Σάββατο 18 Σεπτέμβρη 2021 - Κυριακή 19 Σεπτέμβρη 2021
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ
Τα περιεχόμενα του τεύχους

Της σύνταξης

ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ - ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ομιλία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, στη συζήτηση στη Βουλή για τις πρόσφατες πυρκαγιές

Ιδεολογική Επιτροπή της ΚΕ: Οι νέες προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ: Στην υπηρεσία του κεφαλαίου με νέο περιτύλιγμα

150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΙΣΙΝΗ ΚΟΜΜΟΥΝΑ

Λουκάς Αναστασόπουλος: Από τη Γαλλική Επανάσταση στην Παρισινή Κομμούνα

Κωστής Μπορμπότης: Η χρεοκοπία του αναρχισμού και του μικροαστικού σοσιαλισμού μέσα από την πείρα της Κομμούνας

200 ΧΡΟΝΙΑ ΜΑΡΞ - ΕΝΓΚΕΛΣ

Εισαγωγικό σημείωμα

Michael Kubi: Για την υπεράσπιση της «Διαλεκτικής της Φύσης» του Ενγκελς

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΤΟ ΝΕΟ ΤΕΥΧΟΣ ΤΗΣ ΚΟΜΕΠ
Με αφιέρωμα στα 150 χρόνια από την Παρισινή Κομμούνα

Ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει σήμερα αποσπάσματα από το κείμενο της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ για τις νέες προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ

Η προσπάθεια αναζωπύρωσης των αυταπατών για «προοδευτική διακυβέρνηση»

Από το 2019 και μετά από την ήττα του στις εκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ μπήκε σε μια περίοδο «μετασχηματισμού» - όπως ο ίδιος τη χαρακτήριζε - η οποία τελικά αποδείχτηκε μακρά, καθώς ακόμη δεν έχουν αποκρυσταλλωθεί πλήρως όλες οι πλευρές που τέθηκαν προς συζήτηση (το ζήτημα των όρων της «διεύρυνσης» του ΣΥΡΙΖΑ και η σχέση του με τις υπόλοιπες σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις, το ζήτημα του «ψηφιακού μετασχηματισμού» του κόμματος και της ενίσχυσης των κομματικών του δυνάμεων κ.ά.). Βέβαια, οι διάφορες εσωκομματικές του διαδικασίες οδηγήθηκαν σε αλλεπάλληλες αναβολές εξαιτίας των περιορισμών που επέβαλε η πανδημία, όμως δεν βρίσκεται εκεί η βασική αιτία των δυσχερειών του ΣΥΡΙΖΑ.

Η ουσία βρίσκεται στις δυσκολίες που συναντάει όλο αυτό το διάστημα ο ΣΥΡΙΖΑ να μορφοποιήσει μια πειστική αντιπολιτευτική αιχμή απέναντι στη ΝΔ, που θα του επιτρέπει να προβάλλει τον εαυτό του ως ικανότερο διαχειριστή των αστικών συμφερόντων, αλλά ταυτόχρονα και ως φορέα ενσωμάτωσης της λαϊκής δυσαρέσκειας. Εξάλλου αυτό είναι και το βασικό ζητούμενο της όλης συζήτησης γύρω από τους όρους του λεγόμενου «μετασχηματισμού»: Η βέλτιστη προσαρμογή του ΣΥΡΙΖΑ στις ανάγκες τις αστικής διαχείρισης, με αναβάθμιση της ικανότητας εγκλωβισμού εργατικών - λαϊκών δυνάμεων. Γι' αυτό, όπως έχουμε επισημάνει, «η αντικειμενική δυσκολία του ΣΥΡΙΖΑ να εμφανιστεί ως η πιο αποτελεσματική δύναμη αστικής διαχείρισης έναντι της ΝΔ οξύνει τις αντιφάσεις στην πολιτική του: Προσπαθεί, από τη μια, να εμφανιστεί ως υπεύθυνη αξιόπιστη λύση για την αστική διακυβέρνηση και, από την άλλη, προσπαθεί να οικειοποιηθεί αγωνιστικές και ριζοσπαστικές διαθέσεις» (...)

«Αέρα στα πανιά» των διακηρύξεων του ΣΥΡΙΖΑ δίνει εξάλλου η διεθνής προσπάθεια των αστικών δυνάμεων, με πιο χαρακτηριστική τη διακυβέρνηση Μπάιντεν στις ΗΠΑ, να προβάλλουν την ατζέντα του «Πράσινου New Deal» ως «φιλολαϊκή» διαχείριση του καπιταλισμού («κλιματική κρίση», «πράσινη» ανάπτυξη, «δικαιωματισμός»), με τον ΣΥΡΙΖΑ να προσπαθεί να εμφανιστεί ως ο πιο γνήσιος εκφραστής αυτής της πολιτικής στη χώρα μας. Αντίστοιχα, η διαφαινόμενη ενίσχυση του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (μετά από χρόνια) αλλά και των Πρασίνων ενόψει των γερμανικών εκλογών στα τέλη του Σεπτέμβρη μπορεί να δώσει γενικότερη ώθηση στις σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις στην Ευρώπη.

Στοιχείο που θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην πολιτική και εκλογική παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ το επόμενο διάστημα θα αποτελέσει η πρόσκληση για πολιτικές και κυβερνητικές συμπράξεις, η επίκληση της ανάγκης αξιοποίησης του αναλογικότερου εκλογικού νόμου με τον οποίο θα γίνουν οι επόμενες εκλογές, προς όφελος του σχηματισμού ενός «προοδευτικού μετώπου», μιας νέας «αριστερής κυβέρνησης». Αυτό το στοιχείο θα αξιοποιηθεί τόσο για τον εγκλωβισμό λαϊκών δυνάμεων όσο και για την επιβολή αναδιατάξεων ανάμεσα στις σοσιαλδημοκρατικές και οπορτουνιστικές δυνάμεις υπό τη δική του πολιτική ηγεμονία (...)

Με τον πλέον εμφατικό τρόπο έθεσε το ζήτημα ο Α. Τσίπρας στην ομιλία του στην πρόσφατη Προγραμματική Συνδιάσκεψη, κάνοντας προσκλητήριο για «νίκη έστω και με μία ψήφο, για να φύγει η Δεξιά»στις επόμενες εκλογές, σηματοδοτώντας την πολιτική πίεση και τα εκβιαστικά ψευτοδιλήμματα που επιδιώκει να εντείνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Επιπλέον, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Τώρα πια είμαστε ωριμότεροι. Μάθαμε από τα λάθη μας και πλέον όχι μόνο θέλουμε, αλλά και ξέρουμε πώς να υλοποιήσουμε τα θέλω μας. Με ένα ριζοσπαστικό, αλλά ταυτόχρονα και υλοποιήσιμο πρόγραμμα» (...)

Το πρόγραμμα της επόμενης κυβέρνησης είναι ήδη γνωστό και κοινό για τα κόμματα του κεφαλαίου

Η πραγματικότητα είναι όμως ότι το πρόγραμμα της επόμενης κυβέρνησης, όποια σύνθεση κι αν έχει, είναι δεδομένο στις βασικές κατευθύνσεις του και θα κινηθεί στις αντιλαϊκές ράγες των συμφερόντων του κεφαλαίου.

Είναι το κυβερνητικό πρόγραμμα που σε κάθε του «απόχρωση», είτε με ΝΔ είτε με ΣΥΡΙΖΑ, θα στηρίζεται και θα υλοποιεί την «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», τις Συμβάσεις του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ που ψήφισε η κυβέρνηση της ΝΔ μέσα στο κατακαλόκαιρο με την ανοχή του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΙΝΑΛ. Αυτό το σχέδιο νέας κρατικής στήριξης κερδοφόρων «πράσινων» επενδύσεων για λογαριασμό των επιχειρηματικών ομίλων έχει ήδη προσθέσει νέα βάρη στις πλάτες των μισθωτών εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων.

Γι' αυτό και κοροϊδεύει ο ΣΥΡΙΖΑ όταν λέει ότι αύριο θα μπορεί να εφαρμόσει πλέον «ανεμπόδιστος το πρόγραμμά του» αφού δεν δεσμεύεται από μνημόνια. Δεσμεύεται από το μνημόνιο των μνημονίων, τη στρατηγική της ΕΕ, τους στρατηγικούς σχεδιασμούς των μονοπωλίων. Από τη στρατηγική αναβαθμισμένης συμμετοχής της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, στο ΝΑΤΟ, στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες με ΗΠΑ και ΕΕ, για την οποία προσηλωμένα εργάστηκαν οι κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ διαδοχικά. Τόσο χτες ως κυβέρνηση όσο και σήμερα ως αντιπολίτευση υπηρέτησε και εξακολουθεί να υπηρετεί με το πρόγραμμα και την πολιτική του την εξουσία του κεφαλαίου.

Εξάλλου η σημερινή πολιτική τόσο της κυβέρνησης όσο και της αντιπολίτευσης των αστικών κομμάτων δείχνει το βέβαιο αντιλαϊκό αύριο, ανεξάρτητα από το κόμμα που θα βρίσκεται στην αστική διακυβέρνηση. Από τη μια μεριά, η νέα αντιλαϊκή ατζέντα υλοποιείται με τα νομοσχέδια που ψηφίζει η κυβέρνηση το ένα πίσω από το άλλο, για τα Εργασιακά, την Εκπαίδευση, την Κοινωνική Ασφάλιση. Από την άλλη μεριά ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝΑΛ, παρότι υποκριτικά διαμαρτύρονται για τους αντιλαϊκούς νόμους, αποδέχονται το στρατηγικό πλαίσιο πάνω στο οποίο αυτοί βασίζονται, ψηφίζοντας τη μεγάλη πλειοψηφία των άρθρων τους.

Σήμερα όλοι, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ, υπόσχονται ξανά καλύτερες μέρες με την εφαρμογή της πολιτικής της «πράσινης μετάβασης», του «Πράσινου New Deal» που εφαρμόζεται στην ΕΕ και στις ΗΠΑ. «Νερό στον μύλο» αυτού του παραμυθιού ρίχνουν και άλλες δυνάμεις (π.χ. ΜέΡΑ25 κ.ά.) που μιλάνε για μια νέα «πράσινη κοινωνική συμφωνία», ενισχύοντας αυταπάτες και ψευδαισθήσεις για μια κοινωνική φιλολαϊκή εκδοχή του «Πράσινου New Deal».

Οταν ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει υποκριτικά ότι έχει «διδαχτεί από τα λάθη» του 2015 - 2019, κρύβει ότι η προηγούμενη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν αποτελούσε μια παρέκκλιση ή ένα «λάθος», αλλά αυτό ακριβώς που είχε ανάγκη η κερδοφορία του κεφαλαίου εκείνη την περίοδο. Γι' αυτόν τον λόγο το δικό του κυβερνητικό έργο προετοίμασε τη σημερινή νέα φάση της αντιλαϊκής επίθεσης, διατηρώντας και ενισχύοντας το αντεργατικό - αντιλαϊκό πλαίσιο με διάφορα προσχήματα. Αντίστοιχα, στο σημερινό αντιλαϊκό έργο που υλοποιεί προς όφελος του κεφαλαίου η ΝΔ θα στηριχτεί το πρόγραμμα της «προοδευτικής διακυβέρνησης» που ευαγγελίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και κάθε κυβέρνησης την επόμενη μέρα.

Επιπλέον, η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να εμφανίσει τη σημερινή αντιλαϊκή πολιτική ως μια ιδεοληπτική εμμονή της ΝΔ, που δήθεν παρεκκλίνει από την «ευρωενωσιακή κανονικότητα», αποσιωπά το γεγονός ότι είναι ακριβώς η ίδια η στρατηγική της ΕΕ που εφαρμόζεται σε όλα τα κράτη - μέλη, ανεξαρτήτως κυβερνητικής απόχρωσης.

Η ουσία βρίσκεται στο ότι βασικό μέλημα του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και της ΝΔ και όλων των πολιτικών δυνάμεων του κεφαλαίου, είναι η προσπάθεια να ανταποκρίνονται με σταθερότητα αλλά και ευελιξία στις απαιτήσεις της καπιταλιστικής αναπαραγωγής. Να διαμορφώνουν προϋποθέσεις για την ενίσχυση της καπιταλιστικής κερδοφορίας, να ανταποκρίνονται έγκαιρα στις μεταβαλλόμενες ανάγκες του κεφαλαίου, οι οποίες άλλωστε σχετίζονται με τις εξελίξεις στην οικονομία, με τη φάση στην οποία βρίσκεται ο καπιταλιστικός κύκλος, ενώ καθορίζονται από μακροπρόθεσμους στόχους και ιεραρχήσεις της ΕΕ και του εγχώριου κεφαλαίου, λαμβάνοντας υπόψη και τον συσχετισμό ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη και τις διεθνείς ιμπεριαλιστικές συμμαχίες. Με άλλα λόγια, τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η ΝΔ έχουν συγκεκριμένο οδηγό για τη διαμόρφωση της πολιτικής τους, που είναι κοινός και είναι η διασφάλιση και ενίσχυση της καπιταλιστικής κερδοφορίας.

Για παράδειγμα, όλους τους προηγούμενους μήνες το σύνολο των αστικών πολιτικών δυνάμεων κινήθηκε με αξιοθαύμαστη «ομοψυχία» στην εκπόνηση και υλοποίηση μέτρων εκτεταμένης κρατικής παρέμβασης και επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής για τις ανάγκες του κεφαλαίου στην πανδημία. Την ίδια κατεύθυνση ακολούθησαν στην ΕΕ και σε ολόκληρο τον πλανήτη και οι φιλελεύθερες και οι σοσιαλδημοκρατικές, και οι λεγόμενες «συντηρητικές» και οι «πράσινες», όλες οι αστικές πολιτικές δυνάμεις. Αντίστοιχα, στη χώρα μας, ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ κάνουν διαγωνισμό για το ποιος είναι ο «γνήσιος» εκφραστής της μεγάλης κρατικής παρέμβασης και του κεϊνσιανισμού, ποιος θα είναι ο πιο αποτελεσματικός διαχειριστής των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης προς όφελος του κεφαλαίου (...)

Για την ανάγκη ενίσχυσης της στρατηγικής αντιπαράθεσης

Για την αποδόμηση του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ έχει επίσης σημασία, αλλά δεν αρκεί το να αναδεικνύουμε πως ό,τι παρουσιάζει ως δήθεν φιλολαϊκό (π.χ. η «πράσινη μετάβαση») υπηρετεί τις ανάγκες ανάκαμψης του κεφαλαίου. Το κύριο είναι να τεκμηριώσουμε στο έδαφος των οξυμένων λαϊκών προβλημάτων ότι ο καπιταλισμός δεν εξανθρωπίζεται, ότι η καπιταλιστική οικονομία έχει τις δικές της νομοτέλειες που δεν μπορεί να παρακάμψει καμία πολιτική διαχείριση, ότι δεν γίνεται να υπάρξουν φιλολαϊκές λύσεις με την καπιταλιστική ιδιοκτησία να βασιλεύει (π.χ. την απαίτηση του κεφαλαίου για φθηνή εργατική δύναμη). Οι απαιτήσεις αυξάνονται σε αυτό το ζήτημα, καθώς οι διεθνείς τάσεις της αστικής διαχείρισης, και των σοσιαλδημοκρατικών και των φιλελεύθερων πολιτικών δυνάμεων, έχουν φέρει στο προσκήνιο το υποκριτικό ενδιαφέρον για μέτρα περιορισμού ακραίων συνεπειών της καπιταλιστικής βαρβαρότητας, ενώ, με προεξάρχουσα τη διακυβέρνηση Μπάιντεν, παρουσιάζεται το μοντέλο ενός «πράσινου», «έξυπνου», ψηφιακού καπιταλισμού των «δικαιωμάτων» που θα μπορεί να εξομαλύνει τις κοινωνικές αντιθέσεις.

Οι δυνάμεις του ΚΚΕ, εξοπλισμένες με τις προγραμματικές επεξεργασίες και τις πρόσφατες συνεδριακές μας Αποφάσεις, με την ακούραστη δράση μέσα στον λαό, εντείνουν την προσπάθεια για να βγάζουν οι εργαζόμενοι πολιτικά συμπεράσματα, να ισχυροποιείται ο αγώνας και η πάλη ενάντια στον πραγματικό ταξικό αντίπαλο, να μην εγκλωβίζεται ο λαός σε παλιές και νέες αυταπάτες. Αυτό άλλωστε είναι και το «σύγχρονο» και «προοδευτικό».

Το ΚΚΕ έχει επεξεργασμένη και ανατρεπτική πρόταση διεξόδου, την οποία προβάλλει καθημερινά μέσα στο κίνημα της εργατικής τάξης και των σύμμαχων λαϊκών στρωμάτων. Δίνει την επίμονη μάχη για την ανασύνταξη του κινήματος σε ταξική κατεύθυνση, για να δυναμώνει ο αντικαπιταλιστικός - αντιμονοπωλιακός προσανατολισμός. (...)



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ