούν για τη λαϊκή ευημερία.


Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

ΣΟΥΗΔΙΑ - ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗ
Δυναμικό «μπάσιμο» στην κατασκευή μπαταριών και την εξόρυξη σπάνιων ορυκτών

Με στόχο να μειωθεί η εξάρτηση της ευρωπαϊκής αγοράς από την Κίνα, η οποία κυριαρχεί στις σπάνιες γαίες και άλλα σημαντικά ορυκτά για τις νέες και «πράσινες» τεχνολογίες

Η κατασκευή μπαταριών για τα ηλεκτρικά οχήματα είναι ένα από τα «ανερχόμενα» πεδία διεθνούς ανταγωνισμού

Copyright 2018 The Associated

Η κατασκευή μπαταριών για τα ηλεκτρικά οχήματα είναι ένα από τα «ανερχόμενα» πεδία διεθνούς ανταγωνισμού
Η ηλεκτροκίνηση, άλλες «πράσινες» και υψηλής τεχνολογίας επιχειρηματικές δραστηριότητες αποτελούν, ανάμεσα σε άλλα, το μέλλον της καπιταλιστικής οικονομίας και ο ανταγωνισμός μεταξύ των ομίλων παγκοσμίως για ένα σημαντικό μερίδιο στην ανερχόμενη αγορά έχει φουντώσει. Για τους ευρωπαϊκούς ομίλους σημαντικό «αγκάθι» στον ανταγωνισμό τους με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα είναι η εξάρτησή τους σε ορυκτά και σπάνιες γαίες - πρόκειται για μέταλλα όπως το κοβάλτιο (Co), λευκόχρυσος (Pt), τιτάνιο (Ti), ταντάλιο (Ta), ίνδιο (In), νεοδύμιο (Nd), δυσπρόσιο (Dy), δημήτριο (Ce), ευρώπιο (Eu), τέρβιο (Tb), λανθάνιο (La), λίθιο (Li) κ.λπ. - που χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη προϊόντων υψηλής τεχνολογίας και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, μεταξύ των οποίων και οι μπαταρίες των ηλεκτροκίνητων οχημάτων. Η αδυναμία παραγωγής μπαταριών στην Ευρώπη εξαναγκάζει τις αυτοκινητοβιομηχανίες να εισάγουν μπαταρίες από την Κίνα, τη Νότια Κορέα και αλλού, αυξάνοντας σημαντικά το κόστος, αλλά και ενισχύοντας τους ανταγωνιστές τους.

Σήμερα, η Κίνα κυριαρχεί στη βιομηχανία εξόρυξης σπάνιων γαιών (90% παγκοσμίως) και πολλά κορυφαία μονοπώλια εξαρτώνται από αυτή. Καθόλου τυχαία, σε πολλές εστίες συγκρούσεων ανά τον κόσμο το «ζητούμενο» είναι και αυτά τα ορυκτά που θα τροφοδοτήσουν τις τεχνολογίες του μέλλοντος. Ενδεικτικά, η Αμερικανική Γεωλογική Εταιρεία έχει υπολογίσει την πιθανή αξία των ορυκτών του Αφγανιστάν (χρυσός, πολύτιμοι λίθοι και σπάνιες γαίες) έως και 1 τρισ. δολάρια. Αλλες έρευνες, όπως δημοσιεύει το επιχειρηματικό περιοδικό «Forbes», δείχνουν πως τα αποθέματα σπάνιων γαιών στη Βόρεια Κορέα ενδέχεται να ανέρχονται σε 6 τρισ. δολάρια, καθιστώντας τη χώρα «ένα ανεκμετάλλευτο χρυσωρυχείο για τις επιχειρήσεις νέων τεχνολογιών», της Κίνας, των ΗΠΑ και άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.

Η Σουηδία «μπαίνει στο παιχνίδι»

Στο κερδοφόρο πεδίο των μεταλλευμάτων και σπάνιων γαιών «μπαίνει» δυναμικά η Σουηδία με στόχο να ανταγωνιστεί την Κίνα και να αποτελέσει την ευρωπαϊκή εναλλακτική. Να σημειωθεί ακόμη πως στην κόντρα για μερίδιο της αγοράς στον «κόσμο μετά τα ορυκτά καύσιμα», η σουηδική «Volvo Cars» (και κινεζικά κεφάλαια) ανακοίνωσε πριν από μήνες πως από το 2019, όλα τα νέα της μοντέλα θα είναι ηλεκτροκίνητα.

Η σουηδική κυβέρνηση αλλά και επιχειρηματικοί όμιλοι εντείνουν τις προσπάθειες για την εξεύρεση πολύτιμων μεταλλευμάτων, όπως το κοβάλτιο, το λίθιο, ο γραφίτης κ.ά., βασικά υλικά για την κατασκευή των μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων, που είναι σε όλο και μεγαλύτερη ζήτηση από τις αυτοκινητοβιομηχανίες.

Η σουηδική κυβέρνηση θα επενδύσει 10 εκατ. κορόνες (περίπου 1 εκατ. ευρώ) τα επόμενα δύο χρόνια για να καταγράψει την ύπαρξη ορυκτών που θεωρούνται σημαντικά για τη μελλοντική εκμετάλλευση. Το Γεωλογικό Παρατηρητήριο Σουηδίας (SGU) - μια κυβερνητική υπηρεσία - πιστεύει ότι υπάρχουν δυνατότητες επέκτασης της εξόρυξης και πιο σπάνιων ορυκτών, όπως το βολφράμιο και οι σπάνιες γαίες.

Παρόλο που η Σουηδία διαθέτει κάποια γνωστά αποθέματα λιθίου και κοβαλτίου, η εξόρυξή τους δεν είχε αποδειχθεί μέχρι στιγμής οικονομικά αποδοτική. Οι ειδικοί του SGU πιστεύουν ότι αυτό θα μπορούσε να αλλάξει. «Φυσικά, χώρες όπως η Χιλή και το Περού έχουν τεράστιο γεωλογικό δυναμικό και η Σουηδία δεν βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο», είπε ο Αντερς Χάλμπεργκ, γεωλόγος του SGU. «Δεν είναι όμως μόνο θέμα γεωλογίας. Εχουμε ενεργές δραστηριότητες εξόρυξης, πράγμα που σημαίνει ότι έχουμε τεχνογνωσία και δυνατότητες έρευνας», πρόσθεσε.

«Η Σουηδία διαθέτει μοναδικά "περιουσιακά στοιχεία" στο υπέδαφός της», δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα «Ιντιπέντεντ» ο υπουργός Επιχειρηματικότητας, Μίκαελ Ντάμπεργκ. «Ιστορικά ερευνούσαμε κυρίως μεταλλεύματα, όπως ο χαλκός, ο σίδηρος, το ασήμι και ο χρυσός. Αλλά η μετάβαση σε πράσινες τεχνολογίες σημαίνει ότι υπάρχει αυξημένη ανάγκη για άλλα ορυκτά», πρόσθεσε.

Το σχέδιο αποτελεί μέρος μιας παγκόσμιας προσπάθειας για τη διασφάλιση της προσφοράς τέτοιων κρίσιμων ορυκτών και τη μείωση της εξάρτησης για κοβάλτιο από το Κονγκό και για γραφίτη και σπάνιες γαίες από την Κίνα. Η αφρικανική χώρα, που καθόλου τυχαία σπαράσσεται από ιμπεριαλιστικές συγκρούσεις εξαιτίας και του ορυκτού της πλούτου, παράγει σήμερα τις συντριπτικά μεγαλύτερες ποσότητες του κοβαλτίου. Τα παγκόσμια μονοπώλια επωφελούνται από τις επιχειρήσεις εξόρυξης - κάτεργα που δραστηριοποιούνται στο Κονγκό, με εκτεταμένη παιδική εργασία και πολλούς σακατεμένους εργάτες.

Οι επιστημονικές μελέτες που γίνονται για λογαριασμό των μονοπωλίων (αυτοκινητοβιομηχανιών και άλλων «πράσινων επιχειρήσεων») «ανησυχούν» τόσο για την τιμή του κοβαλτίου, που έχει τριπλασιαστεί από τις αρχές του 2016, όσο και για τα αποθέματά του.

Να μειωθεί η εξάρτηση από την Κίνα

Σύμφωνα με μελέτη της CRU (εταιρεία που παρέχει πληροφορίες και συμβουλές σε επιχειρήσεις και επικεντρώνεται στις παγκόσμιες αγορές μεταλλείων, μετάλλων και λιπασμάτων), αν το 1 δισ. αυτοκίνητα που κυκλοφορούν σήμερα παγκοσμίως, αντικατασταθούν μελλοντικά με ένα μοντέλο ηλεκτροκίνησης, η ζήτηση κοβαλτίου θα ανερχόταν σε 14 εκατ. τόνους. Δηλαδή, το διπλάσιο από τα σημερινά παγκόσμια αποθέματα. Ακόμα και ένα πιο ρεαλιστικό σενάριο, που προβλέπει 30 εκατ. ηλεκτρικά αυτοκίνητα στους δρόμους μέχρι το 2030, θα απαιτούσε τριπλασιασμό της παραγωγής οχημάτων από τα τρέχοντα επίπεδα. Αυτό σημαίνει σημαντική ενίσχυση των ανταγωνιστών κατασκευαστών μπαταριών.

Εκτός από την πρωτοβουλία που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση, στη Σουηδία έχουν επίσης αυξηθεί οι ιδιωτικές επενδύσεις στην εξερεύνηση ορυκτών που χρησιμοποιούνται στις μπαταρίες. Μία από αυτές είναι η αυστραλιανή «Talga Resources», με έδρα το Περθ, που διεξάγει έρευνες με στόχο την εξόρυξη κοβαλτίου και γραφίτη στη Βόρεια Σουηδία. Σε πρόσφατη ενημέρωσή της ανέφερε ότι τα κοιτάσματα των βασικών μετάλλων στη Σουηδία έχουν «σημαντικές δυνατότητες» στη μελλοντική προμήθεια κοβαλτίου για μπαταρίες.

Ως ιδιαίτερα σημαντικά για την απεξάρτηση από την Κίνα θεωρούνται τα αποθέματα γραφίτη στη Βόρεια Σουηδία. Ο διευθύνων σύμβουλος της «Talga Resources», Μαρκ Τόμσον, έκανε λόγο για σημαντικές δυνατότητες κερδοφορίας από τον γραφίτη, «δεδομένου ότι οι επενδύσεις από τη βιομηχανία για την εξόρυξή του είχαν υποβαθμιστεί στο παρελθόν, όμως οι επιχειρηματίες - καταναλωτές "φώναζαν" για αξιόπιστη, έγκαιρη και υψηλής ποιότητας προμήθεια εκτός Κίνας».

Παράλληλα, δήλωσε ότι «η Κίνα κυριαρχεί σήμερα στην αγορά, με περισσότερο από το 80% της παγκόσμιας προσφοράς, παρόλο που οι εξαγωγές μειώθηκαν λόγω νέων τιμολογίων και άλλων κανονισμών». «Αυτό σημαίνει ότι η "Talga" μπορεί να επωφεληθεί εξαιρετικά από την ευρωπαϊκή αγορά, όπου οι αγοραστές αναζητούν εναλλακτικές προς την Ασία και τη Νότια Αμερική», προσθέτει. Αναφορικά με τα αποθέματα «άνθρακα γραφίτη που συλλέγουμε από την επιφάνεια στη Βόρεια Σουηδία, πιστεύουμε ότι μπορούν να υποβληθούν σε επεξεργασία με χαμηλό κόστος και να αντικαταστήσουν τον γραφίτη άμορφου τύπου που εισάγεται από την Κίνα».

Εργοστάσιο παραγωγής μπαταριών στη Σουηδία

Πριν από μήνες η σουηδική εταιρεία «Νοrthvolt» ανακοίνωσε ότι προχωράει στην κατασκευή του μεγαλύτερου εργοστασίου παραγωγής μπαταριών της Ευρώπης στα βορειοανατολικά της χώρας, όπου βρίσκονται κοιτάσματα νικελίου, κοβαλτίου, λιθίου και γραφίτη. Η κατασκευή του εργοστασίου θα ξεκινήσει στα μέσα του 2018 και αναμένεται να αυξήσει προοδευτικά την παραγωγή μεταξύ του 2020 και του 2023, ενώ το κόστος της επένδυσης θα ανέλθει στα 4 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ακόμη μια «απάντηση» στους σφοδρούς ανταγωνισμούς, κυρίως με την «Τέσλα», η οποία έχει εργοστάσιο παραγωγής μπαταριών («Gigafactory») στη Νεβάδα και σχεδιάζει να κατασκευάσει κι ένα στην Ευρώπη.

Το εργοστάσιο της «Northvolt» θα τροφοδοτεί όχι μόνο ηλεκτρικά οχήματα, αλλά και μονοπώλια ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που αναζητούν αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και βιομηχανίες.


Ε. Μ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ