Κυριακή 17 Ιούλη 2011
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΓΥΝΑΙΚΑ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Πολλαπλά ζημιωμένες από την επίθεση του κεφαλαίου οι γυναίκες

Ιδιαίτερες επιπτώσεις έχουν τα αντεργατικά - αντιλαϊκά μέτρα στις γυναίκες, καθώς η ένταση της εκμετάλλευσης βαθαίνει και την ανισοτιμία τους

Στο επίκεντρο της αντιλαϊκής θύελλας που σαρώνει τα δικαιώματα της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων βρίσκονται οι γυναίκες των λαϊκών οικογενειών. Η επίθεση του κεφαλαίου που συνεχώς κλιμακώνεται έχει ιδιαίτερες επιπτώσεις στη ζωή τους. Τα μέτρα που αποφασίστηκαν τους τελευταίους μήνες και μπήκαν ήδη σε εφαρμογή, τα πιο πρόσφατα που περιλαμβάνονται στο λεγόμενο «μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα» και τον «εφαρμοστικό νόμο», αλλά και όσα ακόμα θα ακολουθήσουν, έχουν στόχο να εντείνουν την εκμετάλλευση των εργαζομένων. Μαζί με την εκμετάλλευση βαθαίνουν και την ανισοτιμία των δύο φύλων, χειροτερεύουν τη θέση των γυναικών, που στον καπιταλισμό είναι, ούτως ή άλλως, ανισότιμη.

Η ανεργία...

Μια από τις πιο σοβαρές επιπτώσεις της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και της αντεργατικής - αντιλαϊκής πολιτικής είναι η διόγκωση της ανεργίας, τα ποσοστά της οποίας έχουν πια ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, όσον αφορά τις γυναίκες. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις για το Α' τρίμηνο του 2011, η ανεργία αγγίζει το 19,5%, δηλαδή μια στις πέντε γυναίκες είναι άνεργη. Εκτός από την απελευθέρωση των απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα, δρομολογούνται πλέον και απολύσεις εργαζομένων στο Δημόσιο. Η εξέλιξη αυτή θα πλήξει σημαντικά τις γυναίκες, δεδομένου ότι οι κλάδοι της Υγείας, της Παιδείας, οι υπηρεσίες της κεντρικής και της τοπικής διοίκησης συγκεντρώνουν μεγάλο αριθμό εργαζόμενων γυναικών. Αρκετές από αυτές θα χαρακτηριστούν ως «πλεονάζον προσωπικό», θα τεθούν σε καθεστώς «εργασιακής εφεδρείας», θα ανοίξει δηλαδή ο δρόμος για την απόλυσή τους, με αποτέλεσμα την παραπέρα γιγάντωση του αριθμού των άνεργων γυναικών. Αλλά και οι γυναίκες που θα συνεχίσουν να εργάζονται στο Δημόσιο θα αντιμετωπίσουν το «ενιαίο μισθολόγιο» που θα μειώσει δραστικά το μισθό τους.


Σοβαρό πρόβλημα για τις γυναίκες προκύπτει και από τις αλλαγές στις προϋποθέσεις για τη χορήγηση επιδόματος ανεργίας, που θα έχουν ως αποτέλεσμα πολλές άνεργες να στερηθούν το επίδομα ανεργίας. Συγκεκριμένα, πλήττονται οι νέες άνεργες, καθώς απαιτείται πλέον να συγκεντρώσουν ένσημα από τα τρία, και όχι τα δύο, προηγούμενα έτη, προϋπόθεση που περιορίζει σημαντικά τον αριθμό των ανέργων που θα λάβουν για πρώτη φορά το επίδομα. Αλλη μια κατηγορία που πλήττεται ιδιαίτερα είναι οι γυναίκες που εργάζονται εποχικά, αφού επίδομα θα δικαιούνται μόνον όσες από αυτές συμπληρώσουν έξι μήνες εργασίας μέσα στο χρόνο. Δεδομένου του μεγάλου αριθμού γυναικών που απασχολούνται εποχικά κυρίως στον κλάδο του τουρισμού και του επισιτισμού, στα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια, πολλές εργαζόμενες και οι οικογένειές τους θα κληθούν να τα βγάλουν πέρα χωρίς το πενιχρό επίδομα της ανεργίας, στην καθόλου απίθανη περίπτωση που το διάστημα της εργασίας τους δε συμπληρώσει τους έξι μήνες.

...και οι «παρενέργειές» της

Η καταιγίδα των απολύσεων και οι περικοπές στους μισθούς σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα ανατρέπουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό πολλών ζευγαριών και τα δυσκολεύουν να ανταποκριθούν στο κόστος των αναγκών της οικογένειάς τους, με δεδομένη την ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση της Παιδείας, της Υγείας και της Πρόνοιας. Επιβαρύνουν σοβαρά τις εργαζόμενες, καθώς οι μισθοί τους είναι συχνά μικρότεροι από των ανδρών, με αποτέλεσμα οι περικοπές να τους συρρικνώνουν δραματικά. Σημαντικό φορτίο αποτελεί το κόστος των τροφείων των παιδικών σταθμών, το οποίο μάλιστα θα αυξηθεί στους περισσότερους δήμους με την αρχή της νέας σχολικής χρονιάς. Πρόσθετο πρόβλημα για τις άνεργες μητέρες μικρών παιδιών αποτελεί η απόρριψη των αιτήσεών τους από τους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς, οι οποίοι ζητούν μαζί με τα άλλα δικαιολογητικά και βεβαίωση εργοδότη, ως αποδεικτικό της εργασίας της μητέρας.

Τα παιδιά των ανέργων θα είναι τα πρώτα που θα αποκλειστούν από τους παιδικούς σταθμούς και θα στερηθούν το δικαίωμά τους στην προσχολική αγωγή. Αντίστοιχα, οι μητέρες τους θα αντιμετωπίσουν ένα επιπλέον εμπόδιο στην προσπάθειά τους να βρουν δουλειά. Δε λείπουν και τα προκλητικά «επιχειρήματα» από την πλευρά ορισμένων δήμων, που λίγο - πολύ υποστηρίζουν πως οι μητέρες που δεν έχουν δουλειά δεν έχουν λόγο να ζητούν θέση στους παιδικούς σταθμούς για το παιδί τους, αφού μπορούν να το κρατήσουν μαζί τους στο σπίτι. Τόσο η ανεργία όσο και η έλλειψη προσχολικής αγωγής αντιμετωπίζονται σαν ατομικά προβλήματα της κάθε οικογένειας και κυρίως της γυναίκας, που καλείται να συμβιβαστεί, να φορτωθεί η ίδια το βάρος και να καλύψει τα κενά των κοινωνικών υπηρεσιών.

Πολλαπλή επιβάρυνση

Η επέκταση των ελαστικών εργασιακών σχέσεων σε μεγάλο μέρος των εργαζομένων έχει σοβαρό αντίκτυπο στις εργαζόμενες γυναίκες. Η επιβολή μορφών και σχέσεων εργασίας που επιτείνουν την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα έχει διευκολυνθεί με μια σειρά νόμους. Οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης και ορισμένου χρόνου αυξάνονται, το ίδιο η εκ περιτροπής και η ενοικιαζόμενη εργασία. Στους εργοδότες έχει επίσης δοθεί η δυνατότητα να παρατείνουν την εργάσιμη ημέρα κατά δύο ώρες χωρίς υπερωριακή αμοιβή, στα πλαίσια της «διευθέτησης» του εργάσιμου χρόνου. Μπορούν, δηλαδή, να καταργούν στην πράξη το 8ωρο και να επιβάλλουν 10ωρη εργάσιμη μέρα όταν αυτό εξυπηρετεί τα κέρδη τους και να μειώνουν το ωράριο ή να δίνουν άδειες στους εργαζόμενους την περίοδο που δεν τους χρειάζονται. Για μια εργαζόμενη στον κλάδο του εμπορίου, για παράδειγμα, η ρύθμιση αυτή μπορεί να μεταφραστεί σε 10ωρη δουλειά κατά την περίοδο της αυξημένης κίνησης, όπως στην περίοδο των γιορτών ή των εκπτώσεων, σε μειωμένο ωράριο και άδεια όταν η εμπορική κίνηση παραμένει χαμηλή.

Αυτές οι μορφές και οι όροι εργασίας είναι βάρβαροι για το σύνολο των εργαζομένων, πλήττουν, όμως, με ιδιαίτερη σφοδρότητα τις εργαζόμενες γυναίκες. Και αυτό γιατί στην προσαρμογή της εργασίας τους στις απαιτήσεις του εργοδότη προστίθεται το βάρος της κάλυψης των κενών και των ελλείψεων σε κοινωνικές υπηρεσίες για τις ανάγκες της οικογένειας, το οποίο σηκώνουν κατά βάση οι γυναίκες. Οι εργαζόμενες δηλαδή, από τη μια, αναγκάζονται να δουλεύουν όποτε και για όσο επιθυμεί ο εργοδότης και, από την άλλη, να φροντίζουν τα μικρά παιδιά, τους ηλικιωμένους και τα ΑμΕΑ. Παρά τις προσπάθειες να παρουσιαστούν οι ευέλικτες και ελαστικές εργασιακές σχέσεις σαν μέτρο που διευκολύνει τις εργαζόμενες στο συνδυασμό των υποχρεώσεών τους και βοηθά στην ισορροπία ανάμεσα στη δουλειά και την οικογένεια, η πραγματικότητα δείχνει το ακριβώς αντίθετο: Οι εργασιακές αυτές σχέσεις πολλαπλασιάζουν την επιβάρυνση των γυναικών, συρρικνώνουν τις αποδοχές τους, υπονομεύουν τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα και απορρυθμίζουν πλήρως τη ζωή τους.

Αξιοσημείωτες αρνητικές επιπτώσεις έχει για τις εργαζόμενες και η εξάπλωση των επιχειρησιακών ή και ατομικών συμβάσεων εργασίας. Η κατάργηση των κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας συμπαρασύρει και μια σειρά θετικές ρυθμίσεις και παροχές οι οποίες προβλέπονταν σε αυτές. Για παράδειγμα, στις Συλλογικές Συμβάσεις αρκετών κλάδων υπήρχαν ρυθμίσεις για την ασφάλεια των εγκύων στην εργασία, για την άδεια μητρότητας και θηλασμού, επιπλέον άδειες για τις μονογονεϊκές οικογένειες και για τους γονείς παιδιών με αναπηρία. Υπήρχαν κάποιες παροχές για την οικογένεια, όπως, για παράδειγμα, το επίδομα παιδικού σταθμού. Οι ρυθμίσεις αυτές δεν έλυναν το οικονομικό πρόβλημα της οικογένειας, ούτε την ανισοτιμία της γυναίκας, αποτελούσαν όμως κατακτήσεις των εργαζομένων και σε ένα βαθμό ανακούφιζαν από τα οξυμένα προβλήματα. Οι Συλλογικές Συμβάσεις αποτελούν όπλο για τη διεκδίκηση καλύτερων όρων δουλειάς και ζωής, γι' αυτό προσπαθούν να τις καταργήσουν και να αναγκάσουν τις εργαζόμενες σε ατομικές διαπραγματεύσεις με τον εργοδότη.

Απέναντι στα μέτρα και την πολιτική αυτή, που αποτελεί στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης, της ΕΕ, του ΔΝΤ, και έχει την ουσιαστική στήριξη της ΝΔ, του ΛΑ.Ο.Σ. και των άλλων κομμάτων της πλουτοκρατίας, οι γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων πρέπει να αντιτάξουν τη δική τους συμμαχία. Φραγμό στην επίθεση του κεφαλαίου μπορεί να βάλει μόνον η οργανωμένη λαϊκή αντεπίθεση, η ισχυροποίηση του εργατικού, του γυναικείου, του λαϊκού κινήματος, η ενίσχυση του μετωπικού σχήματος ΠΑΜΕ - ΠΑΣΕΒΕ - ΠΑΣΥ - ΟΓΕ - ΜΑΣ.

Οι δυσκολίες και τα αδιέξοδα που σήμερα πολλαπλασιάζονται μπορούν να γίνουν οριστικά παρελθόν μόνο με ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων υπέρ του λαού. Γι' αυτό χρειάζεται συστράτευση με το ΚΚΕ στην καθημερινή πάλη, προετοιμασία για σκληρούς ταξικούς αγώνες με στόχο την εξουσία, για να τσακιστεί η εκμετάλλευση των εργαζομένων και να ανοίξει ο δρόμος για την ισοτιμία και τη χειραφέτηση των γυναικών.


Ευ. Χαϊντ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ