Παρασκευή 2 Οχτώβρη 2015
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Λάθος τίτλος...

...για την αριστουργηματική βελγική ταινία «Μήπως είσαι ο τύπος μου;» (2015) του Λουκάς Μπελβό που έκανε πρεμιέρα χτες. Γιατί, από πρεμιέρες αυτή τη βδομάδα άπειρες, ποικίλες αλλά τίποτα το εξαιρετικό - εκτός από τις ταινίες που αναφερόμαστε διεξοδικότερα. Από επανεκδόσεις πολλές, καλές, κλασικές. Στο σκηνικό προστίθεται και το αμφιλεγόμενο ρεπερτόριο από τις «Νύχτες Πρεμιέρας»...

Σε ό,τι αφορά τις πρεμιέρες, από την Τουρκία έρχεται «Το Αρνάκι» (Κuzu) (2014), η πέμπτη μεγάλου μήκους ταινία του πολυσχιδούς Τούρκου σκηνοθέτη Κουτλούγ Αταμάν. Διακριτική και ταυτόχρονα κυνική κοινωνικοπολιτική κωμωδία, με συγκροτημένο σενάριο και σουσπάνς, για ένα αρνί που χρειάζεται μια πάμφτωχη οικογένεια της Ανατολίας για το γιορτινό τραπέζι της περιτομής του μικρού της γιου. Μην έχοντας λεφτά να το αγοράσει, βάζει μπρος όλα τα θεμιτά και αθέμιτα μέσα...

Από την Ισλανδία έρχεται ο σκηνοθέτης Μπαλτάσαρ Κορμάκουρ, αλλά πήγε στο Χόλιγουντ και τη μία δαμάζει παγωμένα κύματα, την άλλη παγωμένες βουνοκορφές. Το καλοφτιαγμένο αλλά χωρίς ψυχή «Εβερεστ» (Everest) (2015), φιλμ καταστροφής σε 3D, λίγο θρίλερ, πολύ μελό, στερεοτυπικό, προβλέψιμο και επικεντρωμένο σε πολύ πρόχειρους δραματουργικούς μηχανισμούς, βαφτίστηκε στη φετινή Μόστρα της Βενετίας και βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Το 1996, εταιρείες ανταγωνίζονται να «φέρουν» ερασιτέχνες στην κορυφή του Εβερεστ, πολλοί δεν είναι προετοιμασμένοι για το τι τους περιμένει. Ετσι, αποστολή ορειβατών συναντήθηκε στις παγωμένες κορυφές του όρους του Νεπάλ με θανατηφόρα χιονοθύελλα και ηττήθηκε, αφήνοντας πίσω της 10 νεκρούς... Ανιαρό, ακατανόητο το γιατί μιας τέτοιας επιμονής για την κορυφή...

Βαρετό, σε αποκοιμίζει κάποιες στιγμές, το «Life» (2015) του Αντον Κορμπίν, για ένα νεαρό φωτογράφο του γνωστού ομώνυμου αμερικάνικου περιοδικού, που ποντάρει στον ανερχόμενο κινηματογραφικό αστέρα Τζέιμς Ντιν, την περίοδο μεταξύ της πρεμιέρας του «Ανατολικά της Εδέμ» (1955) του Ηλία Καζάν και λίγο πριν την έναρξη των γυρισμάτων της τελευταίας ταινίας του Τζέιμς Ντιν «Επαναστάτης χωρίς αιτία» (1956) του Νίκολας Ρέι, που τον κατέστησε θρύλο και που με την ολοκλήρωσή της ήρθε το θανατηφόρο αυτοκινητιστικό δυστύχημα του νεαρού πρωταγωνιστή.

Για το τέλος αφήσαμε την περιπέτεια διαστήματος «Διάσωση» (The Martian) (2015) του Ρίντλεϊ Σκοτ, σε 3D και με πολύ ντίσκο μουσική ανάμεσα στις σκηνές. 6 αστροναύτες στον πλανήτη Αρη ετοιμάζονται να επιστρέψουν στη Γη, γιατί αναμένεται τεράστια καταιγίδα άμμου. Μέσα στην αναμπουμπούλα ένας αστροναύτης χάνεται, αλλά λόγω κινδύνου για τη ζωή όλων, ο αρχηγός της αποστολής αποφασίζει να θεωρηθεί ο χαμένος, πεθαμένος... Αυτός όμως ζει, κάνει αγώνα επιβίωσης και ψάχνει τρόπο να ειδοποιήσει τη Γη ότι είναι ζωντανός...

ΑΛΙΞ ΝΤΕΛΑΠΟΡΤ
Το τελευταίο χτύπημα

Ταινία μικρή, ενδιαφέρουσα και με οικονομία διαλόγου, η δεύτερη μεγάλου μήκους, της Γαλλίδας σκηνοθέτιδος Αλίξ Ντελαπόρτ, με τίτλο που αναφέρεται στο φινάλε της 6ης Συμφωνίας του Μάλερ, γνωστής και ως «Τραγικής». Ο ήρωας του έργου δέχεται τρία χτυπήματα της μοίρας που συμβολικά αποδίδονται με τρία χτυπήματα των κρουστών της ορχήστρας. Ο ίδιος ο Μάλερ, αναθεωρώντας την 6η Συμφωνία του, έθεσε στη διακριτική ευχέρεια του εκάστοτε διευθυντή ορχήστρας, το να «παίξει» ή όχι, το τρίτο, το τραγικό χτύπημα, το χτύπημα της «συντριβής». Αρκετές οι αδυναμίες της απρόσμενα συγκινητικής και πολύτιμης ταινίας, που δεν χρησιμοποιεί στερεότυπα και κλισέ. Το θέμα «ασήμαντο» αλλά πολυδιάστατο, βαθιά κοινωνικό και ρεαλιστικό, κινηματογραφημένο με τρόπο πολύ προσωπικό και λεπτεπίλεπτο, με περίσσια αγάπη για τους χαρακτήρες, κατά τρόπο που να αποφεύγει την αθλιότητα και τη συγκατάβαση, έννοιες εγγενείς του θέματος. Ο σχεδόν 14χρονος, σιωπηλός και ανήσυχος Βικτόρ, ζει με την μητέρα του σε τροχόσπιτο στο Μονπελιέ, σε έναν καταυλισμό φτωχών ανθρώπων. Η μητέρα του, χτυπημένη διπλά και από την καπιταλιστική κρίση αλλά και τον καρκίνο, μοιάζει να προετοιμάζει σιωπηλά το θάνατό της, να κλείνει «τρύπες» και «ανοιχτούς λογαριασμούς»...

Φωτεινή και αισιόδοξη ταινία ενηλικίωσης με τον πυρήνα της ίντριγκας να επικεντρώνεται στη σταδιακή εξημέρωση πατέρα και γιου, του πανταχόθεν πιεσμένου Βικτόρ. Η αρρώστια της μητέρας, το σχολείο, το ποδόσφαιρο - είναι καλός και ο προπονητής τον πιέζει να δώσει εξετάσεις στη σχολή ποδοσφαίρου - και τέλος ο πατέρας του, που ποτέ δεν γνώρισε και που τώρα αποφασίζει να κάνει τα πάντα για να τον συναντήσει. Γιατί ο πατέρας του, γνωστός διευθυντής ορχήστρας, ακριβώς την περίοδο αυτή βρίσκεται στο Μονπελιέ για να διευθύνει με τη Συμφωνική της πόλης την 6η Συμφωνία του Μάλερ. Η ζωή του Βικτόρ ίδιο παζλ, εκείνος με θάρρος και κουράγιο προσπαθεί να πάρει την κατάσταση στα χέρια του, να συναρμολογήσει τα κομμάτια της, επιλέγοντας να διώξει μακριά το τρίτο και τελευταίο χτύπημα, εκείνο της συντριβής...

Με τους: Ρομέν Πολ, Κλοτίλντ Εσμέ, Γκρεγκορί Γκαντεμπουά, κ.ά.

Παραγωγή: «Le dernier coup de marteau», Γαλλία (2014)

ΛΟΥΚΑΣ ΜΠΕΛΒΟ
Μήπως είσαι ο τύπος μου;

Ο Βέλγος σκηνοθέτης Λουκάς Μπελβό, που πριν τρία χρόνια εντυπωσίασε με το περίφημο «38 μάρτυρες» (2012), βγαίνει ξανά στο προσκήνιο, με μια εκπληκτική ταινία με δύο γοητευτικούς πρωταγωνιστές. Με καταλυτικό ρεαλισμό αποτυπώνει την ακτινογραφία μιας ερωτικής σχέσης που πνίγεται στην ταξική απόσταση που χωρίζει τους δύο εραστές. Απ' αυτήν την άποψη, η ταινία βρίσκεται στο ίδιο μήκος κύματος με τη «Ζωή της Αντέλ» (2013) του Αμπνελατίφ Κεσίς. Στην «Αντέλ», βέβαια, το θέμα (discours) περί ταξικού στοιχείου εμφανίζεται πολύ ουσιαστικότερο και πολυδιάστατο, επειδή ακριβώς ο Κεσίς απογυμνώνει την ερωτική σχέση από τα κοινωνικά της βαρίδια (οικογένεια κ.λπ.) και επιλέγει ως αντικείμενο ανάλυσης μια ομοφυλοφιλική σχέση. Και η γήινη πρωταγωνίστρια του Μπελβό, η Εμιλί Ντεκέν, θυμίζει τη γήινη Αντέλ Εξαρχόπουλος, γιατί και οι δύο χαρακτήρες που υποδύονται, «πατάνε» στο ότι «δεν ντρέπονται που ανήκουν στην εργατική τάξη». Με αλληλουχία σκηνών, ελαφρών αλλά και άλλων, με απύθμενο βάθος, με πανέξυπνη αίσθηση οικονομίας στην αφήγηση και με απόλυτα προσωπικό και καθαρό ύφος στη γραφή της, η ταινία μαρκάρει την ουσιαστική της διαφορετικότητα από άλλες ρομαντικές κωμωδίες, παρεκκλίνοντας από τη ροζ εικόνα του παραδοσιακού ρομάντζου στη μεγάλη οθόνη...

Ο Μπελβό σκιαγραφεί με μεγάλη εντιμότητα και χωρίς προστατευτικά πέπλα τους πρωταγωνιστικούς του χαρακτήρες. Ο δημιουργός δεν παίρνει θέση στην ταξική πολιτισμική σύγκρουση υπέρ του ενός ή του άλλου, μια που και στους δύο εραστές, εγγενή ταξικά στοιχεία είναι ριζωμένα μέσα τους, πολύ βαθιά. Σ' ένα κομμωτήριο της πόλης Αράς (γενέτειρας του Ροβεσπιέρου) στη βόρεια Γαλλία, εργάζεται η Τζένιφερ, μόνη μητέρα με παιδί. Μια μέρα εμφανίζεται ένας καινούργιος πελάτης. Είναι ένας Παριζιάνος καθηγητής Φιλοσοφίας, που πήρε μετάθεση για το Αράς, όπου θα παραμείνει για ένα χρόνο, διδάσκοντας σε Λύκειο. Ο καθηγητής - με ειδίκευση στη σκανδιναβική και γερμανική φιλοσοφία - και συγγραφέας ενός βιβλίου είναι γόνος αστικής παρισινής οικογένειας και βαθιά διαποτισμένος από τα συστατικά που διαμορφώνουν και χαρακτηρίζουν το «είναι» της τάξης του. Ο ίδιος είναι έντιμος και ειλικρινής και δηλώνει εξαρχής ότι δεν πιστεύει στις σχέσεις... Μάλιστα, η ταινία αρχίζει ακριβώς με τον Κλεμάν - τον καθηγητή - να δίνει τέλος στη σχέση με τη σύντροφό του στο Παρίσι, όταν εκείνη του ζητά ένα παιδί... Ο Κλεμάν, φτάνοντας στη «μισητή» επαρχιακή πόλη, συναντά τη χαριτωμένη και γεμάτη ζωή κομμώτρια και αρχίζει μια ερωτική σχέση μαζί της, μια σχέση χωρίς ισορροπία. Εκείνη, ενστικτώδης, λαϊκή, αποφασιστική γιατί ερωτευμένη, αποζητά ενσυνείδητα μια μόνιμη σχέση, το μεγάλο έρωτα. Εκείνος, εγκλωβισμένος σε φιλοσοφικές και υπαρξιακές βεβαιότητες που αποδεικνύονται αναποτελεσματικές και μυστηριώδεις για το παρελθόν και τις προθέσεις του, την κρατά έξω από τη ζωή του... Η ταινία είναι μεταφορά στον κινηματογράφο του ομώνυμου μυθιστορήματος του Φιλίπ Βιλέν, που αφηγείται μια θλιβερή ερωτική ιστορία μ' έναν τόνο καθόλου θλιβερό.

Ταινία που τη βλέπεις χωρίς να μασουλάς ποπ κορν, εξαιρετική, ταινία δημιουργού, η καλύτερη της βδομάδας και όχι μόνο. Μην την χάσετε!

Με τους: Εμιλί Ντεκέν, Λοΐκ Κορμπερί κ.ά.

Παραγωγή: «Pas son genre», Γαλλία, Βέλγιο (2014)

ΡΟΜΠΕΡΤΟ ΡΟΣΕΛΙΝΙ
Ταξίδι στην Ιταλία

Το 1954, ο Ροσελίνι προτείνει σε μια έκπληκτη κριτική μια ταινία που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ασυνείδητα μπεργκμανικό, ίσως επειδή στη ζωή του σκηνοθέτη είχε μπει με σκανδαλώδη τρόπο μια γυναίκα με επίθετο Μπέργκμαν, σηματοδοτώντας ένα είδος συμβίωσης ανάμεσα στο σινεμά και την ιδιωτική ζωή... Βέβαια, ο Ροσελίνι τοποθετεί τα μη λεχθέντα της ζωής του ζευγαριού της ταινίας σ' ένα πλαίσιο αντίθετο με εκείνο του Σουηδού. Στη βόρεια και παγωμένη ατμόσφαιρα, ο Ιταλός αντιπαραθέτει τη σχεδόν πρωτόγονη ζωτικότητα της Νάπολης. Αμφότεροι, όμως, διερευνούν τις ρωγμές στη συζυγική σχέση. Η Ινγκριντ Μπέργκμαν ήταν έγκυος και στη μυθοπλασία και στην πραγματικότητα στο «Στρόμπολι» (1952) και, ξανά έγκυος, στο ρόλο της μητέρας στο «Ευρώπη '51» (1952). Τώρα, η σχέση της με τον Ροσελίνι - που παραμένει μέχρι σήμερα ο πιο σημαντικός Ιταλός σκηνοθέτης για το στιλ, τη «δέσμευση» και το περιεχόμενο του έργου του - περνά περίοδο κρίσης. Ακριβώς όπως το ζευγάρι Κάθριν και Αλεξάντερ, που φτάνουν από το Λονδίνο στη Νάπολη να πουλήσουν ένα ακίνητο που κληρονόμησαν. Παντρεμένοι 8 χρόνια, είναι η πρώτη φορά που βρίσκονται κάπου μόνοι τους, πρόσωπο με πρόσωπο με τον εαυτό τους. Το σύνθετο εσωτερικό ταξίδι κάνει να αναδυθούν στην επιφάνεια σωρευμένες ρωγμές στη συζυγική σχέση, ρήξη που φτάνει ως το διαζύγιο...

Η ταινία - χωρίς σενάριο, που γυρίζεται μέρα τη μέρα θέλοντας να εμφυτεύσει μια σχέση ανάμεσα στους χαρακτήρες και το χώρο που αυτοί βρίσκονται - προβλήθηκε στην Ιταλία μια περίοδο που η εκτίμηση για τον Ροσελίνι είχε πάρει την κατιούσα, έτσι η ταινία υποτιμήθηκε. Στη Γαλλία, η ταινία έτυχε εκτίμησης τόσης που μετατράπηκε σε κάτι σαν είδος μανιφέστου του νέου κύματος. Η ταινία θεωρείται ενδιαφέρον έργο, ίσως το καλύτερο της δεύτερης περιόδου του σκηνοθέτη...

Με τους: Ινγκριντ Μπέργκμαν και Τζορτζ Σάντερς

Παραγωγή: «Viaggio in Italia», Ιταλία (1954)



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ