Η Ηλεία μαζί με την Αχαΐα και την Κορινθία αποτελούν τους κατεξοχήν σταφιδοπαραγωγικούς νομούς της χώρας. Ο «Ρ» βρέθηκε στην Ηλεία και συζήτησε με αγρότες και συνδικαλιστές στα χωριά του νομού για τα μεγάλα και σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο αγροτικός κόσμος της περιοχής και ιδιαίτερα οι σταφιδοπαραγωγοί.

«Πριν την είσοδο της χώρας στην ΕΟΚ (σ.σ. μετέπειτα ΕΕ) το 1980 οι σταφιδοπαραγωγοί του νομού Ηλείας ξεπερνούσαν τους 7.000 και η παραγωγή σταφίδας τους 30.000 τόνους. Σήμερα έχουν μείνει μόνο 3.400 και όσο περνούν τα χρόνια μένουν και λιγότεροι, ενώ η παραγωγή αγγίζει με το ζόρι τους 8.000 τόνους» θυμίζει ο Γιώργος Γκρουμούτης, παλαίμαχος αγροτοσυνδικαλιστής της ΠΑΣΥ και πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αλφειούσας και συμπληρώνει: «Με μαθηματική ακρίβεια η μικρομεσαία αγροτιά βγαίνει από το "παζάρι". Η πολιτική που εφαρμόζεται σε βάρος μας δε μας επιτρέπει να μένουμε στα χωράφια μας. Ο κόσμος και ιδιαίτερα η νεολαία εγκαταλείπουν την καλλιέργεια σταφίδας που υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσε να αποτελεί προνομιακή καλλιέργεια καθώς η κορινθιακή σταφίδα είναι μονοπωλιακό προϊόν».

«Αν οι αγρότες δεν πάρουν την τύχη στα χέρια τους και δεν οργανωθούν μαζικά και μαχητικά στους αγροτικούς συλλόγους με στόχο τη δημιουργία και λειτουργία παραγωγικών συνεταιρισμών, η αγροτιά δε θα σηκώσει ποτέ κεφάλι», σημειώνει χαρακτηριστικά ο αγρότης Χρήστος Δημακόπουλος από την Αλφειούσα.

Η εμπορική τιμή της σταφίδας έχει ξεπέσει - εξαιτίας του αντισταφιδικού κανονισμού που λειτουργεί από το 1999 αλλά και της γενικότερης αντιαγροτικής πολιτικής της ΕΕ και των ελληνικών κυβερνήσεων - στα 0,60 ευρώ τη στιγμή που ο καταναλωτής για να την αγοράσει χρειάζεται να καταβάλλει 6 ευρώ. Το τεράστιο αυτό άνοιγμα εκμεταλλεύονται οι μεγαλέμποροι της περιοχής οι οποίοι θησαυρίζουν κυριολεκτικά από τον ιδρώτα των αγροτών συγκεντρώνοντας την παραγωγή από ολόκληρη την Πελοπόννησο και μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού.

«Είμαστε στο έλεος των μεγαλεμπόρων καθώς αναγκαζόμαστε πριν ακόμα τρυγήσουμε, τον Ιούλη, να υπογράψουμε ειδικό συμφωνητικό με έναν από τους πέντε μεγαλοκαρχαρίες, το οποίο περιλαμβάνει την τιμή πώλησης και την ποσότητα που θα παράγουν» μας λέει ο Γιώργος Κωστόπουλος από το χωριό Καράτουλα, του Δήμου Ωλένης που αποτελεί τη μεγαλύτερη σταφιδοπαραγωγική περιοχή του νομού. «Αν δεν υπογράψουμε - μας εξηγεί ο Νίκος Συλλαϊδόπουλος - δεν έχουμε δικαίωμα στην επιδότηση, η οποία αποτελεί ένα σημαντικό οικονομικό συμπλήρωμα καθώς σε αντίθετη περίπτωση δε θα βγαίναμε με τίποτα, με αποτέλεσμα να είμαστε όμηροι των εμπόρων που έχουν το πάνω χέρι στον καθορισμό της τιμής με ακόμα πιο εκβιαστικό τρόπο».

Οι έμποροι εκμεταλλεύονται με τον πιο στυγνό τρόπο τον κόπο των σταφιδοπαραγωγών και αρνούνται ακόμα και τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις τους. «Δε φτάνει που μας δίνουν εξευτελιστικές τιμές, μας αποδίδουν τα χρήματα όποτε θέλουν. Εχουμε μπει στη νέα καλλιέργεια και ακόμα δεν έχουμε πάρει τα χρήματά μας. Παλιά και καλύτερη τιμή επιτυγχάναμε και παίρναμε τα λεφτά μας όλα μέσα σε 15 μέρες. Ο αντισταφιδικός κανονισμός αποτέλεσε την ταφόπλακα των σταφιδοπαραγωγών και αύξησε τα λεφτά στα πουγκιά των μεγαλεμπόρων» σημειώνει οργισμένος ο Παναγιώτης Κονδύλης.

Στην εξευτελιστική τιμή που δίνει ο έμπορος προστίθεται και η πενιχρή επιδότηση της ΕΕ, η οποία δεν έχει ακόμα αποδοθεί στην πλειοψηφία των σταφιδοπαραγωγών εξαιτίας των προβλημάτων που παρουσιάζει το αμπελωνικό μητρώο που καταρτίστηκε από ιδιωτική εταιρία έναντι αδρής αμοιβής. Μέχρι στιγμής το 70% της επιδότησης έχουν λάβει μόνο 790 σταφιδοπαραγωγοί σε σύνολο 3.400. Και οι αγρότες εκφράζουν σοβαρούς φόβους πως μεγάλο μέρος της επιδότησης μπορεί να χαθεί αν δεν ξεπεραστούν τα προβλήματα που έχουν ανακύψει με το αμπελωνικό μητρώο χωρίς οι ίδιοι να φέρουν καμιά ευθύνη.

Τη δεκαετία του '80, όταν και μπήκαμε στην τότε ΕΟΚ, άρχισε μια συντονισμένη επίθεση αφανισμού της σταφιδοκαλλιέργειας. Εδωσε «αποζημιώσεις εκρίζωσης» σε όσους κατέστρεφαν τη σταφιδάμπελο και τους παρότρυνε να προχωρήσουν σε νέες καλλιέργειες, όπως το πορτοκάλι που και αυτό τελεί σε πλήρη απαξίωση.

«Αυτοί που καθορίζουν το μοίρα των αγροτών, οι κυβερνώντες δηλαδή, φέρουν μεγάλη ευθύνη για τα σημερινά μας χάλια. Αντί να στηρίξουν χιλιάδες παραγωγούς που πνιγμένοι μέσα στη σκόνη, τη ζέστη, τα φυτοφάρμακα και το άγχος δουλεύουν σκυφτοί για να παράγουν το προϊόν τους, κάνουν ακριβώς το αντίθετο. Πριμοδοτούν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο τους εκμεταλλευτές μας» αναφέρει ο Χρήστος Παναγόπουλος. «Τα χρέη τρέχουν και αδυνατούμε να συντηρήσουμε τις οικογένειές μας. Οσοι στηρίζονται αποκλειστικά στο αγροτικό εισόδημα βρίσκονται κυριολεκτικά σε δεινή θέση. Κανένας από εμάς δεν αφήνει το παιδί του να συνεχίσει στα χωράφια» σημειώνει ο Σταύρος Παναγόπουλος.

Στην κουβέντα παρεμβαίνει και ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Καράτουλα, Θανάσης Πιερρόπουλος, ο οποίος υπογραμμίζει και με στοιχεία τον κατήφορο της καλλιέργειας της σταφίδας. «Ο Δήμος Ωλένης παρήγαγε πριν λίγα χρόνια περισσότερους από 8.000 τόνους σταφίδας και σήμερα δεν ξεπερνά τους 4.000 τόνους. Πολλοί σταφιδοπαραγωγοί αναγκάστηκαν να διακόψουν την παραγωγή καθώς αδυνατούσαν να τα βγάλουν πέρα».

Με την ένταξη στην ΕΕ (τότε ΕΟΚ) και με την πολιτική συμφωνία των κυβερνήσεων της Ελλάδας, άρχισε μια συντονισμένη επίθεση αφανισμού της σταφιδοκαλλιέργειας. Την 10ετία του '80 για να πιέσει την καλλιέργεια η ΕΕ έδωσε «αποζημιώσεις εκρίζωσης» με αποτέλεσμα χιλιάδες στρέμματα να φύγουν από την παραγωγή» επισημαίνει ο Χρήστος Γιαννόπουλος, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Ηλείας. Και συνεχίζει: «Το 1992 είχαμε την αντιαγροτική αναθεώρηση της ΚΑΠ και την επιβολή αντιλαϊκών πολιτικών της ΕΕ και των ελληνικών κυβερνήσεων που οδήγησαν σαν συνέχεια στη διετία '98 - '99 με τον πιο αντιδραστικό - αντιαγροτικού κανονισμού για την κορινθιακή σταφίδα, τη διάλυση του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού (ΑΣΟ) με το ξεπούλημα ή την αχρήστευση της περιουσίας του με στόχο βέβαια την ολοκληρωτική χειραγώγηση του αγρότη, δίνοντας το δικαίωμα και με νόμο σε εμπόρους - εξαγωγείς να ξεζουμίσουν ό,τι απέμεινε από τους σταφιδοπαραγωγούς».

Αυτά είναι τα πραγματικά αποτελέσματα της πολιτικής της ΕΕ και των ελληνικών κυβερνήσεων και κομμάτων που τη στηρίζουν και στο θέμα της σταφίδας και των αγροτών γενικότερα. Αποδείχτηκε περίτρανα πως ο στόχος ήταν ο αφανισμός των σταφιδοπαραγωγών και η συρρίκνωση της ελληνικής γεωργίας.

Οι αγρότες πρέπει να καταλάβουν πως μόνο μέσα από τον οργανωμένο και συντονισμένο αγώνα κατά της αντιαγροτικής πολιτικής της κυβέρνησης και της ΕΕ υπάρχει μέλλον. Οι παλιοί έλεγαν πως μια βέργα σπάει, ένα δεμάτι όχι.

Μονόδρομος για τους αγρότες δεν πρέπει να είναι μόνο ο αγώνας για την κατάργηση του αντισταφιδικού κανονισμού, αλλά η ενίσχυση και εκλογικά των δυνάμεων εκείνων που παλεύουν για την ανατροπή της πολιτικής της ΕΕ και των ντόπιων υποστηρικτών της και η δημιουργία ενός λαϊκού μετώπου που θα επιβάλει τη λαϊκή εξουσία και λαϊκή οικονομία που για την αγροτιά θα βασίζεται, σαν μοχλός ανάπτυξης, στον παραγωγικό συνεταιρισμό».