Η γνωστή και καθιερωμένη στην Ελλάδα αλυσίδα καλλυντικών και πολυκαταστημάτων HONDOS CENTER, άνοιξε το πρώτο της κατάστημα στην Κύπρο. Το νέο πολυώροφο κτίριο βρίσκεται στην «καρδιά» της Λευκωσίας, στην οδό Ζήνας Κάνθερ 20. Πραγματικό κόσμημα για την πόλη, κλείνει μέσα στους έξι ορόφους του όλη την ομορφιά, τη μόδα και το στιλ που αναζητά η σύγχρονη γυναίκα και η οικογένειά της.

Η τεχνογνωσία στις πωλήσεις των ειδών ομορφιάς, αποτέλεσμα της πολύχρονης πείρας της αλυσίδας στην Ελλάδα, η φιλική εξυπηρέτηση από το επιλεγμένο προσωπικό, οι πάντα προσιτές τιμές και κυρίως ο σεβασμός στον καταναλωτή, αποτελούν εγγύηση για την επιτυχία της αλυσίδας και στην Κύπρο.

HONDOS CENTER. Υπέροχο ταξίδι ομορφιάς τώρα και στην Κύπρο.

«Ποτέ πια στη δεύτερη ταχύτητα της ΕΕ»! Ιδού, λοιπόν, το σλόγκαν που θα συνοδεύει από δω και πέρα τα δεσμά με τα οποία οι κυβερνώντες θα επιχειρήσουν να δέσουν ακόμα πιο σφιχτά τον ελληνικό λαό. Κάποτε οι Ελληνες έσφιγγαν το ζωνάρι επειδή ήταν «τελευταίοι». Τώρα θα πρέπει να σφίγγουν το ζωνάρι, επειδή, τάχα μου, είναι «πρώτοι»...

Οταν, δε, την Τρίτη, θα αρχίσει η... τελετή που σχεδιάζει η ΕΕ, για να υποδεχτεί την Ελλάδα στην ΟΝΕ, κάτι μας λέει ότι μέχρι και... μαντιλάκια θα εξέλθουν από τα σακάκια κάποιων, για να σκουπιστούν μερικά «δάκρυα συγκίνησης» που θα τρέξουν ένεκα της «ιστορικής στιγμής»... Σε κάθε περίπτωση τα τηλεοπτικά μας κανάλια θα είναι εκεί και θα μας έχουν ενήμερους. Συνεχώς και ακατάπαυστα...

Οπως και να έχει, το επερχόμενο φιλο-ΟΝΕΐτικο προπαγανδιστικό όργιο θα πρέπει να θεωρείται αναμενόμενο. Αρκεί να σταθεί κανείς στη βδομάδα που προηγήθηκε και θα αντιληφθεί τι έχει να επακολουθήσει. Μια ματιά στη φιέστα του Ζαππείου, την περασμένη Πέμπτη, αλλά και σε όσα διαδραματίστηκαν την επόμενη μέρα, στις συναντήσεις του πρωθυπουργού με τους πολιτικούς αρχηγούς, πείθει: το «ποτέ πια στη δεύτερη ταχύτητα» (!) είναι το κυβερνητικό σλόγκαν με το οποίο θα «προστάζονται» από δω και πέρα οι εργαζόμενοι και τα υπόλοιπα λαϊκά στρώματα, για να επωμιστούν τα βάρη της «εντός ΟΝΕ» - πλέον - εποχής.

Η απάντηση δίνεται από τα όσα διαμείφθησαν στις συναντήσεις που προκάλεσε ο Κ.Σημίτης με τους πολιτικούς αρχηγούς. Η απάντηση είναι επίσης ευανάγνωστη στην προχτεσινή ομιλία του πρωθυπουργού στο Ζάππειο. Ο πρωθυπουργός, όσα φτιασιδώματα κι αν επιστράτευσε, δεν μπόρεσε να κρύψει ότι όταν γίνεται λόγος για την Ελλάδα της «ζώνης του ευρώ», εκείνο που ουσιαστικά προδιαγράφεται είναι μια μακρά πορεία επιβολής ακόμα βαρύτερων νεοφιλελεύθερων μέτρων. Μέτρα που η κυβέρνηση θα επιδιώξει να επιβληθούν στο όνομα της «διατήρησης» του... επιτεύγματος της ΟΝΕ και της «παραμονής της χώρας στην πρώτη ταχύτητα»...

Ο «Γολγοθάς» για το λαό θα κρατήσει, τουλάχιστον, για μια ακόμα δεκαετία! Σε «δέκα με δώδεκα χρόνια» κατά τους υπολογισμούς του πρωθυπουργού θα μπορεί να πει η Ελλάδα πως πέτυχε την «πραγματική σύγκλιση» με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ... Είναι προφανές ότι μετά από «δέκα ή δώδεκα» χρόνια θα μάθουμε τους λόγους της επόμενης λιτότητας...

Η αλήθεια αυτή δεν εμπόδισε, βέβαια, τον Κ.Σημίτη και τους προπαγανδιστές της κυβέρνησης να υπάρξουν όλα τα προηγούμενα 24ωρα κάτι παραπάνω από υπερφίαλοι, όσον αφορά τα «ενταξιακά πανηγύρια». «Μπαίνουμε στην ΟΝΕ με το σπαθί μας, μπαίνουμε χωρίς όρους, χωρίς δεσμεύσεις χωρίς πολιτική διαπραγμάτευση» και «κατά τον πλέον πανηγυρικό τρόπο το μέγεθος της επιτυχίας» θα επιβεβαιωθεί στη Σύνοδο Κορυφής, ήταν τα λόγια του κ.Σημίτη την Παρασκευή...

Η πραγματικότητα, όμως, γύρω από τις δεσμεύσεις που συνεπάγεται για το λαό η είσοδος στην ΟΝΕ είναι αμείλικτη. Τόσο αμείλικτη που είναι και πάλι ο πρωθυπουργός αυτοπροσώπως, εκείνος που αναγκάστηκε να προβεί - εν μέσω πανήγυρης - στις σχετικές ομολογίες. Ετσι, όπως τόνισε, και στη δημόσια και στις κατ' ιδία τοποθετήσεις του η Ελλάδα θα πορεύεται στο εξής απαρέγκλιτα και πάντα «σύμφωνα με τους όρους του Συμφώνου Σταθερότητας»...

α) με λιτότητα διαρκείας (σ.σ: στην ορολογία του κ.Σημίτη λέγεται «διατήρηση της σταθερότητας στην οικονομία»),

β) με επιτάχυνση του ξεπουλήματος και την πλήρη αποσάθρωση των εργασιακών σχέσεων και ασφαλιστικών δικαιωμάτων (σ.σ: «επιτάχυνση των διαρθρωτικών αλλαγών» είναι η πρωθυπουργική φρασεολογία που χρησιμοποιήθηκε),

γ) με περιθωριοποίηση πλατιών κοινωνικών στρωμάτων που η τύχη τους θα εναποτεθεί στο λεγόμενο «δίκτυ ασφαλείας». Δεν πρόκειται παρά για ένα πλατύ δίκτυο... φτώχειας, στο πρόσωπο του οποίου θα... μετουσιώνεται η «ολοκλήρωση του κοινωνικού κράτους»...

Ας μην ισχυριστεί κανείς ότι τα παραπάνω συνιστούν παρερμηνεία των δηλώσεων του πρωθυπουργού. Αλλωστε, ο Κ.Σημίτης έδωσε και τις σχετικές αποσαφηνίσεις. Οπως είπε, όταν μιλάμε για «αμετακίνητη επιδίωξη της κυβέρνησης» εννοούμε:

«Απελευθέρωση αγορών», «άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων», «μετοχοποιήσεις και ιδιωτικοποιήσεις», «αναδιάρθρωση του ασφαλιστικού συστήματος» (σ.σ: πρόκειται για δηλώσεις του πρωθυπουργού όπως τονίζονται στην προχτεσινή ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του).

Η «αυτονόητη πολιτική σημασία και διάσταση» που έχει η ένταξη, όπως είπε ο πρωθυπουργός, συνιστά μια επαναφορά της προ εικοσαετίας ομολογίας του Κ. Καραμανλή. Την ομολογία, δηλαδή, ότι η Ελλάδα μπήκε στην τότε ΕΟΚ για «πολιτικούς λόγους». Σήμερα είναι και πάλι προφανές ότι η άρχουσα τάξη της χώρας, μέσα από την ενεργότερη ένταξή της στο ευρωενωσιακό σύστημα, θέλει, πέραν της αναβάθμισής της στο πλαίσιο του συντελούμενου ιμπεριαλιστικού πλιάτσικου, να ενισχύσει με αυτό τον τρόπο και την πολιτική της εξουσία στο εσωτερικό της χώρας.

Οταν επομένως ο κ.Σημίτης μιλά για «γνήσια πολιτική ένωση» της ΕΕ και για «υπερεθνικές δομές» που θα πρέπει να τις υπηρετεί ο ελληνικός λαός για να είναι στην «πρώτη ταχύτητα της παγκοσμιοποίησης», εκείνο που ουσιαστικά υπόσχεται είναι νέα δεινά. Εκείνο που τελικά ζητά είναι η συναίνεση του λαού σε ένα ακόμα πιο βαρύ κύκλο εκμετάλλευσης.

Τα σπίτια είναι μεσοτοιχεία με τις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες, οι βιομηχανικές μονάδες με την εθνική οδο, η εθνική με το αεροδρόμιο και πάει λέγοντας. «Το μόνο σίγουρο είναι ότι οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να προκληθεί μεγάλο βιομηχανικό ατύχημα» λένε οι ειδικοί

Ολοι οι «αρμόδιοι» γνωρίζουν πως στην περιοχή του Θριασίου βρίσκονται 35.000.000 μετρικοί τόνοι υγρών καυσίμων - σε απόσταση αναπνοής μάλιστα απ' την Αθήνα - και μιλούν για την ανάγκη να εκκενωθεί αμέσως η περιοχή. Ομως, όλα αυτά τα χρόνια, και παρά την υποχρέωσή του απ' την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, το «αρμόδιο» κράτος δε φρόντισε να πάρει κανένα αναγκαίο μέτρο όσον αφορά τον τρόπο διαφυγής των κατοίκων και τη δημιουργία μεγάλων χώρων συνάθροισης των πολιτών. Αποτέλεσμα; Πολίτες να τρέχουν σαν... παλαβοί να διασώσουν τις ζωές τους στη μονίμως μποτιλιαρισμένη εθνική οδό Αθηνών - Κορίνθου, εργαζόμενοι εγκλωβισμένοι στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις να μετρούν νεκρούς και τραυματίες και να νιώθουν τα δευτερόλεπτα αιώνες. Την ίδια ώρα στα τηλεοπτικά κανάλια φανταζόμαστε τους υπουργούς να βάλλουν κατά των εργοδοτών και τους εργοδότες κατά της κυβέρνησης. Κι όλη η Ελλάδα να σκέφτεται πως έως χθες αυτοί ήταν μια γροθιά και από αύριο θα ξαναγίνουν! Γιατί τα συμφέροντα είναι συμφέροντα και καμιά κόλαση δεν μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξή τους...

Ο Μάκης Παπαδόπουλος και η Εύη Γεωργιάδου μιλούν στη συντάκτρια του «Ρ»

Ενδεικτικά παραδείγματα: Κάθε επιχείρηση - σύμφωνα με το νόμο - είναι υποχρεωμένη να έχει γιατρούς εργασίας και τεχνικούς ασφαλείας. Κι ενώ για την εφαρμογή του νόμου απαιτούνται τουλάχιστον 800 ειδικευμένοι γιατροί, η χώρα διαθέτει σήμερα μόλις 35! Αντίστοιχο είναι το πρόβλημα και με τους τεχνικούς ασφαλείας. Εργάζονται περίπου 170 άτομα μ' αυτή την ειδικότητα - πολλές φορές μάλιστα χωρίς αυτό να είναι το αποκλειστικό τους καθήκον - τη στιγμή που απαιτούνται περίπου 2.000!

Ολα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με το μεγάλο δυστύχημα στην ΠΕΤΡΟΛΑ το 1992 (14 νεκροί και δεκάδες τραυματίες) και τις νέες επεκτάσεις που σχεδιάζει ο όμιλος Λάτση, με την πλήρη ανοχή της κυβέρνησης, είναι η αφορμή για τη συνέντευξη που ακολουθεί. Η Εύη Γεωργιάδου - χημικός μηχανικός και ερευνήτρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛΙΝΥΑΕ) - και ο Μάκης Παπαδόπουλος - μηχανικός ασφαλείας, μέλος της αρμόδιας Επιτροπής της ΓΣΕΕ και μέλος του ΔΣ του ΕΛΙΝΥΑΕ - μιλούν στον «Ρ» και τα όσα καταθέτουν σε κάνουν να εύχεσαι να μην επιβεβαιωθεί αυτό που καθημερινά η ίδια η ζωή επιβεβαιώνει. Πως, δηλαδή, η πραγματικότητα πολλές φορές ξεπερνά τη φαντασία...

- Πώς μπορεί να αποφευχθεί ή μάλλον να προληφθεί ένα Βιομηχανικό Ατύχημα Μεγάλης Εκτασης;

- Μάκης Παπαδόπουλος: Ενας σημαντικός παράγοντας για την αποτροπή τέτοιου ατυχήματος είναι η τήρηση των γενικών κανόνων ασφάλειας σε κάθε μονάδα μιας συγκεκριμένης βιομηχανικής περιοχής. Για παράδειγμα, ας σκεφτούμε το σεισμό σαν ένα εναρκτήριο γεγονός ενός τέτοιου ατυχήματος. Ολοι μπορούν να καταλάβουν τη σημασία να υπάρχουν σε κάθε μονάδα οι ελεύθεροι διάδρομοι και οι προβλεπόμενες έξοδοι διαφυγής για τη σωτηρία των εργαζομένων, που προβλέπονται απ' τις προδιαγραφές πυρασφάλειας του κάθε εργοστασίου.

Γενικά η ασφάλεια μιας μεγάλης βιομηχανικής μονάδας είναι ένα σύνθετο πρόβλημα, γιατί στηρίζεται σ' ένα πλέγμα πολλών παραγόντων, όπως είναι οι κτιριακές δομές, οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, η λειτουργία των μηχανών, η πυρασφάλεια, διάφοροι φυσικοί, χημικοί και βιολογικοί παράγοντες, οι συνθήκες και η οργάνωση της εργασίας, αλλά και ο ψυχολογικός παράγοντας που κυριαρχεί μέσα στο εργοστάσιο.

- Υπάρχει ωστόσο και ειδική νομοθεσία, η γνωστή οδηγία Σεβέζο, που επιβάλλει κάποια πράγματα για την αποφυγή μιας τέτοιας κατάστασης...

- Εύη Γεωργιάδου: Για τα Βιομηχανικά Ατυχήματα Μεγάλης Εκτασης το 1982 η ΕΕ εξέδωσε μια οδηγία, η οποία ονομάστηκε οδηγία Σεβέζο. Αφορμή για τη θέσπιση αυτής της οδηγίας έδωσε το ατύχημα στην ομώνυμη πόλη της Β. Ιταλίας το 1976, αλλά και άλλα παρόμοια που συνέβησαν στη δεκαετία του '70. Η οδηγία τέθηκε σε ισχύ στη χώρα μας στις 8/1/1984.

Το 1996 αντικαταστάθηκε από μια νέα οδηγία που ονομάστηκε Σεβέζο 2. Η χώρα μας εναρμονίστηκε με τη νέα οδηγία στις 29 Μαρτίου του 2000, με 14 μήνες καθυστέρηση. Κι αυτό δεν είναι τυχαίο...

Ενδεικτικά κάποιες βασικές προβλέψεις της νομοθεσίας αυτής είναι ότι ο εργοδότης πρέπει να υποβάλλει μελέτη ασφαλείας στις αρμόδιες αρχές, στην οποία θα περιγράφει αναλυτικά την εγκατάσταση, τον περιβάλλοντα χώρο της, να υπάρχει σ' αυτή εκτίμηση της επικινδυνότητας, να περιγράφει τα μέτρα πρόληψης ατυχημάτων και τα μέτρα αντιμετώπισης σε περίπτωση που ένα τέτοιο ατύχημα συμβεί.

Ειδική αναφορά υπάρχει στην οδηγία για το σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης. Συγκεκριμένα ο εργοδότης πρέπει να καταρτίσει εσωτερικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης σε επίπεδο εγκατάστασης και η εκάστοτε Νομαρχία σε συνεργασία με τους εργοδότες οφείλουν να καταρτίσουν εξωτερικά σχέδια ανάγκης, τα λεγόμενα Σχέδια Αντιμετώπισης Τεχνολογικού Ατυχήματος Μεγάλης Εκτασης (ΣΑΤΑΜΕ), που αφορούν τον εξωτερικό χώρο μιας εγκατάστασης ή ακόμα και μιας περιοχής.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται για πρώτη φορά στη νέα οδηγία για το φαινόμενο domino. Θα πρέπει στην εκτίμηση του κινδύνου να αναγνωρίζεται η πιθανότητα πρόκλησης του φαινομένου αυτού και να υπάρχουν τα μέτρα για το σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης σ' αυτή την περίπτωση. Υπάρχει επίσης ειδικό άρθρο για την πολιτική χρήσεων γης, υπάρχουν δηλαδή συγκεκριμένες απαιτήσεις για την τήρηση αποστάσεων για τις νέες εγκαταστάσεις και για την επέκταση των υφισταμένων.

- Μ. Παπαδόπουλος: Αξίζει επίσης να σταθούμε λίγο και στη γενική νομοθεσία για την ασφάλεια σε κάθε βιομηχανική μονάδα. Αυτή προσδιορίζεται από δύο βασικά νομοθετήματα, τον Ν.1568/85 και το ΠΔ17/96, αλλά και από δεκάδες άλλες ειδικές ρυθμίσεις.

Με τα δύο αυτά βασικά νομοθετήματα προσδιορίζονται τα θεσμοθετημένα όργανα για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στην κάθε βιομηχανική μονάδα, που είναι ο γιατρός εργασίας, ο τεχνικός ασφάλειας και η Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας των εργαζομένων. Προσδιορίζονται οι απαιτήσεις και οι προδιαγραφές για την ασφάλεια, καθώς και οι εργοδοτικές υποχρεώσεις ανάμεσα στις οποίες ιδιαίτερη σημασία έχει η υποχρέωση να υπάρχει γραπτή εκτίμηση του επαγγελματικού κινδύνου για κάθε επιχείρηση.

Το συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο έχει κάποια κενά που δε βοηθούν στην ουσιαστική εφαρμογή του. Τα κενά αυτά αφορούν την έλλειψη ουσιαστικού ελεγκτικού ρόλου των Επιτροπών Υγιεινής και Ασφάλειας Εργασίας που παραμένουν σ' ένα συμβουλευτικό επίπεδο. Την έλλειψη ουσιαστικής προστασίας του τεχνικού ασφάλειας και του γιατρού εργασίας από την εργοδοτική πίεση. Υπάρχουν πιέσεις για να υιοθετηθεί ένα μοντέλο εκτίμησης, το οποίο δεν προτάσσει τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια του εργαζόμενου, αλλά προτάσσει οικονομικά δεδομένα, και το γεγονός αυτό οδηγεί σε μια ελαχιστοποίηση των απαιτήσεων ασφάλειας προς τον εργοδότη. Ταυτόχρονα υπάρχει νομοθετικό κενό σχετικά με την ασφαλιστική κάλυψη του επαγγελματικού κινδύνου, που οδηγεί στην ανυπαρξία οικονομικού κόστους της εργοδοσίας απ' τη μη εφαρμογή της νομοθεσίας.

- Πέρα απ' τα ίδια τα κενά της νομοθεσίας, υπάρχουν κενά και στην εφαρμογή της;

-Εύη Γεωργιάδου: Οσον αφορά τα Βιομηχανικά Ατυχήματα Μεγάλης Εκτασης εκτός απ' την καθυστέρηση της εναρμόνισης, ακόμα δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα η λίστα με τις βιομηχανίες που υπάγονται στη νέα οδηγία Σεβέζο 2, με τις συνέπειες που έχει αυτό για την τήρηση της νομοθεσίας σ' αυτές τις εγκαταστάσεις. Αλλά και με τη μέχρι τώρα εφαρμογή, σύμφωνα μάλιστα και με την αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ, έχουν παρατηρηθεί μια σειρά προβλήματα, όπως για παράδειγμα απ' τις 53 επιχειρήσεις που υπάγονταν στην οδηγία, μόνο για τις δύο είχε καταρτιστεί το εξωτερικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης, έχουν παρατηρηθεί ανεπάρκειες στις επιθεωρήσεις, ελλείψεις στην αξιολόγηση των μελετών ασφαλείας, ελλείψεις στην ενημέρωση του κοινού γύρω απ' τις επικίνδυνες βιομηχανικές περιοχές, καθώς και προσπάθεια απόκρυψης ποιοτικών και ποσοτικών στοιχείων για τις επικίνδυνες ουσίες και τις δραστηριότητες από τους εργοδότες. Σα να μην έφταναν όλα αυτά αυξάνονται και οι πιέσεις για επέκταση των επιχειρήσεων, ακυρώνοντας στην πράξη και το ΠΔ 84/84, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τη σχεδιαζόμενη επέκταση της ΠΕΤΡΟΛΑ και μάλιστα σ' αυτή την απόσταση αναπνοής που έχει με την ΠΥΡΚΑΛ. Καταλαβαίνουμε πόσο πιο επικίνδυνα γίνονται τα πράγματα.

- Δηλαδή, για να θέσω αλλιώς το ερώτημα, τι απ' όλα όσα προαναφέρθηκαν εφαρμόζονται σήμερα στις ελληνικές βιομηχανίες;

- Μ. Παπαδόπουλος: Στην ουσία αυτό το οποίο συμβαίνει σήμερα είναι να έχουμε μια «ονομαστική» τήρηση των εργοδοτικών υποχρεώσεων. Εχουμε τυπικά δηλαδή στα χαρτιά ένα μηχανικό ασφαλείας που είναι ταυτόχρονα και μηχανικός παραγωγής. Ταυτίζεται στην πράξη δηλαδή ο ελεγκτής με το ελεγχόμενο. `Η έχουμε έναν τεχνικό ασφαλείας, ο οποίος δεν έχει περάσει από κατάρτιση και ασκεί τελείως εικονικά τα καθήκοντά του. `Η έχουμε όντως μια Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας, η οποία δε συνεδριάζει ποτέ ή καμιά υπόδειξή της δε γίνεται αποδεκτή απ' τον εργοδότη.

Να πω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Στην περιοχή της Αττικής, σε μια έρευνα που έκανε πρόσφατα μια εταιρία για λογαριασμό του Εργατικού Κέντρου Αθήνας, μόνο το 7,5% των εργαζομένων δήλωνε ότι έχει στο χώρο του εκλεγμένη Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας Εργασίας. Στις περισσότερες επιχειρήσεις δεν υπάρχει ολοκληρωμένη γραπτή εκτίμηση για τον επαγγελματικό κίνδυνο.

- Οι ευθύνες για όλα όσα περιγράφετε πού βρίσκονται;

- Μ. Παπαδόπουλος: Στην πράξη έχουμε μια εγκληματική αδράνεια για τη διασφάλιση της ζωής των εργαζομένων και των κατοίκων, με τη σύμπραξη του κράτους, του κεφαλαίου και της καθεστωτικής ηγεσίας του συνδικαλιστικού κινήματος.

Απ' την πλευρά του κράτους έχουμε και τη συγκάλυψη της εργοδοτικής ασυδοσίας και την προσχηματική λειτουργία των θεσμών και των μηχανισμών που προβλέπει το νομοθετικό πλαίσιο, δηλαδή τη μη ουσιαστική εφαρμογή του, που οδηγεί στη διατήρηση της σημερινής αρνητικής πραγματικότητας. Πολλές βιομηχανικές μονάδες λειτουργούν χωρίς άδεια. Ακόμα και οι τυπικοί έλεγχοι της Επιθεώρησης Εργασίας παρουσιάζουν πτωτική πορεία μετά το 1985.

Ενα καλό παράδειγμα είναι και η προβλεπόμενη επέκταση του Λάτση. Η ιστορία δηλαδή της ΠΕΤΡΟΛΑ και η ανατροπή στην πράξη του ΠΔ 84/84. Αλλο παράδειγμα είναι η «Ρικομέξ», με τους 39 νεκρούς και με μια ανάκριση που κρατά εννέα μήνες και δε λέει να τελειώσει.

Η δεύτερη συνιστώσα του προβλήματος είναι αναμφισβήτητα η εργοδοσία. Εδώ αξίζει να επισημάνουμε τη βραδυπορία της εργοδοτικής πλευράς να εναρμονιστεί στις αυστηρές κοινοτικές προδιαγραφές ασφάλειας, όταν σε όλα τα άλλα θέματα είναι ο σημαιοφόρος της ταχύτατης και άμεσης εναρμόνισης με τις κοινοτικές επιλογές. Βέβαια, θα ήταν λάθος αν υποστηρίζαμε ότι στο σύνολο των εργοδοτών δεν έχουμε τη λήψη κανενός μέτρου. Αλλά τα μέτρα που παίρνονται είναι μέχρι του σημείου που το κόστος πρόληψης να είναι μικρότερο από το οικονομικό όφελος από την αντιμετώπιση του επαγγελματικού κινδύνου. Αυτή είναι και η σύγχρονη τάση. Δεν είναι να μην παίρνω μέτρα, αλλά να παίρνω μέτρα με κριτήριο τη σχέση κόστους - οφέλους.

Στην ηγεσία του συνδικαλιστικού κινήματος τώρα έχουμε μια προσπάθεια να εμπεδωθεί η λογική της ταξικής συνεργασίας, δηλαδή του δήθεν κοινού συμφέροντος εργοδοτών - εργαζομένων, για να είναι ασφαλής η εργασιακή διαδικασία. Μόνο που τα συμφέροντα εργοδότη - εργαζόμενου δεν ταυτίζονται. Αλλη ευθύνη του συνδικαλιστικού κινήματος είναι η στήριξη του εργοδοτικού εκβιασμού «τη δουλιά σου ή τη ζωή σου», δηλαδή η διολίσθηση σήμερα σ' ένα μοντέλο εργασίας «δουλιά να 'ναι κι ό,τι να 'ναι, με τόση ανεργία που υπάρχει έξω»... Τέλος επισημαίνουμε την απουσία ουσιαστικής δράσης και την ψευδεπίγραφη ενασχόληση που επικεντρώνεται σε ανώδυνες γενικόλογες ημερίδες.

- Εύη Γεωργιάδου: Θέλω να συμπληρώσω σ' αυτό το σημείο ότι ευθύνες έχει και η επιστημονική κοινότητα, με την έννοια ότι η εκτίμηση του επαγγελματικού κινδύνου δεν είναι μια ουδέτερη επιστημονικά διαδικασία και πρέπει πάντα να γίνεται με ανθρωποκεντρικά κι όχι με οικονομικά κριτήρια. Οσες πιέσεις κι αν υπάρχουν από τις εργοδοσίες...

Στην Ελλάδα ατυχήματα που υπάγονται στην οδηγία Σεβέζο είχαμε στις 24/2/86 πυρκαγιά σε εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών στη Jet Oil στη Θεσσαλονίκη, πυρκαγιά στις 6/7/89 σε Motor Ship σε προβλήτα των ΕΛΔΑ, ανάφλεξη σε μονάδα φυτοφαρμάκων στα Λιπάσματα Δραπετσώνας στις 16/1/92 και φυσικά την πυρκαγιά στην Πετρόλα την 1/9/92 με τους 14 νεκρούς και τους δεκάδες τραυματίες.

Εικόνες σαν κι αυτή από την έκρηξη στην «Πετρόλα» δεν πρέπει να θεωρούνται αυτονόητες

Πρώτο παράδειγμα: Χρ. Χατζής, γιατρός Εργασίας και μέλος της ΕΥΑΕ της ΓΣΕΕ

«Στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως δημοσιεύτηκε ότι συνιστάται μια επιτροπή απ' το υπουργείο Υγείας για την αντιμετώπιση των Βιομηχανικών Ατυχημάτων Μεγάλης Εκτασης, προκειμένου να εκπονήσει, να δει και να σχεδιάσει τον τρόπο αντιμετώπισής τους.

Η ημερομηνία του εντύπου ήταν 26/4/96. Είχε τα μέλη της Επιτροπής, στα οποία εμφανιζόταν και το όνομά μου, με την ιδιότητά μου σαν μέλος της ΕΥΑΕ της ΓΣΕΕ. Πέρασε λίγος καιρός, δεν είχα καμιά ειδοποίηση, λέω εντάξει λίγο πριν το καλοκαίρι είναι. Ηρθε το καλοκαίρι, λέω τώρα είναι τα μπάνια. Τέλειωσαν τα μπάνια, είπα μέσα μου, τώρα είναι οι εκλογές. Τέλειωσαν οι εκλογές, ανησύχησα. Λέω κάτσε να πάρω κανένα τηλέφωνο, μήπως εγώ είμαι ο ένοχος στην υπόθεση. Από την ημέρα μετά τις εκλογές που προσπαθώ να βρω τον υπάλληλο, από τον οποίο πρέπει να αντλήσω τις πληροφορίες για το εάν έγινε κάποια σύσκεψη, εάν κλήθηκαν και δεν το πήρα χαμπάρι ή δεν ξέρω τι άλλο, ο συγκεκριμένος υπάλληλος - καθ' ύλην υπάλληλος του υπουργείου Υγείας - ποτέ δε βρίσκεται. Και τώρα είμαστε στις 14/11/96»...

Δεύτερο παράδειγμα: Αντώνης Αλεξάνδρου, από την Ομοσπονδία Μηχανικών και Θερμαστών Ελλάδας

«Βρίσκομαι στην Κοπεγχάγη με την Παγκόσμια Ομοσπονδία IMF (Ομοσπονδία Μετάλλου). Στο συνέδριο μίλησε ένας γιατρός Ασφαλείας. Ηταν στην Ινδία, όπου έγινε το ατύχημα στην "UNION CARBITE" (διαρροή αερίου) κι έθαψε 25.000 άτομα - και όχι 2.000 που λένε εδώ πέρα ή 2.500 που γράψανε οι εφημερίδες. Γιατί, μετά 2 - 3 μέρες, πέθανε κόσμος και κοσμάκης. Τι είχε γίνει σ' αυτό το εργοστάσιο; Επρεπε να γίνουν άλλα τρία συστήματα Ασφαλείας, που κοστίζανε όσο ένα καινούριο εργοστάσιο. Το ξηλώνουν το εργοστάσιο αυτό από την Αμερική και το πάνε στην Ινδία, χωρίς να εξασφαλίσουν καν εκεί τα δέκα συστήματα ασφαλείας. Ο γιατρός Εργασίας, ο οποίος ήταν φοβερός άνθρωπος, είχε καταγράψει τα πάντα, ότι έτσι θα γίνει και μια μέρα έγινε. Βγαίνει ο γιατρός Ασφαλείας να τα πει αυτά μετά το γεγονός και η Θάτσερ τον πάει εκεί που δεν ξέρει κι αυτός που πήγε! Και τον ανακαλύψαμε εμείς το '86 - '87 στην Κοπεγχάγη που ήρθε από τη Σιβηρία όπου ήταν πολιτικός φυγάς»...

Αγαπώ τα ΜΜΕ, που κάνουν τη γελοιότητα γεγονός. Αγαπώ τους δημοσιογράφους, αυτούς τους ελεύθερους σκοπευτές, που στήνουν τις μηχανές και πυροβολούνε τον κόσμο. Που παίρνουν πλάνα και στέλνουν ανταποκρίσεις από κάθε γωνιά της χριστιανοσύνης. Αγαπώ το ασήμαντο, που πασάρεται σαν σημαντικό. Αγαπώ τις στημένες διαφωνίες και τις εθνικιστικές κραυγές - ψεύτικης - αγωνίας, που εκπέμπουν τα ραδιόφωνα. Αγαπώ την «εθνική συζήτηση», που γίνεται για τις ταυτότητες. Αγαπώ τον αριθμό 666 και τη Συνθήκη Σένγκεν.

Χαιρετίζω τους καινούριους νόμους για την τρομοκρατία, που προαναγγέλλονται. Τους χιλιάδες νέους καταδότες, που θα δημιουργηθούν. Ολους αυτούς τους κουκουλοφόρους, που θα μας δείχνουνε. Αγαπώ τα δακτυλικά αποτυπώματα, που μας καθορίζουνε. Τους Κρητικούς που πυροβολούν στον αέρα και τον κ. Μητσοτάκη που κουρεύει τα πρόβατα. Αγαπώ και τον εισαγγελέα, που έπεσε από τα σύννεφα για τις μπαλωθιές που ακούστηκαν - και κυρίως - για την παραγγελία που έδωσε να συλληφθούν τα «Καλάσνικοφ». Αγαπώ όλον αυτόν τον παραλογισμό και τις δικαιολογίες που ακούστηκαν. Αγαπώ, ακόμα, όλες τις αναλύσεις που γίνονται για τη «17η Νοέμβρη» και το «τρίγωνο της τρομοκρατίας» στο Χαλάνδρι. Αγαπώ τους αρχηγούς - παλιούς και νέους - της ΣΙΑ, που ξέρουνε ονόματα και δε μιλάνε.

Αγαπώ, βέβαια, και το ΠΑΣΟΚ που - στο βάθος- ψιλοϋπερηφανεύεται, ότι ενδέχεται να διαθέτει, πέρα από το σοσιαλισμό, και ένοπλους λαϊκούς αγωνιστές. Που πλάι - πλάι με την πολιτική πτέρυγα του κόμματος, τον Σκανδαλίδη, την Παπανδρέου, τον Βενιζέλο, τον Λαλιώτη... οδηγήσανε τη χώρα στην ΟΝΕ. Εκαναν την Ευρώπη να τρίβει τα μάτια της. Το ΝΑΤΟ να κάνει το σταυρό του. Την Τουρκία να το βάζει στα πόδια. Δυνάμωσαν το ευρώ. Δεν είναι τυχαίο, κύριοι, που τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου αναγνώρισαν τον κ. Παπαντωνίου σαν εφάμιλλο του μακαρίτη Ρικάρντο. Και τον κ. Σημίτη πολύ πέραν του στρατηγού Ντε Γκολ.

Αγαπώ, όμως και τους θεατές αυτής της - αισχρής - πραγματικότητας. Το υπόλοιπο του λαού, που κάνει το σταυρό του για τα φαινόμενα, που προσπαθεί να δώσει «λογικές» εξηγήσεις σε αυτές τις συμπεριφορές, αλλά δεν προχωράει παραπέρα. Στέκεται μοιρολατρικά στις αναλύσεις! Παρακολουθεί τα τεκταινόμενα σαν να είναι σκηνές από ψυχαγωγική καλοκαιρινή ταινία του κινηματογράφου της γειτονιάς του. Σαν να μην είναι όλα ετούτα εκκωφαντικές σειρήνες, που σαλπίζουν μηνύματα μεγάλης παρακμής. Δείγματα μιας ανυπολόγιστης ζημιάς, που προκαλείται στο συνειδητό και το υποσυνείδητο της κοινωνίας μας.

Αγαπώ όλη αυτή την υπερβολή. Ολη αυτή την τρέλα, που μας περιβάλλει! Και δε συμφωνώ με τον φίλο μου το Γιώργο, που, παρότι μόλις τεσσάρων ετών, όταν τον ρωτάω «πώς πάμε Γιώργο;». Εκείνος μου απαντάει: «Καθόλου καλά». Γιώργο είσαι συντηρητικός. «Πατώσαμε», να λες, γιατί μόνο έτσι θα περιγράψεις σωστά όλη αυτή την τρέλα που ζούμε. Ολη αυτή την άγρια πραγματικότητα που βιώνουμε.

Πραγματοποιήθηκε το 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαιών - Μαιευτών, για πρώτη φορά από τις ίδιες τις μαίες, μόνο για τις μαίες. Κι αυτό είναι κάτι που τους έδωσε την ευκαιρία να μιλήσουν για πολλά κακώς κείμενα στον τόπο μας και να κάνουν συγκλονιστικές καταγγελίες για τα οργανωμένα σχέδια συμφερόντων που λυμαίνονται το χώρο της περιγεννητικής υγείας, με τεράστια κέρδη που συνεχώς γιγαντώνουν: Οι μεγαλοκαρχαρίες του ιατρικού κατεστημένου, που έχουν συμφέροντα από την ιδιωτικοποίηση και την εμπορευματοποίηση της υγείας, θεριεύουν, εμφανίζοντας την εγκυμοσύνη και τον τοκετό (που είναι μια φυσιολογική διαδικασία) σαν αρρώστια! Ετσι, οι επιστήμονες μαίες, που είναι πέντε χιλιάδες στην Ελλάδα, δεν αξιοποιούνται, ετεροαπασχολούνται, υποαπασχολούνται, περιθωριοποιούνται, παροπλίζονται. Κι ας έχουν τετράχρονες σπουδές, εμπειρία και το πτυχίο τους είναι ισότιμο με τα πτυχία των μαιών σ' όλη την Ευρώπη.

Το συνέδριο γίνεται για να προβληματιστούν όχι μόνο οι «ειδικοί», όχι μόνο η πολιτεία, αλλά και το ευρύτερο κοινό, που πρέπει να ενημερωθεί ώστε ν' αλλάξουν πολλά. Οπως καταγγέλθηκε στο συνέδριο από την πρόεδρο του Συλλόγου Επιστημόνων Μαιών - Μαιευτών Ελένη Σαμαριτάκη, στην Ελλάδα γύρω στο 32% των γυναικών γεννάνε με καισαρική, ενώ ο μέσος όρος στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη είναι 9-13%.

Γίνονται περισσότερες από 200.000 εκτρώσεις το χρόνο σε αναλογία 100.000 γεννήσεων. Ο μητρικός θηλασμός αντιμετωπίζεται σαν παλιομοδίτικη συνήθεια, ενώ ανθεί η προβολή του ξένου γάλακτος - παρά το νόμο που τον απαγορεύει - κι αυτό προς όφελος των βιομηχανιών!

Η μαία - μαιευτής βρίσκεται απλός θεατής των γεγονότων, χωρίς να μπορεί να αναλάβει πρωτοβουλίες προς όφελος της μητέρας και του παιδιού της. Κι αυτό παρότι η νομοθεσία κατοχυρώνει το δικαίωμά της να ασχοληθεί με δική της ευθύνη με την εγκυμοσύνη, τον τοκετό, τη λοχεία και το νεογέννητο. Ωστόσο, δεν προσλαμβάνονται και δεν αξιοποιούνται οι μαίες, οι επισκέπτριες υγείας, οι κοινωνικοί λειτουργοί και οι ψυχολόγοι που χρειάζονται για να στηρίξουν την Ελληνίδα. Ετσι, όσο θα περνάει ο καιρός, θα επιδεινώνεται το πρόβλημα που συνδέεται με το δημογραφικό (σήμερα αντιστοιχούν 1,5 παιδιά σε κάθε γυναίκα). Και όπως καταγγέλθηκε, τα δικαιώματα της μητέρας και του παιδιού θα αγνοούνται ή θα υποβαθμίζονται προς όφελος μιας τεχνοκρατικής αντιμετώπισης της μητρικής υγείας, που χρησιμοποιεί τη γυναίκα σαν άβουλο όργανο, χωρίς να παίρνει υπόψη τις ανάγκες και την ενημέρωσή της. Κι εδώ αξίζει να αναφερθεί ότι μόνο στην Ελλάδα η απόφαση για καισαρική τομή μπορεί να ληφθεί μόνο από ένα γιατρό, ενώ στο εξωτερικό χρειάζεται να αποφασίσει ομάδα δυο - τριών επιστημόνων.

Οι μαίες θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ανάμεσα σε άλλα για την ενημέρωση σχετικά με τον οικογενειακό προγραμματισμό κι όμως αυτό δε γίνεται. Τουλάχιστον οι συνέπειες δε θα έπρεπε να προβληματίσουν τους πολιτικούς και την πολιτεία; Ηταν ένα ερώτημα που απασχόλησε το συνέδριο.

Η ιδιωτικοποίηση της περιγεννητικής φροντίδας, τονίστηκε, κοστίζει πολλά δισεκατομμύρια, που βέβαια βγαίνουν από τις τσέπες των πολιτών, της ίδιας της ελληνικής οικογένειας: Στα δημόσια μαιευτήρια γεννάνε κατά 85% γυναίκες πρόσφυγες, ενώ τα ιδιωτικά, που έχουν εμφάνιση πολυτελών ξενοδοχείων, είναι πανάκριβα και πληρώνονται συνήθως με στερήσεις ή από κάποια ιδιωτική ασφάλιση, επειδή εργάζεται εκεί ο γιατρός που παρακολουθεί τη μητέρα. Η πολιτεία - υπογραμμίστηκε - δεν ενημερώνει πως ο τοκετός δεν είναι ασθένεια και δε χρειάζεται ολική νάρκωση...

• Ο μητρικός θηλασμός δεν προωθείται, αντίθετα στα νοσοκομεία ταΐζουν τα νεογέννητα με ζαχαρωμένο νερό και ξένο γάλα, με αποτέλεσμα να εθίζονται σ' αυτά! Τεράστια ποσά ξοδεύονται για τη διαφήμιση του ξένου γάλακτος για τα νεογέννητα, παρότι απαγορεύεται στη χώρα μας και έξω χορηγείται μόνο με συνταγή γιατρού (που γράφει το λόγο για τον οποίο το παιδί δε θηλάζει). Γιατί το μητρικό γάλα είναι η καλύτερη και η πιο πλήρης τροφή και δε συγκρίνεται με αυτό των γαλακτοβιομηχανιών. Κι ενώ σε νοσοκομεία άλλων χωρών προωθείται ο μητρικός θηλασμός, εδώ δίνονται εξ αρχής λανθασμένες οδηγίες στις μητέρες και υποβαθμίζεται ο ρόλος της μαίας.
• Στη χώρα μας ενώ υπάρχουν μεγάλες ανάγκες και ελλείψεις, οι μαίες παροπλίζονται. Νεαρές μαίες έχουν αποσπαστεί σε νομαρχίες και γραφεία υπουργών. Σε δημόσια νοσοκομεία υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις και δεν προσλαμβάνονται, ενώ στα ιδιωτικά μαιευτήρια, που δεν ελέγχονται, εκβιάζονται να δεχτούν πράγματα που δεν πρέπει.
• Στο μεταξύ στον τόπο μας κάνουν θραύση οι προκλητοί τοκετοί (συνήθως η φράση: «Ελάτε αύριο να σας ξεγεννήσουμε»), τα φάρμακα και η νάρκωση χρησιμοποιούνται κατά κόρο, οι γυναίκες δεν είναι ενημερωμένες για το τι πρέπει να προσέξουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι 97% των γυναικών στη Γαλλία γεννάνε χωρίς να τις «κόψουν», ενώ το 98% στην Ελλάδα - αντίθετα - τις «κόβουν» όπως επισημάνθηκε.

Ακόμα για την «επιτάχυνση» του τοκετού χρησιμοποιούνται εκτός νοσοκομείου φάρμακα που απαγορεύονται εντός νοσοκομείου, γιατί προκαλούν ταχυκαρδίες ή βραχυκαρδίες, που έχουν σχέση με την εγκεφαλική λειτουργία. Δύο ακόμα καταγγελίες που ακούστηκαν: Το ιδιωτικό μαιευτήριο «Ιασώ» μπήκε στο Χρηματιστήριο, «κάτι που δεν έχει γίνει πουθενά στον κόσμο», μια και ο νόμος δεν επιτρέπει καμιά μορφή εμπορευματοποίησης της υγείας με τέτοιους τρόπους. Κι ακόμα: τα δύο πρώτα βρέφη που γεννήθηκαν σε καταυλισμούς σεισμοπαθών χρειάστηκε να «πληρωθούν» από τους γονείς τους, αν και οι γιατροί εργάζονταν σε δημόσιο μαιευτήριο. Η μια περίπτωση ήταν στο στρατόπεδο Καποτά, όπου οι γονείς έδωσαν την επιχορήγηση των 200.000 δραχμών συν ακόμα πενήντα χιλιάδες δραχμές στο μαιευτήρα!

Μια πολύ σημαντική έρευνα για την περιγεννητική φροντίδα στην Ελλάδα, που ξεκίνησε το 1983 από την παιδίατρο Χρύσα Μπακούλα, δεν μπόρεσε να συνεχιστεί - απειλήθηκε ακόμα και η ζωή της ερευνήτριας.