Παρασκευή 14 Αυγούστου 2015
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Στο σημερινό 4σέλιδο «Διεθνή και Οικονομία» παρουσιάζουμε τα εξής θέματα:

  • Τα προβλήματα στην οικονομία της Ευρωζώνης και η όξυνση των ανταγωνισμών
  • Νέα δεδομένα στην οικονομία της Ασίας δημιουργεί η συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, ενώ ενισχύονται οι διακρατικές καπιταλιστικές ενώσεις στην περιοχή
  • Ενέργεια για τα κέρδη του κεφαλαίου ή για τις λαϊκές ανάγκες;
ΕΥΡΩΖΩΝΗ
Τα προβλήματα στην οικονομία παραμένουν, οξύνοντας ανταγωνισμούς

Μερικές οπτικές από αμερικανο-βρετανικά μέσα πληροφόρησης για το μέλλον της νομισματικής ένωσης

Η συζήτηση για το μέλλον και το χαρακτήρα της Ευρωζώνης παραμένει ανοιχτή, με τα ερωτήματα για το μέλλον και την προοπτική της να απασχολούν το διεθνή Τύπο, με κοινό τους χαρακτηριστικό την ιδιαίτερη ένταση των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει και όπως όλα δείχνουν, θα συνεχίσει να τα αντιμετωπίζει τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον.

Το πρώτο και χαρακτηριστικό πρόβλημα είναι οι τεράστιες δυσκολίες στην καπιταλιστική ανάπτυξη των κρατών-μελών τους. Η κρίση δε φαίνεται να αποτελεί οριστικό παρελθόν, με την ανάκαμψη να είναι ελάχιστη, γύρω στο 1%, με δυσκολίες σε Γερμανία (επιβράδυνση), Γαλλία, Ιταλία και όχι μόνο. Αυτό το πρόβλημα οξύνει διαρκώς τους εσωτερικούς στην Ευρωζώνη και την ΕΕ ανταγωνισμούς, με αφορμή και τις διαφορετικές προσεγγίσεις Γαλλίας - Γερμανίας στο ζήτημα της λεγόμενης «οικονομικής διακυβέρνησης» (στον «Ριζοσπάστη» έχουμε γράψει κατ' επανάληψη γι' αυτό το ζήτημα).

Η ελληνική κρίση ανέδειξε όλα εκείνα τα δομικά προβλήματα που εξαρχής διέθετε στον πυρήνα της η ευρωπαϊκή νομισματική ένωση, είναι το γενικό συμπέρασμα πρόσφατου άρθρου που δημοσιεύει το αμερικανικό «Foreign Affairs»1, με τίτλο: «Η Ευρώπη μετά την ελληνική κρίση χρέους». Χαρακτηρίζει την ΕΕ ως ανεπανάληπτο ιστορικό εγχείρημα διακυβέρνησης, καθώς δεν υπάρχει κανένα άλλο παράδειγμα στη σύγχρονη ιστορία για την εγκαθίδρυση μιας ειρηνικής και ευμαρούς πολιτικής κοινότητας η οποία υπερβαίνει το «έθνος-κράτος» (σ.σ. βεβαίως δεν το υπερβαίνει, αφού οι ανταγωνισμοί εκφράζονται ανάμεσα σε όλα τα κράτη-μέλη, στο όνομα υπεράσπισης των συμφερόντων των μονοπωλίων καθενός, άρα το «έθνος-κράτος» κυριαρχεί στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη). Σφυρηλατημένη μέσα από δύο καταστροφικούς παγκόσμιους πολέμους και μία μεγάλη οικονομική ύφεση, η Ενωση των εθνών-κρατών υπήρξε ολοένα και πιο συγκροτημένη, δια μέσου κοινών αγορών, νομικού πλαισίου και ινστιτούτων διακυβέρνησης. Παρ' όλα αυτά, συνεχίζει, η δηλητηριώδης ατμόσφαιρα που ανέκυψε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την ελληνική συμφωνία, είναι αξιοσημείωτη...

Το άρθρο στέκεται και αναδεικνύει τις αντιθέσεις που έχουν έρθει στην επιφάνεια το τελευταίο διάστημα και ιδιαίτερα την αντίληψη ότι «η Γερμανία έπαιξε ένα κτηνώδης παιχνίδι δύναμης για να εξαναγκάσει την Ελλάδα στην αποδοχή ενός καταστροφικού πακέτου διάσωσης, με αντάλλαγμα την παραμονή της στο ευρώ», αντίληψη που, όπως λέει, έχει πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις εναντίον της Γερμανίας, την ίδια στιγμή που βαθαίνουν οι διαχωριστικές γραμμές στο εσωτερικό της ΕΕ.

Οπως, επίσης, υποστηρίζει πως τη στιγμή που η ΕΕ προχωρά σε όλο και πιο φιλόδοξα σχέδια όπως η νομισματική ενοποίηση, γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο ότι το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο δε δημιούργησε γερά θεμέλια στο σχέδιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ενώ η επιμονή της Γερμανίας στην επιβολή λιτότητας παρά τις κριτικές εναντίον της - ακόμη και από νηφάλιους παρατηρητές όπως το ΔΝΤ - διέρρηξε την αρχή της αλληλεγγύης της ΕΕ, τουλάχιστον σε ό,τι έχει να κάνει με τη διαχείριση της ελληνικής κρίσης.

Στη συνέχεια και με αφορμή το ζήτημα του χρέους και της συζήτησης που έχει ανοίξει σχετικά με μια «πανευρωπαϊκή διαχείρισή του», επισημαίνεται η ανάγκη ακόμη μεγαλύτερης πολιτικής ενοποίησης της ΕΕ, προσεγγίζοντας την ομοσπονδοποίηση κατά τα πρότυπα των ΗΠΑ. Η ΕΕ, συνεχίζει, δεν έχει κάποιο είδος ευρωομολόγου, ενώ σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, που ξεπέρασαν την κρίση εξαιτίας μιας ενιαίας οικονομικής πολιτικής και πολιτικής επενδύσεων που ακολούθησαν, η Ευρώπη δεν έχει παράξει εκείνους τους μηχανισμούς ώστε ως ενιαία πολιτική οντότητα να πλοηγηθεί σε δύσκολους καιρούς.

Σήμερα, συνεχίζει, το όνειρο μιας μετα-εθνικής, κοσμοπολίτικης κοινότητας, που αποτέλεσε κάποτε το στόχο της ΕΕ, βρίσκεται σε κίνδυνο. «Εχει τραυματιστεί σοβαρά από μία "τέλεια καταιγίδα", τη διατλαντική οικονομική κρίση, μία ανεπαρκώς σχεδιασμένη Ευρωζώνη, μία Γερμανία που δε δείχνει να κάνει πίσω στις επιδιώξεις της για να κρατήσει την Ευρωζώνη ενωμένη, αλλά και μία Γαλλία που αδυνατεί να παίξει τον ιστορικό της ρόλο, εξισορρόπησης της Γερμανίας»...

Εδώ βεβαίως γίνονται φανεροί και οι καπιταλιστικοί ανταγωνισμοί ανάμεσα σε ΗΠΑ και Γερμανία και φαίνεται ότι το δημοσίευμα συμβαδίζει με τις απόψεις της αμερικάνικης κυβέρνησης που παρεμβαίνουν και στις κόντρες Γαλλίας - Γερμανίας.

Ανεργία, οικονομική στασιμότητα, υψηλά χρέη

Η κρίση της Ευρωζώνης έχει περάσει μόνο προσωρινά, επισημαίνει άρθρο που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του ΒΒC2, όπου επισημαίνεται πως οι ανοιχτές πληγές παραμένουν, που μπορεί να μην αποτελούν άμεσες απειλές για την ύπαρξη της νομισματικής ένωσης, ωστόσο αποτελούν σοβαρά προβλήματα δίχως αμφιβολία. Η ανεργία είναι ιδιαίτερα υψηλή σε αρκετές χώρες, η οικονομική ανάπτυξη είναι αποσπασματική και μη πειστική σε μερικές ακόμη, ενώ επίσης άλλες χώρες βρίσκονται σε επισφαλή οικονομική θέση, παρά το ότι καμία ακόμη δεν είναι τόσο άσχημα όσο η Ελλάδα.

Αυτή τη στιγμή, στο σύνολο της Ευρωζώνης υπάρχουν σχεδόν 18 εκατ. άνεργοι, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του περασμένου Ιούνη, που σε ποσοστό σημαίνει το 11,1% της εργατικής δύναμης. «Η Γερμανία, όπως θα προέβλεπε κανείς, έχει το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας. Η ανεργία σε Ιταλία, Σλοβακία, Κύπρο και Πορτογαλία είναι γύρω στο 12%, ενώ στην Ισπανία 22%. Ιδιαίτερα η νεανική ανεργία προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς στην Ισπανία είναι σχεδόν στο 50%, περισσότερο από 40% στην Ιταλία και πάνω από 32% στην Πορτογαλία, ενώ ακόμη και στη Γαλλία, χώρα του πυρήνα της Ευρωζώνης, ο ένας στους τέσσερις νέους είναι άνεργος». Η κατάσταση αυτή, σύμφωνα με τον αρθρογράφο, συνδέεται με την άνοδο ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων σε ολόκληρη την ΕΕ, που ανήκουν και στα δύο άκρα του πολιτικού φάσματος.

Ανάλογα υψηλό είναι και το κρατικός χρέος, που σήμερα στην Ιταλία ξεπερνά το 130%, ενώ είναι πάνω από το 100% στην Ιρλανδία, το Βέλγιο και την Κύπρο. Ταυτόχρονα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει ανάπτυξη χαμηλότερη του 2% για το 2015 και για το 2016, κάτι που δυσκολεύει ακόμη περισσότερο τη διαχείριση του χρέους.

Ο αρθρογράφος στέκεται ιδιαίτερα στο «πρόβλημα της Γαλλίας», καθώς - όπως υποστηρίζει - δύο είναι οι μεγάλες οικονομίες της Ευρωζώνης που πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα στο κοντινό μέλλον. Η Ιταλία είναι η πλέον οφθαλμοφανής. Η τρίτη οικονομία της νομισματικής ένωσης έχει πολύ υψηλό χρέος, την ίδια στιγμή που το ΑΕΠ της βρίσκεται κατά 9% χαμηλότερα από την έναρξη της κρίσης, σχεδόν στο ίδιο επίπεδο που ήταν στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. «Την ίδια στιγμή, υπάρχει και η Γαλλία. Η ανεργία της μπορεί να μην είναι ανάλογη των ελληνικών ή ισπανικών ποσοστών, όμως αποτελεί πρόβλημα, την ίδια στιγμή που επιβραδύνεται η ανάπτυξη της οικονομίας της και οι δανειακές της ανάγκες, όπως και το συνολικό της χρέος, είναι σχετικά υψηλά».

Εμφανείς οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της Ενωσης

Η ΕΕ αντιμετωπίζει πιθανότητα την πιο «γεμάτη» ιστορική της περίοδο από τότε που ιδρύθηκε, διαπιστώνει ο αρθρογράφος του βρετανικού ινστιτούτου «Gatham House»3 κι επισημαίνει ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ενωση, έχουν να κάνουν περισσότερο με το γεγονός ότι εκδηλώνονται συγχρονισμένα. Εάν τις εξετάσει κανείς ξεχωριστά, σημειώνει, ένα grexit, η διένεξη με τη Ρωσία στην Ουκρανία, αλλά και το μεταναστευτικό ζήτημα, είναι όλα διαχειρίσιμα. Ωστόσο, και τα τρία αυτά ζητήματα προέκυψαν ταυτόχρονα, δίχως κανένα από αυτά να δείχνει πως θα τελειώσει σύντομα.

Πέραν αυτού του γεγονότος, στο άρθρο σημειώνεται πως εξαιτίας της ελληνικής κρίσης, προέκυψαν ως αντιτιθέμενες οπτικές οι θέσεις Γαλλίας και Γερμανίας σε ό,τι αφορά μία επικείμενη πολιτική ενοποίηση και το ρόλο που θα έχουν τα πλουσιότερα κράτη-μέλη έναντι των λιγότερο πλούσιων. Μια σειρά χωρών, συνεχίζει, όπως η Σλοβακία, η Φινλανδία, η Ισπανία και η Πορτογαλία, τάχθηκαν με το μέρος της Γερμανίας, ωστόσο η Γαλλία είχε με το μέρος της την Ιταλία και όπως δείχνουν μέχρι στιγμής τα πράγματα, η Γερμανία δεν επιθυμεί να έλθει σε ρήξη με τη Γαλλία.

Στο άρθρο υπογραμμίζεται ότι οι διαιρέσεις που παρατηρούνται στο εσωτερικό της ΕΕ το τελευταίο διάστημα, «απογοητεύουν» εμφανώς τις ΗΠΑ, οι οποίες επιθυμούν και προσδοκούν σε μία ενωμένη Ευρώπη στην αντιπαράθεσή τους με τη Ρωσία, ενώ θέλουν και μία λύση του «ελληνικού έπους» και την αποφυγή του grexit, το οποίο θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τα Βαλκάνια.

Παραπομπές:

1. https://www.foreignaffairs.com/articles/western-europe/2015-07-19/less-perfect-union

2. http://www.bbc.com/news/business-33720980

3. http://www.chathamhouse.org/expert/comment/what-next-eu


Φ.Κ.

ΑΣΙΑ
Διευρύνονται τα περιθώρια για αντιλαϊκές συμμαχίες

Η συμφωνία με το Ιράν δημιουργεί νέα δεδομένα

Η συμφωνία της Βιέννης γεννά νέα δεδομένα για τις σχέσεις Ρωσίας - Ιράν, που πλέον θα είναι ανταγωνιστές στις εξαγωγές φυσικού αερίου (φωτ. συνάντηση Πούτιν - Ροχανί τον περασμένο Ιούλη)
Η συμφωνία της Βιέννης γεννά νέα δεδομένα για τις σχέσεις Ρωσίας - Ιράν, που πλέον θα είναι ανταγωνιστές στις εξαγωγές φυσικού αερίου (φωτ. συνάντηση Πούτιν - Ροχανί τον περασμένο Ιούλη)
Στις αρχές του περασμένου Ιούλη, στην Ουφά του ρωσικού Μπασκορτοστάν, πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά κοινή συνάντηση ανάμεσα στους BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική), την Οργάνωση για τη Συνεργασία της Σαγκάη - SCO (με πλήρη μέλη τους Ρωσία, Κίνα, Ουζμπεκιστάν, Κιργιστάν, Καζακστάν, Τατζικιστάν, «παρατηρητές» τους Λευκορωσία, Ιράν, Αφγανιστάν, Μογγολία και «εταίρους σε διάλογο» τους Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Καμπότζη, Νεπάλ, Τουρκία, Σρι Λάνκα) και την Ευρασιατική Οικονομική Ενωση - ΕΕU (Ρωσία, Λευκορωσία, Αρμενία, Καζακστάν, Κιργιστάν).

Η «πρωτοβουλία» ανήκε στη Ρωσία, που ούτως ή άλλως φιλοξενούσε εκείνες τις μέρες στην Ουφά τις προγραμματισμένες Συνόδους Κορυφής των BRICS και της SCO.

Επίσημες ανακοινώσεις για το ακριβές περιεχόμενο των συνομιλιών μεταξύ των μελών των τριών αυτών διακρατικών ιμπεριαλιστικών ενώσεων δεν έγιναν. Κάποιος θα μπορούσε να εμφανίσει τις συναντήσεις ως μια απόδειξη των προσπαθειών του ρωσικού κεφαλαίου να αναβαθμίσει τη θέση του, με βασικό «μοχλό» και την EEU (στην οποία η Μόσχα «πρωταγωνιστεί»), στο φόντο των όλο και μεγαλύτερων δυσκολιών που αντιμετωπίζει η ρωσική οικονομία, υπό το βάρος και των δυτικών κυρώσεων.

Ωστόσο, νέα δεδομένα αναμένεται να περιπλέξουν ραγδαία τις ισορροπίες και διεργασίες σε όλη την Ασία. Για παράδειγμα, η πολυαναμενόμενη συμφωνία που υπογράφτηκε στη Βιέννη με το Ιράν, σηματοδότησε την «επιστροφή» στο προσκήνιο ενός δυνητικά πολύ ισχυρού οικονομικά και γεωστρατηγικά «παίκτη», κατ' επέκταση και τα περιθώρια επανακαθορισμού μιας σειράς διακρατικών συνεργασιών από νέα αφετηρία.

Η συμφωνία της Βιέννης υπογράφτηκε στις 14 Ιούλη, ελάχιστες μέρες μετά τη για πρώτη φορά συνάντηση των BRICS - SCO - EEU και ενώ ήδη πολλοί αναλυτές και διπλωμάτες προέβλεπαν ότι ήταν θέμα ημερών η οριστικοποίηση ενός συμβιβασμού μεταξύ Δύσης και Τεχεράνης.

«Σφήνα» στην ευρασιατική ενοποίηση;

Από τη στιγμή που ανακοινώθηκε η επισημοποίηση της συμφωνίας, δίνουν και παίρνουν όχι μόνο οι διπλωματικές και επιχειρηματικές συναντήσεις, αλλά και οι αναλύσεις για τις επιδιώξεις που επιταχύνονται. Αστικές «δεξαμενές σκέψης» και «μη κερδοσκοπικά ιδρύματα» καταθέτουν τη δική τους συμβολή στο πώς οι διάφορες μερίδες του κεφαλαίου θα βγουν περισσότερο ωφελημένες ή λιγότερο χαμένες από τη νέα κατάσταση, καταγράφοντας πληθώρα «εναλλακτικών» για τις αντιλαϊκές συνεργασίες που μπορεί να ξεπηδήσουν.

Ενδιαφέρον εμφανίζει ανάλυση του «Κέντρου για την Ερευνα στην Παγκοσμιοποίηση» (Centre for Research on Globalization), ενός «ανεξάρτητου ερευνητικού και ενημερωτικού οργανισμού» που έχει έδρα στον Καναδά και ανοιχτούς διαύλους με τη Μόσχα, αναλυτές του γράφουν συστηματικά σε ρωσικά ΜΜΕ κ.τ.λ.

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη ανάλυση, η ολοκλήρωση της συμφωνίας με το Ιράν θα αξιοποιηθεί από τις ΗΠΑ, στην προσπάθειά της να διασφαλίσει «μοχλούς» ενάντια στην επικίνδυνη για τα συμφέροντά της «ενοποίηση» που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην Ευρασία. Ο συντάκτης του συγκεκριμένου κειμένου υποστηρίζει ότι «ίσως ο πιο σημαντικός στόχος για όσους σχεδιάζουν τη στρατηγική των ΗΠΑ, είναι να εμποδίσουν την ενσωμάτωση του Ιράν στην αναδυόμενη, μη δυτική, ευρασιατική πολιτική, οικονομική και στρατιωτική αρχιτεκτονική. Η Ουάσιγκτον έχει παρακολουθήσει τα τελευταία χρόνια πώς οργανισμοί όπως οι BRICS, SCO, οι "Νέοι Δρόμοι του Μεταξιού" και η EEU αναπτύχθηκαν από αρχικές ιδέες σε απτή πραγματικότητα, που τώρα απειλούν να συνασπιστούν σε γεωπολιτικές συμμαχίες που θα τα καλύπτουν όλα».

Σύμφωνα με τον ίδιο, δε θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η άρση των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν θα οδηγήσει γρήγορα στην πλήρη ένταξή του σε οργανώσεις όπως η SCO, ενώ σημειώνει: «Ελεύθερο να παίρνει αποφάσεις (σ.σ. όσον αφορά και τις οικονομικές του συνεργασίες), το Ιράν μπορεί να αποφασίσει ότι έχει κεκτημένα οικονομικά συμφέροντα στη Δύση, για τα οποία η φιλία με τη Ρωσία και την Κίνα μπορεί να αποτελεί μια επικίνδυνη κίνηση. Το Ιράν ίσως να νιώσει ότι τα πλεονεκτήματα που θα κερδίσει εύκολα από τη συνεργασία με τη Δύση υπερτερούν σε δυναμική το καθεστώς του "ασκούμενου" εντός πλαισίου SCO - EEU - "Νέων Δρόμων του Μεταξιού", ειδικά με το δεδομένο ότι το Ιράν θα ανταγωνίζεται τη Ρωσία σε εξαγωγές αερίου και προς την Ευρώπη και προς την Κίνα».

Μεταξύ άλλων, ο συγγραφέας καταλήγει ότι «οι ΗΠΑ θέλουν να μετατρέψουν το Ιράν από ένα προπύργιο ενάντια στην ηγεμονία ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου - Ισραήλ σε ένα όπλο που θα αξιοποιηθεί ως σφήνα ενάντια στη συνεργασία BRICS - SCO - EEU - "Νέων Δρόμων του Μεταξιού"», ενώ σχηματοποιώντας την τακτική των ΗΠΑ, παραφράζει το «διαίρει και βασίλευε» ως «διαίρει και εξουδετέρωνε».

«Αυτό δε σημαίνει ότι Τεχεράνη και Ουάσιγκτον θα γίνουν σε μια στιγμή σύμμαχοι, αλλά περισσότερο ότι το Ιράν θα μπορούσε να καταστεί ένα ουδέτερο μέρος που θα πάψει να αποτελεί εμπόδιο για την αμερικανική ατζέντα» επισημαίνεται και συμπληρώνεται ότι στόχος των ΗΠΑ είναι να εξασφαλίσουν ότι επιχειρηματικές ελίτ με μεγάλη επιρροή στην ιρανική κοινωνία θα έχουν συμφέρον στη μη δημιουργία ή στη μη όξυνση των εντάσεων με τους συνεργάτες τους στη Δύση, καθιστώντας έτσι το Ιράν ως «ντε φάκτο» μέρος μιας δυτικής ηγεμονίας.

Η οικονομική ύφεση μεγαλώνει τη ρευστότητα σε όλα τα μέτωπα

Πρέπει να είναι καθαρό ότι αναλύσεις όπως η παραπάνω εξυπηρετούν σκοπιμότητες της μιας ή της άλλης μερίδας του κεφαλαίου, ανεξάρτητα από το αν όσα υποστηρίζουν επιβεβαιώνονται ή όχι. Οι εκτιμήσεις και οι συστάσεις τέτοιων οργανισμών και ιδρυμάτων συντάσσονται με άξονα την υπεράσπιση σχεδίων, μακροπρόθεσμων ή μεσοπρόθεσμων, που υπηρετούν μονοπωλιακά συμφέροντα.

Πάντως, τα νέα δεδομένα που διαμορφώνει η συμφωνία με το Ιράν, πρέπει να εξεταστούν μέσα στο διεθνές πλαίσιο όξυνσης σφοδρών ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και ανακατατάξεων διαφόρων συμμαχιών. Η οικονομική ύφεση και στασιμότητα που εξακολουθεί να επιδρά σε ένα μεγάλο μέρος του αναπτυγμένου καπιταλιστικού κόσμου, μαζί με τις προβλέψεις για επιδείνωση της κατάστασης αλλά και την επιβράδυνση σε αγορές όπως η Κίνα, επιδρούν καταλυτικά στα διαπραγματευτικά παζάρια που στήνουν οι ιμπεριαλιστές για την «επίλυση» σήμερα του «ιρανικού» προβλήματος, αύριο άλλων αντίστοιχων «προβλημάτων», που η διευθέτησή τους ανοίγει (ή κλείνει) για τα μονοπώλια νέες αγορές.

Η κατάσταση περιπλέκεται διαρκώς, καθώς οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις μαίνονται ασταμάτητες, δεν είναι ενιαία η στάση ούτε στο εσωτερικό της κάθε αστικής τάξης, όπως δεν είναι ενιαία και τα συμφέροντα που κάθε φορά προτάσσονται ακόμα και μεταξύ «εταίρων».

Το μόνο σίγουρο είναι πως ενισχύεται η ορμή με την οποία τα ιμπεριαλιστικά επιτελεία εξετάζουν νέες «εναλλακτικές», στην προσπάθειά τους να βρουν νέα μέσα και νέα πεδία έντασης της εκμετάλλευσης των εργατών, αρπαγής του πλούτου των λαών.

Για τα εργατικά - λαϊκά στρώματα, το ζήτημα είναι να μη στρατευθούν στις επιδιώξεις της μιας ή της άλλης μερίδας του κεφαλαίου, της μιας ή της άλλης ιμπεριαλιστικής συμμαχίας. Πίσω από τις ανακατατάξεις στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, να εντοπίσουν τη βαρβαρότητα και την αποφασιστικότητα με την οποία οι εκμεταλλευτές κλιμακώνουν την επίθεση σε βάρος των ίδιων και των παιδιών τους, να οργανώσουν τη δική τους πάλη με άξονα τις δικές τους ανάγκες και μόνο.

Τα «ανοίγματα» της Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης

Από τη συνάντηση των ηγετών της Ευρασιατικής Ενωσης τον περσινό Δεκέμβρη στη Μόσχα
Από τη συνάντηση των ηγετών της Ευρασιατικής Ενωσης τον περσινό Δεκέμβρη στη Μόσχα
Φυσικά, αν θέλει κανείς να καταγράψει το πεδίο μέσα στο οποίο οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί θα οξυνθούν στην Ασία το επόμενο διάστημα, δεν μπορεί να παραβλέψει τα «ανοίγματα» της Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης (Eurasian Economic Union - EEU) και την προσπάθειά της να εξασφαλίσει δεσμούς με αναδυόμενους «παίκτες».

Στις 20 Ιούλη, ο πρωθυπουργός της Συρίας, Γουαέλ Χαλκί, δήλωσε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για την ένταξη της χώρας του στην EEU. Το συριακό πρακτορείο SANA μετέδωσε ότι η EEU βλέπει πολύ θετικά τη δημιουργία - προς το παρόν - μιας Ζώνης Ελεύθερου Εμπορίου μεταξύ EEU - Συρίας και «σχεδιάζει να ξεκινήσει τις διαβουλεύσεις όταν σταθεροποιηθεί η πολιτική κατάσταση».

Στα σχετικά ρεπορτάζ ΜΜΕ της Μέσης Ανατολής σημειωνόταν ότι πέρυσι Μόσχα και Δαμασκός υπέγραψαν συμβόλαια για την κατασκευή εγκαταστάσεων επεξεργασίας φυσικού αερίου, υποδομών άρδευσης και σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Το 2013, είχαν προηγηθεί συμφωνίες ώστε ρωσικές εταιρείες να αναλάβουν την «εκμετάλλευση» πετρελαϊκών οικοπέδων κοντά στη συριακή ακτογραμμή. Η πρώτη φάση των συμφωνιών αναμενόταν να διαρκέσει μια πενταετία. Οι δύο πλευρές συζητούν μάλιστα και την επέκταση των ρωσικών δανείων στη Δαμασκό. Μάλιστα, στο περιθώριο των συναντήσεων της Ουφά, ο πρόεδρος της «New Development Bank» (NDB) των BRICS, Κουνταπούρ Βαμάν Καμάθ, είχε αναφέρει ότι η NDB θα μπορούσε να συνεισφέρει και στην «ανοικοδόμηση» της Συρίας.

Στο μεταξύ, μόλις στις 3 Αυγούστου, το ITAR TASS μετέδωσε ότι η EEU θα εξετάσει σε συνάντησή της στις 18 Αυγούστου το ενδεχόμενο υπογραφής μιας Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου με το Ιράν. Στην ίδια συνεδρίαση πρόκειται να εξεταστεί το ενδεχόμενο αντίστοιχης συμφωνίας με το Ισραήλ, τη Νότια Κορέα, ενώ μεγαλώνει το ενδεχόμενο να υπογραφεί μνημόνιο οικονομικής συνεργασίας με τη MERCOSUR (Βραζιλία, Αργεντινή, Ουρουγουάη, Παραγουάη, Βενεζουέλα). Επιπλέον, στις 10 του ερχόμενου Σεπτέμβρη, αναμένεται να φτάσει στο Κάιρο ομάδα ειδικών της EEU για αντίστοιχες συζητήσεις με την αιγυπτιακή κυβέρνηση, όπως αποκάλυψαν στο ρωσικό «Σπούτνικ» διπλωματικές πηγές της Αιγύπτου.

Ενδιαφέρον για μια «ευρασιατική αγορά»

Το αυξημένο «ενδιαφέρον» για οικονομική συνεργασία με την EEU ξεκινά από το αυξημένο ενδιαφέρον που προκαλεί στα μονοπώλια η πλούσια και πολύτιμη γεωστρατηγικά περιοχή της Κεντρικής Ασίας, όπως και από σχέδια που εδώ και δεκαετίες αναμοχλεύουν πολλοί για τη δημιουργία μιας ενιαίας ευρασιατικής αγοράς, που θα ενοποιεί μια τεράστια περιοχή η οποία εκτείνεται από το Βλαδιβοστόκ έως τη Λισαβόνα.

Ανεξάρτητα από το αν η EEU μπορεί να θεωρηθεί το εργαλείο που θα αξιοποιηθεί για την επίτευξη αυτού του στόχου, η ίδια η επιδίωξη μιας συνεργασίας δυνάμεων που ανάμεσά τους σήμερα υπάρχουν άσπονδοι εχθροί (βλ. αντιθέσεις που έφερε στην επιφάνεια η ουκρανική κρίση) είναι χαρακτηριστική των «εναλλακτικών» που εξετάζουν τα αστικά και ιμπεριαλιστικά επιτελεία, σταθμίζοντας οφέλη και μειονεκτήματα. Πρόσφατα, σε συνέντευξή του στη σλοβενική τηλεόραση, ο Ρώσος πρωθυπουργός, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, είχε επισημάνει: «Η Ευρώπη χρειάζεται τη ρωσική αγορά και η Ρωσία χρειάζεται τη συνεργασία με την ΕΕ. Γι' αυτό το λόγο, η ιδέα ενός κοινού οικονομικού χώρου είναι ακόμα εκεί. Είναι απόλυτα λογική από οικονομικής πλευράς».

Ο ίδιος αναφέρθηκε και στην «ιδέα εγκαθίδρυσης σχέσεων ανάμεσα στους τρεις μεγαλύτερους οργανισμούς ενοποίησης στα εδάφη ολόκληρου του ευρω-ασιατικού χώρου», αναφερόμενος στην ΕΕ, στην EEU και τη SCO.

Μάλιστα, αρκετοί έχουν προκρίνει τη συνεργασία EEU - EE ως το «όχημα» από το οποίο μπορεί να αντιμετωπιστεί και η «κρίση» στην Ουκρανία.


Α. Μ.

ΤΟ ΥΠΑΙΘΡΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΟΥ ΚΚΕ
Ενέργεια για τα κέρδη του κεφαλαίου ή για τις λαϊκές ανάγκες;

Η πάλη για παρεμπόδιση ή ματαίωση σχεδίων του κεφαλαίου σήμερα μπορεί να έχει κάποια αποτελέσματα, έστω και προσωρινά, μόνο στο βαθμό που δένεται με την πάλη για την ανατροπή του, για την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, για τη λαϊκή εξουσία. Ειδικά στον τομέα της Ενέργειας και των καυσίμων, που είναι από τους πιο σημαντικούς τομείς της οικονομίας, στρατηγικής σημασίας, το εργατικό - λαϊκό κίνημα πρέπει από σήμερα να παλεύει κόντρα σε κάθε «απελευθέρωση» και ιδιωτικοποίηση, κάθε παράδοση στους μονοπωλιακούς ομίλους, σε άμεση σύνδεση με την πάλη για ενιαίο φορέα Ενέργειας - κοινωνική ιδιοκτησία. Αυτός ο κοινωνικοποιημένος φορέας θα σχεδιάσει και θα αναπτύξει την παραγωγή Ενέργειας με αξιοποίηση και των εναλλακτικών μορφών Ενέργειας, σε όφελος των λαϊκών συμφερόντων και όχι των κερδών.

Τα παραπάνω αναδείχθηκαν στη διάρκεια της εκδήλωσης της ΤΟ Υπαίθρου Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ, με θέμα «Οι θέσεις του ΚΚΕ για την παραγωγή Ενέργειας στη χώρα μας, τις ΑΠΕ και τη βιομάζα», που πραγματοποιήθηκε στην πλατεία Δημαρχείου στα Βασιλικά με κεντρικούς εισηγητές τον Φάνη Καρκατζούνη, μέλος της ΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ και δημοτικό σύμβουλο Θέρμης με τη «Λαϊκή Συσπείρωση», και τον Γιώργο Τσιλιγκιρίδη, στέλεχος του ΚΚΕ και καθηγητή του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ. Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο Γιάννης Ζιώγας, περιφερειακός σύμβουλος Κεντρικής Μακεδονίας με τη «Λαϊκή Συσπείρωση», και ο Λεωνίδας Γραμμένος, τοπικός σύμβουλος Βασιλικών με τη «Λαϊκή Συσπείρωση».

Ο λαός της περιοχής, το προηγούμενο διάστημα ανέπτυξε αγώνες ενάντια στην εγκατάσταση και λειτουργία δύο μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ισχύος, η καθεμία, 498 KW, με καύση βιομάζας, και φορέα υλοποίησης και εκμετάλλευσης την εταιρεία «BIOSOLAR». Αυτό βεβαίως καθόλου δε σημαίνει ότι το λαϊκό κίνημα πρέπει να τάσσεται υπέρ άλλων εταιρειών που προωθούν άλλες μορφές Ενέργειας. Στον προσανατολισμό του, όπως είπαμε, πρέπει να έχει την πάλη για ενιαίο φορέα Ενέργειας - κοινωνική ιδιοκτησία.

Και σήμερα οι κάτοικοι της περιοχής παραμένουν σε αγωνιστική ετοιμότητα καθώς το υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας αν και δεσμεύθηκε ότι θα παγώσει τη διαδικασία για την εγκατάσταση και λειτουργία των δύο μονάδων, τελικά συγκρότησε Επιτροπή που ...«εξετάζει σε βάθος το θέμα».

Μελέτες στη λογική της απελευθέρωσης

Στη διάρκεια της εκδήλωσης, ο Λεωνίδας Γραμμένος αναφέρθηκε στις μάχες που έδωσε το ΚΚΕ μαζί με το λαό και τις παρεμβάσεις του στο τοπικό Συμβούλιο, στο Δήμο Θέρμης, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, στην Ευρωβουλή και τη Βουλή, όπου κατέθεσε Αναφορές, Ερωτήσεις και Επίκαιρη Ερώτηση.

Ο Γιάννης Ζιώγας αναφέρθηκε στην υποκριτική στάση των άλλων δυνάμεων στο Περιφερειακό Συμβούλιο και τη Μητροπολιτική Επιτροπή Θεσσαλονίκης, που αρνήθηκαν να πάρουν ξεκάθαρα θέση για τις δύο μονάδες στην περιοχή των Βασιλικών, αφού στηρίζουν τα επιχειρηματικά συμφέροντα, όπως έδειξαν με τη θετική ψήφο τους για την εγκατάσταση τεσσάρων τέτοιων μονάδων, τρεις στην Πέλλα και μία στις Σέρρες.

Επίσης, στάθηκε στους κινδύνους που υπάρχουν από τη λειτουργία τέτοιων μονάδων που, όπως είπε, γίνονται ακόμη πιο μεγάλοι, λόγω αδυναμίας ελέγχων αφού οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της Περιφέρειας έχουν αποψιλωθεί από προσωπικό, εξοπλισμό και μέσα.

Εξηγώντας τους λόγους της ξεκάθαρης αντίθεσης του ΚΚΕ στα εργοστάσια παραγωγής Ενέργειας από καύση βιομάζας, ο Φάνης Καρκατζούνης σημείωσε:

«Οι μελέτες αφορούν μια "επένδυση" που εντάσσεται στη λογική της απελευθέρωσης, άρα και της ιδιωτικοποίησης - εμπορευματοποίησης της ηλεκτρικής ενέργειας και της παράδοσής της στο μεγάλο κεφάλαιο, σύμφωνη με τις επιλογές της ΕΕ και των εκάστοτε κυβερνήσεων που πίνουν νερό στο όνομά της. Θα διασφαλίζει σταθερή, υψηλή και εγγυημένη κερδοφορία στους ιδιώτες επενδυτές, που θα την πληρώνουν πανάκριβα τα λαϊκά στρώματα μέσω των τελών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), φοροαπαλλαγών, επιδοτήσεων κ.λπ.

Δεν είναι μια επένδυση συμβολής στην προστασία του περιβάλλοντος. Αντίθετα, εντάσσεται σε έναν επικίνδυνο πόλεμο αγοράς Ενέργειας που μεταξύ των άλλων υπονομεύει και το περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων της περιοχής».

Αναφερόμενος ο ομιλητής στην κατάταξη της μονάδας, είπε ότι «πρόκειται για ενεργειακή καύση αποβλήτων, οπότε θα έπρεπε, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, την ΚΥΑ 1958 του 2012, να καταταχθούν οι συγκεκριμένες μονάδες στην αυστηρότερη και δυσμενέστερη περιβαλλοντικά υποκατηγορία Α1 περί αποτέφρωσης ή ενεργειακής αξιοποίησης και όχι στην κατηγορία Α2, όπως η μελέτη την κατατάσσει και φυσικά με τις πλάτες του υπουργείου».

Επιπλέον, σημείωσε ότι «οι μονάδες χωροθετούνται σε γη υψηλής παραγωγικότητας και σε περιοχή αναδασμού. Χωροθετούνται κοντά σε οικισμούς, κοντά στη σχολή του ΟΑΕΔ, στην οποία φοιτούν νέα παιδιά και μεταξύ τους και ΑμΕΑ. Ολα αυτά σημαίνουν σοβαρούς περιβαλλοντικούς κινδύνους που θα έχουν συνέπειες στην υγεία των κατοίκων της περιοχής, στο φυσικό περιβάλλον και επίσης στην αγροτική παραγωγή της Δημοτικής Ενότητας Βασιλικών. Μια παραγωγή που είναι γνωστό ότι αποτελεί βασικό πυλώνα της παραγωγικής δραστηριότητας και του εισοδήματος της περιοχής. Που φημίζεται για τα ποιοτικά προϊόντα της. Που θα μπορούσε να αναπτυχθεί και να προσφέρει, με τις κατάλληλες προϋποθέσεις, ακόμα περισσότερο τόσο στην περιοχή και στους παραγωγούς της σε εισόδημα όσο και στα λαϊκά στρώματα φτηνά και ποιοτικά προϊόντα διατροφής».

Κάνοντας κριτική στις άλλες πολιτικές δυνάμεις, τόνισε ότι στρέφουν όλη την προσοχή - τη δική τους και του κόσμου - στην τεχνολογία και τη χωροθέτηση, θεωρώντας δεδομένη την «απελευθέρωση» της Ενέργειας αφού συμφωνούν μ' αυτήν ως μέσο ενίσχυσης της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Λένε πως είναι ευπρόσδεκτες οι ιδιωτικές επενδύσεις στις ΑΠΕ, αλλά όχι αυτή, και δεν πρέπει να τις δαιμονοποιούμε.

Αντίθετα, εμείς λέμε πως το κυρίαρχο στοιχείο είναι το ιδιοκτησιακό. Πως και αν ακόμα εξασφαλιζόταν για μια εγκατάσταση η πιο σύγχρονη, η ασφαλέστερη μέθοδος αξιοποίησης, π.χ. του SYNGAS, με την ιδανικότερη χωροθέτηση και πάλι εμείς θα ήμαστε αντίθετοι να είναι αυτή η εγκατάσταση ιδιωτική.

Υπάρχει και άλλος δρόμος

Την πρόταση του ΚΚΕ για την Ενέργεια παρουσίασε ο Γιώργος Τσιλιγκιρίδης.

Οπως είπε, «το ενεργειακό δόγμα που υπηρετεί τους εργαζόμενους της χώρας μας πρέπει να αναφέρεται σε ένα σύγχρονο και αποδοτικό ενεργειακό σύστημα που να παρέχει στον ελληνικό λαό όλες τις απαραίτητες μορφές Ενέργειας: Στις απαιτούμενες ποσότητες, με χαμηλό κόστος και καλή ποιότητα.

Για να υπάρξει ένας ενεργειακός τομέας που να υπηρετεί τους εργαζόμενους της χώρας μας, που να υπηρετεί την ανάπτυξη της χώρας σε όφελός τους, πρέπει να ανατραπεί η πολιτική της ΕΕ και των ελληνικών κυβερνήσεων, η πολιτική της αναδιάρθρωσης και των ιδιωτικοποιήσεων του ενεργειακού τομέα.

Απαιτείται μαζική αγωνιστική συσπείρωση για μια ενεργειακή πολιτική - συνιστώσα της λαϊκής οικονομίας, που κεντρικό της στόχο θα έχει την ικανοποίηση των αναγκών των λαϊκών στρωμάτων που σημαίνει Ενιαίος Φορέας Ενέργειας - Κοινωνική Ιδιοκτησία, απαλλαγμένος από τους νόμους του καπιταλιστικού κέρδους και τις αναπόφευκτες κρίσεις, και με άλλες προτεραιότητες, που θα μπορεί να επεξεργάζεται την ενεργειακή πολιτική με άξονες:

-- Την αξιοποίηση εγχώριων πηγών (π.χ. λιγνίτη, αιολικής ενέργειας), προσδιορίζοντας τις κατάλληλες χρήσεις - περιοχές - τεχνολογίες, τα μεγέθη, με βάση τα προαναφερθέντα κριτήρια.

-- Την ενδεχόμενη αξιοποίηση κοιτασμάτων πετρελαίου, που δε θα ήταν κερδοφόρα η εξόρυξή τους από ένα ιδιωτικό καπιταλιστικό όμιλο ή και κρατικό υπό το καπιταλιστικό καθεστώς.

-- Τη συστηματική έρευνα για εξεύρεση νέων πηγών (π.χ. πιθανά κοιτάσματα σε Ιόνιο, Λιβυκό, Αιγαίο, κ.λπ.) και αξιοποίηση των τεχνολογιών με στόχο την εξοικονόμηση Ενέργειας, την αύξηση του βαθμού ενεργειακής αυτοδυναμίας και ελέγχου της εγχώριας παραγωγής Ενέργειας.

-- Τη διακρατική αμοιβαία επωφελή συνεργασία σε τομείς, όπως:

  • Η αξιοποίηση και ανάπτυξη δικτύων - αγωγών μεταφοράς ενεργειακού προϊόντος με προϋποθέσεις που συνδυάζουν το αμοιβαίο όφελος διαφορετικών κρατών από τις οικονομίες κλίμακας με τη διασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων στη διαχείριση του εγχώριου προϊόντος.
  • Η μεταφορά τεχνογνωσίας και η ανάπτυξη εγχώριας ερευνητικής δραστηριότητας.
  • Η καλύτερη διαχείριση του προβλήματος των εισαγωγών καυσίμων και γενικότερα των όρων διεξαγωγής του εξωτερικού εμπορίου».

Και τόνισε ότι μέσα σ' αυτό το πλαίσιο του συνολικού ενεργειακού σχεδιασμού με γνώμονα τη λαϊκή ευημερία, μπορούν να συμβάλουν αποτελεσματικά οι ΑΠΕ στην αντιμετώπιση /επίλυση του ενεργειακού προβλήματος, ιδιαίτερα περιοχών όπου υπάρχει υψηλό δυναμικό.


Α.Α.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ