Την αιτία της θεαματικής καταστροφής του πυραύλου φορέα «Αντάρης» και του μεταγωγικού σκάφους «Κύκνος» λίγα δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευσή τους την περασμένη Δευτέρα αναζητούν στα συντρίμμια οι υπεύθυνοι της διαστημικής υπηρεσίας των ΗΠΑ (NASA) και οι αρμόδιοι της εταιρείας «Ορμπιταλ Σάιενσες» («Orbital Sciences»). Το μονοπώλιο, κατασκευαστής τόσο του πυραύλου όσο και του σκάφους, πουλάει υπηρεσίες τοποθέτησης φορτίων σε τροχιά στη NASA, στο πλαίσιο υλοποίησης της απόφασης της αμερικανικής κυβέρνησης για πλήρη παράδοση των διαστημικών αποστολών στο εγγύς Διάστημα, στον ιδιωτικό τομέα.

Η αποστολή, που απέτυχε, αποσκοπούσε στη μεταφορά προμηθειών στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ) και είχε κόστος 200 εκατομμυρίων. Από πολλούς αναλυτές, το περιστατικό θεωρείται σοβαρό χτύπημα στη στρατηγική της αμερικανικής κυβέρνησης και της NASA, που χρησιμοποίησαν το πραγματικά υπέρογκο κόστος των Διαστημικών Λεωφορείων και τις πολύνεκρες καταστροφές του «Τσάλεντζερ» και του «Κολούμπια», ως δικαιολογία για την πλήρη ανάθεση του τομέα απευθείας στο ιδιωτικό κεφάλαιο, αφήνοντας στο μεταξύ τις ΗΠΑ χωρίς δυνατότητα τοποθέτησης ανθρώπων σε τροχιά και εξαρτημένες από τη Ρωσία. Βέβαια, και την περίοδο των Διαστημικών Λεωφορείων, η NASA παράγγελνε τα εξαρτήματα σε εταιρείες όπως η «Μπόινγκ», η «Λόκχιντ» και η «Μόρτον Θίοκολ», κατασκευάστρια των ελαττωματικών βοηθητικών πυραύλων, που ανατίναξαν το «Τσάλεντζερ».

Η «Ορμπιταλ Σάιενσες» έχει υπογράψει με τη NASA συμβόλαιο ύψους 1,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων για 8 αποστολές προμηθειών στο ΔΔΣ έως το τέλος του 2016, από τις οποίες 3 είχε φέρει σε πέρας με επιτυχία. Αλλες 5 αποστολές πραγματοποίησε ήδη το μονοπώλιο «SpaceX», που πρόκειται το 2017 να παράσχει και υπηρεσίες μεταφοράς αστροναυτών στον ΔΔΣ, όπως άλλωστε και η «Μπόινγκ». Να σημειωθεί ότι ελάχιστες ώρες μετά την καταστροφή, η Ρωσία εκτόξευσε με επιτυχία μεταγωγικό σκάφος «Προγκρές» με προμήθειες προς τον ΔΔΣ, ο οποίος έτσι κι αλλιώς είχε αποθηκευμένα τρόφιμα, νερό και άλλα απαραίτητα για τέσσερις μήνες. Οι ζημιές στην εξέδρα εκτόξευσης στις εγκαταστάσεις της NASA στο νησί Γουάλοπς της Βιρτζίνια, δε φαίνεται να είναι πολύ μεγάλες, αλλά η επόμενη εκτόξευση του συμπλέγματος «Αντάρης» - «Κύκνος» δεν πρόκειται να γίνει πριν τον Απρίλη.

Χωρίς να υπάρχει μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές κάποιο επίσημο συμπέρασμα για τα αίτια του ατυχήματος, σε μια προσπάθεια που εξυπηρετεί όλους τους εμπλεκόμενους (κατασκευάστρια εταιρεία, NASA και κυβέρνηση των ΗΠΑ), άρχισαν να διαδίδονται φήμες για ευθύνη των Σοβιετικών! Δεν πρόκειται για κακόγουστο αστείο, αλλά για πράγματα που λέγονται στα σοβαρά και χωρίς να το θέλουν αποκαλύπτουν ενδιαφέροντα στοιχεία για την όλη υπόθεση - πέρα από τον προφανή αντικομμουνισμό.

Οπως προκύπτει, τα αμερικανικά ιδιωτικά «φτερά» προς το Διάστημα είναι σοβιετικά! Οι κινητήρες του πρώτου σταδίου του πυραύλου «Αντάρης» είναι σοβιετικής σχεδίασης και κατασκευής. Είχαν βασιστεί στους κινητήρες του σοβιετικού πυραύλου N1 για την αποστολή ανθρώπου στη Σελήνη, αλλά όταν το σοβιετικό πρόγραμμα περιορίστηκε στις μη επανδρωμένες αποστολές, οι κινητήρες που ήδη κατασκευάζονταν για τις επόμενες αποστολές, σφραγίστηκαν και αποθηκεύτηκαν. Η ανατροπή του σοσιαλισμού και η παλινόρθωση του καπιταλισμού, έφεραν στην εξουσία στη Ρωσία δυνάμεις, που, αφού ιδιοποιήθηκαν τον πλούτο που είχε παράξει επί εφτά δεκαετίες ο σοβιετικός λαός, έβγαλαν τελικά στο σφυρί και τα επιτεύγματα της επιστημονικοτεχνικής προόδου που είχαν πραγματοποιηθεί, κάνοντας τη Σοβιετική Ενωση πρώτη διαστημική δύναμη. Τα επιτεύγματα αυτά, όπως οι πυρηνικές μπαταρίες που χρησιμοποιήθηκαν σε διαστημοσυσκευές αποστολών της NASA στο βαθύ Διάστημα, αλλά και διάφοροι πυραυλοκινητήρες, πουλήθηκαν κυρίως στις ΗΠΑ, σε ...πολύ καλές τιμές (σ.σ. για τους αγοραστές).

Ετσι, βρέθηκε η «Orbital Sciences» να χρησιμοποιεί κινητήρες βασισμένους στους κινητήρες του πυραύλου N1, για να κάνει καλύτερη προσφορά από τη «SpaceX», παίρνοντας μεγάλο κομμάτι της δουλειάς, προκαλώντας μάλιστα το χλευασμό του βασικού μετόχου και διευθύνοντα συμβούλου της τελευταίας, Ελον Μασκ, για τη χρήση μηχανών ηλικίας 40 ετών και πλέον. Αλλά η «Orbital Sciences» δε χρησιμοποίησε τους κινητήρες αυτούσιους. Τους τροποποίησε στις εγκαταστάσεις της στις ΗΠΑ, για να τους εκσυγχρονίσει υποτίθεται. Ετσι προέκυψαν οι κινητήρες AJ26 του «Αντάρης». Οπως δήλωσε ο πρόεδρος της «Ορμπιταλ Σάιενσες», Ντέιβιντ Τόμπσον, η εταιρεία εξέταζε εναλλακτικές λύσεις για την αντικατάσταση των AJ26, που ήδη είχαν παρουσιάσει προβλήματα σε εργαστηριακές δοκιμές μια φορά πριν τρία χρόνια και μια φορά τον περασμένο Μάη.

Η NASA δεν είχε πρόβλημα με τους κινητήρες όταν κατακύρωνε 8 αποστολές προμηθειών στο ΔΔΣ στην «Ορμπιταλ Σάιενσες». Η «Ορμπιταλ Σάιενσες» δεν είχε κανένα πρόβλημα όταν «χτυπούσε» το διαγωνισμό, χρησιμοποιώντας κινητήρες που είχαν κατασκευαστεί πριν από 40 χρόνια. Ούτε και όταν τους τροποποιούσε «στο πόδι», για να ταιριάξουν με την υπόλοιπη κατασκευή και τα συστήματα τροφοδοσίας του «Αντάρης». Είναι προφανές ότι αν συνεχίζονταν με επιτυχία οι εκτοξεύσεις του «Αντάρης» η προέλευση των κινητήρων του δε θα γινόταν ευρύτερα γνωστή, αλλά αντίθετα θα καλλιεργούνταν η εντύπωση ότι ο ιδιωτικός τομέας όχι μόνο μπορεί να κάνει τη δουλειά, αλλά την κάνει και καλύτερα, όταν αναλαμβάνει όλο το πακέτο, χωρίς την επίβλεψη και τον έλεγχο της NASA. Κι όλα θα ήταν όμορφα κι αμερικάνικα. Τώρα, όμως, είναι σοβιετικά...