Αγώνα δρόμου κάνουν και φέτος χιλιάδες νέες μητέρες και ζευγάρια στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν μια θέση για το παιδί τους στους δημοτικούς βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς. Η κατάσταση που επικρατεί στους σταθμούς εντείνει την αγωνία τους: Η υποβάθμιση και οι περικοπές στη χρηματοδότησή τους, οι ελλείψεις σε προσωπικό, σε υποδομές, ακόμα και σε αναλώσιμα, εμφανίζονται κάθε χρόνο με πιο έντονο τρόπο. Παράλληλα, η ανεργία και η ανασφάλεια, η φορολεηλασία και η επίθεση στους μισθούς των νέων γονιών καθιστούν απαγορευτικό το κόστος των ιδιωτικών παιδικών σταθμών και πολλαπλασιάζουν τις αιτήσεις που δέχονται οι δήμοι. Από τους χιλιάδες γονείς που αγωνιούν αν θα γίνει δεκτό το παιδί τους, πολλοί θα δουν την αίτησή τους να απορρίπτεται, ενώ και για όσους σταθούν «τυχεροί» τα προβλήματα δε θα σταματήσουν με την εγγραφή του παιδιού τους στον παιδικό σταθμό.

Ενδεικτική για το δυσβάσταχτο βάρος των τροφείων είναι η αύξηση των αιτήσεων των μητέρων στο πρόγραμμα που υλοποιεί, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ). Η συμμετοχή σε αυτό εξασφαλίζει στα παιδιά τους θέση σε βρεφονηπιακούς, παιδικούς σταθμούς και Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (ΚΔΑΠ) και απαλλαγή από την καταβολή τροφείων. Οι αιτήσεις αυξάνονται με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου, καθώς η συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι ο μόνος τρόπος να στείλουν το παιδί τους στον παιδικό σταθμό οι άνεργες μητέρες, οι αιτήσεις των οποίων δεν γίνονται δεκτές από τους περισσότερους δήμους, αλλά και εργαζόμενες με ολιγόμηνες συμβάσεις, μερική απασχόληση και γενικά ελαστικές εργασιακές σχέσεις, που δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν τα τροφεία. Ετσι, από 24.856 το 2010, οι αιτήσεις ανέβηκαν στις 54.954 το 2011 και την περασμένη χρονιά σκαρφάλωσαν στις 78.348. Από τις περσινές αιτήσεις εγκρίθηκαν λιγότερες από τις μισές, με αποτέλεσμα ο αριθμός των παιδιών που έμειναν εκτός να ξεπεράσει τις 53.000. Στη συνέχεια, το υπουργείο Εργασίας προχώρησε, σε συμφωνία με τους δήμους και τους ιδιωτικούς σταθμούς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, σε μείωση του ανώτατου ορίου ετήσιας δαπάνης που καταβάλλει η ΕΕΤΑΑ για κάθε παιδί κατά 12,5%, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για να επιβληθούν τροφεία και πληρωμές και στις μητέρες που έγιναν δεκτές στο πρόγραμμα και κάνοντας «σκόντο» στις ανάγκες των παιδιών για επαρκές παιδαγωγικό προσωπικό και υλικό, για κατάλληλες υποδομές και διατροφή.

Τα μηνιαία τροφεία στους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς αποτελούν ένα ακόμα «χαράτσι» για τη λαϊκή οικογένεια. Η απαλλαγή των γονιών από αυτό προϋποθέτει ετήσιο οικογενειακό εισόδημα τόσο χαμηλό που συνεπάγεται οξύτατο πρόβλημα επιβίωσης. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τις αναρτήσεις στις ιστοσελίδες τους, ο Δήμος Περιστερίου απαλλάσσει από τα τροφεία τις οικογένειες με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 10.000 ευρώ και μονογονεϊκές οικογένειες με ετήσιο εισόδημα έως 20.000 ευρώ, ενώ ο Δήμος Καλλιθέας θέτει ως όριο τα 7.000 και τα 15.000 ευρώ αντίστοιχα. Πολλοί δήμοι, μεταξύ των οποίων και οι παραπάνω, δεν δέχονται αιτήσεις ανέργων. Καθώς η γυναικεία ανεργία καταγράφει θηριώδη ποσοστά, προβάλλεται ακόμα και το «επιχείρημα» πως οι άνεργες μητέρες δε χρειάζονται παιδικό σταθμό, αφού μπορούν να κρατήσουν οι ίδιες το παιδί τους στο σπίτι. Ο αποκλεισμός των παιδιών των ανέργων δε στερεί μόνο στις μητέρες τη δυνατότητα να ψάξουν για μια θέση εργασίας αλλά και στα ίδια τα παιδιά το δικαίωμά τους στην προσχολική αγωγή, που είναι σημαντική για την κοινωνικοποίηση και την ομαλή ανάπτυξή τους.

Το ύψος των τροφείων κλιμακώνεται μαζί με το οικογενειακό εισόδημα, έτσι που αποτελεί σημαντικό κόστος για κάθε οικογένεια. Για παράδειγμα, ο Δήμος Περιστερίου ορίζει τα μηνιαία τροφεία στα 80 ευρώ όταν το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κυμαίνεται ανάμεσα στις 35 και 40 χιλιάδες ευρώ. Για την αντίστοιχη εισοδηματική κατηγορία (άνω των 35 χιλιάδων) ο Δήμος Καλλιθέας ορίζει μηνιαία τροφεία ύψους 100 ευρώ. Με δεδομένο ότι τα τροφεία καταβάλλονται για 11 μήνες το χρόνο, για όλο δηλαδή το έτος με εξαίρεση τον Αύγουστο που οι σταθμοί δε λειτουργούν, το ετήσιο κόστος φτάνει τα 880 και 1.100 ευρώ. Τα εισοδήματα βεβαιώνονται από τα εκκαθαριστικά της εφορίας, αφορούν δηλαδή εισοδήματα της περασμένης χρονιάς που είναι όμως πιθανό πλέον να μην υπάρχουν, να έχουν σήμερα συρρικνωθεί από τις αλλεπάλληλες μειώσεις στους μισθούς και τα μεροκάματα.

Οι νέοι γονείς όμως δεν αναγκάζονται να βάλουν το χέρι στην τσέπη μόνο για τα τροφεία. Στη δική τους πλάτη πέφτει πρόσθετο βάρος, αφού κατά τη διάρκεια της χρονιάς πρέπει να πληρώσουν για αναλώσιμα υλικά που είναι αναγκαία για τις δραστηριότητες των παιδιών αλλά και για διάφορες πολιτιστικές και άλλες δραστηριότητες των παιδιών (π.χ. για θεατρικές παραστάσεις, εκδρομές, κ.τ.λ.). Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς που φτάνει στο τέλος της, δεν ήταν λίγοι οι σταθμοί στους οποίους παρουσιάστηκαν σημαντικές ελλείψεις. Και πάλι οι γονείς κλήθηκαν να πληρώσουν για υλικά, όπως απορρυπαντικά, να συνεισφέρουν επιπλέον ποσά για τη σίτιση των παιδιών ή αναγκάστηκαν να δίνουν στα παιδιά φαγητό από το σπίτι.

Δίπλα σε αυτά οξύνονται μια σειρά από προβλήματα. Στον αέρα βρίσκονται η στελέχωση, η χρηματοδότηση και τελικά η ίδια η λειτουργία των παιδικών σταθμών. Εκατοντάδες συμβάσεις που αφορούν παιδαγωγικό και βοηθητικό προσωπικό λήγουν και παραμένει άγνωστο πόσοι παιδικοί σταθμοί θα λειτουργήσουν και πόσα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να φιλοξενήσουν τη νέα σχολική χρονιά. Ακόμα κι όταν προσλαμβάνεται προσωπικό, αυτό γίνεται με ολιγόμηνες, ακόμα και δίμηνες συμβάσεις, με τις αρνητικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται όσον αφορά στην παιδαγωγική διαδικασία. Οι συμβάσεις των παιδιάτρων λήγουν χωρίς να ανανεώνονται, αφήνοντας τα παιδιά χωρίς ιατρική παρακολούθηση. Τέλος, παραμένουν τα κτιριακά προβλήματα, με πολλούς σταθμούς να στεγάζονται σε ακατάλληλα κτίρια, σε ορόφους πολυκατοικιών, χωρίς προαύλιο χώρο.

Αδιέξοδες και επιζήμιες για τη λαϊκή οικογένεια είναι και οι κινήσεις στις οποίες προχωρούν ορισμένες διοικήσεις δήμων, με τη δημιουργία «κοινωνικών επιχειρήσεων», συνεταιρισμών δηλαδή απολυμένων συμβασιούχων και άλλων ανέργων. Αντί να διατηρούν υποδομές, να προσλαμβάνουν προσωπικό και να παρέχουν οι ίδιοι κοινωνικές υπηρεσίες, οι δήμοι θα τις αγοράζουν από τους συνεταιρισμούς αυτούς. Στη θέση των βρεφονηπιακών σταθμών ένας δήμος θα αγοράζει φθηνές υπηρεσίες από έναν τέτοιο συνεταιρισμό, που, όμως, δε θα μπορεί να διαθέτει το απαραίτητο παιδαγωγικό προσωπικό, τον εξοπλισμό, την υποδομή και τα μέσα για να τις παρέχει σε όλους και σε υψηλό επίπεδο. Παράλληλα, μέσα από τις «κοινωνικές επιχειρήσεις» ανοίγει ο δρόμος για να βάλουν οι ιδιώτες χέρι στις υπηρεσίες προσχολικής αγωγής, για να προχωρήσει η ιδιωτικοποίησή τους, με όλες τις αρνητικές συνέπειες που αυτή συνεπάγεται για το κόστος και την ποιότητά της.

Μπροστά στην κατάσταση αυτή, από τώρα οι νέες μητέρες και τα νέα ζευγάρια να συνδεθούν με τους συλλόγους της ΟΓΕ, τα σωματεία τους, να δημιουργήσουν επιτροπές αγώνα για να μην απορριφθεί καμία αίτηση από τους δήμους. Να γυρίσουν παράλληλα την πλάτη στο ρατσιστικό δηλητήριο της Χρυσής Αυγής, που, με στόχο να αθωώσει την αντιλαϊκή πολιτική, προβάλλει ως αιτία των προβλημάτων τους μετανάστες και τα παιδιά τους.

Μέσα από τα εργατικά σωματεία, τους συλλόγους και τις ομάδες της ΟΓΕ, τους συλλόγους και τις επιτροπές γονέων, τις Λαϊκές Επιτροπές στις συνοικίες, να παλέψουν για το δικαίωμα των παιδιών στη δημόσια και δωρεάν προσχολική αγωγή, διεκδικώντας:

-- Αμεση κρατική επιχορήγηση στους δήμους για να αντιμετωπιστεί η σημερινή εκρηκτική κατάσταση.

-- Να γίνουν δεκτά όλα τα παιδιά Ελλήνων και μεταναστών στους δημοτικούς παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς, χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

-- Αμεση αξιοποίηση κρατικών και δημοτικών κτιρίων.

-- Να καταργηθούν τα τροφεία και οι πληρωμές από τους γονείς.

-- Να μην κλείσει κανένας σταθμός. Να μη γίνει καμιά απόλυση. Να μονιμοποιηθούν όλοι οι συμβασιούχοι χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

-- Αποκλειστικά κρατικούς δημόσιους δωρεάν σύγχρονους και ασφαλείς παιδικούς σταθμούς με κτιριακή επάρκεια, καταλληλότητα, υποδομή, ποιότητα του φαγητού, μόνιμο, εξειδικευμένο και επαρκές προσωπικό. Ενιαίο φορέα προσχολικής αγωγής, ενιαίο παιδαγωγικό πρόγραμμα και χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.