Σάββατο 13 Φλεβάρη 2016
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Στο σημερινό 4σέλιδο «Διεθνή & Οικονομία» μπορείτε να διαβάσετε τα εξής:

  • Γερμανία - Γαλλία για διακυβέρνηση Ευρωζώνης: Στο προσκήνιο οι ανταγωνισμοί, εν μέσω δυσκολιών στην ανάπτυξη.
  • Ελλάδα - Ιράν: Το «ψητό» που βλέπει η ελληνική αστική τάξη από τη διεύρυνση των μπίζνες με το ιρανικό κεφάλαιο, μέσα σε ένα εύφλεκτο τοπίο.
  • ΕΕ - Τουρκία: Ο λεγόμενος «ανώτατος ενεργειακός διάλογος» σηματοδοτεί την αναβάθμιση των σχέσεων των δύο πλευρών, με φόντο την όξυνση των ανταγωνισμών στην Ανατολική Μεσόγειο και την επιδείνωση της σχέσης με τη Ρωσία.
  • Ουκρανία: Δύο χρόνια μετά την ιμπεριαλιστική επέμβαση και την ανάδειξη της πραξικοπηματικής κυβέρνησης του Κιέβου, η κοινωνική κατάσταση επιδεινώνεται και με την εμπλοκή του ΔΝΤ που φέρνει χρήμα στο κεφάλαιο και το... λογαριασμό στα λαϊκά στρώματα.
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΟ ΙΡΑΝ
Μπίζνες σε εύφλεκτο τοπίο

Η άρση των δυτικών κυρώσεων προς την «Ισλαμική Δημοκρατία» του Ιράν ανοίγει νέα πεδία κερδοφορίας και για το ελληνικό κεφάλαιο

Από τη συνάντηση του Αλ. Τσίπρα με τον πρώτο αντιπρόεδρο του Ιραν, Εσάχ Γιαχανγκίρι
Από τη συνάντηση του Αλ. Τσίπρα με τον πρώτο αντιπρόεδρο του Ιραν, Εσάχ Γιαχανγκίρι
Η Ελλάδα σκοπεύει να μετατραπεί σε οικονομική, εμπορική και ενεργειακή γέφυρα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Ιράν, δήλωσε την περασμένη Κυριακή ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας κατά την άφιξή του στην Τεχεράνη, συνοδευόμενος από δεκάδες στελέχη εγχώριων επιχειρήσεων που διαβλέπουν στο Ιράν τεράστιες επενδυτικές ευκαιρίες και δυνατότητες άντλησης κερδών.

Οπως δήλωσε ο Ελληνας πρωθυπουργός - ο οποίος είναι ο πρώτος ηγέτης χώρας της ΕΕ που επισκέπτεται το Ιράν μετά τη συμφωνία για το πυρηνικό του πρόγραμμα και την άρση των πολύπλευρων κυρώσεων από το ευρωατλαντικό μπλοκ - οι δύο χώρες μπορούν να συνεργαστούν στον τομέα της τεχνολογίας και της καινοτομίας, της Ενέργειας, σε διάφορους τομείς του εμπορίου και του πολιτισμού. Είχαν προηγηθεί, κατά την περασμένη χρονιά, πολλές εκατέρωθεν επαφές και επισκέψεις στελεχών των δύο κυβερνήσεων, μεταξύ των οποίων και του υπουργού Εξωτερικών, Ν. Κοτζιά, αλλά και του υπουργού Ενέργειας του Ιράν στη χώρα μας, για τη διευθέτηση του χρέους των ΕΛΠΕ προς τη χώρα του, ύψους σχεδόν 800 εκατ. δολαρίων.

Μέχρι και το 2011, το Ιράν εξήγαγε στη χώρα μας περίπου 100.000 βαρέλια αργού ημερησίως, αριθμός που ισοδυναμεί με το ένα τρίτο των συνολικών εισαγωγών πετρελαίου της Ελλάδας. Την αμέσως επόμενη χρονιά, οι εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν μειώθηκαν στο μισό, εξαιτίας των κυρώσεων που επέβαλλαν η ΕΕ και οι ΗΠΑ.

Οπως ανακοίνωσε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, κατά την επίσκεψη του Αλ. Τσίπρα υπεγράφη, μεταξύ των δύο χωρών, «Οδικός Χάρτης για την ενίσχυση της συνεργασίας των δύο χωρών στον τομέα της Ενέργειας, στον τραπεζικό και χρηματοοικονομικό τομέα, στη ναυτιλία, στις μεταφορές και τον τουρισμό, στη μεταφορά τεχνολογίας, τη γεωργία και την ανταλλαγή επιχειρηματικών αντιπροσωπειών». Εκτός από τον «Οδικό Χάρτη» υπογράφηκαν ακόμη δύο «Μνημόνια Κατανόησης», ένα για την επιτάχυνση των πολιτικών διαβουλεύσεων μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών και ένα ακόμη για την κατάργηση εγγράφων «Visa» για τους κατόχους διπλωματικών και άλλων επίσημων διαβατηρίων των δύο χωρών. Επίσης, συμφωνήθηκε η πραγματοποίηση δύο επιχειρηματικών αποστολών (μία από την Ελλάδα προς το Ιράν και μία από το Ιράν προς την Ελλάδα) εντός του 2016.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών, στην Τεχεράνη ταξίδευσαν 61 υψηλόβαθμα στελέχη από τις εταιρείες: «Aegean Airlines», «Alpha Grissin», ΔΕΠΑ, «Ελλάκτωρ», «Encode», «Γαία Επιχειρείν», «George Moundreas & Company», «Aialma», ΕΛΠΕ, «Ασπροφός», «Intrakat», «Prisma Domi», «Intrasoft International», «Mediterra Mastiha Shop», «Metron Logistics», «Medtainer», «Ομιλος Μυτιληναίου», ΜΕΤΚΑ, «Μ&Μ Gas», «Nanophos», «Norma Hellas», Τράπεζα Πειραιώς, «Profile Software», «Salfo & Associates», «Seasoft», «Singular Logic», PCS, ΤΕΡΝΑ, «Uni Pharma», ΒΙΟΧΑΛΚΟ και Σωληνουργεία Κορίνθου. Επίσης, εκπρόσωποι της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών.

Οπως ανακοίνωσαν οι δύο πλευρές, κατά τις επιχειρηματικές συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν, υπήρξε «έντονο ενδιαφέρον» της ιρανικής πλευράς για τις ελληνικές υπηρεσίες και τη δημιουργία μικτών επιχειρήσεων, για πραγματοποίηση επενδύσεων στην Ελλάδα. Η διατραπεζική σύνδεση μεταξύ των δύο χωρών τίθεται στους άμεσους στόχους για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, ενώ μεταξύ ελληνικών και ιρανικών εταιρειών έχουν υπογραφεί και ετοιμάζονται να υπογραφούν περίπου δέκα συμφωνίες συνεργασίας στους τομείς της Ενέργειας, των κατασκευών, της τραπεζικής συνεργασίας, της ναυτιλίας, του λογισμικού και της υψηλής τεχνολογίας, της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, των μεταφορών και logistics, της φαρμακοβιομηχανίας.

Κλάδοι που ενδιαφέρουν

Αυξανόμενη ζήτηση επενδύσεων υπάρχει σχεδόν σε όλους τους τομείς της οικονομίας του Ιράν. Ειδικότερα στις Κατασκευές, για την κάλυψη αναγκών ανέγερσης νέων κατοικιών υπολογίζεται ότι η οικιστική και αστική ανάπτυξη στη χώρα απαιτεί για τα αμέσως επόμενα χρόνια υψηλότατες επενδύσεις. Συγκεκριμένα, σήμερα παρατηρείται μεγάλη έλλειψη κατοικιών, καθώς η ζήτηση φτάνει περί τις 1,5 εκατ. οικιστικές μονάδες το χρόνο, ενώ μόνο οι 700.000 καλύπτονται. Ετσι, απαιτείται άμεσα η ανέγερση 4 εκατ. νέων κατοικιών για την κάλυψη της ζήτησης. Ιδιαίτερη ανάγκη υπάρχει και στις επισκευές κτιρίων, που το συνολικό ποσό στα 143 δισ. ευρώ τα επόμενα 10 χρόνια. Ακόμη 14 δισ. ευρώ απαιτούνται για τη δημιουργία εγκαταστάσεων υδροδότησης και ακόμη 5 δισ. ευρώ για έργα αποχέτευσης και διαχείρισης λυμάτων.

Στον τομέα των μεταφορών, η ιρανική κυβέρνηση σχεδιάζει την εκτέλεση δεκάδων έργων σε ολόκληρη τη χώρα, όπως λεωφόρων υψηλών ταχυτήτων, αστικών οδών και επαρχιακού δικτύου, σιδηροδρόμου, λιμανιών και αεροπορικών εγκαταστάσεων. Υπολογίζεται ότι για την ολοκλήρωση της σιδηροδρομικής γραμμής «Gorgan-Inche Boroun» στα βορειοδυτικά της χώρας - η οποία θεωρείται καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξη της χώρας και τη σύνδεσή της με τις χώρες της Κεντρικής Ασίας - θα απαιτηθούν 23 δισ. δολάρια κι ακόμη 2,5 δισ. δολάρια για την επέκταση του διεθνούς αεροδρομίου «Imam Khomeini». Συνολικά, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις της χώρας, θα απαιτηθούν άμεσα η δημιουργία περισσότερων από 6.000 χλμ. αυτοκινητόδρομων υψηλών ταχυτήτων και ακόμη 3.000 χλμ. βασικών οδών.

Στον τομέα της Ενέργειας σχεδιάζεται η ενίσχυση της ηλεκτρικής ισχύος της χώρας στα 73GW, κάτι που απαιτεί άμεσες επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής ρεύματος μέσω φυσικού αερίου, υδροηλεκτρικά εργοστάσια, φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες. Τις αμέσως επόμενες βδομάδες, εγχώριες εταιρείες από το χώρο της μεταλλευτικής βιομηχανίας, των τσιμέντων, της Ενέργειας και των Κατασκευών αναμένεται να προβούν σε επίσημες ανακοινώσεις για την ανάληψη σημαντικών συμβολαίων στο Ιράν, ενώ σε επόμενη φάση ανάλογες ανακοινώσεις αναμένονται από φαρμακοβιομηχανίες κ.ά.

Ιδιαίτερα «δραστήριο» - και άμεσα ωφελημένο από τη μετά κυρώσεων εποχή για το Ιράν - εμφανίζεται το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο, που επιδιώκει να αναλάβει εκ νέου μεγάλο μερίδιο στη μεταφορά ιρανικού πετρελαίου προς τη Δύση και όχι μόνο. Πληροφορίες που προκύπτουν κατά τους τελευταίους μήνες, αναφέρουν συνεχείς επαφές εκπροσώπων ελληνικών εφοπλιστικών εταιρειών με αξιωματούχους και επιχειρηματίες του Ιράν, αναφορικά με συμβόλαια μεταφοράς αργού αλλά και υγροποιημένου φυσικού αερίου. Να σημειώσουμε πως το Ιράν παράγει 3,1 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ημερησίως και όπως έχει ανακοινώσει ο υπουργός Ενέργειας της χώρας, σκοπεύει άμεσα να αυξήσει την παραγωγή κατά επιπλέον 500.000 τη μέρα. Οπως είχε πει ο Ν. Κοτζιάς τον περασμένο Νοέμβρη από την Τεχεράνη, μετά τη συνάντησή του με τον Ιρανό ομόλογό του, «το Ιράν έχει πλούτο σε πρώτες ύλες. Ο Αλλάχ τού χάρισε αέριο και πετρέλαιο. Και εμάς, οι δικοί μας Θεοί μας δώσανε από παλιά τη ναυτιλία μας. Είμαστε δυο οικονομίες σε πάρα πολλούς τομείς συμπληρωματικές».

Εν κατακλείδι, είναι γεγονός ότι στο Ιράν ήδη έχουν μπει άλλοι ισχυρότεροι από την Ελλάδα διεθνείς «παίκτες», όπως η Ιταλία, η Γερμανία αλλά και η Ρωσία, η Κίνα, η Ιαπωνία κ.ά. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα για την εξασφάλιση «ζωτικού χώρου» στο κεφάλαιο, σε μια αγορά με πληθυσμό περίπου 80 εκατ. ανθρώπων, για χρόνια αποκλεισμένη από το εξωτερικό, η οποία έχει ανάγκη επενδύσεων και αναζητά ενίσχυση των εμπορικών της συναλλαγών με τον υπόλοιπο κόσμο.

Φαίνεται πως το «άνοιγμα» της ελληνικής κυβέρνησης προς το Ιράν δε «συντονίζεται» με την παράλληλη αναβάθμιση των σχέσεων της Ελλάδας, σε όλα τα επίπεδα, με το Ισραήλ. Ωστόσο, η γεωστρατηγική θέση του Ιράν στην περιοχή, φαίνεται να συνέτεινε στην εξομάλυνση των σχέσεων με τις ΗΠΑ και να βοηθά τα αμερικανικά σχέδια στη Μέση Ανατολή. Για παράδειγμα το Ιράν βρίσκεται στην ίδια πλευρά με τις ΗΠΑ στον πόλεμο κατά του λεγόμενου «Ισλαμικού Κράτους». Ετσι και οι αστοί της Ελλάδας πασχίζουν να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία.

Τα παραπάνω δεν είναι παρά ένα μόνο μικρό μέρος από τις αντιφατικές εξελίξεις στις διεθνείς σχέσεις των χωρών της περιοχής και των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, με την ελληνική κυβέρνηση να προσπαθεί να παίξει ενεργό ρόλο για χάρη του εγχώριου κεφαλαίου, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τους κινδύνους για τον ελληνικό λαό.


Φ. Κ.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ - ΓΑΛΛΙΑ ΓΙΑ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ
Στο προσκήνιο οι ανταγωνισμοί εν μέσω δυσκολιών στην ανάπτυξη

Eurokinissi

«Η Ευρωζώνη πρέπει να προωθήσει θεσμικές μεταρρυθμίσεις και στενότερη ενσωμάτωση, περιλαμβανομένης της σύστασης υπουργείου Οικονομικών της Ευρωζώνης, για να εξασφαλίσει βιώσιμη ανάπτυξη, αναφέρεται σε άρθρο των διοικητών των κεντρικών τραπεζών της Γερμανίας Γενς Βάιντμαν, και της Γαλλίας Φρανσουά Βιλρουά ντε Γκαλό, που δημοσιεύτηκε στη "Sueddeutsche Zeitung", στις 10/2/2016 υπό τον τίτλο "Η Ευρώπη στο Σταυροδρόμι".

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν είναι σε θέση να δημιουργήσει μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη για την Ευρωζώνη (...) Απέτυχε επί τρία συναπτά χρόνια στον στόχο του πληθωρισμού στο 2% και δεν είναι πιθανόν να επιστρέψει για χρόνια σε αυτόν, με δεδομένες τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου, την υποτονική οικονομική ανάπτυξη, τον χαμηλό δανεισμό και τις χαμηλές αυξήσεις των μισθών στην Ευρωζώνη, γράφουν στο άρθρο τους.

"Αν και η νομισματική πολιτική έχει προσφέρει πολλά στην οικονομία της Ευρωζώνης, δεν μπορεί να δημιουργήσει βιώσιμη ανάπτυξη".

(...) η Ευρωζώνη έχει ανάγκη από ένα αποφασιστικό πρόγραμμα θεσμικών μεταρρυθμίσεων, μία φιλόδοξη χρηματοοικονομική και επενδυτική ένωση, καθώς και ένα καλύτερο πλαίσιο οικονομικής πολιτικής, γράφουν.

"Η σημερινή ασυμμετρία ανάμεσα στην εθνική κυριαρχία και την κοινοτική αλληλεγγύη αποτελεί κίνδυνο για την σταθερότητα της νομισματικής μας ένωσης (...) Η στενότερη ενσωμάτωση μοιάζει να είναι ο προφανής τρόπος για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην Ευρωζώνη, διότι αυτό θα ευνοήσει την ανάπτυξη κοινών στρατηγικών για τις οικονομικές πολιτικές των κρατών και την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων για την προώθηση της ανάπτυξης", γράφουν οι δύο κεντρικοί τραπεζίτες, τασσόμενοι ειδικότερα υπέρ της δημιουργίας ενός κοινού υπουργείου Οικονομικών, σε συνδυασμό με ένα ανεξάρτητο δημοσιονομικό συμβούλιο, καθώς και του σχηματισμού ενός ισχυρότερου πολιτικού σώματος που θα έχει ικανότητα λήψης αποφάσεων»(ΑΠΕ).

Το κοινό άρθρο των κεντρικών τραπεζιτών των δύο ισχυρότερων οικονομιών της Ευρωζώνης και της ΕΕ ήρθε μετά τις χειμερινές προβλέψεις της Κομισιόν για την οικονομία της ΕΕ και της Ευρωζώνης, με ισχνότατους ρυθμούς ανάπτυξης και με εκτίμηση ότι έχει μεγαλώσει ο κίνδυνος η ανάπτυξη να είναι χαμηλότερη από την προβλεπόμενη.

Η Κομισιόν προβλέπει ανάπτυξη της ΕΕ το 2016 1,9% (2% ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη) και το 2017 2,0% (από 2,1%). Στην Ευρωζώνη, ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπει να αυξηθεί το 2016 σε 1,7% από 1,6% το 2015, ενώ το 2017 να φθάσει το 1,9%.

Στο δελτίο Τύπου της Κομισιόν αναφέρεται:

«Οι οικονομικές προοπτικές εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά αβέβαιες και οι γενικότεροι κίνδυνοι αυξάνονται: Επιβράδυνση της ανάπτυξης των αναδυόμενων αγορών, άτακτη προσαρμογή στην Κίνα και πιθανότητα περαιτέρω αύξησης των επιτοκίων στις Ηνωμένες Πολιτείες, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει διαταραχές στις χρηματοπιστωτικές αγορές ή να πλήξει τις ευάλωτες αναδυόμενες οικονομίες και, συνεπώς, να επηρεάσει αρνητικά τις προοπτικές. Μια νέα πτώση των τιμών του πετρελαίου θα ήταν επίσης δυνατόν να έχει αρνητικές επιπτώσεις στις πετρελαιοεξαγωγικές χώρες και να μειώσει τη ζήτηση για τις εξαγωγές της ΕΕ. Κίνδυνοι από το εσωτερικό της ΕΕ θα μπορούσαν επίσης να έχουν επιπτώσεις στο κλίμα εμπιστοσύνης και στις επενδύσεις. Από την άλλη πλευρά, ο συνδυασμός των σημερινών ευνοϊκών παραγόντων θα μπορούσε να δημιουργήσει μεγαλύτερη δυναμική από την αναμενόμενη, εάν ανακάμψουν οι επενδύσεις».

Δεν επήλθε ο διαφαινόμενος συμβιβασμός

Το άρθρο των Γενς Βάιντμαν και Φρανσουά Βιλρουά ντε Γκαλό φαίνεται να γεφυρώνει τις διαφωνίες Γερμανίας - Γαλλίας για τη διακυβέρνηση της Ευρωζώνης, που δείχνουν τους οξύτατους ανταγωνισμούς του γερμανικού με το γαλλικό κεφάλαιο. Η πρόταση της γαλλικής κυβέρνησης είναι για υπουργό Οικονομικών στην Ευρωζώνη, σε υπουργείο Οικονομικών με δικό του προϋπολογισμό όχι μόνο για τα δημοσιονομικά αλλά να προσφέρει πόρους για επενδύσεις. Οσο μεγαλύτερος ο προϋπολογισμός, τόσο πιο αξιόπιστη θα είναι η Ευρώπη. Τα περισσότερα χρήματα είναι απαραίτητα ώστε να προστατευθούν τα κράτη - μέλη από τις οικονομικές αναταράξεις. Προτείνει την Κομισιόν σε ρόλο κυβέρνησης, Κοινοβούλιο Ευρωζώνης, αμοιβαιότητα στην αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης, χαλάρωση των δεικτών του Συμφώνου Σταθερότητας.

Ολα αυτά βρίσκουν αντίθετη τη γερμανική κυβέρνηση, που επιμένει ότι κάθε κράτος - μέλος πρέπει να αντιμετωπίσει το ίδιο τις συνέπειες της οικονομικής του πολιτικής, ότι χρειάζονται μέτρα, όταν μια καπιταλιστική οικονομία βρεθεί σε κρίση να μην προσβάλλουν οι συνέπειές της άλλες οικονομίες της Ευρωζώνης, ότι πρέπει να τηρούνται οι δείκτες του Συμφώνου Σταθερότητας, να υπάρχει ένα ανεξάρτητο δημοσιονομικό συμβούλιο, δε χρειάζονται υπουργός και υπουργείο Οικονομικών.

Το άρθρο εμπεριέχει προτάσεις και των δύο κυβερνήσεων (π.χ. υπουργό Οικονομικών και ανεξάρτητο δημοσιονομικό συμβούλιο) ενώ εκτιμά ότι δεν αρκεί η δημοσιονομική πολιτική για την ανάπτυξη, χρειάζονται επενδύσεις (μία φιλόδοξη χρηματοοικονομική και επενδυτική ένωση).

Αλλά δεν επήλθε συμβιβασμός. Ο Γενς Βάιντμαν, την επομένη του άρθρου, είπε στη «Frankfurter Allgemeine Zeitung» ότι θεωρεί πολιτικά ανέφικτη τη δημιουργία θέσης υπουργού Οικονομικών της Ευρωζώνης. «Δεν βλέπω πλειοψηφία για μια κεντρική λύση στα προβλήματα διακυβέρνησης της Ευρωζώνης, αυτό θα μπορούσε αυτή τη στιγμή να αποτελέσει μόνο θεωρητική επιλογή». Αντίθετα, «το πλαίσιο της Συνθήκης του Μάαστριχτ εξακολουθεί να ισχύει και πρέπει να ενισχυθεί, αυτός είναι ο δρόμος, αν θέλουμε να ισορροπήσουμε την μεγαλύτερη ευθύνη με τον έλεγχο, μέχρις ότου συμφωνηθεί μεγαλύτερη παραχώρηση κυριαρχίας». Αυτό το τελευταίο αποτελεί βασικό επιχείρημα της γερμανικής κυβέρνησης, που απαντά ότι για τη διακυβέρνηση της Ευρωζώνης απαιτείται μεγαλύτερη εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών - μελών, αλλά ούτε η Γαλλία είναι διατεθειμένη να το κάνει.

Στις χειμερινές προβλέψεις η Κομισιόν εκτιμά ότι «οι οικονομικές προοπτικές εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά αβέβαιες και οι γενικότεροι κίνδυνοι αυξάνονται» από την επιβράδυνση της ανάπτυξης των αναδυόμενων αγορών, και της Κίνας, ενώ η πτώση των τιμών του πετρελαίου έχει αρνητικές επιπτώσεις στις πετρελαιοεξαγωγικές χώρες, άρα όλα αυτά μειώνουν τη ζήτηση για τις εξαγωγές της ΕΕ. Κίνδυνοι επίσης από το εσωτερικό της ΕΕ θα μπορούσαν να έχουν επιπτώσεις στο κλίμα εμπιστοσύνης και στις επενδύσεις». Ουσιαστικά φοβούνται δραστική μείωση των εξαγωγών, αλλά και φυγή κεφαλαίων. Η αναζήτηση κοινών θέσεων για τη διακυβέρνηση στόχο έχει να δημιουργήσει συνθήκες για επενδύσεις, για να τραβήξουν κεφάλαια, για δυναμική ανάπτυξη.

Υπάρχει ένας ακόμη μεγάλος κίνδυνος. Το συνολικό ύψος των μη εξυπηρετούμενων («κόκκινων») δανείων στην ΕΕ είναι περίπου 1 τρισ. ευρώ, ποσό που ισοδυναμεί με το ετήσιο ΑΕΠ της Ισπανίας και με το 7,3% του ΑΕΠ της ΕΕ. Αν δεν αποπληρωθούν θα πάθει μεγάλη ζημιά το τραπεζικό σύστημα, ενώ υπάρχουν δυσκολίες δανειοδότησης από τις τράπεζες για επενδύσεις, άρα απειλές για τα κέρδη τους αλλά και δυσκολίες συγκέντρωσης κεφαλαίων λόγω πτώσης της αξίας των μετοχών τους.

Αρνητικές ενδείξεις

Υπάρχουν αρνητικές ενδείξεις ως προς την οικονομική ανάπτυξη; Υπάρχουν καταρχήν στην ισχυρότερη καπιταλιστική οικονομία της Ευρωζώνης και της ΕΕ. Ετσι υποχώρησε η γερμανική βιομηχανική παραγωγή για δεύτερο μήνα το Δεκέμβρη 2015 κατά 1,2% σε σχέση με το Νοέμβρη, όταν είχε υποχωρήσει επίσης κατά 0,1% σε σχέση με τον Οκτώβρη, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, και είναι η μεγαλύτερη μείωση εδώ και 16 μήνες. Οι γερμανικές εργοστασιακές παραγγελίες υποχώρησαν περισσότερο το Δεκέμβρη απ' ό,τι περίμεναν, παρότι η εγχώρια κατανάλωση εκτιμάται ανεβασμένη. Οι παραγγελίες υποχώρησαν κατά 0,7% σε σχέση με το Νοέμβρη οπότε είχαν αυξηθεί 1,5%, αναφέρει το υπουργείο Οικονομικών. Οι παραγγελίες υποχώρησαν κατά 2,7% συγκριτικά με τον αντίστοιχο μήνα του 2014. Οι εγχώριες παραγγελίες υποχώρησαν 2,5%, ενώ οι παραγγελίες της Ευρωζώνης σημείωσαν πτώση 6,9%. Μείωση 1,6% είχαν το Δεκέμβρη τόσο οι εξαγωγές όσο και οι εισαγωγές της Γερμανίας. Επίσης, η γερμανική κυβέρνηση αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψή της για τους ρυθμούς ανάπτυξης το 2016 σε 1,7%, από 1,8% προηγουμένως. Εχει σημασία ότι μειώνονται τόσο οι εγχώριες παραγγελίες, όσο και αυτές από την Ευρωζώνη. Δηλαδή, τα άλλα κράτη της Ευρωζώνης μειώνουν τις εισαγωγές τους από τη Γερμανία. Αρα αυτοί οι δείκτες αποκαλύπτουν ότι η οικονομική κατάσταση και στην υπόλοιπη Ευρωζώνη είναι πράγματι αβέβαιη. Οπως επίσης ότι μειώνονται οι εξαγωγές συνολικά. Η μετοχή της Deutsche Bank, της μεγαλύτερης γερμανικής τράπεζας, βρίσκεται στα επίπεδα του 1999, ενώ οι σωρευτικές απώλειες είναι πάνω από 30%.

Αλλωστε, σύμφωνα με την Κομισιόν, «η ανάπτυξη συνεχίζεται με μέτριους ρυθμούς, χάρη κυρίως στην κατανάλωση (...) Αυξάνονται οι κίνδυνοι για την ευρωπαϊκή ανάπτυξη». Δηλαδή, η ανάπτυξη είναι μέτρια αφού στηρίζεται κυρίως στην εσωτερική κατανάλωση. Η αύξηση κινδύνων για την ανάπτυξη μπορεί να αντισταθμιστεί μόνο με επενδύσεις, όπως εκτιμά και η Κομισιόν. Αλλά αυτές δεν έρχονται. Η ΕΚΤ μπορεί να δανειοδοτεί με πάμφθηνο χρήμα τις τράπεζες ώστε με τη σειρά τους να δανειοδοτούν επιχειρήσεις για επενδύσεις, αλλά σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι «ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων από τράπεζες της Ευρωζώνης προς τις επιχειρήσεις (μη χρηματοπιστωτικές) της περιοχής επιβραδύνθηκε τον Δεκέμβριο του 2015 στο 0,3% από 0,7% τον Νοέμβριο». Είναι ενδεικτικό ότι μπορεί και να υποχωρούν οι επενδύσεις.

Την ίδια ώρα, στη Γαλλία, το Δεκέμβρη 2015 μειώθηκε κατά 1,6% η βιομηχανική παραγωγή, γεγονός που δείχνει σημάδια αδυναμίας σε πολλούς τομείς, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας Insee, όταν προβλεπόταν αύξησή της κατά 0,2%. Αυτό δε μετά από μείωσή της κατά 0,9% το Νοέμβρη, όταν τον Οκτώβρη είχε άνοδο.

Πρωταρχικό το ενδιαφέρον για ισχυροποίηση των μονοπωλίων κάθε κράτους

Μέσα σ' αυτό το φόντο εμφανίζεται και η αναζήτηση σταθερότητας της Ευρωζώνης από Γαλλία - Γερμανία ως μέσο για ανάκαμψη. Οι φυγόκεντρες από το ευρώ τάσεις ενισχύονται ακόμη και μέσα στη Γερμανία, ενώ υπάρχουν αναταράξεις στις οικονομίες των κρατών - μελών, στο τραπεζικό τους σύστημα. Λένε ακόμα ότι η κρίση στην Ελλάδα αναζωπυρώνεται, η Ισπανία δεν έχει κυβέρνηση, ο κυβερνητικός συνασπισμός της Πορτογαλίας είναι εύθραυστος, η λύση για τα «κόκκινα» δάνεια της Ιταλίας θεωρείται ανεπαρκής, ενώ έρχεται το δημοψήφισμα για το Brexit τον Ιούνη.

Οπως είπε πρόσφατα ο Γάλλος Πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, «από κοινού με τη Γερμανία, θα παρουσιάσουμε νέες προτάσεις (...) για την πολιτική και τη δημοκρατία, τους θεσμούς και τα όργανα της αλληλεγγύης που απαιτούνται για τη διασφάλιση της σταθερότητας και της ανάπτυξης στην Ευρωζώνη (...) Πρέπει να προχωρήσουμε μπροστά όσον αφορά την ολοκλήρωση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης και, ταυτόχρονα, να δώσουμε νέες προοπτικές σε όλη την Ευρώπη». Αυτό φάνηκε ότι πάνε να προωθήσουν και με το άρθρο των κεντρικών τραπεζιτών των δύο κρατών, αλλά δεν επήλθε συμβιβασμός. Αλλωστε, την ίδια στιγμή που αναζητούν τέτοιες προτάσεις, ενδιαφέρονται πρωτίστως για την ισχυροποίηση των δικών της μονοπωλίων κάθε κυβέρνηση, εν μέσω αδύναμης ανάκαμψης, άρα ο ανταγωνισμός, που υπάρχει αντικειμενικά, οξύνεται. Καθεμιά θέλει την Ευρωζώνη και την ΕΕ ως διακρατικές Ενώσεις να υπηρετούν πρωταρχικά τα ιδιαίτερά τους συμφέροντα στη διεθνή αγορά. Μέσα σ' αυτό το πεδίο των οξύτατων ανταγωνισμών και της αδύναμης οικονομικής ανάκαμψης, της αλληλεπίδρασης που έχουν σε κάθε οικονομία της Ευρωζώνης, πρέπει κανείς να αντιμετωπίζει και τις εξελίξεις στην οικονομία της Ελλάδας ως πεδίο ενδοαστικής διαπάλης για την πιο πρόσφορη πολιτική ανάκαμψής της.


Λ.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ - ΤΟΥΡΚΙΑ
Η Ενέργεια έγινε «θέμα ειδικού ενδιαφέροντος» στις σχέσεις τους

Στις 28 Γενάρη πραγματοποιήθηκε ο πρώτος επίσημος «Ενεργειακός Διάλογος» ανάμεσα στις δύο πλευρές

Η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ - Τουρκίας, στις 29/11/2015 (φωτ.), αποτέλεσε «σημείο καμπής» στη «δημιουργία μιας νέας ορμής», τονίζουν οι δύο πλευρές
Η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ - Τουρκίας, στις 29/11/2015 (φωτ.), αποτέλεσε «σημείο καμπής» στη «δημιουργία μιας νέας ορμής», τονίζουν οι δύο πλευρές
«Δεδομένης της στρατηγικής της τοποθεσίας ως χώρας μετάβασης στην περιοχή, η Τουρκία αποτελεί έναν εταίρο - κλειδί για την ενεργειακή ασφάλεια και διαφοροποίηση (σ.σ. ως προς τους προμηθευτές της) της Ευρώπης. Με την έναρξη του Ανώτατου Ενεργειακού Διαλόγου, Τουρκία και ΕΕ μεταδίδουν την ανανεωμένη πολιτική ορμή στην ενεργειακή μας συνεργασία. Αυτό θα οδηγήσει σε συγκεκριμένες δράσεις και σχέδια προς το αμοιβαίο μας όφελος».

Τα παραπάνω δήλωνε πριν κάμποσες μέρες από την Τουρκία, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Αρίας Κανιέτε, αρμόδιος για την Ενέργεια και την Κλιματική Αλλαγή, ο οποίος βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη για την πραγματοποίηση του Α' επίσημου Ανώτατου Ενεργειακού Διαλόγου μεταξύ Βρυξελλών και Αγκυρας. Ο «Διάλογος» έγινε για πρώτη φορά στις 28 Γενάρη 2016, αν και η «έναρξη» της διμερούς συνεργασίας στην ενέργεια είχε κηρυχτεί από τον περασμένο Μάρτη, όταν ο τότε αρμόδιος Επίτροπος Μάρος Σέφκοβιτς έβαζε την υπογραφή του σε σχετικό «Μνημόνιο Συνεργασίας», στην Αγκυρα.

«Σκαλίζοντας» κανείς τα δημοσιεύματα εκείνης της περιόδου, μπορεί να βρει τα σχετικά ρεπορτάζ να σημειώνουν τη σημασία που αποκτά η Τουρκία για τη διασφάλιση και μεταφορά ενεργειακών πόρων προς τη μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά, να παραθέτουν παρεμβάσεις από συχνά διεθνή Φόρουμ για την Ενέργεια που (από τότε) φιλοξενούνταν στην Τουρκία με στελέχη επιχειρηματικών κολοσσών, αλλά και να διαβάσει τις βαρύγδουπες δηλώσεις με τις οποίες στήνονταν πανηγύρια για τον αγωγό «Turkish Stream»(«Τουρκικό Ρεύμα») που τότε Ρωσία και Τουρκία λάνσαραν ως σύμβολο της σύσφιξης της οικονομικής τους συνεργασίας.

Από την περασμένη άνοιξη βέβαια, άλλαξαν αρκετά. Καταρχήν, το «Τουρκικό Ρεύμα» «πάγωσε» ως μια από τις αμέτρητες συνέπειες της ραγδαίας επιδείνωσης των ρωσο-τουρκικών σχέσεων, μετά την κατάρριψη του ρωσικού «Su-24» από τουρκικά «F-16» τον περασμένο Νοέμβρη. Η Τουρκία ξεκαθάρισε ακόμα περισσότερο ότι δεν πρόκειται να μείνει απλός θεατής ανταγωνισμών και σχεδιασμών που απειλούν να την παραγκωνίσουν, με κινήσεις όπως ήταν και η επανέναρξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά «τρομοκρατικών» οργανώσεων όπως το ΡΚΚ, ενώ τέτοια φαίνεται ότι ήταν και η κατάρριψη του ρωσικού «Su-24». Η κλιμάκωση και διεύρυνση της αντιπαράθεσης στη Συρία ανέδειξαν ότι στην ευρύτερη Μέση Ανατολή κονταροχτυπιούνται ισχυρά συμφέροντα και έκαναν (και) την ΕΕ να εξετάζει όλες τις εναλλακτικές που θα αναβαθμίσουν τη δική της θέσης έναντι των άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων.

«Χώρα - κλειδί» για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ

Στην Κοινή Δήλωση που ΕΕ - Τουρκία είχαν δώσει στη δημοσιότητα τον περασμένο Μάρτη επέλεγαν αναφορές όπως ότι «αποδίδουν μεγάλη σημασία στη μεταξύ τους συνεργασία στον κλάδο της Ενέργειας». Οτι δηλώνουν «τη βούλησή τους να συνεργαστούν περαιτέρω για τη διασφάλιση και τη διαφοροποίηση των ενεργειακών τους προμηθειών και τη διασφάλιση ανταγωνιστικών ενεργειακών αγορών». Οτι «μια τακτική ανταλλαγή πληροφοριών για ενεργειακή συνεργασία σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο θα λειτουργούσε προς όφελος και των δύο πλευρών».

Ωστόσο, στις 28 Γενάρη, το Κοινό Ανακοινωθέν του πρώτου Ανώτατου Ενεργειακού Διαλόγου πέρασε σε διακριτά «ενισχυμένες» διατυπώσεις.

«Και οι δυο πλευρές- τονίζεται στο Ανακοινωθέν - υπογράμμισαν τη σημασία που έχει η Τουρκία ως χώρα - κλειδί για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ και ως περιφερειακός ενεργειακός κόμβος και επαναβεβαίωσαν την κοινή τους δέσμευση για την επιτυχή υλοποίηση του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου (σ.σ. Southern Gas Corridor)». Το συγκεκριμένο σχέδιο αφορά στην πρωτοβουλία που ετοίμασε η Κομισιόν από το 2009 για την παροχή φυσικού αερίου από την Κασπία και τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη με στόχο την «ενεργειακή απεξάρτηση» από τη Ρωσία. Αυτό το σχέδιο φαίνεται να αποκτά πλέον τέτοια αξία για τις Βρυξέλλες που το Ανακοινωθέν σημειώνει ότι «η έγκαιρη ολοκλήρωσή του είναι κρίσιμη για να επιτραπεί η ροή αερίου στην Ευρώπη από το 2020».

Την ίδια στιγμή, η Τουρκία δηλώνει «έτοιμη να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της όσον αφορά τους όρους συνεισφοράς στην ασφάλεια της ΕΕ μέσω διαφόρων σχεδίων αγωγών και διασύνδεσης». Στην ίδια κατεύθυνση, επισημαίνεται ότι συζητήθηκε η ιδέα «για από κοινού και στενότερη εργασία, ώστε να βελτιωθεί η παροχή φυσικού αερίου προς την Τουρκία και μέσω της Τουρκίας προς την ΕΕ και να βελτιωθεί η αποθήκευση και η δυναμικότητα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) που θα συμβάλει στη θέση της Τουρκίας ως περιφερειακό ενεργειακό κόμβο μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα». Διευκρινίζεται μάλιστα ότι «αποφασίστηκε πως αυτά τα θέματα θα διερευνηθούν στο κοντινό μέλλον από τη σκοπιά της ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας και της ΕΕ και της Τουρκίας».

Τα παραπάνω σημαίνουν ότι οι Βρυξέλλες προσδοκούν σημαντικά πλεονεκτήματα από μια ενισχυμένη συνεργασία με την Αγκυρα, ενώ οι δύο πλευρές φαίνεται πως ιεραρχούν στην επενδυτική τους συνεργασία τομείς που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον πολλών κολοσσών και αφορούν την αποθήκευση, μεταφορά, επεξεργασία υδρογονανθράκων.

Αλλωστε, στο κείμενο αναφέρεται ότι ο Διάλογος περιέλαβε «το αέριο, την πυρηνική ασφάλεια, την ενεργειακή απόδοση και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας».

Η «στροφή» και η «νέα ορμή»

Την αξία που οι δύο πλευρές αποδίδουν πλέον στη συνεργασία τους αποτυπώνει και η Κοινή Δήλωση που εκδόθηκε μετά τη συνεδρίαση του Ανώτατου Πολιτικού Διαλόγου μεταξύ ΕΕ - Τουρκίας που έγινε στις 25 Γενάρη 2016, με τη συμμετοχή των επικεφαλής της ευρωπαϊκής και της τουρκικής διπλωματίας, Φεντερίκα Μογκερίνι και Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Βολκάν Μποζκίρ (υπουργοί Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, αντίστοιχα). Εκεί υπογραμμίζεται ότι η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ - Τουρκίας που έγινε στις 29 Νοέμβρη 2015 «αποτέλεσε σημείο καμπής στη δημιουργία μιας νέας ορμής στις σχέσεις (τους), και μέσω της επανεργοποίησης της ενταξιακής διαδικασίας. Αναγνώρισε τη σημασία που έχει το να ξεπεράσουν οι δυο πλευρές από κοινού τις κοινές προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά ως βασικοί εταίροι και στρατηγικοί σύμμαχοι στην περιοχή μας».

Επίσης, σημειώνεται πως «η Ενέργεια αποτελεί θέμα ειδικού ενδιαφέροντος στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας. Η Τουρκία αποτελεί έναν κρίσιμο εταίρο για την ενεργειακή ασφάλεια και διαφοροποίηση της ΕΕ».


Α. Μ.

«Παιχνίδια» που ... αλλάζουν στην Αν. Μεσόγειο

Κατά την παραμονή του στην Τουρκία, ο επίτροπος Κανιέτε έδωσε συνέντευξη στην κυβερνητική εφημερίδα «Σαμπάχ», όπου μίλησε για «μέγιστες αλλαγές» που θα προκύψουν στον ενεργειακό τομέα στο κοντινό μέλλον. «Το ενεργειακό παιχνίδι θα αλλάξει τελείως, με το πέρασμα του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου από την Τουρκία...» συνέχισε, επαναλαμβάνοντας ότι «η χώρα βρίσκεται στην τέλεια τοποθεσία για τη δημιουργία ενός ενεργειακού κόμβου». Ο ίδιος, για να επιχειρηματολογήσει υπέρ της σημασίας που αποκτά η ευρω-τουρκική συνεργασία, σχολίασε πως ανάλογους «Ενεργειακούς Διαλόγους» οι Βρυξέλλες έχουν θεσπίσει μόνο με ΗΠΑ, Νορβηγία και Αλγερία.

Η αναφορά του Ευρωπαίου επιτρόπου στην Ανατολική Μεσόγειο βεβαιώνει την «κινητικότητα» σε κρίσιμα μέτωπα, όπως αυτό του Κυπριακού. Μάλιστα, προκαλεί ερωτηματικά η επιλογή του να μιλήσει ανοιχτά για «πέρασμα του αερίου από την Τουρκία», όταν τίποτα ακόμα δεν έχει οριστικοποιηθεί, όταν μάλιστα χώρες όπου (λέγεται ότι) εντοπίστηκαν σημαντικά αποθέματα υδρογονανθράκων (Ισραήλ, Αίγυπτος, Κύπρος), προς το παρόν εξετάζουν άλλες οδούς και όχι (ακόμα) την τουρκική, για να σπρώξουν την πραμάτεια τους προς Ευρώπη.

Το σίγουρο είναι ότι περιπλέκονται οι ενδοϊμπεριαλιστικές διεργασίες και ότι σύσσωμα τα επιτελεία των ιμπεριαλιστών εξετάζουν κάθε δυνατή συνεργασία που θα διασφαλίσει ή θα ανατρέψει συσχετισμούς και δεδομένα, όχι απλά υπέρ των δικών τους συμφερόντων, αλλά και σε βάρος των συμφερόντων των ανταγωνιστών τους. Οποια κι αν είναι τα ανταλλάγματα που κάθε πλευρά είναι διατεθειμένη να δώσει για να πάρει αυτό που η ίδια θέλει, θα αφορούν νέα αντιλαϊκά «παιχνίδια», που σε καιρό «ειρήνης» ξεζουμίζουν τους εργαζόμενους. Ομως, αυτό μπορεί και να σημάνει νέες συγκρούσεις, που σε συνθήκες ανοιχτού πολέμου θα σκορπούν θάνατο, για να έρθουν μετά τα μονοπώλια και να «ανοικοδομήσουν» πάνω στο αίμα παιδιών του λαού.


Α.

ΟΥΚΡΑΝΙΑ
Αντιλαϊκά μέτρα, ανταγωνισμοί, πόλεμος κατά του λαού

Ο Πρόεδρος Ποροσένκο φωτογραφήθηκε την Τρίτη με τον επικεφαλής του Εθνικού Γραφείου κατά της Διαφθοράς και τα επίλεκτα ...κομάντα, σε μια προσπάθεια να πείσει το λαό ότι δεν είναι η καπιταλιστική εκμετάλλευση που τον τσακίζει, αλλά οι ...κακοί διεφθαρμένοι. (Το ίδιο παραμύθι, δηλαδή, που «πουλάει» στη χώρα μας η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ)
Ο Πρόεδρος Ποροσένκο φωτογραφήθηκε την Τρίτη με τον επικεφαλής του Εθνικού Γραφείου κατά της Διαφθοράς και τα επίλεκτα ...κομάντα, σε μια προσπάθεια να πείσει το λαό ότι δεν είναι η καπιταλιστική εκμετάλλευση που τον τσακίζει, αλλά οι ...κακοί διεφθαρμένοι. (Το ίδιο παραμύθι, δηλαδή, που «πουλάει» στη χώρα μας η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ)
Η ιμπεριαλιστική επέμβαση των ΗΠΑ, ΕΕ και ΝΑΤΟ στον ανταγωνισμό τους με την καπιταλιστική Ρωσία πλησιάζει να συμπληρώσει τα 2 χρόνια, από τότε που ανατράπηκε η προηγούμενη αστική κυβέρνηση του Βίκτορ Γιανουκόβιτς, που παζάρευε τόσο με την ΕΕ όσο και με τη Ρωσία. Η κατάσταση που βιώνει σήμερα ο ουκρανικός λαός, πέρα από το αιματοκύλισμα που συνεχίζεται στις ανατολικές περιοχές του Ντονμπάς (τις αυτοαποκαλούμενες Λαϊκές Δημοκρατίες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, οι οποίες αντιτάχθηκαν στην πραξικοπηματική κυβέρνηση του Κιέβου), είναι περαιτέρω επιδείνωση του βιοτικού του επιπέδου, ένταση της εκμετάλλευσης και χρέη δισεκατομμυρίων από δάνεια που πάνε στο κεφάλαιο και πληρώνει ο λαός σήμερα και οι μελλοντικές γενιές.

Ενα δείγμα της καπιταλιστικής κρίσης που βαθαίνει στη χώρα αυτή, που βρέθηκε στο επίκεντρο των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, είναι και η ανακοίνωση που έκανε την περασμένη βδομάδα η Κεντρική Τράπεζα της χώρας, για αύξηση των επιτοκίων της κατά 5,5 ποσοστιαίες μονάδες, στο 19,5%, με επιδιωκόμενο υποτίθεται στόχο να χαλαρώσει τον έλεγχο επί του εθνικού νομίσματος (γρίβνα) και την ελεύθερη διακύμανση σε σχέση με άλλα νομίσματα. Η δραματική υποτίμηση έναντι του δολαρίου είναι της τάξης του 32%, που προστίθεται σε άλλο ένα 48%, που είχε υποτιμηθεί πέρσι. Την ίδια ώρα, η κυβερνητική συμμαχία του Πρόεδρου Πέτρο Ποροσένκο και του πρωθυπουργού Αρσένι Γιάτσενιουκ (παρά τις τριβές που υπάρχουν) σχεδιάζουν νέο λεγόμενο «πακέτο» διάσωσης, τόσο από το ΔΝΤ, όσο και από την ΕΕ και μεμονωμένα κράτη.

Πρέπει να θυμίσουμε ότι το Μάρτη του 2014, η νέα αστική κυβέρνηση της Ουκρανίας υπέγραψε μνημόνιο με το ΔΝΤ για δάνειο 18 δισ. δολαρίων, που βεβαίως συνοδευόταν από σειρά αντιλαϊκών μέτρων, όπως αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου για τα λαϊκά νοικοκυριά κατά 50%, πάγωμα μισθών και συντάξεων των εργαζομένων στο Δημόσιο, ενώ οι πολεμικές δαπάνες για τη λεγόμενη «αντιτρομοκρατική επιχείρηση» στην Ανατολή, το κλείσιμο ουσιαστικά της ρωσικής αγοράς για τα ουκρανικά προϊόντα, αξιοποιούνται για την ένταση της λιτότητας, το τσάκισμα δικαιωμάτων.

Νέα δάνεια για το κεφάλαιο που πληρώνουν τα λαϊκά στρώματα

Τώρα, και με δεδομένο το προχώρημα της κρίσης, μπαίνει στο τραπέζι η αναζήτηση νέας «βοήθειας» από τους λεγόμενους διεθνείς πιστωτές. Ετσι, η υπουργός Οικονομικών, Νατάλια Γιαρέσκο, (Αμερικανο-ουκρανή που διορίστηκε το Δεκέμβρη του 2014 προερχόμενη κατευθείαν από τις ΗΠΑ) ανακοίνωσε ότι σχεδιάζεται να ζητηθεί νέο δάνειο 8-10 δισ. δολάρια από διάφορους πιστωτές - μεμονωμένες χώρες και με το ΔΝΤ να συμμετέχει με τουλάχιστον 5,8 δισ. δολάρια, σε μια διαδικασία που θα εκκινήσει μια ενδεχόμενη νέα διαπραγμάτευση για το συνολικό χρέος. Ως βασική προϋπόθεση για να ζητηθεί το νέο δάνειο, εμφανίζεται η ανάγκη να προχωρήσουν οι λεγόμενες «αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και η καταπολέμηση της διαφθοράς».

Μάλιστα, την Πέμπτη, ο Πρόεδρος Π. Ποροσένκο είχε τηλεφωνική επικοινωνία με την επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, όπου και τη διαβεβαίωσε ότι οι τριβές στην κυβερνητική συμμαχία θα αντιμετωπιστούν χωρίς την προσφυγή σε πρόωρες εκλογές, γιατί όπως είπε, «αυτό θα καθυστερήσει τις μεταρρυθμίσεις». Η Λαγκάρντ, με αφορμή τη φαγωμάρα στην κυβέρνηση του Κιέβου για το ποιος είναι πιο ικανός να αντιμετωπίσει την εκτεταμένη διαφθορά, είχε προχωρήσει στην αυστηρή προειδοποίηση ότι «χωρίς μία σημαντική νέα προσπάθεια για την τόνωση των μεταρρυθμίσεων στη διακυβέρνηση και την καταπολέμηση της διαφθοράς, είναι δύσκολο να δω πώς το πρόγραμμα που στηρίζεται από το ΔΝΤ μπορεί να συνεχιστεί και να είναι επιτυχημένο». Αντίστοιχη κριτική ασκεί και η ΕΕ, που επίσης έχει μπει, μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Τράπεζας Επενδύσεων, με 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ στην ...ουκρανική αγορά.

Ενδοαστικές τριβές - έκφραση διαφορετικών συμφερόντων

Τη συζήτηση περί διαφθοράς πυροδότησε και πρόσφατη δήλωση παραίτησης στις 2 Φλεβάρη του υπουργού Οικονομικής Ανάπτυξης και Εμπορίου, Λιθουανού Αιβάρας Αμπρομαβίτσιους (επίσης ουκρανοποιημένου το Δεκέμβρη του 2014), που απήθυνε κατηγορίες ότι συγκεκριμένοι κύκλοι στην κυβερνητική συμμαχία εμποδίζουν το προχώρημα των μεταρρυθμίσεων. Στην πραγματικότητα, η διαπάλη που υπάρχει στην κυβέρνηση του Κιέβου αντανακλά σε διαφορετικές επιδιώξεις μερίδων του κεφαλαίου και των πολιτικών του εκπροσώπων, που διασυνδέονται με ξένα μονοπώλια και κέντρα ανταγωνιστικά μεταξύ τους, π.χ. γερμανικά με αμερικανικά. Πίσω, λοιπόν, από τα «περί διαφθοράς» - που είναι φυσικά εκτεταμένη από την εποχή ακόμα της καπιταλιστικής παλινόρθωσης και της ανατροπής του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, όταν καταληστεύτηκε ο τεράστιος πλούτος της χώρας και ειδικότερα της Ουκρανίας - κρύβεται η εξυπηρέτηση ιδιαίτερων συμφερόντων. Αξίζει να θυμίσουμε ότι, επίσης, οι Ποροσένκο και Γιάτσενιουκ έχουν τοποθετήσει σε διάφορες θέσεις στην κρατική μηχανή, όπως και άλλα «φυντάνια» που έχουν διαπρέψει στην καταλήστευση του πλούτου των χωρών τους, όπως ο πρώην Πρόεδρος της Γεωργίας (2008 - 2013), Μιχαήλ Σαακασβίλι, επίσης ουκρανοποιημένος διορισμένος κυβερνήτης της περιφέρειας της Οδησσού από το Μάη του 2015, που καταγγέλλεται από τη χώρα του για διασπάθιση δημοσίου χρήματος, ο οποίος εμφανίζεται τώρα ως ...μέγας πολέμιος των διεφθαρμένων και στο πλευρό του Αμπρομαβίτσιους, ενώ είναι στα «μαχαίρια» με τον Γιάτσενιουκ.

Νέο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων

Ενδεικτικό, πάντως, του κλίματος και της αντιπαράθεσης των αστών πάνω στο «πτώμα» των όποιων κρατικών επιχειρήσεων έχουν μείνει, είναι η εξαγγελία που έκανε χτες ο πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Α. Γιάτσενιουκ, ότι θα προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση των 50 μεγαλύτερων κρατικών επιχειρήσεων στο ...όνομα της κάθαρσης από τους διεφθαρμένους και θα προκηρυχτεί διαγωνισμός για την προσέλκυση ξένων επενδυτών. Δηλαδή, νέο φαγοπότι για μονοπωλιακούς ομίλους σε μια σειρά τομείς. Αν και δεν προσδιορίστηκαν οι εταιρείες αυτές, φαίνεται ότι περιλαμβάνονται τα πάντα, από την Ενέργεια, τις υποδομές, την αμυντική βιομηχανία μέχρι την αγροτική οικονομία.

Τα μέτρα αυτά στην Ουκρανία, που εμφανίζονται ως η λύση στην εκτεταμένη διαφθορά - η οποία ξεδιάντροπα ακόμα αποδίδεται στη σοσιαλιστική παράδοση 26 χρόνια μετά την ανατροπή της σοσιαλιστικής Ουκρανίας - αποτελούν ξεκάθαρα στρατηγικής σημασίας στοχεύσεις για το κεφάλαιο. Πρέπει να τερματιστεί ό,τι απομεινάρι επιδότησης υπήρχε σε οποιοδήποτε αγαθό, π.χ. στην Ενέργεια, σε μια χώρα που έχει για πολλούς μήνες βαρύ χειμώνα, ώστε να κυριαρχήσει η αγορά. Δεν είναι τυχαίο, επίσης, ότι ανακοινώθηκε όλο περηφάνια από την αστική κυβέρνηση ότι φέτος η χώρα δε θα χρειαστεί καθόλου φυσικό αέριο από τη Ρωσία, που έτσι κι αλλιώς έχει διακόψει τις παραδόσεις από το Νοέμβρη του 2015, γιατί πλέον αγοράζει από άλλες πηγές - χώρες της ΕΕ (όπως δηλώνεται, φτηνότερα με 200 δολάρια τον κυβικό τόνο) και έχει εγχώρια παραγωγή. Επίσης, και επίσημα ομολογείται ότι τα λεγόμενα «νέα κοινωνικά προγράμματα πρέπει να προβλεφθούν για την αρωγή του 30% του ουκρανικού πληθυσμού». Πράγμα που δείχνει την επιδείνωση της ζωής του λαού.

Αναγκαιότητα η αντικαπιταλιστική πάλη

Δεν είναι, εξάλλου, τυχαίο ότι και στην περίπτωση της Ουκρανίας και των άλλων χωρών της πρώην ΕΣΣΔ, σε μετρήσεις της κοινής γνώμης που γίνονται παρά τα πολλά χρόνια της αστικής προπαγάνδας, αυξάνει το τμήμα εκείνο των λαϊκών ανθρώπων που απαντάνε ότι την περίοδο της ΕΣΣΔ ζούσαν πολύ καλύτερα, είχαν αντιμετωπιστεί βασικά ζητήματα και ανάγκες και η εργασία, τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα ήταν εξασφαλισμένα. Ταυτόχρονα, δεν είναι επίσης τυχαίο ότι στην Ανατολική κυρίως Ουκρανία, χιλιάδες άνθρωποι βγαίνουν και υπερασπίζονται τα σοβιετικά μνημεία και υπάρχουν αισθήματα νοσταλγίας της παλιάς ενιαίας σοσιαλιστικής πατρίδας. Είναι άλλο ζήτημα ότι αυτά τα αισθήματα αξιοποιεί περίτεχνα η σημερινή καπιταλιστική Ρωσία, που επιχειρεί να εμφανιστεί ως υπερασπιστής δήθεν των λαϊκών ανθρώπων, όταν το βασικό κίνητρο της εμπλοκής της στην Ουκρανία ή άλλες χώρες που προέκυψαν από τη διάλυση της ΕΣΣΔ, είναι η προώθηση των συμφερόντων των Ρώσων καπιταλιστών, αυτών δηλαδή που θησαύριζαν και θησαυρίζουν από την εκμετάλλευση των εργατών και του τεράστιου φυσικού πλούτου της ευρύτερης περιοχής. Η περίπτωση της Ουκρανίας και του πολέμου που ζει ο λαός της τα τελευταία 2 χρόνια, μέρος της καπιταλιστικής βαρβαρότητας που κυριάρχησε, αναδεικνύει την αναγκαιότητα της πάλης ενάντια στη στρατηγική του κεφαλαίου, την αναγκαιότητα του σοσιαλισμού, όπου ο λαός θα μπορεί να απολαμβάνει τον πλούτο που παράγει, χωρίς τα παράσιτα που τον εκμεταλλεύονται. Προϋπόθεση γι' αυτό η ύπαρξη ισχυρού Κομμουνιστικού Κόμματος, που παλεύει για τη χειραφέτηση της εργατικής τάξης και των άλλων εκμεταλλευόμενων στρωμάτων, ώστε αυτά να παλεύουν κάτω από τις δικές τους σημαίες και να μην πέφτουν στην παγίδα της επιλογής ιμπεριαλιστή συμμάχου.


Δ.Κ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ