Πάνω από 20 χρόνια έχουν περάσει απ' όταν επιταχύνθηκε η «απελευθέρωση» των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών, σύμφωνα με Οδηγίες και κατευθύνσεις της ΕΕ. Ολα αυτά τα χρόνια, οι κυβερνήσεις ψηφίζουν τον έναν νόμο μετά τον άλλο, αναμασώντας υποσχέσεις για «μειωμένες τιμές» που θα φέρει τάχα ο ανταγωνισμός, για «καλύτερες» και «πιο ποιοτικές» μεταφορές κ.ά.

Δεν χρειάστηκαν βέβαια δυο δεκαετίες για να καταρρεύσει ο μύθος και να αποδειχτεί περίτρανα πόσο εγκληματική για τον λαό ήταν η πολιτική της «απελευθέρωσης» και πόσο ωφέλιμη για το εφοπλιστικό κεφάλαιο, που «ανοίχτηκε» σε νέα πελάγη κερδοφορίας.

Ποια είναι η εικόνα σήμερα; Εισιτήρια και ναύλα στα ύψη, σαπάκια να αρμενίζουν, νησιά ακάλυπτα τους χειμερινούς μήνες, ναυτεργάτες στα όρια της εξάντλησης λόγω της υποστελέχωσης και των δρομολογίων που θυμίζουν ...κρουαζιέρα, κέρδη με ουρά για τις ακτοπλοϊκές εταιρείες, που η μια συμμετέχει στο μετοχολόγιο της άλλης!

Τα πραγματικά στοιχεία μιλούν από μόνα τους. Τα έχουν καταγγείλει επανειλημμένα τα ναυτεργατικά σωματεία και τα έχει αναδείξει ο «Ριζοσπάστης». Για παράδειγμα, η μέση ηλικία του στόλου το 2023 ήταν τα 28 έτη και συγκεκριμένα το 86% του στόλου άνω των 20 ετών, το 41% άνω των 30 ετών και το 16% άνω των 40 ετών.

Βέβαια, τώρα που στην εφοπλιστική ατζέντα μπαίνει ψηλά η ανανέωση του στόλου, κανείς δεν αμφιβάλλει για το ποιος θα πληρώσει το μάρμαρο. Οι επιδοτήσεις που ανακοινώνει το κράτος από τη μια, με λεφτά που εισπράττει από τη φορομπηξία στον λαό, και οι απανωτές αυξήσεις στα εισιτήρια στέλνουν απευθείας τον λογαριασμό στα εργατικά - λαϊκά στρώματα.

Την ίδια ώρα, πολλά νησιά που σφύζουν από κίνηση το καλοκαίρι, τον χειμώνα που «δεν συμφέρει» τους εφοπλιστές μένουν αποκλεισμένα για μέρες. Το παραδάκι όμως συνεχίζει να πέφτει: Δίπλα στις δεκάδες φοροαπαλλαγές και διευκολύνσεις, οι εφοπλιστές τσεπώνουν και 265 εκατ. ευρώ για τις λεγόμενες «άγονες γραμμές», που πολλές από αυτές μόνο «άγονες» δεν είναι! Υπολογίζεται μάλιστα ότι την 20ετία της πλήρους «απελευθέρωσης» η αύξηση αυτής της επιδότησης από το κράτος έφτασε το 1.400%!!!

Οσο για τα φτηνά εισιτήρια που θα έφερνε η «απελευθέρωση», είναι το πιο σύντομο ανέκδοτο. Πάνω από 200% αυξήθηκαν κατά μέσο όρο οι τιμές την 20ετία 2002-2022 και 35% μόνο την τελευταία 5ετία, φτάνοντας στο σημερινό αίσχος να χρειάζεται σχεδόν ένας μισθός για να ταξιδέψει μια οικογένεια.

Από κοντά και το τσάκισμα των δικαιωμάτων των ναυτεργατών, με την εντατικοποίηση στο κόκκινο και μειωμένες οργανικές συνθέσεις, παράγοντες που συν τοις άλλοις αυξάνουν και τους κινδύνους για τη ζωή στη θάλασσα.

Τα στοιχεία αυτά είναι τόσο κραυγαλέα και εξόφθαλμα, που δεν αμφισβητούνται ούτε από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, τον «φερετζέ» της αντιλαϊκής πολιτικής όλων των κυβερνήσεων. Σε έκθεσή της διαπιστώνει ότι η ποιότητα της ακτοπλοϊκής υπηρεσίας και η προσβασιμότητα πολλών νησιών παραμένουν «χαμηλές», με συνδυασμένα κριτήρια, όπως η ηλικία του στόλου, οι χρόνοι ταξιδιού κ.ά.

Ο καημός τους βέβαια δεν είναι για το τι πληρώνει και πώς ταλαιπωρείται ο λαός, αλλά για το αν οι εξελίξεις στην ακτοπλοΐα οδηγούν σε νέο ολιγοπώλιο. Προαναγγέλλουν μάλιστα ελέγχους και μέτρα για να λειτουργήσει ο ...ανταγωνισμός!

Κοροϊδεύουν τον λαό ψιλό γαζί. Ακόμα και τώρα που αποδεικνύονται περίτρανα οι συνέπειες της «απελευθέρωσης», παρουσιάζουν ως «λύση» την κλιμάκωση της ίδιας αντιλαϊκής πολιτικής και ταυτόχρονα ανακοινώνουν νέα προνόμια για τους εφοπλιστές. Οπως η μείωση των λιμενικών τελών, που επιστρέφει ως «χρεωστικό» στην τσέπη των λαϊκών στρωμάτων!

Αν ένα πράγμα επιβεβαιώνεται και στην περίπτωση της ακτοπλοΐας, είναι πως δεν υπάρχει πολιτική που να συμβιβάζει τα κέρδη του κεφαλαίου με τα συμφέροντα και τις ανάγκες των εργαζομένων και του λαού. Κι ότι αντίθετα, τα κέρδη προϋποθέτουν τη διαρκή απαξίωση και συντριβή των λαϊκών αναγκών. Το ζήσαμε στον σιδηρόδρομο με κορύφωση το έγκλημα στα Τέμπη, το ζούμε και στην ακτοπλοΐα, με την άθλια κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και τα συχνά ατυχήματα.

Από την ίδια την πείρα του λαού επιβεβαιώνεται η ανάγκη να δυναμώσει η πάλη για σύγχρονες, φτηνές και ασφαλείς ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες, σε σύγκρουση με το καπιταλιστικό κέρδος, που βάζει σε κίνδυνο την ασφάλεια, ακόμα και τη ζωή στη θάλασσα και παντού. Αυτός είναι ο δρόμος για να αντιστοιχηθούν οι λαϊκές ανάγκες με τις δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα για την ικανοποίησή τους, με την εξουσία και την οικονομία στα χέρια των εργαζομένων.