Σαν χτες, 20 Αυγούστου 2018, η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, διά στόματος του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα από την Ιθάκη, ανακοίνωνε ότι «τα μνημόνια τελείωσαν». Τη διαπίστωση συμμερίζονταν τότε - με επιμέρους διαφοροποιήσεις - η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και τα υπόλοιπα αστικά κόμματα.

Επτά χρόνια μετά, ο μισθός τελειώνει στα μισά του μήνα, οι φόροι που πληρώνουν τα λαϊκά νοικοκυριά είναι όλο και περισσότεροι, η ακρίβεια τσακίζει κόκαλα, το ρεύμα είναι πανάκριβο. Κι από πάνω, φουσκώνει μέρα με τη μέρα για τον λαό ο λογαριασμός της πολεμικής οικονομίας και της βαθύτερης εμπλοκής στα επικίνδυνα σχέδια των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ.

Η ίδια αντιλαϊκή πολιτική που οδήγησε στα μνημόνια, συνεχίζεται ακάθεκτη και μετά από αυτά. Τα μέτρα και οι νόμοι που ψηφίστηκαν μεταξύ 2010 - 2015 ήρθαν για να μείνουν, όπως οι άδικοι έμμεσοι φόροι, η κατάργηση 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο και στις συντάξεις, ο ΕΝΦΙΑ, οι βαθιές αντεργατικές ανατροπές και πολλά άλλα.

Αλλά και μετά το 2018, όλες οι αντιλαϊκές εκκρεμότητες του 3ου και των άλλων μνημονίων μεταφέρθηκαν αυτόματα στα μνημόνια διαρκείας της ΕΕ, όπως τα Ευρωπαϊκά Εξάμηνα. Τα αντιλαϊκά μέτρα και η «επιτήρηση» συνεχίζονται με τα Σύμφωνα και Προγράμματα Σταθερότητας, τα Μεσοπρόθεσμα Πλαίσια Δημοσιονομικής Στρατηγικής, στα οποία ενσωματώνονται οι αναθεωρημένοι αντιλαϊκοί δημοσιονομικοί στόχοι για κάθε περίοδο, με τα «ματωμένα» πρωτογενή πλεονάσματα και τα άλλα μέτρα που απομυζούν το λαϊκό εισόδημα.

Σε όλα αυτά προστέθηκε και ένα νέο υπερμνημόνιο, το Ταμείο Ανάκαμψης, με τα εκατοντάδες αντιλαϊκά προαπαιτούμενα. Η υλοποίησή τους είναι προϋπόθεση για να εκταμιεύονται τα δισ. ευρώ για τη στήριξη των ομίλων.

7 χρόνια μετά, επιβεβαιώνεται ξανά ότι τα μνημόνια δεν ήταν κάποια «παρέκκλιση» στην πολιτική των αστικών κομμάτων για τη διαχείριση μιας «έκτακτης κατάστασης», αλλά στρατηγική του κεφαλαίου, των κομμάτων του και της ΕΕ στις συνθήκες της βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης, για να φορτώσουν τα σπασμένα της στον λαό.

Γι' αυτό, άλλωστε, όλα τα αστικά κόμματα συγχρονίστηκαν στην ψήφιση του 3ου μνημονίου, το οποίο ανέλαβε να φέρει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, εκπληρώνοντας την αποστολή από τη μια να κλιμακώσει την επίθεση στον λαό και από την άλλη να χειραγωγήσει τις αντιδράσεις από τις συνέπειες των δυο προηγούμενων μνημονίων, συμβάλλοντας έτσι στη σταθερότητα του αστικού πολιτικού συστήματος.

Ακόμα κι όσοι σήμερα πανηγυρίζουν για τους δείκτες της οικονομίας, δεν μπορούν να κρύψουν ότι αυτοί αφορούν την ανάκαμψη του κεφαλαίου, που στηρίχτηκε στην ένταση της εκμετάλλευσης και στη διεύρυνση της σχετικής και απόλυτης φτώχειας για τον λαό: 193% αυξήθηκε ο γενικός δείκτης του χρηματιστηρίου, 188% η συνολική κεφαλαιοποίηση των εισηγμένων ομίλων, 17 δισ. ήταν η ρευστότητα που άντλησε το χρηματιστήριο όλα αυτά τα χρόνια.

Εντελώς αντίστροφα δηλαδή με το πώς ζει και βγάζει το μεροκάματο η συντριπτική πλειοψηφία του λαού, χωρίς να υπολογίζονται οι τεράστιες ανατροπές στα εργασιακά, στην Υγεία, στην Παιδεία, το δικαίωμα στον ποιοτικό ελεύθερο χρόνο κ.τ.λ.

Παλιά και νέα μνημόνια, όποια μορφή κι αν έχουν, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής για την καπιταλιστική ανάπτυξη, που απαιτεί όξυνση της εκμετάλλευσης, διαιώνιση των αντιλαϊκών μέτρων, υλοποίηση και προώθηση νέων. Μ' αυτή την άθλια «κανονικότητα» έχουν να αναμετρηθούν οι εργαζόμενοι.

Εμπόδιο στην ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών είναι το σύστημα του κέρδους, ο καπιταλισμός, οι μονοπωλιακοί όμιλοι που αποφασίζουν για το τι θα γίνει με κριτήριο την κερδοφορία τους. Αυτός είναι ο πραγματικός αντίπαλος των εργαζομένων, του λαού. Και αυτός ο αντίπαλος - όπως απέδειξε το πρόσφατο παρελθόν των μνημονίων - δεν αντιμετωπίζεται με εναλλαγές στην αστική διακυβέρνηση και «καλύτερη διαχείριση» της σαπίλας του αστικού κράτους.

Διέξοδος είναι η οργάνωση της πάλης απέναντι στην πολιτική κεφαλαίου - κυβέρνησης - ΕΕ, που θυσιάζει και θα συνεχίσει να θυσιάζει τα δικαιώματα και τις ανάγκες του λαού για τα κέρδη των ομίλων. Είναι ο αγώνας που θα στοχεύει στην ανατροπή του σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος, για τον ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης της εργατικής εξουσίας, της κοινωνικοποιημένης συγκεντρωμένης παραγωγής και του επιστημονικού κεντρικού σχεδιασμού που μπορεί να ικανοποιήσει τις λαϊκές ανάγκες.