Eurokinissi

Κοινή βάση και προϋπόθεση στις εκτιμήσεις και τις εκθέσεις της Κομισιόν και του ΔΝΤ η πλήρης εφαρμογή των νέων αντιλαϊκών μέτρων του τρίτου μνημονίου

Καθένας για λογαριασμό των μονοπωλίων που υποστηρίζει και εκπροσωπεί και όλοι μαζί απέναντι στο λαό, θέτουν ως βάση εκκίνησης την πλήρη εφαρμογή των μέτρων που περιλαμβάνονται στο υπό διαμόρφωση τρίτο στη σειρά μνημόνιο, τα αντιλαϊκά προαπαιτούμενα για το οποίο ξεκίνησαν ήδη να ψηφίζονται και να εφαρμόζονται με εντατικούς ρυθμούς από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ που βρίσκεται στο «τιμόνι» της αστικής διαχείρισης.

Η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από τη μελλοντική διαμόρφωση του κρατικού χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ που εκτιμάται ότι θα παραχτεί στα επόμενα χρόνια. Την ίδια ώρα, και ενώ οι «αβεβαιότητες» ως προς τον παράγοντα του ΑΕΠ πολλαπλασιάζονται, οι εκτιμήσεις των επιτελείων της Ευρωζώνης με αυτές του ΔΝΤ κινούνται σε διαφορετικά μήκη και πλάτη, με προφανές αποτέλεσμα να καταγράφονται τεράστιες αποκλίσεις. Σε άλλο μήκος και πλάτος κινούνται και οι εκτιμήσεις τους ως προς τη διαμόρφωση της μάζας του κρατικού χρέους, με την πλευρά του ΔΝΤ να βάζει στο τραπέζι το «κούρεμα» και την επιμήκυνση σε ορίζοντα δεκαετιών, προκειμένου αυτό να καταστεί «βιώσιμο» και διαχειρίσιμο σε μεσοπρόθεσμη περίοδο, μέχρι το 2022, που θεωρείται και το έτος αναφοράς.

Και στη μια και στην άλλη την περίπτωση, οι ιμπεριαλιστικοί Οργανισμοί έχουν ως βάση για τις εκτιμήσεις το εύρος της αντιλαϊκής πολιτικής που θα ακολουθήσει, σε συνδυασμό με τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις (ιδιωτικοποιήσεις κ.ά.) που έχει ανάγκη το κεφάλαιο.

Να υπενθυμίσουμε το γεγονός ότι μετά το προηγούμενο «κούρεμα» (PSI), το έτος 2012, σε συνδυασμό με την «αναδιάρθρωση», η μεγάλη μάζα του παλαιότερης κοπής κρατικού χρέους έφυγε από τα χέρια των ιδιωτών (τράπεζες κ.ά.) για να περάσει κατά κύριο λόγο στα κράτη της Ευρωζώνης. Αυτά με τη σειρά τους, για σημαντικό τμήμα αυτών των δανείων, έδωσαν δεκαετή «περίοδο χάριτος» (μέχρι το 2022), αλλά και επιτόκια πολύ χαμηλότερα από αυτά που «προσφέρει» η πλευρά του ΔΝΤ. Σήμερα το ΔΝΤ, διεκδικεί την περαιτέρω επιμήκυνση, αλλά και το «κούρεμα» των διακρατικών δανείων για την πλευρά της Ευρωζώνης, η οποία, βέβαια, κάθε άλλο παρά πρόθυμη εμφανίζεται στο ενδεχόμενο «κουρέματος», συζητώντας άλλους τρόπους «ελάφρυνσης».

Την ίδια ώρα, η Ευρωζώνη επιδιώκει τη συμμετοχή του ΔΝΤ και στο τρίτο μνημόνιο και βέβαια στη νέα υπό διαμόρφωση δανειακή σύμβαση, συνολικού εκτιμώμενου ύψους 82 - 86 δισ. ευρώ. Σε αυτό το πλαίσιο, η νέα δανειακή σύμβαση θα έρθει να «κουμπώσει» πάνω στα προηγούμενα δάνεια και βέβαια να μεταβάλλει τα όποια σημερινά δεδομένα γύρω από τη διαμόρφωση των κρατικών προϋπολογισμών στην προσεχή περίοδο.

Να υπενθυμίσουμε ότι το PSI (2012) συνδυάστηκε με τη λεηλασία των ασφαλιστικών ταμείων, εξέλιξη που με τη σειρά της οδήγησε σε σειρά από αντιλαϊκά μέτρα. Από την άλλη πλευρά, το «κούρεμα» των ελληνικών τραπεζικών ομίλων έδωσε το «σινιάλο» για νέα πακέτα στήριξης και διάσωσης, με τα «σπασμένα» της καπιταλιστικής κρίσης να φορτώνονται στις πλάτες του λαού.

Το ίδιο αντιλαϊκό σκηνικό, αν και με σαφώς διαφορετικούς όρους, εξελίσσεται και στη σημερινή φάση της καπιταλιστικής κρίσης.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν σε έκθεσή της εκτιμά πως η κατρακύλα του παραγόμενου ΑΕΠ για το 2015 θα διαμορφωθεί από 2% μέχρι και 4%, ενώ προβλέπεται να συνεχιστεί και το 2016 με ρυθμό από 0,5% μέχρι 1,75%. Μάλιστα, για το 2015, προβλέπεται η επανεμφάνιση πρωτογενούς ελλείμματος, μέχρι και 1% του ΑΕΠ, σε μια εξέλιξη που είναι βέβαιο ότι θα αξιοποιηθεί στην κατεύθυνση και συμπληρωματικών αντιλαϊκών μέτρων. Να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη έκθεση είναι απόρροια του αιτήματος που κατέθεσε η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ για ένταξη στον «Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας» (ESM) και βέβαια στο τρίτο μνημόνιο.

Το ΔΝΤ, από την πλευρά του, σε αντίστοιχη έκθεση για το ελληνικό κρατικό χρέος, θολώνοντας το πεδίο, απέφυγε, για την ώρα, να δημοσιοποιήσει την πρόβλεψή του για το ΑΕΠ. Την ίδια ώρα αποδείχνεται «λαλίστατο» όσον αφορά τη διαμόρφωση της μάζας του κρατικού χρέους ως προς το ΑΕΠ (που αποφεύγει να προσδιορίσει...).

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν:

-- Το κρατικό χρέος θα φτάσει στο 165% του ΑΕΠ το 2020 και στο 150% το 2022. Πρόκειται για το... «καλό» αντιλαϊκό σενάριο, το οποίο προϋποθέτει την πιστή εφαρμογή της ομοβροντίας των αντιλαϊκών μέτρων που περιλαμβάνονται στο τρίτο μνημόνιο.

-- Σε διαφορετική περίπτωση (αποκλίσεων από τα μνημόνια), το κρατικό χρέος θα φτάσει το 2020 στο 187% και στο 176% του ΑΕΠ το 2022. Μάλιστα, σε αυτήν την περίπτωση, η πρόβλεψη της Κομισιόν διαμορφώνεται σε επίπεδα ψηλότερα και από αυτή του ΔΝΤ (170% του ΑΕΠ το 2022).

Την ίδια ώρα το ΔΝΤ αναφέρει:

-- «Οι σημαντικές αστοχίες στην εφαρμογή του προγράμματος (δηλαδή του μνημονίου) τον τελευταίο χρόνο, οδήγησαν σε σημαντική αύξηση της χρηματοδοτικής ανάγκης - κατά περισσότερο από 60 δισεκ. ευρώ - που υπολογιζόταν μόλις πριν από μερικές βδομάδες».

-- «Οι προβλέψεις αυτές συνεχίζουν να υπόκεινται σε σημαντικούς κινδύνους αποκλίσεων, τονίζοντας ότι θα μπορούσε να υπάρξει η ανάγκη για επιπρόσθετη περαιτέρω έκτακτη χρηματοδότηση, με συνακόλουθη επιδείνωση της δυναμικής του χρέους».

-- Σε αυτό το πλαίσιο, η «επικαιροποιημένη ανάλυση βιωσιμότητας τους χρέους» του ΔΝΤ επισημαίνει ότι τα κράτη της ΕΕ θα πρέπει να δώσουν στην Ελλάδα μια 30ετή περίοδο χάριτος για την εξυπηρέτηση όλου του ευρωπαϊκού χρέους, συμπεριλαμβανομένων και των νέων δανείων. Επιπλέον, ζητείται και η πολύ δραστική παράταση των περιόδων ωρίμανσης, ή διαφορετικά να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες ετήσιες δημοσιονομικές μεταβιβάσεις στον ελληνικό προϋπολογισμό ή να δεχτούν βαθύ «κούρεμα» εκ των προτέρων για τα δάνειά τους.

-- Παράλληλα, επισημαίνεται πως αν η Ελλάδα βγει στις αγορές και αρχίζει να δανείζεται, ενώ η αξιολόγησή της βρίσκεται χαμηλότερα από την άριστη αξιολόγηση (γεγονός απόλυτα βέβαιο), θα έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω επιδείνωση. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται σε μια τέτοια περίπτωση, το ελληνικό χρέος θα καταστεί μη βιώσιμο για δεκαετίες.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έσπευσε να υιοθετήσει την έκθεση του ΔΝΤ. Στην πραγματικότητα, η επίκληση από την κυβέρνηση της «μη βιωσιμότητας» του κρατικού χρέους δεν αφορά τα λαϊκά συμφέροντα, αλλά τις επιδιώξεις του εγχώριου κεφαλαίου. Η μετακύλιση των αποπληρωμών για το χρέος στο απώτατο μέλλον και βέβαια το «κούρεμα» προσδίδουν «βαθμούς ελευθερίας» στη διαμόρφωση των κρατικών προϋπολογισμών, σημαίνουν δυνατότητα για παραπέρα κρατικές ενισχύσεις, φοροελαφρύνσεις και άλλα μέτρα σε όφελος των ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων. Και βέβαια αυτό θα συνδυαστεί με τα αντιλαϊκά μέτρα και την κλιμάκωσή τους, που θεωρούνται δεδομένα, σύμφωνα με όλους τους υπολογισμούς.

Είναι φανερό το γεγονός ότι τα λαϊκά στρώματα, δεν πρέπει να ξεγελαστούν από την όποια «αξιοποίηση» των διαφόρων εκθέσεων του ενός ή του άλλου ιμπεριαλιστικού κέντρου, όποια πλευρά του κεφαλαίου και των αστικών κυβερνήσεων κι αν επιχειρεί να την κάνει και με όσους «φιλολαϊκούς» μανδύες και να προσπαθούν να την ντύσουν...

Στο σημερινό 4σέλιδο «Διεθνή και Οικονομία» μπορείτε να διαβάσετε τα εξής:

-- ΔΝΤ - Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Οι εκθέσεις για τη βιωσιμότητα του ελληνικού κρατικού χρέους και οι οξυμένες αντιθέσεις πίσω από τη σχετική συζήτηση.

-- Ευρωζώνη: Οξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών με φόντο τη συζήτηση και τις αποφάσεις για την Ελλάδα.

-- Ιράν: Ανοίγει ο δρόμος για μπίζνες μετά τη συμφωνία της Βιέννης - Ανακατεύεται η τράπουλα στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

-- Τουρκία: Διεργασίες για συγκρότηση κυβέρνησης και ανησυχίες για την «ανάπτυξη».

Η τουρκική αστική τάξη «παίζει» παιχνίδια για να σώσει τα συμφέροντά της, στις πλάτες και του κουρδικού λαού (φωτ. μικρό προσφυγόπουλο Κούρδων στη μεθόριο με τη Συρία)

Οι παραπάνω δηλώσεις ανήκουν στον επικεφαλής της Τουρκικής Ενωσης Επιμελητηρίων και Χρηματιστηρίων Εμπορευμάτων (TOBB) Ριφάτ Χισαρσίκλιογλου.

Αντίστοιχες δηλώσεις έκανε την περασμένη βδομάδα και η επικεφαλής της εργοδοτικής ένωσης TUSIAD Κασάν Μπασαράν Σιμές που αναρωτήθηκε «δεν είναι πολύ νωρίς για συζητήσεις σχετικά με πρόωρες εκλογές;» και εξήγησε: «Αντί να εξετάζουμε το σχήμα ή το ποιος θα είναι στην κυβέρνηση, εξετάζουμε το εύρος και τη δύναμή της... Θεωρούμε ότι αυτή η κυβέρνηση (σ.σ. που θα συγκροτηθεί το επόμενο διάστημα) θα πρέπει να θέσει τα βασικά σημεία για το επενδυτικό περιβάλλον στην Τουρκία και να υποστηρίξει την ανάπτυξη» και συνέχισε: «Ελπίζουμε σε μια συνεργασία».

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο υπουργός Οικονομικών, Μεχμέτ Σισμέκ, υποστήριξε ότι «όλοι θέλουν η Τουρκία να έχει μια ισχυρή κυβέρνηση συνεργασίας... Το να έχουμε ξανά εκλογές είναι φυσικά ένα αρνητικό σενάριο, γιατί κάθε άλλη εκλογική αναμέτρηση σημαίνει κατά μία έννοια ότι θα έρθουμε αντιμέτωποι με αβεβαιότητα ουσιαστικά όλο το 2015».

Καθώς την περασμένη βδομάδα ξεκίνησαν και επίσημα οι επαφές για τη διερεύνηση σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας, πλήθυναν οι φωνές που εξέφρασαν την υπαρκτή ανησυχία για τους ρυθμούς καπιταλιστικής ανάπτυξης. Αρκετά δημοσιεύματα επικέντρωσαν στη μεγάλη πτώση των τουρκικών εξαγωγών, στην επιβράδυνση που υπάρχει στη βιομηχανική παραγωγή, στις μικρές προσδοκίες για τους ρυθμούς ανάπτυξης όλου του 2015, ενώ έγινε γνωστό ότι και η Παγκόσμια Τράπεζα αναθεώρησε προς τα κάτω τις εκτιμήσεις της για τη χώρα.

Η συζήτηση για το πώς καλύτερα θα στηριχτεί η οικονομία της χώρας αναζωπυρώθηκε μετά τις κρίσιμες εξελίξεις στο Ιράν, με αρκετούς αναλυτές να εντοπίζουν τους κινδύνους από την εξωτερική πολιτική «απομόνωσης» που έχει ακολουθήσει η Αγκυρα διαρρηγνύοντας δεσμούς με πολλές αραβικές (και όχι μόνο) χώρες. Από αυτήν τη σκοπιά «φούντωσε» ξανά η κουβέντα για τη «σταθερότητα» και τη «συνεργασία» που απαιτείται στο εσωτερικό, μαζί με πολλές παραινέσεις για «αλλαγή γραμμής» στα διεθνή, επιβεβαιώνοντας ότι βρίσκονται σε εξέλιξη μια σειρά, αντιλαϊκές διεργασίες, για να βρει η ντόπια πλουτοκρατία τον καλύτερο τρόπο διασφάλισης, αλλά και αναβάθμισης της θέσης της.

Σ' αυτήν τη βάση, οι συζητήσεις που είχε ο επικεφαλής του AKP, Αχμέντ Νταβούτογλου, (ως αρχηγός του κόμματος που ήρθε πρώτο σε ψήφους στις βουλευτικές εκλογές) με το σοσιαλδημοκρατικό CHP, το εθνικιστικό MHP και το φιλοκουρδικό πολυτασικό HDP ανέδειξαν το ενδιαφέρον όλων να περιφρουρηθεί η «σταθερότητα» της χώρας, δηλαδή η σταθερότητα που χρειάζεται το κεφάλαιο, για να υπερασπιστεί τις επιδιώξεις του απέναντι στους ανταγωνιστές του.

Αν και μετά τις συναντήσεις ενισχύθηκε κι άλλο το σενάριο μιας συγκυβέρνησης AKP - CHP, αξίζει να καταγράψουμε την προθυμία ειδικά του κόμματος HDP να στηρίξει κι αυτό τις προσπάθειες σχηματισμού κυβέρνησης και το έργο του όποιου σχήματος τελικά προκύψει, ανεξάρτητα από το αν το ίδιο το HDP θα πάρει μέρος σε αυτό.

Η μία από τους δύο προεδρεύοντες του HDP Φιγκέν Γιουκσεκντάγκ δήλωνε την περασμένη Κυριακή ότι «είμαστε έτοιμοι να κάνουμε ό,τι χρειαστεί στην περίπτωση που θα κληθούμε να πάρουμε μέρος σε κάθε σχήμα συνεργασίας», ενώ ο άλλος πρόεδρος του κόμματος Σελεχατίν Ντεμιρτάς εξηγούσε την Τρίτη ότι «η νέα κυβέρνηση που θα σχηματιστεί χρειάζεται να πάρει μέτρα επειγόντως, για να εξαλειφθούν οι κίνδυνοι που απειλούν την κοινωνική ειρήνη», αναφερόμενος πρώτα απ' όλα στις ειρηνευτικές συνομιλίες με τους Κούρδους, για το οποίο ο ίδιος σχολίαζε ότι «δεν είναι καιρός να βγουν σπαθιά». Παράλληλα, ο Ντεμιρτάς τόνισε πως μια συγκυβέρνηση AKP - HDP θα μπορούσε να είναι «πολύ ωφέλιμη», αν «δεν αποκλείσει τις αρχές που προβάλλει το HDP».

Από κοντά και το στέλεχος του HDP, Σίρι Σουρέγια Οντέρ, που διευκρίνισε ότι «θα λάβουμε θέση ως εποικοδομητική αντιπολίτευση», αναφερόμενος κι αυτός στην περίπτωση που AKP - CHP εντείνουν τις διαπραγματεύσεις. Διαπραγματεύσεις για τις οποίες - σημειωτέον - αναλυτές υπογραμμίζουν ότι «έκαναν την Τουρκία ακόμα πιο ελκυστική με τα δεδομένα επικερδούς επιχειρηματικής επένδυσης».

Αν και η συμμετοχή του HDP θεωρείται μάλλον απίθανη στη σημερινή φάση, γίνεται καθαρό ότι το συγκεκριμένο κόμμα θα διεκδικήσει ενεργό ρόλο στις διεργασίες αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού σκηνικού που είναι σε πλήρη εξέλιξη, καθώς οι σχέσεις Αγκυρας - Κούρδων ενδεχομένως κρίνουν πολλά ως προς τη συνολικότερη θέση της Τουρκίας στις «ισορροπίες» της περιοχής, που - ξανατονίζουμε - η συμφωνία με το Ιράν θα επηρεάσει πολλαπλά...

Τις ανησυχίες για τη θέση του τουρκικού κεφαλαίου μετέφερε με έναν τρόπο και ο πρώην πρόεδρος της χώρας και ιδρυτικό στέλεχος του AKP Αμπντουλάχ Γκιουλ. Σημειώνουμε ότι ο Γκιουλ «αποσύρθηκε» από την πολιτική εν μέσω πολλών «κουτσομπολιών» για διαφωνίες με τον Ερντογαν και συχνά - πυκνά κάνει προσεκτικές συστάσεις για την ανάγκη να αλλάξει η εξωτερική πολιτική της χώρας.

Μέσα στην περασμένη βδομάδα, λοιπόν, υποστήριξε ότι «πρέπει να αναθεωρήσουμε την εξωτερική πολιτική προς τη Μέση Ανατολή και τον αραβικό κόσμο με πιο ρεαλιστική προοπτική», υποστηρίζοντας ότι η Τουρκία πρέπει να συσφίξει τις σχέσεις της με τα κράτη της Μέσης Ανατολής και της βόρειας Αφρικής, ότι «προκαλεί μεγάλο πόνο το να έχουν αντιπαράθεση μεταξύ τους οι μουσουλμανικές χώρες», ότι «η Τουρκία πρέπει να τις βοηθήσει».

Ενώ καλώντας ανοιχτά σε ενδοαστικό συμβιβασμό πρόσθεσε: «Ο,τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή αποτελεί απευθείας ανησυχία για την Τουρκία. Από αυτήν τη σκοπιά, η χώρα θα έπρεπε να είναι πανίσχυρη στο εσωτερικό. Η τουρκική κοινωνία θα έπρεπε να ζει σε ειρήνη». «Μπορώ να δω ότι υπάρχει ένα πολιτικό περιβάλλον πιο ανοιχτό στο διάλογο», κατέληξε.

Η ανακοίνωση της συμφωνίας με το Ιράν, την περασμένη βδομάδα, αύξησε ραγδαία τα σχέδια τουρκικών επενδύσεων, που σύμφωνα με δημοσιεύματα μπορεί να φτάσουν και τα 50 δισ. δολάρια, μόνο το αμέσως επόμενο διάστημα. Αρκετές εφημερίδες έσπευσαν να εστιάσουν στα οφέλη που θα αποκομίσει η οικονομία, δεδομένης της αναμενόμενης πτώσης τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου (σ.σ. το Ιράν είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής αερίου της Τουρκίας, μετά τη Ρωσία), αλλά και των συμφωνιών οικονομικής συνεργασίας που Αγκυρα - Τεχεράνη είχαν υπογράψει τον τελευταίο χρόνο.

Ωστόσο, την ίδια στιγμή, δεν έλειψαν όσοι διατύπωσαν καθαρά την ανησυχία τους για τις πιθανές ανακατατάξεις σε μια περιοχή, στην οποία η Τουρκία διεκδικεί «ηγετική θέση», θυμίζοντας ότι οι δύο χώρες δεν έχουν πάψει να κοντράρονται, παρά τα (φαινομενικά τουλάχιστον) βήματα βελτίωσης των σχέσεών τους. Ετσι, ορισμένοι αναλυτές σημείωσαν ότι «η επιστροφή του Ιράν στην κεντρική διεθνή πολιτική σκηνή θα δώσει ώθηση στο εμπόριο και την οικονομία της περιοχής, που θα μπορούσε σε αντάλλαγμα να αναδείξει νέες ευκαιρίες για την Τουρκία και τις τουρκικές εταιρείες, αλλά επίσης θα μπορούσε να "σπρώξει μπροστά" τον ιστορικό αντίπαλο της Τουρκίας στην περιφερειακή πολιτική».

Στη βάση αυτή, πολλοί θύμιζαν ότι «οι οικονομικές επιδόσεις της Τουρκίας την περασμένη δεκαετία ήταν κύρια πηγή προσέλκυσης επενδυτικής εμπιστοσύνης». Ενδιαφέρον είχε, μεταξύ άλλων, η άποψη που διατυπώθηκε σε άρθρο, με τίτλο: «Τι θέλουν οι διεθνείς πολιτικοί κύκλοι για την Τουρκία» ότι, με δεδομένο το ότι η λύση του Κουρδικού θα στηρίξει τη «σταθερότητα», αλλά και ότι η Δύση δε θέλει «μια αδύναμη και διαιρεμένη Τουρκία», «διεθνείς κύκλοι θα προτιμούσαν μια συμμαχία μεταξύ AKP και HDP, που είναι οι δύο βασικοί παίκτες στη διαδικασία συμφιλίωσης, η οποία θα βοηθούσε στη βελτίωση των σχέσεων με τους Κούρδους της Συρίας, προς όφελος της διευκόλυνσης της μάχης ενάντια στο ΙΚ».

Ασφαλώς, πολλοί βρήκαν αφορμή να γκρινιάξουν για τη «μοναξιά» της Τουρκίας (εννοώντας τις άσχημες σχέσεις της με Ισραήλ, Αίγυπτο, Συρία κ.τ.λ.) χρεώνοντας προσωπικά στον Ερντογάν τη σημερινή εξωτερική πολιτική και επιδοκιμάζοντας την πρόσφατη παρέμβαση Γκιουλ (βλ. διπλανό θέμα). «Το αστέρι του Ιράν ανατέλλει σήμερα και θα το καταστήσει έναν σημαντικό παίκτη στην περιοχή, όπου μοιράζεται κοινές ανησυχίες με όλα τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπως επίσης και τη Γερμανία, την κυρίαρχη ευρωπαϊκή δύναμη», υπογράμμιζαν ορισμένοι αναλυτές, συμπληρώνοντας ότι πιθανώς θα αυξηθεί «η πίεση για μια πολιτική λύση στη συριακή κρίση, κάτι που επίσης θέλουν Ουάσιγκτον και Μόσχα», «αν η Αγκυρα πιστεύει ακόμα πως μια στρατιωτική κρίση είναι πιθανή, αυτή η συμφωνία βάζει μάλλον το τελευταίο καρφί στο φέρετρο» πολλών από τα σχέδια της τουρκικής πλουτοκρατίας.

Το πράσινο φως της ξέφρενης κούρσας των ανταγωνισμών μεταξύ μονοπωλίων άναψε η συμφωνία της Τρίτης...

Η συμφωνία εξουδετερώνει το βασικό επιχείρημα γεωπολιτικών αντιπάλων του Ιράν σε Δύση (ΗΠΑ, ΕΕ) και Μ. Ανατολή (Ισραήλ, Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες του Κόλπου), με το οποίο είχαν καταφέρει για πολλά χρόνια να επιβάλουν σκληρές κυρώσεις, προσπαθώντας να στραγγαλίσουν την καπιταλιστική οικονομία της χώρας.

Οι δυνατότητες, συνεπώς, που ανοίγονται στο άμεσο μέλλον για κάθε τομέα οικονομίας και ζωής στο Ιράν είναι τεράστιες, δεδομένου ότι η χώρα διαθέτει: α) Το 10% των αποδεδειγμένων παγκόσμιων κοιτασμάτων πετρελαίου, β) το 15% των αποδεδειγμένων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, γ) είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου του ΟPEC και ο τέταρτος μεγαλύτερος στον κόσμο, δ) διαθέτει επίσης τα μεγαλύτερα κοιτάσματα ψευδαργύρου στον κόσμο, τα δεύτερα μεγαλύτερα κοιτάσματα χαλκού και τα ένατα κοιτάσματα σιδήρου, ενώ τα αποδεδειγμένα και πιθανά κοιτάσματα χρυσού εκτιμάται πως ξεπερνούν τους 320 τόνους, ε) είναι η μεγαλύτερη αγορά στην ευρεία Μέση Ανατολή, καθώς πρόκειται για χώρα με πληθυσμό περίπου 80.000.000 κατοίκων!

Οταν, λοιπόν, την Τρίτη έκλεισε η πολυπόθητη συμφωνία, έπειτα από πολύμηνες και δύσκολες διαπραγματεύσεις και αρκετές παρατάσεις, τότε άμεσα «δόθηκε» το πράσινο φως για τις εντατικές διεργασίες σε ξένες κυβερνήσεις και μονοπώλια με στόχο ένα σημαντικό μερίδιο από την ιρανική αγορά σε ό,τι τομέα οικονομικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας μπορεί κανείς να φανταστεί: Από τα φημισμένα περσικά χαλιά (που τους επόμενους μήνες θα μπορούν να εξάγονται, μετά από χρόνια εμπάργκο, και στις αγορές των ΗΠΑ), αεροπλάνα και αυτοκίνητα, αγωγούς φυσικού αερίου, πετροχημική βιομηχανία, αγροτική παραγωγή και βιομηχανία τροφίμων έως σχέδια παραγωγής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές, ασφάλειες, χρηματοπιστωτικές και τραπεζικές επενδυτικές δραστηριότητες, αξιοποίηση απορριμμάτων και ανθρωπίνων λυμάτων, έως τεχνολογία υπολογιστών, κινητά τηλέφωνα, τηλεπικοινωνίες κ.ά...

Δεκάδες κρουνοί ζεστού χρήματος θα ανοίξουν πιθανότατα προς το τέλος τρέχοντος έτους - αρχές 2016 - και στο χρηματοπιστωτικό τομέα, αφού η άρση των διεθνών και δυτικών κυρώσεων θα επαναφέρει στο ιρανικό κράτος πολλές δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια περιουσιακών στοιχείων και κεφαλαίων που είχαν «παγώσει» λόγω εμπάργκο.

Συνεπώς, δεν είναι να απορεί κανείς από το στενό «φλερτ» δεκάδων ξένων αξιωματούχων στο Ιράν, και διευθυντικών στελεχών πολυεθνικών και μικρότερων ομίλων, καθώς με γοργούς ρυθμούς ο ένας μετά τον άλλον ετοιμάζουν βαλίτσες για Τεχεράνη...

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο πρώτος από τους υψηλόβαθμους ξένους αξιωματούχους που μεταβαίνει από αύριο κιόλας στην Τεχεράνη είναι ο 55χρονος Γερμανός αντικαγκελάριος, υπουργός Οικονομίας και Ενέργειας, αλλά και ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.

Ο Γκάμπριελ θα είναι στο Ιράν από τις 19 έως τις 21 Ιούλη ως επικεφαλής μικρής αντιπροσωπείας Γερμανών βιομηχάνων και επιστημόνων, με στόχο την τόνωση του διμερούς εμπορίου που, ενώ το 2010 ξεπερνούσε τα 4,7 δισεκατομμύρια ευρώ, πέρσι (λόγω δυτικών κυρώσεων) μειώθηκε στο 2,1 δισεκ. ευρώ. «Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τη γερμανική βιομηχανία στην ομαλοποίηση και ενίσχυση των οικονομικών σχέσεων με το Ιράν μετά τη συμφωνία της Τρίτης», σημείωνε ανακοίνωση του γερμανικού υπουργείου Οικονομίας και Ενέργειας. Την ίδια στιγμή, ο Ούλριχ Γκρίλο, ο επικεφαλής του γερμανικού ΣΕΒ προέβλεπε ότι το γερμανο-ιρανικό εμπόριο θα ξεπεράσει τα 10 δισεκ. ευρώ ετησίως τα επόμενα λίγα χρόνια...

Το ενδιαφέρον των Γερμανών φαίνεται πως εστιάζεται στις εξαγωγές γερμανικών αυτοκινήτων και τεχνολογίας στο Ιράν, αλλά και σε ενεργειακά έργα με βάση Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στα οποία έχουν διεθνές προβάδισμα (π.χ. φωτοβολταϊκά, αιολική). Δεν είναι όμως οι Γερμανοί οι μόνοι Δυτικοευρωπαίοι που ενδιαφέρονται έντονα.

Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Λοράν Φαμπιούς, εξήγγειλε προχτές πως μέσα στις επόμενες μέρες θα μεταβεί και αυτός στην Τεχεράνη για συζητήσεις με στόχο την ομαλοποίηση των διμερών εμπορικών σχέσεων, ενώ τις επόμενες βδομάδες το δρόμο για την ιρανική πρωτεύουσα αναμένεται να πάρουν και άλλοι αξιωματούχοι της «Γηραιάς Ηπείρου», κυρίως από τις άλλες χώρες - μέλη της ΕΕ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν προλάβει καλά - καλά να στεγνώσει το μελάνι από τις υπογραφές στη διεθνή συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, προγραμματίστηκε η πρώτη διεθνής συνδιάσκεψη επενδυτών - καπιταλιστών ΕΕ και Ιράν στη Βιέννη για την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή (23-24 Ιούλη).

Η συνδιάσκεψη εμπορίου και επενδύσεων αναμένεται να φέρει στη Βιέννη εκατοντάδες αξιωματούχους και στελέχη επιχειρήσεων από το Ιράν, την Αυστρία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία και άλλες χώρες της ΕΕ που ενδιαφέρονται ζωηρά για μπίζνες στην Τεχεράνη, αφού η συνάντηση θα τους δώσει την ευκαιρία να βολιδοσκοπήσουν προθέσεις, σχέδια και δυνατότητες για μελλοντικά «χρυσά συμβόλαια». Στη συνάντηση αναμένεται να δώσει το «παρών» και ο Ιρανός υπουργός Βιομηχανίας, Εμπορίου και Ορυκτών Πόρων, Ρεζά Νεματζαντέχ, που θα είναι επικεφαλής πολυάριθμης αντιπροσωπείας επιχειρηματιών από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, πετροχημικές βιομηχανίες, ορυχεία, αυτοκινητοβιομηχανίες, βιομηχανίες αεροναυπηγικής κ.ά.

Η επικείμενη επιχειρηματική και εμπορική συνδιάσκεψη ΕΕ - Ιράν στη Βιέννη έχει την προσωπική «σφραγίδα» του Ιρανού Προέδρου, Χασάν Ροχανί, που έσπευσε προχτές να ευχαριστήσει τηλεφωνικά τον Αυστριακό ομόλογό του, Χέινζ Φίσερ, μεταξύ άλλων, και για τη φιλοξενία των πολύμηνων διαπραγματεύσεων για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα τονίζοντας: «Η συνδιάσκεψη θα έχει τεράστια επιρροή στη διεθνή και περιφερειακή συνεργασία, αφού η επικείμενη οικονομική ανάπτυξη του Ιράν μέσω επενδύσεων και επιχειρηματικότητας θα συμβάλει τελικά στη σταθερότητα αυτής της "εκρηκτικής" περιοχής και θα συμβάλει στην ειρήνη, στην ασφάλεια και την ευημερία».

Ενα από τα μεγαλύτερα πεδία όξυνσης του ανταγωνισμού μεταξύ των μονοπωλίων αφορά τα τεράστια κοιτάσματα της χώρας σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αφού η συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα ανακατεύει συνολικά την τράπουλα μεταξύ «παλιών» και «νέων» ανταγωνιστικών μονοπωλίων στην ευρύτερη περιοχή.

Πρώτα από όλα, όταν ξαναβγεί το ιρανικό αργό πετρέλαιο στις διεθνείς αγορές είναι βέβαιο πως θα προκαλέσει νέα σημαντική πτώση στις διεθνείς τιμές πώλησης του «Μαύρου Χρυσού», πράγμα που έγινε ήδη από την περασμένη Τρίτη με τη μείωση των διεθνών τιμών πετρελαίου κατά 1,5 έως 2,4 δολάρια το βαρέλι. Οι Ιρανοί είναι πανέτοιμοι όχι μόνον για αύξηση της πετρελαϊκής παραγωγής επιπλέον κατά 1.000.000 βαρέλια ημερησίως αλλά και για αύξηση των εξαγωγών, έχοντας ήδη αποθηκεύσει πάνω από 30.000.000 βαρέλια πετρελαίου. Σχεδιάζουν επίσης επενδύσεις (ιρανικές και ξένες) πάνω από 500 δισ. δολαρίων για τον εκσυγχρονισμό του πετρελαϊκού τομέα την επόμενη δεκαετία, ενώ κάποια από τα ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα φυσικού αερίου προκαλούν το έντονο ενδιαφέρον επενδυτών από τη Ρωσία, την Ινδονησία, την Κίνα, την Ινδία, την Ελβετία, τη Σιγκαπούρη, τη Μαλαισία, το Ομάν και την Αλγερία. Σε αυτούς θα προστεθούν και επενδυτές πολυεθνικών από τη Δύση όπως οι «Exxon Mobil», BP, «Chevron», «Texaco» που είχαν σταματήσει τις μπίζνες λόγω εμπάργκο. Ενδεχόμενες μπίζνες από τα αμερικανικά ενεργειακά μονοπώλια δεν αποκλείεται να ζημιώσουν, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, τα συμφέροντα ανταγωνιστικών ρωσικών ενεργειακών εταιρειών όπως η «Γκάζπρομ».

Παράλληλα, ξαναζεσταίνεται το μεγαλεπήβολο σχέδιο για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου ΙΡΑΝ - ΠΑΚΙΣΤΑΝ, που είχε ξεκινήσει το 2010 και στόχευε στη δημιουργία αγωγού μήκους 1.800 χλμ. από το Ιράν και το Πακιστάν. Το 2013 το Ιράν είχε ανακοινώσει την ολοκλήρωση του αγωγού από τη δική του μεριά, αλλά το Πακιστάν ανέστειλε τα έργα λόγω κυρώσεων. Στα μέσα της βδομάδας, Πακιστανοί αξιωματούχοι με πρώτον τον υπουργό Πετρελαίου και Φυσικών Πόρων, Σαχίντ Κχακάν Αμπάσι, υπογράμμισαν τη βούληση του Ισλαμαμπάντ να αναβιώσει τη συμφωνία για την τροφοδοσία του Πακιστάν με ιρανικό φυσικό αέριο μέσω του υπό κατασκευή αγωγού.

Αλλοι δύο τομείς όξυνσης του ανταγωνισμού μεταξύ μονοπωλίων αναμένεται να αναδειχθούν οι βιομηχανίες κατασκευής αεροπλάνων και αυτοκινήτων.

Ο Ιρανός υπουργός Μεταφορών, Οδοποιίας και Αστικής Ανάπτυξης, Αμπάς Ακχάντντι, εξέφρασε το έντονο ενδιαφέρον της χώρας του για παζάρια με αμερικανικά και ευρωπαϊκά μονοπώλια που δραστηριοποιούνται στο χώρο της αεροναυπηγικής όπως η «Boeing» και η «Airbus», μεταβαίνοντας τον Ιούνη στη Διεθνή Αεροπορική Εκθεση του Παρισιού. Εκεί βολιδοσκόπησε το έδαφος για την αγορά δεκάδων επιβατικών αεροσκαφών για το γηρασμένο στόλο της ιρανικής πολιτικής αεροπορίας ύψους αρκετών δεκάδων δισ. δολαρίων.

Εντονο ενδιαφέρον δείχνουν οι Ιρανοί και για τις εισαγωγές δυτικών αυτοκινήτων. Ομως, μολονότι οι Ευρωπαίοι είχαν ένα καλό μερίδιο στην ιρανική αγορά Ενέργειας, αυτοκινήτων, αεροναυπηγικής, ιδιαίτερα πριν την επιβολή των δυτικών κυρώσεων πριν από μερικά χρόνια, τώρα φαίνεται ότι δεν θα βρουν εύκολα τις προνομιακές θέσεις που είχαν αφήσει π.χ. στην ιρανική αγορά αυτοκινήτου. Οι γαλλικές αυτοκινητοβιομηχανίες «Ρενό» και «Πεζό - Σιτροέν» που είχαν κάποτε τη μερίδα του λέοντος στην ιρανική αγορά αυτοκινήτου σήμερα είναι αντιμέτωπες με 13 ιρανικές δημόσιες και ιδιωτικές αυτοκινητοβιομηχανίες (με πρώτες την «Κhodro» και τη «Saipa»), και κυρίως τις κινέζικες αυτοκινητοβιομηχανίες («Cherry Auto», «Lifan Industry», «Zhejang Geely) που κάλυψαν γρήγορα το κενό που δημιούργησαν οι δυτικές κυρώσεις.

Σε κάθε περίπτωση, είναι φανερό πως το Ιράν προβάλλει στα ξένα μονοπώλια σαν «φάρος» επενδύσεων και «χρυσών συμβολαίων» λίγα χρόνια μετά το έστω και μικρό ξεπέρασμα της τελευταίας μεγάλης καπιταλιστικής κρίσης του 2008. Η ξέφρενη κούρσα των μεγάλων ανταγωνισμών μεταξύ τους, με δεδομένα τα μεγέθη της ιρανικής αγοράς αλλά και το φθηνό, πλην μορφωμένο και εξειδικευμένο, εργατικό δυναμικό, μόλις άρχισε. Ωστόσο, δεν θα πρέπει κανείς να έχει αυταπάτες πως η έντονη επαναδραστηριοποίηση των δυτικών μονοπωλίων στην περιοχή θα βγάλει τάχα τον ιρανικό λαό από τη φτώχεια και θα τον κάνει να τρώει με «χρυσά κουτάλια». Μία μικρή βελτίωση της ζωής σε διάφορα επίπεδα ίσως να είναι από τα λίγα πιθανά «κέρδη», αφού όσο παραμένουν τα μέσα παραγωγής σε Ιρανούς και ξένους κεφαλαιοκράτες, η ιρανική εργατική τάξη θα παραμένει δέσμια εκμετάλλευσης και θα εξακολουθεί να δίνει το σκληρό αγώνα της επιβίωσης και της διεκδίκησης για καλύτερη ζωή.

Ο Φρ. Ολάντ είπε ότι «η Γαλλία θα κάνει ό,τι μπορεί για να βρεθεί μια συμφωνία σήμερα το βράδυ που θα επιτρέψει στην Ελλάδα, αν εκπληρωθούν οι συνθήκες, να παραμείνει στην Ευρώπη και θα επιτρέψει στην Ευρώπη να προχωρήσει. Δεν υπάρχει προσωρινό Grexit, υπάρχει ή δεν υπάρχει Grexit. Για να το πω απλά, υπάρχει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη ή η Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης, αλλά τότε θα είναι μια Ευρώπη που υποχωρεί και αυτό δεν το θέλουμε».

Εγιναν, όμως, και άλλες δηλώσεις για το συγκεκριμένο ζήτημα.

Ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μ. Σουλτς, Γερμανός σοσιαλδημοκράτης, δήλωσε: «Δεν είναι μόνο μια συμφωνία, πρόκειται για τη συνοχή της Ευρώπης, που είναι ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης», τασσόμενος ενάντια στο GREXIT.

Ο καγκελάριος της Αυστρίας, Βέρνερ Φάιμαν, αναφέρει σε συνέντευξή του στην αυστριακή εφημερίδα «Εστεραιχ» ότι «ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θέλει σοβαρά να εξωθήσει τους Ελληνες από το ευρώ (...) Υποστηρίζει ότι πρέπει να αποτραπεί το Grexit, η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, γιατί θα έριχνε πίσω την Ευρώπη» (ΑΠΕ 12/7/2015).

Επίσης, σύμφωνα με το ίδιο ειδησεογραφικό πρακτορείο, «ο αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) Αξελ Σέφερ, μιλώντας στη γερμανική εφημερίδα "Welt am Sonntag" ανέφερε: "Μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν τίθεται προς συζήτηση"».

Ο δε υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ζαν Ασελμπορν δήλωσε στη γερμανική εφημερίδα «Sueddeutsche Zeitung»: «Αν η Γερμανία ωθήσει σε ένα Grexit, θα προκαλέσει μία βαθιά σύγκρουση με τη Γαλλία. Αυτό θα ήταν μία καταστροφή για την Ευρώπη».

Επίσης, η σύγκρουση Σόιμπλε - Ντράγκι στη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ το Σάββατο 11/7/2015, δείχνει όξυνση αντιθέσεων στην κορυφή της Ευρωζώνης.

«Πόλεμος» μέσα στο γαλλογερμανικό άξονα για την Ελλάδα; Εως τώρα δεν είχαν εκδηλωθεί με τέτοια ένταση οι εσωτερικές αντιθέσεις στην Ευρωζώνη και μάλιστα στην πυραμίδα της. Βεβαίως, δεν είναι τυχαία η στιγμή, ούτε κυρίως η Ελλάδα το επίκεντρο, αλλά μάλλον η αφορμή.

Η διαχείριση της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη με το κοινό νόμισμα, που εμπόδισε την εφαρμογή κλασικών συνταγών υποτίμησης του νομίσματος για την αντιμετώπισή της οδήγησε στην υποτίμηση με τις πολιτικές λιτότητας. Βεβαίως τα μεγάλα ελλείμματα και τα μεγάλα κρατικά χρέη σε συνδυασμό με το μεγάλο βάθος της κρίσης, αλλά και το συγχρονισμό της όχι μόνο εντός Ευρωζώνης αλλά και διεθνώς, δυσκόλεψε τη διαχείρισή της. Επίσης, ακριβώς λόγω βάθους και αλληλεξάρτησης των οικονομιών μακραίνει η διάρκειά της, χωρίς να φαίνονται επαρκή σημάδια ότι δεν θα επιστρέψει η ύφεση, παρά μια ισχνή ανάκαμψη ιδιαίτερα στη Γερμανία, την οποία ακολουθεί επιβράδυνση. Υφεση έχουν και η Γαλλία και η Ιταλία, με τεράστια, άνω των 2 τρισ. ευρώ κρατικά χρέη η καθεμιά.

Να θυμίσουμε, επίσης, ότι η Γερμανία και η Γαλλία τα «τσούγκρισαν», όταν η Γαλλία αποφάσισε να μην τηρήσει την αυστηρή δημοσιονομική πολιτική, ώστε να «πιάσει» το στόχο 3% για το έλλειμμα το 2015, μεταθέτοντάς το για το 2017. Επίσης, είναι δυσαρεστημένοι οι Γάλλοι κεφαλαιοκράτες, επειδή η Γερμανία δεν εφάρμοσε εσωτερική οικονομική πολιτική τέτοια που θα ενίσχυε τις εισαγωγές της από Γαλλία, παρά τα τεράστια πλεονάσματά της. Αρα προϋπήρχαν σημάδια ανταγωνισμών. Αλλωστε, η κρίση ενίσχυσε την οικονομία της Γερμανίας σε βάρος της Γαλλίας, μεγαλώνοντας τη μεταξύ τους απόσταση (μεγάλωσε η ανισομετρία).

Ολα αυτά τα χρόνια φαίνεται ότι αναζητούσαν θεσμικές αλλαγές θωράκισης της Ευρωζώνης, και πράγματι στην προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής συζήτησαν ένα τέτοιο σχέδιο με βάθεμα της οικονομικής ενοποίησης, άρα και της πολιτικής ενοποίησης, με τίτλο: «Ολοκλήρωση της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής της Ευρωζώνης». Διακηρυγμένος στόχος είναι η μεγαλύτερη συγκέντρωση εξουσιών στις Βρυξέλλες ή η εμβάθυνση της ομοσπονδιοποίησης, με στόχο τον καλύτερο συντονισμό της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής στην Ευρωζώνη σε έναν χρονικό ορίζοντα δεκαετίας, δεν απαντήθηκε όμως το κύριο ερώτημα: Εάν είναι απαραίτητη και η τροποποίηση των ευρωπαϊκών συνθηκών, έτσι ώστε από τη νομισματική ένωση να προκύψει και μια πολιτική ένωση, επειδή δε συμφώνησαν. Τι δείχνει αυτό; Αναζητούν τρόπους ενδυνάμωσης των ενιαίων συμφερόντων του ευρωενωσιακού κεφαλαίου στο πλαίσιο του ανταγωνισμού στη διεθνή αγορά, αλλά κάθε κράτος - μέλος της Ευρωζώνης έχει και τις δικές του προτεραιότητες στα δικά του ξεχωριστά συμφέροντα. Αρα, υπάρχουν έντονες διαφωνίες - ανταγωνισμοί μεταξύ Γαλλίας - Γερμανίας σ' αυτό το ζήτημα.

Η επιμονή του Β. Σόιμπλε για GREXIT και μια ανάλογη απόφαση, ανοίγει το δρόμο στη συνέχεια και για άλλα κράτη που τυχόν βρεθούν στην ίδια ή παρόμοια κατάσταση. Αυτό έχει σχέση με την πρόταση για τις αλλαγές στην Ευρωζώνη.

Βεβαίως, το ζήτημα δείχνει και σοβαρές ενδογερμανικές αντιθέσεις και μάλιστα μέσα στον κυβερνητικό συνασπισμό. Αυτό δείχνει έντονους ενδοαστικούς ανταγωνισμούς μέσα στη Γερμανία. Ούτε αυτό το ζήτημα είναι καινούργιο. Εκφράστηκε τελευταία με το παράδειγμα του Γερμανού Προέδρου του Συνδέσμου Βιομηχάνων, που τάχτηκε φανατικά υπέρ του GREXIT, αλλά το πρόβλημα είναι παλιό και βαθύτερο, διαπλέκεται δε με τους ανταγωνισμούς εντός Ευρωζώνης, αλλά και με τους διεθνείς ανταγωνισμούς.

Στις «Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 19ο Συνέδριο του Κόμματος», («Ριζοσπάστης» 9/12/2013), εκτιμούσαμε τα εξής:

«Με βάση ένα σύνολο βασικών οικονομικών δεικτών (ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ, βιομηχανική παραγωγή, παραγωγικότητα, ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, δημοσιονομική κατάσταση) διακρίνονται τρεις κατηγορίες στο εσωτερικό της σημερινής Ευρωζώνης. Η ισχυρή ομάδα (Γερμανία, Ολλανδία, Φινλανδία), η κατηγορία Γαλλίας - Ιταλίας, των οποίων η απόσταση από τη Γερμανία μεγαλώνει και η κατηγορία των ασθενέστερων υπερχρεωμένων οικονομιών (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ελλάδα κ.λπ.), (σ.σ. μήπως αυτό δε φαίνεται και τώρα; Η Γερμανία με τους δορυφόρους της, Βαλτικές, Ολλανδία, Φινλανδία, Σλοβακία Σλοβενία, η Γαλλία με την Ιταλία, την Ελλάδα, την Κύπρο, και ουδέτερες οι Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισπανία, Μάλτα, Aυστρία και Λουξεμβούργο).

(...) η γερμανική και η γαλλική αστική τάξη βρίσκονται μπροστά σε σοβαρά διλήμματα σχετικά με το μέλλον της Ευρωζώνης. Στις Συνόδους Κορυφής το 2011 και το 2012 διαμορφώθηκε βαθμιαία ένας προσωρινός εύθραυστος συμβιβασμός που δεν αναιρεί τις αιτίες όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων ούτε σηματοδοτεί χαλάρωση της αντιλαϊκής πολιτικής που ακολουθείται σε όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ.

Η κυρίαρχη τάση της γερμανικής αστικής τάξης θέτει ως προτεραιότητα τη θωράκιση του ευρώ, τη νομισματική σταθερότητα και αμφισβητεί τη σκοπιμότητα και τη δυνατότητα να επωμιστεί η Γερμανία μεγάλο βάρος υποτίμησης κεφαλαίου στις υπερχρεωμένες χώρες. Μια δεύτερη τάση, η οποία ενισχύεται, υπερτονίζει τον κίνδυνο για την ισχύ του ευρώ και τη σταθερότητα των ευρωατλαντικών σχέσεων αν αποβληθούν ορισμένοι αδύναμοι κρίκοι, εξέλιξη που θα οδηγήσει σε συρρίκνωση της ενιαίας εσωτερικής αγοράς της ΕΕ. Μια τρίτη τάση αμφισβητεί συνολικά τη σημερινή μορφή της Ευρωζώνης και δίνει προβάδισμα στην προσέγγιση με τον άξονα Κίνας - Ρωσίας.

Η εκδήλωση νέας οικονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη το 2012 και οι διαμορφούμενες συνθήκες στη διεθνή αγορά δείχνουν ότι η εργατική τάξη σε όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ θα βρεθεί σε δυσμενέστερη θέση, θα υποβληθεί σε θυσίες διαρκείας για να θωρακιστεί η ανταγωνιστικότητα των μονοπωλίων. Αντικειμενικά, μεγαλύτερα τμήματα της εργατικής τάξης θα έρθουν σε αντίθεση με τις αστικές διαχειριστικές λύσεις που προσπαθούν να ελέγξουν την έκταση της απαξίωσης κεφαλαίου και την κατανομή της ζημιάς στα διάφορα τμήματά του».

Τηρουμένων των αναλογιών, βλέπουμε τον εύθραυστο συμβιβασμό Γαλλίας - Γερμανίας να κλονίζεται, να προϋπάρχουν οι ενδοαστικοί ανταγωνισμοί μέσα στη Γερμανία και να οξύνονται, και τις επιδιώξεις να ελέγξουν τη νέα απαξίωση κεφαλαίου που έρχεται, (η οικονομία της Ευρωζώνης βρίσκεται σε στασιμότητα, σε ορισμένα κράτη και σε ύφεση, στην Ελλάδα σε νέα κρίση), και συμβάλει σ' αυτούς τους ανταγωνισμούς.

Πίσω απ' όλ' αυτά δε, δεν υπάρχει δυσκολία να διακρίνει κανείς τον αμερικάνικο δάκτυλο. Ακόμη και μέσα στο γαλλογερμανικό άξονα. Ας θυμηθούμε τις τιμές με τις οποίες υποδέχτηκε τον Φρ. Ολάντ στις ΗΠΑ το Φλεβάρη 2014 ο Μπ. Ομπάμα, την πρώτη επίσκεψη Γάλλου Προέδρου στις ΗΠΑ από το 1996, με ατζέντα τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις σε Αφρική και ευρύτερη Μέση Ανατολή, αλλά και σειρά ζητημάτων για τη διεθνή καπιταλιστική οικονομία και τα κοινά ή και αντικρουόμενα συμφέροντα των μονοπωλίων αμφοτέρων χωρών. Εχει δε προηγηθεί στις εφημερίδες «Λε Μοντ» και «Ουάσιγκτον Ποστ» δημοσίευσαν κοινό άρθρο των δύο προέδρων, στο οποίο μιλούσαν τάχα για «έναν πιο ασφαλή κόσμο σήμερα», χάρη στη διμερή συμμαχία, ενώ ορίζουν βασικούς άξονες της περαιτέρω συνεργασίας τους σε θέματα όπως το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, η «ασφάλεια» της Αφρικής, η δήθεν «καταπολέμηση» της φτώχειας, η κλιματική αλλαγή, οι διμερείς οικονομικές συναλλαγές και η εταιρική σχέση ΗΠΑ - ΕΕ.

Ενα τελευταίο στοιχείο ως προς αυτό: Ο Γάλλος υπουργός των Οικονομικών, Μισέλ Σαπέν, μιλώντας σε τηλεοπτική συνέντευξη στο BFM TV (15/7/2015) είπε ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους από αυτήν που προσφέρουν μέχρι στιγμής οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. «Το ΔΝΤ λέει το ίδιο πράγμα με εμάς: Η Ελλάδα πρέπει να βοηθηθεί, χρειάζεται να υπάρξει αλληλεγγύη, αλλά δεν μπορούμε να βοηθήσουμε την Ελλάδα εάν διατηρήσουμε το ίδιο βάρος αποπληρωμής του χρέους στην ελληνική οικονομία», κάτι στο οποίο εναντιώνεται η Γερμανία, αλλά θέλουν και οι ΗΠΑ.